Pokaż cały numer - Farmaceutyczny Przegląd Naukowy

Farm Przegl Nauk, 2009,2
Pochodne glinidów można stosować zarówno w monoterapii,
jak i leczeniu skojarzonym.
Działania niepożądane glinidów są rzadkie a obejmują:
hipoglikemię, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, zaburzenia ze
strony skóry i tkanki podskórnej, przejściowe zaburzenia widzenia
oraz wzrost stężenia kwasu moczowego w surowicy.
Przeciwwskazaniem do stosowania glinidów jest nadwrażliwość
na preparat z tej grupy, zaburzenia czynności
wątroby ciężkiego stopnia oraz ciąża i laktacja.
6.
18
Syntetyczne analogi hormonów jelitowych
Najnowszą grupą leków stosowanych do leczenia cukrzycy
typu 2 stanowią inkretynomimetyki, których przedstawicielem
jest eksenatyd. Związek ten jest syntetycznym
agonistą receptora glukagonopodobnego peptydu 1 (GLP-1),
odpornym na działanie dipeptydylopeptydazy lV (DPP lV
- enzymu rozkładającego peptydy jelitowe).
GIP oraz GLP-1 (glukagonopodobny peptyd 1) są naturalnymi
hormonami inkretynowymi występującymi
w organizmie człowieka. GLP-1 syntetyzowany jest głównie
przez komórki L jelita krętego i okrężnicy w odpowiedzi
na bodziec glikemiczny. Odpowiedzialny jest za stymulację
wydzielania insuliny i supresję wydzielania glukagonu,
ponadto opóźnia opróżnianie żołądka oraz zmniejsza apetyt
i przyjmowanie pokarmów. Receptory dla GLP-1 znajdują
się w komórkach β trzustki oraz tkankach obwodowych
(OUN, nerki, serce, płuca i przewód pokarmowy).
Eksenatyd, jako agonista receptora GLP-1, zwiększa
wydzielanie insuliny w sposób zależny od stężenia glukozy,
zmniejsza poposiłkowe stężenie glukagonu oraz spowalnia
opróżnianie żołądka, co warunkuje wolniejsze narastanie
stężenia glukozy. Wydzielanie insuliny stymulowane jest
jedynie w warunkach hiperglikemii, a po osiągnięciu stanu
okołonormoglikemii, stężenie insuliny obniża się do poziomu
podstawowego. W wielu badaniach wykazano wpływ
eksenatydu na zmniejszenie masy ciała.
Eksenatyd jest odporny na DDP lV. Czas połowicznego
rozpadu wynosi ok. 2,4 godziny, przy czym efekt kliniczny
trwa 4 – 6 godzin po pojedynczej dawce.
Adres do korespondencji:
Mgr farm. Dominik Kołodziej
Katedra i Zakład Toksykologii
Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Sosnowcu
Ul. Jagiellońska 4, 41-200 Sosnowiec
e-mail: chemik81@interia.pl
Najczęściej występującymi objawami niepożądanymi
przy stosowaniu eksanatydu są nudności o łagodnym bądź
umiarkowanym nasileniu oraz rzadziej wymioty. Obserwowano
również hipoglikemię, chociaż najczęściej była ona
lekka lub umiarkowana.
Terapię eksenatydem rozpoczyna się od dawki 5 µg podawanej
2 razy na dobę w formie podskórnych iniekcji. Po
4 tygodniach dawka zwiększana jest do 2 x 10 µg.
W leczeniu cukrzycy typu 2 zastosowanie znajdują również
inhibitory dipeptydylopeptydazy lV (DPP lV). Inhibitory
DPP IV podawane są doustnie. Podanie pojedynczej
dawki leku powoduje 24-godzinne zahamowanie aktywności
DPP IV i zwiększenie stężenia endogennej insuliny
wskutek zahamowania rozpadu GLP-1 i GIP. W randomizowanym
badaniu wykazano, że częstość hipoglikemii powodowanych
przez inhibitory DPP IV była niska i nieistotna
statystycznie w porównaniu z placebo.
Piśmiennictwo:
1. Sieradzki J. : Cukrzyca 2006 t 1 i 2.
2. Maśliński S, Ryżewski J. :Patofizjologia 2002.
3. Grzeszczak W. :Farmakoterapia w cukrzycy 2007.
4. Janiec W, Krupińska J.: Farmakodynamika 2002.
5. Kostowski W.: Farmakologia 2001.
6. Kluz j, Adamiec R,: Nowe perspektywy terapii chorych
na cukrzycę typu 2 oparte na glukagonopodobnym peptydzie
1 (GLP-1) i żołądkowym peptydzie hamującym
(GIP) Post Hig Med. Dośw 2006, 60, 15-23.
7. Wróbel M, Szymborska-Kajanek A, Grzeszczak W, Strojek
K, Miejsce eksenatydu w leczeniu chorych na cukrzycę
typu 2: Przegląd kardiodiabetologiczny 2007;2,4:
234-240.
8. Małecki M.: Otyłość-insulinooporność-cukrzyca typu 2,
Kardiol Pol 2006; 64: 10 (supl. 6): 561–566.
9. Jasik M, Dęmbe K, Karnafel W: Doustne leki przeciwcukrzycowe
w terapii cukrzycy typu 2, Przew Lek 2005;
3: 74-80.