Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce

więcej niż jeden projekt inwestycyjny, a w przypadku blisko 5% beneficjentów na jedną firmę przypadały trzy lub więcej umów
o dofinansowanie. Z kolei w Działaniu 2.1, które oferowało stosunkowo niewielkie granty na zakup usług doradczych zaobserwowano
odwrotną tendencję – z doradztwa częściej korzystały małe i mikro-przedsiębiorstwa (łącznie zrealizowały prawie 3/4
projektów – 1578 z 2158 wszystkich rozliczonych umów dotacji).
Beneficjenci schematów inwestycyjnych (Działanie 2.2.1, 2.3) częściej stanowili podmioty z sektorów produkcyjnych, natomiast
wśród firm korzystających ze specjalistycznych usług doradczych w ramach SPO WKP (Działanie 2.1) częściej reprezentowane
były sektory handlu i usług.
W przypadku Poddziałania 2.2.1 najliczniejsze były projekty o stosunkowo niskiej wartości dotacji (między 0,5 mln a 1 mln PLN)
– stanowiły one blisko 1/3 wszystkich projektów i pochodziły wyłącznie z transzy realizowanej przez PARP. Wśród projektów
Ministerstwa Gospodarki dominowały projekty zdecydowanie większe (kwota dotacji ponad 4 mln PLN) realizowane najczęściej
przez podmioty duże (71% projektów transzy Ministerstwa Gospodarki prowadziły firmy duże). Generalnie należy podkreślić, że
projekty Podziałania 2.2.1 charakteryzowała duża rozpiętość wartości dofinansowania (minimalna kwota dotacji – 54 464 PLN,
maksymalna – 43 128 622 PLN). Średnia dotacja przypadająca na projekt Poddziałania 2.2.1 wyniosła 3 720 251,71 PLN (przy czym
w transzy PARP było to 2 783 457,96 PLN, a w transzy Ministerstwa Gospodarki aż 11 547 683,91 PLN). Mediana wartości dotacji
była zdecydowanie niższa i wyniosła 1 579 428 PLN, co świadczy m.in. od dużym zróżnicowaniu projektów pod tym względem.
Średnia wartość projektu inwestycyjnego realizowanego w ramach Działania 2.3 wynosiła ponad 1,5 mln PLN, w tym wysokość
kosztów kwalifikowanych – średnio 1,24 mln PLN, a średnia wartość rozliczonej dotacji – nieco ponad 0,5 mln PLN. Wartości mediany
dla powyższych kategorii stanowiły odpowiednio 1,03 mln PLN, 0,86 mln PLN oraz 0,4 mln PLN. Projekty doradcze realizowane
w ramach Działania 2.1 w porównaniu z inwestycyjnymi 2.2.1 i 2.3, były wielokrotnie mniejsze. Średnia wartość przedsięwzięć doradczych
wynosiła 74,4 tys. PLN (w tym wys. kosztów kwalifikowanych stanowiła średnio 55 tys. PLN, a wysokość rozliczonej dotacji na
doradztwo – 28 tys. PLN). Wartość mediany dla powyższych kategorii wynosiła odpowiednio 36 tys. PLN, 25 tys. PLN i 12,5 tys. PLN.
W grupie inwestycji w innowacyjną infrastrukturę produkcyjną, realizowanych w ramach Poddziałania 2.2.1, dominowały przedsięwzięcia
związane z dywersyfikacją produkcji przedsiębiorstwa (72%), rozbudową istniejącej firmy (60%) oraz dokonaniem zasadniczych
zmian procesu produkcji (42%). Nieznacznie częściej „najmłodsi” beneficjenci - we wczesnej fazie wzrostu (podmioty
założone w 2000 r. lub później) inwestowały w rozbudowę swojej firmy (63%), natomiast znacznie rzadziej w dywersyfikację działalności
produkcyjnej. W działaniach rozwojowych wspieranych w Poddziałaniu 2.2.1 dominowały zakupy (leasing) maszyn i urządzeń
(85%). „Najmłodsze” podmioty częściej jednak niż pozostałe firmy dokonywały zakupu wartości niematerialnych i prawnych
(51% beneficjentów wybierało tę kategorię wydatków w grupie firm założonych w 2000 r. lub później, zaledwie 38% – w grupie
firm założonych przed 2000 r.) oraz sprzętu informatycznego (odpowiednio 40% względem 36% w przypadku firm „starszych”).
W Działaniu 2.1 – zdecydowanie częściej wybieranym przez podmioty krócej działające na rynku – dominowały projekty w zakresie
systemów jakości (59% – najczęściej były to usługi doradcze przygotowujące firmę do wprowadzenia systemu zarządzania jakością
i certyfikacji ISO). Dużo rzadziej przedsiębiorcy wybierali wsparcie na doradztwo w zakresie innowacji i nowych technologii
(18%) lub zasad prowadzenia firmy na terenie UE (18%). Mikro-przedsiębiorstwa i firmy małe częściej korzystały z usług w zakresie
wdrażania systemów jakości, natomiast większe podmioty częściej niż małe i mikro- wybierały pozostałe usługi. W kolejnych
rundach naboru zmniejszał się udział projektów z zakresu systemów jakości (spadek z 68% w rundach 1-3 do 46% w rundach
10-13) głównie na korzyść projektów dotyczących zasad prowadzenia firmy w UE (wzrost w analogicznym okresie z 13% do 30%).
W drugim analizowanym instrumencie inwestycyjnym SPO WKP – preferowanym przez podmioty „starsze” Działaniu 2.3 – trzy
czwarte przedsiębiorstw podejmowało działania modernizacyjne prowadzące w rezultacie do znaczącej zmiany produktu lub
procesu produkcyjnego. Projekty stricte innowacyjne, polegające na wdrożeniu lub komercjalizacji technologii lub produktów
innowacyjnych, stanowiły 18%. Stosunkowo nieliczni przedsiębiorcy realizowali projekty innego typu (zastosowanie ICT w zarządzaniu
przedsiębiorstwem – 5%, zastosowanie technologii gospodarki elektronicznej, dostosowanie technologii i produktów
do wymagań UE, wdrażanie inwestycji wspólnie z innymi firmami, zakup wyników prac B+R lub praw własności intelektualnej
– łącznie wszystkie typy stanowiły 2% projektów Działania 2.3).
Stosunkowo duży udział w Poddziałaniu 2.2.1 stanowiły firmy „młode” (31% beneficjentów Poddziałania 2.2.1 to podmioty założone
po roku 2000; 7% to start-up’y, prowadzące działalność od 2005 r. lub krócej). Podmioty „starsze”, prowadzące działalność
jeszcze przed 1990 r. stanowiły 18% beneficjentów. Zbliżona proporcja długości okresu prowadzenia działalności w momencie
składania wniosku o dofinansowanie występowała wśród beneficjentów Działania 2.3 i 2.1 SPO WKP. Jedynie w grupie firm korzystających
ze wsparcia w ramach Działania 2.3 zaobserwowano nieznacznie większy odsetek podmiotów prowadzących firmę
jeszcze przed 1990 r. (3% więcej niż w Poddziałaniu 2.2.1 i 2.3) oraz mniej podmiotów nowo powstałych. W przypadku Działania
2.1 podmioty „najmłodsze” wśród beneficjentów stanowiły największy odsetek we wszystkich 3 analizowanych Działaniach SPO
WKP. Oznacza to, że „młodsze” podmioty stosunkowo częściej korzystały z doradztwa niż inwestycji. W Działaniu 2.1 przedsiębiorstwa
zarejestrowane w 2001 r. lub później stanowiły ponad 1/3 wszystkich dofinansowanych.
W schemacie doradczym dominowały podmioty, których głównym obszarem działalności był rynek lokalny (własna i sąsiednie gminy)
i regionalny (województwo i sąsiednie regiony) – rynki te jako główne dla prowadzonej działalności wskazywało odpowiednio
18% i 24% beneficjentów Działania 2.1. Wśród podmiotów realizujących dofinansowane inwestycje – częściej występowały firmy,
111