Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce

104
brodziejstwa procedury układowej. Prowadzi to również do pogłębienia traumy upadłości. Skomplikowane prawo budzi też niechęć do
jego poznawania, o czym także świadczą wyniki badania, w którym jedynie 40% respondentów stwierdziło, że w ogóle słyszało o istnieniu
prawa upadłościowego i naprawczego. Biorąc pod uwagę fakt, iż wyniki te i tak mogą być zawyżone, poziom wiedzy polskich przedsiębiorców
w tym zakresie należy uznać za bardzo niski. Wśród tych osób, które słyszały o istnieniu tego prawa aż 61% przyznało, że ich
wiedza jest słaba, a jedynie 5% stwierdziło, że zna to prawo bardzo dobrze. Symptomatyczne są przy tym wyniki mówiące, że co prawda
osoby prowadzące drugą i kolejne firmy częściej słyszały o prawie upadłościowym i naprawczym, to jednak fakt ten nie ma wpływu na
ich poziom znajomości tego prawa. Wiedza o szczegółach regulacji jest w obu grupach tak samo niska. Można na tej podstawie wysnuć
wniosek, że problemem jest nie tylko niska skłonność przedsiębiorców do poszerzania wiedzy, ale także poziom skomplikowania prawa
prowadzący do jego odrzucenia. Wydaje się więc, że tworzenie lepszego prawa, bardziej przejrzystego i jednoznacznego nawet w zakresie
upadłości, mogłoby przyczynić się do zwiększenia liczby firm korzystających z prawa upadłościowego i naprawczego a w dalszej
perspektywie do tworzenia nowych firm przez osoby, które doświadczyły upadłości.
W tym kontekście istotne jest także szersze spojrzenie na system prawa w Polsce w kontekście tworzenia odpowiednich warunków
do ponownego otwierania działalności gospodarczej przez osoby, które doświadczyły upadłości. W badaniu zdiagnozowano
problem braku istnienia całościowego, kompleksowego systemu wsparcia osób, które dostrzegają piętrzące się przed ich
firmą kłopoty, a także braku systemu wsparcia dla osób, które po doświadczeniu porażki chciałyby otworzyć kolejną działalność
gospodarczą.
Podsumowanie
Przedstawiona w artykule analiza nowo powstających firm oraz najmniejszych przedsiębiorstw, które stanowią zdecydowaną większość
nowych podmiotów na rynku pokazuje, że mimo szeregu barier istnieje w Polsce potencjał do ich dalszego rozwoju. Większość
nowych firm tworzą osoby młode, które działają często w perspektywicznych dla rozwoju gospodarki obszarach jak informacja
i komunikacja czy działalność profesjonalna, naukowa i techniczna. Działalność gospodarczą podejmują też częściej osoby dobrze
wykształcone. Może to świadczyć o tym, że w Polsce istnieje potencjał do rozwoju opartego o wysokie technologie. Jednak strategie
działania wielu najmniejszych przedsiębiorstw jest na ogół wynikiem intuicyjnych działań, nieświadomym wyborem, zaś wprowadzanie
rozwiązań innowacyjnych służy przede wszystkim utrzymaniu obecnej pozycji rynkowej. Przedsiębiorstwa na ogół skupiają
się na bieżącej działalności i nie myślą perspektywicznie, w przypadku trudności są elastyczne i dostosowują się do sytuacji. Nie
należy jednak jednoznacznie negatywnie oceniać takiego działania. Mikroprzedsiębiorstwa działają na niewielką skalę i takie zachowanie
jest często sposobem na przetrwanie na rynku. Jak pokazują przytoczone na początku artykułu dane GUS, znaczna część
nowych podmiotów nie jest w stanie podołać warunkom panującym na rynku i kończy działalność. Ich przetrwanie zależy od wielu
warunków, takich jak: predyspozycje właściciela, wybór rodzaju działalności i jej skala, warunki powstania i funkcjonowania, dostęp
do finansowania, zdolność do wypracowania zysku. Dlatego najmniejsze podmioty powinny mieć łatwy dostęp do różnego rodzaju
wsparcia, zarówno w okresie zakładania działalności, jak i w czasie jej prowadzenia.
Przede wszystkim jednak planując i podejmując pierwsze kroki jako przedsiębiorca, powinny one przykładać większą wagę do podejmowania
decyzji w oparciu o rzetelną analizę własnych mniejszości, pożądanych kwalifikacji własnych i przyszłych pracowników,
a także ocenę rynku jaki ma się stać miejscem prowadzenia działalności. Równie istotne jest przyjęcie otwartej postawy na współpracę
z innymi przedsiębiorstwami i instytucjami otoczenia biznesu, na pozyskiwanie wiedzy ze świata nauki, podmiotów działajacych
w innych krajach po to, aby zapewnić własnej firmie dobrą pozycję konkurencyjną w przyszłości.
Wyniki badań PARP wskazują na konieczność prowadzenia działań na rzecz uświadomienia potrzeby stosowania planowania strategicznego
wśród właścicieli mikroprzedsiębiorstw, jako działania korzystnego dla funkcjonowania na rynku. Potrzebne są też
działania mające na celu wzmacnianie i rozwijanie usług dla osób zamierzających rozpocząć działalność gospodarczą, takie jak np.
doskonalenie i poszerzanie oferty Punktów Konsultacyjnych, a także szeroka promocja takich usług. Istotne przy tym byłoby wykorzystanie
potencjału drzemiącego w kobietach nieaktywnych zawodowo, podjęcie działań mających na celu budowanie ich wiedzy
w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej oraz poczynienie starań w kierunku zapewnienia efektywnego systemu wsparcia
instytucjonalnego dla rozwoju działalności gospodarczej. Potencjał proinnowacyjny mikrofirm pokazuje też, że należy efektywnie
docierać z ofertą tego typu usług do grupy docelowej wykorzystując dedykowane działania promocyjne i informacyjne.
Widzimy też, że bariery, jakie stoją przed doświadczonymi przedsiębiorcami są nie mniejsze niż przed osobami, które chcą otworzyć
swoją pierwszą w życiu firmę. Biorąc pod uwagę fakt, że pomimo porażki, znaczna część z tych osób chciałaby mimo wszystko
otworzyć kolejną działalność gospodarczą, należy dążyć do przezwyciężania tych barier budując przede wszystkim kulturę większego
zaufania i zrozumienia dla porażki biznesowej oraz osób jej doświadczających. W pokonywaniu barier mentalnych przydatna
może się okazać pomoc psychologiczna oraz tworzenie bardziej przyjaznej atmosfery społecznej dla nowych przedsięwzięć osób
doświadczających upadłości. Ważnym czynnikiem wpływającym na prowadzenie działalności gospodarczej jest przyjazność prawa
gospodarczego, w tym prawa upadłościowego i naprawczego, ale także innych regulacji, które mają wpływ na praktyczne możliwości
korzystania z pomocy np. prawnej i finansowej przez przedsiębiorców ponownie rozpoczynających działalność gospodarczą.