Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce

Rozdział 11. Kierunki działań państwa wobec nowo
powstałych przedsiębiorstw w Polsce
Artykuł omawia kierunki działania instytucji publicznych na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw w warunkach członkostwa
Polski w Unii Europejskiej. Szczególną uwagę poświęcamy najmłodszym firmom, tzw. start-up – działającym na rynku nie dłużej
niż rok. Głównym celem naszych analiz jest jednak nie tylko określenie szans i zagrożeń dla powstawania i rozwoju młodych
firm w Polsce czy też przegląd dostępnych instrumentów wsparcia początkujących przedsiębiorców. Kluczowe jest wskazanie
kierunków przyszłej interwencji w tym zakresie. Dlatego też w końcowej części artykułu koncentrujemy się na wypracowaniu
rekomendacji dla przyszłego systemu wspierania firm w początkowej fazie rozwoju.
Start-up to nowy podmiot gospodarczy w początkowym okresie funkcjonowania – to znaczy takie przedsiębiorstwo, które rozpoczęło
działalność i jest w pierwszej fazie rozwoju, niezależnie od jego wielkości. Najczęściej jednak jest to mikro bądź mała firma
w pierwszym roku funkcjonowania, która nie sprzedaje jeszcze swoich produktów i usług komercyjnie, a przygotowuje swoją ofertę
i kompletuje dane marketingowe niezbędne do wejścia na rynek. Według analiz PARP, żywotność start-up’ów (dla firm działających
poniżej 1 roku) wynosi 76,4%*.
Powstawanie start-up’ów jest rozumiane nie tylko jako utworzenie nowego, nieistniejącego wcześniej podmiotu na rynku. W analizach
nowo powstałych firm uwzględnia się również młode przedsiębiorstwa powstałe w wyniku podziału, rozprzestrzenienia się lub
reorganizacji i specjalizacji istniejących firm**.
* Jak zostać i pozostać przedsiębiorcą, informator dla nowopowstałych firm, PARP, Warszawa 2011.
**Eurostat − OECD Manual on Business Demography Statistics, Luxemburg 2007.
Wprowadzenie
Polityka wobec małych i średnich przedsiębiorstw nigdy przedtem nie zajmowała kluczowego miejsca w polityce Unii Europejskiej
jak obecnie; wsparcie dla przedsiębiorstw w Unii Europejskiej ma podstawy traktatowe 139 . Pomimo spowolnienia gospodarczego,
mikrofirmy oraz mali i średni przedsiębiorcy utrzymali dominującą pozycję (99,8%) 140 w strukturze gospodarki europejskiej
i tworzą dwa na trzy etaty z wszystkich miejsc pracy w sektorze prywatnym w Unii Europejskiej. W 2010 roku było prawie 20,8
milionów podmiotów MSP w UE, wśród których zdecydowaną większość – 19,2 mln (92,1%) stanowią mikrofirmy. 141 Jednak MSP,
a szczególnie młode firmy, często mają trudności w dostępie do kapitału i wiedzy, radzeniu sobie ze zmianami strukturalnymi
na rynku, a bardzo często brakuje im odpowiedniego doświadczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej.
Polityka spójności UE ma na celu rozwiązanie tych trudności poprzez połączenie środków inwestycyjnych ze wsparciem dodatkowym
poprzez świadczenie usług dla biznesu, szkolenia, budowanie innowacyjnego otoczenia biznesu, rozwijanie instrumentów
inżynierii finansowej i transferu technologii oraz wspieranie działania sieci współpracy. Wsparcie dla przedsiębiorców i przedsiębiorstw
z sektora MSP w obecnym budżecie wieloletnim UE jest realizowane w trzech obszarach 142 :
1. Bezpośrednie wsparcie sektora MSP poprzez tworzenie i rozwój MSP, w szcze-
gólności związane z uruchamianiem działalności, zwiększaniem dostępu do finansowania,
badań i innowacji, transferu technologii, dostępem do technologii
informacyjnych i komunikacyjnych oraz rozwojem produkcji przyjaznej dla środowiska.
Wielkość wsparcia w tym obszarze wynosi ok. 27 mld EUR, co stanowi 7,9%
całkowitej alokacji funduszy europejskich.
69 mld EUR
to łączna wartość wsparcia bezpośredniego
i pośredniego dla przedsiębiorców
i przedsiębiorstw w UE
w ramach funduszy europejskich na
lata 2007-2013.
139 Traktat Ustanawiający Wspólnotę Europejską, tekst skonsolidowany, (uwzględniający zmiany wprowadzone Traktatem z Nicei, sekcja 1 i 2,
UKIE, Warszawa 2005.
140 Arkusz informacyjny SBA. Polska 2010/11, Komisja Europejska, Bruksela 2011.
141 Dane szacunkowe wg: Komisja Europejska, Are EU SMEs recovering from the crisis? Annual Report on EU Small and Medium sized Enterprises
2010/2011, Rotterdam – Cambridge – Bruksela 2011, s.2.
142 Informacja DG Regio, http://ec.europa.eu/regional_policy/themes/business/index_en.htm. Dostęp: 16.11.2011 r.
117