Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
E PËRDITSHME<br />
E PAVARUR<br />
Drejtor:<br />
FAHRI BALLIU<br />
Kryeredaktor:<br />
ILIR NIKOLLA<br />
Nr. 227 (4292)<br />
Viti XIV i botimit<br />
(numri i parë doli<br />
më 18.10.1997)<br />
E enjte,<br />
19 gusht 2010<br />
Pasi ka kuptuar se <strong>gazeta</strong>t e<br />
televizionet e deritanishme<br />
po i konsumohen, Edi Rama<br />
ka urdhëruar biznesmenët<br />
pranë tij të hapin disa <strong>gazeta</strong><br />
e televizione të rinj, në<br />
mënyrë që të synohet një<br />
shpëlarje e imazhit të tij të<br />
rrënuar politik. Sadri Abazi<br />
është vënë në krye të<br />
përpjekjeve për hapjen e një<br />
televizioni të ri, sipas stilit<br />
“Rama Plus”, kurse Fidel Ylli<br />
është futur në garë, që të<br />
rigjallërojë ëndrrën për një<br />
sekt <strong>gazeta</strong>rësh, nën strehën<br />
e një gazete dhe një radioje.<br />
Urdhrin për hapjen e<br />
mediave të reja mësohet se e<br />
kanë marrë edhe disa<br />
biznesmenë të tjerë të grupit<br />
parlamentar socialist<br />
NË BRENDËSI<br />
Mimi Mimi K KKodheli,<br />
K odheli,<br />
as as nuk nuk di, di, as<br />
as<br />
nuk nuk pyet pyet të të paktën<br />
paktën<br />
Nga Artur Bego<br />
Arritjet e qeverisë, që për Mimi<br />
Kodhelin janë “lëvdata”, sigurisht<br />
që nuk ka si të kapërdihen as nga<br />
ajo, as nga Edi Rama dhe as nga<br />
kush do tjetër në PD dhe në<br />
opozitë, janë fakte “kokëshkrete”,<br />
që pavarësisht (mos)dëshirave të<br />
njërit apo tjetrit, nuk mund të mos<br />
njihen, e për pasojë nuk mund të<br />
mos pranohen.<br />
Të ngritur në “institucion”<br />
vjelljen e vrerit ndaj çdo arritje të<br />
qeverisë, Mimi Kodheli nuk kishte<br />
si të sillej as dje ndryshe, nga<br />
ajo vetë, por edhe të tjerë sipër e<br />
HOMAZH<br />
CMYK<br />
Shkolla 12-vjeçare jopublike<br />
Shkolla që sf idon të ardhmen<br />
REGJISTRIMET FILLUAN<br />
Kontakto: 0692099430; 0692076801<br />
Adresa: Adresa: Rruga<br />
Rruga<br />
“Medar “Medar Shtylla Shtylla”, Shtylla ”,<br />
qendra qendra e e biznesit biznesit<br />
biznesit<br />
Tel: el: 04/2321364,<br />
04/2321364,<br />
Tel: el: 04/232136<br />
04/2321366,<br />
04/232136<br />
Fax:04/2321365,<br />
Fax:04/2321365,<br />
Fax:04/2321365,<br />
Tiranë<br />
Tiranë<br />
E-mail:<br />
info@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net,<br />
info@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net,<br />
info@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net,<br />
<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>mail@<br />
<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>mail@<br />
<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>mail@<br />
yahoo.com,<br />
yahoo.com,<br />
Internet:<br />
www www.<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.al<br />
www .<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.al<br />
Çmimi Çmimi Çmimi 30 30 lekë<br />
lekë<br />
Greqi Greqi 1,5 1,5 EURO<br />
EURO<br />
Motorgjeneratore - Motore te fuqive te ndryshme - Materiale Elektrike<br />
UPS - Radrizatore - Invertera - Transformatore - Filtra dhe Lubrifikante<br />
Centrale Hidrike dhe Termike<br />
www.amadeus-al.com<br />
BOTIM I RI “<strong>55</strong>“<br />
STALINI<br />
(Në oborrin e Carit të kuq)<br />
Monografia më e famshme e<br />
shkruar për diktatorin e shekullit<br />
XX vjen në shqip në botimin<br />
cilësor të Shtëpisë Botuese “<strong>55</strong>”<br />
Rama, në kërkim të mediave të reja<br />
POLITIKË 3 DITA<br />
Vera e 2010-s, rekord pushue-<br />
Vendimet më të<br />
fundit të qeverisë<br />
sish në brigjet shqiptare<br />
Shqipëria pret më shumë vizitorë sesa çka banorë të përhershëm. Kryeministri premton<br />
se për vitin e ardhshëm në buxhetin e shtetit do fuqizohen investimet për turizmin, për<br />
t’i dhënë një dimension zhvillimit të këtij sektori të rëndësishëm të ekonomisë shqiptare<br />
Dyfishohen Dyfishohen pagesat<br />
pagesat<br />
për për personelin<br />
personelin<br />
akademik akademik të<br />
të<br />
universiteteve, universiteteve, rriten<br />
rriten<br />
pagat pagat e e nëpunësve<br />
nëpunësve<br />
të të njësive njësive vendore<br />
vendore<br />
FORUM<br />
Françesk Françesko Françesk o K KKosiga,<br />
K osiga, një një president<br />
president<br />
kundra kundra hipokrizisë hipokrizisë së së të të Majtëve<br />
Majtëve<br />
dhe dhe një një mik mik i i shquar shquar i i shqiptarëve<br />
shqiptarëve<br />
Lidhja e ish-presidentit italian Francesco Cosiga<br />
me Institutin e Kërkimeve Politike “Alcide de Gasperi”<br />
tel. +3<strong>55</strong> 4 22 74 500<br />
fax.+3<strong>55</strong> 4 22 24 279<br />
Our energy working for you.<br />
E enjte, 19 gusht 2010<br />
Pesimizmi Pesimizmi që<br />
që<br />
shoqëron shoqëron mjediset mjediset e<br />
e<br />
social-k social-komunizmit<br />
social-k omunizmit<br />
Nga Kadri Gega<br />
Gjatë gjithë historisë ka patur<br />
dy forma bazë të organizimit shoqëror:<br />
kolektivizëm dhe individualizëm.<br />
Në shekullin e njëzetë<br />
kolektivizimi ka marrë shumë forma<br />
si socializmin, fashizmin, nazizmin<br />
dhe komunizmin, të cilat<br />
janë variantet e tij më të dukshme.<br />
I vetmi sistem social i krahasueshëm<br />
me individualizmin ësh<br />
10 10 liderët liderët më më të<br />
të<br />
respektuar respektuar në në botë<br />
botë<br />
Revista amerikane<br />
Newsweek stilon emrat e 10<br />
liderëve që në një mënyrë a<br />
në një tjetër kanë fituar<br />
respektin e vendit të tyre<br />
Ambiciozi i sapoardhur, David<br />
Kameron, Mbretëria e Bashkuar<br />
- Ai është kryeministri më i ri që<br />
ka pasur Britania e Madhe në njëqind<br />
vitet e fundit dhe u gjet në<br />
një detyrë e situatë aspak të lehtë:<br />
me një luftë jopopullore, me<br />
<strong>55</strong> 1
Flet Klement Zguri, anëtari<br />
i KQZ-së<br />
Fletët Fletët e e votimit<br />
votimit<br />
digjen digjen pas<br />
pas<br />
dekretit dekretit për<br />
për<br />
datë datë e<br />
e<br />
zgjedhjeve<br />
zgjedhjeve<br />
Institucioni i administrimit të<br />
zgjedhjeve shprehet se s’do<br />
presë pa fund negociatat e<br />
politikës, por do të marrë masa<br />
të menjëhershme për<br />
respektimin e ligjit dhe<br />
Kushtetutës<br />
Komisioni Qendror i Zgjedhjeve<br />
nuk do të presë pa fund negociatat e<br />
partive politike për djegien apo jo të<br />
fletëve të votimit. Anëtari i KQZ-së Klement<br />
Zguri deklaron se sapo të dalë<br />
dekreti i presidentit për datën e<br />
zgjedhjeve vendore, do të nisë puna<br />
për zbrazjen e kutive nga dokumentacioni<br />
i zgjedhjeve të kaluara.<br />
“KQZ nuk donte të futej në konfliktin<br />
që ishte ndërmjet partive politike.<br />
Gjithsesi mendoj që elementi<br />
kohë ka efektin e vet në një proces<br />
zgjedhor. Jemi fare pranë daljes së<br />
dekretit të presidentit për zgjedhjet<br />
lokale dhe me daljen e tij KQZ duhet<br />
të ndërtojë një plan orientues të<br />
punëve sipas procedurave dhe afateve<br />
që ka një proces zgjedhor. Një<br />
ndër to është edhe përgatitja e infrastrukturës,<br />
logjistikës dhe kutitë e<br />
votimit janë pjesë e kësaj infrastrukturë.<br />
Dekreti është orientues që KQZ<br />
të fillojë në mënyrë intensive përgatitjet<br />
për zgjedhjet e ardhshme. Është<br />
e pafalshme për ne në rast se procesi<br />
I ardhshëm do të çalojë apo do<br />
të vihet në rrezik qoftë dhe për këtë<br />
element”- u shpreh Zguri.<br />
Ai vëren gjithashtu se Komisioni<br />
Qendror i Zgjedhjeve priti gjatë për<br />
një marrëveshje mes partive politike,<br />
por tashme Kodi zgjedhor është i<br />
qartë se fletët dhe kundrafletët e<br />
votimit duhet të digjen.<br />
“Mbas përfundimit të procesit<br />
zgjedhor, mbasi ka mbaruar edhe<br />
procesi i ankimimit KQZ hap kutinë e<br />
materialeve zgjedhore, nxjerr dokumentacionin<br />
i cili duhet të ruhet në<br />
arkivin e shtetit dhe pas kësaj,<br />
paralelisht djeg fletët e votimit së<br />
bashku me kundrafletët”, tha Zguri.<br />
Lidhur me kërkesën e disa<br />
qytetareve për referendum për<br />
zgjidhjen e krizës politike është jokorrekte<br />
sipas Klement Zgurit që veçon<br />
mungesën e referencave politike në<br />
këtë kërkesë. “Nuk ka asnjë referencë<br />
ligjore. Po të shohësh termat<br />
brenda saj përmenden kriza politike,<br />
kriza ekonomike që janë të ulura<br />
këmbëkryq në familjet e shqiptarëve…<br />
ka terma edhe shumë të<br />
rëndë që situata mund të përkeqësohet<br />
dhe të dalë edhe jashtë kontrollit.<br />
Janë elementë të cilët nuk janë<br />
në fokus të punës së KQZ”- deklaroi<br />
ndër të tjera anëtari i Komisionit Qendror<br />
të Zgjedhjeve, Klement Zguri.<br />
Çështja e fletëve të votimit të<br />
zgjedhjeve të kaluara ka qenë një<br />
mollë sherri për mazhorancën dhe<br />
opozitën. Kërkesat e socialistëve për<br />
hapje të kutive të votimit janë vlerësuar<br />
nga shumica, mendimi i lirë i<br />
ekspertëve juridikë dhe opinioni<br />
ndërkombëtar si absurde dhe pa bazën<br />
e duhur ligjore. Me afrimin e<br />
zgjedhjeve vendore, bëhet gjithnjë e<br />
më i lakuar qëndrimi se PS dhe PD<br />
do shkojnë deri një konsensusi paraprak<br />
për mbylljen e kapitullit të stërzgjatur<br />
të zgjedhjeve të 2009-s dhe përgatitjen<br />
për procesin e vendoreve të<br />
2011-s.<br />
2<br />
<strong>55</strong><br />
E enjte, 19 gusht 2010<br />
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○<br />
Mimi Kodheli, as nuk di,<br />
as nuk pyet të paktën<br />
Nga Artur Bego<br />
Arritjet e qeverisë, që për Mimi<br />
Kodhelin janë “lëvdata”, sigurisht<br />
që nuk ka si të kapërdihen as nga<br />
ajo, as nga Edi Rama dhe as nga<br />
kush do tjetër në PD dhe në<br />
opozitë, janë fakte “kokëshkrete”,<br />
që pavarësisht (mos)dëshirave të<br />
njërit apo tjetrit, nuk mund të mos<br />
njihen, e për pasojë nuk mund të<br />
mos pranohen.<br />
Të ngritur në “institucion”<br />
vjelljen e vrerit ndaj çdo arritje të<br />
qeverisë, Mimi Kodheli nuk kishte<br />
si të sillej as dje ndryshe, nga<br />
ajo vetë, por edhe të tjerë sipër e<br />
nën atë në piramidën e PS-së, duke<br />
mos lënë pas dore as Edi Ramën,<br />
nga të gjithë këta së bashku, apo<br />
veç e veç, janë sjellë, ku ju është<br />
dashur të vjellin vrer edhe kur Shqipëria<br />
ishte në prag të hyrjes në<br />
NATO, edhe tani kur Shqipëria<br />
ndodhet në prag të liberalizimit të<br />
vizave edhe tani kur Shqipëria<br />
ndodhet në prag të marrjes së statusit<br />
të vendit kandidat për në BE.<br />
Këtë natyrisht e kanë bërë me metodat<br />
e tyre “të zgjedhura”..., herëherë<br />
duke protestuar në ditën e<br />
hyrjes së Shqipërisë në NATO,<br />
herë-herë duke vënë në dyshim sigurinë<br />
e kartave të identiteti dhe<br />
pasaportave biometrike, dhe herëherë<br />
duke bojkotuar Parlamentin,<br />
apo duke u shtrirë rrugëve në zonat<br />
urbane e rurale të vendit deri edhe<br />
duke u ngujuar me erës së urinës<br />
e qofteve në çadrat e pretenduara<br />
të grevës së urisë, diku përballë<br />
kullave binjake.<br />
Dhe kur Mimi Kodheli, të tjerët<br />
poshtë edhe sipër saj në hierarkinë<br />
e PS-së, deri edhe te Edi Rama, u<br />
bindën se sikurse nuk mund të<br />
ndalnin hyrjen e Shqipërisë në<br />
NATO, nuk mund të ndalin as liberalizimin<br />
e vizave, por as marrjen<br />
e statusit të vendit kandidat, koha<br />
çuditërisht punonte kundër këtyre,<br />
për deri sa i vuri përballë arritjes,<br />
apo suksesit të radhës të<br />
qeverisë, i cili sikurse dukshëm bie<br />
në sy, është boom-i turistik.<br />
Dhe pas kësaj arritje dhe suksesi<br />
tmerrues të qeverisë, Mimi<br />
Kodheli, të tjerë poshtë e sipër saj<br />
në strukturat e PS-së, deri edhe<br />
te Edi Rama, nxituan me të njëjtat<br />
metoda, ku protestat e sajuara<br />
mbanin peshën kryesore, të zbehnin<br />
sadopak arritjen dhe suksesin<br />
e radhës të qeverisë.<br />
Kulmin e arriti Mimi Kodheli dje,<br />
kur e irrituar me boom-in e vizitorëve<br />
shqiptarë e të huaj, që kanë zgjedhur<br />
të kalojnë pushimet në Shqipëri,<br />
nuk mundi të përmbahej kur artikuloi<br />
se, “Sali Berisha numëron për<br />
turistë çdo qytetar shqiptar apo të<br />
huaj, që kthehet nga emigracioni apo<br />
që tranziton në Shqipëri, për arsye<br />
që në fakt nuk kanë asnjë lidhje me<br />
turizmin”.<br />
Padyshim, në formë parantezë,<br />
është Mimi Kodheli që nuk ka<br />
ndonjë lidhje me PS-në. Se po të<br />
kishte ndonjë lidhje të tillë, ajo<br />
do të kujtohej se as më shumë e<br />
as më pak edhe Bashkim Fino, ish-<br />
Ministri i Rregullimit të Territorit<br />
dhe Turizmit në vitet 2003 e 2004,<br />
këtë “mënyrë numërimi” përdorte.<br />
Për këtë Mimi Kodheli, natyrisht<br />
mund edhe të ketë dëgjuar, por ajo<br />
që asaj nuk i vjen mirë ta kujtoj ka<br />
të bëjë me atë se, ndërsa në 28<br />
dhjetor 2004, Bashkim Fino, ish-<br />
Ministri i Rregullimit të Territorit<br />
dhe Turizmit numëronte për të<br />
gjithë atë vit, jo më shumë se<br />
370.000 (vizitorë + turistë), Mimi<br />
Kodheli duhet të kuptojë se kjo<br />
shifër, me gjithë rritjen me 70.000,<br />
krahasuar me vitin 2003, është më<br />
e vogël se 389.528, aq sa është<br />
numri vetëm i shtetasve të huaj,<br />
që kanë hyrë në Shqipëri vetëm për<br />
pesëmbëdhjetëditëshin e parë të<br />
muajit gusht të vitit 2010.<br />
Po të hyjmë më thellë në llogaritë<br />
e krahasuara, ky numër i shtetasve<br />
të huaj që kanë hyrë në<br />
Shqipëri, vetëm për periudhën 1<br />
qershor 2010 – 15 gusht 2010, i<br />
cili llogaritet në 1.167.949, është<br />
më se trefishi i 370.000 (vizitorë<br />
+ turistë), që ish-Ministri i Rregullimit<br />
të Territorit dhe Turizmit,<br />
numëronte për gjithë vitin 2004.<br />
Në qoftë se, për inat të Mimi<br />
Kodhelit, do të injorojmë irritimin<br />
e saj dhe do të këmbëngulim të<br />
numërojmë për turist “çdo shqiptar<br />
apo të huaj, që kthehet nga emigracioni<br />
apo që tranziton në Shqipëri”,<br />
atëherë duhet t’i kujtojmë<br />
Mimi Kodhelit, se në total ky<br />
numër, vetëm për periudhën 1 qershor<br />
– 15 gusht 2010, arrin në<br />
2.100.743, një numër ky, rreth 6<br />
herë më i madh se 370.000 (vizitorë<br />
+ turistë), që ish-Ministri i<br />
Rregullimit të Territorit dhe Turizmit,<br />
numëronte për gjithë vitin<br />
2004...<br />
Në qoftë se shifrën e 370.000<br />
(vizitorë + turistë) të ish-Ministrit<br />
të Rregullimit të Territorit dhe<br />
Turizmit, për vitin 2004, Mimi<br />
Kodheli do ishte kujtuar ta krahasonte<br />
vetëm me numrin 518.00, të<br />
automjeteve të cilët nga data 18<br />
qershor deri në datën 16 gusht<br />
kanë kaluar nëpër tuneli e Kalimashit,<br />
ajo të paktën do të kishte<br />
kuptuar që nuk duhet të lejonte<br />
të tallej me veten, sikurse e bëri<br />
dje...<br />
Ndaj Mimi Kodheli, me gjithë<br />
inatin dhe irritimin që nuk mund<br />
ta fshehë së demonstruari, për aq<br />
kohë, sigurisht të konsiderueshme,<br />
që nuk ka pasur lidhje më PS-në,<br />
të paktën të konsultohet me personat<br />
me përvojë dhe me lidhje më<br />
të hershme në këtë parti. Sepse,<br />
sepse, në qoftë se të paktën, do e<br />
kishte marrë mundimin të konsultohej<br />
me Bashkim Finon, ish-Ministrin<br />
e Rregullimit të Territorit dhe<br />
Turizmit, ai (Bashkim Fino), më e<br />
pakta do ta kishte këshilluar të hiqte<br />
nga deklarata e saj frazën “Sali Berisha<br />
numëron për turistë çdo<br />
qytetar shqiptar apo të huaj, që<br />
kthehet nga emigracioni apo që<br />
tranziton në Shqipëri, për arsye që<br />
në fakt nuk kanë asnjë lidhje me<br />
turizmin”, dhe më e shumta do t’i<br />
hakërrehej, “rri urtë ti moj b..., mos<br />
ia fut kot”...<br />
Mbrojtja e plazheve, Ministria e Mjedisit gjobit<br />
me 54 milionë lekë subjektet private<br />
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○<br />
Autoritet përgjegjëse në vend po respektojnë me përpikëri angazhimet e<br />
qeverisë për mbrojtjen e zonave bregdetare, në kushtet kur Shqipëria po<br />
shënon një numër rekord turistësh, çka parashikohet të shkohet drejt dyfishimit<br />
vitin e ardhshëm.<br />
Frekuentimi në rritje për plazhet e mahnitëse në të gjithë vijën bregdetare<br />
të vendin, bën të detyrueshme marrjen e masave administrative për<br />
mbrojtjen e zonave. Kësisoj,<br />
Ministria e Mjedisit deklaroi se ka vendosur në total 53 milionë e 580<br />
mijë lekë gjoba si dhe ka pezulluar 17 subjekte private për ndotjen e zonës<br />
bregdetare, si pasojë e një aksioni rutinë. Kontrolli është kryer ndaj subjekteve<br />
që ushtrojnë aktivitetin e tyre në zonën e bregdetit deri në lokalitet e<br />
Korçës dhe Pogradecit, vende që frekuentohen si plazhe gjatë sezonit veror.<br />
Drejtori i Kontrollit për Mjedisin, Alfred Deshati bën të ditur se nga këto<br />
inspektime janë vendosur gjoba që variojnë nga 100 deri në 1 milion lekë.<br />
Një çështje që është parë me rëndësi nga inspektorët e mjedisit gjatë kontrolleve<br />
të kryera prej tyre ka qenë shkarkimi i ujërave të zeza në det si dhe<br />
mbetjet spitalore nga subjekte shtetërore. Zona bregdetare e Durrësit, Golemit<br />
dhe Shkëmbit të Kavajës, e konsideruar si më e ndotura nga derdhjet<br />
në det të ujërave të zeza, tashmë ka shpëtuar nga ky makth, teksa Ministria e<br />
Mjedisit ka penalizuar kundërvajtësit si dhe ka realizuar shkëputjen e tubacioneve<br />
të ujërave të zeza që derdheshin në det. “Inspektoriati i Mjedisit në<br />
zonën e Golemit dhe në zonën e Shkëmbit të Kavajës ka realizuar shkëputjen<br />
e tubacioneve dhe ndërprerjen e derdhjeve të ujërave të zeza në det” - tha më<br />
tej, Alfred Deshati, Drejtori i Kontrollit për Mjedisin.<br />
Disa nga subjektet e penalizuara për ndotje të vijës bregdetare<br />
1. Bashkia Durrës, 1 000 000 lekë, për ndotje të vijës bregdetare në<br />
zonën e plazhit në Gjirin e Durrësit<br />
2. Komuna Ishëm, Durrës, 1 000 000 lekë, për ndotje të vijës bregdetare<br />
në zonën e plazhit në Gjirin e Lalëzit<br />
3. Bashkia Durrës, Ndërmarrja Komunale e Pastrimit të Plazhit 1 000<br />
000 lekë, për ndotje të vijës bregdetare në zonën e plazhit në Gjirin e Durrësit<br />
4. Janë penalizuar edhe disa subjekte të tjera private si disko, restorante<br />
dhe hotele, për mos ndotje të vijës bregdetare dhe ndotje akustike jashtë<br />
orareve të përcaktuara.
Vera e vitit 2010, rekord<br />
pushuesish në brigjet shqiptare<br />
Shqipëria pret më shumë vizitorë sesa çka banorë të përhershëm. Kryeministri premton se<br />
për vitin e ardhshëm në buxhetin e shtetit do fuqizohen investimet për turizmin, për t’i<br />
dhënë një dimension zhvillimit të këtij sektori të rëndësishëm të ekonomisë shqiptare<br />
Kreu i qeverisë Sali Berisha<br />
përsëriti dje në mbledhjen<br />
e Këshillit të Ministrave se<br />
Shqipëria është vizituar nga një numër<br />
rekord pushuesish, të cilët zgjodhën<br />
brigjet shqiptare për të kaluar<br />
pushimet e tyre. Sipas kryeministrit<br />
kjo përbën një zhvillim të rëndësishëm,<br />
pasi turizmi është një nga<br />
degët kryesore të ekonomisë në vend.<br />
“Këtë vit, Shqipëria pret më shumë<br />
vizitorë se çka banorë të përhershëm<br />
dhe unë ju garantoj që kjo rritje nuk<br />
do të ketë të ndalur”, u shpreh kryeministri.<br />
Berisha vijoi se turizmi është bërë<br />
me një shpejtësi marramendëse, një<br />
ndër degët më kryesore të kësaj ekonomie<br />
dhe kjo brenda një kohe shumë<br />
të shkurtër.<br />
“Këtë vit, rritja e vizitorëve krahasuar<br />
me vitin 2004 mund të arrijë në<br />
12 herë. Ky do të jetë viti i parë në historinë<br />
e këtij vendi, që Shqipëria ka<br />
pritur më shumë vizitorë se çka banorë<br />
brenda saj. Ky është një lajm jashtëzakonisht<br />
pozitiv. Por përpjekjet e<br />
bëra sigurisht kanë qenë të shumta.<br />
Investime masive janë adresuar në zonat<br />
turistike nga Velipoja deri në Ksamil.<br />
Këto investime ne tërësi në infrastrukturë<br />
tejkalojnë 1 miliard euro. Megjithatë,<br />
rritja është marramendëse, çka do<br />
të thotë që secila ministri të investojë<br />
në fuqizimin dhe zhvillimin e kapaciteteve<br />
turistike të vendit. Nuk mund<br />
të mendohet, se me 3,5 milion vizitorë,<br />
që vizituan Shqipërinë këtë vit,<br />
megjithëse shifrat vijnë duke u rritur<br />
vazhdimisht, ky problem mund të<br />
marrë përgjigje vetëm nga Ministria e<br />
Turizmit. Ky është një problem shumë<br />
kompleks. Ky është një problem, i cili<br />
duhet ridimensionojë tërësisht qëndrimin<br />
e agjencive tona, ministrive<br />
tona, ndaj këtij fenomeni jashtëzakonisht<br />
pozitiv. Është një burim të<br />
ardhurash jashtëzakonisht pozitiv për<br />
ekonominë. Përpjekjet kanë qenë serioze<br />
dhe të mëdha, nga të gjitha agjencitë<br />
dhe institucionet dhe pse duhet<br />
të njohin rritje të shpejtë dhe konsolidim<br />
të madh”, u shpreh kryeministri.<br />
Berisha theksoi se resurset buxhetore<br />
që pritet të pësojnë rritje nga<br />
turizmi i madh që u shënua këtë verë<br />
do ndikojnë direkt në buxhetin për<br />
vitin e ardhshëm.<br />
“Vendi po krijon imazh pozitiv.<br />
Turizmi është burimi pozitiv i të<br />
ardhurave për buxhetin e vitit 2011”,<br />
tha kryeministri.<br />
Shefi i ekzekutivit kërkoi gjithashtu<br />
nga të gjitha ministritë të investojnë<br />
për fuqizimin dhe rritjen e<br />
kapaciteteve turistike në vend. Kryeministri<br />
kërkoi nga ministritë, që krahas<br />
hartimit të buxhetit, në përputhje<br />
me strategjitë sektoriale të miratuara,<br />
të bëhet riorientimi mëtejshëm i<br />
resurseve buxhetore drejt industrisë<br />
turistike dhe turizmit.<br />
“Në buxhetet tuaja duhet të<br />
parashikoni dhe përparësoni çdo prob-<br />
Të Të dhënat dhënat e e fundit<br />
fundit<br />
Në tunelin e Kalimashit kanë kaluar 518 mijë automjete<br />
Kryeministri Sali Berisha informoi dje në mbledhjen e radhës të Këshillit të Ministrave se në harkun kohor të një<br />
muaji tuneli i Kalimashit, pjesë e autostradës Durrrës-Kukës-Morinë, është përshkruar nga 518 mijë automjete.<br />
“Dua të theksoj edhe njëherë se nga data 18 qershor deri në datën 16 gusht tuneli i Kalimashit është kaluar nga 518<br />
mijë automjete, në një hark kohor dy mujor, pra një efekt pothuaj magjik, pasi magjia nuk qëndron vetëm në<br />
mistere. Ajo qëndron edhe në gjëra jo misterioze”, u shpreh kryeministri Berisha.<br />
Rreth 12 mijë turistë shqiptarë dhe me shumë së 3 000 automjete lëvizin çdo ditë nëpër këtë rrugë. Vetëm gjatë muajit<br />
korrik këtë rrugë e përshkuan 518 mijë persona, ndërkohë që një fluks më i madh vërehet edhe gjatë muajit gusht.<br />
Tuneli i Kalimashit, me gjatësi rreth 6 kilometra, është pjesa më e rëndësishme dhe më tërheqëse e rrugës së re. Në<br />
njërin prej dy tuneleve kompania amerikane turke “Bechtel & Enka” vazhdon ende punimet, ndërsa automjetet<br />
lëvizin vetëm nëpër tunelin e krahut lindor, i cili është ende me një kalim. Për tunelin tjetër autoritetet shqiptare kanë<br />
thënë se do të jetë i gatshëm për qarkullim më së largu në tetor.<br />
lem që lidhet me turizmin. Duhet të<br />
përparësojë mjedisi, duhet të përparësojë<br />
shëndetësia, bujqësia. Duhet të<br />
përparësojë dhe ka përparësuar ministria<br />
e Punëve Publike, Ministria e<br />
brendshme, Ministria e Financave<br />
dhe të gjitha ministritë”, deklaroi<br />
kryeministri Berisha.<br />
Duke e vlerësuar zhvillimin e turizmit<br />
këtë vit si një burim shumë të<br />
rëndësishëm të ardhurash për ekonominë,<br />
kryeministri u shpreh se ky fenomen<br />
jashtëzakonisht pozitiv duhet të ridimensionojë<br />
tërësisht qëndrimin e<br />
agjencive përkatëse dhe ministrive për<br />
një rritje të mëtejshme të tij.<br />
Në këtë kontekst, kryeministri<br />
kërkoi që në buxhetin e viti 2011 të<br />
parashikohet përfundimi i të gjitha<br />
impianteve të përpunimit të ujërave,<br />
të cilat janë në ndërtim e sipër, në të<br />
gjitha zonat turistike. Gjithashtu për<br />
sa i përket infrastrukturës, kryeministri<br />
kërkoi të parashikohen të gjitha<br />
resurset për kompletimin përfundimtar<br />
të saj, jo vetëm drejt zonave<br />
turistike, por gjithashtu drejt parqeve<br />
arkeologjike, zonave historike, në<br />
mënyrë që vizitorët t’i gjejnë sa më<br />
lehtë ato.<br />
“Çdo vizitor i huaj që vjen në Shqipëri<br />
do të donte të kishte mundësi<br />
të vizitonte Beratin , Butrintin,<br />
Gjirokastrën, pasi këto janë vende tashmë<br />
të njohura, për pasurinë e tyre në<br />
fondin botëror të kulturës. Në këtë<br />
kontekst, duhet të ecim përpara me<br />
rrugët, në mënyrë ky fluks i madh vizitorësh<br />
t’i gjejë dhe ti arrijë sa më lehtë<br />
këto vende”- tha Berisha.<br />
Në këtë kontekst, një porosi të<br />
veçantë kam për Beratin. Boshti i Jugut<br />
po vazhdon, por dhe segmenti Lushnje-Berat<br />
duhet të jetë përparësi madhore<br />
e muajve që vijnë sepse Berati<br />
është në hartën e trashëgimive kulturore<br />
botërore. Çdo vizitor i huaj që<br />
vjen në Shqipëri do të donte të kishte<br />
mundësi të vizitonte Beratin, Butrintin,<br />
Gjirokastrën pasi këto janë vende<br />
tashmë të njohura për pasurinë e tyre,<br />
në fondin botëror të kulturës. Kështu<br />
që duhet të përparësojmë. Duhet<br />
të përparësojmë edhe për atë rrugë,<br />
ndërkohë që punimet duhet të vazhdojnë<br />
për boshtin e Jugut”, deklaroi<br />
Berisha.<br />
Sipas kryeministrit, këtë vit, Shqipëria<br />
pret më shumë vizitorë se asnjëherë<br />
tjetër dhe kjo lidhet me interesin<br />
në rritje të të huajve drejt Shqipërisë.<br />
“Lidhet imazhin e përmirësuar të<br />
Shqipërisë, çmimet e që kanë vendosur<br />
pronarët e hoteleve, apartamenteve<br />
dhe me këtë i japin një kontribut<br />
të madh vendit, pasi kanë bërë që qytetet<br />
tona të mbushen me vizitorë. Këtu<br />
ka ndikuar edhe ushqimi shumë i<br />
shijshëm.<br />
“Në një udhëtim që ka bërë në<br />
Perandorinë otomane, Andrè Zhid<br />
(Gide) shkruajti për vendin tonë: ‘aty<br />
gjeta dy gjera më impresionuese, njëra<br />
ishte ushqimi i shijshëm dhe tjetra<br />
ishin burrat e bukur’. Kur e lexova<br />
për herë të parë, shumë e shumë vite<br />
me parë, mendova se shqiptarët nga<br />
fanatizmi nuk i kishin nxjerrë gratë,<br />
kur u thellova me tej zbulova se ai<br />
kishte qenë gej. Le të përpiqemi, pra<br />
që në këtë buxhet zërat për turizmin<br />
ti fuqizojmë sa më shumë”, vijoi më<br />
tej, Berisha.<br />
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○<br />
E enjte, 19 gusht 2010<br />
Bumi i turistëve që<br />
nënshtron politikën<br />
kasnece të opozitës<br />
Turizmi,<br />
opozita dhe<br />
kulti i saj i<br />
urrejtjes<br />
kombëtare<br />
Megjithëse sezoni turistik nuk<br />
është mbyllur, statistikat flasin për<br />
një fluks në rritje të pushuesve që<br />
zgjedhin bregdetin shqiptar për të<br />
kaluar pushimet e tyre. Shifrat reale<br />
flasin për 3 milionë e 500 mijë<br />
vizitorë, ndërkohë që kjo shifër<br />
mund të ndryshojë deri në fund të<br />
sezonit turistik kohë kjo, që është<br />
e vlefshme për gati 1 muaj. Konfirmimi<br />
i Shqipërisë si vend atraktiv<br />
në zhvillimin e turizmit, investimet<br />
në infrastrukturë dhe plazhet<br />
e bukura mahnitëse që ofron e<br />
gjithë vija bregdetare, ka bërë që<br />
vendi ynë të koleksionohet në<br />
hartën e miliona turistëve të cilët<br />
janë treguar të gatshëm të eksplorojnë<br />
bukuritë përrallore të<br />
bregdetit.<br />
Krahas të dhënave korrekte dhe<br />
vlerësimeve të ndryshme për zhvillimin<br />
e bregdetit si pasojë e<br />
përqendrimit aty të një pjese të<br />
mirë të investimeve, çka ka kontribuar<br />
në konfirmimin e turizmit<br />
si industri më vete, opozita shqiptare<br />
vazhdon të mos njohë realitetin<br />
dhe madje për më tepër ka<br />
intriguar ditë pas dite sezonin turistik.<br />
Qarqet e ngushta të<br />
udhëhequra nga Edi Rama, për ditë<br />
me radhë kanë artikuluar shpifje<br />
nga më të pa zakontat në adresë të<br />
qeverisë dhe institucioneve të<br />
ligjit, se s’po menaxhojnë siç duhet<br />
sezonin turistik duke marrë për<br />
bazë raste të izoluara aksidentesh<br />
rrugore. Pas përpjekjeve të gjata<br />
për të irrituar pushuesit vendas<br />
dhe të huaj të cilët kishin pikasur<br />
bregdetin shqiptar për të kaluar<br />
nën mrekullinë e natyrës shqiptare<br />
pushimet disa ditore, se Shqipëria<br />
është në krizë të rëndë ekonomike,<br />
opozita iu kthye situatës rrugore<br />
duke përcjellë deklarata alarmante<br />
se po vdesin njerëz, tregues ky i<br />
një mesazhi se shtetasit shqiptar<br />
dhe të huaj nuk duhet të udhëtojnë<br />
nëpër akset shqiptare pasi i<br />
pret vdekja.<br />
Këto dhe të tjera nuk janë aspak<br />
sajesa apo artikulime të momentit<br />
për të fajësuar njërën palë dhe<br />
shfajësuar tjetrën, por thjesht po i<br />
tregohet opinionit publik se opozita<br />
e Edi Ramës udhëhiqet nga kulti i<br />
nihilizimit dhe urrejtjes kombëtare.<br />
Ndaj edhe është më e arsyeshme të<br />
injoron sa më tepër pasthirrmat mediatike<br />
të Edi Ramës me shokë, pasi<br />
ndryshimin e Shqipërisë s’mund ta<br />
ndalë asnjë prej pinjollëve të brezit<br />
të dytë të nomenklaturës komuniste.<br />
L. QUKU<br />
<strong>55</strong> 3
FORUM<br />
Kontaktoni në opinion@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net<br />
PS-ja, aksionare e stresit politik<br />
Nga Shqipe Xoxi<br />
Menjëherë pas deklaratave të<br />
kryeministrit Sali Berisha në<br />
mbledhjen e qeverisë, mbi bumin turistik<br />
gjatë këtij sezoni veror, ka reaguar<br />
selia ylberiste nëpërmjet mimikës së<br />
znj.Kodheli. E lyer keq, me flokë të hekurosur<br />
dhe zë metalik sikur gërvishtej<br />
një teneqe, publiku bombardohej me<br />
mohim. Ky reagim kishte të njëjtin refren<br />
të kohëve të fundit, parakalimin e<br />
çdo forme arsyeje, sikurse edhe abdikimin<br />
nga analiza serioze. E gjitha<br />
ku synonte kjo dalje publike përkufizohet<br />
me “Pushteti është krejt i papërgjegjshëm”.<br />
Kurse klonimi i përsosur i Edi<br />
Ramës, Edi Shalësi, pak më vonë rinovoi<br />
akuzat ndaj deputetes demokrate<br />
znj.Vokshi për mosdeklarim pasurie,<br />
paçka se ligji nuk e parashikon, në asnjërën<br />
nga pikat që i referohet Eduart<br />
“duargërshëra”.<br />
Me pak fjalë, të dy socialistët bënë<br />
qitjen e përditshme në poligonin politik.<br />
Stërviten për ditën kur do të fillojnë<br />
bashke me shirat edhe terrorizmin<br />
logjik. Mendoni se fundamentalizmi<br />
kutist dështoi me sukses, pasi ai garantonte<br />
monizmin ideologjik duke<br />
hutuar jo vetëm militantët me të thekshëm,<br />
por edhe analistët me të mprehtë.<br />
Si do që të jetë, çka mungon në<br />
këtë gusht është harmonia e opozitës<br />
socialiste me realitetin shqiptar. De-<br />
Pesimizmi që shoqëron mjediset e social-komunizmit<br />
Nga Kadri Gega<br />
Gjatë gjithë historisë ka patur dy<br />
forma bazë të organizimit shoqëror:<br />
kolektivizëm dhe individualizëm. Në<br />
shekullin e njëzetë kolektivizimi ka<br />
marrë shumë forma si socializmin,<br />
fashizmin, nazizmin dhe komunizmin,<br />
të cilat janë variantet e tij më të<br />
dukshme. I vetmi sistem social i<br />
krahasueshëm me individualizmin<br />
është kapitalizmi i politikës laissezfaire<br />
(lëre të bëhet). Nga ana tjetër,<br />
fatkeqësisht shikohet që qarqet<br />
intelektuale të një pjese të mirë të<br />
profesorëve, <strong>gazeta</strong>rëve dhe politikanëve<br />
në ditët e sotme e shohin me<br />
qesëndi sistemin e ndërmarrjes e<br />
iniciativës së lirë. Në teori socializmi<br />
është moralisht superior, pavarësisht<br />
të dhënave që tregojnë dështimin<br />
mjeran në botën reale. Kapitalizmi, në<br />
kontrast, është një sistem me kuota të<br />
ulëta nga pikëpamja morale pavarësisht<br />
prosperitetit ekonomik të<br />
jashtëzakonshëm që ai ka krijuar. Me<br />
fjalë të tjera, kapitalizmi mund të<br />
mbrohet vetëm mbi baza pragmatiste;<br />
ne e pranojmë atë, sepse ai ecën,<br />
punon dhe sjell prosperitet.<br />
Në mënyrë të përgjithshme,<br />
socializmi përkufizohet si: 1 -Një<br />
nga teoritë e ndryshme ekonomike<br />
dhe politike që mbron pronësinë<br />
kolektive apo atë të shtetit si edhe<br />
administrimin e mjeteve të prodhimit<br />
dhe shpërndarjen e të<br />
mirave materiale nga ana e tij. 2 -<br />
Një sistem të jetuari në shoqëri ose<br />
grup pa pronë private, me mjetet e<br />
prodhimit që kontrollohen nga<br />
shteti. 3- Një fazë e shoqërisë në<br />
teorinë marksiste si periudhë<br />
tranzicioni midis kapitalizmit dhe<br />
komunizmit që dallohet nga<br />
4<br />
<strong>55</strong><br />
E enjte, 19 gusht 2010<br />
formimi që ka pësuar kjo parti, qëkur<br />
drejtohet nga Edvin Rama është i papërfytyrueshëm.<br />
Të bësh opozitë konstruktive<br />
apo alternative jashtë klishesë<br />
edviniste në Shqipëri është jashtëzakonisht<br />
e vështirë. Pse? Sepse<br />
shpërndarja e pabarabartë e<br />
mallrave dhe e pagës në raport me<br />
punën e kryer.<br />
Morali i shoqërisë socialiste<br />
mund të përmblidhet në dy fjalë: zili<br />
dhe vetë-sakrificë. Zilia është<br />
dëshira jo vetëm për të zotëruar<br />
pasurinë e tjetrit, por edhe dëshira<br />
për ta parë pasurinë e tjetrit në nivel<br />
më të ulët sesa atë të vetin personal.<br />
Mësimdhënia e socializmit mbi<br />
vetë-sakrificën u përmblodh në<br />
mënyrë të qartë nga dy mbrojtësit e<br />
tij më të mëdhenj të tij, Herman<br />
Gering dhe Benito Musolini. Parimi<br />
më i lartë i nazizmit (Nacional<br />
Socializmi), thoshte Geringu, është:<br />
“E mira e përbashkët qëndron<br />
përpara së mirës personale”.<br />
Musolini thoshte se “Fashizmi<br />
është një eksperiencë jetësore në<br />
të cilën individi, nëpërmjet sakrificës<br />
së interesave të tij personale...<br />
kupton atë ekzistencë të plotë<br />
shpirtërore në të cilën qëndron<br />
vlera e tij si njeri”.<br />
Në 1966, sociologu gjerman<br />
Helmut Schëk shkruajti një libër<br />
klasik, “Zilia, një teori e sjelljes<br />
sociale”. Ai argumentoi se zilia<br />
është rrënja ushqyese e socializmit<br />
dhe formave të tjera të rishpërndarjes<br />
me detyrim të pasurisë.<br />
Shumica e njerëzve mendojnë<br />
se shkaku është xhelozia. Personi<br />
xheloz thotë: “Ju keni diçka që unë<br />
e dua. Unë do të marrë atë prej<br />
jush”. Schëk thoshte se këtij<br />
shpjegimi i mungon ndjenja e<br />
padukshme që fshihet nën të; pra<br />
zilia, e cila thotë: “Ju keni diçka të<br />
cilën unë dua ta kem. Ajo kurrë nuk<br />
mund të bëhet e imja kështu që<br />
unë do ta shkatërroj atë që ju keni.<br />
Unë nuk dua që dikush ta zotëroj<br />
mungon përqasja dhe këndvështrimi<br />
ndaj epifenomeneve sociale dhe<br />
ekonomike. Të gjithë duan të bëjnë<br />
gjëra të mëdha, dhe asnjeri gjëra të<br />
vogla. Mjafton skenografia e partisë për<br />
të ndërgjegjësuar pushtetin? Aspak.<br />
atë dhe procesi të vazhdojë deri sa<br />
të gjithë mund të kenë një gjë të<br />
tillë”.<br />
Kjo është e përafërt më veprimin<br />
e një personi të shëmtuar (kuptohet<br />
jo vetëm nga pamja) që hedh acid<br />
në fytyrën e një personi tërheqës;<br />
vetë-hedhësi nuk është i pashëm,<br />
por ai me këtë veprim do ta transformojë<br />
personin tërheqës për ta sjellë<br />
në nivelin e tij. Schëk thoshte se me<br />
personin xheloz mund të bësh ujdi,<br />
dhe për këtë nuk të duhet shumë<br />
vështirësi. Ai është i gatshëm të ulet<br />
për zgjidhje nëse i ofrohet një pjesë<br />
e veprimit të personit tjetër. Ndërsa<br />
personi ziliqar nuk mund të negociohet<br />
lehtë. Fakti që dikush tjetër është<br />
në një pozitë të caktuar shoqërore<br />
më të lartë dhe që mund ta përdorë<br />
atë, ja rrit më tepër zilinë dhe<br />
rrjedhimisht zemërimin. Mëkati i tij,<br />
pra bëhet gjithmonë e më i përforcuar.<br />
Schëk argumentonte se zilia<br />
është kurora rrethuese nën këmbët<br />
e socializmit. Prandaj, ai arriti në<br />
përfundimin se është e pamundur të<br />
mbyllësh marrëveshje me socialistët<br />
e thekur, duke u ofruar atyre<br />
menaxhim të përbashkët të pasurisë<br />
kombëtare. Ata nuk do të<br />
dorëzoheshin dhe do të kërkonin të<br />
gjithën, për një barazi të plotë. A do të<br />
dëmtonte kjo gjë prodhimin<br />
ekonomik? Ata nuk duan t’ia dinë<br />
aspak për një fenomen të tillë, pasi<br />
ata nuk janë vetëm xhelozë; ata janë<br />
ziliqarë. Schëk vinte në dukje se për<br />
kishën mesjetare, zilia ishte një nga<br />
shtatë mëkatet që ndillte vdekje. Ai<br />
besonte se brezi i predikuesve në<br />
përballje kundër zilisë ishte një nga<br />
shtyllat e rritjes ekonomike perëndimore<br />
– një shtyllë që në atë kohë<br />
nuk ka qenë e njohur gjerësisht.<br />
Një vendi si Shqipëria i ka rënë për<br />
pjesë të mësojë nga pësimet e mëdha<br />
historike. Ne si shoqëri na u deshën<br />
plot 500 vjet robëri orientale për të perceptuar<br />
si duhet fjalën liri oksidentale.<br />
Dhe 50 vjet komunizëm mendor e<br />
strukturor për të kuptuar fare thjesht e<br />
natyrshëm se kapitalizmi është më i<br />
mirë e më efikas në rishpërndarjen e<br />
parasë publike.<br />
Nejse. Tani kemi 20 vjet kapitalizëm,<br />
jemi më mirë seç ishim – por<br />
ç’po bën politika për të sjellë një vizion<br />
të ri të problemeve dhe zgjidhjeve të<br />
tyre. Deri më sot s’ka ndonjë risi që ia<br />
vlen të përmendet. Politika mbetet<br />
amulli sepse ecet me parimin e inercisë,<br />
sot jam e nesër nuk i dihet. Kurse<br />
Opozita është pabesi. Pozita beson se<br />
Europa do të jetë panacea, ilaçi i gjithë<br />
problemeve tona. Por nuk është kështu.<br />
Në Europë përgjegjësitë do të shtohet<br />
dhe kërkesa e llogarisë do të jetë<br />
më e madhe. Prandaj vlerësoni se<br />
kush është po punon për të ndërgjegjësuar<br />
komunitetin. Pozita që miraton<br />
ligje, apo opozita që nuk voton ligje?<br />
Më tej opozita duket se është sekuestruar<br />
nga një jakobinizëm nihilist, që<br />
mohon gjithçka, sepse duhet bërë diçka,<br />
në mungesë të ideve politike. Qasja<br />
konstruktive është pothuaj e pamundur,<br />
pasi mungon alternativa.<br />
Gjithsesi është e qartë se Partia<br />
Socialiste vuan ende kompleksin e inferioritetit<br />
që nis pikërisht nga lidhja e<br />
origjinës gjenetike e politike me<br />
Politikani socialist do të pëlqente që<br />
ekonomia të ketë rritje të ulët apo të<br />
mos ketë aspak rritje në vend sesa<br />
të lejojë atë që ka pasuri, të zotërojë<br />
të ardhura që janë prodhuar nga<br />
kapitali i tij. Një nga motivet më të<br />
forta që socializmi siguron mbështetje<br />
është se lidershipi i tij i ofrohet<br />
masave të gjera popullore si një<br />
mënyrë për të shkallmuar të<br />
pasurinë e atyre që kanë. Socialistët<br />
janë në favor të sistemit të tyre edhe<br />
pse e dinë se të varfërit nën këtë<br />
sistem do të jenë më keq. Por u<br />
desh kolapsi i sistemit ekonomik në<br />
Bashkimin Sovjetik dhe në vendet e<br />
tjera ish-komuniste që i detyroi<br />
socialistët më në fund të pranojnë<br />
se dështimi i socializmit ishte i plotë,<br />
jo vetëm nga pikëpamja krahasuese<br />
dhe nga faji i rrethanave të jashtme,<br />
por nga fakti se ishte një dështim<br />
thellë në brendësi të sistemit.<br />
Është për t’u theksuar se edhe<br />
gjatë gjysmë shekullit të fundit, dhe<br />
në këtë dhjetëvjeçar të shekullit të<br />
ri, partitë e “socializmit demokratik”<br />
evropian, gjithnjë e më tepër kanë<br />
përvetësuar elemente të kapitalizmit<br />
“grabitqar”, dhe në raste të<br />
caktuara kanë dështuar krejtësisht<br />
me kërkesat e veta. Disa nga<br />
veçoritë “socialiste”, të tilla si<br />
kujdesi shëndetësor dhe mirëqenia<br />
e përgjithshme nën kujdesjen e<br />
shtetit, kanë bërë që këto vende të<br />
mbështeten nga një numër i<br />
caktuar njerëzish të cilët nuk kanë<br />
preferuar një sistem krejtësisht<br />
kapitalist. Megjithatë, këtyre<br />
elementeve “socialiste” janë duke<br />
ju prishur themelet në mënyrë<br />
tronditëse. Kohët e fundit edhe në<br />
vendet e civilizuara europiane,<br />
influenca e partive socialiste ka<br />
sistemin autoritar komunist që Shqipëria<br />
përjetoi deri në 1991. Bile nuk<br />
arrin të çlirohet prej mëkateve të së<br />
kaluarës, dhe për rrjedhojë shton<br />
dozën e atyre që janë lehtësisht njëpërdormësha.<br />
Afërmendsh një nga problemet kryesore<br />
të së majtës shqiptare, e strukturuar<br />
në parti apo e diskutuar në fshatin<br />
Pezë, është fokusimi dhe ngarkimi i të<br />
gjitha problemeve (si dhe i zgjidhjeve të<br />
tyre) tek Berisha. Në të mirë dhe sidomos<br />
në të keq, Sali Berisha është fajtor.<br />
Dhe konferencat për shtyp kanë nënkuptimin<br />
e gjyqit popullor ku dënohet, jo<br />
më me pushkatim, por me votë. Ky<br />
abort logjik justifikohet shpesh me<br />
idenë e përdorimit të së njëjtës artileri<br />
demonizuese me kundërshtarët politikë,<br />
që cilësohen si armiq. Përdorimi i<br />
shfrenuar i propagandës negative dhe<br />
rënia pre tek teknikat e spektaklit ka<br />
sjellë shfokusimin nga faktet dhe argumentet.<br />
Llafollogjia është kulti më i ri<br />
socialist. Mirëpo ky nuk është vetëm<br />
problem estetik i qenësishëm i opozitës.<br />
Mbetet problem i krejt demokracisë mungesa<br />
e argumenteve-antitrupa. Kësisoj,<br />
socialistë të rinj pa asnjë përvojë<br />
politike dhe për të qenë në tregun e<br />
dukjes marrin borxh afaristë dhe botues<br />
<strong>gazeta</strong>sh me interesa në lejet e bashkive<br />
socialiste të ndërhyjnë në rregullimin<br />
e skenografisë së spektaklit<br />
neverisë të konferencave jakobine, ku<br />
killerazhi verbal është gijotina e dinjitetit.<br />
rënë në mënyrë të ndjeshme.<br />
Rënia e partive social-demokratike<br />
në gjithë Evropën ilustrohet<br />
qartë në zgjedhjet e qershorit 2009.<br />
Në të gjithë Evropën, partitë socialdemokrate<br />
morën vetëm 22 përqind<br />
të votave, 6 përqind më pak se në<br />
zgjedhjet Evropiane të vitit 2004. Në<br />
Britaninë e Madhe (Partia Laburiste<br />
kishte qenë në pushtet për dymbëdhjetë<br />
vitet e fundit): Mbështetja<br />
për Laburistët ra në një rekord prej<br />
16 për qind. Spanjë: Partia Socialiste<br />
në pushtet humbi pesë përqind<br />
dhe tani ka përkrahje më të paktë se<br />
Partia Popullore e krahut të djathtë.<br />
Gjermani: Partia Social<br />
Demokratike (në fuqi për njëmbëdhjetë<br />
vjet), mori 21 për qind të<br />
votave të përgjithshme. Portugali:<br />
mbështetja sunduese e Partia<br />
Socialiste ra nga 45 në 27 për qind.<br />
Francë: Partia Socialiste (në opozitë<br />
ndaj partisë udhëheqëse për shtatë<br />
vitet e fundit), mori vetëm 17<br />
përqind - një rënie prej 12 përqind<br />
në krahasim me pesë vite më parë.<br />
Itali: mbështetja e Partisë<br />
Demokratike (organizata pasuese e<br />
Partisë Komuniste Italiane dhe<br />
partive të tjera “të majta” ) ra nga 31<br />
për qind në 26 për qind.<br />
Danimarkë: opozita Social<br />
Demokrate mori 21 për qind, duke<br />
humbur 12 përqind krahasuar me<br />
zgjedhjet e kaluara. Holandë:<br />
mbështetja e Partisë Laburiste ra<br />
në 12 për qind, gjysma e asaj që<br />
kishte qenë më parë. Austri:<br />
mbështetja e Partisë Socialiste ra<br />
nga 33 në 24 përqind.<br />
Për sa më sipër, por edhe më<br />
gjerë, duket qartë se e ardhmja e<br />
social-komunizmit në Shqipëri<br />
është e pashpresë.
Rama, në kërkim të mediave të reja<br />
Pasi ka kuptuar se <strong>gazeta</strong>t e televizionet e deritanishme po i konsumohen, Edi Rama ka urdhëruar biznesmenët pranë tij<br />
të hapin disa <strong>gazeta</strong> e televizione të rinj, në mënyrë që të synohet një shpëlarje e imazhit të tij të rrënuar politik. Sadri<br />
Abazi është vënë në krye të përpjekjeve për hapjen e një televizioni të ri, sipas stilit “Rama Plus”, kurse Fidel Ylli është<br />
futur në garë, të rigjallërojë ëndrrën për një sekt <strong>gazeta</strong>rësh, nën strehën e një gazete dhe një radioje të re. Urdhrin për<br />
hapjen e mediave të reja mësohet se e kanë marrë edhe disa biznesmenë të tjerë të grupit parlamentar socialist<br />
Edi Rama s’po di se kë të<br />
fajësojë për dëshpërimin<br />
që ka zënë anëtarësinë<br />
socialiste dhe mungesën e alternativave<br />
për të marrë edhe një mandat<br />
tjetër shpëtimtar në krye të<br />
bashkisë së Tiranës. I sëmurë me<br />
sindromën e grupeve armiqësore,<br />
ai tashmë ka krijuar idenë se<br />
shumë nga <strong>gazeta</strong>t e televizionet<br />
që ka financuar e po financon s’po<br />
ia bëjnë si duhet shpëlarjen e<br />
imazhit, prandaj edhe ka nxjerrë<br />
skalionin e dytë të deputetëve-biznesmenë<br />
për hapjen e mediave të<br />
reja. Sadri Abazi mësohet se ka<br />
avancuar më shumë në detyrën e<br />
tij për blerjen e një rrjeti televiziv,<br />
pasi ai ka mbaruar edhe testimin e<br />
tregut, por s’po bitis dot, për shkak<br />
të çmimeve të larta, si dhe<br />
tmerrit që po sheh që po kalojnë<br />
kolegët që më herët kanë marrë një<br />
urdhër të tillë nga Edi Rama. Hapja<br />
e një televizioni të stilit “Rama<br />
plus” ngjan një detyrë fort e vështirë<br />
dhe pa shumë perspektivë,<br />
megjithatë Edvini e ka vendosur se<br />
kjo është formula shpëtimtare dhe<br />
përmendja e mbi 50 mijë metra katroreve<br />
truall është një tjetër shtrëngesë<br />
që e shtyn Abazin në këtë<br />
aventurë. Testimet e para s’po i<br />
ecin mirë Sadriut, pasi ai duket se<br />
duhet të bëjë disa qoka në të njëjtën<br />
kohë; edhe të blejë një televizion<br />
për të krijuar “Rama plus”-in, edhe<br />
të shpëtojë ndonjë pronar të vjetër<br />
medieve nga falimentimi, gjithmonë<br />
me urdhëresën e<br />
brendshme të lidershipit social-<br />
Reagimi Reagimi i i PDU-së<br />
PDU-së<br />
“Janullatos të shmangë interpretimet, ose të reagojë<br />
edhe për racizmin kundër shqiptarëve në Greqi”<br />
Partia Drejtësi dhe Unitet ndjek nga afër reagimet pas aktit tragjik<br />
të aksidentit me pasojë vdekjen e një bashkëqytetari në zonën bregdetare<br />
të Himarës.<br />
Përmes një deklarate për shtyp, PDU shpreh ngushëllimet e saj të<br />
thella ndaj familjes Gumi për humbjen e njeriut të tyre dhe i bën thirrje<br />
autoriteteve shqiptare që të veprojnë me drejtësi dhe në përputhje të<br />
plotë me faktet dhe me ligjet shqiptare për ndëshkimin e autorëve.<br />
Partia Drejtësi dhe Unitet është e shqetësuar për reagimet e tipit nacionalist<br />
të drejtuara nga qarqe të minoritetit grek në Shqipëri, por<br />
edhe qarqe nacionaliste greke, të cilat cenojnë rëndë institucionet e<br />
pavarura shqiptare. Institucionet e drejtësisë duhet lënë të bëjnë punën<br />
e tyre në përputhje me parimet profesionale dhe ligjet e shtetit shqiptar.<br />
“Fqinjët tanë jugor, drejtuesit e organizatave të minoritetit grek<br />
dhe kryepeshkopi i Kishës Ortodokse Shqiptare, duhet të vetëpërmbahen<br />
nga politizimi i këtij krimi dhe të respektojnë normat ndërkombëtarë<br />
të mospërfshirjes në punët e brendshme të institucioneve të<br />
pavarura shqiptare. Paragjykimi i këtij krimi, si një krim me motive<br />
etnike, kur Policia e Shtetit, por edhe një pjesë e dëshmitarëve okularë<br />
Unioni Unioni Studentor<br />
Studentor<br />
“Të dënohen autorët e bllokimit të aksit Vlorë-Sarandë në Himarë”<br />
Unioni i Studentëve të qytetit të Vlorës ka protestuar dje lidhur<br />
me incidentin e fundit në Himarë, ku si pasojë e një aksidenti me<br />
pasojë vdekjen, banorët bllokuan për 16 orë aksin nacional Vlorë-<br />
Sarandë. Studentët kërkuan nga Gjykata e këtij rrethi trajtim të<br />
paanshëm për ngjarjen e 12 gushtit në zonën bregdetare të Himarës,<br />
ndërsa i bënë thirrje institucioneve të Drejtësisë të venë<br />
përpara ligjit të autorëve që shkaktuan bllokimin e rrugës, në<br />
pikun sezonit turistik, çka luhat ndjeshëm imazhin e Shqipërisë<br />
si vend atraktiv në fushën e turizmit. Përfaqësuesi i Lëvizjes<br />
Studentore, Eneid Hamzai kërkoi gjykimin korrekt nga Gjykata<br />
ist.<br />
I vullnetshëm në aksionin për<br />
hapjen e mediave të reja është<br />
edhe Fidel Ylli, të cilit ende s’i<br />
kanë mbaruar ëndrrat që sheh prej<br />
20 vitesh me grumbuj <strong>gazeta</strong>rësh<br />
që si dervishë i afrohen lokalit të<br />
tij, i cili njëkohësisht luan edhe<br />
rolin e teqesë, edhe rolin e<br />
xhamisë, edhe rolin e gazetës.<br />
Dikush i ka shtënë këto kohë në<br />
mendje Fidelit se <strong>gazeta</strong> që do të<br />
hapë (testata mësohet se s’do të<br />
blihet), duhet shoqëruar patjetër<br />
edhe me një radio, në të cilën Edi<br />
Rama të ketë mundësinë e<br />
pafundme të flasë, pa pasur frikë<br />
se dikush do t’ia ngulë sytë e do<br />
ta destabilizojë, apo do t’i vërejë<br />
qeskat poshtë syve.<br />
Edhe një brez i nivelit të dytë<br />
të biznesmenëve-deputetë ka marrë<br />
përsipër të testojë tregun e të<br />
identifikojë mundësitë për t’u futur<br />
me tituj të rinj apo për bërjen<br />
e ndonjë “make-up”-i për<br />
ndonjë medie të vjetër që mund<br />
të shpëtohet.<br />
Humbja e besimit te mediat që<br />
Edvinit i kanë kushtuar miliona<br />
euro ka sjellë edhe humbjen e qetësisë,<br />
por njëkohësisht edhe rrezikun<br />
e shpërthimit të luftës civile,<br />
tek dhoma e shërbëtorëve mediatike<br />
të nomenklaturës. Rreziku që kjo<br />
përplasje të zbresë edhe tek nivelet<br />
e <strong>gazeta</strong>rëve është gjithsesi i vogël,<br />
por paraprakisht një paralajmërim<br />
duhet dhënë për stinën e re të<br />
luftës së ndyrë mediatike që po<br />
prodhon dëshpërimi i Edi Ramës.<br />
pohojnë për të kundërtën, është një shenjë që na bën të dyshojmë për<br />
një politizim të stisur, të një akti tragjik siç është humbja e një njeriu.<br />
Ky politizim, i paragjykuar, është shenjë e rëndë mosrespekti ndaj bashkëqytetarit<br />
tonë të ndjerë Aristotel Guma. Reagimet e minoritetit grek,<br />
të drejtuara nga kryetari i Omonias, Vasil Bollano dhe kryetari i PBD-<br />
NJ-shit, Vangjel Dule janë raste flagrante të një tentative për të përfituar<br />
politikisht dhe për të dëmtuar Shqipërinë në mes të sezonit turistik”,<br />
thuhet në njoftimin për shtyp, të PDU-së.<br />
PDU i referohet edhe qëndrimit të kryepeshkopit Janullatos.<br />
Sipas kësaj force politike, Anastasi duhet të shmangë deklaratat që<br />
interpretojnë në mënyrë tendencioze krimin, pasi në raste të caktuara<br />
të racizmit dhe ksenofobisë ku shqiptarët janë vrarë nga shtetas me<br />
kombësi apo shtetësi greke, kryepeshkopi ka heshtur.<br />
“Në gjitha rastet e tjera të racizmit dhe ksenofobisë ku shqiptarët<br />
janë vrarë nga shtetas me kombësi apo shtetësi greke, kryepeshkopi ka<br />
heshtur. Ka ardhur çasti që hirësia e tij të reagojë ose të mos reagojë në<br />
të njëjtën formë për të gjitha komunitetet, ose të dënojë çdo akt, ose të<br />
heshtë përpara çdo akti”, thuhet më tej në njoftimin për shtyp të Partisë<br />
Drejtësi dhe Unitet.<br />
e Vlorës ku të ndëshkohen edhe shkaktarët e bllokimit të rrugës,<br />
dhunës së ushtruar ndaj qytetarëve dhe <strong>gazeta</strong>rëve.<br />
“Gjykata e Rrethit Vlorë duhet ta trajtojë në mënyrë të paanshme<br />
ngjarjen e 12 gushtit të Himarë”, thanë studentët, duke<br />
kërkuar që të merren masa ndëshkimore edhe për bllokimin e<br />
rrugës.<br />
“Nuk ka asnjë të ndaluar nga grupi i personave që bllokuan<br />
aksin Vlorë –Sarandë, ndërsa për A. Gumën u arrestuan 8 persona,<br />
kur në drejtimin e automjetit ndodhej një person”- deklaroi më tej,<br />
kreu i Unionit Studentor të Vlorës, Eneid Hamzai.<br />
POLITIKE<br />
Kontaktoni në politikë@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net<br />
E enjte, 19 gusht 2010<br />
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○<br />
Athina dënon përdorimin e<br />
ngjarjes së Himarës<br />
“E<br />
“E<br />
papranueshme<br />
papranueshme<br />
përdorimi përdorimi i<br />
i<br />
ngjarjes ngjarjes për për të<br />
të<br />
nxitur nxitur trazira”<br />
trazira”<br />
Segmente të caktuar në Shqipëri po<br />
përpiqen të politizojnë ngjarjen e Himarës<br />
për të krijuar tensione dhe trazira.<br />
Deklarata është e ministrit të jashtëm grek,<br />
Dimitris Drutsas, e bërë gjatë një interviste<br />
në televizionin grek Skaj, si një mesazh<br />
i qartë dhe përgjigje e fortë e subjekteve<br />
politike apo individëve të caktuar që<br />
këto ditë e kanë politizuar dhe i kanë<br />
dhënë ngjyra etnike vrasjes së të riut shqiptar<br />
në Himarë, 35-vjeçarit Aristotel<br />
Guma. Duke komentuar ngjarjen<br />
Drutsas thotë se nga njerëz të<br />
veçante po kërkohet një pretekst për<br />
të sjellë trazira dhe po abuzohet me<br />
qëllim me këtë çështje, për interesa<br />
të caktuara.<br />
Ministri i jashtëm grek, Dimitris<br />
Drutsas u shpreh se janë të<br />
dënueshme përdorimi i fenomeneve<br />
të tilla, pra incidenteve për<br />
qëllime politike apo edhe më gjerë.<br />
“Më lejoni të mos ndaj të njëjtin<br />
mendim me ata që janë duke i përdorur<br />
fenomene të tilla, që edhe<br />
njëherë e ritheksoj se janë krejtësisht<br />
të dënueshme, si pretekste për<br />
të nxitur trazira, për t’u keqpërdorur<br />
nga disa individë apo për të abuzuar<br />
me fenomene të tilla dhe për të na<br />
krijuar probleme këtu në Greqi, që<br />
askush nuk dëshiron të ndodhin. Sigurisht<br />
që ne kërkojmë që drejtësia të<br />
vihet në vend sa më shpejtë, por ky<br />
është një rast i izoluar dhe për këtë<br />
duhet të jemi të qartë dhe pa asnjë<br />
dyshim”, u shpreh ministri grek.<br />
Ai citon shprehimisht se është e<br />
papranueshme ajo që po demonstrojnë<br />
Vangjel Dule dhe Vasil Bollano,<br />
të cilët duke propaganduar aksidentin<br />
në Himarë, pretendojnë për<br />
motive etnike dhe se u kanoset një<br />
rrezik permanent të gjithë minoritarëve<br />
në Shqipëri.<br />
“Ngjarje të tilla të dënueshme<br />
mund të ndodhin, por unë theksoj dhe<br />
njëherë se dukuri të tilla janë duke u<br />
përdorur si një pretekst për të ndezur<br />
probleme nga persona të caktuar, që<br />
askush nuk i dëshiron”, vërejti ai.<br />
Droutsas vijon më tej se qeveria<br />
greke ka mbështetur mjaftueshëm<br />
dhe se ka bërë gjithçka për minoritetin<br />
grek në Shqipëri.<br />
“Lidhur me minoritetin tonë në Shqipëri,<br />
ta themi qartë, se qeveria greke<br />
është duke bërë gjithçka dhe realisht<br />
ka bërë shumë. Kjo, sepse ne besojmë<br />
në këtë që bëjmë, sepse është<br />
detyra dhe obligimi ynë. Le të mos<br />
ketë më dyshime dhe keqkuptime<br />
sepse sa herë do flasim për minoritetin<br />
grek në Shqipëri, duhet të kuptojmë<br />
se është bërë çdo gjë e<br />
nevojshme nga pala greke dhe qeveria<br />
e saj”- deklaroi më tej ai.<br />
Por në Shqipëri, kryetari i Partisë<br />
Bashkimi për të Drejtat e Njeriut,<br />
Vangjel Dule apo kryetari i Bashkisë<br />
së Himarës, Vasil Bollano, kanë shfaqur<br />
këto ditë një mendim të ndryshëm nga ai<br />
i Athinës. Vangjel Dule i mëshon linjës së<br />
urrejtjes etnike. Pas ngjarjes ai i intensifikoi<br />
takimet me minoritetin grek dhe u bë<br />
nismëtar i një greve njëorëshe të punonjësve<br />
minoritarë të administratës vendore<br />
në jug të vendit, si shenjë proteste ndaj<br />
vrasjes së të riut himarjot me kombësi<br />
dhe origjinë shqiptare. Ndërsa kryebashkiaku<br />
i Himarës e cilësoi incidentin si tentativë<br />
provokuese për minoritetin grek.<br />
Por nuk qëndron në këtë linjë kryediplomati<br />
i Athinës, Dimitris Droutsas, i<br />
cili i bën thirrje faktorit politik të minoritarëve<br />
që të heqin dorë nga demonstrimi i preteksteve<br />
për të sajuar probleme.<br />
<strong>55</strong> 5
FORUM<br />
Kontaktoni në opinion@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net<br />
Ekzili i Edi Ramës dhe vazhdimësia<br />
e lehjeve të kasnecëve të Bllokut<br />
Nga Sejdi Peka<br />
Në ditët e kësaj vere të nxehtë,<br />
ndoshta të lodhur edhe nga “greva”<br />
raskapitëse e urisë në bulevardin<br />
e Tiranës, elita e Partisë Socialiste<br />
me në krye Edi Ramën, janë<br />
zhdukur apo janë fshehur pa nam<br />
e pa nishan. Tani nuk dihet mirë<br />
nëse është Kryetari që ka vlerësuar<br />
kontributin e gjithsecilit për ta<br />
shpërblyer me pushime anekënd<br />
globit, apo është qesja e rënduar e<br />
kësaj elite që kërkon parajsën në<br />
plazhet më të kushtuara të botës.<br />
Harruan fjalimet e tyre me lot<br />
krokodili në Parlamentin e Shqipërisë<br />
për “popullin fukara”, për<br />
pensionistët “që nuk e ngrysin dot<br />
muajn” e njëmijë e një ankesa të<br />
tjera. Miliarderët e Partisë Socialiste<br />
këtë verë kanë marrë botën në<br />
sy të lumturuar e të harbuar, duke<br />
i harruar “hallet e popullit”. Grykësia<br />
dhe pafytyrësia ka marrë përmasat<br />
më të neveritshme në sytë e<br />
opinionit. Ajo që e bën më të zezë<br />
këtë maskaradë të politikës shqiptare,<br />
është se janë pikërisht të<br />
bijtë e nomenklaturës më të lartë<br />
të regjimit komunist, që të majmur<br />
e të kamur kanë bërë xhiron e botës<br />
me djersën e mundin e popullit të<br />
vuajtur. Ata mësuan nga baballarët<br />
e tyre se duke hyrë në politikë dhe<br />
6<br />
<strong>55</strong><br />
Shenjat e hershme paralajmëruese<br />
për Kosovën mund të dalin të vërteta për Serbinë<br />
Nga Zeljko Pantelic<br />
Nëse Serbia nuk lirohet nga<br />
Kosova, ajo në fund do të humbe<br />
në të dy frontet - edhe copën e kontestuar<br />
të tokës dhe perspektivën<br />
e anëtarësimit në BE. Ky parashikim,<br />
i bërë në Bruksel nga diplomati<br />
amerikan Richard Holbrooke,<br />
para rreth tri vitesh, tingëllon i<br />
vërtetë edhe sot. Njësoj sikurse<br />
edhe fjalët e ish-ambasadorit të<br />
ndjerë gjerman në Beograd, Andreas<br />
Zobel, i cili dikur kishte<br />
tërhequr vërejtjen se Serbia nuk do<br />
të hyjë në BE para vitit 2025, nëse<br />
nuk e ndërron politikën e saj karshi<br />
Kosovës.<br />
Me sa po shihet nga pikëpamjet<br />
e kryeqyteteve evropiane,<br />
parashikimet e të dy diplomatëve<br />
ende mund të realizohen. “Serbia<br />
viteve të fundit nuk ka fituar asgjë<br />
për Kosovën në BE. Ajo vetëm sa<br />
ka humbur shumë mbështetjen<br />
për shpejtimin e integrimeve evropiane<br />
të saj. Durimi dhe mirëkuptimi<br />
për politikën serbe ndaj Kosovës<br />
po avullohet”, tha për<br />
WAZ.EUobserver një diplomat<br />
evropian në Grupin e Kontaktit, i<br />
cili përfshinë SHBAM Gjermaninë,<br />
Francën, Italinë, Mbretërinë e<br />
Bashkuar dhe Rusinë. “Para disa<br />
E enjte, 19 gusht 2010<br />
nëpërmjet politikës, duke ndryshuar<br />
ngjyrat si kameleonët do të<br />
mashtronin popullin duke menduar<br />
se populli shqiptar i ka harruar<br />
plagët që akoma i dhembin. Por<br />
kjo nuk mundet që të ndodhë.<br />
Krimet e baballarëve të tyre nuk<br />
kanë ndodhur në mesjetën e hershme.<br />
Një popull i tërë i ka të<br />
freskëta bëmat dhe gjëmat e tyre.<br />
Dhe sot bijtë e kriminelëve të diktaturës<br />
janë shfaqur frikshëm në<br />
politikë, sepse ata tani janë milionerë<br />
e miliarderë. Kryetari i tyre<br />
Edi Rama është i biri i një krimineli<br />
që me 10 Gusht 1988 me firmën e<br />
vitesh, shumica e politikanëve<br />
kryesorë evropian, si për shembull<br />
presidenti francez Nicolas Sarkozy,<br />
gjithnjë dhe në veçanti e përmendin<br />
Serbinë, sa herë që flisnin për<br />
Ballkanin Perëndimor. Tani, as<br />
ministrat e Jashtëm të vendeve më<br />
të rëndësishme anëtare të BE’së<br />
nuk shkojnë më në Beograd, përveç<br />
nëse nuk i vizitojnë të paktën edhe<br />
tri-katër kryeqytete tjera rajonale.<br />
Ministri i Jashtëm gjerman, Guido<br />
Ëesterëelle, do të vizitojë Beogradin<br />
shkurtazi, por vetëm si njërën<br />
nga vendndalimet e tij gjatë turneut<br />
dyditor në rajon”, shtoi bashkëbiseduesi<br />
i WAZ.EUobserver.<br />
Një ndërrim i ngjashëm i pozitave<br />
është i dukshëm te shumica e<br />
kryeqyteteve kryesore evropiane.<br />
Londra historikisht ka qenë një<br />
mbështetëse e patundur e zgjerimit<br />
të BE. Zyra e Jashtme në Londër<br />
ka besuar për një kohë të gjatë se<br />
datat për anëtarësimin e Kroacisë<br />
dhe Serbisë në BE duhet të mos<br />
jenë larg njëra tjetrës. Megjithatë,<br />
politika e Serbisë ndaj Kosovës ka<br />
shtyrë britanikët që të ndërrojnë<br />
mendim viteve të fundit. Para deklaratës<br />
së pavarësisë së Kosovës,<br />
Londra ishte në mesin e atyre shteteve<br />
që dëshironin ta përshpejtonin<br />
ndjeshëm integrimin e Ser-<br />
tij vari në litar poetin Havzi Nela,<br />
një rast pa precedent që nuk kishte<br />
ndodhur në të gjithë lindjen komuniste.<br />
Por regjimi komunist në<br />
Shqipëri me të tilla monstra<br />
kriminelësh, duke dhënë mesazhe<br />
frike e tmerri mendonte se do ta<br />
mbante në këmbë regjimin makabër.<br />
Dhe tani më kurrë e kaluara<br />
nuk mundet të përsëritet. Edi Rama<br />
dhe i gjithë stani enverist, të diskredituar<br />
nga maskarada “për<br />
hapjen e kutive” e kanë kuptuar se<br />
edhe zgjedhjet vendore të vitit që<br />
vjen i kanë të humbura, së bashku<br />
me Bashkinë e Tiranës. Jetojmë me<br />
bisë në BE. Tani, Mbretëria e Bashkuar<br />
është në mesin e atyre që qartazi<br />
deklarojnë se perspektiva e<br />
hyrjes së Serbisë në BE varet nga<br />
qasja e saj ndaj Kosovës.<br />
Edhe pse askush në Berlin nuk<br />
do të pranonte publikisht, Serbia<br />
viteve të fundit u dëshmua si një<br />
aleate e vlefshme e skeptikëve gjerman<br />
të zgjerimit. Për Gjermaninë,<br />
do të ishte shumë më e vështirë të<br />
mbronte vijën restriktive të<br />
zgjerimit të BE nëse Serbia do ta<br />
arrestonte ish-komandantin ushtarak<br />
Ratko Mladic, i cili kërkohet<br />
për krime lufte në Bosnje, dhe nëse<br />
shteti serb do të ishte më konstruktiv<br />
ndaj Kosovës. Fillimisht,<br />
ishte Gjermania ajo që kishte më<br />
shumë dyshime rreth pavarësisë së<br />
Kosovës sesa cilido anëtarë Perëndimor<br />
i Kontakt Grupit. Por, kur<br />
diplomati gjerman, Wolfgang Ischinger,<br />
që ishte përfaqësues i BE-së<br />
në trikën amerikan-ruso-evropiane<br />
në vitin 2007, pohoi se pavarësia<br />
ishte një zgjidhje më pak e dhimbshme,<br />
çështja e statusit ishte çështje<br />
e kryer për Berlinin. Gjermania<br />
nuk është më e gatshme t’i bëjë<br />
lëshime Serbisë për anëtarësim në<br />
BE lidhur me Kosovën. Nga ana<br />
tjetër, Franca dikur ishte një lojtar<br />
goxha aktiv për gjetjen e një<br />
të vërtetë në botën e çudirave. A<br />
mundet të kishte besuar njeri në<br />
Shqipëri me 22 Mars 1992, se pas<br />
më pak se dy dekadave, i biri i Sulejman<br />
Bushatit dhe ai i Bares së<br />
tmerrshëm të birucave të ish sigurimit,<br />
bijtë e kriminelëve më të<br />
spikatur të diktaturës komuniste<br />
do të bëheshin “lektorë të<br />
demokracisë”, ose “kasnecët” e<br />
opozitës. Se atyre “u dhemb zemra<br />
dhe u qan shpirti” për Amerikën,<br />
ndaj të cilës baballarët e tyre<br />
hodhën baltë sa mundën për afro<br />
një gjysmë shekulli dhe dërguan<br />
njerëz para trekëmbëshave e skuadrave<br />
të pushkatimit vetëm se e<br />
kishin për zemër lirinë,<br />
demokracinë dhe Amerikën. Kryetari<br />
i tyre këtë verë të nxehtë u<br />
mërzit në “hamamin” e Pezës në<br />
shoqërinë e Dashit dhe ka marrë<br />
“arratinë” si kalorësi i fytyrës së vrerosur<br />
për të gjetur ngushëllim në<br />
plazhe fantastike anekënd planetit,<br />
se nuk u bë dot Kryeministër nga<br />
trampolina e çadrave të “grevës së<br />
urisë” në bulevardin e Tiranës,<br />
duke medituar ne brigjet e Detit<br />
të Kuq. Dhe pinjollët e diktaturës<br />
“çunat dhe gocat e Bllokut”, marrin<br />
urdhër herë pas here nga Kryetari<br />
i tyre, të lëshojnë nga një tollumbace<br />
sa për të thënë se Partia<br />
Socialiste akoma ekziston. Me<br />
zgjidhjeje që do të mirëpritej nga<br />
të dyja palët. Për Parisin kjo nënkupton<br />
se Kosova e pavarur dhe Serbia<br />
të jenë në BE. Paraprakisht,<br />
Franca ishte një mbështetëse<br />
shumë e fuqishme e integrimit të<br />
Serbisë në BE, dhe insistonte në<br />
hapjen e procedurës që do t’i<br />
mundësonte Beogradit statusin<br />
zyrtar të kandidatit.<br />
Gjithashtu, deri në shkurtin e<br />
kaluar, Parisi mbante qëndrim se<br />
çështja e integrimit të Serbisë në<br />
BE dhe ajo e Kosovës duhet të<br />
ndahen. Por, ky qëndrim ndryshoi<br />
atëherë kur lidershipi francez bëri<br />
të ditur se Serbia nuk shfaqi asnjë<br />
shenj të rishikimit të qëndrimit<br />
të saj ndaj Kosovës. Kështu që<br />
ministri i Jashtëm francez, Bernard<br />
Kouchner, u bë zyrtari i parë i lartë<br />
i BE-së që në Beograd shpalli publikisht<br />
se Serbia s’mund të hyjë<br />
në BE pa pasur marrëdhënie të<br />
mira, ose të paktën të pranueshme,<br />
me Kosovën. Roma dhe<br />
Athina pak a shumë e kanë luajtur<br />
të njëjtën lojë, por nga anë të<br />
kundërta. Mund të thuhet se Italia<br />
ishte miku më i mirë në mesin<br />
e shteteve anëtare të BE-së që e<br />
pranuan pavarësinë e Kosovës.<br />
Greqia është miku më i mirë i<br />
Kosovës në mesin e pesë shteteve<br />
shpifje pa skrupull, me gënjeshtra<br />
të sajuara dhe të gatuara sipas<br />
modelit të kuzhinës staliniste,<br />
Bushati, Bare, Kodheli, Hysi, Shalësi,<br />
Feli & co, janë bërë si thonë<br />
shkodranët “pare e lame” që nuk i<br />
beson askush. Janë emra dhe mbiemra<br />
të tillë që u kujtojnë orë e<br />
çast njerëzve të kaluarën e regjimit<br />
komunist.<br />
Ndërkohë kur Edi Rama është<br />
tkurrur në vetminë e tij duke u fshehur<br />
nëpër Tiranë pas harbimit nëpër<br />
botë, Berisha po inauguron rrugë<br />
në të katër anët e vendit. Ku po i<br />
merr qeveria fondet, po ulërijnë kasnecët<br />
e verbuar të Edvinit. Me moton<br />
se “kështu nuk është por si<br />
është nuk e di”, Partia Socialiste<br />
është sot një forcë politike pa asnjë<br />
alternativë. Dukshëm qëllimi i elitës<br />
së kësaj partie është vetëm marrja e<br />
pushtetit për të sunduar e vjedhur<br />
popullin për t’u pasuruar nëpërmjet<br />
politikës. Pasi i tërhoqën zvarrë<br />
militantët e PS rrugëve të Tiranës<br />
duke i mashtruar se me sot e nesër<br />
“do të rrëzonin Berishën”, duke i<br />
ndjellë me dy qofte e një panine,<br />
tani edhe gënjeshtrat kanë shterruar.<br />
Tani ngushëllimi i tyre është<br />
vetëm pesha e qeses. Ngushëllim i<br />
përkohshëm, se siç duken bathët,<br />
gënjeshtra dhe hajdutëria i ka këmbët<br />
e shkurtra.<br />
të BE-së që kanë refuzuar ta bëjnë<br />
këtë gjë.<br />
Fatkeqësisht për Beogradin<br />
dhe Prishtinën, pas ndarjes së<br />
partisë më të madhe nga koalicioni<br />
qeveritar, Italia tani ndodhet<br />
buzë krizës parlamentare dhe<br />
zgjedhjeve të reja. Qeveria greke,<br />
nga ana tjetër, po mbërthehet nga<br />
tepër shumë probleme të veta që<br />
duhet dëgjuar para se të jap<br />
këshilla për vështirësitë e shteteve<br />
tjera. Pra, në muajt e<br />
ardhshëm Beogradi s’mund të<br />
pres asnjë ndihmë substanciale<br />
nga Italia, e as nga Greqia. Në<br />
Spanjë, Sllovaki dhe Qipro autonomia<br />
dhe pavarësia janë çështje<br />
të ndjeshme vendore. Që të gjitha<br />
ato kanë arsyet e tyre për të mos<br />
e njohur Kosovën. Në rastin e<br />
Rumanisë, mosnjohja ka të bëjë<br />
me qëndrimin personal të presidentit<br />
Traian Basescu. Përderisa<br />
ai të jetë në zyrë, është vështirë<br />
të dëgjohet se Bukureshti të njoh<br />
Kosovën. Sido që të jetë, qëndrimet<br />
e këtyre shteteve vetëm<br />
duket se shërbejnë interesave të<br />
Serbisë. Në fakt, ato vetëm<br />
paraqesin edhe një pengesë më<br />
tepër, ngase do ta bllokojnë edhe<br />
gjatë rrugën e Serbisë dhe të Kosovës<br />
drejt perëndimit.
HOMAZH<br />
FORUM<br />
Kontaktoni në opinion@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net<br />
Kosiga, një president kundra hipokrizisë së<br />
të Majtëve dhe një mik i shquar i shqiptarëve<br />
Nga Lavdrim Lita<br />
Ndjesë pastë, Ish-presidenti italian<br />
Françesko Kosiga është ndarë<br />
para dy ditësh nga jeta në moshën<br />
82-vjeçare pas një ataku kardiak. Ai<br />
ndodhej i shtruar në spitalin e<br />
Romes “Gemelli”, - i njëjti spital ku<br />
u shua At Zef Pllumi, - prej 9 ditësh.<br />
Për respekt të figurës së tij lamë që<br />
të ishin të parët komentuesit italianë<br />
të portretizonin figurën e këtij burri<br />
shteti të madh fqinj. Më pas në radhë,<br />
ne, shqiptarët duke ditur nderin indirekt<br />
me ndërhyrjen në luftën e Kosovës.<br />
Ai ishte Ministër i Brendshëm në<br />
vitin 1978 kur ish-kryeministri Aldo<br />
Moro u rrëmbye dhe pastaj u vra nga<br />
Brigadat e Kuqe, grup i majtë terrorist.<br />
Kosiga, i cili i refuzoi negociatat<br />
me rrëmbyesit e Moros, dha<br />
dorëheqje pak pasi u gjet trupi i pajetë<br />
i Aldo Moros në maj 1978. Por<br />
karriera e tij politike dhe institucionale<br />
nuk mbaroi. Kurrsesi. Ai kishte<br />
një mision. Kosiga, me origjinë nga<br />
ishulli i Sardenjës - u rikthye në politikë<br />
një vit më vonë si kryeministër,<br />
dhe pastaj si kryetar i parlamentit deri<br />
në vitin 1985, e pas këtij viti u zgjodh<br />
president i Italisë deri në vitin<br />
1992. Një figurë tragjike, dhe kurrë<br />
banale. Thuhet se kur Henry Kissinger<br />
e takoi, u shpreh se “nuk duket<br />
fare si demokristian”. Dhe kjo ishte<br />
pothuajse një kompliment, pasi sekretari<br />
i Shtetit amerikan Kissinger i<br />
donte pak politikanët e italianë.<br />
Në të vërtetë gjykimi i tij ishte jo<br />
ekzakt, sepse Kosiga në deri në fund<br />
të gjallimit të tij ishte një demokristian<br />
i bindur. Dhe këtë e konfirmon<br />
besimi katolik dhe militantizmi politik<br />
demokristian. Afërmendsh ai nuk<br />
mund të ishte ndryshme në vitet e<br />
rindërtimit të Italisë dhe më pas të<br />
Luftës së Ftohtë. Megjithatë, malësori<br />
Kosiga ishte një njeri i Oksidentit,<br />
çka nuk mund të thuhet për të<br />
gjithë demokristianët. Dhe njeri i<br />
Oksidentit do të thotë të jesh mik i<br />
Amerikës dhe i Izraelit, një përkrahës<br />
i demokracive liberale dhe i sistemit<br />
të tyre të aleancave (NATO-s), një<br />
admirues i shtetarëve që bënë historinë<br />
në shekullin e XX (Çërçill, De<br />
Gasper, De Gol).<br />
Kjo nuk është e mjaftueshme për<br />
të përcaktuar kompleksitetin e njeriut,<br />
paradokset dhe kontradiktat e<br />
tij, të cilat ishin aq të mëdha sa edhe<br />
koherenca e tij. Megjithatë këtu<br />
shpjegohet se pse SHBA-ja e ka parë<br />
atë gjithmonë me miqësi, me mirënjohje.<br />
Padyshim amerikanët kishin<br />
mirënjohje të pakufizuar sepse Kosiga<br />
qe ai që vendosi pranimin në fillim<br />
të viteve ’80 të sistemit të Raketave<br />
Europiane, i njëjti vendim me Gjermaninë<br />
e Helmut Schmidt-it. Dhe po<br />
aq mirënjohje, në kohët e fundit, pas<br />
operacionit politik që e vuri Italinë në<br />
ballë të luftës së Kosovës, me<br />
Lidhja e ish-presidentit italian Francesco<br />
Cosiga me Institutin e<br />
Kërkimeve Politike “Alcide de Gasperi”<br />
Që në themelimin e tij, ish-presidenti italian e ka<br />
përshëndetur përzemërsisht punën e Institutit të Kërkimeve<br />
Politike, “Alcide de Gasperi”, themeluar nga publicisti<br />
Fahri Balliu. Pas marrjes së publikimit periodik<br />
të institutit, më 19 maj 2004, ai jep këtë vlerësim për<br />
punën e tij. “Nëpërmjet relacioneve të konferencës së<br />
zhvilluar me 25 mars 2004, kam patur mundësinë të<br />
njoh aktivitetin që Instituti Alcide de Gasperi zhvillon<br />
me shumë përkushtim, duke u frymëzuar nga figura e<br />
shtetarit të madh italian, parimet e tij, shembulli i tij<br />
dhe veprat e tij, që përbëjnë një pikë të sigurtë referimi”,<br />
thuhet në përshëndetjen e ish-presidentit italian,<br />
drejtuar moderatorit të aktivitetit të dytë të institutit,<br />
D’Alemën si kryeministër, në fund<br />
të viteve ‘90. Puna ishte e madhe,<br />
duke e ditur se Masimo D’Alema<br />
vinte nga radhë e Partisë Komuniste<br />
Italiane, e cila pas skandaleve të korrupsionit<br />
“Tangentopoli” u konvertua<br />
në partinë Demokracia e Majtë.<br />
Në të paktën dy raste, i ndjeri<br />
Kosiga demaskoi hipokrizinë e së<br />
majtës post-komuniste: së pari kur<br />
takoi pjesëtarët e organizatës<br />
klandestine “Gladio” (të krijuar nga<br />
NATO e CIA, që aktivizohej vetiu<br />
nëse komunistët e financuar nga<br />
Moska do kërkonin pushtetin), të<br />
Divizionit “Ossopo” që komandohej<br />
nga një partizan “i bardhë”, që kishte<br />
luftuar si nazifashistët po ashtu edhe<br />
partizanët e Marshallit Tito; dhe rasti<br />
i dytë ishte kur bindi mendjen e<br />
D’Alemës të intervenonte kundra<br />
Serbisë, në krah të NATO-s e pro<br />
Kosovës.<br />
Gjithsesi pengu i jetës së tij politike<br />
ishte rrëmbimi i ish-kryeministrit<br />
Aldo Moro, drejtues i Demokracisë<br />
Kristiane dhe vendimi i fortë e i<br />
drejtë për të mos negociuar me terroristët.<br />
Ai doli i shkatërruar, njerëzisht,<br />
nga eksperienca e rrëmbimit sepse<br />
ai drejtonte strukturat e rendit, paçka<br />
se Çështja Moro është konsideruar më<br />
shumë si një çështje politike, sesa<br />
gjyqësore. Një çështje që gjithsesi<br />
mbetet ende e hapur... Dokumentet,<br />
dëshmitë, <strong>55</strong> ditët e Aldo Moros në të<br />
ashtuquajturin “Burgu i Popullit”,<br />
tregohen nga burgosësit e tij, anëtarët<br />
me temë “Alcide de Gasperi, formulë e suksesit politik”,<br />
që u mbajt 29 majin e të njëjtit vit. Letërkëmbimi<br />
i drejtuesve të Institutit “Alcide de Gasperi” me<br />
ish-presidentin italian Cosiga ka vijuar edhe më tej<br />
në vite, prandaj me humbjen e tij, kontributorët e<br />
këtij instituti ndjejnë humbjen e një bashkëpunëtori<br />
të vyer. Me humbjen e tij, drejtori ekzekutiv i Institutit,<br />
publicisti Fahri Balliu, shpreh pikëllimin e<br />
thellë, për largimin nga kjo jetë të njeriut që shenjoi<br />
një pjesë të rëndësishme të historisë së re të Italisë,<br />
si një personalitet që forcoi shumë lidhjet me SHBAtë<br />
dhe luftoi që shteti italian të fitonte vendin që<br />
meriton në skakierën ndërkombëtare.<br />
e “Brigadave të Kuqe”. Ai mendonte<br />
se po sakrifikonte një mik për hir të<br />
interesit të shtetit, sigurisht kishte<br />
rënë pre e diktatit të Partisë Komuniste<br />
Italiane, e cila mohonte çdo lloj<br />
negociate. Pastaj zbuloi se gjithçka<br />
ishte një lojë e ndyrë. Në biografinë e<br />
tij shkruan “Nëse kam flokat e thinjura<br />
dhe njolla në lëkurë është për këtë<br />
gjë. Sepse ishim duke lënë që të vdiste<br />
Moro-n, paçka se unë po e kuptoja.<br />
Sepse dhimbja jonë ishte në sintoni<br />
më atë çfarë po pësonte Moro.<br />
Sidoqoftë Françesko Kosiga ishte<br />
një njeri i drejtë e i fortë dhe i<br />
rifitoi energjitë e hodhi shpejt në<br />
arenën politike: Kryeministër në<br />
1979, pastaj President i Senatit gjer<br />
më 1983, më në fund, në 1985 Pres-<br />
E enjte, 19 gusht 2010<br />
identi i Republikës (me votë unanime<br />
të Parlamentit, e para herë), gjatë<br />
ushtrimit të mandatit të tij presidencial,<br />
dëshmoi vlera dhe devotshmëri<br />
ndaj shtetit dhe popullit italian,<br />
duke dhënë kështu një kontribut<br />
të pazëvendësueshëm në jetën<br />
politike të Republikës Italiane.<br />
Në fillim të këtij shkrimi thamë<br />
se ai kishte një mision. Dhe misioni<br />
ishte të zbulonte të fshehtat e Italisë<br />
republike, dhe për këtë u quajt<br />
nga media “il piccanatore”, njeriu me<br />
kazmë, që shembi murin e heshtjes<br />
pikërisht me zbulimin e organizatës<br />
sekrete “Gladio” dhe planin e koduar<br />
“Stay behin” që parashikohej, në<br />
rast se komunistët merrnin pushtetin<br />
me dhunë. Hera e fundit që ai i<br />
futi stërkëmbëshin jetës politike italiane<br />
ishte në vjeshtën e 1998-s, kur<br />
me një grup të vogël parlamentar të<br />
krijuar prej tij, të ashtuquajturit<br />
“rreckamanët e Valmy-s”, votuan - pas<br />
rënies së qeverisë Prodi nga ana e<br />
komunistit Bertinoti, aleat i tyre pro<br />
serb dhe kundër NATO-s - qeverinë<br />
D’Alema, që zhdoganoi kryesimin e<br />
Këshillit të Ministrave Italianë për<br />
herë të parë nga një ish-komunist.<br />
Kosiga ka vuajtur dramën e historisë<br />
republikane italiane, sepse ka parë<br />
anët e errëta të pushtetit e fytyrën<br />
demoniake të saj. Dikush thotë me<br />
të drejtë dhe pa të drejtë se ai mbante<br />
“sekretet e Shtetit”, që shpesh<br />
herë kur dilnin skandalizonin publikun<br />
italian. Por a ishte kështu?<br />
Sigurisht, ai dinte shumë gjera, por<br />
mbi të gjitha ishte njeri i Institucioneve.<br />
Një njeri që jetoi me intensitet<br />
zgjedhjen e tij liberale, besimin<br />
në një Perëndim që di të rinovohet<br />
pikërisht pse themelohet mbi lirinë.<br />
<strong>55</strong> 7
DITA<br />
8<br />
Botimet e reja<br />
<strong>55</strong><br />
E enjte, 19 gusht 2010<br />
“Shqipëria, kopshti<br />
shkëmbor i Europës Juglindore”<br />
Shtëpia Botuese<br />
“<strong>55</strong>” ka hedhur në<br />
treg librin “Shqipëria,<br />
kopshti<br />
shkëmbor i Europës<br />
Juglindore”<br />
shkruar nga Faik<br />
Konica. Me parathënie<br />
nga Fan<br />
Noli, libri është jo<br />
vetëm një përshkrim<br />
i hollë i Konicës<br />
për Shqipërinë<br />
e paraviteve<br />
’40-të, por edhe<br />
një rrëfim për vetë<br />
Konicën, si një<br />
personalitet i rrallë<br />
në letrat shqipe.<br />
Libri rivjen për lexuesin<br />
nën përkthimin<br />
e Ferdinand<br />
Lekës, dhe është<br />
pjesë e kolanës<br />
“Intelligenda”<br />
Botimet e reja
10 liderët më të respektuar në botë<br />
Nga revista Newsweek<br />
Revista amerikane Newsweek<br />
stilon emrat e 10 liderëve që në një<br />
mënyrë a në një tjetër kanë fituar<br />
respektin e vendit të tyre.<br />
1- Ambiciozi i sapoardhur,<br />
David Kameron, Mbretëria e Bashkuar<br />
-<br />
Ai është kryeministri më i ri që<br />
ka pasur Britania e Madhe në njëqind<br />
vitet e fundit dhe u gjet në<br />
një detyrë e situatë aspak të lehtë:<br />
me një luftë jopopullore, me një<br />
ekonomi të dobët dhe një popull i<br />
lodhur nga një politikë që kishte<br />
krijuar pothuajse vetëm skandale.<br />
Kurse masa drastike e manovrës së<br />
tij ekonomike i siguroi tregjet dhe<br />
fitoi pëlqimin e njerëzve të duke<br />
rritur pëlqimin popullor në<br />
pothuajse 50%, që është gjë e<br />
rrallë në Britani. Përveç kësaj, Kameron<br />
ka fituar respektin e<br />
kolegëve të tij në Europë, cka është<br />
mjaft e vështirë për një konservator<br />
britanik. Të kuptohemi, ai<br />
është konservator sa për të thënë,<br />
nëse krahasohet pozicionet e tij me<br />
politikën amerikane - në të drejtat<br />
e homoseksualëve, për shembull -<br />
është më majtas se i gjithë Parlamenti<br />
italian.<br />
2. – Lideri i ambientalistëve:<br />
Mohamed Nasheed, ishujt Maldive<br />
- Ndofta ishte domosdoshmëri,<br />
sepse administron një ishull e cila<br />
mund të gëlltiten nga detit, por<br />
Mohamed Nasheed është bërë një<br />
hero në mesin e ambientalistëve.<br />
Për të paralajmëruar botën për fatin<br />
që mund të prekë Maldive – dhe<br />
shumë ishujt të ngjashëm - në<br />
Konferencën e fundit në Kopenhagen<br />
për ngrohjes globale ai zhvilloi<br />
një takim me ministrat e tij<br />
nënuje. Pastaj ai premtoi se do të<br />
bënte Maldivet shteti e parë me<br />
Kosova fillon të gjejë identitetin e pavarur<br />
"Time"<br />
Në kafenenë e tij moderne në<br />
Prishtinë, pronari Petrit Selimi dëshiron<br />
që bota ta kuptojë se kosovarët<br />
janë larg stereotipit të atij bujku nga<br />
fshati me kallashnikov në dorë. Sipërmarrësi<br />
i ri dhe ish-aktivist i të rinjve,<br />
thekson se Kosova është e re,<br />
moderne dhe liberale. "Çdo të dytën<br />
ditë këtu këndon Snoop Dogg, të<br />
drejtat e grave dhe të homoseksualëve<br />
janë në agjendën politike. A e dini se<br />
në Prishtinë njerëzit për çdo ditë pinë<br />
nga 20 milionë makiato?", pyet Petriti.<br />
Njëmbëdhjetë vjet pas fushatës<br />
ajrore të NATO-s, e cila i detyroi<br />
forcat serbe të largohen, Kosova po e<br />
zbulon identitetin e vet. Deklarata e<br />
pavarësisë e vitit 2008 është njohur<br />
nga 69 shtete, përfshirë SHBA-të dhe<br />
shumicën e BE-së. Vendimi i<br />
Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë<br />
se pavarësia "nuk është e jashtëligjshme"<br />
i dha një shtysë tjetër<br />
shtetit të ri, por pavarësia e Kosovës<br />
ndikim zero në mjedis. Al Gore –<br />
një që merret me politika mjedisore<br />
– e citon shpesh, dhe në prill<br />
të Kombeve e Bashkuara ka<br />
zgjedhur Naseed një nga gjashtë<br />
“kalorësit e Tokës në 2010”.<br />
3. – I dashur jashtë vendit, i<br />
urryer në shtëpi: Nikolas Sarkozi,<br />
Francë -<br />
Në fakt, Sarkozi nuk gëzon një<br />
reputacion të lartë në shtëpi: papunësia<br />
e tejkalon dhjetë për<br />
qindëshin, ekonomia shkon keq<br />
dhe kundërshtitë e ndryshme kanë<br />
tronditur qeverinë e tij. Por sapo<br />
del jashtë vendit, dhe merr një<br />
skenë Europiane, Sarkozi ndryshon<br />
fytyrën: është në ballë të punës aty<br />
ku ka diçka për të zgjidhur, nga<br />
lufta ndaj piraterisë në Somali deri<br />
për të vepruar si ndërmjetësues<br />
mes të Gjeorgjisë dhe Rusisë. Vitin<br />
e ardhshëm, Sarkozi do të presë në<br />
shtëpi G-8 dhe G-20, dhe në mes<br />
ka çështjen e Iranit dhe recesionin<br />
ekonomik çka pritet të ketë shumë<br />
punë: nga ai pritet të marrë një<br />
pozicion të fortë në rregullimin e<br />
tregjeve financiare. Në shtëpi ka<br />
probleme, kurse në botë është protagonist.<br />
Dhe pastaj ai ka Karlën .<br />
4. - Njeri i popullit: Uen Jiabao,<br />
Kinë -<br />
Njerëzit të cilët dënohet me<br />
vdekje në Kinë çdo vit, janë shumë<br />
nuk është ende e njohur nga një<br />
numër vendesh të fuqishme, të cilat<br />
druajnë për precedentin e secesionizmit.<br />
Kështu, Kosova mbetet jashtë<br />
shumë organizatave ndërkombëtare,<br />
përfshirë Kombet e Bashkuara. Nuk<br />
e ka as kodin telefonik të vetin, por<br />
megjithatë, për shumë kosovarë, shtetësia<br />
nuk vihet në dyshim. Një<br />
tregues i besimit të kosovarëve në<br />
pavarësinë është marrëdhënia e tyre<br />
me Shqipërinë fqinje, me të cilën shumica<br />
e ndajnë gjuhën dhe identitetin<br />
etnik. Bashkimi me Shqipërinë<br />
ishte temë e përbashkët për ata që i<br />
luftonin serbët një dekadë më parë,<br />
por tash partitë politike që angazhohen<br />
për bashkim kanë marrë vetëm 2<br />
për qind të votave. Sigurisht që kosovarët<br />
janë të lumtur që kanë lidhje<br />
të mira me Shqipërinë, pasi blloku i<br />
Lindjes i la të dy të vendet të izoluar<br />
për 50 vjet. Autostrada e re bëri që<br />
1.3 milionë njerëz ta kalojnë kufirin<br />
gjatë qershorit, që është shumë për<br />
më tepër se ata që janë dënuar me<br />
vdekje në të gjitha vendet e tjera<br />
të bëra së bashku; në Kinë janë<br />
ende aktive “Laogai”, kampet e<br />
përqendrimit kinez, dhe mospajtimi<br />
është ndaluar nga censura dhe<br />
brutalitett. Ka kushte të pabesueshme<br />
të punës, dhe ka represion<br />
në Tibet. Me pak fjalë, nëse<br />
një njeri mendon për dhunën shtetërore,<br />
Kina është një nga vendet<br />
e para që të vjen në mendje:<br />
edhe pse kryeministri kinez Uen<br />
Jiabao ka fituar reputacionin si një<br />
udhëheqës me një “zemër”. Në<br />
2008, pas tërmetit katastrofik në<br />
Sixhuan, Uen tregoi emocion e tij<br />
në takimet me të mbijetuarit; e<br />
njëjta gjë ka ndodhur kohët e fundit,<br />
pas përmbytjeve në provincën<br />
Gansu, ku - pavarësisht shiut - Ven<br />
shkoi në vend për të inkurajuar<br />
viktimat e fatkeqësisë. Është për<br />
këto arsye që shumë në Kinë janë<br />
të përkushtuar për të “Gjyshin<br />
Uen.”<br />
5. - Tirani i taksave: Brian<br />
Couen, Irlandë -<br />
Irlanda nuk ia kalon mirë: papunësia<br />
është në 13 për qind, njerëzit<br />
emigrojnë, dhe tregjet financiare<br />
e vlerësojnë vetëm pak para rangut<br />
të Greqisë si një nga ekonomitë<br />
në më pak të sigurta. Prandaj,<br />
qeveria e Kouen dhe ministri i<br />
popullsinë dy milionëshe sa ka Kosova.<br />
Në Sheshin "Nëna Terezë" në<br />
Prishtinë, vazhdon të shitet flamuri<br />
kuq e zi me shqiponjën dykrerëshe.<br />
Por, gjithashtu, ka mjaft suvenirë me<br />
flamurin e ri të Kosovës, të frymëzuar<br />
nga standardet e BE-së. Një diplomat<br />
vëren se flamuri i ri ka filluar<br />
të shfaqet edhe në dasma, ku më herët<br />
kryesisht valonte flamuri shqiptar,<br />
bashkë me atë amerikan, në shenjë<br />
nderimi të Uashingtonit për mbështetjen<br />
e Kosovës. "Kosova po i kap<br />
gjërat", thotë Selimi. "Kur Snoop<br />
Dogg performoi këtë verë, ai parakaloi<br />
me flamurin e Kosovës, dhe mund t'i<br />
ndjenit emocionet në publik. Bashkimi<br />
nuk është më në agjendë. Kosovarët<br />
po punojnë për të ardhmen e<br />
tyre të pavarur", thotë ai. Shteti po<br />
ndërtohet, por korrupsioni është i<br />
përhapur në të gjitha nivelet e shoqërisë,<br />
thotë Eulex-i. Zyrtarë të lartë<br />
të Qeverisë, së fundmi, janë vënë nën<br />
dyshime. Krimi i organizuar dhe<br />
Ekonomisë e tij Lenihan është duke<br />
u përpjekur për të arnuar krizën.<br />
Duke pasur parasysh situatën nuk<br />
bën ulje, duke zbatuar gjithashtu<br />
edhe masa jopopullore të tilla si<br />
ngritja e taksave apo paga të ulëta<br />
për nëpunësit civilë. Sigurisht,<br />
këto masa nuk kanë pasur simpatinë<br />
e elektoratit të tij: vlerësimin e<br />
tij është 18 për qind dhe ka gjasa<br />
që partia e tij të dalë keq në zgjedhjet<br />
e 2012; por politika në afat të<br />
gjatë do ta paguajë. Kush e di se<br />
ku do të jetë ai, ndërkohë.<br />
6. - Luan në dimër: Luiz Inácio<br />
Lula da Silva, Brazil -<br />
Mandati i Lulës po përfundon,<br />
dhe ai tashmë konsiderohet si një<br />
yll roku. Sigurisht, ekonomia dhe<br />
shoqëria braziliane do të rritesh<br />
edhe para se të rritej pushteti i tij<br />
në 2002, por Lula - megjithatë të<br />
kaluarën sindikaliste - e kuptoi se<br />
bota e biznesit ishte një aleat dhe<br />
jo një armik. Ka qenë Kryeministrit<br />
i tanishëm që e çoi Brazilin drejt<br />
shndërrimit nga një shtet i Botës<br />
së Tretë në një nga tregjet më të<br />
shpejtë në rritje të globit. Situata<br />
braziliane është për t’u patur zili:<br />
një ekonomi e qëndrueshme, me<br />
një rezervë të madhe të burimeve<br />
të energjisë, një klasë e mesme në<br />
rritje progresive dhe ngushtimi i<br />
hendekut mes të pasurve dhe të<br />
shpëlarja e parave gjithashtu përbëjnë<br />
shqetësim të madh. Ekonomia legale<br />
rritet, por ngadalë. Vendi mjaft varet<br />
nga importi dhe remitencat jashtë.<br />
Shumë sipërmarrës gjithashtu janë<br />
skeptikë për mjedisin e biznesit. "Gara<br />
është e egër", thotë Agim Dushi, pronar<br />
i fabrikës "Bonita" për ujë të<br />
pijshëm. Ai thotë se 25 kompani të<br />
ngjashme të ujit janë ndërtuar shpesh<br />
herë pa kontroll të cilësisë. "Duhet<br />
të përshtatemi nëse duam të mbijetojmë",<br />
thotë ai. Mungesa e energjisë<br />
elektrike gjithashtu i pengon bizneset,<br />
megjithëse kanë filluar<br />
përmirësime në sistemin e përfitimit<br />
të energjisë nga thëngjilli dhe uji.<br />
Problem kryesor për zbatimin e ligjit<br />
mbetet statusi i enklavës serbe në veri<br />
të vendit, ku popullata e sheh Beogradin<br />
si qeveri legjitime. Kufiri i saj<br />
me Serbinë nuk patrullohet, duke i<br />
lënë dyert hapura për trafikantët.<br />
Zbatimi i ligjit gjithashtu është i<br />
vështirë, sepse policia në veri nuk u<br />
E enjte, 19 gusht 2010<br />
DITA<br />
varfërve. Edhe pse disa nga daljen<br />
e tij në krah të demagogëve si Hugo<br />
Chávez dhe Mahmoud Ahmadinejad<br />
kanë tërhequr kritikat më të<br />
mëdha, Lula mbetet në thelb një<br />
njeri pragmatik: mjaft i mençur për<br />
të mos harxhuar pasuritë e vendit<br />
të tij me ndjenja populiste. Ordem<br />
nuk e dihet, kurse Progres është i<br />
sigurt.<br />
7. - Drejtori i përgjithshëm: Lee<br />
Myung-bak, Koreja e Jugut -<br />
Lee Myung-bak është një<br />
menaxher, dhe nuk ka gjendje më<br />
të mirë se një krizë globale financiare<br />
për të testuar një mostër të<br />
menaxhimit. Duke marrë përvojën<br />
e tij si drejtor i përgjithshëm i<br />
Hyundai, Lee e ka bërë kompaninë<br />
që përmes të kalojë mirë edhe stuhinë<br />
ekonomike. normat e interesit<br />
historikisht të ulëta, para të<br />
kursyer për bankat dhe kompanitë,<br />
dhe shkëmbime monetare të mëdha<br />
tregtare për të siguruar rezervat e<br />
çmuara në valutë. Rezultati? Është<br />
ekonomia mirë e gjithë vendeve<br />
kryesore të OSBE-së. Në nëntor,<br />
Seul-i do të presë G-20, dhe një<br />
nga tema kryesore e diskutimit do<br />
të jetë kriza ekonomike, ka të ngjarë<br />
që të ngrejë zërin.<br />
8 – Reformatorja Ellen Johnson<br />
Sirleaf, Liberi -<br />
Një grua, më në fund. Dhe është<br />
e vetmja e një vendi Afrikan, pas<br />
zgjedhjes së saj në 2005. Liberia,<br />
vinte nga dy luftërat civile që kishte<br />
vrarë gati një dhjetën e popullit të<br />
Liberisë dhe armëpushimin e<br />
brishtë që pasoi me ngritjen e 15<br />
mijë paqeruajtësve të OKB- për të<br />
siguruar paqen. Kur ajo u zgjodh,<br />
pas një karrierë në organizatat<br />
ndërkombëtare si Banka Botërore<br />
dhe të OKB-ja, Sirleaf tha se ajo<br />
dëshironte të jetë para së gjithash<br />
një nënë, për Liberinë. Pesë vjet<br />
kanë kaluar,<br />
raporton drejtpërdrejt autoriteteve në<br />
Prishtinë. "Veriu po bëhet gjithnjë e<br />
më shumë çështje e rendit dhe ligjit",<br />
thotë komisionari i policisë, Behar<br />
Selimi. Ai sheh përparim në bashkëpunimin<br />
me autoritetet lokale në<br />
veri, por e përshkruan situatën si<br />
kaotike. Momenti më i rëndësishëm<br />
për pavarësinë e Kosovës do të jenë<br />
marrëdhëniet e saj me Beogradin.<br />
Pasi dështoi ta bindë Gjykatën<br />
Ndërkombëtare të Drejtësisë për ta<br />
hedhur poshtë pavarësinë e Kosovës,<br />
Beogradi mund të bëhet më i hapur.<br />
Përderisa njohja nuk është në tavolinë,<br />
ai tash flet për zgjidhje të pranueshme<br />
nga të dyja palët për të gjitha<br />
çështjet e hapura. "Situata aktuale<br />
nuk është në interesin e askujt", ka<br />
thënë sekretari shtetëror për Kosovën<br />
në Beograd. Prishtina dhe Beogradi<br />
shpresojnë t'i bashkëngjiten BE-së.<br />
Kjo mund të nxitë bashkëpunim më<br />
të madh dhe të krijojë kokëçarje për<br />
shumë trafikantë.<br />
<strong>55</strong> 9
DITA<br />
Blerja Blerja e e avionëve<br />
avionëve<br />
luftarakë luftarakë nga nga Izraeli<br />
Izraeli<br />
shihet shihet si si provë provë e<br />
e<br />
mbështetjes mbështetjes së<br />
së<br />
vazhdueshme<br />
vazhdueshme<br />
amerikane<br />
amerikane<br />
Zyrtarët izraelit të mbrojtjes thonë se blerja e<br />
20 avionëve luftarakë F-35 të gjeneratës së<br />
ardhëshme është pjesë e një rishikimi rutinë të<br />
mbrojtjes ajrore të vendit. Megjithatë, njoftimi nga<br />
zyra e Ministrit të Mbrojtjes së Izraelit këtë javë<br />
erdhi ndërkohë që udhëheqësit e atij vendi zhvilluan<br />
mbledhje sekrete se si duhet të reagojnë ndaj<br />
kërcënimit bërthamor iranian. Organet izraelite të<br />
zbulimit besojnë se Irani është shumë pranë ndërtimit<br />
të një arme bërthamore për përdorim të<br />
mundëshëm kundër Izraelit. Udhëheqja e Iranit ka<br />
bërë thirrje për shkatërrimin e shtetit hebraik. Ekspertë<br />
ushtarakë në Izrael prej kohësh kanë paralajmëruar<br />
se një sulm parandalues kundër objekteve<br />
bërthamore iraniane mund të shkaktojë një luftë të<br />
zgjeruar. Gjeneral majori në pension Eitan Ben<br />
Eliyahu ka qënë drejtues i Forcave Ajrore izraelite.<br />
Ai thotë për Zërin e Amerikës se Izraeli duhet<br />
të përgatitet për një konflikt të zgjatur. Sipas përllogaritjeve<br />
aeroplanët e parë vijnë në Izrael jo më<br />
herët se viti 2015. Ne të gjithë e dimë se kërcënimi<br />
është se Irani do të ketë një armë bërthamore më<br />
herët. Në anën tjetër, ky nuk është kërcënim vetëm<br />
i një rasti apo kërcënim afatshkurtër. Ne duhet të<br />
marrim në konsideratë të gjitha mundësitë, se çfarë<br />
do të ndodhë në të ardhmen. Marrëveshja për shitjen<br />
e aeroplanëve vjen në një kohë kur shumë në Izrael<br />
shprehin dyshime rreth mbështetjes amerikane për<br />
shtetin hebraik. Marrëdhëniet mes Shtepisë së<br />
Bardhë dhe Izraelit janë përkeqësuar që nga ardhja<br />
në pushtet e presidentit Barak Obama, pjesërisht<br />
si rezultat i presionit të zotit Obama ndaj Izraelit<br />
për të ndaluar ndërtimet në Bregun Perëndimor të<br />
pushtuar dhe në Jeruzalemin lindor. Gjeneral majori<br />
në pension Ben Eliyahu dhe të tjerë thonë se<br />
miratimi nga Uashingtoni i shitjes së aeroplanëve<br />
luftarakë do të shihet në Izraeli si një provë për<br />
vazhdimin e mbështetjes amerikane. Miratimi i<br />
marrëveshjes së shitjes tregon se ne jemi sëbashku<br />
për të siguruar shtetin e Izraelit dhe për të siguruar<br />
se nuk ka ndryshime dramatike kundër Izraelit në<br />
balancën e fuqisë dhe kërcënimeve në Lindjen e<br />
Mesme. Miratimi dhe dërgesa e avionëve tregojnë<br />
qartë vendosmërinë e qeverisë amerikane dhe bashkëpunimin<br />
mes dy vendeve për të siguruar Izraelin<br />
dhe paqen në Lindjen e Mesme. Çdo vit, Izraeli<br />
merr miliarda dollarë ndihma ushtarake nga Shtetet<br />
e Bashkuara. Më herët gjatë këtij muaji, Shtetet<br />
e Bashkuara njoftuan se kan në plan ti shesin Arabisë<br />
Saudite aeroplanë F-15 të avancuar por se<br />
nuk do ti pajisë me sisteme të armëve me rreze të<br />
gjatë veprimi dhe armë të tjera, përfshirja e të cilave<br />
u kundërshtua fuqishëm nga Izraeli.<br />
Izraeli bombardon Rripin e Gazës/Izraeli ka<br />
bombarduar të mërkuren disa pjesë të qendrës dhe<br />
jugut të Rripit të Gazës me rraketa ajër tokë. Sipas<br />
zyrtarëve të Palestinës, nuk janë raportuar të lënduar<br />
si shkak i këtyre sulmeve. Aeroplanët bombardues<br />
të Izraelit kanë goditur një tunel përmes së<br />
cilit zhvillohet kontrabandë në qytezën Rafah, në<br />
afërsi të kufirit me Egjiptin. Njoftohet se shkaku i<br />
sulmeve, tuneli është shkatërruar. Ndërkaq një sulm<br />
tjetër izraelit ka goditur një objekt të zbrazët në<br />
qytetin e Khan Younis. Objekti i sulmuar gjendët<br />
afër telave rrethues të kufirit në mes të juglindjes<br />
së Gazës dhe Izraelit.<br />
Kapet personi i cili sulmoi ambasadën<br />
turke në Izrael/Një burrë palestinez i cili u fut<br />
me forcë në ambasadën turke në Izrael dhe kërkoi<br />
azil politik të martën, u është dorëzuar autoriteteve<br />
izraelite. Policia e shoqëroi Nadim Injaz-in<br />
jashtë ambasadës drejt një ambulance izraelite<br />
e cila e dërgoi atë në spital për trajtim për<br />
plagosje me armë zjarri nga rojet e sigurisë së<br />
ambasadës. Më herët, Injaz u fut me forcë në<br />
ambasadën turke në Tel Aviv. Përmes një telefonate<br />
në një stacion televiziv izraelit, ai kërcënoi<br />
të shkatërronte ndërtesën me eksplosivë dhe lëndë<br />
djegëse nëse nuk i jepej azili. Një ligjvënës arabo-izraelit<br />
i cili foli me Injaz-in përmes telefonit<br />
tha se ai kishte marrë peng konsullin e përgjithshëm<br />
turk dhe gruan e tij, por se ata kishin qënë<br />
në gjendje të shpëtonin. Njoftimet thonë se Injaz<br />
ishte i armatosur kur u fut në ambasadë<br />
përmes një dritareje dhe se u plagos nga rojet e<br />
sigurisë.<br />
10<br />
<strong>55</strong><br />
E enjte, 19 gusht 2010<br />
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○<br />
Komentet e Presidentit Obama ndezin më tej<br />
polemikat për qendrën islamike në Nju-Jork<br />
VOA<br />
Presidenti Barak Obama ka ngjallur polemika<br />
të ndezura politike me komentet e<br />
tij për të drejtat e myslimanëve në Shtetet e<br />
Bashkuara për të ndërtuar një qendër islamike<br />
dhe një xhami pranë kuotës zero,<br />
objektivi i sulmeve terroriste të vitit 2001<br />
në Nju Jork. Administrata fillimisht e prezantoi<br />
këtë si një çështje e autoriteteve<br />
lokale, deri në momentin kur Presidenti bëri<br />
komente në mbrëmjen vjetore të Iftarit që<br />
organizoi Shtëpia e Bardhë me rastin muajit<br />
të Ramazanit. Presidenti Obama ka filluar<br />
një turne intensiv me ndalesa në pika<br />
të ndryshme të vendit, duke folur për ekonominë<br />
dhe duke bërë fushatë për<br />
demokratët në përgatitje për zgjedhjet e<br />
nëntorit për Kongres. Ekspertët politikë<br />
thonë se këto vizita janë shumë të<br />
nevojshme për të zhvendosur vëmendjen e<br />
publikut nga komentet e tij të fundit. Të<br />
premten, presidenti komentoi mbi planet për<br />
të ndërtuar një xhami 2 blloqe larg vendit<br />
ku ngriheshin kullat binjake në Nju Jork.<br />
“Myslimanët kanë të drejtën të praktikojnë<br />
besimin e tyre si kushdo tjetër në këtë vend.<br />
Këtu përfshihet edhe e drejta për të ngritur<br />
një vend lutjesh dhe një qendër komuniteti<br />
në një truall privat në Manhatan”. Këto<br />
komente provokuan një stuhi politike. Një<br />
anketë e CNN tregon se afro 70 për qind e<br />
amerikanëve janë kundër ngritjes së<br />
xhamisë, megjithëse projekti ka marrë miratimin<br />
e autoriteteve bashkiake në Nju<br />
Jork. Republikanët e akuzojnë zotin Obama<br />
se nuk e njeh realitetin e amerikanëve. Senatori<br />
më i lartë demokrat Harry Reid, i gjendur<br />
përballë një rivali të fortë në zgjedhjet e<br />
nëntorit, i kundërshtoi planet: Në qendër<br />
të debatit është amendamenti i parë i Kush-<br />
tetutës amerikane, i cili garanton lirinë e<br />
besimit. Por amerikanët janë bërë tepër të<br />
ndjeshëm në rastet kur këto të drejta<br />
ndërthuren me tragjedinë e 11 shtatorit<br />
2001. John Farina shkroi një libër me përsiatje<br />
spirituale, një muaj pas sulmeve. Ai<br />
thotë se synimi i Presidentit të premten ishte<br />
të theksonte lirinë e besimit. “Ne besojmë<br />
në idealet tona, edhe në rastet kur<br />
nuk na shkojnë për shtat. Asnjeri nuk e<br />
kundërshton këtë thënie. Është mesazh i<br />
mrekullueshëm. Por amerikanët nuk e analizojnë<br />
në këtë mënyrë komentin e Presidentit”.<br />
Dje, një grup klerikësh folën mbi këtë<br />
çështje: “Liria e besimit ekziston në një farë<br />
mase për të mbrojtur të drejtat e pakicës<br />
nga veprimet e shumicës. Faktikisht nuk<br />
do të ishte e tepruar të thonim se po të bazoheshin<br />
themeluesit e kombit tek anketat<br />
e opinionit, nuk do të kishte ekzistuar fare<br />
amendamenti i parë”. Steven Taylor është<br />
pedagog i politikave shtetërore në Universitetin<br />
Amerikan në Uashington. Ai parashikon<br />
se komentet e Presidentit Obama do<br />
të shfrytëzohen kundër demokratëve në reklamat<br />
për fushatë: “Një pjesë e mirë e publikut<br />
nuk di të bëjë dallimin mes Islamit të<br />
moderuar, Al-Kaidës dhe atyre që nuk i<br />
përkasin Al-Kaidës. E vetmja gjë që shohin<br />
është faktin që një grup myslimanësh rrëzuan<br />
Qendrën Botërore të Tregtisë, që myslimanët<br />
vranë mijëra vetë dhe presidenti tani<br />
po mbron të drejtat e myslimanëve për ta<br />
bërë këtë”. Zoti Taylor thotë se synimi i<br />
Presidentit Obama mund të ketë qenë për<br />
të përmirësuar marrëdhëniet me myslimanët<br />
në vende të tjera, por kjo mund t’i kushtojë<br />
atij votat e amerikanëve në vend.<br />
Tek tragjedia e Pakistanit shtohet edhe sikleti i ofertës së ndihmës indiane<br />
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○<br />
Kombet e Bashkuara kanë konfirmuar të<br />
mërkuren se ka arritur të siguroi gati gjysmën<br />
e 469 milion dollarëve që ka kërkuar si ndihmë<br />
emergjente për viktimat e vërshimeve në<br />
Pakistan. Zëdhënësi i OKB-së në Pakistan,<br />
Maurizio Giuliano, njoftoi se pas tre ditësh lobimi,<br />
donatorët kanë arritur të kuptojnë shkallën<br />
e katastrofës. Vërshimet në Pakistan cilësohen<br />
si më të rëndat në dekada. Deri më tash<br />
njoftohet për 1600 të vrarë dhe rreth 20 milion<br />
njerëz të prekur nga dëmet e shkaktuara. Drejtori<br />
rajonal i UNICEF-it për Azi Jugore, Daniel<br />
Toole, gjatë një konference me <strong>gazeta</strong>rë, tha<br />
se donatorët kanë nguruar që të ofrojnë ndihmë<br />
financiare për shkak të korrupsionit të<br />
përhapur në mesin e zyrtarëve pakistanez.<br />
Një tjetër shqetësim është edhe se fondet e<br />
dhëna mund të përfundojnë te islamistët.<br />
Oferta delikate - Pakistani nguron të pranojë<br />
ndihmat nga India/India i ka ofruar Pakistanit<br />
një ndihmë urgjente prej rreth pesë<br />
milionë dollarësh. Megjithatë Pakistani heziton<br />
të pranojë ndihmat nga India. Si pasojë<br />
e vërshimeve të vazhdueshme në dy javët e<br />
fundit, më të rëndat në historinë e vendit, më<br />
shumë se një e pesta e territorit pakistanez<br />
ndodhet nën ujë. Sekretari i Përgjithshëm i<br />
Kombeve të Bashkuara Ban Ki Moon gjatë<br />
një vizite në rajonin e katastrofës i bëri thirrje<br />
bashkësisë ndërkombëtare për një ndihmë<br />
urgjente prej 460 milionë dollarësh, në<br />
mënyrë që të sigurohet përkujdesja gjatë tre<br />
muajve të ardhshëm ndaj 20 milionë të<br />
prekurëve nga katastrofa natyrore. Është një<br />
temë delikate, thuhet në qarqet e qeverisë<br />
pakistaneze. Pesë milionë dollarë ndihmë<br />
urgjente i ka ofruar Pakistanit armiku i betuar<br />
dhe vendi fqinj India, si kontribut për tejkalimin<br />
e katastrofës së përmbytjeve.<br />
Megjithatë Pakistani ende nuk i ka dhënë<br />
përgjegje Indisë. Politologu pakistanez Sajjas<br />
Naseer nga Lahore sqaron shkaqet: “Ky<br />
ngurrim ka të bëj me krenarinë kombëtare.<br />
Nga ana tjetër duke marrë parasysh përmasat<br />
e tmerrshme të kësaj katastrofe do të<br />
duhej të mirëpritej çdo lloj ndihme. Megjithatë<br />
qeveria pakistaneze duhet të mendojë<br />
edhe për pasojat politike. Ajo e ndjen veten<br />
të dobësuar. Mediet diskutojnë tani për besueshmërinë<br />
e kësaj qeverie dhe për një<br />
drejtim të keq qeveritare. Pranimi i ndihmave<br />
nga India në një moment të tillë mund të rrezikojë<br />
edhe më shumë imazhin e saj”. Dy fuqitë<br />
atomike, India dhe Pakistani megjithë<br />
tensionet kanë ndihmuar njëra-tjetrën gjatë<br />
dhjetë viteve të fundit në përballimin e katastrofave<br />
natyrore. Në vitin 2001 në qytetin Bhuj<br />
në shtetit federal indian Gujarat, si pasojë e<br />
një tërmeti patën humbur jetën rreth 25 mijë<br />
njerëz. Pakistani dërgoi menjëherë çadra,<br />
ushqime dhe batanije për të mbijetuarit. Në<br />
vitin 2005 si pasojë e një tërmeti në pjesën<br />
pakistaneze të rajonit të Kashmirit, i cili ndahet<br />
në mes të dy vendeve fqinje patën humbur jetën<br />
rreth 80 mijë vetë. India kishte ofruar menjëherë<br />
helikopterë për shpërndarjen e ndihmave në<br />
fshatrat kodrinore, që nuk mund të arriheshin<br />
përmes rrugëve tokësore. Megjithatë presidenti<br />
i atëhershëm Pervez Musharaf pati refuzuar<br />
ndihmën indiane. Helikopterët duhet të drejtohen<br />
ga pilotë pakistanezë, kërkonte ai, për shkak<br />
se Kashmiri është një rajon ushtarak<br />
shumë delikat. Sidoqoftë pozitive ishte hapja e<br />
të ashtuquajturës “vijë e kontrollit kufitar”, e cila<br />
ndan Kashmirin në një pjesë indiane dhe në<br />
një pakistaneze. Në këtë mënyrë banorët e<br />
Kashmirit kishin mundësi të ndihmonin njëritjetrin<br />
për rindërtimin e shtëpive. Përveç kësaj<br />
India kishte premtuar një nidhmë urgjente prej<br />
25 milionë dollarësh. Politologu Sajjad Naseer<br />
thekson se sa të rëndësishme janë gjestet e<br />
tilla pasi që përmes tyre mbështeten edhe përpjekjet<br />
e shoqërisë civile për arritjen e pajtimit<br />
mes dy vendeve. “Marrëdhëniet mes Indisë<br />
dhe Pakistanit duhet të shihen nga dy këndvështrime.<br />
Nga njëra anë kemi marrëdhëniet<br />
ndërqeveritare të cilat i nënshtrohen kufizimeve<br />
të caktuara. Megjithatë diplomacia mes<br />
njerëzve funksionon ndryshe. Ka 12 apo 14 vjet<br />
që <strong>gazeta</strong>rët dhe grupet e tjera të shoqërisë<br />
civile kryejnë vizita të ndërsjella. Javën e fundit<br />
<strong>gazeta</strong>rët indianë në Lahore kanë grumbulluar<br />
ndihma për viktimat e përmbytjeve. Kjo është<br />
shumë me rëndësi. Kjo sepse me forcimin<br />
e këtyre lëvizjeve rritet edhe presioni ndaj qeverive<br />
të dy vendeve, që ato të kërkojnë mundësi<br />
për përmirësimin e marrëdhënieve”. Që prej<br />
pavarësisë së tyre në vitin 1947 India dhe<br />
Pakistani kanë zhvilluar tri luftëra. Përpjekjet<br />
e fundit modeste për të filluar një proces<br />
të qëndrueshëm paqësor kanë dështuar. Së<br />
fundi sulmet e nëntorit 2008 në metropolin<br />
financiar Mumbai i kanë dhënë një goditje<br />
të rëndë përpjekjeve për çtensionimin e<br />
raporteve mes dy vendeve. I mbijetuari i<br />
vetëm i sulmeve, Ajmal Kasab ishte nga Pakistani.<br />
Ai e ka pranuar se sulmet ishin planifikuar<br />
nga territori pakistanez.
Provokimet e Serbisë e sjellin debatin tek<br />
çështja e dështuar e ndarjes së Kosovës<br />
Serbë të veriut kanë bërë gati një deklaratë me të cilën synohet shpallja e pavarësisë së territoreve serbe<br />
nga Republika e Kosovës. Iniciativa serbe ka alarmuar liderë të Kosovës dhe tërë praninë ndërkombëtare.<br />
Oliver Ivanovic ka konfirmuar ekzistimin e deklaratës, por e quan joserioze dhe pa mbështetje nga Beogradi<br />
Një letër që po qarkullon në<br />
pjesën veriore të Mitrovicës ka<br />
mbajtur nën tension dje gjatë tërë<br />
ditës udhëheqësit shtetëror të Kosovë,<br />
ambasadorë dhe diplomatë<br />
tjerë të Quintit, KFOR-in, EULEXin,<br />
ICO-në si dhe struktura tjera<br />
ndërkombëtare. Spekulimet e<br />
shfaqura para disa ditëve se në Veri<br />
të Kosovës “dikush” ka hartuar një<br />
deklaratë për pavarësinë e territoreve<br />
serbe nga Republika e Kosovës<br />
është konfirmuar të martën. Struktura<br />
ndërkombëtare të sigurisë në<br />
Kosovë arritën të sigurojnë një<br />
kopje të kësaj letre pesëfaqësh, e<br />
shkruar në gjuhën serbe. Përmbajtja<br />
e saj detyroi përfaqësues të<br />
KFOR-it dhe diplomatë të vendeve<br />
anëtare të Quintit që të kërkojnë<br />
takim urgjent me presidentin Fatmir<br />
Sejdiu dhe Kryeministrin<br />
Hashim Thaçi. Takimet janë mbajtur<br />
në Presidencë, larg syrit të<br />
medieve. Burime mediatike në<br />
Prishtinë thonë se janë mbajtur së<br />
paku dy takime të tilla që kanë<br />
qenë mjaft të gjata. Pas një pauze<br />
në mesditë, të njëjtët janë<br />
mbledhur sërish në Presidencë, nga<br />
ora 17-18:30.<br />
Diskutime për të njëjtën temë<br />
ka pasur edhe në Beograd, mes diplomatëve<br />
perëndimorë dhe autoriteteve<br />
të Serbisë. Burime ndërkombëtare<br />
kanë bërë të ditur se ka pasur<br />
konsultime për një nismë serbe<br />
në Veri, për të cilën ende nuk është<br />
konfirmuar se kush qëndron pas saj.<br />
Sidoqoftë, tashmë në Prishtinë zyrtarët<br />
vendorë dhe ndërkombëtarë e<br />
kanë në dorë projektdeklaratën me<br />
të cilën synohet shpallja e pavarësisë<br />
e territoreve me shumicë serbe nga<br />
Republika e Kosovës.<br />
Informacionet jozyrtare për<br />
Deklaratën skandaloze/Në mesin<br />
e faqes së parë të letrës ndodhet fjala<br />
“Deklaratë”, të cilën do të duhej ta<br />
aprovonte Kuvendi i Bashkësisë së<br />
Komunave të Kosovës dhe Metohisë.<br />
Kjo strukturë është themeluar më 28<br />
qershor, 2008, në Zveçan, me iniciativë<br />
të ish-ministrit serb Slobodan<br />
Samardzic, një bashkëpartiak i ishkryeministrit<br />
Vojislav Kostunica. “Si<br />
shprehje e vullnetit të lirë të qytetarëve<br />
serbë, Kuvendi aprovon deklaratën<br />
e pavarësisë së territoreve të<br />
komunave që përbëjnë lidhjen e komunave<br />
të krahinës autonome të Kosovës<br />
nga krijesa të cilën krijuesit e<br />
saj e quajnë Republika e Kosovës”,<br />
thuhet në tekstin e hamendësuar të<br />
deklaratës. Kjo në praktikë do të thotë<br />
krijimi i një lloj Kosove paralele serbe.<br />
Autorët e panjohur të kësaj dek-<br />
larate nuk kërkojnë shkëputje nga<br />
Kosova “për aq kohë sa krahina e Kosovës<br />
është pjesë e Serbisë sipas ligjit<br />
ndërkombëtar”. Është fakt i pamohueshëm<br />
se Kosova nuk është ndarë<br />
nga Serbia me Rezolutën 1244, thuhet<br />
në vijim të deklaratës. “Qeverisja<br />
lokale e Republikës së Serbisë nuk<br />
është anuluar nga Rezoluta 1244.<br />
Republika e Kosovës është shpallur<br />
më 17 shkurt, 2008, nga një grup i<br />
ish-qytetarëve të Republikës së Serbisë,<br />
pa pëlqimin e organeve shtetërore<br />
të Republikës së Serbisë”,<br />
thuhet në tekstin e saj. Deklarata<br />
njeh vetëm ligjet dhe rregulloret e<br />
aprovuara nga struktura ndërkombëtare<br />
sipas Rezolutës 1244 dhe që<br />
nuk bien ndesh me sistemin juridik<br />
të Serbisë. “Në territorin e këtyre komunave<br />
lejohet prania e forcave ushtarake<br />
dhe policore ndërkombëtare si<br />
garantues të domosdoshëm për sigurinë<br />
e banorëve që jetojnë aty. Këto<br />
forca duhet të mbrojnë serbët nga<br />
dhuna konstante e shovinistëve shqiptarë.<br />
I jepet përkrahje Serbisë për<br />
përpjekjet për të ruajtur sovranitetin<br />
dhe integritetin territorial në Kosovë”,<br />
vazhdon deklarata.<br />
Një pjesë e konsiderueshme e tekstit<br />
është shkruar me gjuhë urrejtjeje<br />
të kohës së Milosheviçit. Në tekst<br />
thuhet se Republika e Kosovës është<br />
shtet i krijuar nga gjenocidi ndaj<br />
joshqiptarëve. Diku tjetër në tekst<br />
Republika e Kosovës quhet si “krijesë<br />
gjenocidale”. Flitet për “terror,<br />
dhunë, spastrim etnik,...mbi serbët<br />
dhe joshqiptarë tjerë”. Kërkohet pjesëmarrja<br />
e një delegacioni të serbëve të<br />
Krahinës në të gjitha bisedat për<br />
Kosovën. “Përfaqësuesit e Kuvendit<br />
serb në Kosovës duhet të kenë status<br />
të njëjtë sikur përfaqësuesit e të<br />
ashtuquajturës Republika e Kosovës<br />
në të gjitha negociatat ndërkombëtare<br />
lidhur me çështjet që kanë<br />
të bëjnë me Kosovën”, thuhet në deklaratën<br />
serbe. Deklarata nuk është<br />
e nënshkruar, nuk ka as datë, por<br />
është lënë hapësira që data të vihet<br />
ditën e aprovimit.<br />
Autorë të panjohur/Burimet<br />
thonë se kjo deklaratë nuk ka mundësi<br />
të jetë shkruar e tëra në Mitrovicën<br />
veriore nga liderë serbë lokalë.<br />
Diplomatë perëndimorë e drejtojnë<br />
gishtin kah partia e Vojislav Kostuncës,<br />
Partia Socialiste e Serbisë<br />
(SPS) e Ivica Dacic, por edhe nga zyrtarë<br />
të pushtetit të Boris Tadiç. SPS<br />
është pjesë e koalicionit qeveritar në<br />
Serbi dhe ministri Dacic ka deklaruar<br />
disa herë se edhe serbët kanë të<br />
drejtë të ndërmarrin “hapa të njëanshëm<br />
si shqiptarët”. Burime të tjera<br />
këmbëngulin se autorë të tekstit janë<br />
politikanë radikalë me dosje kriminale<br />
si Milan Ivanovic, Marko Jaksic<br />
dhe të tjerë. Këta thuhet të kenë ndërmarrë<br />
këtë nismë për të shpëtuar<br />
vetën ngase ndodhen në listën e<br />
EULEX-it për arrestim për shkak se<br />
janë pjesë e krimit të organizuar.<br />
Nëse nuk ndalet nisma për “pavarësi<br />
të Serbëve nga Republika e Kosovës”,<br />
atëherë deklarata duhet të përfundojë<br />
për aprovim në Kuvendin e Bashkësisë<br />
së Komunave të Kosovës dhe<br />
Metohisë, në pjesën veriore të Mitrovicës.<br />
Ky kuvend përbëhet nga përfaqësues<br />
serbë të 26 komunave të<br />
Kosovës, të zgjedhur në zgjedhjet ilegale<br />
të organizuara nga Beogradi.<br />
Shumica e anëtarëve të këtij kuvendi<br />
janë nga Partia Radikale Serbe – 17<br />
përfaqësues. DSS e Kostunicës i ka<br />
13 ulëse. SPS – 4, DS e Boris Tadic –<br />
3 ulëse, G17Plus – 1, ndërkaq 4 janë<br />
të pavarur. Në kuvend thuhet se janë<br />
edhe një boshnjak, një rom dhe një<br />
goran. Sekretari Shtetëror në Ministrinë<br />
serbe për Kosovën, Oliver<br />
Ivanovic është në dijeni për këtë deklaratë,<br />
por thotë se nuk e di se kush<br />
janë autorët. Ai konsideron se kjo<br />
është një nismë joserioze për të cilën<br />
nuk ka mbështetje zyrtare nga Beogradi.<br />
Ivanovic ditë më parë ka thënë<br />
se qarqe ndërkombëtare janë të interesuara<br />
për ndarje të Kosovës dhe<br />
madje për ta imponuar këtë zgjidhje.<br />
Një ditë më pas, një politikan tjetër<br />
serb, Randel Nojkic, ka reaguar duke<br />
e akuzuar Ivanovicin se është vetë ai<br />
që po e promovon idenë për ndarje të<br />
veriut e jo ndërkombëtarët.<br />
Provokimet nga veriu/Çdo<br />
paralajmërim për pavarësi apo shkëputje<br />
të pjesës veriore nga Kosova,<br />
për autoritetet në Prishtinë cilësohet<br />
si provokim dhe kërcënim.<br />
Ndonëse autorët apo subjektet politike<br />
të një deklarate të publikuar të<br />
martën që fliste për pavarësinë e veriut<br />
nuk kanë dalë para opinionit, ajo<br />
nga Prishtina zyrtare është marrë me<br />
seriozitet dhe janë paralajmëruar reagime<br />
varësisht gjendjes në këtë<br />
pjesë të Kosovës. Qeveria dhe institucionet<br />
tjera të Kosovës janë duke<br />
përcjellë me vëmendje zhvillimet në<br />
pjesën veriore të banuar me shumicë<br />
serbe. Disa paralajmërime të bëra nga<br />
politikanë anonimë serbë në veri se<br />
kjo pjesë mund të shpallë pavarësinë<br />
nga Kosova, nga autoritetet në Prishtinë<br />
është cilësuar si provokim dhe<br />
kërcënim. Ministri i Punëve të<br />
Brendshme, Bajram Rexhepi, ka<br />
thënë se Qeveria e Kosovës do të reagojë<br />
konform sjelljeve të subjekteve<br />
serbe në veri që kanë paralajmëruar<br />
hapa aventuresk, siç i ka cilësuar ai,<br />
paralajmërimet për pavarësinë e veriut.<br />
“Ky është kërcënim dhe provokim<br />
dhe kanë pritur që ne do të reagojmë<br />
në mënyrë të pamatur, mirëpo ne e<br />
kemi përcjellë nga afër situatën dhe<br />
po ashtu edhe në koordinim me faktorin<br />
ndërkombëtar, kemi qenë të<br />
gatshëm të veprojmë nëse ndodh një<br />
gjë e tillë”, ka thënë ministri Rexhepi.<br />
Ai ka shtuar se mosmbështetja<br />
publike e ideve të tilla nga Serbia<br />
paraqet një mençuri politike që të<br />
mos deklarohet pro - aventurave eventuale<br />
në veri. Sidoqoftë, Rexhepi ka<br />
theksuar se po përcillet situata dhe<br />
reagimet do të jenë konform sjelljeve<br />
në pjesën veriore. “Konform asaj se<br />
si do të sillen ata, edhe ne do të marrim<br />
masa”, ka theksuar Rexhepi.<br />
Autori i deklaratës për pavarësinë e<br />
veriut, mbetet një enigmë edhe për<br />
faktorin politik serb në veri.<br />
E enjte, 19 gusht 2010<br />
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○<br />
DITA<br />
Thaçi: Thaçi: Nuk<br />
Nuk<br />
do do të të lejojmë<br />
lejojmë<br />
më më vizitat vizitat e<br />
e<br />
zyrtarëve zyrtarëve serbë<br />
serbë<br />
Kryeministri i Republikës së Kosovës,<br />
Hashim Thaçi i ka dërguar një<br />
letër përfaqësuesit special të BE-së në<br />
Kosovë, Peter Feith, duke e njoftuar se<br />
Qeveria e Kosovës nuk do t‘i lejojë<br />
vizitat e zyrtarëve serbë në Kosovë,<br />
për shkak të provokimeve politike që<br />
janë shkaktuar nga këto vizita deri më<br />
tani. Në letër, të cilës i referohet edhe<br />
Telegraf, Thaçi ka njoftuar se Goran<br />
Bogdanovicit nuk do t‘i lejohet vizita<br />
në Kosovë, e kërkuar për në datën 19<br />
gusht. “Kam vendosur të pezulloj të<br />
gjitha kërkesat tjera të zyrtarëve të<br />
Qeverisë së Serbisë që planifikojnë të<br />
vizitojnë Kosovën, për shkak të dështimit<br />
të tyre të vazhdueshëm që të veprojnë<br />
në bazë të rregullave dhe procedurave<br />
për vizitat e zyrtarëve serbë në<br />
Kosovë”, thuhet në letrën e nënshkruar<br />
nga kreu i qeverisë së Kosovës<br />
Bogdanoviq: Ndalja e vizitës në<br />
Kosovë, e papranueshme/Ministri për<br />
Kosovën në qeverinë e Serbisë, Goran<br />
Bogdanoviç, e ka vlerësuar dje si të<br />
papranueshme ndalesën e qeverisë së<br />
Kosovës, për vizitat e zyrtarëve serbë<br />
në Kosovë. Në një deklaratë për media,<br />
zoti Bogdanoviq tha se ky vendim,<br />
me të cilin ndalohet edhe vizita e<br />
tij e planifikuar për nesër në Kosovë,<br />
është “i prapranueshëm dhe paraqet<br />
edhe një provokim politik dhe lëvizje<br />
të re të njëanshme të institucioneve të<br />
Kosovës”. Zëdhënësi i qeverisë së Kosovës,<br />
Memli Krasniqi, tha se vendimi<br />
i kryeministrit Thaçi, për ndalimin<br />
e vizitave të zyrtarëve serbë në Kosovë,<br />
do të “mbetet në fuqi deri në një<br />
vendim tjetër”.<br />
AAK AAK s’ofron<br />
s’ofron<br />
shumë shumë detaje<br />
detaje<br />
për për takimet takimet e<br />
e<br />
hamendësuara<br />
hamendësuara<br />
sekrete<br />
sekrete<br />
të të Prishtinës<br />
Prishtinës<br />
me me Beogradin<br />
Beogradin<br />
Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës,<br />
as në konferencën e paralajmëruar<br />
me shumë bujë, dje pasdite, nuk ka<br />
paraqitur ndonjë fakt që do të dëshmonte<br />
se ka pasur bisedime sekrete<br />
ndërmjet përfaqësuesve të Kosovës dhe<br />
të Serbisë. “AAK edhe një herë bën me<br />
dije se të paktën në tri shtete janë zhvilluar<br />
takime sekrete, duke filluar nga<br />
kryeministri i vendit, deri te<br />
këshilltarët e tij, me përfaqësuesit e<br />
Serbisë”, thuhet në deklaratën e AAKsë,<br />
të cilën në një konferencë për media<br />
e lexoi nënkryetari i kësaj partie,<br />
Ardian Gjini. Ai ka përmendur Budvën<br />
si vend i mundshëm ku, sipas tij,<br />
janë zhvilluar bisedimet sekrete. “Të<br />
gjithë qytetarët e Kosovës e dinë se ka<br />
pasur bisedime sekrete, por ne si AAK<br />
nuk jemi në gjendje t’i shkaktojmë dëme<br />
qytetarëve të Kosovës. Është Qeveria<br />
ajo që duhet ta marrë përgjegjësinë për<br />
këtë”, ka thënë Gjini, transmeton KosovaPress.<br />
Sipas tij, vetëm Kuvendi i<br />
Kosovës mund të vendosë nëse do të<br />
ketë bisedime dhe për temat e këtyre<br />
bisedimeve eventuale.<br />
<strong>55</strong> 11
REKLAMA<br />
ENERGJI ENERGJI<br />
12<br />
<strong>55</strong><br />
E enjte, 19 gusht 2010<br />
CMYK
CMYK<br />
Godina multifunksionale<br />
Bashkëpunim me studio të njohura projektuese nga Piemonte<br />
Avantgardë e studimeve urbanistike për qytetin bregdetar<br />
Pioniere e cilësisë në lëmin e import-eksportit<br />
Kontakti: “Lagjja nr.4, Rr. Skënderbej”, Durrës<br />
E enjte, 19 gusht 2010<br />
REKLAMA<br />
<strong>55</strong> 13
DITA<br />
Kontaktoni në aktualitet@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net<br />
Kushtet dokumentet dhe masa e përfitimit<br />
ISSH sqaron procedurat e<br />
përftimit të pensionit të<br />
pjesshëm të invaliditetit<br />
ISSH-ja ka sqaruar dje edhe procedurat për përfitimin<br />
e pensionit të pjesshëm të invaliditetit.<br />
Sipas ISSH-së, që bëhet i paaftë për çdo veprimtari<br />
ekonomike dhe ka gjymtime të forta e dëmtime fizike<br />
(duke përfshirë verbimin), ka të drejtë të marrë pension<br />
të pjesshëm invaliditeti. Për të siguruar një përfitim të<br />
tillë, ISSH-ja bën të ditur kriteret mjekësore për caktimin<br />
e aftësisë në punë të invalidëve, kushtet e përfitimit,<br />
dokumentacioni, si edhe masën e përfitimit.<br />
Kushtet e përfitimit<br />
Duke sqaruar kushtet e sigurimit, ISSH-ja sqaron<br />
se, personi duhet: Të ketë siguruar periudhën minimale<br />
të sigurimit sipas nenit 35, të Ligjit nr. 7703, datë<br />
11.05.1993 “Për sigurimet shoqërore në Republikën e<br />
Shqipërisë”, të ndryshuar; Merr pension invaliditeti të<br />
pjesshëm personi i siguruar që ka plotësuar periudhën<br />
minimale të sigurimit, e cila është e barabartë me<br />
gjysmën e diferencës së moshës së personit të siguruar,<br />
në kohën që bëhet i paaftë dhe moshës 20 vjeç. (P. sh.:,<br />
nëse personi që është bërë invalid është 38 vjeç, për të<br />
përfituar pension të pjesshëm invaliditeti i duhen 38-<br />
20/2=9 vite sigurim); Të ketë humbur plotësisht aftësinë<br />
për punë, jo për shkak të aksidentit në punë apo<br />
sëmundjes profesionale, si edhe; E drejta për të përfituar<br />
pension të pjesshëm invaliditeti fillon pas mbarimit<br />
të periudhës 6-mujore të trajtimit me raport<br />
mjekësor për paaftësi të përkohshme në punë. Vlerësimi<br />
nga KMCAP duhet të bëhet në muajin e pestë<br />
ose të gjashtë, para përfundimit të kësaj periudhe.<br />
Dokumentacioni:<br />
Për të përfituar pension të pjesshëm invaliditeti<br />
përfituesi ose i autorizuari me prokurë paraqitet në<br />
Agjencinë Lokale të Sigurimeve Shoqërore (ALSSH)<br />
të vendbanimit, sipas regjistrimit në gjendje civile,<br />
për të bërë kërkesën e përfitimit të pensionit të<br />
pjesshëm invaliditetit.<br />
Përfituesi për pension të pjesshëm invaliditeti ose<br />
i autorizuari me prokurë, së bashku me kërkesën duhet<br />
të paraqesë dhe dokumentet e tilla si: Dokumentet<br />
që vërtetojnë moshën dhe identitetin; Dokumentet<br />
që vërtetojnë periudhat e sigurimit dhe llojin e<br />
punës janë; Dokumentet që vërtetojnë të ardhurat e<br />
realizuara, si edhe Dokumentet që vërtetojnë gjendjen<br />
shëndetësore.<br />
Shqyrtimi i kërkesës dhe vlerësimi i KMCAP-it<br />
Dokumentacioni i mësipërm i dorëzohet mjekut<br />
të ekspertizës, i cili pas verifikimit të nevojshëm njofton<br />
datën për të kaluar në KMCAP, ose i kthen mbrapsht<br />
dokumentet për pasaktësi.<br />
KMCAP në mbledhjen e tij shqyrton paraprakisht<br />
dokumentet, njofton dhe ekzaminon të sëmurin, merr<br />
vendimin përkatës jo në prani të tij, dhe kryetari i<br />
KMCAP-it ia komunikon zyrtarisht të sëmurit gojarisht<br />
dhe nëpërmjet vërtetimit tip.<br />
Kundër këtij vendimi i sëmuri ose invalidi mund<br />
të ankohet tek KMCAP-i epror. Ankesa bëhet me shkrim<br />
dhe dorëzohet në DRSSH përkatëse.<br />
Masa e përfitimit<br />
Masa mujore e pensionit të pjesshëm të invaliditetit<br />
përbëhet nga pensioni bazë dhe nga një shtesë<br />
pensioni që llogaritet si pensioni i pleqërisë. Shuma<br />
bazë e pensionit iu jepet gjithë personave të siguruar.<br />
Shtesa që iu jepet personave të punësuar, është 1<br />
për qind për vit sigurimi shumëzuar me bazën mesatare<br />
të vlerësueshme, që i siguruari ka arritur nëpërmjet<br />
kontributeve gjatë gjithë historisë së tij kontributive.<br />
Shuma e përgjithshme e këtij pensioni do të jetë jo<br />
më e madhe se dy herë pensioni bazë, ose 80 për qind e<br />
pagës mesatare neto të vitit të fundit, cila të jetë më e<br />
vogël.<br />
Pensioni bazë përcaktohet me VKM.<br />
Masa mujore e pensionit të pjesshëm të invaliditetit<br />
është e barabartë me masën e pensionit të pjesshëm<br />
të invaliditetit të llogaritur sipas pikës “a”, shumëzuar<br />
me raportin e viteve të periudhave të sigurimit, që janë<br />
periudhat e sigurimit që i duhen për pension të<br />
pjesshëm të invaliditetit.<br />
14<br />
<strong>55</strong><br />
E enjte, 19 gusht 2010<br />
Në vijim të sqarimeve të tij,<br />
Instituti i Sigurimeve Shoqërore,<br />
ka shpjeguar dje, procedurat,<br />
kushtet, dokumentet dhe<br />
masën e përfitimit të pensionit<br />
të reduktuar të invaliditetit.<br />
Sipas ISSH-së, personi që<br />
bëhet i paaftë për çdo veprimtari<br />
ekonomike dhe ka gjymtime<br />
të forta e dëmtime fizike<br />
(duke përfshirë verbimin), ka<br />
të drejtë të marrë pension invaliditeti<br />
të reduktuar.<br />
Kushtet e përfitimit<br />
Ndër kushtet e përftimit,<br />
sipas ISSH-së, janë: Kur personi<br />
ka humbur plotësisht aftësinë<br />
për punë, jo për shkak<br />
të një aksidenti në punë apo<br />
sëmundjes profesionale; Kur<br />
personi nuk ka plotësuar periudhën<br />
minimale të sigurimit,<br />
e cila është në varësi të<br />
raportit të periudhës të sigurimit<br />
faktike me periudhën e<br />
sigurimit që i duhet për pensionin<br />
reduktuar të invaliditetit<br />
dhe; E drejta për të përfituar<br />
pension të reduktuar invaliditeti<br />
fillon pas mbarimit të periudhës<br />
6-mujore të trajtimit me<br />
raport mjekësor për paaftësi<br />
të përkohshme në punë.<br />
Vlerësimi nga KMCAP duhet<br />
të bëhet në muajin e pestë ose<br />
të gjashtë, para përfundimit të<br />
kësaj periudhe.<br />
Dokumentacioni<br />
Për të përfituar pension të<br />
reduktuar invaliditeti, përfituesi<br />
ose i autorizuari me prokurë<br />
paraqitet në Agjencinë Lokale<br />
të Sigurimeve Shoqërore<br />
(ALSSH) të vendbanimit, sipas<br />
regjistrimit në gjendjen civile,<br />
për të bërë kërkesën e përfitimit<br />
të pensionit të reduktuar<br />
të invaliditetit.<br />
Përfituesi për pension të<br />
reduktuar invaliditeti ose i autorizuari<br />
me prokurë, së bashku<br />
me kërkesën duhet të<br />
paraqesë dhe dokumentet.<br />
Ndër këto dokumente janë,<br />
dokumentet që vërtetojnë<br />
moshën dhe identitetin, në të<br />
cilat përfshihen: Fotokopje e<br />
letërnjoftimit elektronik, ose<br />
certifikatë lindjeje me fotografi;<br />
Certifikatë e gjendjes familjare;<br />
Certifikatë martese<br />
(vetëm për aplikueset femra),<br />
si edhe; Dy copë fotografi.<br />
Të tjera dokumente të<br />
nevojshme janë edhe dokumentet<br />
që vërtetojnë periudhat<br />
e sigurimit dhe llojin e<br />
punës janë, të cilat janë: Libreza<br />
e punës; Vërtetim për<br />
vjetërsinë në punë dhe llojin e<br />
saj; Vërtetim për periudhën e<br />
sigurimit, e lëshuar nga zyra e<br />
arkivit pranë Drejtorisë Rajonale<br />
të Sigurimeve Shoqërore<br />
për punëdhënësit, të punësuarit,<br />
të vetëpunësuarit, të<br />
vetëpunësuarit në bujqësi dhe<br />
të siguruarit në mënyrë vullnetare,<br />
si dhe të siguruarit sipas<br />
VKM; Vendim gjykate për<br />
njohje të vjetërsisë në punë<br />
(në se shikohet e arsyeshme);<br />
Vërtetim i vjetërsisë në punë<br />
për ish-anëtarët e kooperativave<br />
bujqësore, para vitit 1992;<br />
Vërtetim i Degës Ushtarake<br />
ISSH-ja ISSH-ja sqaron sqaron procedurat<br />
procedurat<br />
Pensioni i reduktuar i invaliditetit,<br />
kushtet, dokumentet dhe masa e përfitimit<br />
për periudhën e kryerjes së<br />
shërbimit të detyrueshëm<br />
ushtarak (për kërkuesit meshkuj);<br />
Vërtetim-tip i vjetërsisë në<br />
punë për ushtarakët; Fotokopje<br />
e noterizuar e diplomës së<br />
shkollës së lartë për kërkueset<br />
femra (kur kanë mbaruar studimet<br />
e larta, me shkëputje<br />
nga puna); Çdo dokument<br />
tjetër justifikues, që vërteton<br />
qenien në punë sie dhe; Vërtetim<br />
nga punëdhënësi për<br />
profesionin dhe natyrën e<br />
punës, si edhe. Këto dokumente,<br />
për efekt përfitimi pensioni<br />
invaliditeti, do të pranohen<br />
kur personi nuk ka<br />
mbushur moshën e pensionit<br />
të pleqërisë.<br />
ndër dokumente e<br />
kërkuara nga ISSH-ja, janë<br />
edhe dokumentet që<br />
vërtetojnë të ardhurat e realizuara,<br />
në të cilat përfshihen:<br />
Vërtetim page, sipas së cilës<br />
është derdhur kontribut për<br />
periudhat e sigurimit që nga<br />
01.01.1994 deri në momentin<br />
e shkëputjes nga puna, sipas<br />
formularit tip (nëse ka punuar<br />
dhe ka derdhur kontribute për<br />
periudhat pas datës<br />
01.01.1994); Vërtetim i pagës<br />
mesatare neto, për vitin e fundit<br />
të punës, si edhe; Çdo dokument<br />
tjetër justifikues, që<br />
vërteton pagën ose derdhjen<br />
e periudhave kontributive.<br />
Së fundi, dokumentet e<br />
kërkuara nga ISSH-ja, janë<br />
edhe dokumentet që<br />
vërtetojnë gjendjen shëndetësore,<br />
ku përfshihen: Fletëdrejtimi<br />
për në KMCAP,<br />
lëshuar nga institucione shëndetësore<br />
me shtretër, (Spital),<br />
shoqëruar me fletë-dalje nga<br />
spitali, ekzaminime e dokumente<br />
të tjera plotësuese, të<br />
kërkuara kur del për herë të<br />
parë në KMCAP; Fletë-drejtimi<br />
nga KML për ato gjendje<br />
shëndetësore që nuk janë<br />
objekt trajtimi në spital, sipas<br />
përcaktimit në Rregullore;<br />
Epikrizë përcjellëse, lëshuar<br />
nga mjekë specialistë, apo<br />
konsulta e shoqëruar me<br />
ekzaminimet e nevojshme.<br />
Kur del për rikontroll duhet<br />
shoqëruar me ekzaminimet<br />
përkatëse zyrtare; Kartela personale<br />
dhe libri i shëndetit për<br />
të vërtetuar ecurinë e<br />
sëmundjes, ndjekjen dhe trajtimin<br />
mjekësor me ilaçe;<br />
Fletë-drejtimi për KMCAP, që<br />
vërteton rëndimin e gjendjes<br />
shëndetësore, e vlefshme për<br />
KMCAP, para afatit të rikontrollit;<br />
Raport mjekësor lëshuar<br />
nga Komisioni Mjekësor, që<br />
përcakton gjendjen shëndetësore<br />
dhe aftësinë për punë<br />
(para fillimit të punësimit ose<br />
të përfshirjes në çdo skemë<br />
sigurimi); Raport mjekësor i<br />
lirimit nga ushtria, lëshuar nga<br />
KMU pranë SQU, për ushtarët<br />
që bëhen invalidë gjatë shërbimit<br />
ushtarak, si edhe; Vërtetim<br />
për pagesën e paaftësisë<br />
për punë, shkaktuar nga<br />
një sëmundje e përgjithshme<br />
(për punëmarrësin).<br />
Shqyrtimi i kërkesës<br />
dhe vlerësimi i KMCAP-it<br />
I gjithë ky dokumentacioni<br />
i dorëzohet mjekut të ekspertizës,<br />
i cili pas verifikimit të<br />
nevojshëm njofton datën për<br />
të kaluar në KMCAP, ose i<br />
kthen mbrapsht dokumentet<br />
për pasaktësi<br />
KMCAP në mbledhjen e tij<br />
shqyrton paraprakisht dokumentet,<br />
njofton dhe ekzaminon<br />
të sëmurin, merr vendimin përkatës<br />
jo në prani të tij, dhe kryetari<br />
i KMCAP-it ia komunikon<br />
zyrtarisht të sëmurit gojarisht<br />
dhe nëpërmjet vërtetimit tip<br />
Kundër këtij vendimi i sëmuri<br />
ose invalidi mund të ankohet<br />
tek KMCAP-i epror. Ankesa<br />
Një person i siguruar i<br />
paaftë, që merr pension<br />
invaliditeti të reduktuar<br />
dhe ka fëmijë në<br />
ngarkim deri në moshën<br />
18 vjeç, ose deri në<br />
moshën 25 vjeç kur<br />
vazhdon studimet e larta<br />
me shkëputje nga puna,<br />
do të marrë një të<br />
ardhur shtesë familjare<br />
për çdo fëmijë në masën<br />
5 për qind të pensionit<br />
bazë, por jo më shumë<br />
së 30 për qind e tij.<br />
bëhet me shkrim dhe dorëzohet<br />
në DRSSH përkatëse.<br />
Masa e përfitimit:<br />
Masa mujore e pensionit<br />
të reduktuar të invaliditetit përbëhet<br />
nga pensioni bazë dhe<br />
nga një shtesë pensioni që<br />
llogaritet si pensioni i<br />
pleqërisë. Shuma bazë e pensionit<br />
iu jepet gjithë personave<br />
të siguruar.<br />
Shtesa që iu jepet personave<br />
të punësuar, është 1 për<br />
qind për vit sigurimi shumëzuar<br />
me bazën mesatare të<br />
vlerësueshme, që i siguruari<br />
ka arritur nëpërmjet kontributeve<br />
gjatë gjithë historisë së<br />
tij kontributive.<br />
Shuma e përgjithshme e<br />
këtij pensioni do të jetë jo më<br />
e madhe se dy herë pensioni<br />
bazë, ose 80 për qind e pagës<br />
mesatare neto të vitit të fundit,<br />
cila të jetë më e vogël.<br />
Pensioni bazë përcaktohet<br />
me VKM.<br />
Masa mujore e pensionit<br />
të reduktuar të invaliditetit është<br />
e barabartë me masën e<br />
pensionit të reduktuar të invaliditetit<br />
të llogaritur sipas pikës<br />
“a” shumëzuar me raportin e<br />
viteve të periudhave të sigurimit,<br />
që janë periudhat e sigurimit<br />
që i duhen për pension<br />
të reduktuar të invaliditetit.<br />
Të ardhurat shtesë<br />
Kur përfituesi i një pensioni<br />
të reduktuar të invaliditetit<br />
bëhet i paaftë dhe ka nevojë<br />
për një kujdesje të vazhdueshme<br />
nga një person<br />
tjetër, sipas përcaktimit të KM-<br />
CAP-it, atij i jepet një pagesë<br />
shtesë prej 15 për qind të bazës<br />
së vlerësueshme.<br />
Një person i siguruar i paaftë,<br />
që merr pension invaliditeti të<br />
reduktuar dhe ka fëmijë në<br />
ngarkim deri në moshën 18 vjeç,<br />
ose deri në moshën 25 vjeç kur<br />
vazhdon studimet e larta me shkëputje<br />
nga puna, do të marrë<br />
një të ardhur shtesë familjare për<br />
çdo fëmijë në masën 5 për qind<br />
të pensionit bazë, por jo më<br />
shumë së 30 për qind e tij.
Vendimi endimi më më i i fundit fundit i i qeverisë, qeverisë, i i marrë marrë në në mbledhjen mbledhjen e e djeshme<br />
djeshme<br />
Dyfishohen pagesat për çdo orë mësimi,<br />
për personelin akademik të universiteteve<br />
Qeveria dyfishon pagesat për çdo orë<br />
mësimi (60 minutëshe) për të gjithë anëtarët<br />
e personelit akademik, efektivë e joefektivë,<br />
që, për nevoja të procesit mësimor, japin orë<br />
mësimi në institucione të arsimit të lartë<br />
që e kanë vendndodhjen në qytete të tjera,<br />
larg vendbanimit të tyre. Vendimin më të<br />
fundit, qeveria e mori dje në mbledhjen e<br />
saj të radhës.<br />
Sipas këtij vendimi, kategoritë përfituese<br />
janë: “Profesorët”, të cilët përfitojnë 2400<br />
lekë, nga 1200 lekë për çdo orë 60 minutëshe,<br />
që përfitoni para vendimit të djeshëm; “Profesorët<br />
e asociuar”, të cilët përfitojnë 2200<br />
lekë nga 1100 lekë për çdo orë 60 minutëshe<br />
që përfitoni para vendimit të djeshëm; “Docentët”,<br />
të cilët përfitojnë 2000 lekë për çdo<br />
Pagesat agesat e e reja reja për për një një orë orë 60 60 minutëshe<br />
minutëshe<br />
Ishte Bëhet<br />
“Profesor” 1200 lekë 2400 lekë<br />
“Profesor i asociuar”1100 lekë 2200 lekë<br />
“Docent” 1000 lekë 2000 lekë<br />
“Lektor i parë” 800 lekë 1600 lekë<br />
“Lektor” 600 lekë 1200 lekë<br />
orë 60 minutëshe që përfitoni para vendimit<br />
të djeshëm; “Lektorët e parë”, të cilët përfitojnë<br />
1600 lekë nga 800 për çdo orë 60<br />
minutëshe që përfitoni para vendimit të<br />
djeshëm dhe; “Lektorët”, të cilët përfitojnë<br />
1200 lekë nga 600 lekë për çdo orë 60<br />
minutëshe që përfitoni para vendimit të<br />
djeshëm; Sipas vendimit të djeshëm të qeverisë,<br />
mësohet se efektet financiare për paga e<br />
sigurime shoqërore, që rrjedhin nga zbatimi i<br />
këtij vendimi, do të përballohen nga fondet e<br />
institucioneve të arsimit të lartë, për vitin 2010.<br />
Rritja Rritja 35 35 për për qind qind mbi mbi nivelin nivelin bazë bazë të të së së ardhurës ardhurës nga nga papunësia<br />
papunësia<br />
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○<br />
Qeveria miraton vendimin për rritjen e<br />
nivelit bazë të së ardhurës nga papunësia<br />
Këshilli i Ministrave miratoi në<br />
mbledhjen e djeshme vendimin “Për caktimin<br />
e nivelit bazë të së ardhurës nga papunësia”<br />
Ky vendim rrit me 35 për qind, nivelin<br />
bazë të së ardhurës nga papunësia, si një<br />
e ardhur bazë që siguron të paktën një<br />
nivel jetese minimal, në kuadër të indek-<br />
simit të çmimit të konsumit.<br />
Kjo e ardhur do të jetë 6565 (gjashtëmijë<br />
e pesëqind e gjashtëdhjetë e pesë)<br />
lekë në muaj. Bazuar mbi këtë nivel dhe<br />
kompensimet që i jepen çdo përfituesi, përftimi<br />
mesatar shkon në rreth 8100 (tetëmijë<br />
e njëqind) lekë në muaj. Efektet financiare<br />
do të përballohen nga buxheti i Min-<br />
istrisë së Punës, Çështjeve sociale dhe<br />
shanseve të barabarta, zëri pagesa e papunësisë.<br />
Kjo rritje do të ndikojë në zbutjen e<br />
problemeve sociale të atyre që janë në<br />
proces trajtimi me pagesë papunësie, por<br />
edhe atyre që kanë hyrë së fundmi në këtë<br />
skemë mbështetjeje.<br />
Përfitues, pozicionet që kanë<br />
pasur pagat më të ulëta<br />
Qeveria rrit pagat e<br />
drejtuesve,<br />
nëpunësve e<br />
punonjësve të<br />
njësive të<br />
qeverisjes vendore<br />
Një vendim i djeshëm i qeverisë, në<br />
mbledhjen e saj të radhës, ju mundësoi<br />
rritjen e nivelit minimal dhe maksimal të<br />
pagës mujore, për disa kategori drejtuesish<br />
njësish vendore. Nga kjo rritje, përfitojnë<br />
më tepër, drejtues të njësive të vogël,<br />
me më pak se 50 mijë banorë, në këto njësi<br />
vendor. Sipas vlerave të pagave të miratuara<br />
dje, mësohet se rritja e nivelit minimal<br />
dhe atij maksimal, për disa kategori<br />
të caktuara drejtuesish të njësive vendore,<br />
është në masën e 2 mijë lekëve.<br />
Në bazë të vendimit të djeshëm, mësohet<br />
se: Për njësitë e qeverisjes vendore,<br />
me 20.001 - 50.000 banorë, Kryetari do<br />
të ketë një pagë 51.000 - 90.000 lekë,<br />
ndërsa Nënkryetari do të ketë një pagë<br />
41.000 - 77.000 lekë; Për njësitë e qeverisjes<br />
vendore me 5.001 - 20.000 banorë,<br />
Kryetari do të ketë një pagë 41.000 -<br />
77.000 lekë, ndërsa Nënkryetari do të<br />
ketë një pagë 28.000 - 68.000 lekë; Për<br />
njësitë e qeverisjes vendore, me nën 5.000<br />
banorë, Kryetari do të ketë një pagë<br />
37.000 - 54.000 lekë, ndërsa Nënkryetari<br />
do të ketë një pagë 27.000 - 42.000 lekë.<br />
Pjesë e përfitimit nga vendimi i djeshëm<br />
i qeverisë, janë edhe “Specialistët”,<br />
“Përgjegjësit e sektorit” apo “Drejtorët”<br />
në institucionet e organet, përfaqësuese<br />
dhe ekzekutive, të njësive të qeverisjes vendore,<br />
që punojnë në pozicione që lidhen<br />
me procesin e informatizimit të veprimtarisë<br />
së administratës publike vendore dhe<br />
kërkojnë, në mënyrë të detyrueshme,<br />
“Diplomë të nivelit të dytë” (DND) apo<br />
“Diplomë të integruar të nivelit të dytë”<br />
(DIND) apo të barasvlershme me to sipas<br />
legjislacionit të arsimit të lartë, në degët<br />
“Inxhinieri elektronike” apo “Informatikë”.<br />
Kjo kategori, përfiton një shtesë për kushte<br />
pune, prej 10 000 (dhjetë mijë) lekësh,<br />
mbi pagën mujore të kategorisë përkatëse.<br />
Miratimi i kësaj shtese do të bëhet, rast<br />
pas rasti, nga drejtoritë/njësitë e menaxhimit<br />
të burimeve njerëzore, në njësitë e<br />
qeverisjes vendore, në përputhje të plotë<br />
me përshkrimin e pozicionit të punës.”.<br />
Sipas vendimit të djeshëm të qeverisë, rritje<br />
page përfitojnë edhe kategori të tjera nëpunësish<br />
e punonjësish të qeverisjes vendore. Kategoritë<br />
e tjera përfituese, janë nëpunësit, që<br />
punojnë në pozicione të shërbimit civil, por<br />
që nuk kanë arsimin e lartë, dhe që caktohen<br />
nga këshillat përkatës, përfitojnë një pagë<br />
maksimal, deri në 31.000 lekë në muaj, ndërsa<br />
para vendimit të djeshëm, ky nivel maksimal<br />
i pagës për këtë kategori, ishte 30.000 lekë<br />
në muaj. Përfitues të tjerë, janë edhe punonjësit<br />
mbështetës të njësive të qeverisjes vendore,<br />
të cilët pas vendimit të djeshëm, do të<br />
kenë një nivel page 18 000 deri në 30 000 lekë<br />
në muaj, nga 17 000 deri në 28 000 lekë në<br />
muaj, që ishte ky nivel, para vendimit të<br />
djeshëm. Me vendimin e djeshëm, qeveria<br />
sqaronte se, efektet financiare, që rrjedhin nga<br />
zbatimi i këtij vendimi, për vitin 2010, do të<br />
përballohen nga të ardhurat e vetë njësive të<br />
qeverisjes vendore, për vitin 2010.<br />
<strong>55</strong> 15<br />
E enjte, 19 gusht 2010<br />
DITA
SPECIALE<br />
16<br />
2<br />
<strong>55</strong><br />
Tahën “shovinist shqiptar”<br />
SPECIALE Enver Hoxha e cilësoi Haki<br />
E enjte, 19 gusht 2010<br />
Qëndrimet e kundërta para dhe pas vitit 1948<br />
Vrasja e Miladin Popoviçit ishte<br />
një hata e zezë për komunistët<br />
e Shqipërisë. Të mësuar ta kishin<br />
Miladinin ustain e tyre, krejt inferiorë<br />
në punët e shtetit e partisë,<br />
pasi kishin futur në burg ose<br />
kishin vrarë gjithë inteligjencien<br />
e vendit, komunistët ndjeheshin<br />
në pranverën e 1945-s sikur t’u<br />
kishte ikur koka. Edhe shpjegimi<br />
në popull i asaj që kishte ndodhur<br />
ishte i vështirë për ta. Nuk mund<br />
të thoshin se Miladini ishte vrarë<br />
për “çështje të madhe”. Nuk<br />
mund të thoshin asgjë tjetër,<br />
ndërsa shpëtimin e gjetën tek internacionalizmi.<br />
Në ato pak<br />
zëdhënie publike, shihen qëndrimet<br />
e dyanshme që shohin para<br />
dhe pas vitit 1948.<br />
Për regjimin komunist të Shqipërisë,<br />
deri në vitin 1948, Miladin<br />
Popoviçin e kishte vrarë<br />
“shovinisti shqiptar” Haki Taha.<br />
Por pas prishjes së marrëdhënieve<br />
shqiptaro – jugosllave, në vitin<br />
1948, një vit më pas, qëndrimi i<br />
komunistëve të Shqipërisë ndryshoi<br />
duke ia atribuuar këtë vrasje<br />
“UDB-së”, ndonëse duhet thënë<br />
se Miladin ishte një nga oficerët e<br />
saj. Këto dy qëndrime ngelen si<br />
shenja më e mirë në interpretimin<br />
e asaj se si qëndronte e vërteta për<br />
këtë vrasje.<br />
Regjimi si Haki Tahën,<br />
ashtu edhe Gjergj Fishtën,<br />
i cilësonte shovinistë<br />
Në vitet e para të regjimit komunist<br />
në Shqipëri, ka qenë vetë<br />
Enver Hoxha që thotë të<br />
kundërtën. Në librin voluminoz<br />
“PPSH dokumente kryesore” vëllimi<br />
i 1-rë, botuar në Tiranë në<br />
vitin 1971, në faqen 507, botohet<br />
edhe një deklaratë e Komitetit<br />
Central të PKSH-së si përgjigje<br />
ndaj deklaratës së 12 korrikut 1948<br />
Komitetit Central të Partisë Komuniste<br />
të Maqedonisë, ku sulmohej<br />
PK e Bullgarisë dhe PK e<br />
Shqipërisë. Nga kjo deklaratë –<br />
përgjigje, ndër të tjera veçojmë:<br />
“Në Kongresin e 5-të, Tito përmendi<br />
në mes të tjerash emrin e<br />
komunistit jugosllav Miladin Popoviç<br />
si një aktivist që ka ndihmuar<br />
Partinë tonë Komuniste. Miladin<br />
Popoviçi, anëtar i PKJ-së, i kapur<br />
nga forcat fashiste italiane në Ko-<br />
Haki Taha<br />
sovë e Metohi, u çlirua nga kampet<br />
e përqendrimit në Shqipëri prej<br />
gueriljeve shqiptare. Miladini vuri<br />
të gjitha forcat për të ndihmuar<br />
Partinë dhe popullin tonë dhe ky<br />
u rrit me luftën e Partisë sonë dhe<br />
popullit tonë... Miladin Popoviçi u<br />
vra tradhtisht dhe në mënyrë misterioze<br />
në Kosovë e Metohi nga<br />
dora e një SHOVINISTI SHQIPTAR<br />
KOSOVAR (nënvizimi është yni).<br />
Partia jonë nuk u vu në korrent<br />
mbi këtë çështje nga Komiteti Central<br />
i Jugosllavisë, megjithëse ajo<br />
e konsideron Miladin Popoviçin si<br />
një pjesëtar heroik të saj dhe e<br />
nderon kujtimin e djalit të popullit<br />
të Malit të Zi dhe të Partisë<br />
Komuniste Jugosllave, si një komunist<br />
internacionalist që shërbeu<br />
në radhët e luftëtarëve më të<br />
shquar të popullit shqiptar”.<br />
Po në këtë deklaratë, midis të<br />
tjerash, nxirret roli i madh që ka<br />
luajtur Miladin Popoviçi në “sh-<br />
typjen pa mëshirë” të “fraksionit<br />
të Vlorës”.<br />
Ndërsa në librin kujtimor “Kur<br />
lindi Partia”, në lidhje me vrasjen<br />
e Miladin Popoviçit, Enver Hoxha<br />
thotë:<br />
“..Jo shumë kohë pas çlirimit<br />
të Kosovës (lexo pushtimit nga<br />
serbët – shënim), Miladin Popoviçin<br />
e vranë prapa krahëve njerëzit<br />
e UDB-së, sepse ishte shprehur për<br />
të drejtën e popullsisë shqiptare të<br />
Kosovës për vetëvendosje (gënjeshtër<br />
e pastër – shënim). Për këtë<br />
kemi bindje të plotë jo vetëm nga<br />
bisedat që bënim me Miladinin,<br />
kur ishte në Shqipëri por edhe në<br />
Arkivin e Komitetit Qendror të<br />
Partisë sonë kemi dokumente që<br />
flasin qartë për këto pikëpamje të<br />
komunistit internacionalist, Miladin<br />
Popoviç. Pas kësaj njerëzit e<br />
Titos trumbetuan se vrasjen gjoja<br />
e paskësh bërë....një shqiptar kosovar!<br />
Dhe ku? Mu në tavolinën e<br />
Por pas prishjes së<br />
marrëdhënieve<br />
shqiptaro – jugosllave,<br />
në vitin 1948, një vit më<br />
pas, qëndrimi i<br />
komunistëve të<br />
Shqipërisë ndryshoi<br />
duke ia atribuuar këtë<br />
vrasje “UDB-së”,<br />
ndonëse duhet thënë<br />
se Miladin ishte një nga<br />
oficerët e saj<br />
tij të punës, në shtëpinë që ruhej<br />
nga partizanë jugosllavë...”.<br />
Po të krahasojmë këto dy materiale,<br />
duhet të shtrojmë disa pyetje.<br />
Në rast se Haki Taha ishte një<br />
“shovinist shqiptar”, siç e quan<br />
Enver Hoxha në vitin 1948, pse<br />
duhej të ishte ai “ i UDB-së”. Një<br />
tjetër mashtrim i madh i Enver<br />
Hoxhës është edhe cilësimi<br />
“proshqiptar” i Miladin Popoviçit,<br />
sikur ai gjoja paska kërkuar zbatimin<br />
e parimit të vetëvendosjes<br />
për Kosovën. Pa dashur të merremi<br />
gjatë me një falsifikimi të tillë do<br />
të kujtonim dy detaje:<br />
Së pari Miladin Popoviçi ishte i<br />
pari që u ngrit kundër marrëveshjes<br />
së Mukjes, për shkak se<br />
në këtë marrëveshje flitej për problemin<br />
vetëvendosjes së popullit të<br />
Kosovës. Ai urdhëroi Enver Hoxhën<br />
që të pushkatoheshin si<br />
tradhtarë, Mustafa Gjinishi dhe<br />
Ymer Dishnica. Ky i fundit nuk u<br />
ekzekutua pasi në gazetën “Bashkimi<br />
i Kombit”, u botua nga Xhelal<br />
Staravecka, proces –verbali i<br />
mbledhjes së Vithkuqit, në të cilin<br />
dënoheshin me vdekje nga Miladin<br />
Popoviçi personat e sipërpërmendur.<br />
Por ndërsa Gjinishin e<br />
vranë prapa krahëve, një gjë të tillë<br />
nuk mundën ta bëjnë me Dishnicën<br />
pasi do të demaskoheshin<br />
keqas.<br />
Së dyti duhet thënë se Haki<br />
Taha e vrau Miladin Popoviçin në<br />
një lokal në Prishtinë në momentin<br />
kur ky i fundit i pat thënë se<br />
Kosova ishte e Jugosllavisë dhe<br />
vetëvendosje nuk kishte për të pasur.<br />
Pak kohë pas vrasjes së Miladinit,<br />
Haki Taha u vra, ndërsa shoqëruesi<br />
i tij Qazim Vula, pasi vuajti<br />
në burgjet e Jugosllavisë, u arratis<br />
në Shqipëri ku vuajti burgjet<br />
e tmerrshme të komunizmit këtu.<br />
Në fakt në deklarimet e mësipërme<br />
të Enver Hoxhës, ka një<br />
diçka të sinqertë nga ana e komu-
nistëve të Shqipërisë. Ata kanë<br />
qenë gjithnjë antinacionalistë të<br />
tërbuar dhe në këtë linjë nacionalizmi<br />
quhej rëndom si “shovinizëm”<br />
pavarësisht se nuk ka ekzistuar<br />
kurrë ndonjëherë një shovinizëm<br />
shqiptar. Por nuk është rastësi<br />
që “shovinistë” shpallen<br />
Gjergj Fishta, Haki Taha etj.<br />
Nga ana tjetër duam të kujtojmë<br />
se njeriu që kontribuoi më<br />
shumë se kushdo në ngritjes e<br />
Enver Hoxhës në pushtet, Miladin<br />
Popoviç, mban akoma “Urdhrin e<br />
Flamurit” dhe medaljen e “Kujtimit”,<br />
në bazë të vendimit nr. 117,<br />
datë 5 shtator 1945 të Kryesisë së<br />
Këshillit Antifashist Nacional Çlirimtar<br />
(shih “<strong>Gazeta</strong> Zyrtare” nr.<br />
46, 20 shtator 1945, faqe 5).<br />
Hoxha: Haki Taha ishte<br />
shovinist shqiptar<br />
Enver Hoxha e kishte shumë<br />
merak “shovinizmin” shqiptar”.<br />
Nuk ishte vetëm fjala për Haki<br />
Tahën, por edhe për At Gjergj Fishtën<br />
i cili kryesonte “shovinizmin<br />
shqiptar”. Kjo gjë duket edhe në<br />
fjalën e Enver Hoxhës më 21 gusht<br />
1947 gjatë pritjes së një grupi të<br />
rinjsh që morën pjesë në plenumin<br />
e 6-të të Rinisë Popullore. “Demaskimi”<br />
i të ashtuquajturit<br />
“shovinizëm shqiptar”, ka qenë<br />
ndër detyrat më kryesorë që i vuri<br />
vetes Enver Hoxha në vitet e para<br />
të pushtetit në Shqipëri. Duke<br />
qenë një krijesë politike jugosllave<br />
dhe duke mos u motivuar nga asnjë<br />
lloj ndjenje kombëtare, me serbofilinë<br />
e tij ai habiti edhe vetë<br />
Titon, i cili në ditarin e tij ka sh-<br />
kruar se është habitur nga zelli i<br />
madh proserb i Enver Hoxhës. Të<br />
kërkosh “shovinizëm shqiptar” në<br />
një vend që në fakt ka pasur gjithnjë<br />
mungesa nacionalizmi kjo është<br />
vërtet e çuditshme.<br />
Në të gjithë veprimet e tij, Enver<br />
Hoxha e dëshmoi veten si flamurtar<br />
i zjarrtë i pansllavizmit. Ai<br />
kudo shpalli se shqiptarët dhe<br />
sllavët ishin popuj vëllezër dhe se<br />
kishin qenë “agjentët e imperializmit”<br />
ata që kishin shkruar një<br />
histori plot urrejtje midis serbëve<br />
dhe shqiptarëve pasi historia sipas<br />
Enver Hoxhës qenka “një tjetër realitet”.<br />
Në mënyrën sa të pabesueshme<br />
aq edhe kriminale njëkohësisht,<br />
udhëheqja komuniste me<br />
Enver Hoxhën në krye, insistoi në<br />
kultivimin e harresës kombëtare<br />
pasi veprimet kriminale të serbëve<br />
ndaj shqiptarëve u paraqitën si raste<br />
“të veçuara” dhe të nxitura “nga<br />
elementë reaksionarë”. Për të “ilustruar”<br />
këtë gjë, Enver Hoxhës iu<br />
desh të bënte edhe punën e historianit,<br />
madje edhe të atij mesjetar,<br />
dhe të shpjegonte me imtësi ngjarje<br />
të kaluara historike sipas versionit<br />
proserb të tij. Dëshira e Enver<br />
Hoxhës për të bërë një gjë të<br />
tillë, dhe arsimi i tij i kufizuar (Enver<br />
Hoxha është i vetmi kryeministër<br />
i Shqipërisë pa arsimin e<br />
lartë), këtij tragjizmi i jepnin edhe<br />
tone komizmi ordiner. Janë disa<br />
qindra e qindra fjalime të Enver<br />
Hoxhës “demaskuese” nga<br />
“shovinizmit shqiptar” të cilat sigurisht<br />
nuk kanë asnjë lidhje me<br />
zhvillimin e ndonjë “politike të<br />
madhe” siç mund të pretendojnë<br />
fansat e tij të niveleve të ndryshme,<br />
qofshin këta edhe të niveleve his-<br />
torike.<br />
Shumë prej fjalimeve të Hoxhës<br />
janë botuar edhe në gazetën “Bashkimi”.<br />
Në vitet e flagrancës së madhe<br />
shqiptaro – jugosllave, transparenca<br />
në një farë mase ka qenë<br />
një element më i dukshëm dhe më<br />
i sinqertë që vërehet. Për të ilustruar<br />
ato që thamë në këtë kapitull,<br />
kemi marrë nga <strong>gazeta</strong> “Bashkimi”<br />
e datës 22 gusht 1947, një<br />
pjesë të fjalës së Enver Hoxhës para<br />
një grupi të rinjsh që morën pjesë<br />
në Plenumin e 4-t të rinisë popullore.<br />
Ja një pjesë e këtij fjalimi:<br />
“...Dashuria e popujve të<br />
Jugosllavisë e mareshalit Tito dhe<br />
e gjithë udhëheqësve të Jugosllavisë<br />
për popullin shqiptar është<br />
shumë e madhe. Ne kemi fatin e<br />
madh e të lumtur që kemi në kufirin<br />
tonë të veriut një aleate e një<br />
mike kaq të fortë, kaq të sinqertë<br />
siç është Jugosllavia.....Po të studiojmë<br />
historinë e vërtetë të popullit<br />
tonë dhe jo atë të shkruajtur<br />
prej agjentëve të imperializmit, do<br />
të shohim se populli ynë, pa qenë<br />
një popull sllav, ka pasur një lidhje<br />
të ngushtë dhe të përzemërt me<br />
popujt sllavë. Kurdoherë që krerët<br />
feudalë të Shqipërisë si Ballshët<br />
(Balshajt – shënim) e të tjerë, kanë<br />
qenë në aleancë të mirë me sllavët<br />
e jugut që kanë pasur përkrahjen e<br />
malësorëve....Çdo gjë e lidhte popullin<br />
tonë me sllavët e jugut, jeta<br />
zakoni, burrëria, lufta për independencën<br />
kundër të njëjtëve<br />
armiq.....Miqësia ka ekzistuar<br />
përgjatë shekujve e rrebeshesh në<br />
mes të popujve tanë dhe atyre<br />
malazezë. Këtë miqësi nuk mund<br />
ta errësonte shërbëtori i imperializmit<br />
dhe i fashizmit italian,<br />
NESËR DO TË LEXONI<br />
-Pohimet e Qazim Vulës për vrasjen e Miladin Popoviçit.<br />
shovinisti At Gjergj Fishta me<br />
“Lahutën e Malësisë”, ku ai nga një<br />
vepër kusare të thjeshtë, kërkon t’i<br />
bëjë apologjinë shovinizmit më të<br />
tërbuar dhe ta ngrerë armiqësinë<br />
që nuk ka ekzistuar në mes të<br />
malësive të veriut dhe Malit të Zi,<br />
në një teori të çmendur.....Fishta<br />
dhe Vlladan Gjeorgjeviçi janë<br />
njerëz të po një shkolle dhe shërbëtorë<br />
të një ideje skllavëruese.<br />
Populli shqiptar dhe sllavët e jugut<br />
me malazezët e serbët në krye, nuk<br />
mendojnë dhe nuk ndiejnë si as si<br />
Gjergj Fishta dhe as si Vladan Gjeorgjeviçi.<br />
Poetët popullorë<br />
malazezë e serbë kanë shkuar me<br />
entuziazëm për trimërinë dhe bujarinë<br />
e shqiptarëve. Këngët autentike<br />
të malësorëve të Shqipërisë së<br />
veriut, këndojnë anasjelltas<br />
trimërinë dhe besnikërinë e<br />
malazezëve. Si mund të këndonte<br />
populli kësisoj kur ekzistonte një<br />
armiqësi siç kërkon ta përshkruajë<br />
At Gjergj Fishta e agjentët e tjerë<br />
të imperializmit. Populli shqiptar<br />
ka luftuar së bashku me popujt<br />
sllavë të jugut kundër Turqisë në<br />
Kosovë e gjetkë. Në kohën e Gjon<br />
Kastriotit dhe Skënderbeut, ne<br />
kemi pasur marrëdhënie të ngushta<br />
me këta popuj, ne kemi pasur<br />
krushqira dhe aleanca, e nga një<br />
aleancë e tillë ne kemi mundur t’u<br />
rezistojmë okupatorëve. Prandaj<br />
miqësia dhe aleanca e popullit tonë<br />
me popujt sllavë duhet të jetë guri<br />
themeltar i të gjitha përpjekjeve<br />
tona, pse ata janë popujt më përparimtarë<br />
në botë.<br />
Prandaj populli ynë duhet ta<br />
kuptojë mirë se aleanca me popujt<br />
e Jugosllavisë, është garancia e<br />
shëndoshë për të ardhmen e tij...”.<br />
E enjte, 19 gusht 2010<br />
SPECIALE<br />
SPECIALE<br />
-Arrestimi i menjëhershëm i Vulës për shkak të dijenisë së tij për vrasjen e Miladinit.<br />
<strong>55</strong> 17
REKLAMA<br />
18<br />
Botimet e reja<br />
<strong>55</strong><br />
E enjte, 19 gusht 2010<br />
“KRIJIMI I<br />
GREQISË MODERNE”<br />
Shtëpia Botuese<br />
“<strong>55</strong>” ka hedhur në<br />
treg librin “Krijimi<br />
i Greqisë Moderne”<br />
shkruar nga<br />
historiani dhe studiuesi<br />
grek D.A.<br />
Zakythinos, publikim<br />
që vjen nën<br />
përkthimin e Virgjil<br />
Muçit. Botimi,<br />
pjesë e kolanës<br />
“Intelligenda”,<br />
është një vështrim<br />
shkencor mbi<br />
ngjizjen e shtetit<br />
të ri të Greqisë, jo<br />
vetëm si shkëputje<br />
nga pushtimi osman,<br />
por edhe si<br />
zanafillë i tezës me<br />
pasoja rajonale të<br />
Megalidesë<br />
Botimet e reja
Në Parathënien e librit<br />
tim “Vibracionet e<br />
shpirtit shqiptar”, në<br />
vëllimin e parë, pata thënë: “Për<br />
një krijues apo studiues të artit<br />
nuk është aspak e lehtë, madje<br />
përbën një sfidë të vërtetë, me<br />
shumë të panjohura, guximi për<br />
të shkruar rreth veprimtarisë krijuese<br />
të kompozitorëve shqiptarë<br />
të një periudhe të caktuar”.<br />
Thënë ndryshe, të flasësh dhe<br />
të hulumtosh veprat e personaliteteve<br />
që kanë bërë histori në<br />
lëmin e artit muzikor dhe në<br />
përgjithësi, do të thotë të jesh i<br />
ndërgjegjshëm për faktin që ata<br />
mishërojnë alfën dhe omegën në<br />
njërin prej lëmenjve artistikë, shkencorë<br />
dhe kulturorë, përderisa<br />
veprat e tyre, qofshin muzikore<br />
apo etno-muzikologjike, kanë lënë<br />
gjurmë të thella në krejt krijimtarinë<br />
muzikore shqiptare.<br />
Tani, kur e kam kryer librin për<br />
kompozitorin tonë të njohur<br />
Vinçenc Gjinin, po shoh se sa<br />
kujdes, mundim dhe imagjinatë<br />
krijuese i duhet autorit të librit<br />
për të punuar me ndërgjegje, që<br />
në të të përfshihen të gjitha ato<br />
elemente të cilat na shpijnë kah<br />
të prezantuarit e një personaliteti<br />
me erudicion, sepse arti i tij krijues<br />
qëndron në krijimin e shumë<br />
parametrave artistike si vizion i<br />
veçantë, dhe kjo krijimtari shquhet<br />
para së gjithash me kompleksin<br />
e realitetit, duke kërkuar<br />
gjithnjë koncepte të reja brenda<br />
një universi muzikor shumë shtresor,<br />
si faktor i rëndësishëm, si<br />
përpjekje e frytshme, për të plotësuar<br />
figurën e tij njerëzore nga<br />
shumë aspekte krijuese: morale,<br />
estetike, artistike, pse jo edhe filozofike;<br />
dhe kështu futemi në rrethin<br />
vicioz të tij duke vërejtur eksperiencën<br />
krijuese dhe jetësore,<br />
si rezultatet të imazheve të tija<br />
muzikore, brenda kufijve të realizmit<br />
metafizik. Në këtë kaos<br />
vlerash, shpesh të paimagjinueshme<br />
për sa u përketë të<br />
pavërtetave në rrethin tonë, sepse<br />
mbizotërojnë antivlerat, vështirë<br />
është të flitet për këtë tipar pozitiv<br />
të krijimtarisë, megjithatë ne<br />
do të bëjmë orvatje që me këtë<br />
libër, në formë Monografie memoralistike,<br />
si kategori dokumentare,<br />
biografike dhe bibliografike,<br />
të paraqesdim këtë figurë të shquar<br />
të muzikës i cili pikërisht kishte<br />
gjetur muzën e vet në tingujt e<br />
pentagramit të muzikës së popullit<br />
shqiptar, si trashëgimi të pasur,<br />
si fushë që ai lëvron.<br />
Para se të flasim për qëllimin e<br />
kësaj Monografie, duhet të themi<br />
se unë bashkë me këtë krijues jemi<br />
munduar që materialin ta japim<br />
në një lundrim kohësh retrovizive<br />
dhe retrospektive, të zbuluar për<br />
të që është mbledhur, plotësuar,<br />
rregulluar dhe zgjedhur me<br />
shënimet e shumta, t’i ja japim<br />
formën dhe përmbajtjen si men-<br />
75- 75-VJETORI 75- VJETORI I I LIND LINDJES LIND JES SË SË K KKOMPOZITORIT<br />
K OMPOZITORIT VINÇENC VINÇENC GJINI<br />
GJINI<br />
KULTURË<br />
Kontaktoni në: kultura@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net<br />
Aspekti estetik në veprat e Vinçenc Gjinit<br />
“Të dish të jetosh nuk është filozofi, të dish se pse jeton mbetet të jetë filozofi“<br />
Nga Dr. Akil KOCI<br />
dime refleksive të qarta dhe reale.<br />
Kështu, shumë gjëra autentike<br />
kanë shpëtuar nga harresa, mendja<br />
apo nga kujtesa. Vetëm në këtë<br />
mënyrë ka qenë e mundur të realizohet<br />
dhe të finalizohet ky projekt<br />
serioz. Edhe kjo mënyrë e<br />
komunikimit dhe e prezantimit<br />
është urë pranë botës aq e<br />
nevojshme për një kulturë relativisht<br />
të re dhe afirmimin e saj,<br />
siç është e jona.<br />
Kjo parashtresë shfaq pasqyrën<br />
e arritjeve tona kulturore<br />
dhe artistike dhe është katapult i<br />
të afruarit pranë Europës dhe më<br />
gjerë, edhe pse, mjerisht, krijuesit<br />
në përgjithësi, anashkalohen nga<br />
të gjitha aspektet qofshin morale,<br />
materiale kulturore dhe artistike.<br />
Megjithatë, nga informacionet<br />
periodike të kohës që posedojmë<br />
ne, fuqia e madhe krijuese, jo<br />
vetëm e Vinçencit, por edhe e<br />
sivëllezërve të tij, sikur nxit<br />
fluksin e krijimtarisë së tyre,<br />
ndonëse tregtarët e artit, siç paraqiten<br />
në opinion si “krijues i<br />
shquar”,”kompozitor i madh, i<br />
pakrahasueshëm, i papërsëritshëm”<br />
e të tjera epitete, nuk i<br />
brengos kjo “madhështi”, jo vetëm<br />
muzikologët tanë, por as Ministrinë<br />
e Kulturës I cili ka qenë I<br />
degës e aq më pak Qeverinë tonë.<br />
Sido që të jetë, subjekti artistik<br />
i këtij krijuesi të shquar sikur<br />
na jep shpresë se do të vijnë kohëra<br />
më të mira për artin e vërtetë muzikor,<br />
edhe pse tani për tani ende nuk<br />
shihet ajo dritë shprese në tunelin<br />
e errët të ndërgjegjes sonë.<br />
Kem thënë në fjalën hyrëse të<br />
librit tim më të ri “Jeta dhe vepra<br />
e kompozitzorit Vinçenc Gjinit”,<br />
me rastin e 75 vjetorit të<br />
lindjes“Në vend të Parathënies<br />
“se arti i tij krijues konsiston në<br />
krijimin e shumë parametrave artistike<br />
si vizion i veçantë dhe kjo<br />
krijimtari shquhet para se gjithash<br />
me kompleksin e realitetit<br />
duke kërkuar gjithnjë koncepte të<br />
reja brenda një universi muzikor<br />
shumë shtresor si faktor i rëndësishëm,<br />
si përpjekje e frytshme për<br />
të plotësuar figurën e tij njerëzore<br />
nga shumë aspekte krijuese, morale,<br />
estetike,artistike pse jo edhe<br />
filozofike dhe kështu futemi në rrethin<br />
vicioz të tij duke vërejtur eksperiencën<br />
krijuese dhe jetësore si<br />
rezultatet të imazheve të tija muzikore<br />
brenda kufijve të realizmit<br />
metafizik. Mu për këtë arsye në<br />
vazhdimësi e këtij shkrimi do të<br />
flasim për” Aspektin estetik në veprat<br />
e Vinçenc Gjinit”.<br />
Estetika si kategori e veçantë e<br />
filozofisë,paraqet një paradigmë<br />
shumë shtresore e cila e univerzializon<br />
përjetimin tonë, sepse në te<br />
përshkruhet dhe shpjegohet struktura<br />
e artit duke trajtuar nocionet<br />
themelore të saja si kategori me<br />
plotë funksione të ndryshme duke<br />
gjetur imazhe të pazakonta si cilësi<br />
organike e krijimit që është shumë<br />
i rëndësishëm në gjykimin e një vepre<br />
arti nga të gjitha aspektet qofshin<br />
artistik,estetik apo filozofik. Me<br />
gjithë atë duke i referuar<br />
krijimtarisë,krijuesi kërkon të zgjedh<br />
mjete më afër ti si mjete shprehëse<br />
dhe të përshkruhen në mënyrë sa<br />
më të plotë në tërësinë e saj.<br />
Për këtë arsye na paraqiten tri<br />
figura të mendimit krijues, si paradigma<br />
qenësore, për të cilat do të<br />
flasim në mënyrë të reduktuar, edhe<br />
pse ato luajnë një rol të veçantë<br />
dhe të rëndësishëm me funksionin<br />
shumë të madh që mbartin me vete.<br />
Pra, këto tri figura janë filozofia,<br />
shkenca dhe arti, të cilat kryqëzohen<br />
mes vetës, pa sinteza dhe pa<br />
njëjtësim. Derisa filozofia ngjall<br />
ngjarje me konceptet e saja, shkenca<br />
ndërton gjendje gjërash me funksionet<br />
e veta, kurse arti ngre monumente<br />
me ndijimet e tija.<br />
Meqenëse kemi të bëjmë me një<br />
krijues, që artin muzikor e ka vokacionin<br />
kryesor, do të ndalemi më<br />
gjerësisht për shumë arsye. S’pari<br />
do të flasim dhe analizojmë krijimtarinë<br />
e tij dhe rrugën e ndjekur<br />
për të ardhur në ato kordinatat heterogjene<br />
që na shpijnë te sistemi i<br />
vlerave artistike dhe estetike, si<br />
shqyrtim kritik i metafizikës muzikore<br />
dhe, së dyti, do ta paraqesim<br />
aspektin filozofik dhe shkencor të<br />
krijimtarisë së kompozitorit<br />
Vinçenc Gjini. Nëse do ti vlerësojmë<br />
nga aspekti i diskursit të<br />
drejtpërdrejtë, në krijimtarinë e tij<br />
do të gjejmë një gjuhë të shprehjeve<br />
politonale precize muzikore,<br />
harmoni të sintetizuara, ritme të<br />
gjalla dhe të pa imponuara, një arkitektonikë<br />
të qartë të formës, duke<br />
krijuar një mikrokosmoz muzikor<br />
intonativ që paraqet një rrjedhojë<br />
të gamës së pasur dhe të gjerë të<br />
fenomeneve estetike, vështruar nga<br />
aspekti i modernitetit të gjykimit.<br />
Thonë filozofët se “Filozofia, si<br />
disiplinë e mendimit konsiston në<br />
shpikjen e koncepteve. Shkenca<br />
nuk ka për objekt konceptet por<br />
funksionet që shfaqen si pohime<br />
në sistemet diskursive, kurse arti<br />
dhe metafora e saj do të jetë, pasi<br />
që çdo vepër e artit është një monument<br />
”. Deluze dhe Guattari.<br />
Por, para se të flasim për këto<br />
tri figura të rëndësishme të mendimit<br />
krijues, përmes veprës heterogjene<br />
të Gjinit, do të përsiati ca<br />
momente të rëndësishme, duke e ditur<br />
se arti është “bllok perceptimesh<br />
dhe afektesh”, ose “bllok ndijimesh”,<br />
prej nga buron edhe funksioni paradigmatik.<br />
Alain Badiou.<br />
Duke u bazuar në këto referenca<br />
studimore nuk kemi se si mos<br />
ta theksojmë se e gjithë potenca<br />
krijuese e artistit vihen në dukje<br />
jo vetëm si forma por edhe si shprehje<br />
e këtyre funksioneve si vlera të<br />
pa tjetërsueshme që shpesh ose në<br />
të shumtën e rasteve konvergjojnë<br />
jo vetëm në aspektin artistik por edhe<br />
në atë konstruktiv si univers krijues<br />
i brendisë shpirtërore të artistit jo<br />
E enjte, 19 gusht 2010<br />
vetëm si kategori artistike por edhe<br />
më gjerë.<br />
Ky konstatim i prerë rigjendet<br />
në përmasa të mëdha kur kihet<br />
parasysh fakti se të kërkuarit e<br />
shtigjeve artistike e në këtë rast,<br />
muzikore, ka freskin e spontanitetit<br />
krijues,krijon një polisemi që<br />
mbart me vete shumë nivele semantike<br />
e me te edhe vlera të larta<br />
intelektuale. Mu këtu na paraqitet<br />
karakteri universal në veprat e kompozitorit<br />
Gjini i cili na prezanton<br />
jo vetëm frymën por edhe<br />
raportet e botës së tij të brendshme<br />
si subjekte artistike.<br />
Kompozicioni i veprave të<br />
Vinçenc Gjinit sikur na hapin<br />
boten magjike në sfondet e tyre si<br />
mistere të një universi të pa fund<br />
në dukje por jo,ato janë reale që<br />
burojnë nga thellësia e shpirtit të<br />
tij si imazhe të gjalla si realitet<br />
ekzistent duke zgjeruar horizontin<br />
me një erudicion dhe imagjinatë<br />
të madhe krijuese. Mu këtu<br />
edhe qëndrojnë edhe elementet<br />
estetike në muzikën e tij si kohezion<br />
jo vetëm emocional, por edhe<br />
moral i shpirtit të tij artistik.<br />
Në veprat e tija sikur hasim në<br />
përkime që paraqesin mendime refleksive<br />
të një mendimi estetik si<br />
perceptime që endëzojnë universin<br />
e obsesioneve krijuese në kërkim<br />
të një gjendjeje shpirtërore karakteristike<br />
që e veçon nga krijuesit e<br />
tjerë kosovarë që parakoncepton<br />
tipilogjin estetike edhe pse diskursi<br />
mbetët i fokusuar në komunikimin<br />
e fuqishëm me një gjuhë të qartë<br />
dhe pa tendenca kah trendet moderne<br />
botërore të avantgardes inovative<br />
siç veprojnë ca koleg të<br />
tij,por duke plotësuar korpusin e<br />
tij të veprave si projektime dhe<br />
implementime studimore me<br />
shumë pasion të bazuar në veprat<br />
e traditës me një invencë të madhe<br />
krijuese plotë pastërti stilistike<br />
që veçohet me një performancë<br />
artistike krejt të veçantë me sinteza<br />
frymëzuese eruditive.Konteksti<br />
dhe thelbi i estetikës në veprat e<br />
tija paraqet një sintagmë të gjerë<br />
dhe me pasurinë e tyre të madhe<br />
paraqitet si “art i zemrës” e cila<br />
integrohet me sukses në vizionin<br />
e gjerë të artit muzikor shqiptar si<br />
fiksion relacioni duke u shfaqur si<br />
interaksion dinamik të universit<br />
kulturor si një ndër komunikimet<br />
bashkëkohore edhe pse esteti<br />
Gambrich me të drejtë thotë “Nuk<br />
mbaron kurrë të mësuarit në<br />
art”.Prandaj edhe veprat e tija<br />
paraqesin monumente të reja dhe<br />
të gjalla,sepse ai hulumton pa<br />
ndërpre intensitetin burimor si<br />
platformë krijuese me një kodë të<br />
veçantë të cilat mbartin me vete<br />
kompleksitetin e realitet artistik<br />
shqiptar.I vetëdijshem se akti<br />
vlerësues-aksologjik nuk paraqesin<br />
edhe fundin e kërkimeve të reja<br />
që vlerësohen dhe kodifikohen si<br />
vlera autoriale të Gjinit që bartin<br />
imanencën krijuese të modelit<br />
semiotik muzikore duke kumtuar<br />
mesazhe humane të kapshme me<br />
gjuhen e tij muzikore që alternohen<br />
me sukses në krijimtarinë e<br />
gjithmbarshme.<br />
<strong>55</strong> 19
REKLAMA<br />
20<br />
Botimet e reja<br />
<strong>55</strong><br />
E enjte, 19 gusht 2010<br />
E VËRTETA E<br />
FSHEHUR E NJË PROCESI<br />
E VËRTETA E FSHEHUR<br />
E NJË PROCESI<br />
Përgatiti: Kastriot Dervishi<br />
GJYQI I<br />
KOÇI XOXES,<br />
LIDHJET E TIJ<br />
ME ENVER HOXHËN<br />
Dëshmitë e<br />
bashkëpunëtorit të<br />
ngushtë të<br />
Enver Hoxhës, Koçi<br />
Xoxe në hetuesi<br />
dhe gjatë procesit<br />
gjyqësor. Rrëfimi<br />
për veprën e përbashkët<br />
të Hoxhës<br />
dhe Xoxes mbi<br />
shqiptarët, për torturat,<br />
ekzekutimet<br />
dhe masakrimet<br />
e kryera. Marrëdhëniet<br />
shqiptaro -<br />
jugosllave të viteve<br />
1944 - 1948 parë<br />
në këndvështrimin<br />
e deklarimeve të ish<br />
ministrit të Punëve<br />
të Brendshme, Koçi<br />
Xoxe, zbatuesit të<br />
urdhrave të eprorit<br />
të tij Enver Hoxha.<br />
Botimet e reja
Ramize Gjebrea, “legjenda e dashurisë”<br />
Nga Vasfi BARUTI<br />
(vijon nga numri i kaluar)<br />
Jo, nën tutelën Parti!<br />
Pavarësi e Organizatës së Rinisë<br />
Antifashiste të Qarkut të Vlorës<br />
nga tutela udhëheqëse e Qarkorit<br />
të partsë dhe e qëndrorit të PKSHsë,<br />
ishte pikëpamja politike e Ramize<br />
Gjebresë, sekretare politike e<br />
Qarkorit të Rinisë Antifa- shiste të<br />
Vlorës. Gjebrea kërkonte vetëm<br />
vartësi vertikale nga qëndrori i Rinisë<br />
Komuniste. Çlirimi nga tutela e<br />
partisë komuniste edhe sot duket<br />
një idealizëm i pastër politik, një<br />
marrëzi politike ta mendoje.<br />
Nga letra e Gjebresë e 22 shkurtit,<br />
që i drejtohet presid- entit<br />
N. Spiru, vetëm sa konstatohet se<br />
puna me rininë në qarkun e Vlorës<br />
përballej me sfida të rënda, aq sa<br />
kërkon (me ton urdhërues) doemos<br />
mbledhjen e Qëndrorit të Rinisë, e<br />
në pamundësi të kësaj mbledhje<br />
doemos do takim pune me presidentin.<br />
Në Plenumin e dytë të K.Q.<br />
të Partisë, Berat nëntor ’44, shihet<br />
se pikëpamja e Gjebresë për pavarësi<br />
e çlirim nga tutela e Qarkorit të<br />
Vlorës lëshon alarm politik në<br />
udhëheqjen e qarkorit e qëndrorit<br />
të partisë.<br />
Në autoritetin shumë të njohur<br />
që kishte Gjebrea shihej rreziku<br />
që mund t’i vinte Partisë prej<br />
saj, ndaj vigjilenca ishte e madhe<br />
në Qarkorin e Vlorës ku kishin<br />
selinë jo një por tre drejtues të lartë<br />
të Partisë: Miladini, Dushani, që atë<br />
kohë ishte de fakto kryetari i Partisë,<br />
e Liri Gega, dhe me Tarasin<br />
bashkë bënin klikën drejtuese të<br />
Partisë, siç ngrihej akuza në Plenumin<br />
e Beratit! Gjebrea ishte nën<br />
goditje të forta nga Mugosha dhe<br />
partia në Brigadë e Qarkor, që e<br />
deshin organizatën e Rinisë Antifashiste<br />
t’a kishin në dorën e fortë<br />
të Partisë, t’i rrëmbenin çdo shënjë<br />
pavarësie.<br />
Në Plenumin e Beratit jepet argument<br />
se Dushani s’kishte marrëdhënie<br />
të mira me qarkorin e Rinisë<br />
Antifashiste të Vlorës, fjala është<br />
për Gjebrenë sekretare politike e<br />
qark- orit porse në ato rrethana<br />
s’mund të citohej Gjebrea, ishte<br />
pushkatuar muaj më parë. Konflikti<br />
me Gjebrenë ishte përndezur keq<br />
dhe përmasa alarme të këtij konflikti<br />
i shohim në konkluzione të<br />
Plenumit, nëntor ’44:<br />
“Lirija dhe Dushani dhanë alarmin<br />
në Parti se Rinija po shkëputej [nga<br />
partija] dhe këtë e bënë se nuk kishin<br />
marrëdhënie të mira me shokët e rinisë<br />
[Gjebrea]. Nga frika e shkëputjes së<br />
Rinisë nga Partia lindi ideja për të marrë<br />
në dorë Rininë, për ta lidhur atë mirë<br />
me Partinë.” 147<br />
Goditja drejtohej kundër Dushanit<br />
e Liri Gegës, zbulohet e shkaku:<br />
kërkesa e Gjebresë për pavarësi<br />
nga Partia dhe “nuk kishin marrëdhënie<br />
të mira me shokët e rinisë” do të thotë<br />
se kishin marrëdhënie të ndera me<br />
sekretaren politike të Rinisë Antifashiste,<br />
Gjebrea. Në qarkorin e rinisë<br />
askush s’kishte forcë për t’i qëndruar<br />
ciklonit të egër Mugosha,<br />
tekefundit marrëdhëniet e Qarkorit<br />
të Rinisë me Qarkorin e Partisë ishin<br />
përgjegjësi e Gjebresë.<br />
Burim konflikti Mugosha-Gjebrea<br />
ishte edhe pavarësia e organizatës<br />
së rinisë antifashiste nga organizata<br />
e rinisë komuniste. Synimi për ta<br />
vënë organizatën e rinisë antifashiste<br />
në vartësi të plotë të Partisë<br />
bënte dominante dhe idenë e rivlerësimit<br />
të organizatës së rinisë komuniste<br />
që të udhëhiqte ajo organizatën<br />
e rinisë antifashiste. Trakti i rinisë<br />
antifashiste, shkruar nga Gjebrea<br />
s’ka asnjë referim për organizatën e<br />
rinisë komuniste. Pikëpamja e vartësisë<br />
së Rinisë Antifashiste nga Rinija<br />
Komuniste s’mund t’i qëndronte<br />
as arsyes pasi organizata më masive<br />
ishte Rinia Antifashiste, Rinia<br />
Komuniste ishte me anëtarësi krejt<br />
simbolike, por nuk i përgjigjej as<br />
situatës politike pasi të rinjtë shqiptarë<br />
i trembte të qënit me emër<br />
komunist. Sido të jetë, nga fundi i<br />
vitit ’43 filloi të flitet mjaft për rininë<br />
komuniste, e shoh këtë e në<br />
raportin e Xhakos [R. Xhan golli]<br />
që i shkruan qëndrës për porosinë<br />
që merrte nga Miladini: “... të popullarizohet<br />
rinia komuniste”, 148 por Xhako<br />
informon qëndrën se “Sala<br />
(Mugosha) nuk epa të arsyeshme punën<br />
për riorganizimin e rinisë në rajonin e<br />
jugut.” 149 dhe ky riorganizim ishte<br />
si funksion i Ramize Gjebresë, në<br />
letra të saj ka informacion dhe për<br />
punën në rininë në rajonin e Jugut.<br />
Rrëfyer nga mbreti i Salemit Historia<br />
vetjake është ajo që ke dashuruar<br />
gjithmonë. Njerëzit në të ri e<br />
dinë mirë ç’ është Historia vetiake.<br />
Në atë moshë gjithçka duket fushë<br />
me lule, e realizueshme, e qartë si<br />
drita e diellit, ndaj të rinjtë nuk friksohen<br />
nga ëndërrat e duan të jetojnë<br />
vërtet ato. Por kur koha shket dalëngadalë<br />
e pa u ndjerë, një forcë e<br />
padukshme nxit të tregojë se është<br />
e pamundur të përmbushet Historia<br />
vetiake, porse është krejt e<br />
kundërta me protagoniste Gjebrea e<br />
cila është stoike, s’tërhiqet nga Historia<br />
vetjake, edhe pse përballet me<br />
vështirësi natyrore të jashtëzakonshme<br />
në Operacioni i dëborës, e deri<br />
ato politike me Mugosha, Miladin e<br />
gjymtyrët e tyre, për t’u shtuar shëndetin<br />
që po ia shkatërronte virusi<br />
Anofelis. Megjithëkëtë Ramize e<br />
motivuar: e vërteta është me mua!<br />
Legjenda e dashurisë!<br />
Legjenda e dashurisë, e sajuar më<br />
11 deri 18 shkurt me katër raportet<br />
denoncuese, dhe raportdërguersit<br />
kishin “parë” me sytë e tyre çarturitë<br />
dashurore të Gjebresë me<br />
Zahon, dhe që gjyqi i partisë i vinte<br />
vulën e së vërtetës kësi dashurish që<br />
“diskreditonin” ushtrinë partizane.<br />
Dhe brezi i sotëm i rinisë, me të dëgjuar<br />
gojë më goje ideal- izon dashurinë<br />
Ramize-Zaho sa e bëjnë njësh me<br />
dash- urinë Romeo-Zhulieta, edhe<br />
pse me fund tragjik tjetërsoj.<br />
Epshet dashurore Gjebrea-Zaho a<br />
mos janë kacafytje galante e flirt romantik?<br />
Dashuria e tyre, të jetë e provuar<br />
vërtet me gjithë mantelin e purpurt të<br />
pasionit rinor? Ase dashuria e tyre një<br />
dashuri platonike? Dash-uria Gjebrea-<br />
Zaho një dashuri me atë madhështi skeptrore<br />
të pastër rinore, fisnikërinë e plotë<br />
të tërë ndjesive të mira njerëzore a jo e<br />
tillë? Në fund të fundit, dashuria Gjebrea-Zaho<br />
ishte një dashuri e plotë, bujare,<br />
dashuri e vërtetë, ase s’ka qënë fare<br />
dashuri? E çfarë të ishte!?<br />
Ata të Shtabit, të Komandës e<br />
Qarkorit të Vlorës, që për- gatitën<br />
rrjetën e krimit kanibalesk, ishin në<br />
hall të madh, të gjejnë një mëkat të<br />
pranueshëm e të besueshmë tek partizanët<br />
për dënimin e Ramizesë.<br />
Akuza për dashuri është e vetme e<br />
besueshme në sytë e partizanëve!<br />
Dashu- ria në argumentin e një ishkomisari<br />
në Brigadën e V-të:<br />
“Dhe u gjend një akuzë e një justifikim,<br />
për “çështje morali”, që mund të<br />
pranohej nga partizanët të cilët s’kishin<br />
parë e dëgjuar gjë, por me që e thotë<br />
komanda duhet të ketë ndodhur diçka me<br />
rëndësi, që na turpëron para popullit.” 150<br />
E thotë qartë: “partizanët nuk kishin<br />
parë e dëgjuar gjë”, dhe për “dashuritë”<br />
Ramize-Zaho u gjend “akuzë”<br />
imoralaliteti e pranushme nga partizanët<br />
që s‘kishin parë e dëgjuar<br />
hiçgjësendi.<br />
Sofo Lazri mëton, me dështim,<br />
të humanizojë në situata erotike<br />
legjendën e dashurisë së Gjebresë.<br />
Te Rikthimi i dhimbjes, historia e Zahos<br />
dhe Ramizesë, autori Sofo Lazri dyzohet<br />
keq e shkërmoqet si të ishte qelq<br />
kristal. Në një paragraf, 151 me fantaste<br />
rrëfen çaste ngazëlluese ero- tike,<br />
Ramize e Zaho përjetojnë qiellin e<br />
shtatë! Eshtë një gjetje artistike,<br />
lajthitje e autorit a diç më shumë?<br />
Sepse rasti “dashuri” i treguar vjen<br />
qind për qind përkundër refeleksionit<br />
kryesore të autorit, sa më lart, se nuk<br />
ishte parë e dëgjuar dashuri mes tyre<br />
nga partizanët. Në promovim të librit<br />
Rikthim i dhimbjes, Drita 152 rrëfen<br />
si punon Sofo për librin, solli e detaj<br />
nga sygjerimet që i dha shkrimtari<br />
Nasho Jorgaqi për dorëshkrimin<br />
e lexuar: “mirë është të gjendet e vihet<br />
një detaj artistik për dashurinë e tyre.”,<br />
një detaj dashurie që i mungonte<br />
autorit. Siç do jepet me detaje në gjyq<br />
Zaho ngriti shumë akuza të rënda<br />
të paqëna kundër të “dashurës”<br />
Ramize, por atë detajin artistik në<br />
qiellin e shtatë nuk e tregoi kurrë, e<br />
mohoi me zë të fortë, dhe të ishte e<br />
vërtetë pa pikë dyshimi do rrëfehej<br />
sepse tekefundit vetëm ai çast<br />
dashurie i kërkohej në gjyq nga<br />
inkuizitorët e Ramizesë. Pa dyshim<br />
detaji artistik duhej për subjekt romani<br />
Engjëj të armatosur, që pas disa<br />
vjet u shkrua nga Diana Çuli.<br />
Shok i afërt e koleg me Gjebrenë,<br />
anëtar i Komitetit të Partisë të<br />
Brigadës V-të, konservator i njohur<br />
në vijën politike të partisë e me<br />
detyra partiake të larta, i emoci- onuar<br />
rrëfente: “... natyra e saj e<br />
afrueshme, e gjithnjë e sinqertë, nxorri<br />
në shesh shpifjen e kobshme, se Ramizeja<br />
kishte hyrë marrëdhënie intime me<br />
Zahon.” 153<br />
Çelsat e zemrës tyre askush s’i<br />
ka patur në dorë! Një pasiguri endet<br />
edhe sot rreth dashurisë e trajtave<br />
të saj, herë shtazarake, herë<br />
shekspiriane, herë fantaste! Vërtet<br />
“dashnorët” Ramize-Zaho i bëjnë<br />
ballë tundimit rinor me qëndresë<br />
përtej moshës së re 21-22 vjeçare,<br />
dhe mbajnë në shpirt fshehtësinë e<br />
dashurisë tyre!? Situata të tjera me<br />
fakte e më shumë dritë do ketë në<br />
përgjigje të pyetjes, atëhere kur vihet<br />
në balancë jetë a vdekje, që janë<br />
në fije të flokut. Vetëm një PO a një<br />
JO ndante jetën nga vdekja! Shumë<br />
pyetje e dilema për legjendën Gjebrea-Zaho!<br />
E vërteta s’ka vdekur,<br />
është diku, mbeti ndopak shkruar<br />
në copa karta në Arkiv. 154<br />
ME MISION, NË SHTABIN ALEAT!<br />
Bashkëkohës lufte teksa përshkruajnë<br />
hiret Gjebrea merak kanë<br />
dhe uniformën partizane, njësoj me<br />
të alea- tëve anglezë në rajonin e<br />
Vlorës. Kostumi veror: xhaketë e<br />
pantalona verore në kaki të bukur,<br />
këpucë alpine me qafë, kapelë pa yll,<br />
rryp mezi të gjërë prej lëkure me një<br />
tokë të argjendtë e në të gjerdan me<br />
fishekë, një revolver të vogël në rryp,<br />
çantë lëkure krahëqafë, orë kronometër<br />
e stilograf, dhe të gjitha<br />
made in england. 1<strong>55</strong><br />
Në memorie bashkëkohësi, Reis<br />
Malile, shok lufte i Inte- resantit, vjen<br />
një fakt: “… Ramize më thosh për<br />
një oficer engles me të cilin kishte<br />
bërë debat, ndoshta për politikë aleate<br />
në qëndrimin ndaj Kosovës, e<br />
debati bëhej problem, i raportohej<br />
Shtabit, por sido që vajti puna<br />
mbeten miq, sa anglezi i kërkoi një<br />
lloj falje në thonjëza. ... Për pak<br />
kohë, në qarkun e Vlorë ishte dhe<br />
[Mustafa] Gjinishi, e ndoshta ishte<br />
ai që e vinte në lidhje me ofic- erët<br />
aleatë, pse kishte ai shumë miqësi<br />
me ta dhe bëhej garant për Ramizenë.<br />
156 Në një letër për Detin, Tarasi<br />
i shkruante: “... I thuaj Ramizesë:<br />
“Kur Inglizi është kaq i poshtër, ju është<br />
tharë dora atyre shokëve të Vlorës të na<br />
bëjnë një raport të imtë mbi punën e tij<br />
e manevrat që bën..” 157 Porse s’është<br />
e qartë nëse Tarasi kërkon ndihmën<br />
e Gjebresë për të ndërhyrë në shokët<br />
e Qarkorit, apo nëse Gjebrea ishte<br />
protagoniste në ngjarje.<br />
Komandanti Spiro Moisiu dhe<br />
Komisari Enver Hoxha më 2 nëntor<br />
’43 i dërgojnë radiogram komandës<br />
së zonës partizane të Vlorës, i drejtohej<br />
“Besnikut” H. Kapo; edhe një<br />
letër më të gjatë komandës së Vlorës<br />
dhe një Misionit ushtarak engles në<br />
shqipëri, adresuar gjeneral Davis “për<br />
të gjetur vendin e përshtatshëm për<br />
zbarkimin e mater- ialit ushtarak.” 158<br />
Në vijim të radiogramit e në zbatim<br />
të detyrës së vënë, dy ditë më<br />
pas, më 4 nëntor ’43, Enver Hoxha i<br />
shkruan Nako Spirut që t’ia komunikojë<br />
Ramize Gjebresë:<br />
... Komanda italiane që është afër<br />
nesh do me çdo mënyrë të çojë një oficer<br />
KULTURË<br />
Kontaktoni në: kultura@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net<br />
E enjte, 19 gusht 2010<br />
t’i raportojë Badolios gjëndjen e Ushtrisë<br />
Italiane këtu e të kërkojë prej tij që<br />
të ndihmohet kjo ushtri me armë, rrobe<br />
e ushqime qoftë me ndonjë vapor që mund<br />
të futej buzë detit në Himarë, dhe për<br />
këtë thuaji Ramizesë 159 ti thotë Majkut<br />
[oficer angles] dhe të na laj-mërojë<br />
vendin ku mund të ketë mundësi që të<br />
vijë ndonjë vapor i vogël, qoftë me avione.”<br />
160<br />
Letra e Tarasit për Nakon me<br />
mesazh për Ramizenë e bëjnë të<br />
plotë argumentin se Ramize Gjebrea<br />
ishte me mision në Shtabin Aleat<br />
për Jugun. S’mund të gjej përgjgjen<br />
e Gjebresë dërguar Nakos për<br />
porosinë që i jepte Tarasi. Në<br />
zgjedhjen e Gjebresë me mision<br />
pranë Ale-atëve parësor është argumenti<br />
Gjebrea komunikon shumë<br />
mirë italisht, anglisht e fërngjisht,<br />
me rëndësi dhe kriteri inteligjencë,<br />
pjekuri politike, e bashkë bënin<br />
zgjedhjen: Interesanti, misionare në<br />
Misioni Aleat në Jug me detyrë:<br />
ndërmjetëse midis Shtabit e Misionit<br />
Aleat në Jug, deri janar ’44.<br />
HAKMARRJA POLITIKE MUGOSHA!<br />
Dushan Mugosha i kudogjendur<br />
në mbledhje partie, rinie komuniste<br />
e antifashiste, protesta, demostrata,<br />
shqipfolës i mirë, dhe për nga<br />
detyra që mbante sigurisht ka njohje<br />
e lidhje pune me Gjebrea, me<br />
emër të madh në aksione, protesta e<br />
demostrata antifashiste. Bashkëkohëse,<br />
161 më e afërta me Gjebrenë, me<br />
një përshtypje disi të mjergullt për<br />
përplasje Mugosha-Gjebrea për Kosovën,<br />
e në thelb dihet ç’përgjigje<br />
merr Mugosha nga Gjebrea. (vijon)<br />
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○<br />
147 AQSH. Fondi 14/AP, dosja<br />
2&2/1, 1944.<br />
148 AQSH, Fondi 14, dosja 7, 1943<br />
149 AQSH, Fondi 56, dosja 52, 1944.<br />
150 Sofo Lazri. Rikthimi i dhimbjes.<br />
2002:64<br />
151 Sofo Lazri. Rikthim i dhimbjes.<br />
2002:64<br />
152 Bashkëshorte Drita Lazri:19<br />
shkurt 2003<br />
153 Thanas Nano, 2004<br />
154 Një mikrofilm i arkivit shtetëror<br />
kërkuar muaj të tërë është<br />
habi e madhe si erdhi në dorë nga<br />
Zoti vetë, saqë e pavullnetshme doli<br />
gërthitje e fortë Eureka, gëzim si të<br />
kisha shtënë në dorë dokumentet e sangrealit<br />
a Gralin me të cilën piu verë<br />
Jezusi natën e fundit! Në dokument<br />
(filmik) disapak rreshta të palexueshëm,<br />
që as me sistemin e pasqyrave<br />
s’mund të zbuloj ç’flitet, dhe<br />
mbeti dyshimi se fshihen detaje me<br />
rëndësi; tre vjet rropatje në gjithë nivelet<br />
(kryeministra e Avokati i Popullit)<br />
derisa shtatori ’05 këputi prangat<br />
e censurës në AQSH, dhe pa ato pak<br />
rreshta të palexueshme filmike s’do<br />
mund të zbulohej thelbi i së vërtetës<br />
të madhe të dashurisë Gjebrea e Zaho,<br />
dhe e gjyqit të tyre. Drejtoria e AQSHsë<br />
kur mësoi ç’kisha shtënë në dorë<br />
lëshoi alarm e urdhër: asnjë dokument<br />
mos jeepej, por tashmë kisha<br />
zbardhur gjithçka e lexueshme, veç<br />
disa rreshta të shkëputur.<br />
1<strong>55</strong> Reis Malile, 2003, Halim<br />
Ramohito, 2004<br />
56 Reis Malile, 2003.<br />
157 AQSH, Fondi14, dosja 20,<br />
1944.<br />
158 AQSH Fondi 14/AP, Dosja 41,<br />
dt. 2.11.1943<br />
159 E zeza, v.b.<br />
160 AQSH, Fondi 14, dosja 41, 1943.<br />
<strong>55</strong> 21
KULTURE<br />
Kontaktoni në kultura@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net<br />
Seminari i njëzetenëntë i Gjuhës, Letërsisë dhe Kulturës Shqiptare vijon punimet, me praninë e mbi 120 albanologëve shqiptarë dhe të huaj<br />
Gjuha, si dhunti hyjnore vetëm për llojin njerëzor<br />
Qeniet njerëzore dhe<br />
vetëm ato kanë aftësinë<br />
e komunikimit përmes<br />
të folurit, duke prodhuar tinguj të<br />
ndryshëm, të cilët, të kombinuar si<br />
kode a të shifruar sipas një radhe<br />
të caktuar mundësojnë komunikim<br />
normal, të shpejtë dhe më efikasitet<br />
të njohur në natyrë”, kështu u<br />
shpreh gjuhëtari Rrahman Paçarizi<br />
në ligjëratën e tij me titull “Natyra<br />
psikologjike e gjuhës si veti unike<br />
njerëzore”, të cilën e mbajti, të<br />
martën, në amfiteatrin e Fakultetit<br />
Filologjik, në kuadër të Seminarit<br />
Ndërkombëtar për Gjuhë, Letërsi<br />
dhe Kulturë Shqiptare.<br />
Në ligjëratën e tij me karakter<br />
psikolinguistik, duke i trajtuar teoritë<br />
e ndryshme mbi këtë fushë, Paçarizi<br />
theksoi se kjo është shkenca e cila<br />
merret me proceset e prodhimit, të<br />
kuptuarit dhe të nxënit të gjuhës, si<br />
dhe çrregullimet gjuhësore.<br />
“Rrjedhimisht, mund të thuhet<br />
se psikolinguistika merret me proceset<br />
psikike që ndodhin në trurin<br />
e njeriut gjatë realizimit gjuhësor,”<br />
u shpreh Paçarizi. Ai shtoi se aftësia<br />
njerëzore për të shifruar, deshifruar<br />
dhe mbajtur mend kodet e<br />
caktuara, secilin me kuptim të<br />
veçantë, është unike dhe e papërsëritshme.<br />
Po aq unike dhe e<br />
mrekullueshme, sipas Paçarizit,<br />
është edhe aftësia njerëzore që me<br />
një numër të kufizuar fjalësh të realizohen<br />
fjali me kombinime të pakufishme,<br />
të cilat, siç do të thoshte<br />
Chomsky, shfaqen për herë të<br />
parë në historinë e universit.<br />
“Kjo aftësi është aq e përsosur<br />
sa që na duket krejt e zakonshme<br />
dhe rrallëherë na bie ndërmend se<br />
bëhet fjalë për një proces jashtëzakonisht<br />
kompleks, me ç’rast një<br />
komunikim i kuptimshëm që zgjat<br />
ndoshta dy-tre sekonda kalon nëpër<br />
Nisin sot në qytetin e<br />
bukur të Strugës për të<br />
49-in vit radhazi<br />
Mbrëmje Strugane të Poezisë, një<br />
nga ngjarjet më të veçanta dhe meë<br />
të bukra për atin e fjalës. I kthyer<br />
në tradtitë, ku çdo vit nderojnë<br />
personalitete të larta të poezisë,<br />
edhe këtë vit, pra nesër, më 19<br />
gusht, “Mbrëmjet” fillojnë me mbjelljen<br />
tradicionale të drurit të<br />
frashërit në Parkun e Poezisë, nga<br />
ana e fituesit të Kurorës së Artë të<br />
MSP, poetit Lubomir Levçev nga<br />
Bullgaria, aty ku janë mbjellë edhe<br />
pemët e tjera nga laureatët gjatë<br />
48 viteve të kaluara.<br />
Hapja solemne dhe mbrëmja<br />
poetike me titull "Meridianet poetike"<br />
do të zhvillohen në mbrëmje<br />
në Pallatin e kulturës në Strugë.<br />
Siç është bërë traditë, fituesi i<br />
Kurorës së Artë të MSP, Lubomir<br />
22<br />
<strong>55</strong><br />
E enjte, 19 gusht 2010<br />
Në ligjëratën e tij me titull<br />
“Natyra psikologjike e gjuhës si<br />
veti unike njerëzore”, të cilën e<br />
mbajti në kuadër të Seminarit<br />
Ndërkombëtar për Gjuhë,<br />
Letërsi dhe Kulturë Shqiptare,<br />
gjuhëtari Rrahman Paçarizi<br />
theksoi se gjuha është dhunti<br />
vetëm për llojin njerëzor dhe si e<br />
tillë është hyjnore.<br />
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○<br />
faza, që, për t’u shpjeguar, marrin<br />
orë të tëra. Pra, duke qenë se bëhet<br />
fjalë për një proces dhe jo për ndonjë<br />
instinkt (e argumentet për dhe<br />
kundër do t’i trajtojmë gjatë kësaj<br />
ligjërate), atëherë është e<br />
nevojshme të flitet pak për shkencën<br />
që i studion ato e që në rrethanat<br />
tona është disiplinë e re –<br />
Psikolinguistika”, theksoi në<br />
ligjëratën e tij Paçarizi.<br />
Duke e cituar Platonin, i cili<br />
thotë se çdo shkencë nis me mahnitjen,<br />
me të mrekulluarit, Paçarizi<br />
tha se edhe psikolinguistika nis me<br />
mrekullimin dhe kjo mrekulli, sipas<br />
tij, nis me faktin se një njeri i<br />
rritur normalisht, me aftësi krejt të<br />
zakonshme mendore arrin të shënjojë<br />
me kode të veçanta, të ndryshme<br />
dhe qartësisht të dallueshme<br />
qindra mijëra e ndoshta edhe miliona<br />
koncepte mendore.<br />
“Ekzistenca e kodeve të caktuara<br />
gjuhësore, apo e varieteteve gjuhësore,<br />
përfshirë gjuhët, dialektet<br />
dhe substrukturat e tjera gjuhësore<br />
në të parë duket se e thjeshtëson<br />
problemin në të mësuar, siç e kanë<br />
shpjeguar edhe bihejvioristët, mirëpo,<br />
aftësia për të mësuar gjuhën dhe<br />
për ta përdorur atë qoftë si prodhim,<br />
Struga mirëpret mbi 60 poetë nga bota<br />
Sot nisin Mbrëmjet Strugane të Poezisë. Fituesi i Kurorës së Artë të Mbrëmje Strugane të Poezisë është poeti Lubomir Levçev nga Bullgaria<br />
Lubomir Levçev, fitues i Kurorës së Artë të Mbrëmjeve të Poezisë Strugane 2010<br />
Levçev, do të mbajë konferencën<br />
tradicionale për <strong>gazeta</strong>rët.<br />
qoftë si të kuptuar është mbi konsensusin<br />
si të tillë dhe krijon përshtypjen<br />
e një aftësie instinktive<br />
njerëzore, siç përpiqet ta argumentojë<br />
Steven Pinker, i ndikuar nga<br />
teoria e Darwin-it për gjuhën, teori<br />
e cila për çudi është e ndryshme nga<br />
pikëpamjet e tij evolucioniste, meqë<br />
gjuhën Charles Darwin-i e sheh si<br />
një tendencë për realizimin e një<br />
arti,” u shpreh Paçarizi.<br />
Ai shtoi se psikolinguistika flet<br />
për natyrën e gjuhës si aftësi unike<br />
njerëzore dhe si dhunti, duke shkuar<br />
madje deri te ngritja e<br />
hipotezave për ekzistencën e një,<br />
thënë kushtimisht, pajisjeje gjuhësore<br />
(Language Acquisition Device)<br />
në trurin e njeriut, apo për atë që<br />
njihet si qendër trunore e realizimit<br />
të gjuhës. Në këtë rast, edhe pse<br />
bëhet fjalë për një besim se gjuha<br />
është dhunti, e që përafrohet edhe<br />
Nga dita esotme, Struga do të<br />
jetë mikpritëse e shumë poetëve nga<br />
me konceptet fetare për gjuhën,<br />
Paçarizi tha se assesi psikolinguistika<br />
nuk ndërton dogmë mbi gjuhën,<br />
por një teori të zhvilluar mirë<br />
mbi procese psikologjike që ndodhin<br />
në mendjen e njeriut gjatë<br />
realizimit gjuhësor, përgjithësisht,<br />
që nga prodhimi, të kuptuarit, të<br />
nxënit dhe natyrat e origjinat e<br />
ndryshme të çrregullimeve gjuhësore.<br />
Pra, sipas tij, psikolinguistika<br />
flet për gjuhën si një dhunti<br />
vetëm për llojin njerëzor, por që realizohet<br />
përmes një procesi aq të<br />
ndërlikuar dhe aq të shpejtë, sa që<br />
mendja e njeriut nuk arrin ta perceptojë<br />
mjaftueshëm, meqë në<br />
natyrë nuk njihet asnjë proces tjetër<br />
që realizohet me këtë shpejtësi dhe<br />
saktësi, që e bën gjuhën të jetë një<br />
mrekulli dhe i jep përmasa hyjnore.<br />
Duke shtjelluar teori të ndryshme<br />
mbi psikolinguistikën, e në<br />
mbarë bota, pjesëmarrës në edicionin<br />
e 49 të Mbrëmje Strugane të<br />
Poezisë. Organizatori për këtë vit<br />
ka paralajmëruar se pjesëmarrës<br />
janë rreth 60 poetë nga të gjitha<br />
kontinentet si dhe rreth 50 poetë<br />
nga vendi. Mes poetëve ka edhe<br />
shumë poetë nga Shqipëria.<br />
Po ashtu sipas organizatorit,<br />
Mbrëmje Strugane të Poezisë 2010,<br />
veçanti teoritë bihejvioristike,<br />
Paçarizi theksoi se një nga betejat<br />
kryesore të psikolinguistëve është<br />
përpjekja për të argumentuar ekzistimin<br />
e një pajisjeje gjuhësore<br />
(Language Acquisition Device-<br />
LAD) siç do ta quante Levelt.<br />
“Sociolinguistët mendojnë se<br />
aftësia e njerëzve për të folur varet<br />
nga ambienti gjuhësor në të cilin<br />
rriten. Kjo është pjesërisht e<br />
vërtetë, pasi gjuha e parë të cilën e<br />
mëson njeriu është pikërisht gjuha<br />
e ambientit në të cilin nis të<br />
rritet, por aftësia e njeriut për të<br />
realizuar gjuhën nuk njeh kufij<br />
sociologjiko-gjuhësor, pasi ambienti<br />
përcakton vetëm varietetin gjuhësor<br />
që do ta nxërë fëmija, por nuk<br />
e përcakton aftësinë për gjuhën si<br />
të tillë. Pra, pavarësisht nga gjuha<br />
që flasin prindërit biologjikë të fëmijës,<br />
ai do ta mësojë gjuhën e njerëzve<br />
me të cilët rritet, pra gjuhën e ambientit<br />
gjuhësor. Një fëmijë me<br />
prindër kinezë, i rritur në ambient<br />
krejtësisht anglofon do ta mësojë<br />
anglishten dhe anasjelltas,” tha ai.<br />
Mirëpo, sipas Paçarizit, këtu vihet<br />
edhe kufiri për të cilin flet psikolinguistika.<br />
Psikolinguistët, u<br />
shpreh ai, argumentojnë në favor<br />
të tezës për ekzistimin e pajisjes<br />
gjuhësore kur merren me fazat fillestare<br />
të të nxënit të gjuhës nga fëmijët,<br />
kur ata përmes analogjisë ndërtojnë<br />
struktura të caktuara morfologjike,<br />
duke u dhënë vlerë paradigmatike<br />
ndajshtesave të caktuara.<br />
Në ligjëratën e tij, Paçarizi shtjelloi<br />
probleme të ndryshme të psikolinguistikës,<br />
duke ardhur në përfundim<br />
se gjuha është diçka hyjnore.<br />
“Gjuha është dhunti vetëm për<br />
llojin njerëzor, është diçka përsosmëria<br />
e të cilës është e pashpjegueshme,<br />
prandaj si e tillë, gjuha<br />
është hyjnore”, tha Paçarizi.<br />
do të pasurohen më përmbajtje të<br />
reja bashkëkohore, krahas përmbajtjeve<br />
të standardizuara. Do të<br />
ketë një miks muzikë-poezi, ku do<br />
të paraqiten muzikantët nga Izraeli,<br />
Spanja, Italia, Serbia etj, duke<br />
sintetizuar poezinë me muzikën.<br />
Krahas mbrëmjeve të njohura<br />
"Urat" "Meridijanet", "Nata pa interpunkcion",<br />
portreti i Laureatit<br />
në kishën mesjetare Shën Sofia në<br />
Ohër, këtë vit, "Mbrëmja e poezisë<br />
nacionale" i kushtohet poezisë<br />
së Azerbejxhanit.<br />
Laureati i sivjetmë i Kurorës së<br />
Artë të Mbrëmje Strugane të Poezisë,<br />
poeti 75 vjeçar, Lubomir Levçev<br />
nga Bullgaria, është autor i 50<br />
përmbledhjeve me poezi në gjuhën<br />
bullgare, të botuara nga viti 1957<br />
deri më 2007 si dhe autor i mbi 70<br />
veprave të botuara në shumë vende<br />
të botës.
Shqipëri – Gjermani,<br />
një udhëtim fotografik<br />
Në qytetin e Pogradecit është hapur një ekspozitë<br />
artistike e titulluar “Shqipëri – Gjermani, një udhëtim<br />
fotografik”. Protagonistë të koleksionit fotografik janë<br />
pesë autorë, një fotograf gjerman dhe katër shqiptarë.<br />
Veçanërisht pasditeve ose në<br />
mbrëmje banorë të qytetit, por dhe<br />
mjaft pushues vendas e të huaj, pasi<br />
kanë lënë plazhet buzë liqenit, vijnë<br />
në ambjentet galerisë së artit për të<br />
vizituar ekspozitën fotografike gjermano<br />
shqiptare. Bëhet fjalë për një<br />
projekt artistik që në thelb ka dokumentimin<br />
e përshtypjeve e mbresave<br />
jo në vendlindje. Është një<br />
shkëmbim mes asaj që ka kënë gjurmë<br />
dhe e nxjerrë në dukje nga një<br />
fotograf gjerman për Shqipërinë,<br />
dhe i katër artistëve shqiptarë për<br />
Gjermaninë. Përtej këtij dokumentimi<br />
artistik ka dhe shtysa të tjera<br />
shpjegon për DW kuratorja e fotoekspozitës<br />
Adela Demetja. “Siç<br />
është shkëmbimi mes artistëve të<br />
të dy vendeve, pasi ju e dini që nuk<br />
është e lehtë, të paktën për artistët<br />
Ishin vitet ’20 të shek XIX.<br />
Në një Paris që ende i<br />
shëronte plagët e shkaktuara<br />
nga tërbimi jakobin, jeton një<br />
Victor Hugo, poet e narrator i ashpër<br />
që tashmë ka shkruar disa romane.<br />
Suksesi, ai i vërteti, që do<br />
ta shndërrojë në një nga pendët më<br />
të mëdha të Francës, megjithatë<br />
duhet të vijë tekrar. Por është afër,<br />
shumë afër. Mjafton ta shkruajë<br />
romanin Notre Dame de Paris, ta<br />
rrëfejë epopenë e trishtë të Quasimodos<br />
të gjymtë, e kështu loja u<br />
krye. Çfarë mrekullie, fantazia e të<br />
mëdhenjve.<br />
Pastaj, pas gati dy shekujsh,<br />
nxjerr kokën një ditar i një gurgdhendësi<br />
anglez. E mes shënimeve<br />
të tij, në vete dëshmi origjinale e<br />
prapësive të artistëve të epokës, ja<br />
ku jepen të dhënat e një skulptori<br />
gungaç që jo vetën punon pranë<br />
kantiereve të restaurimit të Notre<br />
Dame, por edhe i ka “zyrat” në<br />
lagjen ku jeton Victor Hugo. Pra,<br />
Quasimodo. Ose, të paktën, njeriu<br />
që i dha bazën e mbështetjes<br />
frymëzimit të romancierit.<br />
Këtë hipotezë e avancojnë<br />
arkivistët e Tate, muzeut të madh<br />
të artit në Londër. E gjitha lind nga<br />
studimi i ditarit – shtatë vëllime<br />
shkruar me dorë – të cilin e ka lënë<br />
Henry Sibson, skulptor britanik i<br />
lindur më 1795. Librat, që janë gje-<br />
shqiptarë, dalja jashtë kufijve dhe<br />
shkëmbimi me artistë të tjerë, por<br />
sigurisht dhe ekspozimi. Zakonisht<br />
të gjitha ekspozita hapen në Tiranë<br />
dhe është centralizuar si të thuash<br />
ajo skenë e pakët e artit që kemi në<br />
Shqipëri. Gjatë këtyre ditëve kemi<br />
patur shumë vizitorë dhe ajo që na<br />
ka bërë përshtypje është se ata janë<br />
nga mosha të ndryshme, një publik<br />
miks, i cili vjen edhe për faktin<br />
se një ekspozitë vetëm me fotografi<br />
nuk është e zakonshme në këtë<br />
galeri, në këtë qytet”.<br />
Dy temat kryesore që kanë motivuar<br />
autorët e ekspozitës janë nga<br />
njera anë Shqipëria 20 vjet pas<br />
rënies së komunizmit nga këndvështrimi<br />
gjerman dhe në anën<br />
tjetër Gjermania, 20 vjet pas ribashkimit<br />
të Gjermanisë nga kënd-<br />
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○<br />
○<br />
Gungaçi i “Notre Dame de Paris” është i vërtetë<br />
Hugo e takoi vërtet. Ai ishte një skulptor që<br />
punonte në restaurimin e katedrales, e kishte<br />
dyqanin e tij afër shtëpisë së romancierit<br />
tur në një banesë në Penzance,<br />
Cornovaglia, janë blerë nga Tate<br />
më 1999, e tash janë ekspozuar për<br />
publikun në Hyman Kreitman<br />
Reading Room. Është dashur<br />
kohë, por në fund kujdesi i një<br />
hulumtuesi, Adrian Glew, i ka rënë<br />
pikës. E nga palët e kohës ka dalë<br />
jashtë Quasimodo. “I kam vërejtur<br />
referimet derisa i katalogoja ditarët<br />
e Sibsonit – ka shpjeguar ai -. Menjëherë<br />
e kam kuptuar se ishte rasti<br />
ta hulumtoja më tepër çështjen”.<br />
Në një moment të caktuar,<br />
gurgdhendësi i Shenjtërisë së Tij<br />
(në këtë rast George IV) shkon në<br />
Paris për të punuar në restaurimin<br />
e katedrales së Notre Damit. “Unë<br />
– shkruan Sibson – duhej të punoja<br />
në dekorimin e dritareve”. Detyrë<br />
që megjithatë nuk do të realizohet<br />
kurrë për shkak të një zënke me një<br />
firmën Plantor & Fontaine. Sibson<br />
mbetet i papunë dhe vendos t’iu<br />
drejtohet dyqaneve që merren me<br />
statujat e mëdha me porosi.<br />
Dhe ka fat. “Këtu – shkruan –<br />
takova Monsieur Trajan, njërin nga<br />
personat më bujar që kam takuar<br />
ndonjëherë. Punonte si latues për<br />
krye-skulptorin, emri i të cilit nuk më<br />
kujtohet. Ishte gungaç dhe nuk kishte<br />
dëshirë të përzihej me latuesit. Gdhendësit<br />
ia kishin lënë emrin ‘Le<br />
Bossu’, ose Gungaçi, në frëngjisht.<br />
Në fund Sibson pranohet në<br />
vështrimi shqiptar. Grupi i autorëve<br />
shqiptarë përbëhet nga artistët Bevis<br />
Fusha, Arvenol Hasa, Ledia Kostandini<br />
dhe Alketa Ramaj.<br />
Alketa Ramaj gjatë qëndrimit të<br />
saj në Gjermani ka kaluar më shumë<br />
kohë në Berlin. Duke prezantuar<br />
punimet e saj në ekspozitë ajo thotë<br />
për DW se gjithshka e ka sistemuar<br />
në dy cikle. “I pari që ka më shumë<br />
diçka që ne nuk e kemi në vendin<br />
tone, që është pjesa underground.<br />
Se si e përjetojnë këta njerëz, si është<br />
marrëdhënia e tyre me nëntokën<br />
e qytetit. Kjo ka lidhje me gjithë<br />
skuadër dhe dërgohet të punojë në<br />
qytezën Dreux. Siç shkruan në ditar,<br />
duke rrëfyer në këtë rast në<br />
veten e tretë, “Monsieur Le Bossu<br />
personalisht i rekomandoi Trajanit<br />
ta marrë me vete atë anglezin e<br />
vogël”. Sibson, në këtë pikë, e ndoqi<br />
fatin e vet. Ndërsa arkivistët e Tate<br />
fillojnë hetojnë për Le Bossu-n.<br />
“Skulptorët dhe latuesit e përshkruar<br />
në ditarin e Sibsonit –<br />
vërejnë – punonin në një atelie<br />
pranë Ecole des Beaux Arts që isht<br />
vendosur në arrondissement-in e<br />
gjashtë të Parisit”. Ose lagjja ku<br />
jetonte i riu Victor Hugo, i cili, mes<br />
të tjerash, e mori shumë për zemër<br />
restaurimin e Notre Dame. “Victor<br />
Hugosë nuk ia kishte qejfi projektin<br />
e restaurimit të traversës<br />
veriore, të nënshkruar nga arkitekti<br />
Etienne-Hippolyte Godde», kujton<br />
Glew. Është aq e vërtetë sa që<br />
Hugo, bashk me intelektualët e<br />
pjesën konceptuale me temën në<br />
përgjithësi. Cikli i dytë është më<br />
shumë tek pjesa e fotoreportazhit.<br />
Në këndvështrimin tim është një<br />
bashkim komunitetesh të shumta.<br />
Sepse rënia e murreve nuk është<br />
diçka vetëm objektive, siç mund ta<br />
them, por është dhe mentaliteti i<br />
njerëzve në përgjithësi. Kështu unë<br />
jam përpjekur të shikoj se si shumë<br />
komunitete rrinë bashkë me njeri<br />
tjetrin dhe çdo njeri është i lirë të<br />
veprojë ose të ndërveprojë në<br />
mënyra të ndryshme”.<br />
Heinrich Völkel një vizitor<br />
sistematik i Shqipërisë pas vitit<br />
2005 e në vijim ka selektuar shkrepje<br />
të aparatit që ka bërë veçanërisht<br />
në kryeqytet. Ndaj dhe cikli<br />
titullohet “Tirana - Mon Amour!”,<br />
që ka punime në portret dhe fotoreportazh.<br />
Qëllimi i Völkel-it është<br />
një përpjekje për të dokumentuar<br />
përshtypjet e tij mbi Shqipërinë dhe<br />
njerëzit gjatë proceseve të shpejta<br />
transformuese në vend, thotë për<br />
DW, Adela Demetja, kuratore e fotoekspozitës.<br />
tjerë, qe ndër ata që përkrahën<br />
Comité historique des Arts et<br />
Monuments, i cili premtoi përdorimin<br />
e një stili më të ngjashëm<br />
me stilin gotik.<br />
Autori i Notre Dame de Paris,<br />
botuar më 1831, pra e njihte shumë<br />
mirë katedralen. “Duke pasur parasysh<br />
interesimin e tij për punimet<br />
e restaurimit dhe afërsinë mes<br />
banesës së tij dhe dyqanit të Le<br />
Bossu – thotë Glew – është e mundshme<br />
që Hugo ta ketë parë, ose<br />
edhe njohur, Trajanin dhe shefin e<br />
tij, Gungaçin”. Aq më tepër që, në<br />
një version të parë të ‘Të mjerët’,<br />
protagonisti i romanit – shihe ti –<br />
ishte pagëzuar nga Hugo Jean Trajean,<br />
më vonë Jean Valjean vetëm<br />
në versionin vijues. Koincidencë?<br />
Ndoshta. S’e luan topi se një gungaç<br />
ekzistonte, në Notre Dame,<br />
përnjëmend. Kusurin e ka sajuar<br />
fantazia e Hugosë.<br />
KULTURE<br />
Kontaktoni në: kultura@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net<br />
E enjte, 19 gusht 2010<br />
Angela Martini përfaqëson Shqipërinë<br />
në Miss Univers. Kostumi me<br />
të cilin ajo paraqitet në këtë aktivitet<br />
është designuar nga "Victoria's Secret"<br />
dhe i ka kushtuar organizatës shqiptare<br />
të Miss Universit 6000 dollarë. Martini,<br />
e cila është lindur në Shqipëri dhe<br />
rritur në Zvicër, është një nga modeleteksporte<br />
më të bukura zvicerane.<br />
TEA TEATRI TEA TRI KOMBËT KOMBËTAR<br />
KOMBËT AR<br />
I I KOSOVËS KOSOVËS SHP SHPALL SHP ALL<br />
KONKURSIN ONKURSIN PËR<br />
PËR<br />
DRAMË<br />
DRAMË<br />
KOMBËT OMBËT OMBËTARE<br />
OMBËT ARE<br />
“KA “KATARINA “KA ARINA JOSIPI<br />
JOSIPI<br />
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○<br />
Teatri Kombëtar i Kosovës<br />
(TKK) fton të gjithë kri<br />
juesit shqiptarë që të<br />
konkurrojnë me dramat e tyre në<br />
Konkursin për Dramë Kombëtare<br />
“Katarina Josipi 2010”. Ky konkurs<br />
është mbështetur financiarisht nga<br />
Ministria e Kulturës, Rinisë dhe<br />
Sportit e Republikës së Kosovës. Sipas<br />
organizatorëve, konkursi për<br />
Dramë Kombëtare “Katarina Josipi”<br />
është i hapur për të gjithë krijuesit<br />
shqiptarë që shkruajnë drama. Një<br />
autor mund të sjellë më së shumti<br />
dy drama për shqyrtim. Dramat që<br />
konkurrojnë në këtë konkurs duhet<br />
të jenë jo më të shkurtëra se 50<br />
minuta; Dramat e të gjitha zhanreve<br />
do të merren në shqyrtim; Tema dhe<br />
as numri i personazheve nuk janë të<br />
limituara. Dramat e papërfunduara<br />
apo sinopsiset nuk do të merren fare<br />
në shqyrtim; Dramat që sillen në<br />
këtë konkurs duhet të jenë origjinale,<br />
të shkruara mbas vitit 2000,<br />
duhet të jenë të painskenuara më përpara<br />
dhe të pabotuara; Tri dramat më<br />
të mira shpërblehen me tri çmime, përkatësisht:<br />
çmimi i parë 3,600 euro,<br />
çmimi i dytë me 2,400 euro dhe çmimi<br />
i tretë me 1,200 euro; Drama që fiton<br />
vendin e pare, konsiderohet si dramë<br />
potenciale për t‘u inskenuar në njërin<br />
nga sezonat e ardhshëm në TKK; Tri<br />
dramat fituese botohen në një edicion<br />
special; Autorët që sjellin dramat e tyre<br />
në këtë konkurs konsiderohet se i pranojnë<br />
kushtet e këtij konkursi.<br />
Konkursi konsiderohet i hapur nga dita<br />
e publikimit në media (gusht 2010),<br />
kurse mbyllet zyrtarisht me 25 Dhjetor<br />
2010. Çdo dramë e ardhur mbas<br />
datës 25 dhjetor nuk do të merret në<br />
shqyrtim. Nuk do të merren në<br />
shqyrtim as dramat që nuk i plotësojnë<br />
kriteret e përmendura më lart.<br />
<strong>55</strong> 23
REKLAMA<br />
24<br />
<strong>55</strong><br />
E enjte, 19 gusht 2010<br />
CMYK<br />
Dashuri e re Mesdhetare<br />
Shqipëria, pasioni i<br />
përjetshëm i kthimit në shtëpi