07.06.2013 Views

gazeta pdf.pmd - Gazeta 55

gazeta pdf.pmd - Gazeta 55

gazeta pdf.pmd - Gazeta 55

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

E PËRDITSHME<br />

E PAVARUR<br />

Drejtor:<br />

FAHRI BALLIU<br />

Kryeredaktor:<br />

ILIR NIKOLLA<br />

Nr. 227 (4292)<br />

Viti XIV i botimit<br />

(numri i parë doli<br />

më 18.10.1997)<br />

E enjte,<br />

19 gusht 2010<br />

Pasi ka kuptuar se <strong>gazeta</strong>t e<br />

televizionet e deritanishme<br />

po i konsumohen, Edi Rama<br />

ka urdhëruar biznesmenët<br />

pranë tij të hapin disa <strong>gazeta</strong><br />

e televizione të rinj, në<br />

mënyrë që të synohet një<br />

shpëlarje e imazhit të tij të<br />

rrënuar politik. Sadri Abazi<br />

është vënë në krye të<br />

përpjekjeve për hapjen e një<br />

televizioni të ri, sipas stilit<br />

“Rama Plus”, kurse Fidel Ylli<br />

është futur në garë, që të<br />

rigjallërojë ëndrrën për një<br />

sekt <strong>gazeta</strong>rësh, nën strehën<br />

e një gazete dhe një radioje.<br />

Urdhrin për hapjen e<br />

mediave të reja mësohet se e<br />

kanë marrë edhe disa<br />

biznesmenë të tjerë të grupit<br />

parlamentar socialist<br />

NË BRENDËSI<br />

Mimi Mimi K KKodheli,<br />

K odheli,<br />

as as nuk nuk di, di, as<br />

as<br />

nuk nuk pyet pyet të të paktën<br />

paktën<br />

Nga Artur Bego<br />

Arritjet e qeverisë, që për Mimi<br />

Kodhelin janë “lëvdata”, sigurisht<br />

që nuk ka si të kapërdihen as nga<br />

ajo, as nga Edi Rama dhe as nga<br />

kush do tjetër në PD dhe në<br />

opozitë, janë fakte “kokëshkrete”,<br />

që pavarësisht (mos)dëshirave të<br />

njërit apo tjetrit, nuk mund të mos<br />

njihen, e për pasojë nuk mund të<br />

mos pranohen.<br />

Të ngritur në “institucion”<br />

vjelljen e vrerit ndaj çdo arritje të<br />

qeverisë, Mimi Kodheli nuk kishte<br />

si të sillej as dje ndryshe, nga<br />

ajo vetë, por edhe të tjerë sipër e<br />

HOMAZH<br />

CMYK<br />

Shkolla 12-vjeçare jopublike<br />

Shkolla që sf idon të ardhmen<br />

REGJISTRIMET FILLUAN<br />

Kontakto: 0692099430; 0692076801<br />

Adresa: Adresa: Rruga<br />

Rruga<br />

“Medar “Medar Shtylla Shtylla”, Shtylla ”,<br />

qendra qendra e e biznesit biznesit<br />

biznesit<br />

Tel: el: 04/2321364,<br />

04/2321364,<br />

Tel: el: 04/232136<br />

04/2321366,<br />

04/232136<br />

Fax:04/2321365,<br />

Fax:04/2321365,<br />

Fax:04/2321365,<br />

Tiranë<br />

Tiranë<br />

E-mail:<br />

info@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net,<br />

info@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net,<br />

info@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net,<br />

<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>mail@<br />

<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>mail@<br />

<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>mail@<br />

yahoo.com,<br />

yahoo.com,<br />

Internet:<br />

www www.<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.al<br />

www .<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.al<br />

Çmimi Çmimi Çmimi 30 30 lekë<br />

lekë<br />

Greqi Greqi 1,5 1,5 EURO<br />

EURO<br />

Motorgjeneratore - Motore te fuqive te ndryshme - Materiale Elektrike<br />

UPS - Radrizatore - Invertera - Transformatore - Filtra dhe Lubrifikante<br />

Centrale Hidrike dhe Termike<br />

www.amadeus-al.com<br />

BOTIM I RI “<strong>55</strong>“<br />

STALINI<br />

(Në oborrin e Carit të kuq)<br />

Monografia më e famshme e<br />

shkruar për diktatorin e shekullit<br />

XX vjen në shqip në botimin<br />

cilësor të Shtëpisë Botuese “<strong>55</strong>”<br />

Rama, në kërkim të mediave të reja<br />

POLITIKË 3 DITA<br />

Vera e 2010-s, rekord pushue-<br />

Vendimet më të<br />

fundit të qeverisë<br />

sish në brigjet shqiptare<br />

Shqipëria pret më shumë vizitorë sesa çka banorë të përhershëm. Kryeministri premton<br />

se për vitin e ardhshëm në buxhetin e shtetit do fuqizohen investimet për turizmin, për<br />

t’i dhënë një dimension zhvillimit të këtij sektori të rëndësishëm të ekonomisë shqiptare<br />

Dyfishohen Dyfishohen pagesat<br />

pagesat<br />

për për personelin<br />

personelin<br />

akademik akademik të<br />

të<br />

universiteteve, universiteteve, rriten<br />

rriten<br />

pagat pagat e e nëpunësve<br />

nëpunësve<br />

të të njësive njësive vendore<br />

vendore<br />

FORUM<br />

Françesk Françesko Françesk o K KKosiga,<br />

K osiga, një një president<br />

president<br />

kundra kundra hipokrizisë hipokrizisë së së të të Majtëve<br />

Majtëve<br />

dhe dhe një një mik mik i i shquar shquar i i shqiptarëve<br />

shqiptarëve<br />

Lidhja e ish-presidentit italian Francesco Cosiga<br />

me Institutin e Kërkimeve Politike “Alcide de Gasperi”<br />

tel. +3<strong>55</strong> 4 22 74 500<br />

fax.+3<strong>55</strong> 4 22 24 279<br />

Our energy working for you.<br />

E enjte, 19 gusht 2010<br />

Pesimizmi Pesimizmi që<br />

që<br />

shoqëron shoqëron mjediset mjediset e<br />

e<br />

social-k social-komunizmit<br />

social-k omunizmit<br />

Nga Kadri Gega<br />

Gjatë gjithë historisë ka patur<br />

dy forma bazë të organizimit shoqëror:<br />

kolektivizëm dhe individualizëm.<br />

Në shekullin e njëzetë<br />

kolektivizimi ka marrë shumë forma<br />

si socializmin, fashizmin, nazizmin<br />

dhe komunizmin, të cilat<br />

janë variantet e tij më të dukshme.<br />

I vetmi sistem social i krahasueshëm<br />

me individualizmin ësh<br />

10 10 liderët liderët më më të<br />

të<br />

respektuar respektuar në në botë<br />

botë<br />

Revista amerikane<br />

Newsweek stilon emrat e 10<br />

liderëve që në një mënyrë a<br />

në një tjetër kanë fituar<br />

respektin e vendit të tyre<br />

Ambiciozi i sapoardhur, David<br />

Kameron, Mbretëria e Bashkuar<br />

- Ai është kryeministri më i ri që<br />

ka pasur Britania e Madhe në njëqind<br />

vitet e fundit dhe u gjet në<br />

një detyrë e situatë aspak të lehtë:<br />

me një luftë jopopullore, me<br />

<strong>55</strong> 1


Flet Klement Zguri, anëtari<br />

i KQZ-së<br />

Fletët Fletët e e votimit<br />

votimit<br />

digjen digjen pas<br />

pas<br />

dekretit dekretit për<br />

për<br />

datë datë e<br />

e<br />

zgjedhjeve<br />

zgjedhjeve<br />

Institucioni i administrimit të<br />

zgjedhjeve shprehet se s’do<br />

presë pa fund negociatat e<br />

politikës, por do të marrë masa<br />

të menjëhershme për<br />

respektimin e ligjit dhe<br />

Kushtetutës<br />

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve<br />

nuk do të presë pa fund negociatat e<br />

partive politike për djegien apo jo të<br />

fletëve të votimit. Anëtari i KQZ-së Klement<br />

Zguri deklaron se sapo të dalë<br />

dekreti i presidentit për datën e<br />

zgjedhjeve vendore, do të nisë puna<br />

për zbrazjen e kutive nga dokumentacioni<br />

i zgjedhjeve të kaluara.<br />

“KQZ nuk donte të futej në konfliktin<br />

që ishte ndërmjet partive politike.<br />

Gjithsesi mendoj që elementi<br />

kohë ka efektin e vet në një proces<br />

zgjedhor. Jemi fare pranë daljes së<br />

dekretit të presidentit për zgjedhjet<br />

lokale dhe me daljen e tij KQZ duhet<br />

të ndërtojë një plan orientues të<br />

punëve sipas procedurave dhe afateve<br />

që ka një proces zgjedhor. Një<br />

ndër to është edhe përgatitja e infrastrukturës,<br />

logjistikës dhe kutitë e<br />

votimit janë pjesë e kësaj infrastrukturë.<br />

Dekreti është orientues që KQZ<br />

të fillojë në mënyrë intensive përgatitjet<br />

për zgjedhjet e ardhshme. Është<br />

e pafalshme për ne në rast se procesi<br />

I ardhshëm do të çalojë apo do<br />

të vihet në rrezik qoftë dhe për këtë<br />

element”- u shpreh Zguri.<br />

Ai vëren gjithashtu se Komisioni<br />

Qendror i Zgjedhjeve priti gjatë për<br />

një marrëveshje mes partive politike,<br />

por tashme Kodi zgjedhor është i<br />

qartë se fletët dhe kundrafletët e<br />

votimit duhet të digjen.<br />

“Mbas përfundimit të procesit<br />

zgjedhor, mbasi ka mbaruar edhe<br />

procesi i ankimimit KQZ hap kutinë e<br />

materialeve zgjedhore, nxjerr dokumentacionin<br />

i cili duhet të ruhet në<br />

arkivin e shtetit dhe pas kësaj,<br />

paralelisht djeg fletët e votimit së<br />

bashku me kundrafletët”, tha Zguri.<br />

Lidhur me kërkesën e disa<br />

qytetareve për referendum për<br />

zgjidhjen e krizës politike është jokorrekte<br />

sipas Klement Zgurit që veçon<br />

mungesën e referencave politike në<br />

këtë kërkesë. “Nuk ka asnjë referencë<br />

ligjore. Po të shohësh termat<br />

brenda saj përmenden kriza politike,<br />

kriza ekonomike që janë të ulura<br />

këmbëkryq në familjet e shqiptarëve…<br />

ka terma edhe shumë të<br />

rëndë që situata mund të përkeqësohet<br />

dhe të dalë edhe jashtë kontrollit.<br />

Janë elementë të cilët nuk janë<br />

në fokus të punës së KQZ”- deklaroi<br />

ndër të tjera anëtari i Komisionit Qendror<br />

të Zgjedhjeve, Klement Zguri.<br />

Çështja e fletëve të votimit të<br />

zgjedhjeve të kaluara ka qenë një<br />

mollë sherri për mazhorancën dhe<br />

opozitën. Kërkesat e socialistëve për<br />

hapje të kutive të votimit janë vlerësuar<br />

nga shumica, mendimi i lirë i<br />

ekspertëve juridikë dhe opinioni<br />

ndërkombëtar si absurde dhe pa bazën<br />

e duhur ligjore. Me afrimin e<br />

zgjedhjeve vendore, bëhet gjithnjë e<br />

më i lakuar qëndrimi se PS dhe PD<br />

do shkojnë deri një konsensusi paraprak<br />

për mbylljen e kapitullit të stërzgjatur<br />

të zgjedhjeve të 2009-s dhe përgatitjen<br />

për procesin e vendoreve të<br />

2011-s.<br />

2<br />

<strong>55</strong><br />

E enjte, 19 gusht 2010<br />

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○<br />

Mimi Kodheli, as nuk di,<br />

as nuk pyet të paktën<br />

Nga Artur Bego<br />

Arritjet e qeverisë, që për Mimi<br />

Kodhelin janë “lëvdata”, sigurisht<br />

që nuk ka si të kapërdihen as nga<br />

ajo, as nga Edi Rama dhe as nga<br />

kush do tjetër në PD dhe në<br />

opozitë, janë fakte “kokëshkrete”,<br />

që pavarësisht (mos)dëshirave të<br />

njërit apo tjetrit, nuk mund të mos<br />

njihen, e për pasojë nuk mund të<br />

mos pranohen.<br />

Të ngritur në “institucion”<br />

vjelljen e vrerit ndaj çdo arritje të<br />

qeverisë, Mimi Kodheli nuk kishte<br />

si të sillej as dje ndryshe, nga<br />

ajo vetë, por edhe të tjerë sipër e<br />

nën atë në piramidën e PS-së, duke<br />

mos lënë pas dore as Edi Ramën,<br />

nga të gjithë këta së bashku, apo<br />

veç e veç, janë sjellë, ku ju është<br />

dashur të vjellin vrer edhe kur Shqipëria<br />

ishte në prag të hyrjes në<br />

NATO, edhe tani kur Shqipëria<br />

ndodhet në prag të liberalizimit të<br />

vizave edhe tani kur Shqipëria<br />

ndodhet në prag të marrjes së statusit<br />

të vendit kandidat për në BE.<br />

Këtë natyrisht e kanë bërë me metodat<br />

e tyre “të zgjedhura”..., herëherë<br />

duke protestuar në ditën e<br />

hyrjes së Shqipërisë në NATO,<br />

herë-herë duke vënë në dyshim sigurinë<br />

e kartave të identiteti dhe<br />

pasaportave biometrike, dhe herëherë<br />

duke bojkotuar Parlamentin,<br />

apo duke u shtrirë rrugëve në zonat<br />

urbane e rurale të vendit deri edhe<br />

duke u ngujuar me erës së urinës<br />

e qofteve në çadrat e pretenduara<br />

të grevës së urisë, diku përballë<br />

kullave binjake.<br />

Dhe kur Mimi Kodheli, të tjerët<br />

poshtë edhe sipër saj në hierarkinë<br />

e PS-së, deri edhe te Edi Rama, u<br />

bindën se sikurse nuk mund të<br />

ndalnin hyrjen e Shqipërisë në<br />

NATO, nuk mund të ndalin as liberalizimin<br />

e vizave, por as marrjen<br />

e statusit të vendit kandidat, koha<br />

çuditërisht punonte kundër këtyre,<br />

për deri sa i vuri përballë arritjes,<br />

apo suksesit të radhës të<br />

qeverisë, i cili sikurse dukshëm bie<br />

në sy, është boom-i turistik.<br />

Dhe pas kësaj arritje dhe suksesi<br />

tmerrues të qeverisë, Mimi<br />

Kodheli, të tjerë poshtë e sipër saj<br />

në strukturat e PS-së, deri edhe<br />

te Edi Rama, nxituan me të njëjtat<br />

metoda, ku protestat e sajuara<br />

mbanin peshën kryesore, të zbehnin<br />

sadopak arritjen dhe suksesin<br />

e radhës të qeverisë.<br />

Kulmin e arriti Mimi Kodheli dje,<br />

kur e irrituar me boom-in e vizitorëve<br />

shqiptarë e të huaj, që kanë zgjedhur<br />

të kalojnë pushimet në Shqipëri,<br />

nuk mundi të përmbahej kur artikuloi<br />

se, “Sali Berisha numëron për<br />

turistë çdo qytetar shqiptar apo të<br />

huaj, që kthehet nga emigracioni apo<br />

që tranziton në Shqipëri, për arsye<br />

që në fakt nuk kanë asnjë lidhje me<br />

turizmin”.<br />

Padyshim, në formë parantezë,<br />

është Mimi Kodheli që nuk ka<br />

ndonjë lidhje me PS-në. Se po të<br />

kishte ndonjë lidhje të tillë, ajo<br />

do të kujtohej se as më shumë e<br />

as më pak edhe Bashkim Fino, ish-<br />

Ministri i Rregullimit të Territorit<br />

dhe Turizmit në vitet 2003 e 2004,<br />

këtë “mënyrë numërimi” përdorte.<br />

Për këtë Mimi Kodheli, natyrisht<br />

mund edhe të ketë dëgjuar, por ajo<br />

që asaj nuk i vjen mirë ta kujtoj ka<br />

të bëjë me atë se, ndërsa në 28<br />

dhjetor 2004, Bashkim Fino, ish-<br />

Ministri i Rregullimit të Territorit<br />

dhe Turizmit numëronte për të<br />

gjithë atë vit, jo më shumë se<br />

370.000 (vizitorë + turistë), Mimi<br />

Kodheli duhet të kuptojë se kjo<br />

shifër, me gjithë rritjen me 70.000,<br />

krahasuar me vitin 2003, është më<br />

e vogël se 389.528, aq sa është<br />

numri vetëm i shtetasve të huaj,<br />

që kanë hyrë në Shqipëri vetëm për<br />

pesëmbëdhjetëditëshin e parë të<br />

muajit gusht të vitit 2010.<br />

Po të hyjmë më thellë në llogaritë<br />

e krahasuara, ky numër i shtetasve<br />

të huaj që kanë hyrë në<br />

Shqipëri, vetëm për periudhën 1<br />

qershor 2010 – 15 gusht 2010, i<br />

cili llogaritet në 1.167.949, është<br />

më se trefishi i 370.000 (vizitorë<br />

+ turistë), që ish-Ministri i Rregullimit<br />

të Territorit dhe Turizmit,<br />

numëronte për gjithë vitin 2004.<br />

Në qoftë se, për inat të Mimi<br />

Kodhelit, do të injorojmë irritimin<br />

e saj dhe do të këmbëngulim të<br />

numërojmë për turist “çdo shqiptar<br />

apo të huaj, që kthehet nga emigracioni<br />

apo që tranziton në Shqipëri”,<br />

atëherë duhet t’i kujtojmë<br />

Mimi Kodhelit, se në total ky<br />

numër, vetëm për periudhën 1 qershor<br />

– 15 gusht 2010, arrin në<br />

2.100.743, një numër ky, rreth 6<br />

herë më i madh se 370.000 (vizitorë<br />

+ turistë), që ish-Ministri i<br />

Rregullimit të Territorit dhe Turizmit,<br />

numëronte për gjithë vitin<br />

2004...<br />

Në qoftë se shifrën e 370.000<br />

(vizitorë + turistë) të ish-Ministrit<br />

të Rregullimit të Territorit dhe<br />

Turizmit, për vitin 2004, Mimi<br />

Kodheli do ishte kujtuar ta krahasonte<br />

vetëm me numrin 518.00, të<br />

automjeteve të cilët nga data 18<br />

qershor deri në datën 16 gusht<br />

kanë kaluar nëpër tuneli e Kalimashit,<br />

ajo të paktën do të kishte<br />

kuptuar që nuk duhet të lejonte<br />

të tallej me veten, sikurse e bëri<br />

dje...<br />

Ndaj Mimi Kodheli, me gjithë<br />

inatin dhe irritimin që nuk mund<br />

ta fshehë së demonstruari, për aq<br />

kohë, sigurisht të konsiderueshme,<br />

që nuk ka pasur lidhje më PS-në,<br />

të paktën të konsultohet me personat<br />

me përvojë dhe me lidhje më<br />

të hershme në këtë parti. Sepse,<br />

sepse, në qoftë se të paktën, do e<br />

kishte marrë mundimin të konsultohej<br />

me Bashkim Finon, ish-Ministrin<br />

e Rregullimit të Territorit dhe<br />

Turizmit, ai (Bashkim Fino), më e<br />

pakta do ta kishte këshilluar të hiqte<br />

nga deklarata e saj frazën “Sali Berisha<br />

numëron për turistë çdo<br />

qytetar shqiptar apo të huaj, që<br />

kthehet nga emigracioni apo që<br />

tranziton në Shqipëri, për arsye që<br />

në fakt nuk kanë asnjë lidhje me<br />

turizmin”, dhe më e shumta do t’i<br />

hakërrehej, “rri urtë ti moj b..., mos<br />

ia fut kot”...<br />

Mbrojtja e plazheve, Ministria e Mjedisit gjobit<br />

me 54 milionë lekë subjektet private<br />

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○<br />

Autoritet përgjegjëse në vend po respektojnë me përpikëri angazhimet e<br />

qeverisë për mbrojtjen e zonave bregdetare, në kushtet kur Shqipëria po<br />

shënon një numër rekord turistësh, çka parashikohet të shkohet drejt dyfishimit<br />

vitin e ardhshëm.<br />

Frekuentimi në rritje për plazhet e mahnitëse në të gjithë vijën bregdetare<br />

të vendin, bën të detyrueshme marrjen e masave administrative për<br />

mbrojtjen e zonave. Kësisoj,<br />

Ministria e Mjedisit deklaroi se ka vendosur në total 53 milionë e 580<br />

mijë lekë gjoba si dhe ka pezulluar 17 subjekte private për ndotjen e zonës<br />

bregdetare, si pasojë e një aksioni rutinë. Kontrolli është kryer ndaj subjekteve<br />

që ushtrojnë aktivitetin e tyre në zonën e bregdetit deri në lokalitet e<br />

Korçës dhe Pogradecit, vende që frekuentohen si plazhe gjatë sezonit veror.<br />

Drejtori i Kontrollit për Mjedisin, Alfred Deshati bën të ditur se nga këto<br />

inspektime janë vendosur gjoba që variojnë nga 100 deri në 1 milion lekë.<br />

Një çështje që është parë me rëndësi nga inspektorët e mjedisit gjatë kontrolleve<br />

të kryera prej tyre ka qenë shkarkimi i ujërave të zeza në det si dhe<br />

mbetjet spitalore nga subjekte shtetërore. Zona bregdetare e Durrësit, Golemit<br />

dhe Shkëmbit të Kavajës, e konsideruar si më e ndotura nga derdhjet<br />

në det të ujërave të zeza, tashmë ka shpëtuar nga ky makth, teksa Ministria e<br />

Mjedisit ka penalizuar kundërvajtësit si dhe ka realizuar shkëputjen e tubacioneve<br />

të ujërave të zeza që derdheshin në det. “Inspektoriati i Mjedisit në<br />

zonën e Golemit dhe në zonën e Shkëmbit të Kavajës ka realizuar shkëputjen<br />

e tubacioneve dhe ndërprerjen e derdhjeve të ujërave të zeza në det” - tha më<br />

tej, Alfred Deshati, Drejtori i Kontrollit për Mjedisin.<br />

Disa nga subjektet e penalizuara për ndotje të vijës bregdetare<br />

1. Bashkia Durrës, 1 000 000 lekë, për ndotje të vijës bregdetare në<br />

zonën e plazhit në Gjirin e Durrësit<br />

2. Komuna Ishëm, Durrës, 1 000 000 lekë, për ndotje të vijës bregdetare<br />

në zonën e plazhit në Gjirin e Lalëzit<br />

3. Bashkia Durrës, Ndërmarrja Komunale e Pastrimit të Plazhit 1 000<br />

000 lekë, për ndotje të vijës bregdetare në zonën e plazhit në Gjirin e Durrësit<br />

4. Janë penalizuar edhe disa subjekte të tjera private si disko, restorante<br />

dhe hotele, për mos ndotje të vijës bregdetare dhe ndotje akustike jashtë<br />

orareve të përcaktuara.


Vera e vitit 2010, rekord<br />

pushuesish në brigjet shqiptare<br />

Shqipëria pret më shumë vizitorë sesa çka banorë të përhershëm. Kryeministri premton se<br />

për vitin e ardhshëm në buxhetin e shtetit do fuqizohen investimet për turizmin, për t’i<br />

dhënë një dimension zhvillimit të këtij sektori të rëndësishëm të ekonomisë shqiptare<br />

Kreu i qeverisë Sali Berisha<br />

përsëriti dje në mbledhjen<br />

e Këshillit të Ministrave se<br />

Shqipëria është vizituar nga një numër<br />

rekord pushuesish, të cilët zgjodhën<br />

brigjet shqiptare për të kaluar<br />

pushimet e tyre. Sipas kryeministrit<br />

kjo përbën një zhvillim të rëndësishëm,<br />

pasi turizmi është një nga<br />

degët kryesore të ekonomisë në vend.<br />

“Këtë vit, Shqipëria pret më shumë<br />

vizitorë se çka banorë të përhershëm<br />

dhe unë ju garantoj që kjo rritje nuk<br />

do të ketë të ndalur”, u shpreh kryeministri.<br />

Berisha vijoi se turizmi është bërë<br />

me një shpejtësi marramendëse, një<br />

ndër degët më kryesore të kësaj ekonomie<br />

dhe kjo brenda një kohe shumë<br />

të shkurtër.<br />

“Këtë vit, rritja e vizitorëve krahasuar<br />

me vitin 2004 mund të arrijë në<br />

12 herë. Ky do të jetë viti i parë në historinë<br />

e këtij vendi, që Shqipëria ka<br />

pritur më shumë vizitorë se çka banorë<br />

brenda saj. Ky është një lajm jashtëzakonisht<br />

pozitiv. Por përpjekjet e<br />

bëra sigurisht kanë qenë të shumta.<br />

Investime masive janë adresuar në zonat<br />

turistike nga Velipoja deri në Ksamil.<br />

Këto investime ne tërësi në infrastrukturë<br />

tejkalojnë 1 miliard euro. Megjithatë,<br />

rritja është marramendëse, çka do<br />

të thotë që secila ministri të investojë<br />

në fuqizimin dhe zhvillimin e kapaciteteve<br />

turistike të vendit. Nuk mund<br />

të mendohet, se me 3,5 milion vizitorë,<br />

që vizituan Shqipërinë këtë vit,<br />

megjithëse shifrat vijnë duke u rritur<br />

vazhdimisht, ky problem mund të<br />

marrë përgjigje vetëm nga Ministria e<br />

Turizmit. Ky është një problem shumë<br />

kompleks. Ky është një problem, i cili<br />

duhet ridimensionojë tërësisht qëndrimin<br />

e agjencive tona, ministrive<br />

tona, ndaj këtij fenomeni jashtëzakonisht<br />

pozitiv. Është një burim të<br />

ardhurash jashtëzakonisht pozitiv për<br />

ekonominë. Përpjekjet kanë qenë serioze<br />

dhe të mëdha, nga të gjitha agjencitë<br />

dhe institucionet dhe pse duhet<br />

të njohin rritje të shpejtë dhe konsolidim<br />

të madh”, u shpreh kryeministri.<br />

Berisha theksoi se resurset buxhetore<br />

që pritet të pësojnë rritje nga<br />

turizmi i madh që u shënua këtë verë<br />

do ndikojnë direkt në buxhetin për<br />

vitin e ardhshëm.<br />

“Vendi po krijon imazh pozitiv.<br />

Turizmi është burimi pozitiv i të<br />

ardhurave për buxhetin e vitit 2011”,<br />

tha kryeministri.<br />

Shefi i ekzekutivit kërkoi gjithashtu<br />

nga të gjitha ministritë të investojnë<br />

për fuqizimin dhe rritjen e<br />

kapaciteteve turistike në vend. Kryeministri<br />

kërkoi nga ministritë, që krahas<br />

hartimit të buxhetit, në përputhje<br />

me strategjitë sektoriale të miratuara,<br />

të bëhet riorientimi mëtejshëm i<br />

resurseve buxhetore drejt industrisë<br />

turistike dhe turizmit.<br />

“Në buxhetet tuaja duhet të<br />

parashikoni dhe përparësoni çdo prob-<br />

Të Të dhënat dhënat e e fundit<br />

fundit<br />

Në tunelin e Kalimashit kanë kaluar 518 mijë automjete<br />

Kryeministri Sali Berisha informoi dje në mbledhjen e radhës të Këshillit të Ministrave se në harkun kohor të një<br />

muaji tuneli i Kalimashit, pjesë e autostradës Durrrës-Kukës-Morinë, është përshkruar nga 518 mijë automjete.<br />

“Dua të theksoj edhe njëherë se nga data 18 qershor deri në datën 16 gusht tuneli i Kalimashit është kaluar nga 518<br />

mijë automjete, në një hark kohor dy mujor, pra një efekt pothuaj magjik, pasi magjia nuk qëndron vetëm në<br />

mistere. Ajo qëndron edhe në gjëra jo misterioze”, u shpreh kryeministri Berisha.<br />

Rreth 12 mijë turistë shqiptarë dhe me shumë së 3 000 automjete lëvizin çdo ditë nëpër këtë rrugë. Vetëm gjatë muajit<br />

korrik këtë rrugë e përshkuan 518 mijë persona, ndërkohë që një fluks më i madh vërehet edhe gjatë muajit gusht.<br />

Tuneli i Kalimashit, me gjatësi rreth 6 kilometra, është pjesa më e rëndësishme dhe më tërheqëse e rrugës së re. Në<br />

njërin prej dy tuneleve kompania amerikane turke “Bechtel & Enka” vazhdon ende punimet, ndërsa automjetet<br />

lëvizin vetëm nëpër tunelin e krahut lindor, i cili është ende me një kalim. Për tunelin tjetër autoritetet shqiptare kanë<br />

thënë se do të jetë i gatshëm për qarkullim më së largu në tetor.<br />

lem që lidhet me turizmin. Duhet të<br />

përparësojë mjedisi, duhet të përparësojë<br />

shëndetësia, bujqësia. Duhet të<br />

përparësojë dhe ka përparësuar ministria<br />

e Punëve Publike, Ministria e<br />

brendshme, Ministria e Financave<br />

dhe të gjitha ministritë”, deklaroi<br />

kryeministri Berisha.<br />

Duke e vlerësuar zhvillimin e turizmit<br />

këtë vit si një burim shumë të<br />

rëndësishëm të ardhurash për ekonominë,<br />

kryeministri u shpreh se ky fenomen<br />

jashtëzakonisht pozitiv duhet të ridimensionojë<br />

tërësisht qëndrimin e<br />

agjencive përkatëse dhe ministrive për<br />

një rritje të mëtejshme të tij.<br />

Në këtë kontekst, kryeministri<br />

kërkoi që në buxhetin e viti 2011 të<br />

parashikohet përfundimi i të gjitha<br />

impianteve të përpunimit të ujërave,<br />

të cilat janë në ndërtim e sipër, në të<br />

gjitha zonat turistike. Gjithashtu për<br />

sa i përket infrastrukturës, kryeministri<br />

kërkoi të parashikohen të gjitha<br />

resurset për kompletimin përfundimtar<br />

të saj, jo vetëm drejt zonave<br />

turistike, por gjithashtu drejt parqeve<br />

arkeologjike, zonave historike, në<br />

mënyrë që vizitorët t’i gjejnë sa më<br />

lehtë ato.<br />

“Çdo vizitor i huaj që vjen në Shqipëri<br />

do të donte të kishte mundësi<br />

të vizitonte Beratin , Butrintin,<br />

Gjirokastrën, pasi këto janë vende tashmë<br />

të njohura, për pasurinë e tyre në<br />

fondin botëror të kulturës. Në këtë<br />

kontekst, duhet të ecim përpara me<br />

rrugët, në mënyrë ky fluks i madh vizitorësh<br />

t’i gjejë dhe ti arrijë sa më lehtë<br />

këto vende”- tha Berisha.<br />

Në këtë kontekst, një porosi të<br />

veçantë kam për Beratin. Boshti i Jugut<br />

po vazhdon, por dhe segmenti Lushnje-Berat<br />

duhet të jetë përparësi madhore<br />

e muajve që vijnë sepse Berati<br />

është në hartën e trashëgimive kulturore<br />

botërore. Çdo vizitor i huaj që<br />

vjen në Shqipëri do të donte të kishte<br />

mundësi të vizitonte Beratin, Butrintin,<br />

Gjirokastrën pasi këto janë vende<br />

tashmë të njohura për pasurinë e tyre,<br />

në fondin botëror të kulturës. Kështu<br />

që duhet të përparësojmë. Duhet<br />

të përparësojmë edhe për atë rrugë,<br />

ndërkohë që punimet duhet të vazhdojnë<br />

për boshtin e Jugut”, deklaroi<br />

Berisha.<br />

Sipas kryeministrit, këtë vit, Shqipëria<br />

pret më shumë vizitorë se asnjëherë<br />

tjetër dhe kjo lidhet me interesin<br />

në rritje të të huajve drejt Shqipërisë.<br />

“Lidhet imazhin e përmirësuar të<br />

Shqipërisë, çmimet e që kanë vendosur<br />

pronarët e hoteleve, apartamenteve<br />

dhe me këtë i japin një kontribut<br />

të madh vendit, pasi kanë bërë që qytetet<br />

tona të mbushen me vizitorë. Këtu<br />

ka ndikuar edhe ushqimi shumë i<br />

shijshëm.<br />

“Në një udhëtim që ka bërë në<br />

Perandorinë otomane, Andrè Zhid<br />

(Gide) shkruajti për vendin tonë: ‘aty<br />

gjeta dy gjera më impresionuese, njëra<br />

ishte ushqimi i shijshëm dhe tjetra<br />

ishin burrat e bukur’. Kur e lexova<br />

për herë të parë, shumë e shumë vite<br />

me parë, mendova se shqiptarët nga<br />

fanatizmi nuk i kishin nxjerrë gratë,<br />

kur u thellova me tej zbulova se ai<br />

kishte qenë gej. Le të përpiqemi, pra<br />

që në këtë buxhet zërat për turizmin<br />

ti fuqizojmë sa më shumë”, vijoi më<br />

tej, Berisha.<br />

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○<br />

E enjte, 19 gusht 2010<br />

Bumi i turistëve që<br />

nënshtron politikën<br />

kasnece të opozitës<br />

Turizmi,<br />

opozita dhe<br />

kulti i saj i<br />

urrejtjes<br />

kombëtare<br />

Megjithëse sezoni turistik nuk<br />

është mbyllur, statistikat flasin për<br />

një fluks në rritje të pushuesve që<br />

zgjedhin bregdetin shqiptar për të<br />

kaluar pushimet e tyre. Shifrat reale<br />

flasin për 3 milionë e 500 mijë<br />

vizitorë, ndërkohë që kjo shifër<br />

mund të ndryshojë deri në fund të<br />

sezonit turistik kohë kjo, që është<br />

e vlefshme për gati 1 muaj. Konfirmimi<br />

i Shqipërisë si vend atraktiv<br />

në zhvillimin e turizmit, investimet<br />

në infrastrukturë dhe plazhet<br />

e bukura mahnitëse që ofron e<br />

gjithë vija bregdetare, ka bërë që<br />

vendi ynë të koleksionohet në<br />

hartën e miliona turistëve të cilët<br />

janë treguar të gatshëm të eksplorojnë<br />

bukuritë përrallore të<br />

bregdetit.<br />

Krahas të dhënave korrekte dhe<br />

vlerësimeve të ndryshme për zhvillimin<br />

e bregdetit si pasojë e<br />

përqendrimit aty të një pjese të<br />

mirë të investimeve, çka ka kontribuar<br />

në konfirmimin e turizmit<br />

si industri më vete, opozita shqiptare<br />

vazhdon të mos njohë realitetin<br />

dhe madje për më tepër ka<br />

intriguar ditë pas dite sezonin turistik.<br />

Qarqet e ngushta të<br />

udhëhequra nga Edi Rama, për ditë<br />

me radhë kanë artikuluar shpifje<br />

nga më të pa zakontat në adresë të<br />

qeverisë dhe institucioneve të<br />

ligjit, se s’po menaxhojnë siç duhet<br />

sezonin turistik duke marrë për<br />

bazë raste të izoluara aksidentesh<br />

rrugore. Pas përpjekjeve të gjata<br />

për të irrituar pushuesit vendas<br />

dhe të huaj të cilët kishin pikasur<br />

bregdetin shqiptar për të kaluar<br />

nën mrekullinë e natyrës shqiptare<br />

pushimet disa ditore, se Shqipëria<br />

është në krizë të rëndë ekonomike,<br />

opozita iu kthye situatës rrugore<br />

duke përcjellë deklarata alarmante<br />

se po vdesin njerëz, tregues ky i<br />

një mesazhi se shtetasit shqiptar<br />

dhe të huaj nuk duhet të udhëtojnë<br />

nëpër akset shqiptare pasi i<br />

pret vdekja.<br />

Këto dhe të tjera nuk janë aspak<br />

sajesa apo artikulime të momentit<br />

për të fajësuar njërën palë dhe<br />

shfajësuar tjetrën, por thjesht po i<br />

tregohet opinionit publik se opozita<br />

e Edi Ramës udhëhiqet nga kulti i<br />

nihilizimit dhe urrejtjes kombëtare.<br />

Ndaj edhe është më e arsyeshme të<br />

injoron sa më tepër pasthirrmat mediatike<br />

të Edi Ramës me shokë, pasi<br />

ndryshimin e Shqipërisë s’mund ta<br />

ndalë asnjë prej pinjollëve të brezit<br />

të dytë të nomenklaturës komuniste.<br />

L. QUKU<br />

<strong>55</strong> 3


FORUM<br />

Kontaktoni në opinion@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net<br />

PS-ja, aksionare e stresit politik<br />

Nga Shqipe Xoxi<br />

Menjëherë pas deklaratave të<br />

kryeministrit Sali Berisha në<br />

mbledhjen e qeverisë, mbi bumin turistik<br />

gjatë këtij sezoni veror, ka reaguar<br />

selia ylberiste nëpërmjet mimikës së<br />

znj.Kodheli. E lyer keq, me flokë të hekurosur<br />

dhe zë metalik sikur gërvishtej<br />

një teneqe, publiku bombardohej me<br />

mohim. Ky reagim kishte të njëjtin refren<br />

të kohëve të fundit, parakalimin e<br />

çdo forme arsyeje, sikurse edhe abdikimin<br />

nga analiza serioze. E gjitha<br />

ku synonte kjo dalje publike përkufizohet<br />

me “Pushteti është krejt i papërgjegjshëm”.<br />

Kurse klonimi i përsosur i Edi<br />

Ramës, Edi Shalësi, pak më vonë rinovoi<br />

akuzat ndaj deputetes demokrate<br />

znj.Vokshi për mosdeklarim pasurie,<br />

paçka se ligji nuk e parashikon, në asnjërën<br />

nga pikat që i referohet Eduart<br />

“duargërshëra”.<br />

Me pak fjalë, të dy socialistët bënë<br />

qitjen e përditshme në poligonin politik.<br />

Stërviten për ditën kur do të fillojnë<br />

bashke me shirat edhe terrorizmin<br />

logjik. Mendoni se fundamentalizmi<br />

kutist dështoi me sukses, pasi ai garantonte<br />

monizmin ideologjik duke<br />

hutuar jo vetëm militantët me të thekshëm,<br />

por edhe analistët me të mprehtë.<br />

Si do që të jetë, çka mungon në<br />

këtë gusht është harmonia e opozitës<br />

socialiste me realitetin shqiptar. De-<br />

Pesimizmi që shoqëron mjediset e social-komunizmit<br />

Nga Kadri Gega<br />

Gjatë gjithë historisë ka patur dy<br />

forma bazë të organizimit shoqëror:<br />

kolektivizëm dhe individualizëm. Në<br />

shekullin e njëzetë kolektivizimi ka<br />

marrë shumë forma si socializmin,<br />

fashizmin, nazizmin dhe komunizmin,<br />

të cilat janë variantet e tij më të<br />

dukshme. I vetmi sistem social i<br />

krahasueshëm me individualizmin<br />

është kapitalizmi i politikës laissezfaire<br />

(lëre të bëhet). Nga ana tjetër,<br />

fatkeqësisht shikohet që qarqet<br />

intelektuale të një pjese të mirë të<br />

profesorëve, <strong>gazeta</strong>rëve dhe politikanëve<br />

në ditët e sotme e shohin me<br />

qesëndi sistemin e ndërmarrjes e<br />

iniciativës së lirë. Në teori socializmi<br />

është moralisht superior, pavarësisht<br />

të dhënave që tregojnë dështimin<br />

mjeran në botën reale. Kapitalizmi, në<br />

kontrast, është një sistem me kuota të<br />

ulëta nga pikëpamja morale pavarësisht<br />

prosperitetit ekonomik të<br />

jashtëzakonshëm që ai ka krijuar. Me<br />

fjalë të tjera, kapitalizmi mund të<br />

mbrohet vetëm mbi baza pragmatiste;<br />

ne e pranojmë atë, sepse ai ecën,<br />

punon dhe sjell prosperitet.<br />

Në mënyrë të përgjithshme,<br />

socializmi përkufizohet si: 1 -Një<br />

nga teoritë e ndryshme ekonomike<br />

dhe politike që mbron pronësinë<br />

kolektive apo atë të shtetit si edhe<br />

administrimin e mjeteve të prodhimit<br />

dhe shpërndarjen e të<br />

mirave materiale nga ana e tij. 2 -<br />

Një sistem të jetuari në shoqëri ose<br />

grup pa pronë private, me mjetet e<br />

prodhimit që kontrollohen nga<br />

shteti. 3- Një fazë e shoqërisë në<br />

teorinë marksiste si periudhë<br />

tranzicioni midis kapitalizmit dhe<br />

komunizmit që dallohet nga<br />

4<br />

<strong>55</strong><br />

E enjte, 19 gusht 2010<br />

formimi që ka pësuar kjo parti, qëkur<br />

drejtohet nga Edvin Rama është i papërfytyrueshëm.<br />

Të bësh opozitë konstruktive<br />

apo alternative jashtë klishesë<br />

edviniste në Shqipëri është jashtëzakonisht<br />

e vështirë. Pse? Sepse<br />

shpërndarja e pabarabartë e<br />

mallrave dhe e pagës në raport me<br />

punën e kryer.<br />

Morali i shoqërisë socialiste<br />

mund të përmblidhet në dy fjalë: zili<br />

dhe vetë-sakrificë. Zilia është<br />

dëshira jo vetëm për të zotëruar<br />

pasurinë e tjetrit, por edhe dëshira<br />

për ta parë pasurinë e tjetrit në nivel<br />

më të ulët sesa atë të vetin personal.<br />

Mësimdhënia e socializmit mbi<br />

vetë-sakrificën u përmblodh në<br />

mënyrë të qartë nga dy mbrojtësit e<br />

tij më të mëdhenj të tij, Herman<br />

Gering dhe Benito Musolini. Parimi<br />

më i lartë i nazizmit (Nacional<br />

Socializmi), thoshte Geringu, është:<br />

“E mira e përbashkët qëndron<br />

përpara së mirës personale”.<br />

Musolini thoshte se “Fashizmi<br />

është një eksperiencë jetësore në<br />

të cilën individi, nëpërmjet sakrificës<br />

së interesave të tij personale...<br />

kupton atë ekzistencë të plotë<br />

shpirtërore në të cilën qëndron<br />

vlera e tij si njeri”.<br />

Në 1966, sociologu gjerman<br />

Helmut Schëk shkruajti një libër<br />

klasik, “Zilia, një teori e sjelljes<br />

sociale”. Ai argumentoi se zilia<br />

është rrënja ushqyese e socializmit<br />

dhe formave të tjera të rishpërndarjes<br />

me detyrim të pasurisë.<br />

Shumica e njerëzve mendojnë<br />

se shkaku është xhelozia. Personi<br />

xheloz thotë: “Ju keni diçka që unë<br />

e dua. Unë do të marrë atë prej<br />

jush”. Schëk thoshte se këtij<br />

shpjegimi i mungon ndjenja e<br />

padukshme që fshihet nën të; pra<br />

zilia, e cila thotë: “Ju keni diçka të<br />

cilën unë dua ta kem. Ajo kurrë nuk<br />

mund të bëhet e imja kështu që<br />

unë do ta shkatërroj atë që ju keni.<br />

Unë nuk dua që dikush ta zotëroj<br />

mungon përqasja dhe këndvështrimi<br />

ndaj epifenomeneve sociale dhe<br />

ekonomike. Të gjithë duan të bëjnë<br />

gjëra të mëdha, dhe asnjeri gjëra të<br />

vogla. Mjafton skenografia e partisë për<br />

të ndërgjegjësuar pushtetin? Aspak.<br />

atë dhe procesi të vazhdojë deri sa<br />

të gjithë mund të kenë një gjë të<br />

tillë”.<br />

Kjo është e përafërt më veprimin<br />

e një personi të shëmtuar (kuptohet<br />

jo vetëm nga pamja) që hedh acid<br />

në fytyrën e një personi tërheqës;<br />

vetë-hedhësi nuk është i pashëm,<br />

por ai me këtë veprim do ta transformojë<br />

personin tërheqës për ta sjellë<br />

në nivelin e tij. Schëk thoshte se me<br />

personin xheloz mund të bësh ujdi,<br />

dhe për këtë nuk të duhet shumë<br />

vështirësi. Ai është i gatshëm të ulet<br />

për zgjidhje nëse i ofrohet një pjesë<br />

e veprimit të personit tjetër. Ndërsa<br />

personi ziliqar nuk mund të negociohet<br />

lehtë. Fakti që dikush tjetër është<br />

në një pozitë të caktuar shoqërore<br />

më të lartë dhe që mund ta përdorë<br />

atë, ja rrit më tepër zilinë dhe<br />

rrjedhimisht zemërimin. Mëkati i tij,<br />

pra bëhet gjithmonë e më i përforcuar.<br />

Schëk argumentonte se zilia<br />

është kurora rrethuese nën këmbët<br />

e socializmit. Prandaj, ai arriti në<br />

përfundimin se është e pamundur të<br />

mbyllësh marrëveshje me socialistët<br />

e thekur, duke u ofruar atyre<br />

menaxhim të përbashkët të pasurisë<br />

kombëtare. Ata nuk do të<br />

dorëzoheshin dhe do të kërkonin të<br />

gjithën, për një barazi të plotë. A do të<br />

dëmtonte kjo gjë prodhimin<br />

ekonomik? Ata nuk duan t’ia dinë<br />

aspak për një fenomen të tillë, pasi<br />

ata nuk janë vetëm xhelozë; ata janë<br />

ziliqarë. Schëk vinte në dukje se për<br />

kishën mesjetare, zilia ishte një nga<br />

shtatë mëkatet që ndillte vdekje. Ai<br />

besonte se brezi i predikuesve në<br />

përballje kundër zilisë ishte një nga<br />

shtyllat e rritjes ekonomike perëndimore<br />

– një shtyllë që në atë kohë<br />

nuk ka qenë e njohur gjerësisht.<br />

Një vendi si Shqipëria i ka rënë për<br />

pjesë të mësojë nga pësimet e mëdha<br />

historike. Ne si shoqëri na u deshën<br />

plot 500 vjet robëri orientale për të perceptuar<br />

si duhet fjalën liri oksidentale.<br />

Dhe 50 vjet komunizëm mendor e<br />

strukturor për të kuptuar fare thjesht e<br />

natyrshëm se kapitalizmi është më i<br />

mirë e më efikas në rishpërndarjen e<br />

parasë publike.<br />

Nejse. Tani kemi 20 vjet kapitalizëm,<br />

jemi më mirë seç ishim – por<br />

ç’po bën politika për të sjellë një vizion<br />

të ri të problemeve dhe zgjidhjeve të<br />

tyre. Deri më sot s’ka ndonjë risi që ia<br />

vlen të përmendet. Politika mbetet<br />

amulli sepse ecet me parimin e inercisë,<br />

sot jam e nesër nuk i dihet. Kurse<br />

Opozita është pabesi. Pozita beson se<br />

Europa do të jetë panacea, ilaçi i gjithë<br />

problemeve tona. Por nuk është kështu.<br />

Në Europë përgjegjësitë do të shtohet<br />

dhe kërkesa e llogarisë do të jetë<br />

më e madhe. Prandaj vlerësoni se<br />

kush është po punon për të ndërgjegjësuar<br />

komunitetin. Pozita që miraton<br />

ligje, apo opozita që nuk voton ligje?<br />

Më tej opozita duket se është sekuestruar<br />

nga një jakobinizëm nihilist, që<br />

mohon gjithçka, sepse duhet bërë diçka,<br />

në mungesë të ideve politike. Qasja<br />

konstruktive është pothuaj e pamundur,<br />

pasi mungon alternativa.<br />

Gjithsesi është e qartë se Partia<br />

Socialiste vuan ende kompleksin e inferioritetit<br />

që nis pikërisht nga lidhja e<br />

origjinës gjenetike e politike me<br />

Politikani socialist do të pëlqente që<br />

ekonomia të ketë rritje të ulët apo të<br />

mos ketë aspak rritje në vend sesa<br />

të lejojë atë që ka pasuri, të zotërojë<br />

të ardhura që janë prodhuar nga<br />

kapitali i tij. Një nga motivet më të<br />

forta që socializmi siguron mbështetje<br />

është se lidershipi i tij i ofrohet<br />

masave të gjera popullore si një<br />

mënyrë për të shkallmuar të<br />

pasurinë e atyre që kanë. Socialistët<br />

janë në favor të sistemit të tyre edhe<br />

pse e dinë se të varfërit nën këtë<br />

sistem do të jenë më keq. Por u<br />

desh kolapsi i sistemit ekonomik në<br />

Bashkimin Sovjetik dhe në vendet e<br />

tjera ish-komuniste që i detyroi<br />

socialistët më në fund të pranojnë<br />

se dështimi i socializmit ishte i plotë,<br />

jo vetëm nga pikëpamja krahasuese<br />

dhe nga faji i rrethanave të jashtme,<br />

por nga fakti se ishte një dështim<br />

thellë në brendësi të sistemit.<br />

Është për t’u theksuar se edhe<br />

gjatë gjysmë shekullit të fundit, dhe<br />

në këtë dhjetëvjeçar të shekullit të<br />

ri, partitë e “socializmit demokratik”<br />

evropian, gjithnjë e më tepër kanë<br />

përvetësuar elemente të kapitalizmit<br />

“grabitqar”, dhe në raste të<br />

caktuara kanë dështuar krejtësisht<br />

me kërkesat e veta. Disa nga<br />

veçoritë “socialiste”, të tilla si<br />

kujdesi shëndetësor dhe mirëqenia<br />

e përgjithshme nën kujdesjen e<br />

shtetit, kanë bërë që këto vende të<br />

mbështeten nga një numër i<br />

caktuar njerëzish të cilët nuk kanë<br />

preferuar një sistem krejtësisht<br />

kapitalist. Megjithatë, këtyre<br />

elementeve “socialiste” janë duke<br />

ju prishur themelet në mënyrë<br />

tronditëse. Kohët e fundit edhe në<br />

vendet e civilizuara europiane,<br />

influenca e partive socialiste ka<br />

sistemin autoritar komunist që Shqipëria<br />

përjetoi deri në 1991. Bile nuk<br />

arrin të çlirohet prej mëkateve të së<br />

kaluarës, dhe për rrjedhojë shton<br />

dozën e atyre që janë lehtësisht njëpërdormësha.<br />

Afërmendsh një nga problemet kryesore<br />

të së majtës shqiptare, e strukturuar<br />

në parti apo e diskutuar në fshatin<br />

Pezë, është fokusimi dhe ngarkimi i të<br />

gjitha problemeve (si dhe i zgjidhjeve të<br />

tyre) tek Berisha. Në të mirë dhe sidomos<br />

në të keq, Sali Berisha është fajtor.<br />

Dhe konferencat për shtyp kanë nënkuptimin<br />

e gjyqit popullor ku dënohet, jo<br />

më me pushkatim, por me votë. Ky<br />

abort logjik justifikohet shpesh me<br />

idenë e përdorimit të së njëjtës artileri<br />

demonizuese me kundërshtarët politikë,<br />

që cilësohen si armiq. Përdorimi i<br />

shfrenuar i propagandës negative dhe<br />

rënia pre tek teknikat e spektaklit ka<br />

sjellë shfokusimin nga faktet dhe argumentet.<br />

Llafollogjia është kulti më i ri<br />

socialist. Mirëpo ky nuk është vetëm<br />

problem estetik i qenësishëm i opozitës.<br />

Mbetet problem i krejt demokracisë mungesa<br />

e argumenteve-antitrupa. Kësisoj,<br />

socialistë të rinj pa asnjë përvojë<br />

politike dhe për të qenë në tregun e<br />

dukjes marrin borxh afaristë dhe botues<br />

<strong>gazeta</strong>sh me interesa në lejet e bashkive<br />

socialiste të ndërhyjnë në rregullimin<br />

e skenografisë së spektaklit<br />

neverisë të konferencave jakobine, ku<br />

killerazhi verbal është gijotina e dinjitetit.<br />

rënë në mënyrë të ndjeshme.<br />

Rënia e partive social-demokratike<br />

në gjithë Evropën ilustrohet<br />

qartë në zgjedhjet e qershorit 2009.<br />

Në të gjithë Evropën, partitë socialdemokrate<br />

morën vetëm 22 përqind<br />

të votave, 6 përqind më pak se në<br />

zgjedhjet Evropiane të vitit 2004. Në<br />

Britaninë e Madhe (Partia Laburiste<br />

kishte qenë në pushtet për dymbëdhjetë<br />

vitet e fundit): Mbështetja<br />

për Laburistët ra në një rekord prej<br />

16 për qind. Spanjë: Partia Socialiste<br />

në pushtet humbi pesë përqind<br />

dhe tani ka përkrahje më të paktë se<br />

Partia Popullore e krahut të djathtë.<br />

Gjermani: Partia Social<br />

Demokratike (në fuqi për njëmbëdhjetë<br />

vjet), mori 21 për qind të<br />

votave të përgjithshme. Portugali:<br />

mbështetja sunduese e Partia<br />

Socialiste ra nga 45 në 27 për qind.<br />

Francë: Partia Socialiste (në opozitë<br />

ndaj partisë udhëheqëse për shtatë<br />

vitet e fundit), mori vetëm 17<br />

përqind - një rënie prej 12 përqind<br />

në krahasim me pesë vite më parë.<br />

Itali: mbështetja e Partisë<br />

Demokratike (organizata pasuese e<br />

Partisë Komuniste Italiane dhe<br />

partive të tjera “të majta” ) ra nga 31<br />

për qind në 26 për qind.<br />

Danimarkë: opozita Social<br />

Demokrate mori 21 për qind, duke<br />

humbur 12 përqind krahasuar me<br />

zgjedhjet e kaluara. Holandë:<br />

mbështetja e Partisë Laburiste ra<br />

në 12 për qind, gjysma e asaj që<br />

kishte qenë më parë. Austri:<br />

mbështetja e Partisë Socialiste ra<br />

nga 33 në 24 përqind.<br />

Për sa më sipër, por edhe më<br />

gjerë, duket qartë se e ardhmja e<br />

social-komunizmit në Shqipëri<br />

është e pashpresë.


Rama, në kërkim të mediave të reja<br />

Pasi ka kuptuar se <strong>gazeta</strong>t e televizionet e deritanishme po i konsumohen, Edi Rama ka urdhëruar biznesmenët pranë tij<br />

të hapin disa <strong>gazeta</strong> e televizione të rinj, në mënyrë që të synohet një shpëlarje e imazhit të tij të rrënuar politik. Sadri<br />

Abazi është vënë në krye të përpjekjeve për hapjen e një televizioni të ri, sipas stilit “Rama Plus”, kurse Fidel Ylli është<br />

futur në garë, të rigjallërojë ëndrrën për një sekt <strong>gazeta</strong>rësh, nën strehën e një gazete dhe një radioje të re. Urdhrin për<br />

hapjen e mediave të reja mësohet se e kanë marrë edhe disa biznesmenë të tjerë të grupit parlamentar socialist<br />

Edi Rama s’po di se kë të<br />

fajësojë për dëshpërimin<br />

që ka zënë anëtarësinë<br />

socialiste dhe mungesën e alternativave<br />

për të marrë edhe një mandat<br />

tjetër shpëtimtar në krye të<br />

bashkisë së Tiranës. I sëmurë me<br />

sindromën e grupeve armiqësore,<br />

ai tashmë ka krijuar idenë se<br />

shumë nga <strong>gazeta</strong>t e televizionet<br />

që ka financuar e po financon s’po<br />

ia bëjnë si duhet shpëlarjen e<br />

imazhit, prandaj edhe ka nxjerrë<br />

skalionin e dytë të deputetëve-biznesmenë<br />

për hapjen e mediave të<br />

reja. Sadri Abazi mësohet se ka<br />

avancuar më shumë në detyrën e<br />

tij për blerjen e një rrjeti televiziv,<br />

pasi ai ka mbaruar edhe testimin e<br />

tregut, por s’po bitis dot, për shkak<br />

të çmimeve të larta, si dhe<br />

tmerrit që po sheh që po kalojnë<br />

kolegët që më herët kanë marrë një<br />

urdhër të tillë nga Edi Rama. Hapja<br />

e një televizioni të stilit “Rama<br />

plus” ngjan një detyrë fort e vështirë<br />

dhe pa shumë perspektivë,<br />

megjithatë Edvini e ka vendosur se<br />

kjo është formula shpëtimtare dhe<br />

përmendja e mbi 50 mijë metra katroreve<br />

truall është një tjetër shtrëngesë<br />

që e shtyn Abazin në këtë<br />

aventurë. Testimet e para s’po i<br />

ecin mirë Sadriut, pasi ai duket se<br />

duhet të bëjë disa qoka në të njëjtën<br />

kohë; edhe të blejë një televizion<br />

për të krijuar “Rama plus”-in, edhe<br />

të shpëtojë ndonjë pronar të vjetër<br />

medieve nga falimentimi, gjithmonë<br />

me urdhëresën e<br />

brendshme të lidershipit social-<br />

Reagimi Reagimi i i PDU-së<br />

PDU-së<br />

“Janullatos të shmangë interpretimet, ose të reagojë<br />

edhe për racizmin kundër shqiptarëve në Greqi”<br />

Partia Drejtësi dhe Unitet ndjek nga afër reagimet pas aktit tragjik<br />

të aksidentit me pasojë vdekjen e një bashkëqytetari në zonën bregdetare<br />

të Himarës.<br />

Përmes një deklarate për shtyp, PDU shpreh ngushëllimet e saj të<br />

thella ndaj familjes Gumi për humbjen e njeriut të tyre dhe i bën thirrje<br />

autoriteteve shqiptare që të veprojnë me drejtësi dhe në përputhje të<br />

plotë me faktet dhe me ligjet shqiptare për ndëshkimin e autorëve.<br />

Partia Drejtësi dhe Unitet është e shqetësuar për reagimet e tipit nacionalist<br />

të drejtuara nga qarqe të minoritetit grek në Shqipëri, por<br />

edhe qarqe nacionaliste greke, të cilat cenojnë rëndë institucionet e<br />

pavarura shqiptare. Institucionet e drejtësisë duhet lënë të bëjnë punën<br />

e tyre në përputhje me parimet profesionale dhe ligjet e shtetit shqiptar.<br />

“Fqinjët tanë jugor, drejtuesit e organizatave të minoritetit grek<br />

dhe kryepeshkopi i Kishës Ortodokse Shqiptare, duhet të vetëpërmbahen<br />

nga politizimi i këtij krimi dhe të respektojnë normat ndërkombëtarë<br />

të mospërfshirjes në punët e brendshme të institucioneve të<br />

pavarura shqiptare. Paragjykimi i këtij krimi, si një krim me motive<br />

etnike, kur Policia e Shtetit, por edhe një pjesë e dëshmitarëve okularë<br />

Unioni Unioni Studentor<br />

Studentor<br />

“Të dënohen autorët e bllokimit të aksit Vlorë-Sarandë në Himarë”<br />

Unioni i Studentëve të qytetit të Vlorës ka protestuar dje lidhur<br />

me incidentin e fundit në Himarë, ku si pasojë e një aksidenti me<br />

pasojë vdekjen, banorët bllokuan për 16 orë aksin nacional Vlorë-<br />

Sarandë. Studentët kërkuan nga Gjykata e këtij rrethi trajtim të<br />

paanshëm për ngjarjen e 12 gushtit në zonën bregdetare të Himarës,<br />

ndërsa i bënë thirrje institucioneve të Drejtësisë të venë<br />

përpara ligjit të autorëve që shkaktuan bllokimin e rrugës, në<br />

pikun sezonit turistik, çka luhat ndjeshëm imazhin e Shqipërisë<br />

si vend atraktiv në fushën e turizmit. Përfaqësuesi i Lëvizjes<br />

Studentore, Eneid Hamzai kërkoi gjykimin korrekt nga Gjykata<br />

ist.<br />

I vullnetshëm në aksionin për<br />

hapjen e mediave të reja është<br />

edhe Fidel Ylli, të cilit ende s’i<br />

kanë mbaruar ëndrrat që sheh prej<br />

20 vitesh me grumbuj <strong>gazeta</strong>rësh<br />

që si dervishë i afrohen lokalit të<br />

tij, i cili njëkohësisht luan edhe<br />

rolin e teqesë, edhe rolin e<br />

xhamisë, edhe rolin e gazetës.<br />

Dikush i ka shtënë këto kohë në<br />

mendje Fidelit se <strong>gazeta</strong> që do të<br />

hapë (testata mësohet se s’do të<br />

blihet), duhet shoqëruar patjetër<br />

edhe me një radio, në të cilën Edi<br />

Rama të ketë mundësinë e<br />

pafundme të flasë, pa pasur frikë<br />

se dikush do t’ia ngulë sytë e do<br />

ta destabilizojë, apo do t’i vërejë<br />

qeskat poshtë syve.<br />

Edhe një brez i nivelit të dytë<br />

të biznesmenëve-deputetë ka marrë<br />

përsipër të testojë tregun e të<br />

identifikojë mundësitë për t’u futur<br />

me tituj të rinj apo për bërjen<br />

e ndonjë “make-up”-i për<br />

ndonjë medie të vjetër që mund<br />

të shpëtohet.<br />

Humbja e besimit te mediat që<br />

Edvinit i kanë kushtuar miliona<br />

euro ka sjellë edhe humbjen e qetësisë,<br />

por njëkohësisht edhe rrezikun<br />

e shpërthimit të luftës civile,<br />

tek dhoma e shërbëtorëve mediatike<br />

të nomenklaturës. Rreziku që kjo<br />

përplasje të zbresë edhe tek nivelet<br />

e <strong>gazeta</strong>rëve është gjithsesi i vogël,<br />

por paraprakisht një paralajmërim<br />

duhet dhënë për stinën e re të<br />

luftës së ndyrë mediatike që po<br />

prodhon dëshpërimi i Edi Ramës.<br />

pohojnë për të kundërtën, është një shenjë që na bën të dyshojmë për<br />

një politizim të stisur, të një akti tragjik siç është humbja e një njeriu.<br />

Ky politizim, i paragjykuar, është shenjë e rëndë mosrespekti ndaj bashkëqytetarit<br />

tonë të ndjerë Aristotel Guma. Reagimet e minoritetit grek,<br />

të drejtuara nga kryetari i Omonias, Vasil Bollano dhe kryetari i PBD-<br />

NJ-shit, Vangjel Dule janë raste flagrante të një tentative për të përfituar<br />

politikisht dhe për të dëmtuar Shqipërinë në mes të sezonit turistik”,<br />

thuhet në njoftimin për shtyp, të PDU-së.<br />

PDU i referohet edhe qëndrimit të kryepeshkopit Janullatos.<br />

Sipas kësaj force politike, Anastasi duhet të shmangë deklaratat që<br />

interpretojnë në mënyrë tendencioze krimin, pasi në raste të caktuara<br />

të racizmit dhe ksenofobisë ku shqiptarët janë vrarë nga shtetas me<br />

kombësi apo shtetësi greke, kryepeshkopi ka heshtur.<br />

“Në gjitha rastet e tjera të racizmit dhe ksenofobisë ku shqiptarët<br />

janë vrarë nga shtetas me kombësi apo shtetësi greke, kryepeshkopi ka<br />

heshtur. Ka ardhur çasti që hirësia e tij të reagojë ose të mos reagojë në<br />

të njëjtën formë për të gjitha komunitetet, ose të dënojë çdo akt, ose të<br />

heshtë përpara çdo akti”, thuhet më tej në njoftimin për shtyp të Partisë<br />

Drejtësi dhe Unitet.<br />

e Vlorës ku të ndëshkohen edhe shkaktarët e bllokimit të rrugës,<br />

dhunës së ushtruar ndaj qytetarëve dhe <strong>gazeta</strong>rëve.<br />

“Gjykata e Rrethit Vlorë duhet ta trajtojë në mënyrë të paanshme<br />

ngjarjen e 12 gushtit të Himarë”, thanë studentët, duke<br />

kërkuar që të merren masa ndëshkimore edhe për bllokimin e<br />

rrugës.<br />

“Nuk ka asnjë të ndaluar nga grupi i personave që bllokuan<br />

aksin Vlorë –Sarandë, ndërsa për A. Gumën u arrestuan 8 persona,<br />

kur në drejtimin e automjetit ndodhej një person”- deklaroi më tej,<br />

kreu i Unionit Studentor të Vlorës, Eneid Hamzai.<br />

POLITIKE<br />

Kontaktoni në politikë@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net<br />

E enjte, 19 gusht 2010<br />

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○<br />

Athina dënon përdorimin e<br />

ngjarjes së Himarës<br />

“E<br />

“E<br />

papranueshme<br />

papranueshme<br />

përdorimi përdorimi i<br />

i<br />

ngjarjes ngjarjes për për të<br />

të<br />

nxitur nxitur trazira”<br />

trazira”<br />

Segmente të caktuar në Shqipëri po<br />

përpiqen të politizojnë ngjarjen e Himarës<br />

për të krijuar tensione dhe trazira.<br />

Deklarata është e ministrit të jashtëm grek,<br />

Dimitris Drutsas, e bërë gjatë një interviste<br />

në televizionin grek Skaj, si një mesazh<br />

i qartë dhe përgjigje e fortë e subjekteve<br />

politike apo individëve të caktuar që<br />

këto ditë e kanë politizuar dhe i kanë<br />

dhënë ngjyra etnike vrasjes së të riut shqiptar<br />

në Himarë, 35-vjeçarit Aristotel<br />

Guma. Duke komentuar ngjarjen<br />

Drutsas thotë se nga njerëz të<br />

veçante po kërkohet një pretekst për<br />

të sjellë trazira dhe po abuzohet me<br />

qëllim me këtë çështje, për interesa<br />

të caktuara.<br />

Ministri i jashtëm grek, Dimitris<br />

Drutsas u shpreh se janë të<br />

dënueshme përdorimi i fenomeneve<br />

të tilla, pra incidenteve për<br />

qëllime politike apo edhe më gjerë.<br />

“Më lejoni të mos ndaj të njëjtin<br />

mendim me ata që janë duke i përdorur<br />

fenomene të tilla, që edhe<br />

njëherë e ritheksoj se janë krejtësisht<br />

të dënueshme, si pretekste për<br />

të nxitur trazira, për t’u keqpërdorur<br />

nga disa individë apo për të abuzuar<br />

me fenomene të tilla dhe për të na<br />

krijuar probleme këtu në Greqi, që<br />

askush nuk dëshiron të ndodhin. Sigurisht<br />

që ne kërkojmë që drejtësia të<br />

vihet në vend sa më shpejtë, por ky<br />

është një rast i izoluar dhe për këtë<br />

duhet të jemi të qartë dhe pa asnjë<br />

dyshim”, u shpreh ministri grek.<br />

Ai citon shprehimisht se është e<br />

papranueshme ajo që po demonstrojnë<br />

Vangjel Dule dhe Vasil Bollano,<br />

të cilët duke propaganduar aksidentin<br />

në Himarë, pretendojnë për<br />

motive etnike dhe se u kanoset një<br />

rrezik permanent të gjithë minoritarëve<br />

në Shqipëri.<br />

“Ngjarje të tilla të dënueshme<br />

mund të ndodhin, por unë theksoj dhe<br />

njëherë se dukuri të tilla janë duke u<br />

përdorur si një pretekst për të ndezur<br />

probleme nga persona të caktuar, që<br />

askush nuk i dëshiron”, vërejti ai.<br />

Droutsas vijon më tej se qeveria<br />

greke ka mbështetur mjaftueshëm<br />

dhe se ka bërë gjithçka për minoritetin<br />

grek në Shqipëri.<br />

“Lidhur me minoritetin tonë në Shqipëri,<br />

ta themi qartë, se qeveria greke<br />

është duke bërë gjithçka dhe realisht<br />

ka bërë shumë. Kjo, sepse ne besojmë<br />

në këtë që bëjmë, sepse është<br />

detyra dhe obligimi ynë. Le të mos<br />

ketë më dyshime dhe keqkuptime<br />

sepse sa herë do flasim për minoritetin<br />

grek në Shqipëri, duhet të kuptojmë<br />

se është bërë çdo gjë e<br />

nevojshme nga pala greke dhe qeveria<br />

e saj”- deklaroi më tej ai.<br />

Por në Shqipëri, kryetari i Partisë<br />

Bashkimi për të Drejtat e Njeriut,<br />

Vangjel Dule apo kryetari i Bashkisë<br />

së Himarës, Vasil Bollano, kanë shfaqur<br />

këto ditë një mendim të ndryshëm nga ai<br />

i Athinës. Vangjel Dule i mëshon linjës së<br />

urrejtjes etnike. Pas ngjarjes ai i intensifikoi<br />

takimet me minoritetin grek dhe u bë<br />

nismëtar i një greve njëorëshe të punonjësve<br />

minoritarë të administratës vendore<br />

në jug të vendit, si shenjë proteste ndaj<br />

vrasjes së të riut himarjot me kombësi<br />

dhe origjinë shqiptare. Ndërsa kryebashkiaku<br />

i Himarës e cilësoi incidentin si tentativë<br />

provokuese për minoritetin grek.<br />

Por nuk qëndron në këtë linjë kryediplomati<br />

i Athinës, Dimitris Droutsas, i<br />

cili i bën thirrje faktorit politik të minoritarëve<br />

që të heqin dorë nga demonstrimi i preteksteve<br />

për të sajuar probleme.<br />

<strong>55</strong> 5


FORUM<br />

Kontaktoni në opinion@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net<br />

Ekzili i Edi Ramës dhe vazhdimësia<br />

e lehjeve të kasnecëve të Bllokut<br />

Nga Sejdi Peka<br />

Në ditët e kësaj vere të nxehtë,<br />

ndoshta të lodhur edhe nga “greva”<br />

raskapitëse e urisë në bulevardin<br />

e Tiranës, elita e Partisë Socialiste<br />

me në krye Edi Ramën, janë<br />

zhdukur apo janë fshehur pa nam<br />

e pa nishan. Tani nuk dihet mirë<br />

nëse është Kryetari që ka vlerësuar<br />

kontributin e gjithsecilit për ta<br />

shpërblyer me pushime anekënd<br />

globit, apo është qesja e rënduar e<br />

kësaj elite që kërkon parajsën në<br />

plazhet më të kushtuara të botës.<br />

Harruan fjalimet e tyre me lot<br />

krokodili në Parlamentin e Shqipërisë<br />

për “popullin fukara”, për<br />

pensionistët “që nuk e ngrysin dot<br />

muajn” e njëmijë e një ankesa të<br />

tjera. Miliarderët e Partisë Socialiste<br />

këtë verë kanë marrë botën në<br />

sy të lumturuar e të harbuar, duke<br />

i harruar “hallet e popullit”. Grykësia<br />

dhe pafytyrësia ka marrë përmasat<br />

më të neveritshme në sytë e<br />

opinionit. Ajo që e bën më të zezë<br />

këtë maskaradë të politikës shqiptare,<br />

është se janë pikërisht të<br />

bijtë e nomenklaturës më të lartë<br />

të regjimit komunist, që të majmur<br />

e të kamur kanë bërë xhiron e botës<br />

me djersën e mundin e popullit të<br />

vuajtur. Ata mësuan nga baballarët<br />

e tyre se duke hyrë në politikë dhe<br />

6<br />

<strong>55</strong><br />

Shenjat e hershme paralajmëruese<br />

për Kosovën mund të dalin të vërteta për Serbinë<br />

Nga Zeljko Pantelic<br />

Nëse Serbia nuk lirohet nga<br />

Kosova, ajo në fund do të humbe<br />

në të dy frontet - edhe copën e kontestuar<br />

të tokës dhe perspektivën<br />

e anëtarësimit në BE. Ky parashikim,<br />

i bërë në Bruksel nga diplomati<br />

amerikan Richard Holbrooke,<br />

para rreth tri vitesh, tingëllon i<br />

vërtetë edhe sot. Njësoj sikurse<br />

edhe fjalët e ish-ambasadorit të<br />

ndjerë gjerman në Beograd, Andreas<br />

Zobel, i cili dikur kishte<br />

tërhequr vërejtjen se Serbia nuk do<br />

të hyjë në BE para vitit 2025, nëse<br />

nuk e ndërron politikën e saj karshi<br />

Kosovës.<br />

Me sa po shihet nga pikëpamjet<br />

e kryeqyteteve evropiane,<br />

parashikimet e të dy diplomatëve<br />

ende mund të realizohen. “Serbia<br />

viteve të fundit nuk ka fituar asgjë<br />

për Kosovën në BE. Ajo vetëm sa<br />

ka humbur shumë mbështetjen<br />

për shpejtimin e integrimeve evropiane<br />

të saj. Durimi dhe mirëkuptimi<br />

për politikën serbe ndaj Kosovës<br />

po avullohet”, tha për<br />

WAZ.EUobserver një diplomat<br />

evropian në Grupin e Kontaktit, i<br />

cili përfshinë SHBAM Gjermaninë,<br />

Francën, Italinë, Mbretërinë e<br />

Bashkuar dhe Rusinë. “Para disa<br />

E enjte, 19 gusht 2010<br />

nëpërmjet politikës, duke ndryshuar<br />

ngjyrat si kameleonët do të<br />

mashtronin popullin duke menduar<br />

se populli shqiptar i ka harruar<br />

plagët që akoma i dhembin. Por<br />

kjo nuk mundet që të ndodhë.<br />

Krimet e baballarëve të tyre nuk<br />

kanë ndodhur në mesjetën e hershme.<br />

Një popull i tërë i ka të<br />

freskëta bëmat dhe gjëmat e tyre.<br />

Dhe sot bijtë e kriminelëve të diktaturës<br />

janë shfaqur frikshëm në<br />

politikë, sepse ata tani janë milionerë<br />

e miliarderë. Kryetari i tyre<br />

Edi Rama është i biri i një krimineli<br />

që me 10 Gusht 1988 me firmën e<br />

vitesh, shumica e politikanëve<br />

kryesorë evropian, si për shembull<br />

presidenti francez Nicolas Sarkozy,<br />

gjithnjë dhe në veçanti e përmendin<br />

Serbinë, sa herë që flisnin për<br />

Ballkanin Perëndimor. Tani, as<br />

ministrat e Jashtëm të vendeve më<br />

të rëndësishme anëtare të BE’së<br />

nuk shkojnë më në Beograd, përveç<br />

nëse nuk i vizitojnë të paktën edhe<br />

tri-katër kryeqytete tjera rajonale.<br />

Ministri i Jashtëm gjerman, Guido<br />

Ëesterëelle, do të vizitojë Beogradin<br />

shkurtazi, por vetëm si njërën<br />

nga vendndalimet e tij gjatë turneut<br />

dyditor në rajon”, shtoi bashkëbiseduesi<br />

i WAZ.EUobserver.<br />

Një ndërrim i ngjashëm i pozitave<br />

është i dukshëm te shumica e<br />

kryeqyteteve kryesore evropiane.<br />

Londra historikisht ka qenë një<br />

mbështetëse e patundur e zgjerimit<br />

të BE. Zyra e Jashtme në Londër<br />

ka besuar për një kohë të gjatë se<br />

datat për anëtarësimin e Kroacisë<br />

dhe Serbisë në BE duhet të mos<br />

jenë larg njëra tjetrës. Megjithatë,<br />

politika e Serbisë ndaj Kosovës ka<br />

shtyrë britanikët që të ndërrojnë<br />

mendim viteve të fundit. Para deklaratës<br />

së pavarësisë së Kosovës,<br />

Londra ishte në mesin e atyre shteteve<br />

që dëshironin ta përshpejtonin<br />

ndjeshëm integrimin e Ser-<br />

tij vari në litar poetin Havzi Nela,<br />

një rast pa precedent që nuk kishte<br />

ndodhur në të gjithë lindjen komuniste.<br />

Por regjimi komunist në<br />

Shqipëri me të tilla monstra<br />

kriminelësh, duke dhënë mesazhe<br />

frike e tmerri mendonte se do ta<br />

mbante në këmbë regjimin makabër.<br />

Dhe tani më kurrë e kaluara<br />

nuk mundet të përsëritet. Edi Rama<br />

dhe i gjithë stani enverist, të diskredituar<br />

nga maskarada “për<br />

hapjen e kutive” e kanë kuptuar se<br />

edhe zgjedhjet vendore të vitit që<br />

vjen i kanë të humbura, së bashku<br />

me Bashkinë e Tiranës. Jetojmë me<br />

bisë në BE. Tani, Mbretëria e Bashkuar<br />

është në mesin e atyre që qartazi<br />

deklarojnë se perspektiva e<br />

hyrjes së Serbisë në BE varet nga<br />

qasja e saj ndaj Kosovës.<br />

Edhe pse askush në Berlin nuk<br />

do të pranonte publikisht, Serbia<br />

viteve të fundit u dëshmua si një<br />

aleate e vlefshme e skeptikëve gjerman<br />

të zgjerimit. Për Gjermaninë,<br />

do të ishte shumë më e vështirë të<br />

mbronte vijën restriktive të<br />

zgjerimit të BE nëse Serbia do ta<br />

arrestonte ish-komandantin ushtarak<br />

Ratko Mladic, i cili kërkohet<br />

për krime lufte në Bosnje, dhe nëse<br />

shteti serb do të ishte më konstruktiv<br />

ndaj Kosovës. Fillimisht,<br />

ishte Gjermania ajo që kishte më<br />

shumë dyshime rreth pavarësisë së<br />

Kosovës sesa cilido anëtarë Perëndimor<br />

i Kontakt Grupit. Por, kur<br />

diplomati gjerman, Wolfgang Ischinger,<br />

që ishte përfaqësues i BE-së<br />

në trikën amerikan-ruso-evropiane<br />

në vitin 2007, pohoi se pavarësia<br />

ishte një zgjidhje më pak e dhimbshme,<br />

çështja e statusit ishte çështje<br />

e kryer për Berlinin. Gjermania<br />

nuk është më e gatshme t’i bëjë<br />

lëshime Serbisë për anëtarësim në<br />

BE lidhur me Kosovën. Nga ana<br />

tjetër, Franca dikur ishte një lojtar<br />

goxha aktiv për gjetjen e një<br />

të vërtetë në botën e çudirave. A<br />

mundet të kishte besuar njeri në<br />

Shqipëri me 22 Mars 1992, se pas<br />

më pak se dy dekadave, i biri i Sulejman<br />

Bushatit dhe ai i Bares së<br />

tmerrshëm të birucave të ish sigurimit,<br />

bijtë e kriminelëve më të<br />

spikatur të diktaturës komuniste<br />

do të bëheshin “lektorë të<br />

demokracisë”, ose “kasnecët” e<br />

opozitës. Se atyre “u dhemb zemra<br />

dhe u qan shpirti” për Amerikën,<br />

ndaj të cilës baballarët e tyre<br />

hodhën baltë sa mundën për afro<br />

një gjysmë shekulli dhe dërguan<br />

njerëz para trekëmbëshave e skuadrave<br />

të pushkatimit vetëm se e<br />

kishin për zemër lirinë,<br />

demokracinë dhe Amerikën. Kryetari<br />

i tyre këtë verë të nxehtë u<br />

mërzit në “hamamin” e Pezës në<br />

shoqërinë e Dashit dhe ka marrë<br />

“arratinë” si kalorësi i fytyrës së vrerosur<br />

për të gjetur ngushëllim në<br />

plazhe fantastike anekënd planetit,<br />

se nuk u bë dot Kryeministër nga<br />

trampolina e çadrave të “grevës së<br />

urisë” në bulevardin e Tiranës,<br />

duke medituar ne brigjet e Detit<br />

të Kuq. Dhe pinjollët e diktaturës<br />

“çunat dhe gocat e Bllokut”, marrin<br />

urdhër herë pas here nga Kryetari<br />

i tyre, të lëshojnë nga një tollumbace<br />

sa për të thënë se Partia<br />

Socialiste akoma ekziston. Me<br />

zgjidhjeje që do të mirëpritej nga<br />

të dyja palët. Për Parisin kjo nënkupton<br />

se Kosova e pavarur dhe Serbia<br />

të jenë në BE. Paraprakisht,<br />

Franca ishte një mbështetëse<br />

shumë e fuqishme e integrimit të<br />

Serbisë në BE, dhe insistonte në<br />

hapjen e procedurës që do t’i<br />

mundësonte Beogradit statusin<br />

zyrtar të kandidatit.<br />

Gjithashtu, deri në shkurtin e<br />

kaluar, Parisi mbante qëndrim se<br />

çështja e integrimit të Serbisë në<br />

BE dhe ajo e Kosovës duhet të<br />

ndahen. Por, ky qëndrim ndryshoi<br />

atëherë kur lidershipi francez bëri<br />

të ditur se Serbia nuk shfaqi asnjë<br />

shenj të rishikimit të qëndrimit<br />

të saj ndaj Kosovës. Kështu që<br />

ministri i Jashtëm francez, Bernard<br />

Kouchner, u bë zyrtari i parë i lartë<br />

i BE-së që në Beograd shpalli publikisht<br />

se Serbia s’mund të hyjë<br />

në BE pa pasur marrëdhënie të<br />

mira, ose të paktën të pranueshme,<br />

me Kosovën. Roma dhe<br />

Athina pak a shumë e kanë luajtur<br />

të njëjtën lojë, por nga anë të<br />

kundërta. Mund të thuhet se Italia<br />

ishte miku më i mirë në mesin<br />

e shteteve anëtare të BE-së që e<br />

pranuan pavarësinë e Kosovës.<br />

Greqia është miku më i mirë i<br />

Kosovës në mesin e pesë shteteve<br />

shpifje pa skrupull, me gënjeshtra<br />

të sajuara dhe të gatuara sipas<br />

modelit të kuzhinës staliniste,<br />

Bushati, Bare, Kodheli, Hysi, Shalësi,<br />

Feli & co, janë bërë si thonë<br />

shkodranët “pare e lame” që nuk i<br />

beson askush. Janë emra dhe mbiemra<br />

të tillë që u kujtojnë orë e<br />

çast njerëzve të kaluarën e regjimit<br />

komunist.<br />

Ndërkohë kur Edi Rama është<br />

tkurrur në vetminë e tij duke u fshehur<br />

nëpër Tiranë pas harbimit nëpër<br />

botë, Berisha po inauguron rrugë<br />

në të katër anët e vendit. Ku po i<br />

merr qeveria fondet, po ulërijnë kasnecët<br />

e verbuar të Edvinit. Me moton<br />

se “kështu nuk është por si<br />

është nuk e di”, Partia Socialiste<br />

është sot një forcë politike pa asnjë<br />

alternativë. Dukshëm qëllimi i elitës<br />

së kësaj partie është vetëm marrja e<br />

pushtetit për të sunduar e vjedhur<br />

popullin për t’u pasuruar nëpërmjet<br />

politikës. Pasi i tërhoqën zvarrë<br />

militantët e PS rrugëve të Tiranës<br />

duke i mashtruar se me sot e nesër<br />

“do të rrëzonin Berishën”, duke i<br />

ndjellë me dy qofte e një panine,<br />

tani edhe gënjeshtrat kanë shterruar.<br />

Tani ngushëllimi i tyre është<br />

vetëm pesha e qeses. Ngushëllim i<br />

përkohshëm, se siç duken bathët,<br />

gënjeshtra dhe hajdutëria i ka këmbët<br />

e shkurtra.<br />

të BE-së që kanë refuzuar ta bëjnë<br />

këtë gjë.<br />

Fatkeqësisht për Beogradin<br />

dhe Prishtinën, pas ndarjes së<br />

partisë më të madhe nga koalicioni<br />

qeveritar, Italia tani ndodhet<br />

buzë krizës parlamentare dhe<br />

zgjedhjeve të reja. Qeveria greke,<br />

nga ana tjetër, po mbërthehet nga<br />

tepër shumë probleme të veta që<br />

duhet dëgjuar para se të jap<br />

këshilla për vështirësitë e shteteve<br />

tjera. Pra, në muajt e<br />

ardhshëm Beogradi s’mund të<br />

pres asnjë ndihmë substanciale<br />

nga Italia, e as nga Greqia. Në<br />

Spanjë, Sllovaki dhe Qipro autonomia<br />

dhe pavarësia janë çështje<br />

të ndjeshme vendore. Që të gjitha<br />

ato kanë arsyet e tyre për të mos<br />

e njohur Kosovën. Në rastin e<br />

Rumanisë, mosnjohja ka të bëjë<br />

me qëndrimin personal të presidentit<br />

Traian Basescu. Përderisa<br />

ai të jetë në zyrë, është vështirë<br />

të dëgjohet se Bukureshti të njoh<br />

Kosovën. Sido që të jetë, qëndrimet<br />

e këtyre shteteve vetëm<br />

duket se shërbejnë interesave të<br />

Serbisë. Në fakt, ato vetëm<br />

paraqesin edhe një pengesë më<br />

tepër, ngase do ta bllokojnë edhe<br />

gjatë rrugën e Serbisë dhe të Kosovës<br />

drejt perëndimit.


HOMAZH<br />

FORUM<br />

Kontaktoni në opinion@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net<br />

Kosiga, një president kundra hipokrizisë së<br />

të Majtëve dhe një mik i shquar i shqiptarëve<br />

Nga Lavdrim Lita<br />

Ndjesë pastë, Ish-presidenti italian<br />

Françesko Kosiga është ndarë<br />

para dy ditësh nga jeta në moshën<br />

82-vjeçare pas një ataku kardiak. Ai<br />

ndodhej i shtruar në spitalin e<br />

Romes “Gemelli”, - i njëjti spital ku<br />

u shua At Zef Pllumi, - prej 9 ditësh.<br />

Për respekt të figurës së tij lamë që<br />

të ishin të parët komentuesit italianë<br />

të portretizonin figurën e këtij burri<br />

shteti të madh fqinj. Më pas në radhë,<br />

ne, shqiptarët duke ditur nderin indirekt<br />

me ndërhyrjen në luftën e Kosovës.<br />

Ai ishte Ministër i Brendshëm në<br />

vitin 1978 kur ish-kryeministri Aldo<br />

Moro u rrëmbye dhe pastaj u vra nga<br />

Brigadat e Kuqe, grup i majtë terrorist.<br />

Kosiga, i cili i refuzoi negociatat<br />

me rrëmbyesit e Moros, dha<br />

dorëheqje pak pasi u gjet trupi i pajetë<br />

i Aldo Moros në maj 1978. Por<br />

karriera e tij politike dhe institucionale<br />

nuk mbaroi. Kurrsesi. Ai kishte<br />

një mision. Kosiga, me origjinë nga<br />

ishulli i Sardenjës - u rikthye në politikë<br />

një vit më vonë si kryeministër,<br />

dhe pastaj si kryetar i parlamentit deri<br />

në vitin 1985, e pas këtij viti u zgjodh<br />

president i Italisë deri në vitin<br />

1992. Një figurë tragjike, dhe kurrë<br />

banale. Thuhet se kur Henry Kissinger<br />

e takoi, u shpreh se “nuk duket<br />

fare si demokristian”. Dhe kjo ishte<br />

pothuajse një kompliment, pasi sekretari<br />

i Shtetit amerikan Kissinger i<br />

donte pak politikanët e italianë.<br />

Në të vërtetë gjykimi i tij ishte jo<br />

ekzakt, sepse Kosiga në deri në fund<br />

të gjallimit të tij ishte një demokristian<br />

i bindur. Dhe këtë e konfirmon<br />

besimi katolik dhe militantizmi politik<br />

demokristian. Afërmendsh ai nuk<br />

mund të ishte ndryshme në vitet e<br />

rindërtimit të Italisë dhe më pas të<br />

Luftës së Ftohtë. Megjithatë, malësori<br />

Kosiga ishte një njeri i Oksidentit,<br />

çka nuk mund të thuhet për të<br />

gjithë demokristianët. Dhe njeri i<br />

Oksidentit do të thotë të jesh mik i<br />

Amerikës dhe i Izraelit, një përkrahës<br />

i demokracive liberale dhe i sistemit<br />

të tyre të aleancave (NATO-s), një<br />

admirues i shtetarëve që bënë historinë<br />

në shekullin e XX (Çërçill, De<br />

Gasper, De Gol).<br />

Kjo nuk është e mjaftueshme për<br />

të përcaktuar kompleksitetin e njeriut,<br />

paradokset dhe kontradiktat e<br />

tij, të cilat ishin aq të mëdha sa edhe<br />

koherenca e tij. Megjithatë këtu<br />

shpjegohet se pse SHBA-ja e ka parë<br />

atë gjithmonë me miqësi, me mirënjohje.<br />

Padyshim amerikanët kishin<br />

mirënjohje të pakufizuar sepse Kosiga<br />

qe ai që vendosi pranimin në fillim<br />

të viteve ’80 të sistemit të Raketave<br />

Europiane, i njëjti vendim me Gjermaninë<br />

e Helmut Schmidt-it. Dhe po<br />

aq mirënjohje, në kohët e fundit, pas<br />

operacionit politik që e vuri Italinë në<br />

ballë të luftës së Kosovës, me<br />

Lidhja e ish-presidentit italian Francesco<br />

Cosiga me Institutin e<br />

Kërkimeve Politike “Alcide de Gasperi”<br />

Që në themelimin e tij, ish-presidenti italian e ka<br />

përshëndetur përzemërsisht punën e Institutit të Kërkimeve<br />

Politike, “Alcide de Gasperi”, themeluar nga publicisti<br />

Fahri Balliu. Pas marrjes së publikimit periodik<br />

të institutit, më 19 maj 2004, ai jep këtë vlerësim për<br />

punën e tij. “Nëpërmjet relacioneve të konferencës së<br />

zhvilluar me 25 mars 2004, kam patur mundësinë të<br />

njoh aktivitetin që Instituti Alcide de Gasperi zhvillon<br />

me shumë përkushtim, duke u frymëzuar nga figura e<br />

shtetarit të madh italian, parimet e tij, shembulli i tij<br />

dhe veprat e tij, që përbëjnë një pikë të sigurtë referimi”,<br />

thuhet në përshëndetjen e ish-presidentit italian,<br />

drejtuar moderatorit të aktivitetit të dytë të institutit,<br />

D’Alemën si kryeministër, në fund<br />

të viteve ‘90. Puna ishte e madhe,<br />

duke e ditur se Masimo D’Alema<br />

vinte nga radhë e Partisë Komuniste<br />

Italiane, e cila pas skandaleve të korrupsionit<br />

“Tangentopoli” u konvertua<br />

në partinë Demokracia e Majtë.<br />

Në të paktën dy raste, i ndjeri<br />

Kosiga demaskoi hipokrizinë e së<br />

majtës post-komuniste: së pari kur<br />

takoi pjesëtarët e organizatës<br />

klandestine “Gladio” (të krijuar nga<br />

NATO e CIA, që aktivizohej vetiu<br />

nëse komunistët e financuar nga<br />

Moska do kërkonin pushtetin), të<br />

Divizionit “Ossopo” që komandohej<br />

nga një partizan “i bardhë”, që kishte<br />

luftuar si nazifashistët po ashtu edhe<br />

partizanët e Marshallit Tito; dhe rasti<br />

i dytë ishte kur bindi mendjen e<br />

D’Alemës të intervenonte kundra<br />

Serbisë, në krah të NATO-s e pro<br />

Kosovës.<br />

Gjithsesi pengu i jetës së tij politike<br />

ishte rrëmbimi i ish-kryeministrit<br />

Aldo Moro, drejtues i Demokracisë<br />

Kristiane dhe vendimi i fortë e i<br />

drejtë për të mos negociuar me terroristët.<br />

Ai doli i shkatërruar, njerëzisht,<br />

nga eksperienca e rrëmbimit sepse<br />

ai drejtonte strukturat e rendit, paçka<br />

se Çështja Moro është konsideruar më<br />

shumë si një çështje politike, sesa<br />

gjyqësore. Një çështje që gjithsesi<br />

mbetet ende e hapur... Dokumentet,<br />

dëshmitë, <strong>55</strong> ditët e Aldo Moros në të<br />

ashtuquajturin “Burgu i Popullit”,<br />

tregohen nga burgosësit e tij, anëtarët<br />

me temë “Alcide de Gasperi, formulë e suksesit politik”,<br />

që u mbajt 29 majin e të njëjtit vit. Letërkëmbimi<br />

i drejtuesve të Institutit “Alcide de Gasperi” me<br />

ish-presidentin italian Cosiga ka vijuar edhe më tej<br />

në vite, prandaj me humbjen e tij, kontributorët e<br />

këtij instituti ndjejnë humbjen e një bashkëpunëtori<br />

të vyer. Me humbjen e tij, drejtori ekzekutiv i Institutit,<br />

publicisti Fahri Balliu, shpreh pikëllimin e<br />

thellë, për largimin nga kjo jetë të njeriut që shenjoi<br />

një pjesë të rëndësishme të historisë së re të Italisë,<br />

si një personalitet që forcoi shumë lidhjet me SHBAtë<br />

dhe luftoi që shteti italian të fitonte vendin që<br />

meriton në skakierën ndërkombëtare.<br />

e “Brigadave të Kuqe”. Ai mendonte<br />

se po sakrifikonte një mik për hir të<br />

interesit të shtetit, sigurisht kishte<br />

rënë pre e diktatit të Partisë Komuniste<br />

Italiane, e cila mohonte çdo lloj<br />

negociate. Pastaj zbuloi se gjithçka<br />

ishte një lojë e ndyrë. Në biografinë e<br />

tij shkruan “Nëse kam flokat e thinjura<br />

dhe njolla në lëkurë është për këtë<br />

gjë. Sepse ishim duke lënë që të vdiste<br />

Moro-n, paçka se unë po e kuptoja.<br />

Sepse dhimbja jonë ishte në sintoni<br />

më atë çfarë po pësonte Moro.<br />

Sidoqoftë Françesko Kosiga ishte<br />

një njeri i drejtë e i fortë dhe i<br />

rifitoi energjitë e hodhi shpejt në<br />

arenën politike: Kryeministër në<br />

1979, pastaj President i Senatit gjer<br />

më 1983, më në fund, në 1985 Pres-<br />

E enjte, 19 gusht 2010<br />

identi i Republikës (me votë unanime<br />

të Parlamentit, e para herë), gjatë<br />

ushtrimit të mandatit të tij presidencial,<br />

dëshmoi vlera dhe devotshmëri<br />

ndaj shtetit dhe popullit italian,<br />

duke dhënë kështu një kontribut<br />

të pazëvendësueshëm në jetën<br />

politike të Republikës Italiane.<br />

Në fillim të këtij shkrimi thamë<br />

se ai kishte një mision. Dhe misioni<br />

ishte të zbulonte të fshehtat e Italisë<br />

republike, dhe për këtë u quajt<br />

nga media “il piccanatore”, njeriu me<br />

kazmë, që shembi murin e heshtjes<br />

pikërisht me zbulimin e organizatës<br />

sekrete “Gladio” dhe planin e koduar<br />

“Stay behin” që parashikohej, në<br />

rast se komunistët merrnin pushtetin<br />

me dhunë. Hera e fundit që ai i<br />

futi stërkëmbëshin jetës politike italiane<br />

ishte në vjeshtën e 1998-s, kur<br />

me një grup të vogël parlamentar të<br />

krijuar prej tij, të ashtuquajturit<br />

“rreckamanët e Valmy-s”, votuan - pas<br />

rënies së qeverisë Prodi nga ana e<br />

komunistit Bertinoti, aleat i tyre pro<br />

serb dhe kundër NATO-s - qeverinë<br />

D’Alema, që zhdoganoi kryesimin e<br />

Këshillit të Ministrave Italianë për<br />

herë të parë nga një ish-komunist.<br />

Kosiga ka vuajtur dramën e historisë<br />

republikane italiane, sepse ka parë<br />

anët e errëta të pushtetit e fytyrën<br />

demoniake të saj. Dikush thotë me<br />

të drejtë dhe pa të drejtë se ai mbante<br />

“sekretet e Shtetit”, që shpesh<br />

herë kur dilnin skandalizonin publikun<br />

italian. Por a ishte kështu?<br />

Sigurisht, ai dinte shumë gjera, por<br />

mbi të gjitha ishte njeri i Institucioneve.<br />

Një njeri që jetoi me intensitet<br />

zgjedhjen e tij liberale, besimin<br />

në një Perëndim që di të rinovohet<br />

pikërisht pse themelohet mbi lirinë.<br />

<strong>55</strong> 7


DITA<br />

8<br />

Botimet e reja<br />

<strong>55</strong><br />

E enjte, 19 gusht 2010<br />

“Shqipëria, kopshti<br />

shkëmbor i Europës Juglindore”<br />

Shtëpia Botuese<br />

“<strong>55</strong>” ka hedhur në<br />

treg librin “Shqipëria,<br />

kopshti<br />

shkëmbor i Europës<br />

Juglindore”<br />

shkruar nga Faik<br />

Konica. Me parathënie<br />

nga Fan<br />

Noli, libri është jo<br />

vetëm një përshkrim<br />

i hollë i Konicës<br />

për Shqipërinë<br />

e paraviteve<br />

’40-të, por edhe<br />

një rrëfim për vetë<br />

Konicën, si një<br />

personalitet i rrallë<br />

në letrat shqipe.<br />

Libri rivjen për lexuesin<br />

nën përkthimin<br />

e Ferdinand<br />

Lekës, dhe është<br />

pjesë e kolanës<br />

“Intelligenda”<br />

Botimet e reja


10 liderët më të respektuar në botë<br />

Nga revista Newsweek<br />

Revista amerikane Newsweek<br />

stilon emrat e 10 liderëve që në një<br />

mënyrë a në një tjetër kanë fituar<br />

respektin e vendit të tyre.<br />

1- Ambiciozi i sapoardhur,<br />

David Kameron, Mbretëria e Bashkuar<br />

-<br />

Ai është kryeministri më i ri që<br />

ka pasur Britania e Madhe në njëqind<br />

vitet e fundit dhe u gjet në<br />

një detyrë e situatë aspak të lehtë:<br />

me një luftë jopopullore, me një<br />

ekonomi të dobët dhe një popull i<br />

lodhur nga një politikë që kishte<br />

krijuar pothuajse vetëm skandale.<br />

Kurse masa drastike e manovrës së<br />

tij ekonomike i siguroi tregjet dhe<br />

fitoi pëlqimin e njerëzve të duke<br />

rritur pëlqimin popullor në<br />

pothuajse 50%, që është gjë e<br />

rrallë në Britani. Përveç kësaj, Kameron<br />

ka fituar respektin e<br />

kolegëve të tij në Europë, cka është<br />

mjaft e vështirë për një konservator<br />

britanik. Të kuptohemi, ai<br />

është konservator sa për të thënë,<br />

nëse krahasohet pozicionet e tij me<br />

politikën amerikane - në të drejtat<br />

e homoseksualëve, për shembull -<br />

është më majtas se i gjithë Parlamenti<br />

italian.<br />

2. – Lideri i ambientalistëve:<br />

Mohamed Nasheed, ishujt Maldive<br />

- Ndofta ishte domosdoshmëri,<br />

sepse administron një ishull e cila<br />

mund të gëlltiten nga detit, por<br />

Mohamed Nasheed është bërë një<br />

hero në mesin e ambientalistëve.<br />

Për të paralajmëruar botën për fatin<br />

që mund të prekë Maldive – dhe<br />

shumë ishujt të ngjashëm - në<br />

Konferencën e fundit në Kopenhagen<br />

për ngrohjes globale ai zhvilloi<br />

një takim me ministrat e tij<br />

nënuje. Pastaj ai premtoi se do të<br />

bënte Maldivet shteti e parë me<br />

Kosova fillon të gjejë identitetin e pavarur<br />

"Time"<br />

Në kafenenë e tij moderne në<br />

Prishtinë, pronari Petrit Selimi dëshiron<br />

që bota ta kuptojë se kosovarët<br />

janë larg stereotipit të atij bujku nga<br />

fshati me kallashnikov në dorë. Sipërmarrësi<br />

i ri dhe ish-aktivist i të rinjve,<br />

thekson se Kosova është e re,<br />

moderne dhe liberale. "Çdo të dytën<br />

ditë këtu këndon Snoop Dogg, të<br />

drejtat e grave dhe të homoseksualëve<br />

janë në agjendën politike. A e dini se<br />

në Prishtinë njerëzit për çdo ditë pinë<br />

nga 20 milionë makiato?", pyet Petriti.<br />

Njëmbëdhjetë vjet pas fushatës<br />

ajrore të NATO-s, e cila i detyroi<br />

forcat serbe të largohen, Kosova po e<br />

zbulon identitetin e vet. Deklarata e<br />

pavarësisë e vitit 2008 është njohur<br />

nga 69 shtete, përfshirë SHBA-të dhe<br />

shumicën e BE-së. Vendimi i<br />

Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë<br />

se pavarësia "nuk është e jashtëligjshme"<br />

i dha një shtysë tjetër<br />

shtetit të ri, por pavarësia e Kosovës<br />

ndikim zero në mjedis. Al Gore –<br />

një që merret me politika mjedisore<br />

– e citon shpesh, dhe në prill<br />

të Kombeve e Bashkuara ka<br />

zgjedhur Naseed një nga gjashtë<br />

“kalorësit e Tokës në 2010”.<br />

3. – I dashur jashtë vendit, i<br />

urryer në shtëpi: Nikolas Sarkozi,<br />

Francë -<br />

Në fakt, Sarkozi nuk gëzon një<br />

reputacion të lartë në shtëpi: papunësia<br />

e tejkalon dhjetë për<br />

qindëshin, ekonomia shkon keq<br />

dhe kundërshtitë e ndryshme kanë<br />

tronditur qeverinë e tij. Por sapo<br />

del jashtë vendit, dhe merr një<br />

skenë Europiane, Sarkozi ndryshon<br />

fytyrën: është në ballë të punës aty<br />

ku ka diçka për të zgjidhur, nga<br />

lufta ndaj piraterisë në Somali deri<br />

për të vepruar si ndërmjetësues<br />

mes të Gjeorgjisë dhe Rusisë. Vitin<br />

e ardhshëm, Sarkozi do të presë në<br />

shtëpi G-8 dhe G-20, dhe në mes<br />

ka çështjen e Iranit dhe recesionin<br />

ekonomik çka pritet të ketë shumë<br />

punë: nga ai pritet të marrë një<br />

pozicion të fortë në rregullimin e<br />

tregjeve financiare. Në shtëpi ka<br />

probleme, kurse në botë është protagonist.<br />

Dhe pastaj ai ka Karlën .<br />

4. - Njeri i popullit: Uen Jiabao,<br />

Kinë -<br />

Njerëzit të cilët dënohet me<br />

vdekje në Kinë çdo vit, janë shumë<br />

nuk është ende e njohur nga një<br />

numër vendesh të fuqishme, të cilat<br />

druajnë për precedentin e secesionizmit.<br />

Kështu, Kosova mbetet jashtë<br />

shumë organizatave ndërkombëtare,<br />

përfshirë Kombet e Bashkuara. Nuk<br />

e ka as kodin telefonik të vetin, por<br />

megjithatë, për shumë kosovarë, shtetësia<br />

nuk vihet në dyshim. Një<br />

tregues i besimit të kosovarëve në<br />

pavarësinë është marrëdhënia e tyre<br />

me Shqipërinë fqinje, me të cilën shumica<br />

e ndajnë gjuhën dhe identitetin<br />

etnik. Bashkimi me Shqipërinë<br />

ishte temë e përbashkët për ata që i<br />

luftonin serbët një dekadë më parë,<br />

por tash partitë politike që angazhohen<br />

për bashkim kanë marrë vetëm 2<br />

për qind të votave. Sigurisht që kosovarët<br />

janë të lumtur që kanë lidhje<br />

të mira me Shqipërinë, pasi blloku i<br />

Lindjes i la të dy të vendet të izoluar<br />

për 50 vjet. Autostrada e re bëri që<br />

1.3 milionë njerëz ta kalojnë kufirin<br />

gjatë qershorit, që është shumë për<br />

më tepër se ata që janë dënuar me<br />

vdekje në të gjitha vendet e tjera<br />

të bëra së bashku; në Kinë janë<br />

ende aktive “Laogai”, kampet e<br />

përqendrimit kinez, dhe mospajtimi<br />

është ndaluar nga censura dhe<br />

brutalitett. Ka kushte të pabesueshme<br />

të punës, dhe ka represion<br />

në Tibet. Me pak fjalë, nëse<br />

një njeri mendon për dhunën shtetërore,<br />

Kina është një nga vendet<br />

e para që të vjen në mendje:<br />

edhe pse kryeministri kinez Uen<br />

Jiabao ka fituar reputacionin si një<br />

udhëheqës me një “zemër”. Në<br />

2008, pas tërmetit katastrofik në<br />

Sixhuan, Uen tregoi emocion e tij<br />

në takimet me të mbijetuarit; e<br />

njëjta gjë ka ndodhur kohët e fundit,<br />

pas përmbytjeve në provincën<br />

Gansu, ku - pavarësisht shiut - Ven<br />

shkoi në vend për të inkurajuar<br />

viktimat e fatkeqësisë. Është për<br />

këto arsye që shumë në Kinë janë<br />

të përkushtuar për të “Gjyshin<br />

Uen.”<br />

5. - Tirani i taksave: Brian<br />

Couen, Irlandë -<br />

Irlanda nuk ia kalon mirë: papunësia<br />

është në 13 për qind, njerëzit<br />

emigrojnë, dhe tregjet financiare<br />

e vlerësojnë vetëm pak para rangut<br />

të Greqisë si një nga ekonomitë<br />

në më pak të sigurta. Prandaj,<br />

qeveria e Kouen dhe ministri i<br />

popullsinë dy milionëshe sa ka Kosova.<br />

Në Sheshin "Nëna Terezë" në<br />

Prishtinë, vazhdon të shitet flamuri<br />

kuq e zi me shqiponjën dykrerëshe.<br />

Por, gjithashtu, ka mjaft suvenirë me<br />

flamurin e ri të Kosovës, të frymëzuar<br />

nga standardet e BE-së. Një diplomat<br />

vëren se flamuri i ri ka filluar<br />

të shfaqet edhe në dasma, ku më herët<br />

kryesisht valonte flamuri shqiptar,<br />

bashkë me atë amerikan, në shenjë<br />

nderimi të Uashingtonit për mbështetjen<br />

e Kosovës. "Kosova po i kap<br />

gjërat", thotë Selimi. "Kur Snoop<br />

Dogg performoi këtë verë, ai parakaloi<br />

me flamurin e Kosovës, dhe mund t'i<br />

ndjenit emocionet në publik. Bashkimi<br />

nuk është më në agjendë. Kosovarët<br />

po punojnë për të ardhmen e<br />

tyre të pavarur", thotë ai. Shteti po<br />

ndërtohet, por korrupsioni është i<br />

përhapur në të gjitha nivelet e shoqërisë,<br />

thotë Eulex-i. Zyrtarë të lartë<br />

të Qeverisë, së fundmi, janë vënë nën<br />

dyshime. Krimi i organizuar dhe<br />

Ekonomisë e tij Lenihan është duke<br />

u përpjekur për të arnuar krizën.<br />

Duke pasur parasysh situatën nuk<br />

bën ulje, duke zbatuar gjithashtu<br />

edhe masa jopopullore të tilla si<br />

ngritja e taksave apo paga të ulëta<br />

për nëpunësit civilë. Sigurisht,<br />

këto masa nuk kanë pasur simpatinë<br />

e elektoratit të tij: vlerësimin e<br />

tij është 18 për qind dhe ka gjasa<br />

që partia e tij të dalë keq në zgjedhjet<br />

e 2012; por politika në afat të<br />

gjatë do ta paguajë. Kush e di se<br />

ku do të jetë ai, ndërkohë.<br />

6. - Luan në dimër: Luiz Inácio<br />

Lula da Silva, Brazil -<br />

Mandati i Lulës po përfundon,<br />

dhe ai tashmë konsiderohet si një<br />

yll roku. Sigurisht, ekonomia dhe<br />

shoqëria braziliane do të rritesh<br />

edhe para se të rritej pushteti i tij<br />

në 2002, por Lula - megjithatë të<br />

kaluarën sindikaliste - e kuptoi se<br />

bota e biznesit ishte një aleat dhe<br />

jo një armik. Ka qenë Kryeministrit<br />

i tanishëm që e çoi Brazilin drejt<br />

shndërrimit nga një shtet i Botës<br />

së Tretë në një nga tregjet më të<br />

shpejtë në rritje të globit. Situata<br />

braziliane është për t’u patur zili:<br />

një ekonomi e qëndrueshme, me<br />

një rezervë të madhe të burimeve<br />

të energjisë, një klasë e mesme në<br />

rritje progresive dhe ngushtimi i<br />

hendekut mes të pasurve dhe të<br />

shpëlarja e parave gjithashtu përbëjnë<br />

shqetësim të madh. Ekonomia legale<br />

rritet, por ngadalë. Vendi mjaft varet<br />

nga importi dhe remitencat jashtë.<br />

Shumë sipërmarrës gjithashtu janë<br />

skeptikë për mjedisin e biznesit. "Gara<br />

është e egër", thotë Agim Dushi, pronar<br />

i fabrikës "Bonita" për ujë të<br />

pijshëm. Ai thotë se 25 kompani të<br />

ngjashme të ujit janë ndërtuar shpesh<br />

herë pa kontroll të cilësisë. "Duhet<br />

të përshtatemi nëse duam të mbijetojmë",<br />

thotë ai. Mungesa e energjisë<br />

elektrike gjithashtu i pengon bizneset,<br />

megjithëse kanë filluar<br />

përmirësime në sistemin e përfitimit<br />

të energjisë nga thëngjilli dhe uji.<br />

Problem kryesor për zbatimin e ligjit<br />

mbetet statusi i enklavës serbe në veri<br />

të vendit, ku popullata e sheh Beogradin<br />

si qeveri legjitime. Kufiri i saj<br />

me Serbinë nuk patrullohet, duke i<br />

lënë dyert hapura për trafikantët.<br />

Zbatimi i ligjit gjithashtu është i<br />

vështirë, sepse policia në veri nuk u<br />

E enjte, 19 gusht 2010<br />

DITA<br />

varfërve. Edhe pse disa nga daljen<br />

e tij në krah të demagogëve si Hugo<br />

Chávez dhe Mahmoud Ahmadinejad<br />

kanë tërhequr kritikat më të<br />

mëdha, Lula mbetet në thelb një<br />

njeri pragmatik: mjaft i mençur për<br />

të mos harxhuar pasuritë e vendit<br />

të tij me ndjenja populiste. Ordem<br />

nuk e dihet, kurse Progres është i<br />

sigurt.<br />

7. - Drejtori i përgjithshëm: Lee<br />

Myung-bak, Koreja e Jugut -<br />

Lee Myung-bak është një<br />

menaxher, dhe nuk ka gjendje më<br />

të mirë se një krizë globale financiare<br />

për të testuar një mostër të<br />

menaxhimit. Duke marrë përvojën<br />

e tij si drejtor i përgjithshëm i<br />

Hyundai, Lee e ka bërë kompaninë<br />

që përmes të kalojë mirë edhe stuhinë<br />

ekonomike. normat e interesit<br />

historikisht të ulëta, para të<br />

kursyer për bankat dhe kompanitë,<br />

dhe shkëmbime monetare të mëdha<br />

tregtare për të siguruar rezervat e<br />

çmuara në valutë. Rezultati? Është<br />

ekonomia mirë e gjithë vendeve<br />

kryesore të OSBE-së. Në nëntor,<br />

Seul-i do të presë G-20, dhe një<br />

nga tema kryesore e diskutimit do<br />

të jetë kriza ekonomike, ka të ngjarë<br />

që të ngrejë zërin.<br />

8 – Reformatorja Ellen Johnson<br />

Sirleaf, Liberi -<br />

Një grua, më në fund. Dhe është<br />

e vetmja e një vendi Afrikan, pas<br />

zgjedhjes së saj në 2005. Liberia,<br />

vinte nga dy luftërat civile që kishte<br />

vrarë gati një dhjetën e popullit të<br />

Liberisë dhe armëpushimin e<br />

brishtë që pasoi me ngritjen e 15<br />

mijë paqeruajtësve të OKB- për të<br />

siguruar paqen. Kur ajo u zgjodh,<br />

pas një karrierë në organizatat<br />

ndërkombëtare si Banka Botërore<br />

dhe të OKB-ja, Sirleaf tha se ajo<br />

dëshironte të jetë para së gjithash<br />

një nënë, për Liberinë. Pesë vjet<br />

kanë kaluar,<br />

raporton drejtpërdrejt autoriteteve në<br />

Prishtinë. "Veriu po bëhet gjithnjë e<br />

më shumë çështje e rendit dhe ligjit",<br />

thotë komisionari i policisë, Behar<br />

Selimi. Ai sheh përparim në bashkëpunimin<br />

me autoritetet lokale në<br />

veri, por e përshkruan situatën si<br />

kaotike. Momenti më i rëndësishëm<br />

për pavarësinë e Kosovës do të jenë<br />

marrëdhëniet e saj me Beogradin.<br />

Pasi dështoi ta bindë Gjykatën<br />

Ndërkombëtare të Drejtësisë për ta<br />

hedhur poshtë pavarësinë e Kosovës,<br />

Beogradi mund të bëhet më i hapur.<br />

Përderisa njohja nuk është në tavolinë,<br />

ai tash flet për zgjidhje të pranueshme<br />

nga të dyja palët për të gjitha<br />

çështjet e hapura. "Situata aktuale<br />

nuk është në interesin e askujt", ka<br />

thënë sekretari shtetëror për Kosovën<br />

në Beograd. Prishtina dhe Beogradi<br />

shpresojnë t'i bashkëngjiten BE-së.<br />

Kjo mund të nxitë bashkëpunim më<br />

të madh dhe të krijojë kokëçarje për<br />

shumë trafikantë.<br />

<strong>55</strong> 9


DITA<br />

Blerja Blerja e e avionëve<br />

avionëve<br />

luftarakë luftarakë nga nga Izraeli<br />

Izraeli<br />

shihet shihet si si provë provë e<br />

e<br />

mbështetjes mbështetjes së<br />

së<br />

vazhdueshme<br />

vazhdueshme<br />

amerikane<br />

amerikane<br />

Zyrtarët izraelit të mbrojtjes thonë se blerja e<br />

20 avionëve luftarakë F-35 të gjeneratës së<br />

ardhëshme është pjesë e një rishikimi rutinë të<br />

mbrojtjes ajrore të vendit. Megjithatë, njoftimi nga<br />

zyra e Ministrit të Mbrojtjes së Izraelit këtë javë<br />

erdhi ndërkohë që udhëheqësit e atij vendi zhvilluan<br />

mbledhje sekrete se si duhet të reagojnë ndaj<br />

kërcënimit bërthamor iranian. Organet izraelite të<br />

zbulimit besojnë se Irani është shumë pranë ndërtimit<br />

të një arme bërthamore për përdorim të<br />

mundëshëm kundër Izraelit. Udhëheqja e Iranit ka<br />

bërë thirrje për shkatërrimin e shtetit hebraik. Ekspertë<br />

ushtarakë në Izrael prej kohësh kanë paralajmëruar<br />

se një sulm parandalues kundër objekteve<br />

bërthamore iraniane mund të shkaktojë një luftë të<br />

zgjeruar. Gjeneral majori në pension Eitan Ben<br />

Eliyahu ka qënë drejtues i Forcave Ajrore izraelite.<br />

Ai thotë për Zërin e Amerikës se Izraeli duhet<br />

të përgatitet për një konflikt të zgjatur. Sipas përllogaritjeve<br />

aeroplanët e parë vijnë në Izrael jo më<br />

herët se viti 2015. Ne të gjithë e dimë se kërcënimi<br />

është se Irani do të ketë një armë bërthamore më<br />

herët. Në anën tjetër, ky nuk është kërcënim vetëm<br />

i një rasti apo kërcënim afatshkurtër. Ne duhet të<br />

marrim në konsideratë të gjitha mundësitë, se çfarë<br />

do të ndodhë në të ardhmen. Marrëveshja për shitjen<br />

e aeroplanëve vjen në një kohë kur shumë në Izrael<br />

shprehin dyshime rreth mbështetjes amerikane për<br />

shtetin hebraik. Marrëdhëniet mes Shtepisë së<br />

Bardhë dhe Izraelit janë përkeqësuar që nga ardhja<br />

në pushtet e presidentit Barak Obama, pjesërisht<br />

si rezultat i presionit të zotit Obama ndaj Izraelit<br />

për të ndaluar ndërtimet në Bregun Perëndimor të<br />

pushtuar dhe në Jeruzalemin lindor. Gjeneral majori<br />

në pension Ben Eliyahu dhe të tjerë thonë se<br />

miratimi nga Uashingtoni i shitjes së aeroplanëve<br />

luftarakë do të shihet në Izraeli si një provë për<br />

vazhdimin e mbështetjes amerikane. Miratimi i<br />

marrëveshjes së shitjes tregon se ne jemi sëbashku<br />

për të siguruar shtetin e Izraelit dhe për të siguruar<br />

se nuk ka ndryshime dramatike kundër Izraelit në<br />

balancën e fuqisë dhe kërcënimeve në Lindjen e<br />

Mesme. Miratimi dhe dërgesa e avionëve tregojnë<br />

qartë vendosmërinë e qeverisë amerikane dhe bashkëpunimin<br />

mes dy vendeve për të siguruar Izraelin<br />

dhe paqen në Lindjen e Mesme. Çdo vit, Izraeli<br />

merr miliarda dollarë ndihma ushtarake nga Shtetet<br />

e Bashkuara. Më herët gjatë këtij muaji, Shtetet<br />

e Bashkuara njoftuan se kan në plan ti shesin Arabisë<br />

Saudite aeroplanë F-15 të avancuar por se<br />

nuk do ti pajisë me sisteme të armëve me rreze të<br />

gjatë veprimi dhe armë të tjera, përfshirja e të cilave<br />

u kundërshtua fuqishëm nga Izraeli.<br />

Izraeli bombardon Rripin e Gazës/Izraeli ka<br />

bombarduar të mërkuren disa pjesë të qendrës dhe<br />

jugut të Rripit të Gazës me rraketa ajër tokë. Sipas<br />

zyrtarëve të Palestinës, nuk janë raportuar të lënduar<br />

si shkak i këtyre sulmeve. Aeroplanët bombardues<br />

të Izraelit kanë goditur një tunel përmes së<br />

cilit zhvillohet kontrabandë në qytezën Rafah, në<br />

afërsi të kufirit me Egjiptin. Njoftohet se shkaku i<br />

sulmeve, tuneli është shkatërruar. Ndërkaq një sulm<br />

tjetër izraelit ka goditur një objekt të zbrazët në<br />

qytetin e Khan Younis. Objekti i sulmuar gjendët<br />

afër telave rrethues të kufirit në mes të juglindjes<br />

së Gazës dhe Izraelit.<br />

Kapet personi i cili sulmoi ambasadën<br />

turke në Izrael/Një burrë palestinez i cili u fut<br />

me forcë në ambasadën turke në Izrael dhe kërkoi<br />

azil politik të martën, u është dorëzuar autoriteteve<br />

izraelite. Policia e shoqëroi Nadim Injaz-in<br />

jashtë ambasadës drejt një ambulance izraelite<br />

e cila e dërgoi atë në spital për trajtim për<br />

plagosje me armë zjarri nga rojet e sigurisë së<br />

ambasadës. Më herët, Injaz u fut me forcë në<br />

ambasadën turke në Tel Aviv. Përmes një telefonate<br />

në një stacion televiziv izraelit, ai kërcënoi<br />

të shkatërronte ndërtesën me eksplosivë dhe lëndë<br />

djegëse nëse nuk i jepej azili. Një ligjvënës arabo-izraelit<br />

i cili foli me Injaz-in përmes telefonit<br />

tha se ai kishte marrë peng konsullin e përgjithshëm<br />

turk dhe gruan e tij, por se ata kishin qënë<br />

në gjendje të shpëtonin. Njoftimet thonë se Injaz<br />

ishte i armatosur kur u fut në ambasadë<br />

përmes një dritareje dhe se u plagos nga rojet e<br />

sigurisë.<br />

10<br />

<strong>55</strong><br />

E enjte, 19 gusht 2010<br />

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○<br />

Komentet e Presidentit Obama ndezin më tej<br />

polemikat për qendrën islamike në Nju-Jork<br />

VOA<br />

Presidenti Barak Obama ka ngjallur polemika<br />

të ndezura politike me komentet e<br />

tij për të drejtat e myslimanëve në Shtetet e<br />

Bashkuara për të ndërtuar një qendër islamike<br />

dhe një xhami pranë kuotës zero,<br />

objektivi i sulmeve terroriste të vitit 2001<br />

në Nju Jork. Administrata fillimisht e prezantoi<br />

këtë si një çështje e autoriteteve<br />

lokale, deri në momentin kur Presidenti bëri<br />

komente në mbrëmjen vjetore të Iftarit që<br />

organizoi Shtëpia e Bardhë me rastin muajit<br />

të Ramazanit. Presidenti Obama ka filluar<br />

një turne intensiv me ndalesa në pika<br />

të ndryshme të vendit, duke folur për ekonominë<br />

dhe duke bërë fushatë për<br />

demokratët në përgatitje për zgjedhjet e<br />

nëntorit për Kongres. Ekspertët politikë<br />

thonë se këto vizita janë shumë të<br />

nevojshme për të zhvendosur vëmendjen e<br />

publikut nga komentet e tij të fundit. Të<br />

premten, presidenti komentoi mbi planet për<br />

të ndërtuar një xhami 2 blloqe larg vendit<br />

ku ngriheshin kullat binjake në Nju Jork.<br />

“Myslimanët kanë të drejtën të praktikojnë<br />

besimin e tyre si kushdo tjetër në këtë vend.<br />

Këtu përfshihet edhe e drejta për të ngritur<br />

një vend lutjesh dhe një qendër komuniteti<br />

në një truall privat në Manhatan”. Këto<br />

komente provokuan një stuhi politike. Një<br />

anketë e CNN tregon se afro 70 për qind e<br />

amerikanëve janë kundër ngritjes së<br />

xhamisë, megjithëse projekti ka marrë miratimin<br />

e autoriteteve bashkiake në Nju<br />

Jork. Republikanët e akuzojnë zotin Obama<br />

se nuk e njeh realitetin e amerikanëve. Senatori<br />

më i lartë demokrat Harry Reid, i gjendur<br />

përballë një rivali të fortë në zgjedhjet e<br />

nëntorit, i kundërshtoi planet: Në qendër<br />

të debatit është amendamenti i parë i Kush-<br />

tetutës amerikane, i cili garanton lirinë e<br />

besimit. Por amerikanët janë bërë tepër të<br />

ndjeshëm në rastet kur këto të drejta<br />

ndërthuren me tragjedinë e 11 shtatorit<br />

2001. John Farina shkroi një libër me përsiatje<br />

spirituale, një muaj pas sulmeve. Ai<br />

thotë se synimi i Presidentit të premten ishte<br />

të theksonte lirinë e besimit. “Ne besojmë<br />

në idealet tona, edhe në rastet kur<br />

nuk na shkojnë për shtat. Asnjeri nuk e<br />

kundërshton këtë thënie. Është mesazh i<br />

mrekullueshëm. Por amerikanët nuk e analizojnë<br />

në këtë mënyrë komentin e Presidentit”.<br />

Dje, një grup klerikësh folën mbi këtë<br />

çështje: “Liria e besimit ekziston në një farë<br />

mase për të mbrojtur të drejtat e pakicës<br />

nga veprimet e shumicës. Faktikisht nuk<br />

do të ishte e tepruar të thonim se po të bazoheshin<br />

themeluesit e kombit tek anketat<br />

e opinionit, nuk do të kishte ekzistuar fare<br />

amendamenti i parë”. Steven Taylor është<br />

pedagog i politikave shtetërore në Universitetin<br />

Amerikan në Uashington. Ai parashikon<br />

se komentet e Presidentit Obama do<br />

të shfrytëzohen kundër demokratëve në reklamat<br />

për fushatë: “Një pjesë e mirë e publikut<br />

nuk di të bëjë dallimin mes Islamit të<br />

moderuar, Al-Kaidës dhe atyre që nuk i<br />

përkasin Al-Kaidës. E vetmja gjë që shohin<br />

është faktin që një grup myslimanësh rrëzuan<br />

Qendrën Botërore të Tregtisë, që myslimanët<br />

vranë mijëra vetë dhe presidenti tani<br />

po mbron të drejtat e myslimanëve për ta<br />

bërë këtë”. Zoti Taylor thotë se synimi i<br />

Presidentit Obama mund të ketë qenë për<br />

të përmirësuar marrëdhëniet me myslimanët<br />

në vende të tjera, por kjo mund t’i kushtojë<br />

atij votat e amerikanëve në vend.<br />

Tek tragjedia e Pakistanit shtohet edhe sikleti i ofertës së ndihmës indiane<br />

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○<br />

Kombet e Bashkuara kanë konfirmuar të<br />

mërkuren se ka arritur të siguroi gati gjysmën<br />

e 469 milion dollarëve që ka kërkuar si ndihmë<br />

emergjente për viktimat e vërshimeve në<br />

Pakistan. Zëdhënësi i OKB-së në Pakistan,<br />

Maurizio Giuliano, njoftoi se pas tre ditësh lobimi,<br />

donatorët kanë arritur të kuptojnë shkallën<br />

e katastrofës. Vërshimet në Pakistan cilësohen<br />

si më të rëndat në dekada. Deri më tash<br />

njoftohet për 1600 të vrarë dhe rreth 20 milion<br />

njerëz të prekur nga dëmet e shkaktuara. Drejtori<br />

rajonal i UNICEF-it për Azi Jugore, Daniel<br />

Toole, gjatë një konference me <strong>gazeta</strong>rë, tha<br />

se donatorët kanë nguruar që të ofrojnë ndihmë<br />

financiare për shkak të korrupsionit të<br />

përhapur në mesin e zyrtarëve pakistanez.<br />

Një tjetër shqetësim është edhe se fondet e<br />

dhëna mund të përfundojnë te islamistët.<br />

Oferta delikate - Pakistani nguron të pranojë<br />

ndihmat nga India/India i ka ofruar Pakistanit<br />

një ndihmë urgjente prej rreth pesë<br />

milionë dollarësh. Megjithatë Pakistani heziton<br />

të pranojë ndihmat nga India. Si pasojë<br />

e vërshimeve të vazhdueshme në dy javët e<br />

fundit, më të rëndat në historinë e vendit, më<br />

shumë se një e pesta e territorit pakistanez<br />

ndodhet nën ujë. Sekretari i Përgjithshëm i<br />

Kombeve të Bashkuara Ban Ki Moon gjatë<br />

një vizite në rajonin e katastrofës i bëri thirrje<br />

bashkësisë ndërkombëtare për një ndihmë<br />

urgjente prej 460 milionë dollarësh, në<br />

mënyrë që të sigurohet përkujdesja gjatë tre<br />

muajve të ardhshëm ndaj 20 milionë të<br />

prekurëve nga katastrofa natyrore. Është një<br />

temë delikate, thuhet në qarqet e qeverisë<br />

pakistaneze. Pesë milionë dollarë ndihmë<br />

urgjente i ka ofruar Pakistanit armiku i betuar<br />

dhe vendi fqinj India, si kontribut për tejkalimin<br />

e katastrofës së përmbytjeve.<br />

Megjithatë Pakistani ende nuk i ka dhënë<br />

përgjegje Indisë. Politologu pakistanez Sajjas<br />

Naseer nga Lahore sqaron shkaqet: “Ky<br />

ngurrim ka të bëj me krenarinë kombëtare.<br />

Nga ana tjetër duke marrë parasysh përmasat<br />

e tmerrshme të kësaj katastrofe do të<br />

duhej të mirëpritej çdo lloj ndihme. Megjithatë<br />

qeveria pakistaneze duhet të mendojë<br />

edhe për pasojat politike. Ajo e ndjen veten<br />

të dobësuar. Mediet diskutojnë tani për besueshmërinë<br />

e kësaj qeverie dhe për një<br />

drejtim të keq qeveritare. Pranimi i ndihmave<br />

nga India në një moment të tillë mund të rrezikojë<br />

edhe më shumë imazhin e saj”. Dy fuqitë<br />

atomike, India dhe Pakistani megjithë<br />

tensionet kanë ndihmuar njëra-tjetrën gjatë<br />

dhjetë viteve të fundit në përballimin e katastrofave<br />

natyrore. Në vitin 2001 në qytetin Bhuj<br />

në shtetit federal indian Gujarat, si pasojë e<br />

një tërmeti patën humbur jetën rreth 25 mijë<br />

njerëz. Pakistani dërgoi menjëherë çadra,<br />

ushqime dhe batanije për të mbijetuarit. Në<br />

vitin 2005 si pasojë e një tërmeti në pjesën<br />

pakistaneze të rajonit të Kashmirit, i cili ndahet<br />

në mes të dy vendeve fqinje patën humbur jetën<br />

rreth 80 mijë vetë. India kishte ofruar menjëherë<br />

helikopterë për shpërndarjen e ndihmave në<br />

fshatrat kodrinore, që nuk mund të arriheshin<br />

përmes rrugëve tokësore. Megjithatë presidenti<br />

i atëhershëm Pervez Musharaf pati refuzuar<br />

ndihmën indiane. Helikopterët duhet të drejtohen<br />

ga pilotë pakistanezë, kërkonte ai, për shkak<br />

se Kashmiri është një rajon ushtarak<br />

shumë delikat. Sidoqoftë pozitive ishte hapja e<br />

të ashtuquajturës “vijë e kontrollit kufitar”, e cila<br />

ndan Kashmirin në një pjesë indiane dhe në<br />

një pakistaneze. Në këtë mënyrë banorët e<br />

Kashmirit kishin mundësi të ndihmonin njëritjetrin<br />

për rindërtimin e shtëpive. Përveç kësaj<br />

India kishte premtuar një nidhmë urgjente prej<br />

25 milionë dollarësh. Politologu Sajjad Naseer<br />

thekson se sa të rëndësishme janë gjestet e<br />

tilla pasi që përmes tyre mbështeten edhe përpjekjet<br />

e shoqërisë civile për arritjen e pajtimit<br />

mes dy vendeve. “Marrëdhëniet mes Indisë<br />

dhe Pakistanit duhet të shihen nga dy këndvështrime.<br />

Nga njëra anë kemi marrëdhëniet<br />

ndërqeveritare të cilat i nënshtrohen kufizimeve<br />

të caktuara. Megjithatë diplomacia mes<br />

njerëzve funksionon ndryshe. Ka 12 apo 14 vjet<br />

që <strong>gazeta</strong>rët dhe grupet e tjera të shoqërisë<br />

civile kryejnë vizita të ndërsjella. Javën e fundit<br />

<strong>gazeta</strong>rët indianë në Lahore kanë grumbulluar<br />

ndihma për viktimat e përmbytjeve. Kjo është<br />

shumë me rëndësi. Kjo sepse me forcimin<br />

e këtyre lëvizjeve rritet edhe presioni ndaj qeverive<br />

të dy vendeve, që ato të kërkojnë mundësi<br />

për përmirësimin e marrëdhënieve”. Që prej<br />

pavarësisë së tyre në vitin 1947 India dhe<br />

Pakistani kanë zhvilluar tri luftëra. Përpjekjet<br />

e fundit modeste për të filluar një proces<br />

të qëndrueshëm paqësor kanë dështuar. Së<br />

fundi sulmet e nëntorit 2008 në metropolin<br />

financiar Mumbai i kanë dhënë një goditje<br />

të rëndë përpjekjeve për çtensionimin e<br />

raporteve mes dy vendeve. I mbijetuari i<br />

vetëm i sulmeve, Ajmal Kasab ishte nga Pakistani.<br />

Ai e ka pranuar se sulmet ishin planifikuar<br />

nga territori pakistanez.


Provokimet e Serbisë e sjellin debatin tek<br />

çështja e dështuar e ndarjes së Kosovës<br />

Serbë të veriut kanë bërë gati një deklaratë me të cilën synohet shpallja e pavarësisë së territoreve serbe<br />

nga Republika e Kosovës. Iniciativa serbe ka alarmuar liderë të Kosovës dhe tërë praninë ndërkombëtare.<br />

Oliver Ivanovic ka konfirmuar ekzistimin e deklaratës, por e quan joserioze dhe pa mbështetje nga Beogradi<br />

Një letër që po qarkullon në<br />

pjesën veriore të Mitrovicës ka<br />

mbajtur nën tension dje gjatë tërë<br />

ditës udhëheqësit shtetëror të Kosovë,<br />

ambasadorë dhe diplomatë<br />

tjerë të Quintit, KFOR-in, EULEXin,<br />

ICO-në si dhe struktura tjera<br />

ndërkombëtare. Spekulimet e<br />

shfaqura para disa ditëve se në Veri<br />

të Kosovës “dikush” ka hartuar një<br />

deklaratë për pavarësinë e territoreve<br />

serbe nga Republika e Kosovës<br />

është konfirmuar të martën. Struktura<br />

ndërkombëtare të sigurisë në<br />

Kosovë arritën të sigurojnë një<br />

kopje të kësaj letre pesëfaqësh, e<br />

shkruar në gjuhën serbe. Përmbajtja<br />

e saj detyroi përfaqësues të<br />

KFOR-it dhe diplomatë të vendeve<br />

anëtare të Quintit që të kërkojnë<br />

takim urgjent me presidentin Fatmir<br />

Sejdiu dhe Kryeministrin<br />

Hashim Thaçi. Takimet janë mbajtur<br />

në Presidencë, larg syrit të<br />

medieve. Burime mediatike në<br />

Prishtinë thonë se janë mbajtur së<br />

paku dy takime të tilla që kanë<br />

qenë mjaft të gjata. Pas një pauze<br />

në mesditë, të njëjtët janë<br />

mbledhur sërish në Presidencë, nga<br />

ora 17-18:30.<br />

Diskutime për të njëjtën temë<br />

ka pasur edhe në Beograd, mes diplomatëve<br />

perëndimorë dhe autoriteteve<br />

të Serbisë. Burime ndërkombëtare<br />

kanë bërë të ditur se ka pasur<br />

konsultime për një nismë serbe<br />

në Veri, për të cilën ende nuk është<br />

konfirmuar se kush qëndron pas saj.<br />

Sidoqoftë, tashmë në Prishtinë zyrtarët<br />

vendorë dhe ndërkombëtarë e<br />

kanë në dorë projektdeklaratën me<br />

të cilën synohet shpallja e pavarësisë<br />

e territoreve me shumicë serbe nga<br />

Republika e Kosovës.<br />

Informacionet jozyrtare për<br />

Deklaratën skandaloze/Në mesin<br />

e faqes së parë të letrës ndodhet fjala<br />

“Deklaratë”, të cilën do të duhej ta<br />

aprovonte Kuvendi i Bashkësisë së<br />

Komunave të Kosovës dhe Metohisë.<br />

Kjo strukturë është themeluar më 28<br />

qershor, 2008, në Zveçan, me iniciativë<br />

të ish-ministrit serb Slobodan<br />

Samardzic, një bashkëpartiak i ishkryeministrit<br />

Vojislav Kostunica. “Si<br />

shprehje e vullnetit të lirë të qytetarëve<br />

serbë, Kuvendi aprovon deklaratën<br />

e pavarësisë së territoreve të<br />

komunave që përbëjnë lidhjen e komunave<br />

të krahinës autonome të Kosovës<br />

nga krijesa të cilën krijuesit e<br />

saj e quajnë Republika e Kosovës”,<br />

thuhet në tekstin e hamendësuar të<br />

deklaratës. Kjo në praktikë do të thotë<br />

krijimi i një lloj Kosove paralele serbe.<br />

Autorët e panjohur të kësaj dek-<br />

larate nuk kërkojnë shkëputje nga<br />

Kosova “për aq kohë sa krahina e Kosovës<br />

është pjesë e Serbisë sipas ligjit<br />

ndërkombëtar”. Është fakt i pamohueshëm<br />

se Kosova nuk është ndarë<br />

nga Serbia me Rezolutën 1244, thuhet<br />

në vijim të deklaratës. “Qeverisja<br />

lokale e Republikës së Serbisë nuk<br />

është anuluar nga Rezoluta 1244.<br />

Republika e Kosovës është shpallur<br />

më 17 shkurt, 2008, nga një grup i<br />

ish-qytetarëve të Republikës së Serbisë,<br />

pa pëlqimin e organeve shtetërore<br />

të Republikës së Serbisë”,<br />

thuhet në tekstin e saj. Deklarata<br />

njeh vetëm ligjet dhe rregulloret e<br />

aprovuara nga struktura ndërkombëtare<br />

sipas Rezolutës 1244 dhe që<br />

nuk bien ndesh me sistemin juridik<br />

të Serbisë. “Në territorin e këtyre komunave<br />

lejohet prania e forcave ushtarake<br />

dhe policore ndërkombëtare si<br />

garantues të domosdoshëm për sigurinë<br />

e banorëve që jetojnë aty. Këto<br />

forca duhet të mbrojnë serbët nga<br />

dhuna konstante e shovinistëve shqiptarë.<br />

I jepet përkrahje Serbisë për<br />

përpjekjet për të ruajtur sovranitetin<br />

dhe integritetin territorial në Kosovë”,<br />

vazhdon deklarata.<br />

Një pjesë e konsiderueshme e tekstit<br />

është shkruar me gjuhë urrejtjeje<br />

të kohës së Milosheviçit. Në tekst<br />

thuhet se Republika e Kosovës është<br />

shtet i krijuar nga gjenocidi ndaj<br />

joshqiptarëve. Diku tjetër në tekst<br />

Republika e Kosovës quhet si “krijesë<br />

gjenocidale”. Flitet për “terror,<br />

dhunë, spastrim etnik,...mbi serbët<br />

dhe joshqiptarë tjerë”. Kërkohet pjesëmarrja<br />

e një delegacioni të serbëve të<br />

Krahinës në të gjitha bisedat për<br />

Kosovën. “Përfaqësuesit e Kuvendit<br />

serb në Kosovës duhet të kenë status<br />

të njëjtë sikur përfaqësuesit e të<br />

ashtuquajturës Republika e Kosovës<br />

në të gjitha negociatat ndërkombëtare<br />

lidhur me çështjet që kanë<br />

të bëjnë me Kosovën”, thuhet në deklaratën<br />

serbe. Deklarata nuk është<br />

e nënshkruar, nuk ka as datë, por<br />

është lënë hapësira që data të vihet<br />

ditën e aprovimit.<br />

Autorë të panjohur/Burimet<br />

thonë se kjo deklaratë nuk ka mundësi<br />

të jetë shkruar e tëra në Mitrovicën<br />

veriore nga liderë serbë lokalë.<br />

Diplomatë perëndimorë e drejtojnë<br />

gishtin kah partia e Vojislav Kostuncës,<br />

Partia Socialiste e Serbisë<br />

(SPS) e Ivica Dacic, por edhe nga zyrtarë<br />

të pushtetit të Boris Tadiç. SPS<br />

është pjesë e koalicionit qeveritar në<br />

Serbi dhe ministri Dacic ka deklaruar<br />

disa herë se edhe serbët kanë të<br />

drejtë të ndërmarrin “hapa të njëanshëm<br />

si shqiptarët”. Burime të tjera<br />

këmbëngulin se autorë të tekstit janë<br />

politikanë radikalë me dosje kriminale<br />

si Milan Ivanovic, Marko Jaksic<br />

dhe të tjerë. Këta thuhet të kenë ndërmarrë<br />

këtë nismë për të shpëtuar<br />

vetën ngase ndodhen në listën e<br />

EULEX-it për arrestim për shkak se<br />

janë pjesë e krimit të organizuar.<br />

Nëse nuk ndalet nisma për “pavarësi<br />

të Serbëve nga Republika e Kosovës”,<br />

atëherë deklarata duhet të përfundojë<br />

për aprovim në Kuvendin e Bashkësisë<br />

së Komunave të Kosovës dhe<br />

Metohisë, në pjesën veriore të Mitrovicës.<br />

Ky kuvend përbëhet nga përfaqësues<br />

serbë të 26 komunave të<br />

Kosovës, të zgjedhur në zgjedhjet ilegale<br />

të organizuara nga Beogradi.<br />

Shumica e anëtarëve të këtij kuvendi<br />

janë nga Partia Radikale Serbe – 17<br />

përfaqësues. DSS e Kostunicës i ka<br />

13 ulëse. SPS – 4, DS e Boris Tadic –<br />

3 ulëse, G17Plus – 1, ndërkaq 4 janë<br />

të pavarur. Në kuvend thuhet se janë<br />

edhe një boshnjak, një rom dhe një<br />

goran. Sekretari Shtetëror në Ministrinë<br />

serbe për Kosovën, Oliver<br />

Ivanovic është në dijeni për këtë deklaratë,<br />

por thotë se nuk e di se kush<br />

janë autorët. Ai konsideron se kjo<br />

është një nismë joserioze për të cilën<br />

nuk ka mbështetje zyrtare nga Beogradi.<br />

Ivanovic ditë më parë ka thënë<br />

se qarqe ndërkombëtare janë të interesuara<br />

për ndarje të Kosovës dhe<br />

madje për ta imponuar këtë zgjidhje.<br />

Një ditë më pas, një politikan tjetër<br />

serb, Randel Nojkic, ka reaguar duke<br />

e akuzuar Ivanovicin se është vetë ai<br />

që po e promovon idenë për ndarje të<br />

veriut e jo ndërkombëtarët.<br />

Provokimet nga veriu/Çdo<br />

paralajmërim për pavarësi apo shkëputje<br />

të pjesës veriore nga Kosova,<br />

për autoritetet në Prishtinë cilësohet<br />

si provokim dhe kërcënim.<br />

Ndonëse autorët apo subjektet politike<br />

të një deklarate të publikuar të<br />

martën që fliste për pavarësinë e veriut<br />

nuk kanë dalë para opinionit, ajo<br />

nga Prishtina zyrtare është marrë me<br />

seriozitet dhe janë paralajmëruar reagime<br />

varësisht gjendjes në këtë<br />

pjesë të Kosovës. Qeveria dhe institucionet<br />

tjera të Kosovës janë duke<br />

përcjellë me vëmendje zhvillimet në<br />

pjesën veriore të banuar me shumicë<br />

serbe. Disa paralajmërime të bëra nga<br />

politikanë anonimë serbë në veri se<br />

kjo pjesë mund të shpallë pavarësinë<br />

nga Kosova, nga autoritetet në Prishtinë<br />

është cilësuar si provokim dhe<br />

kërcënim. Ministri i Punëve të<br />

Brendshme, Bajram Rexhepi, ka<br />

thënë se Qeveria e Kosovës do të reagojë<br />

konform sjelljeve të subjekteve<br />

serbe në veri që kanë paralajmëruar<br />

hapa aventuresk, siç i ka cilësuar ai,<br />

paralajmërimet për pavarësinë e veriut.<br />

“Ky është kërcënim dhe provokim<br />

dhe kanë pritur që ne do të reagojmë<br />

në mënyrë të pamatur, mirëpo ne e<br />

kemi përcjellë nga afër situatën dhe<br />

po ashtu edhe në koordinim me faktorin<br />

ndërkombëtar, kemi qenë të<br />

gatshëm të veprojmë nëse ndodh një<br />

gjë e tillë”, ka thënë ministri Rexhepi.<br />

Ai ka shtuar se mosmbështetja<br />

publike e ideve të tilla nga Serbia<br />

paraqet një mençuri politike që të<br />

mos deklarohet pro - aventurave eventuale<br />

në veri. Sidoqoftë, Rexhepi ka<br />

theksuar se po përcillet situata dhe<br />

reagimet do të jenë konform sjelljeve<br />

në pjesën veriore. “Konform asaj se<br />

si do të sillen ata, edhe ne do të marrim<br />

masa”, ka theksuar Rexhepi.<br />

Autori i deklaratës për pavarësinë e<br />

veriut, mbetet një enigmë edhe për<br />

faktorin politik serb në veri.<br />

E enjte, 19 gusht 2010<br />

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○<br />

DITA<br />

Thaçi: Thaçi: Nuk<br />

Nuk<br />

do do të të lejojmë<br />

lejojmë<br />

më më vizitat vizitat e<br />

e<br />

zyrtarëve zyrtarëve serbë<br />

serbë<br />

Kryeministri i Republikës së Kosovës,<br />

Hashim Thaçi i ka dërguar një<br />

letër përfaqësuesit special të BE-së në<br />

Kosovë, Peter Feith, duke e njoftuar se<br />

Qeveria e Kosovës nuk do t‘i lejojë<br />

vizitat e zyrtarëve serbë në Kosovë,<br />

për shkak të provokimeve politike që<br />

janë shkaktuar nga këto vizita deri më<br />

tani. Në letër, të cilës i referohet edhe<br />

Telegraf, Thaçi ka njoftuar se Goran<br />

Bogdanovicit nuk do t‘i lejohet vizita<br />

në Kosovë, e kërkuar për në datën 19<br />

gusht. “Kam vendosur të pezulloj të<br />

gjitha kërkesat tjera të zyrtarëve të<br />

Qeverisë së Serbisë që planifikojnë të<br />

vizitojnë Kosovën, për shkak të dështimit<br />

të tyre të vazhdueshëm që të veprojnë<br />

në bazë të rregullave dhe procedurave<br />

për vizitat e zyrtarëve serbë në<br />

Kosovë”, thuhet në letrën e nënshkruar<br />

nga kreu i qeverisë së Kosovës<br />

Bogdanoviq: Ndalja e vizitës në<br />

Kosovë, e papranueshme/Ministri për<br />

Kosovën në qeverinë e Serbisë, Goran<br />

Bogdanoviç, e ka vlerësuar dje si të<br />

papranueshme ndalesën e qeverisë së<br />

Kosovës, për vizitat e zyrtarëve serbë<br />

në Kosovë. Në një deklaratë për media,<br />

zoti Bogdanoviq tha se ky vendim,<br />

me të cilin ndalohet edhe vizita e<br />

tij e planifikuar për nesër në Kosovë,<br />

është “i prapranueshëm dhe paraqet<br />

edhe një provokim politik dhe lëvizje<br />

të re të njëanshme të institucioneve të<br />

Kosovës”. Zëdhënësi i qeverisë së Kosovës,<br />

Memli Krasniqi, tha se vendimi<br />

i kryeministrit Thaçi, për ndalimin<br />

e vizitave të zyrtarëve serbë në Kosovë,<br />

do të “mbetet në fuqi deri në një<br />

vendim tjetër”.<br />

AAK AAK s’ofron<br />

s’ofron<br />

shumë shumë detaje<br />

detaje<br />

për për takimet takimet e<br />

e<br />

hamendësuara<br />

hamendësuara<br />

sekrete<br />

sekrete<br />

të të Prishtinës<br />

Prishtinës<br />

me me Beogradin<br />

Beogradin<br />

Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës,<br />

as në konferencën e paralajmëruar<br />

me shumë bujë, dje pasdite, nuk ka<br />

paraqitur ndonjë fakt që do të dëshmonte<br />

se ka pasur bisedime sekrete<br />

ndërmjet përfaqësuesve të Kosovës dhe<br />

të Serbisë. “AAK edhe një herë bën me<br />

dije se të paktën në tri shtete janë zhvilluar<br />

takime sekrete, duke filluar nga<br />

kryeministri i vendit, deri te<br />

këshilltarët e tij, me përfaqësuesit e<br />

Serbisë”, thuhet në deklaratën e AAKsë,<br />

të cilën në një konferencë për media<br />

e lexoi nënkryetari i kësaj partie,<br />

Ardian Gjini. Ai ka përmendur Budvën<br />

si vend i mundshëm ku, sipas tij,<br />

janë zhvilluar bisedimet sekrete. “Të<br />

gjithë qytetarët e Kosovës e dinë se ka<br />

pasur bisedime sekrete, por ne si AAK<br />

nuk jemi në gjendje t’i shkaktojmë dëme<br />

qytetarëve të Kosovës. Është Qeveria<br />

ajo që duhet ta marrë përgjegjësinë për<br />

këtë”, ka thënë Gjini, transmeton KosovaPress.<br />

Sipas tij, vetëm Kuvendi i<br />

Kosovës mund të vendosë nëse do të<br />

ketë bisedime dhe për temat e këtyre<br />

bisedimeve eventuale.<br />

<strong>55</strong> 11


REKLAMA<br />

ENERGJI ENERGJI<br />

12<br />

<strong>55</strong><br />

E enjte, 19 gusht 2010<br />

CMYK


CMYK<br />

Godina multifunksionale<br />

Bashkëpunim me studio të njohura projektuese nga Piemonte<br />

Avantgardë e studimeve urbanistike për qytetin bregdetar<br />

Pioniere e cilësisë në lëmin e import-eksportit<br />

Kontakti: “Lagjja nr.4, Rr. Skënderbej”, Durrës<br />

E enjte, 19 gusht 2010<br />

REKLAMA<br />

<strong>55</strong> 13


DITA<br />

Kontaktoni në aktualitet@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net<br />

Kushtet dokumentet dhe masa e përfitimit<br />

ISSH sqaron procedurat e<br />

përftimit të pensionit të<br />

pjesshëm të invaliditetit<br />

ISSH-ja ka sqaruar dje edhe procedurat për përfitimin<br />

e pensionit të pjesshëm të invaliditetit.<br />

Sipas ISSH-së, që bëhet i paaftë për çdo veprimtari<br />

ekonomike dhe ka gjymtime të forta e dëmtime fizike<br />

(duke përfshirë verbimin), ka të drejtë të marrë pension<br />

të pjesshëm invaliditeti. Për të siguruar një përfitim të<br />

tillë, ISSH-ja bën të ditur kriteret mjekësore për caktimin<br />

e aftësisë në punë të invalidëve, kushtet e përfitimit,<br />

dokumentacioni, si edhe masën e përfitimit.<br />

Kushtet e përfitimit<br />

Duke sqaruar kushtet e sigurimit, ISSH-ja sqaron<br />

se, personi duhet: Të ketë siguruar periudhën minimale<br />

të sigurimit sipas nenit 35, të Ligjit nr. 7703, datë<br />

11.05.1993 “Për sigurimet shoqërore në Republikën e<br />

Shqipërisë”, të ndryshuar; Merr pension invaliditeti të<br />

pjesshëm personi i siguruar që ka plotësuar periudhën<br />

minimale të sigurimit, e cila është e barabartë me<br />

gjysmën e diferencës së moshës së personit të siguruar,<br />

në kohën që bëhet i paaftë dhe moshës 20 vjeç. (P. sh.:,<br />

nëse personi që është bërë invalid është 38 vjeç, për të<br />

përfituar pension të pjesshëm invaliditeti i duhen 38-<br />

20/2=9 vite sigurim); Të ketë humbur plotësisht aftësinë<br />

për punë, jo për shkak të aksidentit në punë apo<br />

sëmundjes profesionale, si edhe; E drejta për të përfituar<br />

pension të pjesshëm invaliditeti fillon pas mbarimit<br />

të periudhës 6-mujore të trajtimit me raport<br />

mjekësor për paaftësi të përkohshme në punë. Vlerësimi<br />

nga KMCAP duhet të bëhet në muajin e pestë<br />

ose të gjashtë, para përfundimit të kësaj periudhe.<br />

Dokumentacioni:<br />

Për të përfituar pension të pjesshëm invaliditeti<br />

përfituesi ose i autorizuari me prokurë paraqitet në<br />

Agjencinë Lokale të Sigurimeve Shoqërore (ALSSH)<br />

të vendbanimit, sipas regjistrimit në gjendje civile,<br />

për të bërë kërkesën e përfitimit të pensionit të<br />

pjesshëm invaliditetit.<br />

Përfituesi për pension të pjesshëm invaliditeti ose<br />

i autorizuari me prokurë, së bashku me kërkesën duhet<br />

të paraqesë dhe dokumentet e tilla si: Dokumentet<br />

që vërtetojnë moshën dhe identitetin; Dokumentet<br />

që vërtetojnë periudhat e sigurimit dhe llojin e<br />

punës janë; Dokumentet që vërtetojnë të ardhurat e<br />

realizuara, si edhe Dokumentet që vërtetojnë gjendjen<br />

shëndetësore.<br />

Shqyrtimi i kërkesës dhe vlerësimi i KMCAP-it<br />

Dokumentacioni i mësipërm i dorëzohet mjekut<br />

të ekspertizës, i cili pas verifikimit të nevojshëm njofton<br />

datën për të kaluar në KMCAP, ose i kthen mbrapsht<br />

dokumentet për pasaktësi.<br />

KMCAP në mbledhjen e tij shqyrton paraprakisht<br />

dokumentet, njofton dhe ekzaminon të sëmurin, merr<br />

vendimin përkatës jo në prani të tij, dhe kryetari i<br />

KMCAP-it ia komunikon zyrtarisht të sëmurit gojarisht<br />

dhe nëpërmjet vërtetimit tip.<br />

Kundër këtij vendimi i sëmuri ose invalidi mund<br />

të ankohet tek KMCAP-i epror. Ankesa bëhet me shkrim<br />

dhe dorëzohet në DRSSH përkatëse.<br />

Masa e përfitimit<br />

Masa mujore e pensionit të pjesshëm të invaliditetit<br />

përbëhet nga pensioni bazë dhe nga një shtesë<br />

pensioni që llogaritet si pensioni i pleqërisë. Shuma<br />

bazë e pensionit iu jepet gjithë personave të siguruar.<br />

Shtesa që iu jepet personave të punësuar, është 1<br />

për qind për vit sigurimi shumëzuar me bazën mesatare<br />

të vlerësueshme, që i siguruari ka arritur nëpërmjet<br />

kontributeve gjatë gjithë historisë së tij kontributive.<br />

Shuma e përgjithshme e këtij pensioni do të jetë jo<br />

më e madhe se dy herë pensioni bazë, ose 80 për qind e<br />

pagës mesatare neto të vitit të fundit, cila të jetë më e<br />

vogël.<br />

Pensioni bazë përcaktohet me VKM.<br />

Masa mujore e pensionit të pjesshëm të invaliditetit<br />

është e barabartë me masën e pensionit të pjesshëm<br />

të invaliditetit të llogaritur sipas pikës “a”, shumëzuar<br />

me raportin e viteve të periudhave të sigurimit, që janë<br />

periudhat e sigurimit që i duhen për pension të<br />

pjesshëm të invaliditetit.<br />

14<br />

<strong>55</strong><br />

E enjte, 19 gusht 2010<br />

Në vijim të sqarimeve të tij,<br />

Instituti i Sigurimeve Shoqërore,<br />

ka shpjeguar dje, procedurat,<br />

kushtet, dokumentet dhe<br />

masën e përfitimit të pensionit<br />

të reduktuar të invaliditetit.<br />

Sipas ISSH-së, personi që<br />

bëhet i paaftë për çdo veprimtari<br />

ekonomike dhe ka gjymtime<br />

të forta e dëmtime fizike<br />

(duke përfshirë verbimin), ka<br />

të drejtë të marrë pension invaliditeti<br />

të reduktuar.<br />

Kushtet e përfitimit<br />

Ndër kushtet e përftimit,<br />

sipas ISSH-së, janë: Kur personi<br />

ka humbur plotësisht aftësinë<br />

për punë, jo për shkak<br />

të një aksidenti në punë apo<br />

sëmundjes profesionale; Kur<br />

personi nuk ka plotësuar periudhën<br />

minimale të sigurimit,<br />

e cila është në varësi të<br />

raportit të periudhës të sigurimit<br />

faktike me periudhën e<br />

sigurimit që i duhet për pensionin<br />

reduktuar të invaliditetit<br />

dhe; E drejta për të përfituar<br />

pension të reduktuar invaliditeti<br />

fillon pas mbarimit të periudhës<br />

6-mujore të trajtimit me<br />

raport mjekësor për paaftësi<br />

të përkohshme në punë.<br />

Vlerësimi nga KMCAP duhet<br />

të bëhet në muajin e pestë ose<br />

të gjashtë, para përfundimit të<br />

kësaj periudhe.<br />

Dokumentacioni<br />

Për të përfituar pension të<br />

reduktuar invaliditeti, përfituesi<br />

ose i autorizuari me prokurë<br />

paraqitet në Agjencinë Lokale<br />

të Sigurimeve Shoqërore<br />

(ALSSH) të vendbanimit, sipas<br />

regjistrimit në gjendjen civile,<br />

për të bërë kërkesën e përfitimit<br />

të pensionit të reduktuar<br />

të invaliditetit.<br />

Përfituesi për pension të<br />

reduktuar invaliditeti ose i autorizuari<br />

me prokurë, së bashku<br />

me kërkesën duhet të<br />

paraqesë dhe dokumentet.<br />

Ndër këto dokumente janë,<br />

dokumentet që vërtetojnë<br />

moshën dhe identitetin, në të<br />

cilat përfshihen: Fotokopje e<br />

letërnjoftimit elektronik, ose<br />

certifikatë lindjeje me fotografi;<br />

Certifikatë e gjendjes familjare;<br />

Certifikatë martese<br />

(vetëm për aplikueset femra),<br />

si edhe; Dy copë fotografi.<br />

Të tjera dokumente të<br />

nevojshme janë edhe dokumentet<br />

që vërtetojnë periudhat<br />

e sigurimit dhe llojin e<br />

punës janë, të cilat janë: Libreza<br />

e punës; Vërtetim për<br />

vjetërsinë në punë dhe llojin e<br />

saj; Vërtetim për periudhën e<br />

sigurimit, e lëshuar nga zyra e<br />

arkivit pranë Drejtorisë Rajonale<br />

të Sigurimeve Shoqërore<br />

për punëdhënësit, të punësuarit,<br />

të vetëpunësuarit, të<br />

vetëpunësuarit në bujqësi dhe<br />

të siguruarit në mënyrë vullnetare,<br />

si dhe të siguruarit sipas<br />

VKM; Vendim gjykate për<br />

njohje të vjetërsisë në punë<br />

(në se shikohet e arsyeshme);<br />

Vërtetim i vjetërsisë në punë<br />

për ish-anëtarët e kooperativave<br />

bujqësore, para vitit 1992;<br />

Vërtetim i Degës Ushtarake<br />

ISSH-ja ISSH-ja sqaron sqaron procedurat<br />

procedurat<br />

Pensioni i reduktuar i invaliditetit,<br />

kushtet, dokumentet dhe masa e përfitimit<br />

për periudhën e kryerjes së<br />

shërbimit të detyrueshëm<br />

ushtarak (për kërkuesit meshkuj);<br />

Vërtetim-tip i vjetërsisë në<br />

punë për ushtarakët; Fotokopje<br />

e noterizuar e diplomës së<br />

shkollës së lartë për kërkueset<br />

femra (kur kanë mbaruar studimet<br />

e larta, me shkëputje<br />

nga puna); Çdo dokument<br />

tjetër justifikues, që vërteton<br />

qenien në punë sie dhe; Vërtetim<br />

nga punëdhënësi për<br />

profesionin dhe natyrën e<br />

punës, si edhe. Këto dokumente,<br />

për efekt përfitimi pensioni<br />

invaliditeti, do të pranohen<br />

kur personi nuk ka<br />

mbushur moshën e pensionit<br />

të pleqërisë.<br />

ndër dokumente e<br />

kërkuara nga ISSH-ja, janë<br />

edhe dokumentet që<br />

vërtetojnë të ardhurat e realizuara,<br />

në të cilat përfshihen:<br />

Vërtetim page, sipas së cilës<br />

është derdhur kontribut për<br />

periudhat e sigurimit që nga<br />

01.01.1994 deri në momentin<br />

e shkëputjes nga puna, sipas<br />

formularit tip (nëse ka punuar<br />

dhe ka derdhur kontribute për<br />

periudhat pas datës<br />

01.01.1994); Vërtetim i pagës<br />

mesatare neto, për vitin e fundit<br />

të punës, si edhe; Çdo dokument<br />

tjetër justifikues, që<br />

vërteton pagën ose derdhjen<br />

e periudhave kontributive.<br />

Së fundi, dokumentet e<br />

kërkuara nga ISSH-ja, janë<br />

edhe dokumentet që<br />

vërtetojnë gjendjen shëndetësore,<br />

ku përfshihen: Fletëdrejtimi<br />

për në KMCAP,<br />

lëshuar nga institucione shëndetësore<br />

me shtretër, (Spital),<br />

shoqëruar me fletë-dalje nga<br />

spitali, ekzaminime e dokumente<br />

të tjera plotësuese, të<br />

kërkuara kur del për herë të<br />

parë në KMCAP; Fletë-drejtimi<br />

nga KML për ato gjendje<br />

shëndetësore që nuk janë<br />

objekt trajtimi në spital, sipas<br />

përcaktimit në Rregullore;<br />

Epikrizë përcjellëse, lëshuar<br />

nga mjekë specialistë, apo<br />

konsulta e shoqëruar me<br />

ekzaminimet e nevojshme.<br />

Kur del për rikontroll duhet<br />

shoqëruar me ekzaminimet<br />

përkatëse zyrtare; Kartela personale<br />

dhe libri i shëndetit për<br />

të vërtetuar ecurinë e<br />

sëmundjes, ndjekjen dhe trajtimin<br />

mjekësor me ilaçe;<br />

Fletë-drejtimi për KMCAP, që<br />

vërteton rëndimin e gjendjes<br />

shëndetësore, e vlefshme për<br />

KMCAP, para afatit të rikontrollit;<br />

Raport mjekësor lëshuar<br />

nga Komisioni Mjekësor, që<br />

përcakton gjendjen shëndetësore<br />

dhe aftësinë për punë<br />

(para fillimit të punësimit ose<br />

të përfshirjes në çdo skemë<br />

sigurimi); Raport mjekësor i<br />

lirimit nga ushtria, lëshuar nga<br />

KMU pranë SQU, për ushtarët<br />

që bëhen invalidë gjatë shërbimit<br />

ushtarak, si edhe; Vërtetim<br />

për pagesën e paaftësisë<br />

për punë, shkaktuar nga<br />

një sëmundje e përgjithshme<br />

(për punëmarrësin).<br />

Shqyrtimi i kërkesës<br />

dhe vlerësimi i KMCAP-it<br />

I gjithë ky dokumentacioni<br />

i dorëzohet mjekut të ekspertizës,<br />

i cili pas verifikimit të<br />

nevojshëm njofton datën për<br />

të kaluar në KMCAP, ose i<br />

kthen mbrapsht dokumentet<br />

për pasaktësi<br />

KMCAP në mbledhjen e tij<br />

shqyrton paraprakisht dokumentet,<br />

njofton dhe ekzaminon<br />

të sëmurin, merr vendimin përkatës<br />

jo në prani të tij, dhe kryetari<br />

i KMCAP-it ia komunikon<br />

zyrtarisht të sëmurit gojarisht<br />

dhe nëpërmjet vërtetimit tip<br />

Kundër këtij vendimi i sëmuri<br />

ose invalidi mund të ankohet<br />

tek KMCAP-i epror. Ankesa<br />

Një person i siguruar i<br />

paaftë, që merr pension<br />

invaliditeti të reduktuar<br />

dhe ka fëmijë në<br />

ngarkim deri në moshën<br />

18 vjeç, ose deri në<br />

moshën 25 vjeç kur<br />

vazhdon studimet e larta<br />

me shkëputje nga puna,<br />

do të marrë një të<br />

ardhur shtesë familjare<br />

për çdo fëmijë në masën<br />

5 për qind të pensionit<br />

bazë, por jo më shumë<br />

së 30 për qind e tij.<br />

bëhet me shkrim dhe dorëzohet<br />

në DRSSH përkatëse.<br />

Masa e përfitimit:<br />

Masa mujore e pensionit<br />

të reduktuar të invaliditetit përbëhet<br />

nga pensioni bazë dhe<br />

nga një shtesë pensioni që<br />

llogaritet si pensioni i<br />

pleqërisë. Shuma bazë e pensionit<br />

iu jepet gjithë personave<br />

të siguruar.<br />

Shtesa që iu jepet personave<br />

të punësuar, është 1 për<br />

qind për vit sigurimi shumëzuar<br />

me bazën mesatare të<br />

vlerësueshme, që i siguruari<br />

ka arritur nëpërmjet kontributeve<br />

gjatë gjithë historisë së<br />

tij kontributive.<br />

Shuma e përgjithshme e<br />

këtij pensioni do të jetë jo më<br />

e madhe se dy herë pensioni<br />

bazë, ose 80 për qind e pagës<br />

mesatare neto të vitit të fundit,<br />

cila të jetë më e vogël.<br />

Pensioni bazë përcaktohet<br />

me VKM.<br />

Masa mujore e pensionit<br />

të reduktuar të invaliditetit është<br />

e barabartë me masën e<br />

pensionit të reduktuar të invaliditetit<br />

të llogaritur sipas pikës<br />

“a” shumëzuar me raportin e<br />

viteve të periudhave të sigurimit,<br />

që janë periudhat e sigurimit<br />

që i duhen për pension<br />

të reduktuar të invaliditetit.<br />

Të ardhurat shtesë<br />

Kur përfituesi i një pensioni<br />

të reduktuar të invaliditetit<br />

bëhet i paaftë dhe ka nevojë<br />

për një kujdesje të vazhdueshme<br />

nga një person<br />

tjetër, sipas përcaktimit të KM-<br />

CAP-it, atij i jepet një pagesë<br />

shtesë prej 15 për qind të bazës<br />

së vlerësueshme.<br />

Një person i siguruar i paaftë,<br />

që merr pension invaliditeti të<br />

reduktuar dhe ka fëmijë në<br />

ngarkim deri në moshën 18 vjeç,<br />

ose deri në moshën 25 vjeç kur<br />

vazhdon studimet e larta me shkëputje<br />

nga puna, do të marrë<br />

një të ardhur shtesë familjare për<br />

çdo fëmijë në masën 5 për qind<br />

të pensionit bazë, por jo më<br />

shumë së 30 për qind e tij.


Vendimi endimi më më i i fundit fundit i i qeverisë, qeverisë, i i marrë marrë në në mbledhjen mbledhjen e e djeshme<br />

djeshme<br />

Dyfishohen pagesat për çdo orë mësimi,<br />

për personelin akademik të universiteteve<br />

Qeveria dyfishon pagesat për çdo orë<br />

mësimi (60 minutëshe) për të gjithë anëtarët<br />

e personelit akademik, efektivë e joefektivë,<br />

që, për nevoja të procesit mësimor, japin orë<br />

mësimi në institucione të arsimit të lartë<br />

që e kanë vendndodhjen në qytete të tjera,<br />

larg vendbanimit të tyre. Vendimin më të<br />

fundit, qeveria e mori dje në mbledhjen e<br />

saj të radhës.<br />

Sipas këtij vendimi, kategoritë përfituese<br />

janë: “Profesorët”, të cilët përfitojnë 2400<br />

lekë, nga 1200 lekë për çdo orë 60 minutëshe,<br />

që përfitoni para vendimit të djeshëm; “Profesorët<br />

e asociuar”, të cilët përfitojnë 2200<br />

lekë nga 1100 lekë për çdo orë 60 minutëshe<br />

që përfitoni para vendimit të djeshëm; “Docentët”,<br />

të cilët përfitojnë 2000 lekë për çdo<br />

Pagesat agesat e e reja reja për për një një orë orë 60 60 minutëshe<br />

minutëshe<br />

Ishte Bëhet<br />

“Profesor” 1200 lekë 2400 lekë<br />

“Profesor i asociuar”1100 lekë 2200 lekë<br />

“Docent” 1000 lekë 2000 lekë<br />

“Lektor i parë” 800 lekë 1600 lekë<br />

“Lektor” 600 lekë 1200 lekë<br />

orë 60 minutëshe që përfitoni para vendimit<br />

të djeshëm; “Lektorët e parë”, të cilët përfitojnë<br />

1600 lekë nga 800 për çdo orë 60<br />

minutëshe që përfitoni para vendimit të<br />

djeshëm dhe; “Lektorët”, të cilët përfitojnë<br />

1200 lekë nga 600 lekë për çdo orë 60<br />

minutëshe që përfitoni para vendimit të<br />

djeshëm; Sipas vendimit të djeshëm të qeverisë,<br />

mësohet se efektet financiare për paga e<br />

sigurime shoqërore, që rrjedhin nga zbatimi i<br />

këtij vendimi, do të përballohen nga fondet e<br />

institucioneve të arsimit të lartë, për vitin 2010.<br />

Rritja Rritja 35 35 për për qind qind mbi mbi nivelin nivelin bazë bazë të të së së ardhurës ardhurës nga nga papunësia<br />

papunësia<br />

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○<br />

Qeveria miraton vendimin për rritjen e<br />

nivelit bazë të së ardhurës nga papunësia<br />

Këshilli i Ministrave miratoi në<br />

mbledhjen e djeshme vendimin “Për caktimin<br />

e nivelit bazë të së ardhurës nga papunësia”<br />

Ky vendim rrit me 35 për qind, nivelin<br />

bazë të së ardhurës nga papunësia, si një<br />

e ardhur bazë që siguron të paktën një<br />

nivel jetese minimal, në kuadër të indek-<br />

simit të çmimit të konsumit.<br />

Kjo e ardhur do të jetë 6565 (gjashtëmijë<br />

e pesëqind e gjashtëdhjetë e pesë)<br />

lekë në muaj. Bazuar mbi këtë nivel dhe<br />

kompensimet që i jepen çdo përfituesi, përftimi<br />

mesatar shkon në rreth 8100 (tetëmijë<br />

e njëqind) lekë në muaj. Efektet financiare<br />

do të përballohen nga buxheti i Min-<br />

istrisë së Punës, Çështjeve sociale dhe<br />

shanseve të barabarta, zëri pagesa e papunësisë.<br />

Kjo rritje do të ndikojë në zbutjen e<br />

problemeve sociale të atyre që janë në<br />

proces trajtimi me pagesë papunësie, por<br />

edhe atyre që kanë hyrë së fundmi në këtë<br />

skemë mbështetjeje.<br />

Përfitues, pozicionet që kanë<br />

pasur pagat më të ulëta<br />

Qeveria rrit pagat e<br />

drejtuesve,<br />

nëpunësve e<br />

punonjësve të<br />

njësive të<br />

qeverisjes vendore<br />

Një vendim i djeshëm i qeverisë, në<br />

mbledhjen e saj të radhës, ju mundësoi<br />

rritjen e nivelit minimal dhe maksimal të<br />

pagës mujore, për disa kategori drejtuesish<br />

njësish vendore. Nga kjo rritje, përfitojnë<br />

më tepër, drejtues të njësive të vogël,<br />

me më pak se 50 mijë banorë, në këto njësi<br />

vendor. Sipas vlerave të pagave të miratuara<br />

dje, mësohet se rritja e nivelit minimal<br />

dhe atij maksimal, për disa kategori<br />

të caktuara drejtuesish të njësive vendore,<br />

është në masën e 2 mijë lekëve.<br />

Në bazë të vendimit të djeshëm, mësohet<br />

se: Për njësitë e qeverisjes vendore,<br />

me 20.001 - 50.000 banorë, Kryetari do<br />

të ketë një pagë 51.000 - 90.000 lekë,<br />

ndërsa Nënkryetari do të ketë një pagë<br />

41.000 - 77.000 lekë; Për njësitë e qeverisjes<br />

vendore me 5.001 - 20.000 banorë,<br />

Kryetari do të ketë një pagë 41.000 -<br />

77.000 lekë, ndërsa Nënkryetari do të<br />

ketë një pagë 28.000 - 68.000 lekë; Për<br />

njësitë e qeverisjes vendore, me nën 5.000<br />

banorë, Kryetari do të ketë një pagë<br />

37.000 - 54.000 lekë, ndërsa Nënkryetari<br />

do të ketë një pagë 27.000 - 42.000 lekë.<br />

Pjesë e përfitimit nga vendimi i djeshëm<br />

i qeverisë, janë edhe “Specialistët”,<br />

“Përgjegjësit e sektorit” apo “Drejtorët”<br />

në institucionet e organet, përfaqësuese<br />

dhe ekzekutive, të njësive të qeverisjes vendore,<br />

që punojnë në pozicione që lidhen<br />

me procesin e informatizimit të veprimtarisë<br />

së administratës publike vendore dhe<br />

kërkojnë, në mënyrë të detyrueshme,<br />

“Diplomë të nivelit të dytë” (DND) apo<br />

“Diplomë të integruar të nivelit të dytë”<br />

(DIND) apo të barasvlershme me to sipas<br />

legjislacionit të arsimit të lartë, në degët<br />

“Inxhinieri elektronike” apo “Informatikë”.<br />

Kjo kategori, përfiton një shtesë për kushte<br />

pune, prej 10 000 (dhjetë mijë) lekësh,<br />

mbi pagën mujore të kategorisë përkatëse.<br />

Miratimi i kësaj shtese do të bëhet, rast<br />

pas rasti, nga drejtoritë/njësitë e menaxhimit<br />

të burimeve njerëzore, në njësitë e<br />

qeverisjes vendore, në përputhje të plotë<br />

me përshkrimin e pozicionit të punës.”.<br />

Sipas vendimit të djeshëm të qeverisë, rritje<br />

page përfitojnë edhe kategori të tjera nëpunësish<br />

e punonjësish të qeverisjes vendore. Kategoritë<br />

e tjera përfituese, janë nëpunësit, që<br />

punojnë në pozicione të shërbimit civil, por<br />

që nuk kanë arsimin e lartë, dhe që caktohen<br />

nga këshillat përkatës, përfitojnë një pagë<br />

maksimal, deri në 31.000 lekë në muaj, ndërsa<br />

para vendimit të djeshëm, ky nivel maksimal<br />

i pagës për këtë kategori, ishte 30.000 lekë<br />

në muaj. Përfitues të tjerë, janë edhe punonjësit<br />

mbështetës të njësive të qeverisjes vendore,<br />

të cilët pas vendimit të djeshëm, do të<br />

kenë një nivel page 18 000 deri në 30 000 lekë<br />

në muaj, nga 17 000 deri në 28 000 lekë në<br />

muaj, që ishte ky nivel, para vendimit të<br />

djeshëm. Me vendimin e djeshëm, qeveria<br />

sqaronte se, efektet financiare, që rrjedhin nga<br />

zbatimi i këtij vendimi, për vitin 2010, do të<br />

përballohen nga të ardhurat e vetë njësive të<br />

qeverisjes vendore, për vitin 2010.<br />

<strong>55</strong> 15<br />

E enjte, 19 gusht 2010<br />

DITA


SPECIALE<br />

16<br />

2<br />

<strong>55</strong><br />

Tahën “shovinist shqiptar”<br />

SPECIALE Enver Hoxha e cilësoi Haki<br />

E enjte, 19 gusht 2010<br />

Qëndrimet e kundërta para dhe pas vitit 1948<br />

Vrasja e Miladin Popoviçit ishte<br />

një hata e zezë për komunistët<br />

e Shqipërisë. Të mësuar ta kishin<br />

Miladinin ustain e tyre, krejt inferiorë<br />

në punët e shtetit e partisë,<br />

pasi kishin futur në burg ose<br />

kishin vrarë gjithë inteligjencien<br />

e vendit, komunistët ndjeheshin<br />

në pranverën e 1945-s sikur t’u<br />

kishte ikur koka. Edhe shpjegimi<br />

në popull i asaj që kishte ndodhur<br />

ishte i vështirë për ta. Nuk mund<br />

të thoshin se Miladini ishte vrarë<br />

për “çështje të madhe”. Nuk<br />

mund të thoshin asgjë tjetër,<br />

ndërsa shpëtimin e gjetën tek internacionalizmi.<br />

Në ato pak<br />

zëdhënie publike, shihen qëndrimet<br />

e dyanshme që shohin para<br />

dhe pas vitit 1948.<br />

Për regjimin komunist të Shqipërisë,<br />

deri në vitin 1948, Miladin<br />

Popoviçin e kishte vrarë<br />

“shovinisti shqiptar” Haki Taha.<br />

Por pas prishjes së marrëdhënieve<br />

shqiptaro – jugosllave, në vitin<br />

1948, një vit më pas, qëndrimi i<br />

komunistëve të Shqipërisë ndryshoi<br />

duke ia atribuuar këtë vrasje<br />

“UDB-së”, ndonëse duhet thënë<br />

se Miladin ishte një nga oficerët e<br />

saj. Këto dy qëndrime ngelen si<br />

shenja më e mirë në interpretimin<br />

e asaj se si qëndronte e vërteta për<br />

këtë vrasje.<br />

Regjimi si Haki Tahën,<br />

ashtu edhe Gjergj Fishtën,<br />

i cilësonte shovinistë<br />

Në vitet e para të regjimit komunist<br />

në Shqipëri, ka qenë vetë<br />

Enver Hoxha që thotë të<br />

kundërtën. Në librin voluminoz<br />

“PPSH dokumente kryesore” vëllimi<br />

i 1-rë, botuar në Tiranë në<br />

vitin 1971, në faqen 507, botohet<br />

edhe një deklaratë e Komitetit<br />

Central të PKSH-së si përgjigje<br />

ndaj deklaratës së 12 korrikut 1948<br />

Komitetit Central të Partisë Komuniste<br />

të Maqedonisë, ku sulmohej<br />

PK e Bullgarisë dhe PK e<br />

Shqipërisë. Nga kjo deklaratë –<br />

përgjigje, ndër të tjera veçojmë:<br />

“Në Kongresin e 5-të, Tito përmendi<br />

në mes të tjerash emrin e<br />

komunistit jugosllav Miladin Popoviç<br />

si një aktivist që ka ndihmuar<br />

Partinë tonë Komuniste. Miladin<br />

Popoviçi, anëtar i PKJ-së, i kapur<br />

nga forcat fashiste italiane në Ko-<br />

Haki Taha<br />

sovë e Metohi, u çlirua nga kampet<br />

e përqendrimit në Shqipëri prej<br />

gueriljeve shqiptare. Miladini vuri<br />

të gjitha forcat për të ndihmuar<br />

Partinë dhe popullin tonë dhe ky<br />

u rrit me luftën e Partisë sonë dhe<br />

popullit tonë... Miladin Popoviçi u<br />

vra tradhtisht dhe në mënyrë misterioze<br />

në Kosovë e Metohi nga<br />

dora e një SHOVINISTI SHQIPTAR<br />

KOSOVAR (nënvizimi është yni).<br />

Partia jonë nuk u vu në korrent<br />

mbi këtë çështje nga Komiteti Central<br />

i Jugosllavisë, megjithëse ajo<br />

e konsideron Miladin Popoviçin si<br />

një pjesëtar heroik të saj dhe e<br />

nderon kujtimin e djalit të popullit<br />

të Malit të Zi dhe të Partisë<br />

Komuniste Jugosllave, si një komunist<br />

internacionalist që shërbeu<br />

në radhët e luftëtarëve më të<br />

shquar të popullit shqiptar”.<br />

Po në këtë deklaratë, midis të<br />

tjerash, nxirret roli i madh që ka<br />

luajtur Miladin Popoviçi në “sh-<br />

typjen pa mëshirë” të “fraksionit<br />

të Vlorës”.<br />

Ndërsa në librin kujtimor “Kur<br />

lindi Partia”, në lidhje me vrasjen<br />

e Miladin Popoviçit, Enver Hoxha<br />

thotë:<br />

“..Jo shumë kohë pas çlirimit<br />

të Kosovës (lexo pushtimit nga<br />

serbët – shënim), Miladin Popoviçin<br />

e vranë prapa krahëve njerëzit<br />

e UDB-së, sepse ishte shprehur për<br />

të drejtën e popullsisë shqiptare të<br />

Kosovës për vetëvendosje (gënjeshtër<br />

e pastër – shënim). Për këtë<br />

kemi bindje të plotë jo vetëm nga<br />

bisedat që bënim me Miladinin,<br />

kur ishte në Shqipëri por edhe në<br />

Arkivin e Komitetit Qendror të<br />

Partisë sonë kemi dokumente që<br />

flasin qartë për këto pikëpamje të<br />

komunistit internacionalist, Miladin<br />

Popoviç. Pas kësaj njerëzit e<br />

Titos trumbetuan se vrasjen gjoja<br />

e paskësh bërë....një shqiptar kosovar!<br />

Dhe ku? Mu në tavolinën e<br />

Por pas prishjes së<br />

marrëdhënieve<br />

shqiptaro – jugosllave,<br />

në vitin 1948, një vit më<br />

pas, qëndrimi i<br />

komunistëve të<br />

Shqipërisë ndryshoi<br />

duke ia atribuuar këtë<br />

vrasje “UDB-së”,<br />

ndonëse duhet thënë<br />

se Miladin ishte një nga<br />

oficerët e saj<br />

tij të punës, në shtëpinë që ruhej<br />

nga partizanë jugosllavë...”.<br />

Po të krahasojmë këto dy materiale,<br />

duhet të shtrojmë disa pyetje.<br />

Në rast se Haki Taha ishte një<br />

“shovinist shqiptar”, siç e quan<br />

Enver Hoxha në vitin 1948, pse<br />

duhej të ishte ai “ i UDB-së”. Një<br />

tjetër mashtrim i madh i Enver<br />

Hoxhës është edhe cilësimi<br />

“proshqiptar” i Miladin Popoviçit,<br />

sikur ai gjoja paska kërkuar zbatimin<br />

e parimit të vetëvendosjes<br />

për Kosovën. Pa dashur të merremi<br />

gjatë me një falsifikimi të tillë do<br />

të kujtonim dy detaje:<br />

Së pari Miladin Popoviçi ishte i<br />

pari që u ngrit kundër marrëveshjes<br />

së Mukjes, për shkak se<br />

në këtë marrëveshje flitej për problemin<br />

vetëvendosjes së popullit të<br />

Kosovës. Ai urdhëroi Enver Hoxhën<br />

që të pushkatoheshin si<br />

tradhtarë, Mustafa Gjinishi dhe<br />

Ymer Dishnica. Ky i fundit nuk u<br />

ekzekutua pasi në gazetën “Bashkimi<br />

i Kombit”, u botua nga Xhelal<br />

Staravecka, proces –verbali i<br />

mbledhjes së Vithkuqit, në të cilin<br />

dënoheshin me vdekje nga Miladin<br />

Popoviçi personat e sipërpërmendur.<br />

Por ndërsa Gjinishin e<br />

vranë prapa krahëve, një gjë të tillë<br />

nuk mundën ta bëjnë me Dishnicën<br />

pasi do të demaskoheshin<br />

keqas.<br />

Së dyti duhet thënë se Haki<br />

Taha e vrau Miladin Popoviçin në<br />

një lokal në Prishtinë në momentin<br />

kur ky i fundit i pat thënë se<br />

Kosova ishte e Jugosllavisë dhe<br />

vetëvendosje nuk kishte për të pasur.<br />

Pak kohë pas vrasjes së Miladinit,<br />

Haki Taha u vra, ndërsa shoqëruesi<br />

i tij Qazim Vula, pasi vuajti<br />

në burgjet e Jugosllavisë, u arratis<br />

në Shqipëri ku vuajti burgjet<br />

e tmerrshme të komunizmit këtu.<br />

Në fakt në deklarimet e mësipërme<br />

të Enver Hoxhës, ka një<br />

diçka të sinqertë nga ana e komu-


nistëve të Shqipërisë. Ata kanë<br />

qenë gjithnjë antinacionalistë të<br />

tërbuar dhe në këtë linjë nacionalizmi<br />

quhej rëndom si “shovinizëm”<br />

pavarësisht se nuk ka ekzistuar<br />

kurrë ndonjëherë një shovinizëm<br />

shqiptar. Por nuk është rastësi<br />

që “shovinistë” shpallen<br />

Gjergj Fishta, Haki Taha etj.<br />

Nga ana tjetër duam të kujtojmë<br />

se njeriu që kontribuoi më<br />

shumë se kushdo në ngritjes e<br />

Enver Hoxhës në pushtet, Miladin<br />

Popoviç, mban akoma “Urdhrin e<br />

Flamurit” dhe medaljen e “Kujtimit”,<br />

në bazë të vendimit nr. 117,<br />

datë 5 shtator 1945 të Kryesisë së<br />

Këshillit Antifashist Nacional Çlirimtar<br />

(shih “<strong>Gazeta</strong> Zyrtare” nr.<br />

46, 20 shtator 1945, faqe 5).<br />

Hoxha: Haki Taha ishte<br />

shovinist shqiptar<br />

Enver Hoxha e kishte shumë<br />

merak “shovinizmin” shqiptar”.<br />

Nuk ishte vetëm fjala për Haki<br />

Tahën, por edhe për At Gjergj Fishtën<br />

i cili kryesonte “shovinizmin<br />

shqiptar”. Kjo gjë duket edhe në<br />

fjalën e Enver Hoxhës më 21 gusht<br />

1947 gjatë pritjes së një grupi të<br />

rinjsh që morën pjesë në plenumin<br />

e 6-të të Rinisë Popullore. “Demaskimi”<br />

i të ashtuquajturit<br />

“shovinizëm shqiptar”, ka qenë<br />

ndër detyrat më kryesorë që i vuri<br />

vetes Enver Hoxha në vitet e para<br />

të pushtetit në Shqipëri. Duke<br />

qenë një krijesë politike jugosllave<br />

dhe duke mos u motivuar nga asnjë<br />

lloj ndjenje kombëtare, me serbofilinë<br />

e tij ai habiti edhe vetë<br />

Titon, i cili në ditarin e tij ka sh-<br />

kruar se është habitur nga zelli i<br />

madh proserb i Enver Hoxhës. Të<br />

kërkosh “shovinizëm shqiptar” në<br />

një vend që në fakt ka pasur gjithnjë<br />

mungesa nacionalizmi kjo është<br />

vërtet e çuditshme.<br />

Në të gjithë veprimet e tij, Enver<br />

Hoxha e dëshmoi veten si flamurtar<br />

i zjarrtë i pansllavizmit. Ai<br />

kudo shpalli se shqiptarët dhe<br />

sllavët ishin popuj vëllezër dhe se<br />

kishin qenë “agjentët e imperializmit”<br />

ata që kishin shkruar një<br />

histori plot urrejtje midis serbëve<br />

dhe shqiptarëve pasi historia sipas<br />

Enver Hoxhës qenka “një tjetër realitet”.<br />

Në mënyrën sa të pabesueshme<br />

aq edhe kriminale njëkohësisht,<br />

udhëheqja komuniste me<br />

Enver Hoxhën në krye, insistoi në<br />

kultivimin e harresës kombëtare<br />

pasi veprimet kriminale të serbëve<br />

ndaj shqiptarëve u paraqitën si raste<br />

“të veçuara” dhe të nxitura “nga<br />

elementë reaksionarë”. Për të “ilustruar”<br />

këtë gjë, Enver Hoxhës iu<br />

desh të bënte edhe punën e historianit,<br />

madje edhe të atij mesjetar,<br />

dhe të shpjegonte me imtësi ngjarje<br />

të kaluara historike sipas versionit<br />

proserb të tij. Dëshira e Enver<br />

Hoxhës për të bërë një gjë të<br />

tillë, dhe arsimi i tij i kufizuar (Enver<br />

Hoxha është i vetmi kryeministër<br />

i Shqipërisë pa arsimin e<br />

lartë), këtij tragjizmi i jepnin edhe<br />

tone komizmi ordiner. Janë disa<br />

qindra e qindra fjalime të Enver<br />

Hoxhës “demaskuese” nga<br />

“shovinizmit shqiptar” të cilat sigurisht<br />

nuk kanë asnjë lidhje me<br />

zhvillimin e ndonjë “politike të<br />

madhe” siç mund të pretendojnë<br />

fansat e tij të niveleve të ndryshme,<br />

qofshin këta edhe të niveleve his-<br />

torike.<br />

Shumë prej fjalimeve të Hoxhës<br />

janë botuar edhe në gazetën “Bashkimi”.<br />

Në vitet e flagrancës së madhe<br />

shqiptaro – jugosllave, transparenca<br />

në një farë mase ka qenë<br />

një element më i dukshëm dhe më<br />

i sinqertë që vërehet. Për të ilustruar<br />

ato që thamë në këtë kapitull,<br />

kemi marrë nga <strong>gazeta</strong> “Bashkimi”<br />

e datës 22 gusht 1947, një<br />

pjesë të fjalës së Enver Hoxhës para<br />

një grupi të rinjsh që morën pjesë<br />

në Plenumin e 4-t të rinisë popullore.<br />

Ja një pjesë e këtij fjalimi:<br />

“...Dashuria e popujve të<br />

Jugosllavisë e mareshalit Tito dhe<br />

e gjithë udhëheqësve të Jugosllavisë<br />

për popullin shqiptar është<br />

shumë e madhe. Ne kemi fatin e<br />

madh e të lumtur që kemi në kufirin<br />

tonë të veriut një aleate e një<br />

mike kaq të fortë, kaq të sinqertë<br />

siç është Jugosllavia.....Po të studiojmë<br />

historinë e vërtetë të popullit<br />

tonë dhe jo atë të shkruajtur<br />

prej agjentëve të imperializmit, do<br />

të shohim se populli ynë, pa qenë<br />

një popull sllav, ka pasur një lidhje<br />

të ngushtë dhe të përzemërt me<br />

popujt sllavë. Kurdoherë që krerët<br />

feudalë të Shqipërisë si Ballshët<br />

(Balshajt – shënim) e të tjerë, kanë<br />

qenë në aleancë të mirë me sllavët<br />

e jugut që kanë pasur përkrahjen e<br />

malësorëve....Çdo gjë e lidhte popullin<br />

tonë me sllavët e jugut, jeta<br />

zakoni, burrëria, lufta për independencën<br />

kundër të njëjtëve<br />

armiq.....Miqësia ka ekzistuar<br />

përgjatë shekujve e rrebeshesh në<br />

mes të popujve tanë dhe atyre<br />

malazezë. Këtë miqësi nuk mund<br />

ta errësonte shërbëtori i imperializmit<br />

dhe i fashizmit italian,<br />

NESËR DO TË LEXONI<br />

-Pohimet e Qazim Vulës për vrasjen e Miladin Popoviçit.<br />

shovinisti At Gjergj Fishta me<br />

“Lahutën e Malësisë”, ku ai nga një<br />

vepër kusare të thjeshtë, kërkon t’i<br />

bëjë apologjinë shovinizmit më të<br />

tërbuar dhe ta ngrerë armiqësinë<br />

që nuk ka ekzistuar në mes të<br />

malësive të veriut dhe Malit të Zi,<br />

në një teori të çmendur.....Fishta<br />

dhe Vlladan Gjeorgjeviçi janë<br />

njerëz të po një shkolle dhe shërbëtorë<br />

të një ideje skllavëruese.<br />

Populli shqiptar dhe sllavët e jugut<br />

me malazezët e serbët në krye, nuk<br />

mendojnë dhe nuk ndiejnë si as si<br />

Gjergj Fishta dhe as si Vladan Gjeorgjeviçi.<br />

Poetët popullorë<br />

malazezë e serbë kanë shkuar me<br />

entuziazëm për trimërinë dhe bujarinë<br />

e shqiptarëve. Këngët autentike<br />

të malësorëve të Shqipërisë së<br />

veriut, këndojnë anasjelltas<br />

trimërinë dhe besnikërinë e<br />

malazezëve. Si mund të këndonte<br />

populli kësisoj kur ekzistonte një<br />

armiqësi siç kërkon ta përshkruajë<br />

At Gjergj Fishta e agjentët e tjerë<br />

të imperializmit. Populli shqiptar<br />

ka luftuar së bashku me popujt<br />

sllavë të jugut kundër Turqisë në<br />

Kosovë e gjetkë. Në kohën e Gjon<br />

Kastriotit dhe Skënderbeut, ne<br />

kemi pasur marrëdhënie të ngushta<br />

me këta popuj, ne kemi pasur<br />

krushqira dhe aleanca, e nga një<br />

aleancë e tillë ne kemi mundur t’u<br />

rezistojmë okupatorëve. Prandaj<br />

miqësia dhe aleanca e popullit tonë<br />

me popujt sllavë duhet të jetë guri<br />

themeltar i të gjitha përpjekjeve<br />

tona, pse ata janë popujt më përparimtarë<br />

në botë.<br />

Prandaj populli ynë duhet ta<br />

kuptojë mirë se aleanca me popujt<br />

e Jugosllavisë, është garancia e<br />

shëndoshë për të ardhmen e tij...”.<br />

E enjte, 19 gusht 2010<br />

SPECIALE<br />

SPECIALE<br />

-Arrestimi i menjëhershëm i Vulës për shkak të dijenisë së tij për vrasjen e Miladinit.<br />

<strong>55</strong> 17


REKLAMA<br />

18<br />

Botimet e reja<br />

<strong>55</strong><br />

E enjte, 19 gusht 2010<br />

“KRIJIMI I<br />

GREQISË MODERNE”<br />

Shtëpia Botuese<br />

“<strong>55</strong>” ka hedhur në<br />

treg librin “Krijimi<br />

i Greqisë Moderne”<br />

shkruar nga<br />

historiani dhe studiuesi<br />

grek D.A.<br />

Zakythinos, publikim<br />

që vjen nën<br />

përkthimin e Virgjil<br />

Muçit. Botimi,<br />

pjesë e kolanës<br />

“Intelligenda”,<br />

është një vështrim<br />

shkencor mbi<br />

ngjizjen e shtetit<br />

të ri të Greqisë, jo<br />

vetëm si shkëputje<br />

nga pushtimi osman,<br />

por edhe si<br />

zanafillë i tezës me<br />

pasoja rajonale të<br />

Megalidesë<br />

Botimet e reja


Në Parathënien e librit<br />

tim “Vibracionet e<br />

shpirtit shqiptar”, në<br />

vëllimin e parë, pata thënë: “Për<br />

një krijues apo studiues të artit<br />

nuk është aspak e lehtë, madje<br />

përbën një sfidë të vërtetë, me<br />

shumë të panjohura, guximi për<br />

të shkruar rreth veprimtarisë krijuese<br />

të kompozitorëve shqiptarë<br />

të një periudhe të caktuar”.<br />

Thënë ndryshe, të flasësh dhe<br />

të hulumtosh veprat e personaliteteve<br />

që kanë bërë histori në<br />

lëmin e artit muzikor dhe në<br />

përgjithësi, do të thotë të jesh i<br />

ndërgjegjshëm për faktin që ata<br />

mishërojnë alfën dhe omegën në<br />

njërin prej lëmenjve artistikë, shkencorë<br />

dhe kulturorë, përderisa<br />

veprat e tyre, qofshin muzikore<br />

apo etno-muzikologjike, kanë lënë<br />

gjurmë të thella në krejt krijimtarinë<br />

muzikore shqiptare.<br />

Tani, kur e kam kryer librin për<br />

kompozitorin tonë të njohur<br />

Vinçenc Gjinin, po shoh se sa<br />

kujdes, mundim dhe imagjinatë<br />

krijuese i duhet autorit të librit<br />

për të punuar me ndërgjegje, që<br />

në të të përfshihen të gjitha ato<br />

elemente të cilat na shpijnë kah<br />

të prezantuarit e një personaliteti<br />

me erudicion, sepse arti i tij krijues<br />

qëndron në krijimin e shumë<br />

parametrave artistike si vizion i<br />

veçantë, dhe kjo krijimtari shquhet<br />

para së gjithash me kompleksin<br />

e realitetit, duke kërkuar<br />

gjithnjë koncepte të reja brenda<br />

një universi muzikor shumë shtresor,<br />

si faktor i rëndësishëm, si<br />

përpjekje e frytshme, për të plotësuar<br />

figurën e tij njerëzore nga<br />

shumë aspekte krijuese: morale,<br />

estetike, artistike, pse jo edhe filozofike;<br />

dhe kështu futemi në rrethin<br />

vicioz të tij duke vërejtur eksperiencën<br />

krijuese dhe jetësore,<br />

si rezultatet të imazheve të tija<br />

muzikore, brenda kufijve të realizmit<br />

metafizik. Në këtë kaos<br />

vlerash, shpesh të paimagjinueshme<br />

për sa u përketë të<br />

pavërtetave në rrethin tonë, sepse<br />

mbizotërojnë antivlerat, vështirë<br />

është të flitet për këtë tipar pozitiv<br />

të krijimtarisë, megjithatë ne<br />

do të bëjmë orvatje që me këtë<br />

libër, në formë Monografie memoralistike,<br />

si kategori dokumentare,<br />

biografike dhe bibliografike,<br />

të paraqesdim këtë figurë të shquar<br />

të muzikës i cili pikërisht kishte<br />

gjetur muzën e vet në tingujt e<br />

pentagramit të muzikës së popullit<br />

shqiptar, si trashëgimi të pasur,<br />

si fushë që ai lëvron.<br />

Para se të flasim për qëllimin e<br />

kësaj Monografie, duhet të themi<br />

se unë bashkë me këtë krijues jemi<br />

munduar që materialin ta japim<br />

në një lundrim kohësh retrovizive<br />

dhe retrospektive, të zbuluar për<br />

të që është mbledhur, plotësuar,<br />

rregulluar dhe zgjedhur me<br />

shënimet e shumta, t’i ja japim<br />

formën dhe përmbajtjen si men-<br />

75- 75-VJETORI 75- VJETORI I I LIND LINDJES LIND JES SË SË K KKOMPOZITORIT<br />

K OMPOZITORIT VINÇENC VINÇENC GJINI<br />

GJINI<br />

KULTURË<br />

Kontaktoni në: kultura@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net<br />

Aspekti estetik në veprat e Vinçenc Gjinit<br />

“Të dish të jetosh nuk është filozofi, të dish se pse jeton mbetet të jetë filozofi“<br />

Nga Dr. Akil KOCI<br />

dime refleksive të qarta dhe reale.<br />

Kështu, shumë gjëra autentike<br />

kanë shpëtuar nga harresa, mendja<br />

apo nga kujtesa. Vetëm në këtë<br />

mënyrë ka qenë e mundur të realizohet<br />

dhe të finalizohet ky projekt<br />

serioz. Edhe kjo mënyrë e<br />

komunikimit dhe e prezantimit<br />

është urë pranë botës aq e<br />

nevojshme për një kulturë relativisht<br />

të re dhe afirmimin e saj,<br />

siç është e jona.<br />

Kjo parashtresë shfaq pasqyrën<br />

e arritjeve tona kulturore<br />

dhe artistike dhe është katapult i<br />

të afruarit pranë Europës dhe më<br />

gjerë, edhe pse, mjerisht, krijuesit<br />

në përgjithësi, anashkalohen nga<br />

të gjitha aspektet qofshin morale,<br />

materiale kulturore dhe artistike.<br />

Megjithatë, nga informacionet<br />

periodike të kohës që posedojmë<br />

ne, fuqia e madhe krijuese, jo<br />

vetëm e Vinçencit, por edhe e<br />

sivëllezërve të tij, sikur nxit<br />

fluksin e krijimtarisë së tyre,<br />

ndonëse tregtarët e artit, siç paraqiten<br />

në opinion si “krijues i<br />

shquar”,”kompozitor i madh, i<br />

pakrahasueshëm, i papërsëritshëm”<br />

e të tjera epitete, nuk i<br />

brengos kjo “madhështi”, jo vetëm<br />

muzikologët tanë, por as Ministrinë<br />

e Kulturës I cili ka qenë I<br />

degës e aq më pak Qeverinë tonë.<br />

Sido që të jetë, subjekti artistik<br />

i këtij krijuesi të shquar sikur<br />

na jep shpresë se do të vijnë kohëra<br />

më të mira për artin e vërtetë muzikor,<br />

edhe pse tani për tani ende nuk<br />

shihet ajo dritë shprese në tunelin<br />

e errët të ndërgjegjes sonë.<br />

Kem thënë në fjalën hyrëse të<br />

librit tim më të ri “Jeta dhe vepra<br />

e kompozitzorit Vinçenc Gjinit”,<br />

me rastin e 75 vjetorit të<br />

lindjes“Në vend të Parathënies<br />

“se arti i tij krijues konsiston në<br />

krijimin e shumë parametrave artistike<br />

si vizion i veçantë dhe kjo<br />

krijimtari shquhet para se gjithash<br />

me kompleksin e realitetit<br />

duke kërkuar gjithnjë koncepte të<br />

reja brenda një universi muzikor<br />

shumë shtresor si faktor i rëndësishëm,<br />

si përpjekje e frytshme për<br />

të plotësuar figurën e tij njerëzore<br />

nga shumë aspekte krijuese, morale,<br />

estetike,artistike pse jo edhe<br />

filozofike dhe kështu futemi në rrethin<br />

vicioz të tij duke vërejtur eksperiencën<br />

krijuese dhe jetësore si<br />

rezultatet të imazheve të tija muzikore<br />

brenda kufijve të realizmit<br />

metafizik. Mu për këtë arsye në<br />

vazhdimësi e këtij shkrimi do të<br />

flasim për” Aspektin estetik në veprat<br />

e Vinçenc Gjinit”.<br />

Estetika si kategori e veçantë e<br />

filozofisë,paraqet një paradigmë<br />

shumë shtresore e cila e univerzializon<br />

përjetimin tonë, sepse në te<br />

përshkruhet dhe shpjegohet struktura<br />

e artit duke trajtuar nocionet<br />

themelore të saja si kategori me<br />

plotë funksione të ndryshme duke<br />

gjetur imazhe të pazakonta si cilësi<br />

organike e krijimit që është shumë<br />

i rëndësishëm në gjykimin e një vepre<br />

arti nga të gjitha aspektet qofshin<br />

artistik,estetik apo filozofik. Me<br />

gjithë atë duke i referuar<br />

krijimtarisë,krijuesi kërkon të zgjedh<br />

mjete më afër ti si mjete shprehëse<br />

dhe të përshkruhen në mënyrë sa<br />

më të plotë në tërësinë e saj.<br />

Për këtë arsye na paraqiten tri<br />

figura të mendimit krijues, si paradigma<br />

qenësore, për të cilat do të<br />

flasim në mënyrë të reduktuar, edhe<br />

pse ato luajnë një rol të veçantë<br />

dhe të rëndësishëm me funksionin<br />

shumë të madh që mbartin me vete.<br />

Pra, këto tri figura janë filozofia,<br />

shkenca dhe arti, të cilat kryqëzohen<br />

mes vetës, pa sinteza dhe pa<br />

njëjtësim. Derisa filozofia ngjall<br />

ngjarje me konceptet e saja, shkenca<br />

ndërton gjendje gjërash me funksionet<br />

e veta, kurse arti ngre monumente<br />

me ndijimet e tija.<br />

Meqenëse kemi të bëjmë me një<br />

krijues, që artin muzikor e ka vokacionin<br />

kryesor, do të ndalemi më<br />

gjerësisht për shumë arsye. S’pari<br />

do të flasim dhe analizojmë krijimtarinë<br />

e tij dhe rrugën e ndjekur<br />

për të ardhur në ato kordinatat heterogjene<br />

që na shpijnë te sistemi i<br />

vlerave artistike dhe estetike, si<br />

shqyrtim kritik i metafizikës muzikore<br />

dhe, së dyti, do ta paraqesim<br />

aspektin filozofik dhe shkencor të<br />

krijimtarisë së kompozitorit<br />

Vinçenc Gjini. Nëse do ti vlerësojmë<br />

nga aspekti i diskursit të<br />

drejtpërdrejtë, në krijimtarinë e tij<br />

do të gjejmë një gjuhë të shprehjeve<br />

politonale precize muzikore,<br />

harmoni të sintetizuara, ritme të<br />

gjalla dhe të pa imponuara, një arkitektonikë<br />

të qartë të formës, duke<br />

krijuar një mikrokosmoz muzikor<br />

intonativ që paraqet një rrjedhojë<br />

të gamës së pasur dhe të gjerë të<br />

fenomeneve estetike, vështruar nga<br />

aspekti i modernitetit të gjykimit.<br />

Thonë filozofët se “Filozofia, si<br />

disiplinë e mendimit konsiston në<br />

shpikjen e koncepteve. Shkenca<br />

nuk ka për objekt konceptet por<br />

funksionet që shfaqen si pohime<br />

në sistemet diskursive, kurse arti<br />

dhe metafora e saj do të jetë, pasi<br />

që çdo vepër e artit është një monument<br />

”. Deluze dhe Guattari.<br />

Por, para se të flasim për këto<br />

tri figura të rëndësishme të mendimit<br />

krijues, përmes veprës heterogjene<br />

të Gjinit, do të përsiati ca<br />

momente të rëndësishme, duke e ditur<br />

se arti është “bllok perceptimesh<br />

dhe afektesh”, ose “bllok ndijimesh”,<br />

prej nga buron edhe funksioni paradigmatik.<br />

Alain Badiou.<br />

Duke u bazuar në këto referenca<br />

studimore nuk kemi se si mos<br />

ta theksojmë se e gjithë potenca<br />

krijuese e artistit vihen në dukje<br />

jo vetëm si forma por edhe si shprehje<br />

e këtyre funksioneve si vlera të<br />

pa tjetërsueshme që shpesh ose në<br />

të shumtën e rasteve konvergjojnë<br />

jo vetëm në aspektin artistik por edhe<br />

në atë konstruktiv si univers krijues<br />

i brendisë shpirtërore të artistit jo<br />

E enjte, 19 gusht 2010<br />

vetëm si kategori artistike por edhe<br />

më gjerë.<br />

Ky konstatim i prerë rigjendet<br />

në përmasa të mëdha kur kihet<br />

parasysh fakti se të kërkuarit e<br />

shtigjeve artistike e në këtë rast,<br />

muzikore, ka freskin e spontanitetit<br />

krijues,krijon një polisemi që<br />

mbart me vete shumë nivele semantike<br />

e me te edhe vlera të larta<br />

intelektuale. Mu këtu na paraqitet<br />

karakteri universal në veprat e kompozitorit<br />

Gjini i cili na prezanton<br />

jo vetëm frymën por edhe<br />

raportet e botës së tij të brendshme<br />

si subjekte artistike.<br />

Kompozicioni i veprave të<br />

Vinçenc Gjinit sikur na hapin<br />

boten magjike në sfondet e tyre si<br />

mistere të një universi të pa fund<br />

në dukje por jo,ato janë reale që<br />

burojnë nga thellësia e shpirtit të<br />

tij si imazhe të gjalla si realitet<br />

ekzistent duke zgjeruar horizontin<br />

me një erudicion dhe imagjinatë<br />

të madhe krijuese. Mu këtu<br />

edhe qëndrojnë edhe elementet<br />

estetike në muzikën e tij si kohezion<br />

jo vetëm emocional, por edhe<br />

moral i shpirtit të tij artistik.<br />

Në veprat e tija sikur hasim në<br />

përkime që paraqesin mendime refleksive<br />

të një mendimi estetik si<br />

perceptime që endëzojnë universin<br />

e obsesioneve krijuese në kërkim<br />

të një gjendjeje shpirtërore karakteristike<br />

që e veçon nga krijuesit e<br />

tjerë kosovarë që parakoncepton<br />

tipilogjin estetike edhe pse diskursi<br />

mbetët i fokusuar në komunikimin<br />

e fuqishëm me një gjuhë të qartë<br />

dhe pa tendenca kah trendet moderne<br />

botërore të avantgardes inovative<br />

siç veprojnë ca koleg të<br />

tij,por duke plotësuar korpusin e<br />

tij të veprave si projektime dhe<br />

implementime studimore me<br />

shumë pasion të bazuar në veprat<br />

e traditës me një invencë të madhe<br />

krijuese plotë pastërti stilistike<br />

që veçohet me një performancë<br />

artistike krejt të veçantë me sinteza<br />

frymëzuese eruditive.Konteksti<br />

dhe thelbi i estetikës në veprat e<br />

tija paraqet një sintagmë të gjerë<br />

dhe me pasurinë e tyre të madhe<br />

paraqitet si “art i zemrës” e cila<br />

integrohet me sukses në vizionin<br />

e gjerë të artit muzikor shqiptar si<br />

fiksion relacioni duke u shfaqur si<br />

interaksion dinamik të universit<br />

kulturor si një ndër komunikimet<br />

bashkëkohore edhe pse esteti<br />

Gambrich me të drejtë thotë “Nuk<br />

mbaron kurrë të mësuarit në<br />

art”.Prandaj edhe veprat e tija<br />

paraqesin monumente të reja dhe<br />

të gjalla,sepse ai hulumton pa<br />

ndërpre intensitetin burimor si<br />

platformë krijuese me një kodë të<br />

veçantë të cilat mbartin me vete<br />

kompleksitetin e realitet artistik<br />

shqiptar.I vetëdijshem se akti<br />

vlerësues-aksologjik nuk paraqesin<br />

edhe fundin e kërkimeve të reja<br />

që vlerësohen dhe kodifikohen si<br />

vlera autoriale të Gjinit që bartin<br />

imanencën krijuese të modelit<br />

semiotik muzikore duke kumtuar<br />

mesazhe humane të kapshme me<br />

gjuhen e tij muzikore që alternohen<br />

me sukses në krijimtarinë e<br />

gjithmbarshme.<br />

<strong>55</strong> 19


REKLAMA<br />

20<br />

Botimet e reja<br />

<strong>55</strong><br />

E enjte, 19 gusht 2010<br />

E VËRTETA E<br />

FSHEHUR E NJË PROCESI<br />

E VËRTETA E FSHEHUR<br />

E NJË PROCESI<br />

Përgatiti: Kastriot Dervishi<br />

GJYQI I<br />

KOÇI XOXES,<br />

LIDHJET E TIJ<br />

ME ENVER HOXHËN<br />

Dëshmitë e<br />

bashkëpunëtorit të<br />

ngushtë të<br />

Enver Hoxhës, Koçi<br />

Xoxe në hetuesi<br />

dhe gjatë procesit<br />

gjyqësor. Rrëfimi<br />

për veprën e përbashkët<br />

të Hoxhës<br />

dhe Xoxes mbi<br />

shqiptarët, për torturat,<br />

ekzekutimet<br />

dhe masakrimet<br />

e kryera. Marrëdhëniet<br />

shqiptaro -<br />

jugosllave të viteve<br />

1944 - 1948 parë<br />

në këndvështrimin<br />

e deklarimeve të ish<br />

ministrit të Punëve<br />

të Brendshme, Koçi<br />

Xoxe, zbatuesit të<br />

urdhrave të eprorit<br />

të tij Enver Hoxha.<br />

Botimet e reja


Ramize Gjebrea, “legjenda e dashurisë”<br />

Nga Vasfi BARUTI<br />

(vijon nga numri i kaluar)<br />

Jo, nën tutelën Parti!<br />

Pavarësi e Organizatës së Rinisë<br />

Antifashiste të Qarkut të Vlorës<br />

nga tutela udhëheqëse e Qarkorit<br />

të partsë dhe e qëndrorit të PKSHsë,<br />

ishte pikëpamja politike e Ramize<br />

Gjebresë, sekretare politike e<br />

Qarkorit të Rinisë Antifa- shiste të<br />

Vlorës. Gjebrea kërkonte vetëm<br />

vartësi vertikale nga qëndrori i Rinisë<br />

Komuniste. Çlirimi nga tutela e<br />

partisë komuniste edhe sot duket<br />

një idealizëm i pastër politik, një<br />

marrëzi politike ta mendoje.<br />

Nga letra e Gjebresë e 22 shkurtit,<br />

që i drejtohet presid- entit<br />

N. Spiru, vetëm sa konstatohet se<br />

puna me rininë në qarkun e Vlorës<br />

përballej me sfida të rënda, aq sa<br />

kërkon (me ton urdhërues) doemos<br />

mbledhjen e Qëndrorit të Rinisë, e<br />

në pamundësi të kësaj mbledhje<br />

doemos do takim pune me presidentin.<br />

Në Plenumin e dytë të K.Q.<br />

të Partisë, Berat nëntor ’44, shihet<br />

se pikëpamja e Gjebresë për pavarësi<br />

e çlirim nga tutela e Qarkorit të<br />

Vlorës lëshon alarm politik në<br />

udhëheqjen e qarkorit e qëndrorit<br />

të partisë.<br />

Në autoritetin shumë të njohur<br />

që kishte Gjebrea shihej rreziku<br />

që mund t’i vinte Partisë prej<br />

saj, ndaj vigjilenca ishte e madhe<br />

në Qarkorin e Vlorës ku kishin<br />

selinë jo një por tre drejtues të lartë<br />

të Partisë: Miladini, Dushani, që atë<br />

kohë ishte de fakto kryetari i Partisë,<br />

e Liri Gega, dhe me Tarasin<br />

bashkë bënin klikën drejtuese të<br />

Partisë, siç ngrihej akuza në Plenumin<br />

e Beratit! Gjebrea ishte nën<br />

goditje të forta nga Mugosha dhe<br />

partia në Brigadë e Qarkor, që e<br />

deshin organizatën e Rinisë Antifashiste<br />

t’a kishin në dorën e fortë<br />

të Partisë, t’i rrëmbenin çdo shënjë<br />

pavarësie.<br />

Në Plenumin e Beratit jepet argument<br />

se Dushani s’kishte marrëdhënie<br />

të mira me qarkorin e Rinisë<br />

Antifashiste të Vlorës, fjala është<br />

për Gjebrenë sekretare politike e<br />

qark- orit porse në ato rrethana<br />

s’mund të citohej Gjebrea, ishte<br />

pushkatuar muaj më parë. Konflikti<br />

me Gjebrenë ishte përndezur keq<br />

dhe përmasa alarme të këtij konflikti<br />

i shohim në konkluzione të<br />

Plenumit, nëntor ’44:<br />

“Lirija dhe Dushani dhanë alarmin<br />

në Parti se Rinija po shkëputej [nga<br />

partija] dhe këtë e bënë se nuk kishin<br />

marrëdhënie të mira me shokët e rinisë<br />

[Gjebrea]. Nga frika e shkëputjes së<br />

Rinisë nga Partia lindi ideja për të marrë<br />

në dorë Rininë, për ta lidhur atë mirë<br />

me Partinë.” 147<br />

Goditja drejtohej kundër Dushanit<br />

e Liri Gegës, zbulohet e shkaku:<br />

kërkesa e Gjebresë për pavarësi<br />

nga Partia dhe “nuk kishin marrëdhënie<br />

të mira me shokët e rinisë” do të thotë<br />

se kishin marrëdhënie të ndera me<br />

sekretaren politike të Rinisë Antifashiste,<br />

Gjebrea. Në qarkorin e rinisë<br />

askush s’kishte forcë për t’i qëndruar<br />

ciklonit të egër Mugosha,<br />

tekefundit marrëdhëniet e Qarkorit<br />

të Rinisë me Qarkorin e Partisë ishin<br />

përgjegjësi e Gjebresë.<br />

Burim konflikti Mugosha-Gjebrea<br />

ishte edhe pavarësia e organizatës<br />

së rinisë antifashiste nga organizata<br />

e rinisë komuniste. Synimi për ta<br />

vënë organizatën e rinisë antifashiste<br />

në vartësi të plotë të Partisë<br />

bënte dominante dhe idenë e rivlerësimit<br />

të organizatës së rinisë komuniste<br />

që të udhëhiqte ajo organizatën<br />

e rinisë antifashiste. Trakti i rinisë<br />

antifashiste, shkruar nga Gjebrea<br />

s’ka asnjë referim për organizatën e<br />

rinisë komuniste. Pikëpamja e vartësisë<br />

së Rinisë Antifashiste nga Rinija<br />

Komuniste s’mund t’i qëndronte<br />

as arsyes pasi organizata më masive<br />

ishte Rinia Antifashiste, Rinia<br />

Komuniste ishte me anëtarësi krejt<br />

simbolike, por nuk i përgjigjej as<br />

situatës politike pasi të rinjtë shqiptarë<br />

i trembte të qënit me emër<br />

komunist. Sido të jetë, nga fundi i<br />

vitit ’43 filloi të flitet mjaft për rininë<br />

komuniste, e shoh këtë e në<br />

raportin e Xhakos [R. Xhan golli]<br />

që i shkruan qëndrës për porosinë<br />

që merrte nga Miladini: “... të popullarizohet<br />

rinia komuniste”, 148 por Xhako<br />

informon qëndrën se “Sala<br />

(Mugosha) nuk epa të arsyeshme punën<br />

për riorganizimin e rinisë në rajonin e<br />

jugut.” 149 dhe ky riorganizim ishte<br />

si funksion i Ramize Gjebresë, në<br />

letra të saj ka informacion dhe për<br />

punën në rininë në rajonin e Jugut.<br />

Rrëfyer nga mbreti i Salemit Historia<br />

vetjake është ajo që ke dashuruar<br />

gjithmonë. Njerëzit në të ri e<br />

dinë mirë ç’ është Historia vetiake.<br />

Në atë moshë gjithçka duket fushë<br />

me lule, e realizueshme, e qartë si<br />

drita e diellit, ndaj të rinjtë nuk friksohen<br />

nga ëndërrat e duan të jetojnë<br />

vërtet ato. Por kur koha shket dalëngadalë<br />

e pa u ndjerë, një forcë e<br />

padukshme nxit të tregojë se është<br />

e pamundur të përmbushet Historia<br />

vetiake, porse është krejt e<br />

kundërta me protagoniste Gjebrea e<br />

cila është stoike, s’tërhiqet nga Historia<br />

vetjake, edhe pse përballet me<br />

vështirësi natyrore të jashtëzakonshme<br />

në Operacioni i dëborës, e deri<br />

ato politike me Mugosha, Miladin e<br />

gjymtyrët e tyre, për t’u shtuar shëndetin<br />

që po ia shkatërronte virusi<br />

Anofelis. Megjithëkëtë Ramize e<br />

motivuar: e vërteta është me mua!<br />

Legjenda e dashurisë!<br />

Legjenda e dashurisë, e sajuar më<br />

11 deri 18 shkurt me katër raportet<br />

denoncuese, dhe raportdërguersit<br />

kishin “parë” me sytë e tyre çarturitë<br />

dashurore të Gjebresë me<br />

Zahon, dhe që gjyqi i partisë i vinte<br />

vulën e së vërtetës kësi dashurish që<br />

“diskreditonin” ushtrinë partizane.<br />

Dhe brezi i sotëm i rinisë, me të dëgjuar<br />

gojë më goje ideal- izon dashurinë<br />

Ramize-Zaho sa e bëjnë njësh me<br />

dash- urinë Romeo-Zhulieta, edhe<br />

pse me fund tragjik tjetërsoj.<br />

Epshet dashurore Gjebrea-Zaho a<br />

mos janë kacafytje galante e flirt romantik?<br />

Dashuria e tyre, të jetë e provuar<br />

vërtet me gjithë mantelin e purpurt të<br />

pasionit rinor? Ase dashuria e tyre një<br />

dashuri platonike? Dash-uria Gjebrea-<br />

Zaho një dashuri me atë madhështi skeptrore<br />

të pastër rinore, fisnikërinë e plotë<br />

të tërë ndjesive të mira njerëzore a jo e<br />

tillë? Në fund të fundit, dashuria Gjebrea-Zaho<br />

ishte një dashuri e plotë, bujare,<br />

dashuri e vërtetë, ase s’ka qënë fare<br />

dashuri? E çfarë të ishte!?<br />

Ata të Shtabit, të Komandës e<br />

Qarkorit të Vlorës, që për- gatitën<br />

rrjetën e krimit kanibalesk, ishin në<br />

hall të madh, të gjejnë një mëkat të<br />

pranueshëm e të besueshmë tek partizanët<br />

për dënimin e Ramizesë.<br />

Akuza për dashuri është e vetme e<br />

besueshme në sytë e partizanëve!<br />

Dashu- ria në argumentin e një ishkomisari<br />

në Brigadën e V-të:<br />

“Dhe u gjend një akuzë e një justifikim,<br />

për “çështje morali”, që mund të<br />

pranohej nga partizanët të cilët s’kishin<br />

parë e dëgjuar gjë, por me që e thotë<br />

komanda duhet të ketë ndodhur diçka me<br />

rëndësi, që na turpëron para popullit.” 150<br />

E thotë qartë: “partizanët nuk kishin<br />

parë e dëgjuar gjë”, dhe për “dashuritë”<br />

Ramize-Zaho u gjend “akuzë”<br />

imoralaliteti e pranushme nga partizanët<br />

që s‘kishin parë e dëgjuar<br />

hiçgjësendi.<br />

Sofo Lazri mëton, me dështim,<br />

të humanizojë në situata erotike<br />

legjendën e dashurisë së Gjebresë.<br />

Te Rikthimi i dhimbjes, historia e Zahos<br />

dhe Ramizesë, autori Sofo Lazri dyzohet<br />

keq e shkërmoqet si të ishte qelq<br />

kristal. Në një paragraf, 151 me fantaste<br />

rrëfen çaste ngazëlluese ero- tike,<br />

Ramize e Zaho përjetojnë qiellin e<br />

shtatë! Eshtë një gjetje artistike,<br />

lajthitje e autorit a diç më shumë?<br />

Sepse rasti “dashuri” i treguar vjen<br />

qind për qind përkundër refeleksionit<br />

kryesore të autorit, sa më lart, se nuk<br />

ishte parë e dëgjuar dashuri mes tyre<br />

nga partizanët. Në promovim të librit<br />

Rikthim i dhimbjes, Drita 152 rrëfen<br />

si punon Sofo për librin, solli e detaj<br />

nga sygjerimet që i dha shkrimtari<br />

Nasho Jorgaqi për dorëshkrimin<br />

e lexuar: “mirë është të gjendet e vihet<br />

një detaj artistik për dashurinë e tyre.”,<br />

një detaj dashurie që i mungonte<br />

autorit. Siç do jepet me detaje në gjyq<br />

Zaho ngriti shumë akuza të rënda<br />

të paqëna kundër të “dashurës”<br />

Ramize, por atë detajin artistik në<br />

qiellin e shtatë nuk e tregoi kurrë, e<br />

mohoi me zë të fortë, dhe të ishte e<br />

vërtetë pa pikë dyshimi do rrëfehej<br />

sepse tekefundit vetëm ai çast<br />

dashurie i kërkohej në gjyq nga<br />

inkuizitorët e Ramizesë. Pa dyshim<br />

detaji artistik duhej për subjekt romani<br />

Engjëj të armatosur, që pas disa<br />

vjet u shkrua nga Diana Çuli.<br />

Shok i afërt e koleg me Gjebrenë,<br />

anëtar i Komitetit të Partisë të<br />

Brigadës V-të, konservator i njohur<br />

në vijën politike të partisë e me<br />

detyra partiake të larta, i emoci- onuar<br />

rrëfente: “... natyra e saj e<br />

afrueshme, e gjithnjë e sinqertë, nxorri<br />

në shesh shpifjen e kobshme, se Ramizeja<br />

kishte hyrë marrëdhënie intime me<br />

Zahon.” 153<br />

Çelsat e zemrës tyre askush s’i<br />

ka patur në dorë! Një pasiguri endet<br />

edhe sot rreth dashurisë e trajtave<br />

të saj, herë shtazarake, herë<br />

shekspiriane, herë fantaste! Vërtet<br />

“dashnorët” Ramize-Zaho i bëjnë<br />

ballë tundimit rinor me qëndresë<br />

përtej moshës së re 21-22 vjeçare,<br />

dhe mbajnë në shpirt fshehtësinë e<br />

dashurisë tyre!? Situata të tjera me<br />

fakte e më shumë dritë do ketë në<br />

përgjigje të pyetjes, atëhere kur vihet<br />

në balancë jetë a vdekje, që janë<br />

në fije të flokut. Vetëm një PO a një<br />

JO ndante jetën nga vdekja! Shumë<br />

pyetje e dilema për legjendën Gjebrea-Zaho!<br />

E vërteta s’ka vdekur,<br />

është diku, mbeti ndopak shkruar<br />

në copa karta në Arkiv. 154<br />

ME MISION, NË SHTABIN ALEAT!<br />

Bashkëkohës lufte teksa përshkruajnë<br />

hiret Gjebrea merak kanë<br />

dhe uniformën partizane, njësoj me<br />

të alea- tëve anglezë në rajonin e<br />

Vlorës. Kostumi veror: xhaketë e<br />

pantalona verore në kaki të bukur,<br />

këpucë alpine me qafë, kapelë pa yll,<br />

rryp mezi të gjërë prej lëkure me një<br />

tokë të argjendtë e në të gjerdan me<br />

fishekë, një revolver të vogël në rryp,<br />

çantë lëkure krahëqafë, orë kronometër<br />

e stilograf, dhe të gjitha<br />

made in england. 1<strong>55</strong><br />

Në memorie bashkëkohësi, Reis<br />

Malile, shok lufte i Inte- resantit, vjen<br />

një fakt: “… Ramize më thosh për<br />

një oficer engles me të cilin kishte<br />

bërë debat, ndoshta për politikë aleate<br />

në qëndrimin ndaj Kosovës, e<br />

debati bëhej problem, i raportohej<br />

Shtabit, por sido që vajti puna<br />

mbeten miq, sa anglezi i kërkoi një<br />

lloj falje në thonjëza. ... Për pak<br />

kohë, në qarkun e Vlorë ishte dhe<br />

[Mustafa] Gjinishi, e ndoshta ishte<br />

ai që e vinte në lidhje me ofic- erët<br />

aleatë, pse kishte ai shumë miqësi<br />

me ta dhe bëhej garant për Ramizenë.<br />

156 Në një letër për Detin, Tarasi<br />

i shkruante: “... I thuaj Ramizesë:<br />

“Kur Inglizi është kaq i poshtër, ju është<br />

tharë dora atyre shokëve të Vlorës të na<br />

bëjnë një raport të imtë mbi punën e tij<br />

e manevrat që bën..” 157 Porse s’është<br />

e qartë nëse Tarasi kërkon ndihmën<br />

e Gjebresë për të ndërhyrë në shokët<br />

e Qarkorit, apo nëse Gjebrea ishte<br />

protagoniste në ngjarje.<br />

Komandanti Spiro Moisiu dhe<br />

Komisari Enver Hoxha më 2 nëntor<br />

’43 i dërgojnë radiogram komandës<br />

së zonës partizane të Vlorës, i drejtohej<br />

“Besnikut” H. Kapo; edhe një<br />

letër më të gjatë komandës së Vlorës<br />

dhe një Misionit ushtarak engles në<br />

shqipëri, adresuar gjeneral Davis “për<br />

të gjetur vendin e përshtatshëm për<br />

zbarkimin e mater- ialit ushtarak.” 158<br />

Në vijim të radiogramit e në zbatim<br />

të detyrës së vënë, dy ditë më<br />

pas, më 4 nëntor ’43, Enver Hoxha i<br />

shkruan Nako Spirut që t’ia komunikojë<br />

Ramize Gjebresë:<br />

... Komanda italiane që është afër<br />

nesh do me çdo mënyrë të çojë një oficer<br />

KULTURË<br />

Kontaktoni në: kultura@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net<br />

E enjte, 19 gusht 2010<br />

t’i raportojë Badolios gjëndjen e Ushtrisë<br />

Italiane këtu e të kërkojë prej tij që<br />

të ndihmohet kjo ushtri me armë, rrobe<br />

e ushqime qoftë me ndonjë vapor që mund<br />

të futej buzë detit në Himarë, dhe për<br />

këtë thuaji Ramizesë 159 ti thotë Majkut<br />

[oficer angles] dhe të na laj-mërojë<br />

vendin ku mund të ketë mundësi që të<br />

vijë ndonjë vapor i vogël, qoftë me avione.”<br />

160<br />

Letra e Tarasit për Nakon me<br />

mesazh për Ramizenë e bëjnë të<br />

plotë argumentin se Ramize Gjebrea<br />

ishte me mision në Shtabin Aleat<br />

për Jugun. S’mund të gjej përgjgjen<br />

e Gjebresë dërguar Nakos për<br />

porosinë që i jepte Tarasi. Në<br />

zgjedhjen e Gjebresë me mision<br />

pranë Ale-atëve parësor është argumenti<br />

Gjebrea komunikon shumë<br />

mirë italisht, anglisht e fërngjisht,<br />

me rëndësi dhe kriteri inteligjencë,<br />

pjekuri politike, e bashkë bënin<br />

zgjedhjen: Interesanti, misionare në<br />

Misioni Aleat në Jug me detyrë:<br />

ndërmjetëse midis Shtabit e Misionit<br />

Aleat në Jug, deri janar ’44.<br />

HAKMARRJA POLITIKE MUGOSHA!<br />

Dushan Mugosha i kudogjendur<br />

në mbledhje partie, rinie komuniste<br />

e antifashiste, protesta, demostrata,<br />

shqipfolës i mirë, dhe për nga<br />

detyra që mbante sigurisht ka njohje<br />

e lidhje pune me Gjebrea, me<br />

emër të madh në aksione, protesta e<br />

demostrata antifashiste. Bashkëkohëse,<br />

161 më e afërta me Gjebrenë, me<br />

një përshtypje disi të mjergullt për<br />

përplasje Mugosha-Gjebrea për Kosovën,<br />

e në thelb dihet ç’përgjigje<br />

merr Mugosha nga Gjebrea. (vijon)<br />

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○<br />

147 AQSH. Fondi 14/AP, dosja<br />

2&2/1, 1944.<br />

148 AQSH, Fondi 14, dosja 7, 1943<br />

149 AQSH, Fondi 56, dosja 52, 1944.<br />

150 Sofo Lazri. Rikthimi i dhimbjes.<br />

2002:64<br />

151 Sofo Lazri. Rikthim i dhimbjes.<br />

2002:64<br />

152 Bashkëshorte Drita Lazri:19<br />

shkurt 2003<br />

153 Thanas Nano, 2004<br />

154 Një mikrofilm i arkivit shtetëror<br />

kërkuar muaj të tërë është<br />

habi e madhe si erdhi në dorë nga<br />

Zoti vetë, saqë e pavullnetshme doli<br />

gërthitje e fortë Eureka, gëzim si të<br />

kisha shtënë në dorë dokumentet e sangrealit<br />

a Gralin me të cilën piu verë<br />

Jezusi natën e fundit! Në dokument<br />

(filmik) disapak rreshta të palexueshëm,<br />

që as me sistemin e pasqyrave<br />

s’mund të zbuloj ç’flitet, dhe<br />

mbeti dyshimi se fshihen detaje me<br />

rëndësi; tre vjet rropatje në gjithë nivelet<br />

(kryeministra e Avokati i Popullit)<br />

derisa shtatori ’05 këputi prangat<br />

e censurës në AQSH, dhe pa ato pak<br />

rreshta të palexueshme filmike s’do<br />

mund të zbulohej thelbi i së vërtetës<br />

të madhe të dashurisë Gjebrea e Zaho,<br />

dhe e gjyqit të tyre. Drejtoria e AQSHsë<br />

kur mësoi ç’kisha shtënë në dorë<br />

lëshoi alarm e urdhër: asnjë dokument<br />

mos jeepej, por tashmë kisha<br />

zbardhur gjithçka e lexueshme, veç<br />

disa rreshta të shkëputur.<br />

1<strong>55</strong> Reis Malile, 2003, Halim<br />

Ramohito, 2004<br />

56 Reis Malile, 2003.<br />

157 AQSH, Fondi14, dosja 20,<br />

1944.<br />

158 AQSH Fondi 14/AP, Dosja 41,<br />

dt. 2.11.1943<br />

159 E zeza, v.b.<br />

160 AQSH, Fondi 14, dosja 41, 1943.<br />

<strong>55</strong> 21


KULTURE<br />

Kontaktoni në kultura@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net<br />

Seminari i njëzetenëntë i Gjuhës, Letërsisë dhe Kulturës Shqiptare vijon punimet, me praninë e mbi 120 albanologëve shqiptarë dhe të huaj<br />

Gjuha, si dhunti hyjnore vetëm për llojin njerëzor<br />

Qeniet njerëzore dhe<br />

vetëm ato kanë aftësinë<br />

e komunikimit përmes<br />

të folurit, duke prodhuar tinguj të<br />

ndryshëm, të cilët, të kombinuar si<br />

kode a të shifruar sipas një radhe<br />

të caktuar mundësojnë komunikim<br />

normal, të shpejtë dhe më efikasitet<br />

të njohur në natyrë”, kështu u<br />

shpreh gjuhëtari Rrahman Paçarizi<br />

në ligjëratën e tij me titull “Natyra<br />

psikologjike e gjuhës si veti unike<br />

njerëzore”, të cilën e mbajti, të<br />

martën, në amfiteatrin e Fakultetit<br />

Filologjik, në kuadër të Seminarit<br />

Ndërkombëtar për Gjuhë, Letërsi<br />

dhe Kulturë Shqiptare.<br />

Në ligjëratën e tij me karakter<br />

psikolinguistik, duke i trajtuar teoritë<br />

e ndryshme mbi këtë fushë, Paçarizi<br />

theksoi se kjo është shkenca e cila<br />

merret me proceset e prodhimit, të<br />

kuptuarit dhe të nxënit të gjuhës, si<br />

dhe çrregullimet gjuhësore.<br />

“Rrjedhimisht, mund të thuhet<br />

se psikolinguistika merret me proceset<br />

psikike që ndodhin në trurin<br />

e njeriut gjatë realizimit gjuhësor,”<br />

u shpreh Paçarizi. Ai shtoi se aftësia<br />

njerëzore për të shifruar, deshifruar<br />

dhe mbajtur mend kodet e<br />

caktuara, secilin me kuptim të<br />

veçantë, është unike dhe e papërsëritshme.<br />

Po aq unike dhe e<br />

mrekullueshme, sipas Paçarizit,<br />

është edhe aftësia njerëzore që me<br />

një numër të kufizuar fjalësh të realizohen<br />

fjali me kombinime të pakufishme,<br />

të cilat, siç do të thoshte<br />

Chomsky, shfaqen për herë të<br />

parë në historinë e universit.<br />

“Kjo aftësi është aq e përsosur<br />

sa që na duket krejt e zakonshme<br />

dhe rrallëherë na bie ndërmend se<br />

bëhet fjalë për një proces jashtëzakonisht<br />

kompleks, me ç’rast një<br />

komunikim i kuptimshëm që zgjat<br />

ndoshta dy-tre sekonda kalon nëpër<br />

Nisin sot në qytetin e<br />

bukur të Strugës për të<br />

49-in vit radhazi<br />

Mbrëmje Strugane të Poezisë, një<br />

nga ngjarjet më të veçanta dhe meë<br />

të bukra për atin e fjalës. I kthyer<br />

në tradtitë, ku çdo vit nderojnë<br />

personalitete të larta të poezisë,<br />

edhe këtë vit, pra nesër, më 19<br />

gusht, “Mbrëmjet” fillojnë me mbjelljen<br />

tradicionale të drurit të<br />

frashërit në Parkun e Poezisë, nga<br />

ana e fituesit të Kurorës së Artë të<br />

MSP, poetit Lubomir Levçev nga<br />

Bullgaria, aty ku janë mbjellë edhe<br />

pemët e tjera nga laureatët gjatë<br />

48 viteve të kaluara.<br />

Hapja solemne dhe mbrëmja<br />

poetike me titull "Meridianet poetike"<br />

do të zhvillohen në mbrëmje<br />

në Pallatin e kulturës në Strugë.<br />

Siç është bërë traditë, fituesi i<br />

Kurorës së Artë të MSP, Lubomir<br />

22<br />

<strong>55</strong><br />

E enjte, 19 gusht 2010<br />

Në ligjëratën e tij me titull<br />

“Natyra psikologjike e gjuhës si<br />

veti unike njerëzore”, të cilën e<br />

mbajti në kuadër të Seminarit<br />

Ndërkombëtar për Gjuhë,<br />

Letërsi dhe Kulturë Shqiptare,<br />

gjuhëtari Rrahman Paçarizi<br />

theksoi se gjuha është dhunti<br />

vetëm për llojin njerëzor dhe si e<br />

tillë është hyjnore.<br />

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○<br />

faza, që, për t’u shpjeguar, marrin<br />

orë të tëra. Pra, duke qenë se bëhet<br />

fjalë për një proces dhe jo për ndonjë<br />

instinkt (e argumentet për dhe<br />

kundër do t’i trajtojmë gjatë kësaj<br />

ligjërate), atëherë është e<br />

nevojshme të flitet pak për shkencën<br />

që i studion ato e që në rrethanat<br />

tona është disiplinë e re –<br />

Psikolinguistika”, theksoi në<br />

ligjëratën e tij Paçarizi.<br />

Duke e cituar Platonin, i cili<br />

thotë se çdo shkencë nis me mahnitjen,<br />

me të mrekulluarit, Paçarizi<br />

tha se edhe psikolinguistika nis me<br />

mrekullimin dhe kjo mrekulli, sipas<br />

tij, nis me faktin se një njeri i<br />

rritur normalisht, me aftësi krejt të<br />

zakonshme mendore arrin të shënjojë<br />

me kode të veçanta, të ndryshme<br />

dhe qartësisht të dallueshme<br />

qindra mijëra e ndoshta edhe miliona<br />

koncepte mendore.<br />

“Ekzistenca e kodeve të caktuara<br />

gjuhësore, apo e varieteteve gjuhësore,<br />

përfshirë gjuhët, dialektet<br />

dhe substrukturat e tjera gjuhësore<br />

në të parë duket se e thjeshtëson<br />

problemin në të mësuar, siç e kanë<br />

shpjeguar edhe bihejvioristët, mirëpo,<br />

aftësia për të mësuar gjuhën dhe<br />

për ta përdorur atë qoftë si prodhim,<br />

Struga mirëpret mbi 60 poetë nga bota<br />

Sot nisin Mbrëmjet Strugane të Poezisë. Fituesi i Kurorës së Artë të Mbrëmje Strugane të Poezisë është poeti Lubomir Levçev nga Bullgaria<br />

Lubomir Levçev, fitues i Kurorës së Artë të Mbrëmjeve të Poezisë Strugane 2010<br />

Levçev, do të mbajë konferencën<br />

tradicionale për <strong>gazeta</strong>rët.<br />

qoftë si të kuptuar është mbi konsensusin<br />

si të tillë dhe krijon përshtypjen<br />

e një aftësie instinktive<br />

njerëzore, siç përpiqet ta argumentojë<br />

Steven Pinker, i ndikuar nga<br />

teoria e Darwin-it për gjuhën, teori<br />

e cila për çudi është e ndryshme nga<br />

pikëpamjet e tij evolucioniste, meqë<br />

gjuhën Charles Darwin-i e sheh si<br />

një tendencë për realizimin e një<br />

arti,” u shpreh Paçarizi.<br />

Ai shtoi se psikolinguistika flet<br />

për natyrën e gjuhës si aftësi unike<br />

njerëzore dhe si dhunti, duke shkuar<br />

madje deri te ngritja e<br />

hipotezave për ekzistencën e një,<br />

thënë kushtimisht, pajisjeje gjuhësore<br />

(Language Acquisition Device)<br />

në trurin e njeriut, apo për atë që<br />

njihet si qendër trunore e realizimit<br />

të gjuhës. Në këtë rast, edhe pse<br />

bëhet fjalë për një besim se gjuha<br />

është dhunti, e që përafrohet edhe<br />

Nga dita esotme, Struga do të<br />

jetë mikpritëse e shumë poetëve nga<br />

me konceptet fetare për gjuhën,<br />

Paçarizi tha se assesi psikolinguistika<br />

nuk ndërton dogmë mbi gjuhën,<br />

por një teori të zhvilluar mirë<br />

mbi procese psikologjike që ndodhin<br />

në mendjen e njeriut gjatë<br />

realizimit gjuhësor, përgjithësisht,<br />

që nga prodhimi, të kuptuarit, të<br />

nxënit dhe natyrat e origjinat e<br />

ndryshme të çrregullimeve gjuhësore.<br />

Pra, sipas tij, psikolinguistika<br />

flet për gjuhën si një dhunti<br />

vetëm për llojin njerëzor, por që realizohet<br />

përmes një procesi aq të<br />

ndërlikuar dhe aq të shpejtë, sa që<br />

mendja e njeriut nuk arrin ta perceptojë<br />

mjaftueshëm, meqë në<br />

natyrë nuk njihet asnjë proces tjetër<br />

që realizohet me këtë shpejtësi dhe<br />

saktësi, që e bën gjuhën të jetë një<br />

mrekulli dhe i jep përmasa hyjnore.<br />

Duke shtjelluar teori të ndryshme<br />

mbi psikolinguistikën, e në<br />

mbarë bota, pjesëmarrës në edicionin<br />

e 49 të Mbrëmje Strugane të<br />

Poezisë. Organizatori për këtë vit<br />

ka paralajmëruar se pjesëmarrës<br />

janë rreth 60 poetë nga të gjitha<br />

kontinentet si dhe rreth 50 poetë<br />

nga vendi. Mes poetëve ka edhe<br />

shumë poetë nga Shqipëria.<br />

Po ashtu sipas organizatorit,<br />

Mbrëmje Strugane të Poezisë 2010,<br />

veçanti teoritë bihejvioristike,<br />

Paçarizi theksoi se një nga betejat<br />

kryesore të psikolinguistëve është<br />

përpjekja për të argumentuar ekzistimin<br />

e një pajisjeje gjuhësore<br />

(Language Acquisition Device-<br />

LAD) siç do ta quante Levelt.<br />

“Sociolinguistët mendojnë se<br />

aftësia e njerëzve për të folur varet<br />

nga ambienti gjuhësor në të cilin<br />

rriten. Kjo është pjesërisht e<br />

vërtetë, pasi gjuha e parë të cilën e<br />

mëson njeriu është pikërisht gjuha<br />

e ambientit në të cilin nis të<br />

rritet, por aftësia e njeriut për të<br />

realizuar gjuhën nuk njeh kufij<br />

sociologjiko-gjuhësor, pasi ambienti<br />

përcakton vetëm varietetin gjuhësor<br />

që do ta nxërë fëmija, por nuk<br />

e përcakton aftësinë për gjuhën si<br />

të tillë. Pra, pavarësisht nga gjuha<br />

që flasin prindërit biologjikë të fëmijës,<br />

ai do ta mësojë gjuhën e njerëzve<br />

me të cilët rritet, pra gjuhën e ambientit<br />

gjuhësor. Një fëmijë me<br />

prindër kinezë, i rritur në ambient<br />

krejtësisht anglofon do ta mësojë<br />

anglishten dhe anasjelltas,” tha ai.<br />

Mirëpo, sipas Paçarizit, këtu vihet<br />

edhe kufiri për të cilin flet psikolinguistika.<br />

Psikolinguistët, u<br />

shpreh ai, argumentojnë në favor<br />

të tezës për ekzistimin e pajisjes<br />

gjuhësore kur merren me fazat fillestare<br />

të të nxënit të gjuhës nga fëmijët,<br />

kur ata përmes analogjisë ndërtojnë<br />

struktura të caktuara morfologjike,<br />

duke u dhënë vlerë paradigmatike<br />

ndajshtesave të caktuara.<br />

Në ligjëratën e tij, Paçarizi shtjelloi<br />

probleme të ndryshme të psikolinguistikës,<br />

duke ardhur në përfundim<br />

se gjuha është diçka hyjnore.<br />

“Gjuha është dhunti vetëm për<br />

llojin njerëzor, është diçka përsosmëria<br />

e të cilës është e pashpjegueshme,<br />

prandaj si e tillë, gjuha<br />

është hyjnore”, tha Paçarizi.<br />

do të pasurohen më përmbajtje të<br />

reja bashkëkohore, krahas përmbajtjeve<br />

të standardizuara. Do të<br />

ketë një miks muzikë-poezi, ku do<br />

të paraqiten muzikantët nga Izraeli,<br />

Spanja, Italia, Serbia etj, duke<br />

sintetizuar poezinë me muzikën.<br />

Krahas mbrëmjeve të njohura<br />

"Urat" "Meridijanet", "Nata pa interpunkcion",<br />

portreti i Laureatit<br />

në kishën mesjetare Shën Sofia në<br />

Ohër, këtë vit, "Mbrëmja e poezisë<br />

nacionale" i kushtohet poezisë<br />

së Azerbejxhanit.<br />

Laureati i sivjetmë i Kurorës së<br />

Artë të Mbrëmje Strugane të Poezisë,<br />

poeti 75 vjeçar, Lubomir Levçev<br />

nga Bullgaria, është autor i 50<br />

përmbledhjeve me poezi në gjuhën<br />

bullgare, të botuara nga viti 1957<br />

deri më 2007 si dhe autor i mbi 70<br />

veprave të botuara në shumë vende<br />

të botës.


Shqipëri – Gjermani,<br />

një udhëtim fotografik<br />

Në qytetin e Pogradecit është hapur një ekspozitë<br />

artistike e titulluar “Shqipëri – Gjermani, një udhëtim<br />

fotografik”. Protagonistë të koleksionit fotografik janë<br />

pesë autorë, një fotograf gjerman dhe katër shqiptarë.<br />

Veçanërisht pasditeve ose në<br />

mbrëmje banorë të qytetit, por dhe<br />

mjaft pushues vendas e të huaj, pasi<br />

kanë lënë plazhet buzë liqenit, vijnë<br />

në ambjentet galerisë së artit për të<br />

vizituar ekspozitën fotografike gjermano<br />

shqiptare. Bëhet fjalë për një<br />

projekt artistik që në thelb ka dokumentimin<br />

e përshtypjeve e mbresave<br />

jo në vendlindje. Është një<br />

shkëmbim mes asaj që ka kënë gjurmë<br />

dhe e nxjerrë në dukje nga një<br />

fotograf gjerman për Shqipërinë,<br />

dhe i katër artistëve shqiptarë për<br />

Gjermaninë. Përtej këtij dokumentimi<br />

artistik ka dhe shtysa të tjera<br />

shpjegon për DW kuratorja e fotoekspozitës<br />

Adela Demetja. “Siç<br />

është shkëmbimi mes artistëve të<br />

të dy vendeve, pasi ju e dini që nuk<br />

është e lehtë, të paktën për artistët<br />

Ishin vitet ’20 të shek XIX.<br />

Në një Paris që ende i<br />

shëronte plagët e shkaktuara<br />

nga tërbimi jakobin, jeton një<br />

Victor Hugo, poet e narrator i ashpër<br />

që tashmë ka shkruar disa romane.<br />

Suksesi, ai i vërteti, që do<br />

ta shndërrojë në një nga pendët më<br />

të mëdha të Francës, megjithatë<br />

duhet të vijë tekrar. Por është afër,<br />

shumë afër. Mjafton ta shkruajë<br />

romanin Notre Dame de Paris, ta<br />

rrëfejë epopenë e trishtë të Quasimodos<br />

të gjymtë, e kështu loja u<br />

krye. Çfarë mrekullie, fantazia e të<br />

mëdhenjve.<br />

Pastaj, pas gati dy shekujsh,<br />

nxjerr kokën një ditar i një gurgdhendësi<br />

anglez. E mes shënimeve<br />

të tij, në vete dëshmi origjinale e<br />

prapësive të artistëve të epokës, ja<br />

ku jepen të dhënat e një skulptori<br />

gungaç që jo vetën punon pranë<br />

kantiereve të restaurimit të Notre<br />

Dame, por edhe i ka “zyrat” në<br />

lagjen ku jeton Victor Hugo. Pra,<br />

Quasimodo. Ose, të paktën, njeriu<br />

që i dha bazën e mbështetjes<br />

frymëzimit të romancierit.<br />

Këtë hipotezë e avancojnë<br />

arkivistët e Tate, muzeut të madh<br />

të artit në Londër. E gjitha lind nga<br />

studimi i ditarit – shtatë vëllime<br />

shkruar me dorë – të cilin e ka lënë<br />

Henry Sibson, skulptor britanik i<br />

lindur më 1795. Librat, që janë gje-<br />

shqiptarë, dalja jashtë kufijve dhe<br />

shkëmbimi me artistë të tjerë, por<br />

sigurisht dhe ekspozimi. Zakonisht<br />

të gjitha ekspozita hapen në Tiranë<br />

dhe është centralizuar si të thuash<br />

ajo skenë e pakët e artit që kemi në<br />

Shqipëri. Gjatë këtyre ditëve kemi<br />

patur shumë vizitorë dhe ajo që na<br />

ka bërë përshtypje është se ata janë<br />

nga mosha të ndryshme, një publik<br />

miks, i cili vjen edhe për faktin<br />

se një ekspozitë vetëm me fotografi<br />

nuk është e zakonshme në këtë<br />

galeri, në këtë qytet”.<br />

Dy temat kryesore që kanë motivuar<br />

autorët e ekspozitës janë nga<br />

njera anë Shqipëria 20 vjet pas<br />

rënies së komunizmit nga këndvështrimi<br />

gjerman dhe në anën<br />

tjetër Gjermania, 20 vjet pas ribashkimit<br />

të Gjermanisë nga kënd-<br />

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○<br />

○<br />

Gungaçi i “Notre Dame de Paris” është i vërtetë<br />

Hugo e takoi vërtet. Ai ishte një skulptor që<br />

punonte në restaurimin e katedrales, e kishte<br />

dyqanin e tij afër shtëpisë së romancierit<br />

tur në një banesë në Penzance,<br />

Cornovaglia, janë blerë nga Tate<br />

më 1999, e tash janë ekspozuar për<br />

publikun në Hyman Kreitman<br />

Reading Room. Është dashur<br />

kohë, por në fund kujdesi i një<br />

hulumtuesi, Adrian Glew, i ka rënë<br />

pikës. E nga palët e kohës ka dalë<br />

jashtë Quasimodo. “I kam vërejtur<br />

referimet derisa i katalogoja ditarët<br />

e Sibsonit – ka shpjeguar ai -. Menjëherë<br />

e kam kuptuar se ishte rasti<br />

ta hulumtoja më tepër çështjen”.<br />

Në një moment të caktuar,<br />

gurgdhendësi i Shenjtërisë së Tij<br />

(në këtë rast George IV) shkon në<br />

Paris për të punuar në restaurimin<br />

e katedrales së Notre Damit. “Unë<br />

– shkruan Sibson – duhej të punoja<br />

në dekorimin e dritareve”. Detyrë<br />

që megjithatë nuk do të realizohet<br />

kurrë për shkak të një zënke me një<br />

firmën Plantor & Fontaine. Sibson<br />

mbetet i papunë dhe vendos t’iu<br />

drejtohet dyqaneve që merren me<br />

statujat e mëdha me porosi.<br />

Dhe ka fat. “Këtu – shkruan –<br />

takova Monsieur Trajan, njërin nga<br />

personat më bujar që kam takuar<br />

ndonjëherë. Punonte si latues për<br />

krye-skulptorin, emri i të cilit nuk më<br />

kujtohet. Ishte gungaç dhe nuk kishte<br />

dëshirë të përzihej me latuesit. Gdhendësit<br />

ia kishin lënë emrin ‘Le<br />

Bossu’, ose Gungaçi, në frëngjisht.<br />

Në fund Sibson pranohet në<br />

vështrimi shqiptar. Grupi i autorëve<br />

shqiptarë përbëhet nga artistët Bevis<br />

Fusha, Arvenol Hasa, Ledia Kostandini<br />

dhe Alketa Ramaj.<br />

Alketa Ramaj gjatë qëndrimit të<br />

saj në Gjermani ka kaluar më shumë<br />

kohë në Berlin. Duke prezantuar<br />

punimet e saj në ekspozitë ajo thotë<br />

për DW se gjithshka e ka sistemuar<br />

në dy cikle. “I pari që ka më shumë<br />

diçka që ne nuk e kemi në vendin<br />

tone, që është pjesa underground.<br />

Se si e përjetojnë këta njerëz, si është<br />

marrëdhënia e tyre me nëntokën<br />

e qytetit. Kjo ka lidhje me gjithë<br />

skuadër dhe dërgohet të punojë në<br />

qytezën Dreux. Siç shkruan në ditar,<br />

duke rrëfyer në këtë rast në<br />

veten e tretë, “Monsieur Le Bossu<br />

personalisht i rekomandoi Trajanit<br />

ta marrë me vete atë anglezin e<br />

vogël”. Sibson, në këtë pikë, e ndoqi<br />

fatin e vet. Ndërsa arkivistët e Tate<br />

fillojnë hetojnë për Le Bossu-n.<br />

“Skulptorët dhe latuesit e përshkruar<br />

në ditarin e Sibsonit –<br />

vërejnë – punonin në një atelie<br />

pranë Ecole des Beaux Arts që isht<br />

vendosur në arrondissement-in e<br />

gjashtë të Parisit”. Ose lagjja ku<br />

jetonte i riu Victor Hugo, i cili, mes<br />

të tjerash, e mori shumë për zemër<br />

restaurimin e Notre Dame. “Victor<br />

Hugosë nuk ia kishte qejfi projektin<br />

e restaurimit të traversës<br />

veriore, të nënshkruar nga arkitekti<br />

Etienne-Hippolyte Godde», kujton<br />

Glew. Është aq e vërtetë sa që<br />

Hugo, bashk me intelektualët e<br />

pjesën konceptuale me temën në<br />

përgjithësi. Cikli i dytë është më<br />

shumë tek pjesa e fotoreportazhit.<br />

Në këndvështrimin tim është një<br />

bashkim komunitetesh të shumta.<br />

Sepse rënia e murreve nuk është<br />

diçka vetëm objektive, siç mund ta<br />

them, por është dhe mentaliteti i<br />

njerëzve në përgjithësi. Kështu unë<br />

jam përpjekur të shikoj se si shumë<br />

komunitete rrinë bashkë me njeri<br />

tjetrin dhe çdo njeri është i lirë të<br />

veprojë ose të ndërveprojë në<br />

mënyra të ndryshme”.<br />

Heinrich Völkel një vizitor<br />

sistematik i Shqipërisë pas vitit<br />

2005 e në vijim ka selektuar shkrepje<br />

të aparatit që ka bërë veçanërisht<br />

në kryeqytet. Ndaj dhe cikli<br />

titullohet “Tirana - Mon Amour!”,<br />

që ka punime në portret dhe fotoreportazh.<br />

Qëllimi i Völkel-it është<br />

një përpjekje për të dokumentuar<br />

përshtypjet e tij mbi Shqipërinë dhe<br />

njerëzit gjatë proceseve të shpejta<br />

transformuese në vend, thotë për<br />

DW, Adela Demetja, kuratore e fotoekspozitës.<br />

tjerë, qe ndër ata që përkrahën<br />

Comité historique des Arts et<br />

Monuments, i cili premtoi përdorimin<br />

e një stili më të ngjashëm<br />

me stilin gotik.<br />

Autori i Notre Dame de Paris,<br />

botuar më 1831, pra e njihte shumë<br />

mirë katedralen. “Duke pasur parasysh<br />

interesimin e tij për punimet<br />

e restaurimit dhe afërsinë mes<br />

banesës së tij dhe dyqanit të Le<br />

Bossu – thotë Glew – është e mundshme<br />

që Hugo ta ketë parë, ose<br />

edhe njohur, Trajanin dhe shefin e<br />

tij, Gungaçin”. Aq më tepër që, në<br />

një version të parë të ‘Të mjerët’,<br />

protagonisti i romanit – shihe ti –<br />

ishte pagëzuar nga Hugo Jean Trajean,<br />

më vonë Jean Valjean vetëm<br />

në versionin vijues. Koincidencë?<br />

Ndoshta. S’e luan topi se një gungaç<br />

ekzistonte, në Notre Dame,<br />

përnjëmend. Kusurin e ka sajuar<br />

fantazia e Hugosë.<br />

KULTURE<br />

Kontaktoni në: kultura@<strong>gazeta</strong><strong>55</strong>.net<br />

E enjte, 19 gusht 2010<br />

Angela Martini përfaqëson Shqipërinë<br />

në Miss Univers. Kostumi me<br />

të cilin ajo paraqitet në këtë aktivitet<br />

është designuar nga "Victoria's Secret"<br />

dhe i ka kushtuar organizatës shqiptare<br />

të Miss Universit 6000 dollarë. Martini,<br />

e cila është lindur në Shqipëri dhe<br />

rritur në Zvicër, është një nga modeleteksporte<br />

më të bukura zvicerane.<br />

TEA TEATRI TEA TRI KOMBËT KOMBËTAR<br />

KOMBËT AR<br />

I I KOSOVËS KOSOVËS SHP SHPALL SHP ALL<br />

KONKURSIN ONKURSIN PËR<br />

PËR<br />

DRAMË<br />

DRAMË<br />

KOMBËT OMBËT OMBËTARE<br />

OMBËT ARE<br />

“KA “KATARINA “KA ARINA JOSIPI<br />

JOSIPI<br />

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○<br />

Teatri Kombëtar i Kosovës<br />

(TKK) fton të gjithë kri<br />

juesit shqiptarë që të<br />

konkurrojnë me dramat e tyre në<br />

Konkursin për Dramë Kombëtare<br />

“Katarina Josipi 2010”. Ky konkurs<br />

është mbështetur financiarisht nga<br />

Ministria e Kulturës, Rinisë dhe<br />

Sportit e Republikës së Kosovës. Sipas<br />

organizatorëve, konkursi për<br />

Dramë Kombëtare “Katarina Josipi”<br />

është i hapur për të gjithë krijuesit<br />

shqiptarë që shkruajnë drama. Një<br />

autor mund të sjellë më së shumti<br />

dy drama për shqyrtim. Dramat që<br />

konkurrojnë në këtë konkurs duhet<br />

të jenë jo më të shkurtëra se 50<br />

minuta; Dramat e të gjitha zhanreve<br />

do të merren në shqyrtim; Tema dhe<br />

as numri i personazheve nuk janë të<br />

limituara. Dramat e papërfunduara<br />

apo sinopsiset nuk do të merren fare<br />

në shqyrtim; Dramat që sillen në<br />

këtë konkurs duhet të jenë origjinale,<br />

të shkruara mbas vitit 2000,<br />

duhet të jenë të painskenuara më përpara<br />

dhe të pabotuara; Tri dramat më<br />

të mira shpërblehen me tri çmime, përkatësisht:<br />

çmimi i parë 3,600 euro,<br />

çmimi i dytë me 2,400 euro dhe çmimi<br />

i tretë me 1,200 euro; Drama që fiton<br />

vendin e pare, konsiderohet si dramë<br />

potenciale për t‘u inskenuar në njërin<br />

nga sezonat e ardhshëm në TKK; Tri<br />

dramat fituese botohen në një edicion<br />

special; Autorët që sjellin dramat e tyre<br />

në këtë konkurs konsiderohet se i pranojnë<br />

kushtet e këtij konkursi.<br />

Konkursi konsiderohet i hapur nga dita<br />

e publikimit në media (gusht 2010),<br />

kurse mbyllet zyrtarisht me 25 Dhjetor<br />

2010. Çdo dramë e ardhur mbas<br />

datës 25 dhjetor nuk do të merret në<br />

shqyrtim. Nuk do të merren në<br />

shqyrtim as dramat që nuk i plotësojnë<br />

kriteret e përmendura më lart.<br />

<strong>55</strong> 23


REKLAMA<br />

24<br />

<strong>55</strong><br />

E enjte, 19 gusht 2010<br />

CMYK<br />

Dashuri e re Mesdhetare<br />

Shqipëria, pasioni i<br />

përjetshëm i kthimit në shtëpi

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!