RASPRAVE o nacionalnom identitetu - Institut za istoriju Sarajevo
RASPRAVE o nacionalnom identitetu - Institut za istoriju Sarajevo
RASPRAVE o nacionalnom identitetu - Institut za istoriju Sarajevo
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
10<br />
Husnija Kamberović<br />
lozi, 1968, str. 27). avdo Sućeska je razvijao tezu o postepenom izgrađivanju<br />
<strong>za</strong>sebnog muslimanskog društva u Bosni i Hercegovini u doba osmanske<br />
vladavine. “Bosansko muslimansko društvo se oformilo kao specifičan vid<br />
osmanskog društva, koje je u jednu cjelinu povezivala <strong>za</strong>jednička vjera islam i<br />
<strong>za</strong>jednička privrženost osmanskoj muslimanskoj državi čijim su posredstvom<br />
Bosanci postali Muslimani i na taj način tijesno pove<strong>za</strong>li svoju sudbinu sa tom<br />
državom. Posredstvom jedinstvene vjere islama muslimansko društvo u Bosni<br />
usvojilo je jedinstvenu političku ideologiju i predstavljalo jedinstven kulturni<br />
krug. Na toj osnovi ono se formiralo kao posebna etnička <strong>za</strong>jednica i razvijalo<br />
kao poseban narod sa posebnim interesima i stremljenjima. <strong>za</strong> razliku od<br />
nemuslimanskog stanovništva, koje se većinom nalazilo u <strong>za</strong>visnom odnosu i<br />
potčinjenom političkom položaju, muslimansko društvo se djelilo u više staleža:<br />
spahije, sveštenstvo (ulema), građanski slojevi i <strong>za</strong>visni muslimanski seljaci<br />
(raja)” (Prilozi, 1968, str. 49). Na sličan način je Sućeska govorio i na Petom<br />
kongresu istoričara jugoslavije, koji je održan u Ohridu početkom septembra<br />
1969. uz sudjelovanje blizu 1000 naučnika, odnosno “delegata i gostiju”.(M.<br />
Imamović, 2008, str. 59-62)<br />
list “Borba” je tada posebno istaknuo diskusiju Nedima Filipovića o razvoju<br />
posebnosti naroda Bosne i Hercegovine, te potom <strong>za</strong>ključio kako je stav<br />
naučnika da je neophodan ravnopravan tretman svih naroda u BiH (Srba,<br />
Hrvata i Muslimana), te da bez te ravnopravnosti nije moguć razvoj njihove<br />
domovine Bosne i Hercegovine. (“Borba”, 20.XI.1968, str. 5). Filipović, pak, u<br />
svojoj diskusiji prati transformaciju muslimanske <strong>za</strong>jednice od umme (“fatalističko-religiozna<br />
predstava o muslimanskoj <strong>za</strong>jednici kao božijem određenju”,<br />
Prilozi, 1968, str. 565) do osjećanja pripadnosti modernoj naciji, <strong>za</strong> šta Filipović<br />
kao glavne aktere navodi socijalističku revoluciju i socijali<strong>za</strong>m (“socijalistička<br />
revolucija i borba <strong>za</strong> izgradnju socijalizma, sa svim humanističkim implikacijama<br />
tog procesa, stvorili (su) visoku političku, društvenu, ekonomsku,<br />
idejnu, humanu i naučno spoznajnu efervescencu (?) na čijim se ogromnim<br />
temperaturama topio i nestajao vjekovni oklop feudalne muslimanske fikcije<br />
umme. Mi smo svjedoci tog procesa kod muslimana u Bosni. to je jedan proces<br />
de<strong>za</strong>lijenacije koji ima svoje veoma brojne komponente, među kojima se<br />
naročito ističe civili<strong>za</strong>cijsko-kulturna i psiho-socijalna komponenta”, (Prilozi<br />
1968, str. 565).<br />
<strong>RASPRAVE</strong> O NACIONALNOM IDENTITETU BOŠNJAKA
Change language