RASPRAVE o nacionalnom identitetu - Institut za istoriju Sarajevo
RASPRAVE o nacionalnom identitetu - Institut za istoriju Sarajevo
RASPRAVE o nacionalnom identitetu - Institut za istoriju Sarajevo
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Na prvi pogled, vođe SDa su čini se reproducirale strategije jMO, iskazujući<br />
svoju pripadnost državi i nastojeći se pozicionirati između Srba i Hrvata:<br />
do juna 1991. godine, SDa se izjašnjavala u prilog očuvanju “jugoslavenske<br />
<strong>za</strong>jednice” i izbjegavala <strong>za</strong>uzimati stav o institucionalnim kontrover<strong>za</strong>ma<br />
između Srbije i Hrvatske. ali ova prividna sličnost između SDa i jMO je<br />
u velikoj mjeri varljiva. u međuratnom periodu, jMO je odustala od političkog<br />
suvereniteta <strong>za</strong>jednice bosanskih Muslimana. SDa, upravo suprotno,<br />
stalno je stavljala naglasak na suverenitet muslimanske nacije. Slično, strateški<br />
prioriteti jMO-a su bili očuvanje autonomije islamskih vjerskih institucija i<br />
Bosne i Hercegovine kao <strong>za</strong>sebne teritorijalne jedinice. SDa je, sa svoje strane,<br />
pokušavala postići politički suverenitet muslimanske nacije a istovremeno<br />
očuvati teritorijalni integritet Bosne i Hercegovine, mada se činilo da je implicitno<br />
spremna žrtvovati ovo drugo u korist prvog.<br />
Naravno, vođe SDa nikad nisu prestale tvrditi da brane teritorijalni integritet<br />
Bosne i Hercegovine. ali, u stvarnosti, njihovi strateški izbori su bili<br />
mnogo ambivalentniji. tako je, naprimjer, SDa <strong>za</strong>govarala principe građanstva<br />
i teritorijalnog integriteta u Bosni i Hercegovini, ali u oktobru 1991. godine<br />
organizirala plebiscit o “političkoj i teritorijalnoj autonomiji Sandžaka, sa<br />
pravom da se ujedini sa jednom od suverenih republika [jugoslavije]”. 17 Nakon<br />
što su Slovenija i Hrvatska stekle ne<strong>za</strong>visnost, Muslimanska bošnjačka organi<strong>za</strong>cija<br />
(MBO) je u avgustu 1991. objavila “historijski srpsko-muslimanski<br />
sporazum” i time implicitno razmijenila očuvanje Bosne i Hercegovine u<br />
krnjoj jugoslaviji <strong>za</strong> srpsko odricanje od bilo kakvog projekta podjele. SDa<br />
tada odbacuje ideju “krnje jugoslavije u kojoj će Srbi bili narod broj jedan, a<br />
Muslimani narod broj dva”. 18 u toj implicitnoj dilemi između muslimanskog<br />
suvereniteta i bosanskog teritorijalnog integriteta, nije izvjesno da je SDa doista<br />
bila partija koja je reproducirala strateške izbore bivše jMO.<br />
Izbijanje rata u Bosni i Hercegovini u aprilu 1992. učinilo je još očiglednijim<br />
ambivalentnosti u stavovima vodstva SDa. Izjašnjavali su se protiv prakse<br />
“etničkog čišćenja”, što predstavlja veliku razliku u odnosu na vođe SDS-a i<br />
17 Glasački list <strong>za</strong> plebiscit održan 25. oktobra 1991, reproduciran u dnevnom listu “Borba”<br />
(25. oktobar 1991).<br />
18 Fahira FEjzIĆ, “tronožac pada kad je na dvije noge”, Muslimanski glas, tom II, br. 15<br />
(2. avgust 1991), str. 2.<br />
126<br />
Xavier Bougarel<br />
<strong>RASPRAVE</strong> O NACIONALNOM IDENTITETU BOŠNJAKA
Change language