Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce

stopniu podgrupa osób w wieku od 18 do 24 lat) doświadcza problemów na rynku pracy wynikających z braku doświadczenia
zawodowego. To z kolei zachęca pracodawców, a zmusza młodych do przyjmowania pracy na gorszych warunkach (umowa
zlecenie, o dzieło itp.). Jeśli bezrobocie w tej grupie będzie się dalej utrwalać, wzrost zainteresowania własnym biznesem, wśród
młodych ludzi będzie na tę sytuację naturalną odpowiedzią. Należy przy tym podkreślić, że młodzi Polacy są zainteresowani własnym
biznesem – około jednej trzeciej osób w wieku 18-25 lat rozważa możliwość założenia własnej firmy (31%). 58
Niezmiernie istotną kwestią utrwalającą „bycie” mikroprzedsiębiorcą jest skłonność lub jej brak do wzrostu. W szczególności dotyczy
to samozatrudnionych, którzy stanowią ogromną liczbę firm (1,1 mln; 69,8% mikroprzedsiębiorstw), a rzadko decydują się
na rozwijanie działalności. Dla wielu mikroprzedsiębiorców, wzrost bardzo często wiąże się ze względną komplikacją działalności
– potrzebą zmiany formy prawnej, rozwojem systemów zarządzania, w tym zarządzania zasobami ludzkimi, koniecznością delegowania
zadań i uprawnień. Właściciele najmniejszych firm nie muszą być zainteresowani tak dużymi zmianami w obrębie swojej
działalności, być może często nie czują się kompetentni, by takie zmiany przeprowadzać. Wydaje się, że to co pomogłoby tego
typu przedsiębiorcom to sprawne instytucje okołobiznesowe wspierające rozwój ich działalności, a przede wszystkim organizacje
biznesowe reprezentujące ten sektor. Obecnie, gdy aż 92% mikro i małych firm nie należy do żadnej organizacji biznesowej,
a ci którzy należą, nie dostrzegają z tego tytułu wyraźnych korzyści 59 , brak reprezentacji interesów najmniejszych firm jest bardzo
wyraźny.
Podsumowując, należy zauważyć, że w mikrofirmach w Polsce postępują korzystne, aczkolwiek powolne zmiany. Wskazuje na
to utrzymujący się ich udział w strukturze firm oraz ich większe niż w UE znaczenie w gospodarce. Podmioty mikro w Polsce
rosną w całkiem przyzwoitym tempie w porównaniu do krajów UE, jednak biorąc pod uwagę znaczne zapóźnienia wyrażone
przedstawionymi wynikami, tempo tego wzrostu mogłoby być szybsze i bardziej zauważalne niż jest obecnie. Firmy w Polsce
są w stanie powstać i utrzymać się na rynku, konkurując na lokalnym rynku i osiągając wysoką efektywność działalności, jednak
w generalnym rozrachunku są one znacznie słabiej rozwinięte niż ich partnerzy z UE i mają wyraźne problemy ze wzrostem. Dotyczy
to, jak pokazują dane statystyczne GUS, w szczególności najmniejszych przedsiębiorców niezatrudniających pracowników,
a wśród nich samozatrudnionych. Jednak, jak pokazują wyniki badań, reprezentanci najmniejszych podmiotów najrzadziej rozpatrują
swoje przedsięwzięcia biznesowe w kategoriach wzrostu. 60 Takie postawy wyjaśniają po części dość utrwaloną strukturę
przedsiębiorstw w Polsce.
58 Badanie Postawy przedsiębiorcze młodych ludzi w Polsce zostało przeprowadzone w listopadzie i grudniu 2009 r. na reprezentatywnej próbie
1400 osób w wieku 18-25 lat. Badanie przeprowadzone metodą wywiadów osobistych (PAPI)
59 Raport o sytuacji mikro i małych firm w roku 2010, PKO SA i PBS DGA, Warszawa, grudzień 2010 r.
60 W. Orłowski…op. cit; M. Doub, E. L. Edgcomb, Bridges to success: Promising strategies for microenterprise business growth in the United States,
Literature Review, The Aspen Institute 2005.
55