Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce

Największe nakłady na środki trwałe mikrofirm cechują branże kapitałochłonne: wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną,
gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych (319,2 tys. PLN), obsługę rynku nieruchomości
(153,1 tys. PLN). Najmniejsze nakłady inwestycyjne – stutrzydziestokrotnie mniejsze niż lider – osiągnęły mikro firmy z pozostałej
działalności usługowej (2 tys. PLN), niewiele wyższe – działalność profesjonalna, naukowa i techniczna oraz opieka zdrowotna
i pomoc społeczna (po 6,9 tys. PLN) (wykres 11). W skali podstawowych branż gospodarki zdecydowanie najwięcej inwestuje
przemysł (103,8 tys. z PLN), a najmniej usługi (9,2 tys. PLN). Lepiej niż usługi wypadają budownictwo (15,5 tys. PLN) i handel
(15 tys. PLN).
Wykres 11. Nakłady na środki trwałe na mikroprzedsiębiorstwo według sekcji PKD 54 w 2009 r. (w tys. PLN)
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS.
Wraz z wiekiem i co za tym idzie wzrostem mikroprzedsiębiorstwa rosną jego nakłady na inwestycje. Oczywistym wyjątkiem,
z uwagi na nakłady początkowe, są nowo powstające mikroprzedsiębiorstwa, czyli te, które funkcjonują krócej niż rok. Spod tej
zasady wyłamują się również przedsiębiorstwa funkcjonujące od 4 do 5 lat, których nakłady są najwyższe. W wieku 2-3 lat nakłady
firm stabilizują się na poziomie około 10 tys. PLN, by w kolejnym roku wyraźnie wzrosnąć (do 15,8 tys. PLN). Może to wynikać po
części z faktu, że w tym wieku większość mikro firm jest zmuszona do poczynienia większych nakładów zawiązanych z odtworzeniem
majątku zakupionego w momencie powstawania.
Podsumowanie
1,65 mln najmniejszych podmiotów w Polsce stanowi ogromną większość przedsiębiorstw ogółem (96%), daje pracę ponad jednej
trzeciej pracujących w firmach (37,5%), generuje ponad jedną czwartą obrotów (26,9%) i jedną piątą wartości dodanej brutto (21,6%)
oraz jedną siódmą nakładów inwestycyjnych (14,2%). Znaczenie mikrofirm w Polsce jest nieco większe niż przeciętnie w krajach UE.
Mają one nieco większy udział w liczbie firm i wartości dodanej brutto przedsiębiorstw oraz wyraźnie większy, jeśli chodzi o udział
w obrotach i liczbie pracujących tych podmiotów (wykres 12). Wyraźnie odstają one jednak od przedsiębiorstw UE, kiedy weźmie się
pod uwagę nakłady inwestycyjne, a tym samym ich udział w generowaniu postępu technologicznego w gospodarce narodowej.
Pomimo nieco większego znaczenia MSP w Polsce niż UE, ich wyniki z punktu widzenia przeciętnego przedsiębiorstwa wypadają
relatywnie słabo (wykres 13 z lewej). Mimo, że statystyczne przedsiębiorstwo w Polsce daje pracę nieco większej liczbie pracujących
(2,2) niż w UE (2,0), to jego parametry ekonomiczne znacznie odstają od przeciętnej w UE. Produktywność mikrofirm w Polsce
mierzona wartością dodaną brutto generowaną przez jednego pracującego stanowi około jednej trzeciej (31%) wyników
firm UE i nieco więcej przedstawiona obrotami na taką osobę (41%). Wyraźnie lepiej niż UE wypadamy natomiast pod względem
wartości dodanej na jedno euro wynagrodzenia – wskaźnik ten dla mikro firm w Polsce (3,3 EUR) jest o 16% wyższy niż UE (2,8
EUR). Na korzyść należy ocenić tempo zmian – wszystkie ww. wartości dla mikro firm w Polsce, poza wynagrodzeniami, rosną
szybciej niż przeciętnie w UE (wykres 13 z prawej).
54 Patrz przypis 48.
53