Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce

Co zatem powstrzymuje kobiety przed założeniem działalności gospodarczej? Zarówno dla kobiet bezrobotnych i nieaktywnych,
jak i tych zatrudnionych, największą barierą rozpoczęcia działalności jest brak odpowiedniego kapitału (odpowiednio: 55% i 58%
wskazań przez kobiety bezrobotne, nieaktywne oraz zatrudnione).
Na drugim miejscu kobiety w obu grupach wymieniały procedury administracyjne oraz zbyt dużą biurokrację towarzyszącą zakładaniu
i prowadzeniu własnej firmy. Zauważyć można, że więcej kobiet pracujących najemnie wskazało procedury jako czynnik
powstrzymujący je przed założeniem własnej firmy (32%) w porównaniu z kobietami bezrobotnymi i nieaktywnymi zawodowo
(19%). Kolejną przeszkodą w założeniu własnej firmy dla kobiet pracujących najemnie był strach przed niepowodzeniem, bankructwem
(24%), zaś w przypadku osób bezrobotnych – brak pomysłu, jaką działalność mogłyby prowadzić (17%).
Wśród trudności, na jakie napotykają przedsiębiorcy podczas prowadzenia działalności gospodarczej są przede wszystkim: zbyt
wysokie pozapłacowe koszty pracy, problemy ze zdobywaniem nowych klientów, skomplikowane formalności finansowe, zbyt
zawiłe procedury, czasochłonne formalności dotyczące, m.in. wydawanie pozwoleń bądź licencji, a także zmienność prawa pracy.
W zakresie kłopotów w dostępie do kapitału przedsiębiorcy za najistotniejsze uznali niemożność sprostania wysokim zabezpieczeniom.
Zauważalna różnica w barierach prowadzenia działalności gospodarczej, wskazywanych przez kobiety i mężczyzn,
dotyczy uwarunkowań życia rodzinnego i obowiązków opiekuńczych wobec małych dzieci – kobiety częściej niż mężczyźni
sygnalizowały ograniczony dostęp do instytucjonalnej opieki nad dzieckiem.
Wykres 15. Co jest lub było najtrudniejsze w prowadzeniu firmy?
Żródło: Przedsiębiorczość kobiet w Polsce, PARP 2011.
Częściowo wbrew wynikom badań GEM opisanym na początku niniejszego podrozdziału, badanie PARP potwierdziło wysoki
potencjał przedsiębiorczości wśród kobiet nieaktywnych w biznesie. Ponad połowa respondentek bezrobotnych i nieaktywnych
oraz pracujących najemnie byłaby skłonna założyć własną firmę, jeśli nie mogłaby znaleźć pracy najemnej. Wskazywały one przy
tym takie czynniki wspierające tę decyzję, jak posiadanie pomysłu na działalność, możliwość skorzystania ze sprawdzonych już
pomysłów innych osób oraz wykorzystanie istniejących rozwiązań wspierających (np. system sprzedaży towarów i usług za pomocą
franszyzy). Ważny dla ich decyzji był również bodziec w postaci dotacji.
Według badanych przedsiębiorców najlepszym okresem do podejmowania działalności gospodarczej na własny rachunek jest
wiek wyznaczany okresem wchodzenia na rynek pracy i dokonywania wyborów ścieżki kariery zawodowej. Jest to jednak też
okres kształtowania planów matrymonialnych i prokreacyjnych. Przedsiębiorcy wskazywali, że decyzję o własnym biznesie lepiej
jest podejmować wówczas, gdy nie ma jeszcze wielu obowiązków rodzinnych, szczególnie tych wynikających z opieki nad dziećmi.
Być może z tego powodu połowa badanych kobiet-przedsiębiorców nie miała dzieci.
Niewątpliwie na możliwość efektywnego godzenia obowiązków zawodowych z rodzinnymi przez kobiety-przedsiębiorców wpływa
wiele czynników: wiek dzieci, dostępność opieki instytucjonalnej, realizowany model rodziny czy umiejętności kobiet do organizowania
zajęć zawodowych i rodzinnych, a także charakter prowadzonej przez kobiety działalności gospodarczej (branży), np. możliwość
wykonywania pracy w domu, co pozwala swobodnie dysponować swoim czasem. Co ciekawe, kobiety nie będące przedsiębiorcami
(pracujące najemnie, bezrobotne i nieaktywne zawodowo) widzą we własnej działalności gospodarczej rozwiązanie
ułatwiające godzenie ról rodzinnych z zawodowymi przez kobiety. Odmiennego zdania były kobiety prowadzące własny biznes.
Jeśli spojrzymy na zalety i wady pracy na własny rachunek wskazywane przez przedsiębiorców obu płci, to okazuje się, że jedyne co
różni kobiety od mężczyzn to szacunek i prestiż, które częściej cenili sobie mężczyźni (94%) niż kobiety (86%). Obie płci jako zaletę bycia
na swoim postrzegają głównie pracę bez napięć i stresów, wysokie zarobki, możliwość osobistego rozwoju i stabilność zatrudnienia.
Jak wspomniano strach przed porażką jest waznym wynikiem powstrymującym kobiety przed założeniem biznesu. W dalszej części
artykułu przyjrzymy się zjawisku jakim jest upadłość firmy.
101