Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce

Kobiety w mikroprzedsiębiorstwach
Jedna czwarta mikroprzedsiębiorstw to firmy z udziałem kobiet 41 (tj. 416,8 tys. - 27%). Najwięcej takich przedsiębiorstw funkcjonuje
w pozostałej działalności usługowej (48%) oraz zakwaterowaniu i gastronomii (40%), najmniej w budownictwie (6%) oraz
transporcie i logistyce (8%). W przemyśle takie przedsiębiorstwa stanowią zaledwie jedną piątą przedsiębiorstw, jedną trzecią
w handlu (37%) oraz jedną czwartą w usługach ogółem (27%). Firmy z udziałem kobiet częściej niż w przypadku pozostałych
firm funkcjonują cztery lata lub dłużej (71% w tej grupie do 65% w pozostałych). Nieznacznie mniej jest takich podmiotów
wśród młodszych firm (29% do 35%). Różnice te nie są jednak znaczące.
Mikroprzedsiębiorstwa z udziałem kobiet są stosunkowo większe niż pozostałe firmy, co przejawia się tym, że przeciętne wynagrodzenia
są znacznie wyższe podobnie jak nakłady na środki trwałe i przychody. Przeciętne wynagrodzenia na jedno przedsiębiorstwo
w grupie przedsiębiorstw były o dwie trzecie większe niż wśród pozostałych przedsiębiorstw (18,3 tys. PLN do 11,2
tys. PLN), co po części wskazuje także na większe zatrudnienie w tego typu firmach. Z kolei nakłady na środki trwałe są o około
jedną czwartą wyższe (8,5 tys. PLN do 6,8 tys. PLN), a przychody przypadające na jedno przedsiębiorstwo ponad dwie trzecie
większe (69,8%).
Pomimo niskiej liczebności – jedna czwarta wszystkich firm (27%) – przedsiębiorstwa z udziałem kobiet generują około jedną
trzecią (38%) przychodów wszystkich mikrofirm i wyniku finansowego (30%). W efekcie w przeliczeniu na jedną firmę przychody
i koszty takich przedsiębiorstw są wyraźnie wyższe (odpowiednio 69,8% i 78,9%). Pomimo tego, biorąc pod uwagę najbardziej
adekwatny wskaźnik do mierzenia efektywności działalności, tj. rentowność, jest ona mniejsza w firmach z udziałem
kobiet niż w pozostałych podmiotach mikro (11% do 16%).
40
4.2 Pracujący, zatrudnienie i wynagrodzenia
W Unii Europejskiej mikroprzedsiębiorstwa dają pracę 39,3 mln osób (29,6%), co stanowi około jednej trzeciej ogółu pracujących
w przedsiębiorstwach. Niemal dwie trzecie pracujących w mikrofirmach w UE świadczy pracę w większych od Polski krajach UE:
Włoszech – 7,2 mln, Hiszpanii – 5,0 mln, Niemczech – 4,3 mln, Wielkiej Brytanii – 4,0 mln i Francji – 3,6 mln. W Polsce znaczenie
najmniejszych podmiotów w liczbie pracujących jest nieco większe niż przeciętnie w UE – udział mikrofirm w liczbie pracujących
daje nam szóstą pozycję w UE. Najmniejsze podmioty stanowią miejsca pracy dla 3,5 mln (39,2% pracujących w firmach), a zatrudnienie
1,36 mln osób (20,8 % zatrudnionych) 41 . Porównanie tych dwóch wielkości pokazuje, że funkcjonowanie mikrofirm
opiera się w znacznej mierze na pracy właścicieli i członków ich rodzin – zaledwie nieco więcej niż co trzeci pracujący w mikrofirmach
jest osobą zatrudnioną na podstawie stosunku pracy (38,9%).
Wykres 4. Udział mikrofirm w strukturze pracujących w przedsiębiorstwach w Polsce i innych krajach UE
w 2009 r.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostatu.
40 Firmy, w których wśród właścicieli, współwłaścicieli i bezpłatnie pomagających członków ich rodzin, wspólników pracujących w spółce bez
umowy o pracę są kobiety.
41 Dane za 2009 r.
47