RASPRAVE o nacionalnom identitetu - Institut za istoriju Sarajevo
RASPRAVE o nacionalnom identitetu - Institut za istoriju Sarajevo
RASPRAVE o nacionalnom identitetu - Institut za istoriju Sarajevo
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
OD “MUSLIMANA” DO “BOŠNJAKA”: PITANJE NACIONALNOG IMENA BOSANSKIH MUSLIMANA<br />
Hercegovine koji se protivio podjeli Bosne i Hercegovine te okuplja ključne<br />
političke i vjerske vođe bosanskomuslimanske <strong>za</strong>jednice. 7<br />
Pokret <strong>za</strong> autonomiju Bosne i Hercegovine se može opisati kao svojevrsni<br />
protonacionali<strong>za</strong>m, u smislu da bosanske Muslimane vezuje <strong>za</strong> jedan<br />
specifični nacionalni identitet i nacionalnu teritoriju. ali ovaj pokret je brzo<br />
postao žrtva vlastitih kontradikcija. Nakon uključivanja Bosne i Hercegovine<br />
u Ne<strong>za</strong>visnu Državu Hrvatsku (NDH) 1941. godine, ovaj pokret nastoji postići<br />
stvaranje “Bosanske pokrajine” direktno pove<strong>za</strong>ne sa trećim rajhom, te<br />
time podržava stvaranje SS-ovske “Handžar” divizije. 8 štaviše, ovaj pokret,<br />
koji je nastao u znak protesta protiv podjele Bosne i Hercegovine, na kraju će<br />
podržati jedan drugi projekt podjele jer je “Bosanska pokrajina”, koju se nadao<br />
da će stvoriti, bila lišena <strong>za</strong>padne i Istočne Hercegovine, a preseljenje stanovništva<br />
se predviđalo s ciljem homogeniziranja te nove teritorijalne jedinice. 9<br />
Ovaj potpuni preokret u ciljevima Pokreta <strong>za</strong> autonomiju Bosne i Hercegovine<br />
pokazuje da su se političke vođe <strong>za</strong>jednice bosanskih Muslimana, čim su se<br />
pokušale uvrstiti u nacionalne kategorije koje su dominirale južnoslavenskim<br />
područjem, suočile sa gotovo nerješivom dilemom suprotstavljanja nacionalnog<br />
suvereniteta <strong>za</strong>jednice bosanskih Muslimana teritorijalnom integritetu<br />
Bosne i Hercegovine. ta tenzija između muslimanskog suvereniteta i bosanske<br />
teritorije je, u izvjesnom smislu, temeljna dilema koja stoji i<strong>za</strong> “Muslimanskog<br />
pitanja” u Bosni i Hercegovini.<br />
Dok se Pokret <strong>za</strong> autonomiju Bosne i Hercegovine našao u <strong>za</strong>mci vlastitih<br />
kontradikcija, parti<strong>za</strong>nski pokret pod vodstvom josipa Bro<strong>za</strong> tita uspio<br />
7 Vidjeti, između ostalog, Dana BEGIĆ, “akcije muslimanskih građanskih političara poslije<br />
skupštinskih izbora 1935. godine”, Godišnjak društva istoričara Bosne i Hercegovine, tom<br />
XVI, 1965, str. 173-189.<br />
8 Vidjeti Enver REDžIĆ, Muslimansko autonomaštvo i 13. SS divizija, <strong>Sarajevo</strong>: Svjetlost,<br />
1987.<br />
9 Videti Rasim HuREM, “Pokušaj nekih građanskih muslimanskih političara da Bosnu<br />
i Hercegovinu izdvoje iz okvira Ne<strong>za</strong>visne Države Hrvatske”, Godišnjak društva istoričara<br />
Bosne i Hercegovine, tom XVI, 1965, str. 191-220; Rasim HuREM, “Koncepcije nekih<br />
muslimanskih građanskih političara o položaju Bosne i Hercegovine u vremenu od sredine<br />
1943. do kraja 1944. godine”, Prilozi <strong>Institut</strong>a <strong>za</strong> <strong>istoriju</strong> radničkog pokreta, tom IV, br. 4<br />
(1968), str. 533-548.<br />
<strong>RASPRAVE</strong> O NACIONALNOM IDENTITETU BOŠNJAKA 121
Change language