Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce

Pomimo dosyć wysokiego poziomu przedsiębiorczości w Polsce, mierzonego ww. wskaźnikami odsetek niepowodzeń Polaków
w biznesie jest jednym z najwyższych w Unii Europejskiej (przedostatni wynik w UE-25). Ponad 14% Polaków, którzy prowadzili
własną firmę zrezygnowało z takiej działalności, przy czym średnia dla UE wynosi nieco ponad 9%. Słabszy wynik osiągnęła tylko
Hiszpania (16%). Według danych GUS pierwszy rok działalności przeżywają trzy na cztery firmy w Polsce (w 2009 r. wskaźnik
przeżycia wynosił 77%), przy czym przeżywalność ta w kolejnych latach spada wyraźnie – do 54% w drugim i 31% w piątym roku
działalności. Od 2007 r. poziom przeżywalności polskich firm ulega jednak stopniowej poprawie, kiedy pomimo korzystnej sytuacji
gospodarczej przeżywało jedynie dwie trzecie firm (wykres 9). Pomimo tendencji wzrostowej poziom przeżywalności firm
w Polsce nadal należy do najniższych w Europie.
2.3. Mali i średni przedsiębiorcy a rynek pracy (pracujący i zatrudnieni)
W krajach UE w przedsiębiorstwach 10 pracuje łącznie ok. 130 milionów osób. Największy wkład w tę kategorię wnoszą największe
pod względem liczby ludności kraje unijne: w pierwszym rzędzie – Niemcy (22,4 mln pracujących w tym sektorze), następnie
– Wielka Brytania (18,1 mln) 11 , Włochy (15,8 mln), Francja (15,1 mln 12 ) oraz Hiszpania (13,3 mln), co stanowi dwie trzecie łącznej
liczby pracujących w UE-27. W pozostałych 22 krajach członkowskich łącznie w sektorze przedsiębiorstw pracuje 45 mln osób,
przy czym w tej grupie liderem jest Polska (8,6 mln). Na końcu rankingu znajduje się 15 państw, w których pracuje łącznie tylko
16,9 mln osób, a są to małe państwa, m.in. Słowacja i Słowenia oraz Malta i Cypr (wykres 10). 13
14
Wykres 10. Liczba pracujących w 2008 r. (w tys.) oraz dynamika liczby pracujących w latach 2003-2008
w przedsiębiorstwach w Polsce i wybranych krajach
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostatu 14 .
W latach 2003-2008 w Polsce i UE można było zaobserwować dynamiczny wzrost liczby pracujących w MSP. W tym okresie wzrost
ten dla Polski wyniósł 14,3%, a w UE – 10,7%. Kolejny rok przyniósł wyhamowanie. Liczba pracujących w MSP w Polsce obniżyła się
bardzo wyraźnie do 6,2 mln osób, tj. o 4,6% w porównaniu z 2008 r. 15 , co należy przypisać spowolnieniu gospodarczemu w kraju
i u największych partnerów gospodarczych Polski. Zgodnie z szacunkami Cambridge Econometrics dla Komisji Europejskiej od
2011 r., kategoria ta ma powrócić na ścieżkę wzrostu – wzrost liczby pracujących w MSP w 2012 r. (w relacji do 2003 r.) ma wynieść
16,5% w Polsce oraz 8% w UE.
W latach 2003-2008 wyraźnie szybciej niż liczba pracujących rosło zatrudnienie w naszym kraju. W tym okresie liczba zatrudnionych
w przedsiębiorstwach w Polsce wzrosła o 28%, a od wejścia Polski do UE, czyli w latach 2004-2008 – o 18%. Polska była
10 Sekcje C-I oraz K NACE rev. 2.
11 Dane za 2007 r.
12 Dane za 2007 r.
13 Dane za 2008 r.
14 Dynamika dla Polski i Słowenii odnosi się do okresu 2002-2008, a dla Francji i Wielkiej Brytanii – 2001-2007.
15 Sekcje B-J, L-N i P-S PKD 2007.
19