Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce

92
Przedsiębiorstwa powstałe w 2005 roku i działające w roku 2010
W przypadku przedsiębiorstw, które powstały w 2005 roku wskaźnik przeżywalności w roku 2010 wynosił 33,1% (z 211,1 tys.
firm zarejestrowanych w 2005 roku po 5 latach aktywnych było 69,8 tys.). Dla firm zarejestrowanych w roku 2005 najtrudniejszy
był pierwszy rok działalności – do roku 2006 przeżyło 67,6% firm. W kolejnych latach wskaźniki przeżycia wzrosły i w roku 2010,
w stosunku do roku 2009, przeżywalność wynosiła 90,1%.
Wykres 4. Przedsiębiorstwa powstałe w 2005 r. – wskaźnik przeżywalności w kolejnych latach
Źródło: „Warunki powstania i działania oraz perspektywy rozwojowe polskich przedsiębiorstw powstałych w latach 2005 - 2009” , GUS 2011.
Warto zauważyć, że przeżywalność jest związana z formą prawną przedsiębiorstwa oraz zatrudnieniem. W 2010 roku funkcjonowała
ponad połowa osób prawnych (wskaźnik przeżywalności wyniósł 58,1%), podczas gdy w przypadku osób fizycznych aktywnych była
to niecała jedna trzecia z nich (31,6%). Większą przeżywalnością charakteryzują się też przedsiębiorstwa zatrudniające pracowników
najemnych (43,9% w porównaniu do 30,1% podmiotów, w których pracują właściciele oraz członkowie ich rodzin). Biorąc pod uwagę
rodzaj działalności, największa przeżywalność w ciągu 5 lat dotyczy ochrony zdrowia (62,3%), następnie transportu (40,6%), najniższa
zaś pośrednictwa finansowego (20,8%), budownictwa (29,2%), handlu (29,9%) oraz hoteli i restauracji (30,0%). Przeżywalność przedsiębiorstw
wpłynęła na strukturę badanych firm. W roku 2010 w porównaniu z 2005 spadł udział osób fizycznych (z 94,4% w roku 2005 do
90,1% w 2010) oraz odsetek firm, w których pracowali właściciele i członkowie ich rodzin (z 77,7% do 53,1%). Zmniejszył się też udział
przedsiębiorstw handlowych (z 36,6% do 32,4%), budowlanych (z 11,3% do 10,2%) oraz hoteli i restauracji (z 4,4% do 3,9%), wzrósł natomiast
odsetek firm zajmujących się ochroną zdrowia (z 3,9% do 7,1%) oraz firm transportowych (z 6,7% do 7,8%) 109 .
Gdy pod uwagę weźmiemy płeć właścicieli, to można zauważyć, że wskaźnik przeżywalności przedsiębiorstw utworzonych przez
kobiety był niższy niż firm utworzonych przez mężczyzn (odpowiednio 43,0% i 50,6%) 110 . Niższa przeżywalność dotyczy też osób
najstarszych (w grupie właścicieli powyżej 60 lat wskaźnik przeżywalności to 31,7%) oraz najmłodszych (w grupie przedsiębiorców
do 30 roku życia – 41,6%). Na przeżywalność przedsiębiorstw ma też wpływ wykształcenie właścicieli – w roku 2010, w porównaniu
do 2006 roku działało 53,9% firm prowadzonych przez osoby z wykształceniem wyższym lub pomaturalnym.
Warto zauważyć, że w przedsiębiorstwach zarejestrowanych w roku 2005, które przetrwały do 2010 roku zaobserwowano aż 42,6%
wzrost liczby pracujących. Wzrosła tym samym średnia liczba pracujących na przedsiębiorstwo z 2,5 osoby w roku 2006 do 4,5 osoby
– w 2010. Największy, bo ponad dwukrotny wzrost liczby pracujących dotyczy przedsiębiorstw osób prawnych. Wzrost pracujących
nastąpił we wszystkich analizowanych obszarach działalności firm (największy w pozostałej działalności usługowej – o ponad 100%).
Wyższa przeżywalność dotyczy też przedsiębiorstw, które w roku 2006 osiągnęły zysk (w roku 2010 przetrwało 50,0% z nich,
w porównaniu do 44,2% firm, które w roku 2006 odnotowały stratę). 88,7% firm, które przeżyły do 2010 roku wypracowało zysk.
Dotyczy to zwłaszcza przedsiębiorstw działających w branżach ochrona zdrowia (95,6%), hotele i restauracje (94,2%). Prawie jedna
trzecia (28,3%) takich przedsiębiorstw ponosiło wydatki inwestycyjne, zwłaszcza działających w przemyśle (39,2%) i budownictwie
(38,4%). Co charakterystyczne, przeżywalność firm inwestujących w pierwszych latach działalności jest większa (w roku
2010 działało 60,3% przedsiębiorstw inwestujących w 2006 r., w porównaniu do 43,4% nieinwestujących). Jednocześnie dominującym
źródłem finansowania inwestycji pozostały środki własne.
109 Na te zmiany oprócz przeżywalności miała też wpływ zmiana rodzaju prowadzonej działalności, dotycząca części firm.
110 Porównanie roku 2010 z 2006 - dane dotyczące właścicieli są zbierane w pierwszym roku działalności.