gazeta pdf123.pmd - Gazeta 55

E PËRDITSHME 

E PAVARUR 

Drejtor: 

FAHRI BALLIU 

Kryeredaktor: 

ILIR NIKOLLA 

Nr. 53 (4843) 

Viti XVI i botimit 

(numri i parë doli 

më 18.10.1997) 

E diel, 

26 shkurt 2012 

Përplasja vlonjate me Edi 

Ramën dhe selinë e Tiranës 

nuk është një zhvillim i thjeshtë. 

Prej andej po fillon një lëvizje e 

mospranimit të autoritetit të 

kryetarit, i cili s’po respekton 

asnjë sensibilitet e as histori 

lokale të PS-së. Largimi i Eltar 

Dedës është një goditje për 

ndikimin politik të Shpëtim 

Gjikës, prandaj kapërcimi i kësaj 

vije të kuqe s’fshihet dot me 

lëvizje kineze si ajo e 

shpërndarjes së teserave të 

partisë. Dega e Vlorës ka një 

peshë specifike për PS-në, 

prandaj edhe përdhosja që po 

konsumohet atje, po shërben si 

fillimi i largimit të Edvinit nga një 

parti që s’pranon të privatizohet. 

S’është çudi që ky ndryshim të 

ndodhë edhe para zgjedhjeve 

të ardhshme parlamentare 

NË BRENDËSI 

C M Y K 

Adresa: Adresa: Rruga 

Rruga 

“Medar “Medar Shtylla Shtylla”, Shtylla Shtylla ”, 

qendra qendra e e biznesit 

biznesit 

Tel: el: el: 04/2321364, 

04/2321364, 

Tel: el: 04/232136 

04/2321366, 

04/232136 

Fax:04/2321365, 

Fax:04/2321365, 

Tiranë 

Tiranë 

E-mail: 

info@gazeta55.net, 



gazeta55mail@ 



yahoo.com, 

yahoo.com, 

yahoo.com, 

Internet: 

www www.gazeta55.al 

www .gazeta55.al 

Çmimi Çmimi 30 30 lekë lekë 

lekë 

Greqi Greqi 1,5 1,5 EURO 

EURO 

DITA 8-9 

DITA/5 

Letrat 

SUPLEMENTI 15-23 

SE SHPEJTI NGA SHTEPIA BOTUESE „55“ ME PERKTHIM NGA AFRIM KOÇI 

“Rahela bën gjyq me Perëndinë” 

Nga Stefan CVAJG 

Përsëri populli kryeneç dhe mendjelehtë 

i Jerusalemit e harroi besën e dhënë, 

përsëri ai ua solli blatën e përgjakur 

perëndive të Tirit dhe të Amonit. Dhe 

Me PS-në e Vlorës 

nis largimi i Edi Ramës 

Eksperti demokrat në komisionin për 

reformën zgjedhore, Oerd Bylykbashi 

“PD s’ka refuzuar asnjë 

nga rekomandimet e 

ODIHR, Rama spekulon 

me reformat” 

Viti 2013 shënon fillimin e ndërtimit 

të projektit në të gjithë trasenë e tij 

Gazsjellësi Trans- 

Adriatik do sjellë në 

buxhetin e shtetit 

çdo vit 100 milionë 

euro të ardhura 

SEKRETARJA AMERIKANE E SHTETIT 

Klinton: Marrëveshja me Serbinë 

do të shtojë njohjet e shtetit të Kosovës 

Në një intervistë ekskluzive për 

shërbimin shqip të Zërit të 

Amerikës, Sekretarja amerikane e 

Shtetit, Hillary Klinton tha se 

marrëveshja e arritur të premten në 

Bruksel në bisedimet mes Kosovës dhe 

Serbisë do ta çojë popullin e Kosovës më 

afër integrimit europian. Zonja Klinton i 

bëri komentet me telefon 

nga Tunizia ku ajo ndodhet për vizitë 

Basha: Bashkëpunim në fushën e transportit, 

për vendosjen e linjave të tramit në Tiranë 

Kryebashkiaku Lulzim 

Basha nënshkruan 

marrëveshje me 

homologun e Budapestit - 

Bashkia e Tiranës është e 

interesuar të zhvillojë në 

planet e saj projekte në 

modernizimin e transportit 

publik, ku Budapesti është 

qyteti me përvojën më të 

gjatë në kontinent në 

operimin e transportit 

publik në veçanti të Tramit. 

Këtë përvojë, Bashkia e 

Tiranës kërkon ta 

shfrytëzojmë në planet për 

vendosjen e linjave të tramit 

dhe investimit të linjave të 

tramit në Tiranë 

sikur të mos mjaftonte sakrilegji i tymosjes 

nëpër altarët e gurtë të maleve, 

edhe në vetë shtëpinë e trupit të zotit, 

që i kishte ngritur atij Salomoni, shërbëtori 

i tij, ata varën shëmbëlltyrën e 

Baalit dhe i ndynë plloçat duke therur 

E diel, 26 shkurt 2012 

OPINION/4 

Vertikalja e 

kompromiseve 

Nga Qemal Sakajeva 

Hap pa kompromis qe vetëm i 

pari: çlirimi i Kosovës nga pushtimi 

serb. Ishte shumë i vështirë, 

por të tri palët u detyruan të bëjnë 

secila të tyren: shqiptarët sakrifikuan, 

deri në përsëritje të rrethanave 

thuajse biblike, por në kohët 

moderne; politika e rezistenës 

paqësore të Presidentit Ibrahim 

Rugova dhe politika e veprimit 

luftarake të heroit Adem Jashari, 

kur patën arritur kulmin, kishte 

ndodhur që, e para pati kaluar te e 

dyta; NATO ndërmorri luftën, në 

drejtim të secilës ishte SHBA. Pa 

SHBA, edhe rezistenca paqësore, 

edhe veprimi luftarak, do të lodheshin 

nga shterrimi i energjive 

përballë Serbisë, botës mbështetëse 

të saj dhe botës memece ndaj çështjes 

se Kosovës. 

Aleatët e Kosovës, që udhëheqin 

zhvillimet bazë të globit, pas 

çlirimit të saj nga fuqia ushtarake 

e NATO-s, filluan të merrnin parasysh 

dhimbjet e Serbisë nga humbja 

e madhe me luftë, për të kthyer 

shtetin e egërsuar kah Perëndimi, 

duke nxitur e mbështetur 

demokratizimin, si rrugë e vetme 

për ndërtimin e marrëdhënieve të 

reja e të qendrueshme me Beogra- 

FORUM 

“Kapiten Vogli ra pre 

e një zjarri të 

befasishëm, ai iu 

përgjigj me trimëri e 

kurajë këtij sulmi” 

Komandanti i ISAF, Nënkolonel 

David. E. M. Jones, letër ngushëllimi 

familjes së “Dëshmorit të 

Atdheut”, Feti Vogli 

Me paketën për 

Greqinë, Europa i 

tha lamtumirë 

solidaritetit që solli 

themelimin e BE-së 

“Financial Times” 

Disa fjalë janë vetëm të kontinentit 

evropian. Është e rrallë të 

dëgjosh britanikët dhe amerikanët 

të flasin për “solidaritet”. Kjo fjalë 

i përket konsensualizmit monoton 

(kështu u duket anglo-saksonëve) 

55 1

POLITIKE 

Kontaktoni në politike@gazeta55.net 

Reforma 

Zgjedhore, 

ODIHR sjell 

në Tiranë 

misionin 

e dytë të 

ekspertëve 

Javën e ardhshme mbërrin 

në Tiranë një ekip prej dy ekspertësh 

nga OSBE-ODIHR për 

administrimin e zgjedhjeve. 

Ekspertët e ODIHR do të zhvillojnë 

një takim të posaçëm 

me përfaqësuesit e komisionin 

e reformës zgjedhore dhe 

grupin e ekspertëve për 

hartimin e Kodit Zgjedhor. Në 

këtë tryezë do të diskutohet për 

çështje të kodit elektoral, më 

konkretisht, administrimin e 

zgjedhjeve dhe votimin elektronik. 

ODIHR ka shprehur 

gatishmërinë për të asistuar në 

reformën zgjedhore, në mënyrë 

që ajo të përfundojë në kohën 

e duhur. 

Për ODIHR, Shqipëria ka 

bërë një progres shumë evident 

për sa i përket kuadrit ligjor dhe 

rritjes së standardeve të 

zgjedhjeve, ndërkohë që komisioni 

i posaçëm parlamentar ka 

miratuar 20 nga 53 rekomandimet 

e ODIHR. 

Grupi i ekspertëve që vjen 

në Tiranë javën e ardhshme, 

pason atë të një muaji më parë, 

të kryesuar nga dy raportuesit 

Jessie Pilgrim dhe Richard Lappin. 

Aktualisht komisioni i reformës 

zgjedhore ndodhet në 

një fazë intensive të diskutimeve 

politike, ku nuk mungojnë 

as përplasjet mes dy partive 

të mëdha. 

Në mesjavë Edi Rama akuzoi 

mazhorancën se po mban peng 

reformën elektorale, por i menjëhershëm 

ishte reagimi i shumicës 

se, opozita po shkel marrëveshjen 

e 14 nëntorit, duke 

depozituar pranë grupeve të 

punës amendamente antikushtetuese 

si propozimet në reformën 

parlamentare për votimin 

e dekreteve të Presidentit, kufizimin 

e kohës së Kryeministrit 

dhe ministrave si dhe kthimin e 

60 minutësisht (diskutim i lirë), 

në fillim të seancës. 

Megjithatë, në fokus të takimeve 

që pritet të zhvillojnë ekspertët 

e ODIHR do jetë progresi 

i reformës zgjedhore. Kjo 

është pjesë e përpjekjeve më të 

gjëra të ODIHR-it për të ndihmuar 

Shqipërinë në kërkesën e 

saj, për të siguruar që zgjedhjet 

të mbahen në përputhje me 

angazhimet e tyre ndaj OSBEsë 

dhe me standardet ndërkombëtare 

për zgjedhje të lira dhe 

demokratike. 

Në vizitën e tyre të dytë në 

Shqipëri, ekspertët e ODIHR do 

të zhvillojnë takime me komisionin 

e posaçëm dhe grupin e 

ekspertëve teknikë të 

zgjedhjeve si dhe me përfaqësuesit 

e partive të vogla politike, 

shoqërisë civile dhe komunitetit 

ndërkombëtar. 

2 55 E diel, 26 shkurt 2012 

Basha: Bashkëpunim në fushën e transportit, 

për vendosjen e linjave të tramit në Tiranë 

Kryebashkiaku Lulzim Basha nënshkruan marrëveshje me homologun e Budapestit - Bashkia e Tiranës 

është e interesuar të zhvillojë në planet e saj projekte në modernizimin e transportit publik, ku Budapesti është qyteti 

me përvojën më të gjatë në kontinent në operimin e transportit publik në veçanti të Tramit. Këtë përvojë, Bashkia e 

Tiranës kërkon ta shfrytëzojmë në planet për vendosjen e linjave të tramit dhe investimit të linjave të tramit në Tiranë 

Kryebashkiaku i Tiranës, Lulzim 

Basha zhvilloi një vizitë zyrtare në Hungari 

i ftuar nga kryebashkiaku i Budapestit, 

Istvan Tarlos, për të thelluar më 

shumë marrëdhëniet mes dy qyteteve. 

Lulzim Basha e quajti të vyer përvojën 

e Bashkisë së Budapestit, në transportin 

publik, në menaxhimin urban të 

qëndrueshëm dhe në aspektin kulturor 

e historik. Krerët e bashkive ranë 

dakord për të intensifikuar bashkëpunimin 

në fushën kulturore, ku konkretisht 

në Budapest do të mbahet këtë vit 

java e Tiranës, që lidhet dhe me 100 

vjetorin e pavarësisë, dhe anasjelltas 

në Tiranë do të mbahet në shtator java 

e Budapestit. 

„Takimi me Kryetarin e Bashkisë 

së Budapestit ishte një rast shumë i 

mirë për të forcuar marrëdhëniet mes 

dy qyteteve tona. Kemi nënshkruar një 

marrëveshje me anë të së cilës angazhohemi 

për ‘Ditët e Budapestit’ në 

Tiranë në shtator dhe së bashku do të 

organizojmë edhe ‘Javën e Tiranës’ 

këtu në Budapest, duke marrë shkas 

edhe nga 100 vjetori i Pavarësisë. Kemi 

folur konkretisht për projekte të tilla si 

ato të transportit publik, ku Budapesti 

është qyteti me përvojën më të gjatë 

në kontinent në operimin e transportit 

publik në veçanti të Tramit, përvojë të 

cilën ne kërkojmë ta shfrytëzojmë në 

planet tona për vendosjen e linjave të 

Tramit dhe investimit të linjave të tramit 

në Tiranë. Folëm po kështu për një 

serë çështjesh të tjera me fokus zhvillimin 

ekonomik, rritjen e shanseve për 

punësim si qëllimi dhe objektivi kryesor 

i Bashkisë së Tiranës, por në këtë 

kuadër mundësitë për të tërhequr vëmendjen 

e investitorëve hungarezë 

drejt Tiranës dhe për të kontribuar në 

një klimë më pozitive të shkëmbimeve 

tregtare dhe të investimeve hungareze 

në Tiranë dhe anasjelltas“, tha Basha. 

„Sot pata kënaqësinë të takoj kryebashkiakun 

Basha, kryetarin e Bashkisë 

së Tiranës, një qytet i bukur i një 

vendi mik. Gjatë takimit zhvilluam biseda 

rreth mundësive për bashkëpunim 

në fusha të ndryshme teknike si p. sh:., 

ajo e transportit publik. Megjithatë 

bashkëpunimi midis bashkive tona 

nuk do të jetë vetëm teknik, por edhe 

kulturor. Mendoj se kultura është 

shumë e rëndësishme që qytetarët 

tanë të njihen sa më mirë me njëritjetrin 

duke i hapur rrugë kështu edhe 

zhvillimit të biznesit dhe turizmit. Jam i 

bindur që ky takim është vetëm fillimi i 

një bashkëpunimi të thellë midis dy 

bashkive dhe qyteteve tona“, tha kryebashkiaku 

i Budapestit. 

Të dy kryebashkiakët vlerësuan 

marrëdhëniet e mira mes Shqipërisë 

dhe Hungarisë dhe ranë dakord se 

në këtë drejtim edhe qendrat kryesore 

të pushtetit vendor kanë shumë për të 

bërë dhe duhet të luajnë rolin e tyre. 

Gjatë qëndrimit në Budapest, 

Basha mori pjesë në një forum të organizuar 

nga dhoma e biznesit të Europës 

Qendrore, mbi mundësitë e investimit 

në Tiranë. Kryebashkiaku 

shpalosi para biznesmenëve të Europës 

Qendrore shanset e mëdha që 

paraqet Tirana për të bërë biznes, si 

dhe politikat që do të ndjekë në vazh- 

dim Bashkia për të lehtësuar klimën 

për investime për ta bërë Tiranën një 

nga qendrat më atraktive në rajon. 

„Në lidhje me çështjet që kanë të 

bëjmë me rritjen ekonomike dhe biznesin, 

pyetja kryesore që unë dhe stafi 

ime i ngremë vetës është se „çfarë 

kërkon biznesi“. 

Ambicia jonë është e madhe dhe 

duam të mbajmë Tiranë si lokomotivën 

e zhvillimit ekonomik. Pasi kemi parë 

disa nga modelet në vendet më të zhvilluara, 

ne kemi vendosur të marrim 

disa lehtësi në favor të biznesit për ta 

kthyer Tiranën në një nga qytetet më të 

favorshëm për biznes në Europën 

juglindore dhe më tej“, tha Basha. 

Duke iu përgjigjur interesit të 

shumë biznesmenëve dhe përfaqë- 

suesve të firmave të pranishëm në këtë 

forum, Basha foli dhe për projektet në 

fushën e teknologjisë së informacionit 

dhe planet për ta bërë Tiranën „smart 

city“, çka do të sjellë transparencë dhe 

siguri për investitorët e huaj dhe vendas. 

Budapesti është një nga qytetet e 

para në Europë që ka futur linjën e 

Tramvajit në transportin publik. Basha 

dëgjoi nga afër përfitimet që paraqet 

ky sistem i transportit publik, në ruajtjen 

e mjedisit dhe në shërbim më 

cilësor ndaj qytetarëve. Ekspertët e 

Bashkisë së Budapestit u shprehën 

të gatshëm të ndihmojnë Bashkinë e 

Tiranës në procesin e ndërtimit dhe të 

menaxhimit të Tramit në kryeqytetin 

tonë. 

Bashkia e Tiranës 

”Kompensim familjeve të përjashtuara me ligj nga pagesa e taksës së pastrimit“ 

Ashtu siç është njoftuar edhe me parë zyrtarisht vazhdon procesi i 

mbledhjes së dokumentacionit nga personat apo familje që u përkasin 

kategorive të cilat përjashtohen nga pagesa e tarifës së pastrimit si 

pensionistët, veteranët, invalid të luftës dhe Punës, përfituesit e ndihmës 

ekonomike, të verbrit, të sëmurët Paraplegjik dhe Tetraplegjik. 

Sipas Bashkisë së Tiranës, të gjithë këta persona të cilët për arsyen e 

mosdorëzimit pranë njësive bashkiake para datës 20 siç është parashikuar 

në udhëzim, u është dashur të paguajnë këtë tarifë, do t’u kompensohet 

duke iu zbritur nga fatura e ujit e muajit pasardhës. 

Kategoritë e familjeve të sipërcituara që të përfitojnë nga përjashtim i 

pagesë së Tarifës së Pastrimit duhet të dorëzojnë pranë Njësive Bashkiake 

dëshminë e gjendjes së tyre si certifikatën familjare, me kushtin që 

të jenë kryefamiljarë dhe pa persona të tjerë madhorë, përveç bashkëshortit 

ose bashkëshortes, librezën e veteranit ose invalidit të luftës, statusin e 

invalidit të punës, statusin e të verbrit, të sëmurëve Paraplegjik e Tetraplegjik, 

librezën e pensionit dhe vërtetimin nga Njësia Bashkiake për 

përfituesit të ndihmës ekonomike. Njësia Bashkiake verifikon dokumentacionin 

dhe kur janë plotësuar kërkesat e vendimit të këshillit bashkiak, 

përgatit vërtetimin ose harton lista për familjet që përjashtohen nga pagesa 

e Tarifës së Pastrimit. Ky vërtetim ose lista dërgohet në Bashkisë së 

Tiranës, e cila përgatit listat përmbledhëse dhe më datë 20 të çdo muaji ja 

paraqet ndërmarrjes se ujësjellës kanalizimeve, për përjashtimin e familjeve 

nga pagesa e tarifës se pastrimit. Pranimi i dokumenteve që vërtetojnë 

se individi ose familja i përket kategorive që përjashtohen nga pagesa e 

Tarifës së pastrimit do të vazhdojë pa u kufizuar në kohë sikundër në çdo 

rast kur vërtetohet se këta persona ose familje u përkasin kategorive të 

përjashtuara nga pagesa e tarifës së pastrimit do t’u kompensohen paratë 

e paguara duke ua zbritur nga faturat e ujit të muajve në vijim.

Me PS-në e Vlorës 

nis largimi i Edi Ramës 

Përplasja vlonjate me Edi Ramën dhe selinë e Tiranës nuk është një zhvillim i thjeshtë. Prej andej po fillon një lëvizje e 

mospranimit të autoritetit të kryetarit, i cili s’po respekton asnjë sensibilitet e as histori lokale të PS-së. Largimi i Eltar 

Dedës është një goditje për ndikimin politik të Shpëtim Gjikës, prandaj kapërcimi i kësaj vije të kuqe s’fshihet dot me 

lëvizje kineze si ajo e shpërndarjes së teserave të partisë. Dega e Vlorës ka një peshë specifike për PS-në, prandaj 

edhe përdhosja që po konsumohet atje, po shërben si fillimi i largimit të Edvinit nga një parti që s’pranon të 

privatizohet. S’është çudi që ky ndryshim të ndodhë edhe para zgjedhjeve të ardhshme parlamentare 

Revolta e anëtarësisë së PS-së së 

Vlorës e nisur tri javë më parë në 

qytetin bregdetar ka mbërritur në 

Tiranë. Këtë herë përplasja vlonjate 

nuk është as me Fatmir Xhafajn apo 

Valentina Leskajn, as me Blendi 

Klosin apo Mezan Malajn, por as me 

Arben Isarjan apo Fatmir Toçin..., 

„delegatët e komanduar“ të Vlorës. 

Përplasja vlonjate këtë herë është 

me Edi Ramën dhe selinë e Tiranës. 

Kjo përplasje nuk është një zhvillim 

i thjeshtë. 

Ajo është sipari i një lëvizje të 

mospranimit të autoritetit të kryetarit, 

i cili nga ana e tij nuk pranon 

asnjë sensibilitet lokal e as histori 

lokale të PS-së. 

Dorëheqja e Eltar Dedës nga 

kreu i PS-së së Vlorës, nuk është 

thjesht dhe vetëm largimi i një emri, 

sikurse bie fjala largimi në Tiranë i 

Besnik Barajt. 

Me Vlorën gjërat ndryshojnë, 

sepse ndërsa bie fjala, dorëheqja në 

Tiranë e Besnik Barajt, lidhej me 

humbjen e bashkisë së Tiranës nga 

Edi Rama, dorëheqja e Eltar Dedës, 

për më tepër dhe heqja e mundësisë 

për rikandidimin e tij, vjen pas fitores 

së bashkisë së Vlorës nga një 

kandidat i PS-së. 

Pikërisht kjo e bën dallimin e 

Vlorës me Tiranën. 

Largimi i Eltar Dedës është sikur 

të thuash që, „me një gur të vrasësh 

dy zogj“. Dhe ky largim, po aq sa 

është një goditje për Eltar Dedën, 

po aq, ndoshta edhe më shumë, është 

edhe një goditje për ndikimin 

politik të Shpëtim Gjikës, kryebashkiakut 

socialist të Vlorës. 

Tendenca e mbërritjes së revoltës 

socialiste të Vlorës ka filluar 

marshimin pas largimit të Eltar 

Dedës. Tri „dërgatat“ e Edi Ramës 

„dy e nga dy“, për tri pjesët në të 

cilat u zhvillua në tre javë Asambleja 

e socialistëve të Vlorës, nuk 

mundën ta frenonin këtë tendencë. 

Këtë tendencë, apo edhe kapërcimin 

e kësaj vije të kuqe, Edi Rama nuk 

mund ta fshehë me lëvizje kineze si 

ajo e shpërndarjes së teserave të partisë, 

në Durrës a në Lushnje, apo 

me radikalizim të linjës politike, 

sikurse pretendimi për reformën 

zgjedhore, pretendim që nuk arrin 

të gënjejë më, jo Skënder Gjinushin, 

Paskal Milon e Petro Koçin, por as 

Ervin Meten, pse jo edhe Kurt 

Kolën.... 

Sekretari Sekretari për për Çështjet Çështjet Ligjore Ligjore në në LSI, LSI, Ylli Ylli Manjani 

Manjani 

”PS iu rikthye zënkave, për të penguar reformat“ 

Lëvizja Socialiste për Integrim e cilëson absurd qëndrimin e Partisë 

Socialiste ndaj punës së komisionit të reformës zgjedhore. Sipas 

LSI, opozita i është rikthyer zënkave dhe po tenton të bllokojë reformat. 

Sekretari për Çështjet Ligjore në LSI, Ylli Manjani tha se komisioni 

i reformës zgjedhore nuk është i dështuar, por sipas tij, risku 

ka të bëjë me një marrëveshje dy paleshe të dy partive të mëdha dhe 

pas kësaj mund të bëhen pishman të dyja palët. 

„Situata e krijuar në komisionin e reformës zgjedhore do të sjellë 

zgjidhje absurde, çka do të bëjë që pas proceseve zgjedhore do të 

kundërshtohet nga dy partitë e mëdha. Nuk besoj që ky komision 

është i dështuar në punën e tij por ka vetëm një risk, që mund të 

çojë në një zgjidhje absurde dhe pas kësaj do të bëhen pishman të 

Në pehlivanllëqet e tij Edi Rama 

nuk arrin të bëjë dallimet e „ambienteve“, 

„karaktereve“, „kohën“, kur 

atij i duhet të veprojë. 

Treguesi më i mirë është që ai 

harron, se dega e PS-së së Tiranës, 

mund të jetë më e madhja, por nuk 

është si ajo e Vlorës, ku ai mund 

të bëjë rokadën e Besnik Barajt me 

Sajmir Tahirin me „bekimin“ e 

Maqo Lakrorit, Ilir Zela. 

Dega e PS-së së Vlorës është, 

jo pak, por shumë ndryshe nga ajo 

e Tiranës. 

Dega e PS-së së Vlorës ka një 

peshë specifike për PS-në, ndaj 

edhe nuk mund të pranojnë au- 

toritetin e kryetarit, për deri sa ai 

(kryetari) nuk pranon asnjë sensibilitet 

lokal e as histori lokale 

të kësaj dege të PS-së. 

Dega e Vlorës, për peshën 

specifike që ka për PS-në, nuk 

mund të lejojë e pranojë përdhosjen 

e saj, përdhosje e cila po 

konsumohet nga njerëzit e Edi 

Ramës në qendër. Dhe kjo përdhosje 

„e deleguar“ e Edi Ramës për 

degën e PS-së së Vlorës, do të jetë 

edhe fillimi i largimit të Edi 

Ramës nga një parti që s’pranon 

të privatizohet... S’është çudi që 

ky ndryshim të ndodhë edhe para 

zgjedhjeve të ardhshme parlamentare. 

dyja palët“, u shpreh ai. Megjithatë sekretari për çështjet zgjedhore 

në LSI thotë se forca politike që ai përfaqëson do të japë kontributin 

e saj të vazhdueshëm, duke iu drejtuar opinionit publik 

dhe duke bërë që ky proces të bëhet transparent. Sikundër tha 

Manjani, për LSI reforma zgjedhore duhet të jetë një analizë e plotë 

dhe e thellë. Sipas tij, Edi Rama nuk ka bërë gjë tjetër deri tani 

vetëm ka sulmuar sistemin aktual zgjedhor duke penguar integrimin 

e vendit dhe marrjen e statusit të vendit kandidat. Manjani tha 

gjithashtu se, Rama nuk e do statusin e vendit kandidat për Shqipërinë. 

Lidhur me reformën në drejtësi, Manjani ka deklaruar se 

është e domosdoshme që të punohet për një sistem të drejtë 

drejtësie. Në vlerësimin e tij, institucionet duhet të marrin 

përgjegjësitë në këtë drejtim, duke analizuar thelbin e çështjes. 


POLITIKE 

Eksperti demokrat në 

komisionin për reformën 

zgjedhore, Oerd Bylykbashi 

„PD s’ka refuzuar 

asnjë nga 

rekomandimet 

e ODIHR, Rama 

spekulon 

me reformat“ 

Partia Demokratike deklaron dhe 

njëherë se mazhoranca nuk ka refuzuar 

asnjë nga rekomandimet e ODI- 

HR-it, për përmirësimin e legjislacionit 

zgjedhor. Eksperti demokrat në komisionin 

për reformën zgjedhore, Oerd 

Bylykbashi, duke renditur 4 kapitujt e 

miratuar nga komisioni, thotë se deri 

tani në këto kapituj janë trajtuar rreth 

20 rekomandime të ODIHR-it dhe se 

në asnjë rast Partia Demokratike nuk 

ka refuzuar ndonjë nga rekomandimet, 

siç ka pohuar ditët e fundit kreu i 

opozitës Edi Rama. 

„Në gjykimin tim nuk kam konstatuar 

asnjë lloj ngërçi. Është surprizuese 

fanfara e ditëve të fundit e zotit 

Rama, i cili është lëshuar me vrull për 

të thënë se diçka e rëndë po ndodh. Kjo 

është keqdashje, keqbesim, për më të 

tepër është rënë dakord me zotin Rama 

që do të ketë një shtyrje përgjatë muajit 

mars“, u shpreh Bylykbashi. 

Muaji mars do të jetë vendimtar 

për trajtimin e çështjeve më të nxehta 

të reformës, ku bën pjesë edhe riformatimin 

e administratës zgjedhore, për 

të cilën deri tani, sipas Bylykbashit, 

nuk ka asnjë propozim konkret nga 

ana e Partisë Socialiste. Por kjo nuk 

ka penguar palët të vijojnë punën dhe 

së shpejti pritet diskutimi në komision 

i dy kapitujve shumë të rëndësishëm, 

listave zgjedhore dhe numërimit të 

votave, për të cilat Oerd Bylykbashi 

thotë se jo vetëm ka marrëveshje me 

opozitën, por janë përfshirë edhe elementë 

të rinj, që shkurtojnë dhe bëjnë 

më transparent procesin e numërimit. 

Ajo ku nuk bien dakord palët është 

diskutimi qoftë edhe i përgjithshëm, siç 

kërkon zoti Rama, për prekjen e sistemit 

zgjedhor. 

„Aq më pak ia vlen të diskutohet 

për sistemin, kur nuk është çështje e 

rekomandimeve. Kjo vetëm sa do të 

vononte punën e komisionit dhe do të 

nxirrte nga pista orientimin“, nënvizon 

Bylykbashi. 

I pyetur se ku qëndron ngërçi në 

reformën zgjedhore dhe cilat janë çështjet 

që po zvarriten, bashkëkryetari 

socialist i komisionit për reformën 

zgjedhore, Damian Gjiknuri nuk citoi 

ndonjë çështje konkrete. E vetmja 

kërkesë e Gjiknurit ishte që ekspertët 

të punojnë me kohë të plotë. Ndërsa 

suksesin e reformës zgjedhore, Oerd 

Bylykbashi, që jep ekspertizë për Kodin 

Elektoral, prej më shumë se 10 

vjetësh, e sheh tek vullneti politik i Edi 

Ramës për t’i qëndruar rekomandimeve 

të ODIHR-it. 

„Diferencën do ta bëjë qëndrimi që 

do të ketë zoti Rama për çështje që ai 

mendon se janë të rëndësishme për të, 

por nuk janë rekomandime të ODIHR. 

Nëse Rama do të ketë vullnet politik, 

me mbylljen e këtyre rekomandimeve 

reforma do të jetë e suksesshme“, tha 

më tej eksperti demokrat në komisionin 

për reformën zgjedhore, Oerd Bylykbashi. 


FORUM 

Kontaktoni në opinion@gazeta55.net 

Edvini mëton t’i 

rikthehen 

basketbollit. 

Politika është e 

vështirë për të 

Redaksionale 

I vetmi talent premtues i çuar dëm këto dy 

dekada në sport është Edvin Rama. Edhe pse 

disi premtues në lojërat me dorë, Rama ka 

ndërruar deri më sot 6 profesione, basketbollist, 

piktor, pedagog, ministër, kryebashkiak, kryetar 

partie dhe sot kryeopozitar. Në sportin e 

basketbollit Rama mund të kish qullosur ndoshta 

më tepër. Kuptohet vetiu po të kish ndaluar 

në stadin e parë. Në interesat e Ramës, si ish 

basketbollist, nuk mund të mungonte dëshira 

për të fituar vota edhe nga sporti, duke parë që 

të rinjtë shqiptarë gjallojnë më të shumtën e 

kohës në llotosporte dhe pika bastesh . 

Kreu i Partisë Socialiste kërkon publikisht, 

për hera të parë, që shumëklubet sportive të 

privatizohen. Ndofta dalja e Ramës në këtë 

pozicion politik është e lidhur me presionet e 

shumta të disa biznesmenëve që janë njëkohësisht 

pronarë klubesh sportive e botues mediash 

afër Partisë Socialiste. Prandaj për të 

mbajtur referatin e radhës ishte caktuar, Fidel 

Ylli, ish-anëtar ekzekutiv i KOKSH. 

Megjithatë synimi kryesor i Ramës është 

të rrëmojë vota në qendra bastesh e pika llotosh 

sportive duke u bërë simpatik si sportdashës. 

Atij pak i intereson sporti në vetvete, 

pasi gjendja e sportit është pasojë e keqqeverisjes 

autarkike të federatave, dhe si ish-Ministër 

i MTKRS dhe për 11 vite Kryebashkiak 

pak gjë ka sugjeruar në përmirësimin e sportit 

në vend. Gjithçka është lënë mëshirës së fatit 

dhe dëshirës së ca donatorëve që hedhin para 

në një pus të thellë dhe nuk marrin si shpërblim 

qoftë dhe një faleminderit. 

Afërmendsh sektori i sportit kërkon vëmendje 

më tepër, megjithëse, në një vend kur 

prioritet janë të shumta sikurse energjitë janë 

të pakta, të jesh realistë është më e nevojshme 

se kurrë. Infrastruktura rrugore, turizmi 

shumëdimensional, energjia e rinovueshme 

dhe e qëndrueshme, bujqësia dhe integrimit 

europian janë prioritet mbi prioritet që e çojnë 

vendin drejt një vendi të zhvilluar. Kryeministri 

Berisha e ka përcaktuar agjendën e kësaj qeverie 

dhe hapat janë të dukshëm dhe të prekshëm. 

Retorika e opozitës socialiste tenton herë 

pas here të ngrejë në piedestal problem që 

nuk janë parësore për një vend në zhvillim e 

sipër. Ajo guxon të demonizojë qeverinë në momente 

të vështira siç ishte përballimi i 

emergjencës civile në veri-lindje të vendit. Vetë 

kreu i opozitës u angazhua të përhapte panik 

ndër qytetarë duke u thënë atyre se „shteti ka 

rënë“, dhe se „dëbora do të shkrijë e do të ketë 

përmbytje të mëdha“. Me pak fjalë: është duke 

shkuar keq, dhe ne e dimë atë, por kjo nuk 

është asgjë do të ketë edhe më keq. Çfarë? 

Çdo gjë. Fakti që ka një qeveri që është duke u 

përpjekur për të mbyllur vrimat e një anijeje të 

vjetër (qeverisja socialiste 1998-2005) që 

rridhte për shumë vite, dhe pastaj për ta vënë 

atë përsëri në kurs, këtyre (profetëve të cilët 

interpretojnë orakullin) ka pak rëndësi. Jo, ata 

tundin kokat e tyre, ju a themi ne: do të shkojë 

edhe më keq. Kasandrat janë çmendur. Janë 

seriozë, duke tundur kokën e tyre vazhdimisht. 

Dhe, të brengosur dhe të kthyeshëm, me një 

shije që nganjëherë duket gati sadist, na tregojnë 

se nuk ka shpëtim. Dhe vetëpromovohen 

si misionarë profetikë për një kinse „rilindje 

shqiptare“, që në të vërtetën kërkon rilindjen 

socialiste nga hiri i betejave të humbura 

elektorale. Sidoqoftë Ramës i është fiksuar 

fjala „krizë“, të cilën ia qep sipas dëshirës çdo 

fanelle, qoftë kjo edhe sportive. I është mbushur 

mendja që do t’i bindë shqiptarët të jenë në 

krizë. E gjithë propaganda mediatike afër së 

majtës është armatosur të nxijë maxhorancës 

me lloj shpikjes e sajesash banale. Zgjedhjet 

e ardhshme parlamentare janë limani i fundit 

i një aventure politike të nisur gabimisht që 

si duket do të përfundojë tragjikisht për të. 


Vertikalja e kompromiseve 

Nga Qemal Sakajeva 

Hap pa kompromis qe vetëm i pari: 

çlirimi i Kosovës nga pushtimi serb. 

Ishte shumë i vështirë, por të tri palët 

u detyruan të bëjnë secila të tyren: shqiptarët 

sakrifikuan, deri në përsëritje të rrethanave 

thuajse biblike, por në kohët moderne; politika 

e rezistenës paqësore të Presidentit Ibrahim 

Rugova dhe politika e veprimit luftarake të 

heroit Adem Jashari, kur patën arritur kulmin, 

kishte ndodhur që, e para pati kaluar te e dyta; 

NATO ndërmorri luftën, në drejtim të secilës 

ishte SHBA. Pa SHBA, edhe rezistenca paqësore, 

edhe veprimi luftarak, do të lodheshin 

nga shterrimi i energjive përballë Serbisë, 

botës mbështetëse të saj dhe botës memece 

ndaj çështjes se Kosovës. 

Aleatët e Kosovës, që udhëheqin zhvillimet 

bazë të globit, pas çlirimit të saj nga fuqia ushtarake 

e NATO-s, filluan të merrnin parasysh 

dhimbjet e Serbisë nga humbja e madhe me 

luftë, për të kthyer shtetin e egërsuar kah Perëndimi, 

duke nxitur e mbështetur demokratizimin, 

si rrugë e vetme për ndërtimin e marrëdhënieve 

të reja e të qendrueshme me Beogradin. 

Prej kësaj strategjie të përpunuar, marrin 

nismë të gjitha kompromiset, ato që janë kryer 

dhe njihen dhe të tjera që opinioni ende nuk 

mund t’i dijë, pa u shtuar mbi tavolinë mes dy 

palëve, gjithmonë me ndërmjetësim. Kompromisi 

bazë, kryesor dhe më i madh që iu kërkua 

shqiptarëve, në vertikalen e thikshme të kompromiseve, 

ishte që Kosova të mos kërkonte 

bashkim me Shqipërinë. Këtë kusht e pranoi 

me realizëm edhe Presidenti Rugova, por duke 

vënë kufi: Pavarësia është kompromisi më i 

madh i shqiptarëve. 

Serbia, pas çlirimit të Kosovës, ndërmori 

politikë dhe diplomaci energjike: bërtiti deri në 

kupë të qiellit për dhimbjen e humbjes; vajtoi 

për mosmundje të kthimit prapë në koloni; u 

thirri aleatëve të saj t’i bëheshin mbështetje 

pa kushte; bëri të zemëruarin me ata që morën 

pjesë në luftë dhe me ata që njohën menjëherë 

pavarësinë; ndërtoi konfliktin e ngrirë si veprim 

praktik; u kujdes t’i jepte Brukselit shenja 

se donte t’i bashkohet BE, por ruajti ftohtësinë 

ndaj SHBA si kryesuese e sulmit ushtarake 

dhe mbështetëse e fuqishme e Kosovës. Kësisoj, 

Serbia përvijoi portretin e një shteti të 

dobët, por megalloman; e mbushur me plot 

kriminelë, por i dorëzoi me pikatore; e emërton 

veten shtetin më kryesor në zemër të 

Ballkanit dhe me këtë mendësi gjeopolitike, 

kërcënoi pa prerë se, duan edhe BE edhe Kosovën, 

dhe se, pa Kosovën nuk e duan as BE. 

Perëndimi, duke besuar se do ta rifitonte 

Serbinë, ndërmori një politikë kompromisesh 

me të. Brukseli bëri më shumë hapa, dhe priti 

që t’i përgjigjej Beogradi. Por Serbia i hodhi 

hapat me llogari e vështirësi deri sa u shkua 

në hapa pasues, lëshime të BE-së, çapitje të 

Serbisë, dhe erdhi koha që në procesin e kompromiseve 

të forta të përfshihej edhe Kosova, 

e cila, ndoshta kishte menduar që, e kishte 

kryer kompromisin me pranimin e pavarësisë 

si maksimum, dhe besonte që, zhvillimet do të 

rrotulloheshin me më pak telashe përreth atij 

strumbullari të madh. 

Pas pavarësisë si kompromis, jo vetëm zyrtarisht 

më 17 shkurt 2008, sepse pavarësia 

qe edhe një paradhënie politike, kompromisi 

për Planin Ahtisaari duket sikur ka të bëj me 

pavarësinë si zgjidhje, por në të vërtetë Plani 

përmbante ndërtimin e shtetit shumëetnik, 

thelbi i të cilit ishte që pakica serbe të barazohej 

me shumicën gati absolute shqiptare, njëlloj 

sikur serbët e paktë të qenë si gjysmë e 

popullsisë së Kosovës. Ky kompromis i shqiptarëve 

ka qenë mjaft i vështirë. Ai u pranua 

për hir të pavarësimit dhe mirënjohjes ndaj 

aleatëve, mbështetës dhe garantues, në kohën 

e luftës dhe të zhvillimit të shtetit në paqë. 

Thelbi i Planit nuk ishte dhënia e pavarësisë - 

ajo hetohej se qe paracaktuar, por pranimi i 

rrjedhimeve që buronin nga shumetnia. Sa i 

kërkuar është emërtimi multietnik, për Kosovën 

i detyruar, për Serbinë një shpërblim, sa shqiptarët 

i la gojë hapur atë ditë e sot, sqarohet 

edhe me statistikë: aq serbë sa janë në Kosovë, 

ose edhe aq sa ishin në kohën më të artë 

të sundimit absolut të Serbisë atje, numerik- 

isht nuk mund t’i diktonte Kosovës shtetin 

shumëetnik. Por Serbia nuk u pajtua as me 

kaq dhe përpunoi politikën e kundërpavarësisë: 

i koncentroi serbët në veri për t’i përdorur 

lehtësisht në politikën bllokuese; manastiret 

e kishat, të shpallura zona të gjera veçanta, 

gati si ekstra territore, nuk e kënaqën; shtimi i 

numrit të komunave serbe iu dukën pak; serbishtja 

e shpallur gjuhë zyrtare çmohet si zbaticë 

e asaj gjuhe atje; vendet në kuvend, të fiksuara 

në numër të madh, përtej numrit sa mund 

të nxjerrë pakica, i keqpërdor; dhe e plot të tjera. 

Le të bëjmë një përqasje të Kosovës me Letoninë: 

në shtetin e vogël baltik, u organizua një 

referendum, për t’u vënë ose jo rusishtja si 

gjuhë zyrtare, duke qenë se atje një e treta e 

popullsisë janë rusë të zhvendosur aty, kryesisht 

që nga koha sovjetike. Referendumi e 

hodhi poshtë me rezultat njohjen e rusishtes 

si gjuhë zyrtare në Letoni. Po të organizohej 

një referendum i ngjashëm në Kosovë, serbishtja 

nuk do të mund të ishte gjuhë e barabartë 

me shqipen, sepse serbët në Kosovë 

janë ku e ku më pak se rusët në Letoni. 

Kompromis është „krijimi i një kombi tjetër“, 

- atij kosovar, dhe vijimi i thirrjes së Kosovës si 

emërvend në serbisht - Kosovo, edhe nga zyrtarë 

të lartë të Prishtinës, kur ata flasin në anglisht 

nëpër botë, a thua se, po të thuhet Kosovo 

e jo Kosova, nuk e marrin me mend cili është 

ky shtet. Kësaj i janë shtuar elemente të tjerë, si 

për një popull të ndryshëm nga ai i Shqipërisë: 

për shtetin shumëetnik, tjetër flamur, gjashtë 

yje, ngjyra blu, harta e vizatuar si territor i 

shumëetnisë, himn ndryshe. Të gjithë këto elemente, 

së thelli kënaqin Beogradin dhe pezmatuan 

shqiptarët, por Serbia i kundërshton të 

gjitha për pavarësinë, ndërsa shqiptarët i pranuan 

të gjitha si kompromis për pavarësimin. 

Njohjet domethënëse që ka siguruar Kosova, 

kanë një problem: vërtetë shtete të mëdha 

si Kina, Rusia, India e Brazili, të ashtuquajturat 

vende të BRIK-ut, me hijen e madhësisë së 

tyre, bëhen pengesë në shpejtimin e përmbysjes 

së njohjeve në favor të Kosovës, për të 

zënë vendin në OKB; por, më pengesë duket të 

jenë nëpër këmbët e BE-së, 5 vendet anëtare 

të saj, të cilat ajo s’ka fuqi t’i bindë a detyrojë të 

njohin pavarësinë, veçse kohë pas kohe u 

përsëritet thirrja: duhet ta njihni Kosovën! Por 

më keq se sa këto 5 shtete, Beogradi përdor 

pushtetin paralel dhe bllokimin në veri dhe mospjesëmarrjen 

e Kosovës në veprimtaritë ra- 

jonale. Serbia këtë e kryen thjesht dhe fort, 

sepse shtete ballkanike – Rumania, Greqia, 

Qipro dhe Bosnjë-Hercegovina, në mbështetje 

të Serbisë janë gati fanatike. Kjo, duke shtuar 

domosdoshmërinë që kanë BE dhe SHBA, por 

edhe vetë Kosova për një Serbi të demokratizuar, 

që t’i afrohet Brukselit, çuan në një kompromis 

tjetër, thuajse të papritur dhe mjaft të 

diskutueshëm në Kosovë: BE i ofroi Serbisë 

statusin e vendit kandidatit, por të mos penguar 

Kosovën në rajon. Serbia e pranoi kompromisin, 

por i kërkoi faktorit ndërkombëtar një 

kundërkompromis, që ta çonte Kosovën në kompromis, 

të hiqej Republika dhe të shënohej 

poshtë emrit Kosovo, Rezoluta 1244, që Kosova 

e llogarit diçka të shuar. Kosova, në të 

drejtën dhe ecjen e vet, gjendet e lodhur nga 

kompromiset pas kompromisit kryesor – pavarësinë 

dhe, me përvojat e veta, nga historia 

dhe aktualiteti, druan se po i thërrmohen nëpër 

tavolinat e politikës sakrificat e jashtëzakonshme, 

për shkak të sjelljes armiqësore të Serbisë. 

Shqiptarët nuk kanë asnjë iluzion: Beogradi 

bën hapa për të përfituar për pushtet dhe 

për të dëmtuar Kosovën, qoftë edhe duke cënuar 

kohezionin politik brenda saj, për shkak të 

kompromiseve që i duhet të bëj. Dilemat e 

njerëzve janë a mos Republika e tyre do t’u 

zëvendësohet me „Kosovo, 1244-GJND- 

17.2.2008“, domethënë, të kenë një shtet- kod, 

të etapave historike: Rezolutën 1244 të OKB 

të vitit 1999, opinionin e Gjykatës Ndërkombëtare 

të Drejtësisë më 22 korrik të vitit 2010 

dhe Deklaratën e Pavarësisë më 17 shkurt të 

vitit 2008. Edhe shembujt që sillen s’janë të 

barasvlefshëm: Italy, France, Germany (pa republikë) 

nuk janë njëlloj me Kosovo (pa Republikë), 

sepse republika e tyre nuk tronditet 

nga asgjë, kurse Kosova e ka republikën të 

brishtë, që mbahet vetëm nga dy shtylla – sakrificat 

e mëdha të popullit dhe mbështetja e aleatëve 

perëndimorë. Të gjitha kompromiset e 

vështira të Kosovës janë ecje në teh të briskut, 

ato janë si zerot, të pakta a të shumta, që marrin 

vlerë kur u vihet përpara shifra 1. Dhe, shifra 1, 

për shqiptarët, janë SHBA si garantues, tek të 

cilët Kosova ushqen besim të jashtëzakonshëm, 

edhe kur kryen kompromise të vështira. 

Asnjë hutim s’duhet pasur: pa SHBA çfarë do të 

ishim? Deklarata e Hilary Clinton, vjen në emër 

të qeverisë së SHBA, të Departamentit t ë Shteti 

dhe të vet Klintonëve, që janë në themel të 

çlirimit dhe pavarësimit të Kosovës.

Viti 2013 shënon fillimin e ndërtimit të projektit në të gjithë trasenë e tij 

Gazsjellësi Trans-Adriatik do 

sjellë në buxhetin e shtetit çdo 

vit 100 milionë euro të ardhura 

Një nga projektet më të mëdha në 

sektorin energjetik në rang ndërkombëtarë 

ai i Trans-Adriatik, që do të 

përfshijë edhe Shqipërinë me një investim 

me më shumë se 1 miliardë 

euro, do të sjellë çdo vit 100 milionë 

euro të ardhura për buxhetin e shtetit. 

Kreu i grupit ndërministror për 

negociatat e projektit TAP, Majlind 

Lazimi u shpreh dje se ky projekt si 

një nga investimet më të mëdha në 

vend, përveçse do ta përfshijë Shqipërinë 

në hartën e përcjelljes së 

gazit në Europë do të ketë edhe përfitime 

fiskale dhe tregtare. 

„Krahas përfitimeve ekonomike, 

projekti i TAP do nxisë dhe punësimin, 

veçanërisht në zonat të cilat do përshkojë. 

Projekti me më shumë se 1 

miliardë euro investime, do gjenerojë 

çdo vit në arkën e shtetit 100 milionë 

euro të ardhura“, u shpreh Lazimi. 

Aktualisht sipas koordinatorit të 

TAP, Lazimi, negociatat kanë avancuar 

në dy drejtime si për arritjen e 

marrëveshjes mes qeverisë dhe TAP 

për lejet e nevojshme ashtu edhe në 

rang ndërqeveritar mes vendeve të 

përfshira në projekt. Ndër të tjera 

koordinatori i TAP u shpreh se viti 

2013 do të shënojë fillimin e ndërtimit 

të projektit në të gjithë trasenë e tij si 

tokësore ashtu edhe ajror. 

Hapat e parë të studimit kanë nisur 

tashmë në pjesën veriore të bregdetit 

Adriatik në Vlorë. Prej disa vitesh 

ekspertët e TAP kanë nisur studime 

të ndryshme në atë pjesë të territorit 

shqiptar ku do të kalojë gazsjellësi, 

kryesisht për impaktin mjedisor, social 

dhe ekonomik. Rezultatet kanë 

treguar se vendi ynë është një nga 

pikat kyçe të tranzitit si nga ana 

strategjike ashtu edhe ekonomike. 

Konsorciumi i gazit natyror në Azerbajxhan 

përzgjodhi këtë javë, si 

variant më të mirë gazjellësin që kalon 

nga Shqipëria. Konsorciumi 

Kompanitë italiane dhe ndërkombëtarizimi i Shqipërisë 

”Reformat e kanë kthyer Shqipërinë në vend tërheqës për investitorët e huaj“ 

Në një editorial të prestigjiozes 

italiane „Il sole 24“, pasqyrohen në 

detaj zhvillimet dhe progreset e fundit 

që vendi ynë ka bërë gjatë këtyre 

viteve të fundit. Në shkrimin me titull 

„kompanitë italiane dhe ndërkombëtarizimi 

i Shqipërisë“, kjo media u bën 

thirrje investitorëve të huaj, kryesisht 

italianëve t’i drejtohen Shqipërisë për 

të financuar pasi, sipas saj është një 

vend ku ja vlen të investosh. 

Vendi i shqiponjave, citohet në 

shkrim, ka përmbushur hapa të 

rëndësishëm kundrejt një ekonomie 

më moderne të tregut në gjendje të 

thithë investimet e huaja direkte kryesisht 

për bizneset e vogla dhe të 

mesme. E gjithë kjo komenton artikulli 

është arritur falë procesit të 

privatizimit të aseteve kryesore shtetërore 

dhe me reformat ligjore për 

të drejtat e biznesit, ato sociale e 

fiskale që sigurojnë një klimë të favorshme 

për operatorët ekonomik të 

huaj. 

Më tej në editorial citohen ligjet e 

ngushtoi numrin e projekteve për 

gazsjellësit që do të furnizojnë tregjet 

europiane, duke refuzuar planin 

që mbështetej nga qeveritë greke 

dhe italiane. Konsorciumi që përbëhet 

nga kompanitë British Petrolium, 

„Statoil“ dhe kompania shtetërore 

e Azerbajxhanit, „Sokar“ kanë 

hedhur poshtë variantin rival Interconnector 

Turqi, Greqi-Itali duke favorizuar 

gazjellësin Transadriatic, 

TAP. Vitin e kaluar partnerët e konsorciumit 

nisën procesin e tenderimit 

për të përzgjedhur një rrugë për 

transportin e gazit në Europë. Dy projekte 

u përzgjodhën për të sjellë gazin 

drejt Italisë, ku tashmë i favorizuar 

është Gazjellësi TAP, i cili parashikon 

kalimin e gazit nga Azerbajxhani, Tur- 

aprovuara në Parlamentin shqiptar 

për mbrojtjen e investitorëve duke u 

harmonizuar me standardet e BE. 

Një nga ligjet kryesore është ai i trajtimit 

në mënyrë të barabartë te biznesit 

vendas dhe atij të huaj dhe ku 

të gjithë sektorët janë të hapur për 

të gjithë operatorët e huaj. Ndër të 

tjera citohet edhe paketa fiskale që 

qeveria ka miratuar mbi taksën standarde 

të sheshtë në kuotën e 10 për 

qind për të ardhurat e bizneseve dhe 

kompanive. Me një taksë të tillë shkruan 

e përditshmja italiane, Shqipëria 

ka bërë më të mirën në këtë 

fushë krahasuar me vendet e tjera 

të Ballkanit për të tërhequr investitorët 

ndërkombëtarë. Po kështu një 

tjetër përfitim i të huajve për të investuar 

në Shqipëri janë edhe kontributet 

e ulëta të sigurimeve shoqërore. 

Shkrimi i „il sole 24 ore“, nuk lë 

pa përmendur të gjitha vlerësimet e 

institucioneve ndërkombëtare si BB, 

IFC, mbi lirinë ekonomike e „doing 

qia, Greqia, Shqipëria dhe më pas 

në rrugë detare drejt Italisë. Gjatësia 

e tij nënujore nga Shqipëria në Itali 

është 115 km. Shuma e investimit 

për këtë projekt parashikohet të 

kalojë vlerën e 1 miliard eurove. „British 

Petrolium“ tha se ky projekt përfaqëson 

një ofertë më të mirë, bazuar 

në tetë kritere duke nisur që nga 

leverdia e deri tek mundësitë më të 

favorshme për ndërtimin e tij. 

Qeveria shqiptare është shprehur 

në mbështetje të gazsjellësit TAP 

dhe ka deklaruar se do të bëjë gjithçka 

që ky projekt të realizohet. Rrëzimi 

i projektit që kalonte nga Greqia, vendim 

i marrë për shkak të problemeve 

të krizës në këtë vend, favorizon më 

tepër Shqipërinë. 

bisness“ duke cituar se Shqipëria 

është lideri i Ballkanit në mbrojtjen 

e të drejtave të investimeve të huaja 

direkte. Në editorial nuk është harruar 

të përmendet edhe lidhja tregtare 

mes të dy vendeve. Rritja e të 

ardhurave për frymë për klasën e 

mesme shqiptare ka shënuar një 

rritje të kërkesës ndaj produkteve 

„Made in Italy“ në të gjithë sektorët 

që nga ai i veshmbathjes e deri te 

teknologjia dhe makineritë. Pikërisht 

në këta sektorë, këshillon gazeta, 

duhet të përqendrohen investitorët 

italianë. Por shton më tej edhe sektorin 

e infrastrukturës, si ai i rrugëve 

rurale apo edhe atë hekurudhor. 

Kjo media e rëndësishme italiane, 

ka evidentuar edhe sektorë të 

tjerë ku mund të përfshihen kompanitë 

e huaja siç është ai i mjedisit, 

i energjisë dhe turizmit. Nëse 

bregdeti shqiptar do të shfrytëzohej 

mirë, vendi i shqiponjave do të kthehej 

në një pol turistik i një bukurie të 

rrallë, përfundon shkrimi. 


POLITIKE 

Komandanti i ISAF, Nënkolonel David. E. M. Jones, letër 

ngushëllimi familjes së „Dëshmorit të Atdheut“, Feti Vogli 

„Kapiten Vogli ra pre 

e një zjarri të befasishëm, 

ai iu përgjigj me trimëri 

e kurajë këtij sulmi“ 

Komandanti i Skuadronit të Dytë të Ushtrisë së SHBA-ve, N/ 

Kolonel, David. E. M. Jones, që operon në kuadër të misionit ISAF 

në Afganistan, me të cilin Forcat Speciale Shqiptare kryejnë misionin 

e tyre në Kandahar, i ka dërguar familjes së kapitenit Feti Vogli 

dhe Shtabit të Përgjithshëm të Forcave të Armatosura një letër 

ngushëllimi në të cilën sqaron edhe rrethanat e rënies në krye të 

detyrës të dëshmorit të atdheut, kapitenit Feti Vogli. 

Nënkolonel David Jones shprehet në këtë letër se kapiteni Feti 

Vogli ra pre e një zjarri të befasishëm të një efektivi të policisë 

afgane në pikën e kontrollit, ndërsa ai iu përgjigj këtij zjarri me 

trimëri e kurajë. Kapiteni shqiptar Feti Vogli humbi jetën në krye 

të detyrës në 20 shkurt në Kandahar të Afganistanit . Kapiteni Feti 

Vogli u varros i mbuluar me flamurin shqiptar dhe me nderimet më 

të larta. Po në këtë mision mbeti i plagosur edhe Nëntetar Aleksandër 

Peci, i cili fatmirësisht arriti të shpëtojë nga plagët e marra 

nga mitralozi i befasishëm i policit afgan. Kapiten Feti Vogli ishte 

një ushtarak karriere i shkëlqyer dhe si rezultat i arritjeve në detyrë 

është dekoruar disa herë me medalje ndryshme si, Medalja e Karrierës. 

Medalja për Shërbime Ndërkombëtare. Medalje për shërbime 

të Shquara nga ministri i Mbrojtjes në vitin 2010. Nga data 

16.012012 është dërguar me mision luftarak „EAGLE 4“ në përbërje 

të Batalionit të Forcave Speciale në Kandahar të Afganistanit. 

Teksti i plotë i letrës: 

Departamenti i Ushtrisë 

Shtabi Qendror 

Skuadroni i 2-të 

Baza e Përparuar Operacionale „Spin Boldak“ 

Drejtuar: Familjes së Kapiten Feti Vogli, 

Shefit të Shtabit të Përgjithshëm të FA Shqiptare, 

Komandës së Forcës Tokësore 

Dëshiroj të shpreh ngushëllimet e mia të sinqerta për humbjen e të 

dashurit tuaj. Fetiu po kryente një mision humanitar jashtëzakonisht të 

rëndësishëm në ditën që ndodhi incidenti tragjik. Ai po eksploronte mënyrat 

se si mund të ndërtohej një shkollë dhe një qendër shëndetësore në një zonë 

të quajtur Robat, ku komuniteti lokal ka nevoja jetike për arsimim më të 

mirë dhe infrastrukturë shëndetësore më të mirë. Fetiu po kryente një mision 

rikonicioni në Distriktin Spin Boldak, në Afganistanin Jugor së bashku 

me kontingjentin e tij të Forcave Speciale Shqiptare „Eagle 4“, si dhe 

me trupa nga skuadroni i Kavalerisë e anëtarë të policisë afgane. 

Gjatë operacionit, një polic i pabesë afgan, në mënyrë krejt të befasishme 

hapi zjarr dhe plagosi Fetiun dhe dy ushtarë të tjerë të koalicionit. 

Një komandant afgan i Pikës së Kontrollit u përpoq të reagonte shpejt për 

të neutralizuar agresorin, por gjithsesi plagët e Fetiut rezultuan shumë të 

rënda. Ata që ishin të pranishëm në këtë ngjarje e përshkruan të gjithë 

reagimin dhe sjelljen e Fetiut pas këtij sulmi të befasishëm si heroik. Pa 

asnjë dyshim, ai luftoi me një kurajo absolute, me nder e dinjitet duke 

dhënë dhe jetën e tij. Ai u qëllua ndërsa përpiqej që ta bënte jetën e të 

tjerëve më të mirë. Për këtë arsye, ju siguroj që Fetiu është për ne një hero, 

që do të nderohet e do të ketë nderimet tona më të larta, ndërsa vazhdojmë 

misionin tonë në Afganistan. 

Ai ishte një luftëtar trim e i respektuar, ndaj dhe do të mbetet gjithnjë 

në mendjet dhe zemrat tona, ndërsa ne do të mbarojmë punën që ai filloi në 

Provincën e Kandaharit. Qëllimi im është që Fetiu të jetojë gjithnjë në 

zemrat tona nëpërmjet fitoreve të vazhdueshme ndaj Talibanëve, dhe nëpërmjet 

paqes që ne po arrijmë për popullin afgan të drobitur nga lufta. Sakrifica 

e tij do të jetojë gjithnjë në shpirtin e një partneriteti të qëndrueshëm 

e të pashkatërrueshëm që ekziston ndërmjet ushtarëve të skuadronit tim 

dhe operatorëve special të Forcave Speciale Shqiptare. 

Edhe një herë, ngushëllimet e mia më të thella për ju dhe familjen tuaj. 

Do të ndjejë mungesën e kapitenit Feti Vogli dhe ndikimin e tij pozitiv në 

mjedisin e luftës në Afganistan. 

Sinqerisht, 

N/Kolonel, David. E. M. Jones 

Komandant i Skuadronit të Dytë 


FORUM 

Fokus/Ruhet nderi i 

Ajnshtajnit – 

shpejtësia e neutrinos 

është matur gabim 

Pjesëzat nuk mund të fluturojnë 

më shpejt se drita. Një eksperiment 

në qendrën kërkimore CERN 

pati zbuluar në shtator pjesëza më 

të shpejta, por kjo për shkak të një 

gabimi në matje. Në fund të muajit 

shtator 2011 studiuesit e Qendrës 

Kërkimore CERN në Gjenevë 

dolën në publik duke deklaruar se 

kanë vëzhguar neutrino, që ka 

mundësi të jenë më të shpejta se 

drita. Kjo do të kishte hedhur poshtë 

teorinë e relativitetit të Ajnshtajnit, 

të vitit 1905. Por një kontroll i 

eksperimentit tregoi se Ajnshtajni 

kishte të drejtë. Një gabim në matje 

shpjegon mbase ndryshimet minimale 

të kohës. Neutrinot ishin 

vetëm 0,025 promille më të shpejta 

se drita. Një kabëll fibrash xhami 

dhe një aparat sinkronizimi të dhënash 

GPS mund të kenë shkaktuar 

gabimin në matje. 

Tani testi duhet të provohet sërish 

në muajin maj. Në projektin 

Opera shkencëtarët e qendrës 

kërkimore CERN në Gjenevë godasin 

nën tokë neutrino në drejtim 

të Gran Sasso-Massiv në Abruzzo 

të Italisë. Pjesëzat, që vijnë atje, 

do të maten në një laborator nëntokësor 

me një detektor OPERA 

(Oscillation Project with Emulsiontracking 

Apparatus). Neutrinot janë 

pjesëza të vogla, për të cilat shkëmbinjtë 

nuk paraqesin 

pengesë. Prandaj ato quhen 

“pjesëzat fantazmë”, sepse depërtojnë 

pa u kuptuar në materie dhe 

trupin e njeriut. Neutrinot bashkëveprojnë 

rrallë me materie të 

tjera dhe janë elektrikisht neutrale. 

Në Gjenevë shkencëtarët prodhojnë 

një rreze pjesëzash, i cili 

drejtohet mbi Gran Sasso-Massiv. 

Nga kjo rreze, që përbëhet nga 

pjesëza të ndryshme, vetëm neutrinot 

mbërrijnë pas 730 kilometrash 

objektivin e tyre. Eksperimenti 

kryhet për të marrë një dëshmi të 

luhatjeve të neutrinove. Aty kemi të 

bëjmë me një ndryshim të tipeve 

të neutrinove, të pranuar teorikisht, 

por të pa provuar në praktike. Këto 

luhatje ndodhin, nëse neutrinot 

kanë një masë, sado të vogël. 

Nëse këta shkencëtarë mësojnë 

në këtë mënyrë më shumë për 

masën e neutrinove, atëherë mund 

të kuptojnë edhe karakteristikat e 

masës se pjesëzave të tjera elementare. 

Neutrinot vijnë në Gran 

Sasso në rreth 2,4 milisekonda. 

Ardhja e tyre mund të kapet në laborator 

në 10 nano- sekonda (10 të 

miliardat e sekondës). Përveç 

kësaj, distanca e fluturimit sipas 

të dhënave të CERN-it është matur 

me saktësi 20 centimetra. Që 

prej fillimit të eksperimentit studiuesit 

kanë ndaluar kohën e fluturimit 

të rreth 16 mijë neutrinove, 

duke arritur kështu një siguri relativisht 

të madhe statistikore. 

Ndërkohë që një shkencëtar reagoi 

me eufori në muajin shtator 

për zbulimin e pjesëzave të shpejta, 

njoftimi i zbulimit u pa në 

mënyrë skeptike nga shkencëtarë 

të tjerë. “Teoria e relativitetit është 

një nga gurët themelorë të fizikës,” 

thotë Johan Bijnens, fizikant në 

Universitetin e Lundit në Suedi. 

“Nëse ajo nuk do të ishte e vërtetë, 

ne do ta kishim të vështirë të ndaheshim 

prej saj”. 


Me paketën për Greqinë, Europa i tha 

lamtumirë solidaritetit që solli themelimin e BE-së 

“Financial Times” 

Disa fjalë janë vetëm të kontinentit 

evropian. Është e rrallë të dëgjosh 

britanikët dhe amerikanët të flasin për 

“solidaritet”. Kjo fjalë i përket konsensualizmit 

monoton (kështu u duket 

anglo-saksonëve) të kapitalizmit social 

dhe profetëve të unitetit evropian. 

Por kohët e fundit solidariteti është 

tretur, dhe kjo shpjegon pse euroja 

dhe Bashkimi Evropian, janë në vështirësitë 

që janë. Një tjetër javë, një 

tjetër. Marrëveshja që i ka shërbyer 

për të mbështetur Greqinë, ka shërbyer 

për të fituar disa kohë ekstra. 

Çfarë vlen më shumë – edhe pse të 

paktën ne jemi të udhëhequr që të 

besojnë – që plaga po shërohet. 

Edhe një herë. Megjithatë, ajo duhet 

të jetë e qartë se, brenda kuadrit të 

përgjithshëm, falimentimi i fundit 

është një ngjarje tërësisht e papërfillshme. 

Në qoftë se Greqia dëshiron të 

shmangë kolapsin ekonomik dhe 

sociale i nevojiten së paku dy gjëra 

të para, nga të cilat varet nëse do të 

mbesë në euro ose do të dalë. E para 

është përcaktimi politik për të reformuar 

rrënjësisht ekonominë e shtetin 

dhe e dyta është disponueshmëria 

e shteteve të tjera evropiane 

për të shlyer llogarinë e mashtrimeve 

dhe dështimeve të qeverive të mëparshme 

greke. 

Pyetja është kjo: një marrëveshja 

e tillë është e mundur? Të gjitha 

shenjat nuk janë inkurajuese. Pas 

fyerjeve që shënojnë marrëdhëniet e 

Greqisë me partnerët e saj në zonën 

e euros është shembja e plotë e besimit. 

Shumë evropianë - dhe po 

them vetëm gjermanët - nuk besojnë 

se politikanët athinas mund të 

mbajnë premtimet e tyre. Shumë 

grekë besojnë se kërkesat e tyre 

pjesë e asketizmit drakonian në këmbim 

të lehtësimit të borxheve janë 

hartuar për t’i ndëshkuar më shumë 

se rehabilitimin e tyre. Një vëzhgues 

i paanshëm do të thoshte se të dyja 

palët kanë pjesërisht të drejtë. 

Nga njëra anë, Greqia mund të 

konsiderohet si një përjashtim. Ajo 

është e vogël dhe e ndryshme. Kombet 

e tjera të periferisë së zonës së 

euros kanë marrë - në një masë të 

madhe apo të vogël - mundësinë e 

ofruar nga BE-ja që të bëhen një vend 

modern e shtet evropian. Irlanda, 

pavarësisht nga të gjitha fatkeqësitë 

e saj, ka lulëzuar dhe ka vendosur 

veten si një komb të sigurt për aftësitë 

për t’u çliruar nga varësia historike 

prej Mbretërisë së Bashkuar. Spanja 

ka hyrë me entuziazëm në modernitet. 

Politikanët grekë, megjithatë, nuk 

e kanë bërë kurrë dhe as nuk kanë 

marrë mundimin. Parë nga Athina, 

BE-ja është vetëm një burim i pasurisë, 

jo një frymëzim politik. 

Portugalia ishte e ngadaltë në procesin 

e saj të modernizimit: ekonomia 

e saj - si ajo greke - është mjaft keq, 

por të paktën elita e saj politike ka 

treguar vendosmëri për të rifituar terrenin 

e humbur. Pra besimi nuk është i 

dëmtuar. Politikëbërësit në Bruksel dhe 

Berlin nuk kanë asnjë problem që të 

deklarojnë se Greqia dhe Portugalia 

janë dy gjëra të ndryshme. 

Dallimi nuk është aq i lehtë sa 

politikanët do të donin: arsyeja pse 

Greqia është bërë kaq e rëndësishme 

- megjithëse përfaqëson 

vetëm pak pika përqindjeje në 

produktivitetin e përgjithshëm të 

zonën e euros - varet nga fakti që 

politikëbërësit kanë lejuar që ajo të 

vlente më shumë e për më të tepër të 

rrezikojë të ardhmen e zonës euro. 

Prekja nuk është një produkt i ekonomisë, 

por i politikës. 

Nëse tregjet do të ishin të bindur 

se Greqia është një përjashtim, Greqia 

do të kishte qenë me kohë e vendosur 

në një lloj karantine. Në vend 

të kësaj ajo u konsiderua si një provë 

e vullnetit politik në të gjithë bordin. 

Nëse ju doni, ne mund ta përcaktojmë 

si një test solidariteti të zonës euro. 

Solidariteti – siç ka shpjeguar 

kohët e fundit një studim me thellësi 

- mund të jetë dy llojesh. Ka një bashkëpunim 

të thjeshtë të kompromisit 

– një politikë të përbashkët sigurimi 

kundër mundësisë së kësaj apo 

asaj fatkeqësie – dhe është vetë-interesi 

personal që çon qeveritë që të 

përputhen me objektivat kombëtare 

në një strategji të përbashkët dhe të 

mbështetur të integrimit. 

Bashkimi Evropian është ndërtuar 

në llojin e dytë të solidaritetit. Gjashtëdhjetë 

vjet më parë ai ishte relativisht 

i thjeshtë. Mizoritë e dy luftërave 

botërore, kërcënimi i Bashkimit Sovjetik 

dhe inkurajimin e Shteteve të 

Bashkuara i dha një logjikë të pakundërshtueshme 

për atë që etërit 

themelues e quajtën Procesi i krijimit 

të ngrehinës europiane. 

Jo vetëm ideal – Solidariteti nuk 

ishte një ideal abstrakt i ëndërrimtarëve 

federalistë. Ishte pjesë e 

një llogaritje pragmatike të interesave. 

Kjo i mundësoi Francës të pohonte 

lidershipin e saj politik, dhe 

Gjermanisë për të rindërtuar ekonominë 

dhe për të mbajtur gjallë perspektiva 

e ribashkimit, ndërsa Italia mund 

të aspironte për modernizimin dhe 

shtetet e vogla ishin në gjendje për 

të siguruar një rol në punët e kontinentit. 

Sigurisht, solidariteti ishte gjithashtu 

në gjendje të kishte si levë një 

altruizëm fisnik dhe miqësinë mes 

popujve, por ajo filloi si një interes i 

thjeshtë privat. 

Monedha e vetme ishte shprehja 

e fundit e kësaj konvergjence të interesave 

kombëtare dhe reciproke: 

ajo simbolizonte konkretisht idenë se 

e ardhmja politike dhe ekonomike e 

anëtarëve të saj ishte ndërlidhur në 

mënyrë që të bënte të mundur konvergjencën 

e sovranitetit. Fatkeqësia 

e madhe e këtij projekti ishte që të 

nisej në momentin kur shumica e 

arsyeve të tjera të solidaritetit - kujtimet 

e Luftës së Dytë Botërore, 

kërcënimi ekzistencial i komunizmit, 

një Gjermani e ndarë - po fillonin të 

mos ishin më prezent. 

Ka akoma shumë arsye pse kombet 

e Evropës kanë një interes për 

të punuar së bashku. Më e dukshmja 

është nevoja që të kenë një zë në 

një botë që gjithnjë e më shumë i 

takon dikujt tjetër. Gjermania, Franca 

dhe Mbretëria e Bashkuar janë 

shumë të vogla për këtë botë. Por, 

ato janë të rëndësishme për të mbajtur 

gjallë ambiciet për zhvillimin e 

rregulloreve të tregtisë, për të trajtuar 

dhe zgjidhur ndryshimin e klimës, për 

të siguruar furnizimin me energji, apo 

të promovuar demokracinë dhe stabilitetin 

– prandaj është urgjente të 

ruajmë paqen në kontinent Evropian. 

Solidariteti është kthyer në pah 

gjatë krizës së euros, në variantin e 

vet të kompromisit dhe solidaritetit të 

shumës zero: vendet kreditore do ta 

bëjnë këtë vetëm nëse vendet debitore 

do të bëjnë kundërpjesën. Ju 

mund të thoni se kjo është më mirë 

se asgjë. Deri tani gjërat janë ende 

duke shkuar përpara. Por kjo nuk 

mjafton për të shpjeguar përse taksapaguesit 

e Evropës veriore duhet 

të paguajnë borxhet e Evropës 

Jugore, apo pse ata duhet të marrin 

në konsideratë reformat e dhimbshme 

si një mundësi më tepër se 

një dënim. Për këtë arsye është e 

nevojshme një tjetër lloj i solidaritetit. 

PASQYRA E NJË REGJIMI SHTYPËS 

Nga Courtney Brook 

Shkrimtari francez Gay Sorman 

po e vizitonte artisten kineze Liu 

Xia në Pekin, kur gabimisht u fut 

në dhomën e gjumit të banesës 

së saj të vogël dhe zbuloi se ajo 

ishte suvatuar me “bebe të shëmtuara”. 

Kështu i përshkruan, Liu, 

gruaja e aktivistit të burgosur për 

të drejtat e njeriut dhe fituesit të 

çmimit Nobel për Paqe Liu Xiabo, 

kukullat ekspresive të shtypura në 

bardh e zi, që aq shumë e trembën 

Sormanin. Falë përpjekjeve të tij, 

ato u nxorën nga Kina. Këto kukulla 

paraqesin një pamje të rrallë të 

izolimit nën regjimin shtypës. “Liu 

Xia ndjehej pak e turpëruar sepse 

askush, përveç një grupi të ngushtë 

të miqve të saj në Kinë, s’i kishte 

parë këto fotografi. Ajo tha”, kjo 

është një punë personale, nuk është 

për t’u ekspozuar.’ Unë isha 

shumë i impresionuar nga forca e 

këtyre fotografive dhe i thashë se 

këto fotografi gjithsesi se duhet t’i 

tregohen publikut”, thotë Sorman. 

Njëzetegjashtë fotografi, të cilat 

Sorman, thotë se janë përfaqësim 

metaforik i vuajtjeve të Lius dhe 

popullit kinez në përgjithësi- janë 

përmbledhur në ekspozitën e qua- 

jtur “Forca e heshtur e Liu Xia-s”. 

Fotografitë janë ekspozuar në 

Akademinë Italiane të Universitetit 

Kolumbia në Manhaten. Liu - që 

më shumë njihet për poezitë e saj 

- ka bërë qindra fotografi të “bebeve 

të shëmtuara” në mes të vitit 

1995 dhe 2005, një periudhë kjo, 

gjatë së cilës, ajo dhe burri i saj 

ishin izoluar shpesh në shtëpinë e 

tyre nga ana e autoriteteve. Ajo ka 

përdorur një kamerë ruse të viteve 

të ‘70-ta dhe ka zhvilluar rreth 50 

fotografi duke e kthyer kuzhinën e 

saj të vogël në një dhomë të errët. 

“Pothuajse të gjitha fotografitë 

janë bërë me një kamerë të vogël, 

pa drita në apartamentin e tyre 

të vogël. Ajo ka qenë në gjendje 

që të ndërtojë të gjitha këto 

rrëfime dramatike dhe metafora 

me mjete shumë të pakta teknike. 

Mendoj se kjo kontradiktë, i 

bënë fotografitë kaq impresive”, 

ka thënë Sorman. Ai tha se në 

vitin 2010 – mes dënimit të gjatë 

të Liu Xiaobo dhe arrestit të saj 

shtëpiak- ajo ia ka dhënë atij lejen 

që 30 fotografi të ekspozohen 

jashtë vendit. Ekspozimi i tyre 

publik në Kinë do të ishte i pamundur. 

Sorman thotë se duke u 

përpjekur që t’i nxjerrë fo- 

tografitë nëpër kufi, ka mundur 

të tërheqë vëmendjen, andaj ia ka 

lënë këtë detyrë miqve të Lius, të 

cilët i kanë kontrabanduar jashtë 

Kinës një nga një. 

Liu Xiabo, një shkrimtar dhe 

aktivist politik, është dënuar në 

dhjetorin e 2009 me 11 vjet burg 

nën akuzat “se ka nxitur përmbysjen 

e pushtetit”, duke e lidhur 

rolin e tij me Kartën 08, një manifest 

që bën thirrje për demokraci 

më të madhe dhe liri 

ekonomike. Pasi që ka vizituar 

burrin e saj në burg, pas njoftimit 

se ka fituar çmimin Nobel për 

paqe, Liu Xia, 52, është vënë nën 

arrest shtëpiak dhe që nga 

atëherë është ndërprerë komunikimi 

me të. Sorman tha se 

metaforat në fotografi ofrojnë 

mesazh të qartë për çiftin. “Kur 

ke një fotografi të Liu Xia-s, që 

portretizon Liu Xiabon, i cili 

mban një kukull në gjoksin e tij, 

dhe kukulla është duke qarë, kjo 

përfaqëson popullin kinez në 

gjoksin e Liu Xiabos. Kur sheh 

një tjetër kukull, që ështe e lidhur 

me spango mes librave, ajo përfaqëson 

Liu Xiabon nën arrest 

shtëpiak dhe i rrethuar me libra”, 

shpjegon Sorman. Mesazhet tjera 

thotë ai janë më abstrakte dhe lidhen 

në përgjithësi me popullin 

kinez. “Në fotografinë, ku një nga 

kukullat gjuhet me një gur të 

madh, dhe në gur janë figurat 

antike kineze që datojnë qe 5 mijë 

vjet, jepet mesazhi se kinezët do 

të jenë të lirë, kur ta heqin qafe 

peshën e historisë”, nënvizon 

Sorman. Ai tha mesazhi i shtypjes 

që jepet përmes kukullave 

nuk është specifik vetëm për 

Kinën. “Liu Xia mund të jetë artiste 

në Birmani, ose Zimbabve 

dhe të bëjë fotografi të njëjta”, tha 

ai. Ai shtoi se se ndërsa askush 

nuk mohon regjimin shtypës, Liu 

përfaqëson një lëvizje kulturore 

në rritje, që vetëshprehet, pa marrë 

parasysh pasojat. “Po që se 

shkon në Kinë, do ta shohësh 

lindjen e kësaj shoqërie civile. 

Njerëzit flasin me mendjen tyre. 

Do ta zbuloni ekzistimin e një 

rrjeti nëntokësor artistësh dhe 

Liu Xia është pjesë e kësaj rilindje 

kulturore”. “Forca e Heshtur” e 

Liu Xia-s do të jetë e hapur deri 

më 1 mars, pastaj fotografitë do të 

ekspozohen në Madrid dhe Hong 

Kong. 

Marrë nga “Evropa e Lirë”

Protestë e kryesisë së ADK-së 

për dhunimin e 

bustit të Dom Shtjefën Kurtit 

Kryesia e Partise Aleanca 

Demokristiane proteston ne lidhje 

me aktin e shemtuar te ndodhur 

ne oborrin e Kishes Katolike te 

Gurëzit ne Rrethin e Kurbinit, ku 

persona te panjohur kane dhunuar 

bustin e Dom Shtjefen Kurtit, 

meshtarit katolik te pushkatuar 

nga sistemi komunist ne Shqiperi. 

ADK e konsideron kete akt te 

shemtuar provokativ, me prapavije 

politike dhe fetare per te goditur 

veprën njerezore te klerikut shqiptar 

ne shërbim te besimit ndaj 

zotit si e drejte universale ne nje 

sistem demokratik, vepër e vleresuar 

nga pjesa antikomuniste e 

popullit shqiptar dhe nga personalitete 

te larta te politikes dhe gazetarise 

shqiptare mbas viteve 90, por 

edhe nga popuj e personalitete te 

larta te vendeve te ndryshme 

demokratike si SHBA, Franca, Italia, 

Vatikani, etj. 

ADK denoncon faktin se kjo 

veper e shemtuar ndodhi menjehere 

mbas nje prononcimi publik 

IN MEMORIAMM/IMZOT NIKË 

PRELA NË PËRVJETORIN E VDEKJES 

Duke shfletuar kalendarin historik, 

më 25 shkurt përkujtojmë 

ipeshkvin imzot Nikë Prelën në 16 

vjetorin e vdekjes. Imzot Nikë 

Prela, lindi në Kotorr të Malit të 

Zi më 3 qershor 1918. Ndoqi 

rrugën e meshtarisë që e çoi në 

detyrën e shërbimit të artë ipeshkvnor 

në dioqezën e lashtë të Shkup-Prizrenit, 

ku shërbeu si bari i 

kujdesshëm nga viti 1970 deri në 

vdekje më 1996. Jetoi me Zotin e 

për Zotin, me popullin e për popullin, 

duke shkrirë të gjitha energjitë 

e veta për ta ndriçuar me 

dritën e Ungjillit. Si meshtar, 

punoi me të gjitha forcat, me fjalë 

e me vepra për të kumtuar Ungjillin 

e Krishtit; si ipeshkëv, tregoi 

kujdes të veçantë për thirrjet 

meshtarake e talentet e ri, duke i 

hapur rrugën lulëzimit të veprimtarisë 

fetare, kulturore e atdhetare. 

Botoi një sërë veprash, ndërmjet të 

cilave, Fjalorin Biblik. 

Si atdhedashës, të cilit i dhimbej 

vendi e populli i vet, trokiti 

portë më portë në zyrat e larta kudo 

nëpër botë për të mbrojtur me shkopin 

e bariut, grigjën që i qe besuar, 

rrethuar nga ujqër të uritur. 

Dha kështu një kontribut të 

shquar në ndërkombëtarizimin e 

çështjes shqiptare, posaçërisht atë 

të Kosovës. Imzot Nikë Prela 

ne disa TV per mosgjetjen ende te 

eshtrave te Dom Shtjefen Kurtit 

dhe te ish-te pushkatuarve te tjere 

politik nga sistemi kriminal komunist 

ne Shqiperi. Kryesia e Partise 

Aleanca Demokristiane e konsid- 

thoshte shpesh: “Populli shqiptar 

ende nuk ka dal në skenë, sepse 

me shekuj ka qenë i ndrydhur e ka 

vuajtur shumë. Ky “kapital” flijimi 

e gjaku që është derdhur pafaj 

na dhuroi Gjergj Kastriotin – 

Skënderbeun dhe Nënë Terezën. E 

kjo është vetëm një “hyrje” e antifonë 

e njerëzve të mëdhenj që kemi 

pasur dhe do t’i kemi”. 

Dr. Ibrahim Rugova në takim me 

imzot Nikë Prelën me rastin e 300vjetorit 

të vdekjes së ipeshkvit të 

jashtëzakonshëm shqiptar imzot 

Pjetër Bogdanit dhe të ngritjes së 

bustit të tij në oborrin e Kishës 

Katolike në Prishtinë më 10 dhjetor 

1989, mes tjerash tha: “Shkëlqesi, 

tani kemi mbetur pothuaj se pa 

asnjë strukturë. Ju e Kisha Katolike 

keni mundësi ta paraqitni 

gjendjen tonë në botë dhe t’ na 

mbroni, siç bëri gjatë shekujve 

kleri ynë, sidomos imzot Pjetër 

Bogdani e shumë të tjerë… Bota 

ka besim në ju. Ne duhet të bashkëpunojmë 

sa më tepër…”. 

Imzot Nikë Prela iu përgjigj dr. 

Ibrahim Rugovës me këto fjalë: 

“Kisha jonë është e do të jetë gjithmonë 

me popullin e nëpërkëmbur. 

Pa popull s’ do ta kemi as Kishën. 

Çdo shqiptar është vëllai apo motra 

ime… Unë në popullin tim shqiptar 

e gjeta vetveten, gjeta mundësinë 

eron nje akt burracakt te mbeturinave 

komunisto-enveriste ne Shqiperi. 

Kryesia e ADK pajtohet plotesisht 

dhe e mbeshtet reagimin per 

kete akt te shemtuar te meshtarit 

te Kishes Katolike te Gurezit ne 

oborrin e te ciles ka ndodhur ky 

akt, Atë Pasquale Nalli. 

ADK kerkon nderhyrjen e deputeteve 

demokrate te Qarkut te 

Lezhes Pavlina Hoti dhe Edi Paloka, 

te Prefektit te Lezhës Pal Dajçi, 

Kryetarit te Keshillit te Qarkut 

Lezhe Pashk Gjoni, Kryetarit te 

Komunes se Fushe Kuqe 

z.Gjovalin Miri, per te ndihmuar 

ne zbardhjen e autoreve te cilet e 

kane kryer kete veper te shemtuar 

kriminale. 

Njekohesisht ADK do te vazhdoje 

te sensibilizoje jo vetem opinionin 

e brendshem por edhe ate 

nderkombetar deri ne vendosjen 

para ligjit e perpara drejtesise te 

autoreve te këtij krimi te shëmtuar. 

t’i shërbeja Zotit e popullit sipas 

parimit të ipeshkvit të madh imzot 

Pjetër Bogdanit: ‘Fati i popullit 

tim është fati im!’…”. 

Me rastin e vdekjes së imzot 

Nikë Prelës (25 shkurt 1996), dr. 

Ibrahim Rugova pati thënë: “Shëmbëlltyra 

e ndritshme e ipeshkvit 

Prela do të mbetet gjithmonë në 

kujtesën historike të Kosovës, 

kurse vepra e tij përherë e gjallë e 

brenda nesh”. 

Ditën e varrimit të tij Presidenti 

Rugova e shpalli ditë zie për Kosovën. 

Në takime të shumta që patën 

këto dy personalitete, trajtuan 

përherë paraqitjen e vlerave të popullit 

e të vendit para botës, për të 

bërë në mënyrë që kauza kosovare 

përbashkët, do të thotë e drejta e 

pamohueshme e lirisë dhe e pavarësisë 

së popullit kosovar të mbrohet 

e çohet përpara. 

Në një takim të fundit mes imzot 

Nikë Prelës e dr. Ibrahim Rugovës 

më 4 shtator 1995, kur tashmë 

ipeshkvi Prela ishte i sëmurë 

me këmbë të amputuar e rrinte në 

karrocë, ai iu drejtuar Presidentit 

Rugova: “Tani edhe unë i përngjaj 

Jezu Krishtit, popullit tim shqiptar, 

sepse vuaj shumë dhe të gjitha këto 

vuajtje ia paraqes Zotit për të mirën 

e popullit tonë, për ju e punën tuaj 

të madhe në dobi të paqes…” 

Shqipëria dhe Maqedonia, për 

herë të parë konkurrojnë së 

bashku për projekte ndërkufitare 

Komunat ndërkufitare të Maqedonisë e Shqipërisë, rajoni i Pollogut dhe 

rajoni i Korçës për herë të parë aplikojnë për projekte të përbashkëta në fondet 

IPA të BE-së. Bashkëpunimi ndërkufitar ka përparësi në këtë drejtim. Për herë 

të parë dy komuna nga Shqipëria dhe Maqedonia, konkurrojnë bashkarisht për 

të fituar nga fondet evropiane IPA. Komuna e Drenovës në Korçë dhe Komuna 

e Tetovës në Maqedoni, do të konkurrojnë me një projekt në kuadër të bashkëpunimit 

ndërkufitar në komponentën e dytë të fondeve IPA, për hartimin e 

planeve urbanistike që do të ndikojnë drejtpërdrejt në zhvillimin ekonomik dhe 

të turizmit në këto rajone. Fatmir Izairi, kryetar i Këshillit të Rajonit të Pollogut 

vlerëson këtë bashkëpunim. “Rajoni i Korçës, bashkë me rajonin e Pollogut do 

të aplikojnë bashkarisht për një shumë prej 400 mijë eurosh për hartimin e 

planeve urbanistike. Kusht për përfitimin e fondeve është që vendet të jenë të 

urbanizuara. Komponente është zhvillimi ekonomik me theks të veçantë zhvillimin 

e turizmit”. 

Komunat si në Shqipëri ashtu edhe në Maqedoni nuk e njohin mirë punën 

përgatitore për aplikimet me projekte konkrete për thithjen e fondeve IPA. Përvoja 

në këtë drejtim mungon. Iniciativa e Qendrës rajonale për zhvillim të Pollogut, 

është e para e këtij lloji që i hap rrugën edhe projekteve të tjera të rëndësishme 

të bashkëpunimit ndërkufitar. “Komuna e Tetovës me ekspertët e saj urbanistikë, 

do të veçojë zonat turistike, në të cilat ka mungesë të planifikimit hapësinor, 

për ato zona duhet të hartohet plani urbanistik dhe kështu do të kemi impaktin 

e dëshiruar të zhvillimit ekonomik dhe turistik në rajonin e Sharit”, thotë Abdyl 

Emini, drejtor i Qendrës së Pollogut. Kryetarët e komunave vlerësojnë se bashkëpunimet 

e tilla ndërkufitare janë mënyra e vetme për të përfituar fonde evropiane. 

Bashkëpunimi i tillë thyen barierat ndëkufitare mes vendeve të rajonit dhe 

për ne është mjaft i rëndësishëm, sepse në këtë rast, në të dyja anët e kufirit 

jetojnë shqiptarë, është i mendimit Sadi Bexheti kryetar i Komunës së Tetovës. 

“Ky bashkëpunim në struktura të gjëra, jep mundësi për qasje më të madhe në 

fondet e IPA-s, ku bashkëpunimet ndërkufitare kanë përparësi. Kjo i hap rrugë 

bashkëpunimit të domosdoshem të Maqedonisë edhe me Shqipërinë dhe 

Kosovën”. Ndërsa Flamur Sala, kryetar i Komunës së Drenovës, kritikon faktin 

që në Shqipëri nuk kan plan urbanistik, pas ndryshimit të ligjit për urbanizëm 

dhe komunat në përgjithësi. Një nga qëllimet e ardhjes në Tetovë është përfitimi 

në projektet e përbashkëta Maqedoni-Shqipëri“, thotë Sala. Maqedonia 

shpreson që realizimi i këtij projekti të parë t’u hapë dritën jeshile projekteve 

edhe nga komunat e tjera të Maqedonisë, Kosovës dhe Shqipërisë, jo vetëm 

në zhvillimin e turizmit, por edhe në të gjitha komponentet e tjera që kërkohen 

nga IPA. Komunat e rajonit të Pollogut janë të interesuara për tërheqjen e 

mjeteve financiare nga fondet evropiane përmes bashkëpunimit ndërkufitar. 

Gjermania, ceremoni kundër 

indiferencës ndaj lindjes së neonazizmit 

Me një ceremoni përkujtimore Gjermania kujtoi viktimat e terrorit të ekstremizmit 

të djathtë. Familjarët dhe kancelarja Merkel gjetën fjalët e duhura në këtë 

ceremoni prekëse. Një ceremoni përkujtimore prekëse, emocionale, që të 

hynte drejt e në zemër. U përkujtuan dhjetë vetë, tetë turq, një grek, një punonjëse 

policie - të gjithë viktima të bandës neonaziste. Trioja terroriste ka vrarë në 

mënyrë të pashembullt ne Gjermani. Dhe ato nuk kanë qenë thjesht vrasje, - Jo 

- njerëzit që jetonin në këtë vend u vranë, dhe lufta e tyre me vdekjen u filmua për 

tallje. Kjo mbeti dhjetë vjet pa u zbuluar. Një shembull i padurueshëm i dështimit 

të autoriteteve hetimore gjermane. Sepse askush nuk ka menduar këto dhjetë 

vjet që viktimat mund të jenë vrarë nga ekstremistët e djathtë, - madje as 

mediat. Viktimat u bënë anëtarë të bandave të mafias, apo celulave të tjera 

kriminale - dhe familjarët e tyre vuajtën akuzën, pa arritur as të mbanin zi për të 

afërmit e tyre. Deri sa më në fund, por shumë vonë, kjo bandë vrasësish u 

zbulua. 

Një ditë për viktimat/Më në fund dje (23 shkurt) ishte dita e viktimave. E 

dhjetë viktimava të njohura të vrasësve neonazistë. E 25 të plagosurve dhe të 

plagosurve rëndë të trios terroriste. Për viktimat e pazbuluara të dhunës së 

ekstremistëve të djathtë kujtonte një qiri i 11-të në sallën e koncerteve të “Xhendarmenmarkt” 

në Berlin. Ishte dita e të afërmve të viktimave dhe ndjenjave të 

tyre, për të cilat ata folën. Për zemërimin dhe dhimbjen e tyre, për dëshpërimin, 

sepse askush nuk iu besonte. Dy vajza folën për dhimbjen e tyre, një baba për 

humbjen e djalit, vdekjen e të cilit ai e pa me sy. Ata rrëfyen për dhimbjen, thjesht, 

në mënyrë prekëse, por ata drejtpërdrejt apo tërthorazi folën edhe për jetën e 

tyre në vendlindje e në Gjermani - vendin e tyre, folën ashtu si e ndjenin dhe 

kuptonin. Një baba falënderoi kancelaren “e tij” në gjuhën turke për mirëkuptimin 

e saj dhe ngushëllimin e saj. Një gjest i fuqishëm dhe njerëzor. Ai falënderoi 

edhe presidentin e mëparshëm Christian Wulff, i cili e kishte inicuar këtë 

ceremoni përkujtimore, dhe ishte përpjekur për organizimin e shpejtë të saj. Në 

vend të presidentit të dorëhequr, foli kancelarja gjermane, Angela Merkel. Me 

shumë keqardhje e dhimbje për viktimat, plot përbuzje për autorët e krimeve. E 

tronditur për dështimin e autoriteteve hetimore. Një turp për Gjermaninë janë 

këto vepra, - dhe kësaj ajo i shtoi -një turp për Gjermaninë është edhe sa të 

verbër kanë qenë autoritetet gjermane. Sa të njëanshme. Sa të paafta. 

Gjesti i duhur/Gjermania përkujtoi dhjetë viktima me një minutë heshtje në 

të gjithë Gjermaninë, në Veri, Jug, Perëndim e Lindje. Një gjest i duhur, i 

nevojshëm, i cili tregon tronditjen e thellë që ka përfshirë vendin. Tronditje për 

vrasjet qytetare në mesin e shoqërisë sonë. Tronditje edhe për atë që ishte e 

mundur të ndodhnin këto vrasje. Dhe pikërisht për këtë arsye, Angela Merkel e 

tha, duhet që Gjermania, duhet që gjermanët, duhet që ne gjermanët, të jemi të 

më të vëmendshëm ndaj racizmit, kundër urrejtjes ndaj të huajve. Në nivel të 

lartë dhe të ulët, në politikë dhe në përditshmëri. Kush do një shoqëri të hapur, 

duhet të kapërcejë indiferencën kundër armiqve të kësaj shoqërie. Ky ishte 

mesazhi i kësaj dite, ky ishte mesazhi i një ceremonie përkujtimore, prekëse, ky 

është mesazhi kundër heshtjes së gjermanëve: Ne të gjithë luftojmë kundër 

indiferencës. 

Dojçe Vele 


FORUM 


DITA 

Ndihmat për Greqinë, 

në duart e 

parlamenteve të 

vendeve të eurozonëz 

Jo vetëm parlamenti gjerman, por 

edhe parlamente të tjera të 

vendeve të zonës së euros duhet të 

aprovojnë ndihmat e reja për 

Greqinë. Aksioni i ndihmës do të 

jetë i suksesshëm vetëm 

nëse FMN jep dritën jeshile 

Parlamenti gjerman do të votojë të hënën 

paketën e dytë të ndihmave për Greqinë. Votimi 

nuk ka të bëjë me ndonjë ligj, por me një vendim. 

Në të duhet të shprehet vullneti për 

aprovimin e paketës së shpëtimit. Sepse teknikisht 

paketa nuk është përpiluar ende. Niveli i 

kredive të nevojshme për Greqinë tre vitet e 

ardhshme nuk mund të thuhet ende me shifra të 

sakta, shkruan në një letër drejtuar parlamentit 

ministri gjerman i financave Volfgang Shojble. 

Fondi Monetar Ndërkombëtar nuk ka thënë ende 

çfarë pjese do të marrë përsipër në 130 miliardët 

e paketës. Shefja e FMN Christine Lagarde, shpjegoi 

se kjo do të ndodhë kur të dihet sa është shuma 

e borxheve nga kreditorët privatë. Sipas planeve 

të ministrave të financave të 17 vendeve të 

euros, falja e borxheve do e lehtësoje Greqinë me 

100 miliardë euro. Afati për bankat, sigurimet, 

fondet që do të këmbejnë obligacionet shtetërore, 

është vendosur nga ministri grek i Financave 

Evangelos Venizelos për më 12 mars. Nëse ristrukturimi 

i borxheve do të bëhet me sukes, 

atëherë FMN do të kontribuojë me 10 përqind të 

paketës së ndihmës, pra me 13 miliardë euro. 

FMN mund ta marrë vendimin në mes të muajit 

mars. Në paketën e parë të ndihmës për Greqinë, 

FMN mori pjesë me 30 përqind. Kjo ndodhi në 

vitin 2010 dhe ishte 110 miliardë euro. SHBA, 

kontribuesit më të mëdhenj të FMN, e shohin 

tani me skepticizëm mënyrën e veprimit të evropianëve 

dhe kërkojnë që Evropa të japë më shumë 

mjete financiare për shpëtimin e euros. Fondi 

Evropian i Shpëtimit (EFSF) do i japë garanci 

kredish Greqisë prej rreth 117 miliardë euro, në 

tre vitet e ardhshme. Për këtë garanci Gjermania 

do të japë 29 përqind, pra 34 miliardë euro. 

Kjo garanci është aprovuar në parim nga parlamenti 

gjerman shtatorin e kaluar. Kuadri i 

vendosur atëherë nuk do të rritet. Tani mbetet 

që kreditë e premtuara nga EFSF t‚i jepen një 

vendi konkret. Pra nuk do të ketë necojë për 

kredi të tjera për EFSF. Por parlamenti gjerman 

ka rezerva, çdo operacion duhet aprovuar 

edhe një herë. Kjo do të ndodhë ditën e hënë. 

Aprovimi i Gjermanisë për paketën e ndihmës 

është në hap i rëndësishëm, sepse Gjermania 

mban një pjesë të madhe të fondit të shpëtimit. 

Asambleja Kombëtare Franceze ka aprovuar paketën 

e shpëtimit, po ashtu si edhe Estonia, e 

cila paguan vetëm 0,27 përqind në fondin e 

shpëtimit, EFSF. Aprovimi i parlamentit 

italian pritet të bëhet. Kritike gjendja mund 

të bëhet në Hollandë, ku parlamenti ka rezerva 

ndaj kursit për shpëtimin e Greqisë. Edhe 

më skeptik është parlamenti i Finlandës. 

Edhe parlamentet në Sllovaki, Qipro, Malta 

dhe Portugali parashikohet të japin votën e 

tyre. Në pjesën tjetër të vendeve të euros, 

vendime të tjera të parlamenteve nuk janë të 

nevojshme nga pikëpamja ligjore. Greqia 

është e detyruar që të marrë masa kursimi 

në mënyrë që të marrë paketën e dytë të ndihmave 

dhe ka aprovuar një kontroll të ashpër 

të buxhetit. Në ministritë greke pagesat 

kontrollohen rregullisht nga personel i Komisionit 

të BE-së, ka thënë Komisari i BEsë 

Olli Rehn. Njëkohësisht do të jepet ndihmë 

për ngritjen e një administrate funksionuese 

tatimore. Për shërbimet e borxheve do të ngrihet 

një numër i veçantë llogarie, në mënyrë 

që kreditë nga Evropa të mos humbasin në 

buxhetin e përgjithshëm shtetëror të Athinës. 


Putin: Perëndimi synon ndryshimin e regjimi në Iran 

Kryeministri i Rusisë, Vlladimir Putin, e 

ka akuzuar Perëndimin se po synon „ndryshim 

të regjimit“ në Iran, nën maskën e përpjekjes 

për parandalimin e përhapjes së armatimit 

për shkatërrim në masë. Këto komente 

ai i bëri gjatë vizitës në një qendër kërkimore 

atomike, që dikur ishte sekrete, në qytetin Sarov, 

para zgjedhjeve të 4 marsit, në të cilat pritet 

që ta siguroj kthimin në postin e presidentit. 

Rusia, për një kohë të gjatë, ka lidhje komer- 

ciale dhe ushtarake me Iranin dhe i ka dënuar 

sanksionet e njëanshme të imponuara nga 

Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian, 

lidhur me programin e dyshuar për prodhimin 

e armatimit atomik iranian. 

Obama: Do të shqyrtojmë çdo mjet të 

mundshëm për të ndaluar gjakderdhjen në Siri 

Deklarata e Presidentit Obama vjen mbasi zonja Clinton njoftoi se zoti Assad do të paguajë „ një çmim të lartë“, 

për shkeljen e të drejtave të popullit të Sirisë dhe injorimin e vullnetit ndërkombëtarë për shtypjen që po ushtron ndaj opozitës 

Gjatë një takimi me kryeministren e Danimarkës, 

Helle Thorning Schmid, zotia Obama 

tha se Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e tyre 

do të marrin në konsideratë „çdo mjet të 

mundshëm“ për të ndaluar gjakderdhjen e 

popullit të pafajshëm në Siri. „Duhet t’u them 

të gjithë atyre që kanë parë pamjet e 

tmerrshme që vijnë nga Siria dhe nga qyteti i 

Homsit së fundmi, se njohja e kësaj situate 

është e domosdoshme për komunitetin 

ndërkombëtar për të nisur një mesazh të 

qartë tek presidenti Assad se është koha për 

një tranzicion, është koha që regjimi të lëvizë 

dhe është koha të ndalojë vrasjen e qytetarëve 

sirianë nga qeveria e tyre“. - tha zoti 

Obama. Deklarata e Presidentit Obama vjen 

mbasi zonja Clinton njoftoi se zoti Assad do 

të paguajë „ një çmim të lartë“, për shkeljen 

e të drejtave të popullit të Sirisë dhe injorimin 

e vullnetit ndërkombëtarë për shtypjen që po 

ushtron ndaj opozitës. Zonja Klinton u takua 

me përfaqësues të më shumë se 70 vendeve 

dhe organizatave ndërkombëtare në Tuniz 

dje në një përpjekje të përsëritur për të frenuar 

gjakderdhjen në Siri, e cila ka lënë mijëra 

të vdekur. Sekretarja e Shtetit kritikoi ashpër 

edhe Kinën e Rusinë që mbështesin Sirinë: 

Abd Rabbu Mansour Hadi është betuar si 

presidenti i ri i Jemenit pas zgjedhjeve të zhvilluara 

në ditët e kaluara, ku ai ishte kandidati i 

vetëm. Lajmin e bëjnë të ditur mediet lokale. 

Zgjedhja e tij është pjesë e një marrëveshjeje 

të mbështetur nga SHBA dhe të negociuar nga 

vendet e Gjirit. Mansour zëvendëson kështu Ali 

Abdullah Saleh, i cili doli nga skena si pasojë 

e revoltave popullore që përfshinë vendin, të 

pagëzuara me emrin Pranvera Arabe. Ndërkohë, 

vetë Saleh është kthyer në shtëpinë e tij në 

Sana pasi u mjekua në Shtetet e Bashkuara. 

Saleh, 69 vjeç, kishte mbërritur në Amerikë në 

„Ne duhet të ndryshojmë qëndrimin e qeverive 

të Rusisë dhe Kinës. Ata duhet të kuptojnë 

se po pozicionohen kundër aspiratave, 

jo vetëm të popullit të Sirisë, por të gjithë 

Pranverës arabe, zgjimit arab. Ata po u thonë 

tunizianëve, libianëve dhe të tjerëve në atë 

rajon „ ne nuk jemi dakort që ju keni të drejtë 

të mbani zgjedhje, dhe të zgjidhni vetë 

udhëheqësit tuaj“. Mendoj se kjo bie ndesh 

me historinë“. - tha ajo Një grup i vendeve 

perëndimore dhe Arabe, të njohur si „miqtë e 

Sirisë“ u mblodhën në kryeqytetin e Tunizisë, 

Tuniz, për t’u kërkuar autoriteteve siriane 

të angazhohen për t’i dhënë fund menjëherë 

dhunës dhe për të lejuar shpërndarjen 

e ndihmave të huaja humanitare në 

zonat e goditura ashpër në Siri. Në takimin 

„Miqtë e Sirisë“,diplomatët e Bashkimit Evropian 

kanë emëruar shtatë ministra të Sirisë 

që do të jenë në shënjestër të sanksioneve 

të BE-së, për shkak të goditjes vdekjeprurëse 

ndaj protestuesve. Ngrirja e aseteve 

dhe ndalesat në udhëtime do të bëhen për 

ministrat e shëndetësisë, arsimit, çështjeve 

presidenciale, komunikimit dhe 

teknologjisë, industrisë, naftës dhe burimeve 

minerale dhe transportit. Ministrat e 

Betohet presidenti i ri i Jemenit 

janar për të marrë mjekim për plagët e marra 

gjatë një atentati të vitit të kaluar ndaj pallatit 

presidencial. Me mbajtjen e zgjedhjeve më 21 

shkurt, Saleh pa t’i përfundonte pushteti pas 

33 vjetësh në krye të vendit. Saleh është zëvendësuar 

kështu ka numri dy i tij, që pas betimit 

merr zyrtarisht detyrën. 

Kronika nga Jemeni- Shpërthim në jug të 

vendit, 26 të vdekur/ Të paktën 26-persona 

janë vrarë si pasojë e shpërthimit të një makine 

bombe në jug të Jemenit, thonë zyrtarët. 

Shpërthimi ndodhi jashtë një pallati presidencial 

në qytetin e Mukallasë, provincën e Hadra- 

Jashtëm të BE-së pritet që të hënën e ardhshme 

të miratojnë sanksione që do të godasin 

edhe bankën qendrore, si dhe tregtinë 

me ar dhe metale të çmuara. Detajet janë 

bërë të ditura në konferencën e ashtuquajtur 

„Miqtë e Sirisë“, e cila po zhvillon punimet 

në Tunis. Rusia dhe Kina kanë refuzuar të 

marrin pjesë në takim, duke theksuar edhe 

më shumë vështirësitë për ndërtimin e një 

konsensusi ndërkombëtar për krizën në Siri. 

Moska dhe Pekini po ashtu u kanë vënë 

veto rezolutave të Këshillit të Sigurimit të 

OKB-së që dënojnë dhunën në shtetin sirian. 

Në Konferencën e Tunisit pritet të bëhet 

thirrje edhe për njohjen e Këshillit Kombëtar 

të Sirisë si përfaqësues legjitim të këtij vendi. 

MIsh-sekretari i OKB-së, Kofi Anan, është 

emëruar emisar special i Kombeve të 

Bashkuara dhe i Ligës Arabe për Sirinë. 

„Anan do të angazhohet për fundin e dhunës 

dhe të shkeljeve të të drejtave të njeriut, si dhe 

për promovimin e një zgjidhjeje paqësore të 

krizës në Siri“, thuhet në deklaratën e OKB-së. 

Protestat anti-qeveritare në Siri kanë nisur në 

mars të vitit të kaluar. Prej asaj kohe, disa mijëra 

njerëz kanë humbur jetën në trazira. 

mautit. Në mesin e viktimave ka shumë 

pjesëtarë të gardës së republikës. Sulmi erdhi 

pas betimit të Presidentit të ri të Jemenit, 

Abdrabbuh Mansour Hadi, i cili zëvendësoi Ali 

Abdullah Saleh-in, që u dorëhoq pas muaj të 

tërë protestash. 

Hadi u zgjodh President i Egjiptit nga 

zgjedhjet e së martës, në të cilat ishte kandidat 

i vetëm. Këto zgjedhje u karakterizuan nga 

incidente të rënda, më të rëndat e të cilëve në 

jug të vendit ku u vranë nëntë persona. Saleh 

zyrtarisht do të dorëzojë pushtetin në një ceremoni 

që do të organizohet të hënën.

Zonja Sekretare, cila ësh 

të rëndësia e dy mar 

rëveshjeve të arritura në 

Bruksel? 

Në fillim dua të them se sa të 

angazhuara janë Shtetet e Bashkuara 

ndaj forcimit të Kosovës dhe 

partneritetit të qëndrueshëm me 

ne. Dhe ne jemi të angazhuar plotësisht 

për pavarësinë e saj, integritetin 

e saj territorial, sovranitetin 

e saj. Unë përgëzoj qeverinë e 

kryeministrit Thaçi, për qëndrimin 

e saj konstruktiv dhe punën e madhe 

në dialogun me Serbinë të 

ndërmjetësuar nga BE-ja. Shtetet 

e Bashkuara e kanë mbështetur 

këtë proces që nga fillimi, dhe ne 

e dimë se kjo është një zgjedhje e 

vështirë politike, por ajo do ta çojë 

popullin e Kosovës më afër integrimit 

evropian. Ne mendojmë se 

ajo është në interes të të gjithë kosovarëve. 

Zonja Sekretare, ka pasur 

shqetësime – të cilat ende vazhdojnë 

në Kosovë - se marrëveshja për përfaqësimin 

e Kosovës me një shënim 

që i referohet Rezolutës 1244 të 

Këshillit të Sigurimit mund të rrezikonte 

arritjet e deritanishme, pavarësinë 

dhe integritetin territorial. 

Cili është mendimi juaj? 

Nuk jam dakord me këtë. Në 

fakt mendoj se kjo do të ndihmojë 

në rritjen e numrit të vendeve që 

tashmë e njohin Republikën e Kosovës, 

sepse ajo do të hiqte justi- 

Sekretarja Sekretarja amerikane amerikane e e Shtetit 

Shtetit 

Klinton: Marrëveshja me Serbinë do 

të shtojë njohjet e shtetit të Kosovës 

Në një intervistë ekskluzive për shërbimin shqip të Zërit të Amerikës, Sekretarja amerikane e Shtetit, Hillary Klinton 

tha se marrëveshja e arritur të premten në Bruksel në bisedimet mes Kosovës dhe Serbisë do ta çojë popullin e 

Kosovës më afër integrimit evropian. Zonja Clinton i bëri komentet me telefon nga Tunizia ku ajo ndodhet për vizitë 

fikimin se nuk është bërë përparim 

në mes të Kosovës dhe Serbisë. 

Shtetet e Bashkuara dhe 85 vende 

të tjera që tashmë e njohin pavarësinë, 

sovranitetin dhe integritetin 

territorial të Kosovës, do të kenë 

në fakt një argument më të fortë, 

se ndërkohë që Kosova ecën drejt 

integrimit evropian, ne i hedhim 

sytë drejt së ardhmes. Dhe, mos 

harroni ju lutem se Rezoluta 1244 

e Këshillit të Sigurimit, në fakt, 

hapi rrugën për pavarësinë e Kosovës. 

Ajo i kërkoi Serbisë të heqë 

forcat e sigurisë. Gjykata Ndërkombëtare 

e Drejtësisë e shqyrtoi me 

kujdes 1244-ën, dhe tërë bota e di 

përfundimin - me të cilin ne jemi 

plotësisht dakord - se shpallja e 

pavarësisë së Kosovës nuk e shkel 

Rezolutën 1244. Kështu që unë në 

fakt mendoj se ky është një vendim 

shumë i zgjuar dhe shumë i 

guximshëm nga ana e qeverisë, 

sepse ai do ta çojë Kosovën më afër 

Evropës, dhe kjo do të rrisë numrin 

e vendeve që do ta njohin atë. 

Por zonja Sekretare, a mendoni 

se ekziston nevoja e disa masave 

mbrojtëse ndaj kushteve që Serbia 

mund të vërë në të ardhmen për të 

mos e lejuar Kosovën të anëtarësohet 

në Bashkimin Evropian? Sepse 

ky është një shqetësim i madh sot në 

Kosovë. 

Unë mendoj se Kosova është më 

afër anëtarësimit në Bashkimin 

Evropian duke bërë këtë, se sa po 

të mos e kishte bërë, sepse kjo 

përmban në një masë të madhe 

njohjen nga ana e Bashkimit Evropian 

se Kosova do të ecë drejt 

anëtarësimit, çka nuk ishte e 

mundur në të kaluarën, sepse, janë 

pesë vende evropiane që nuk e njohin 

Kosovën. Dhe Shtetet e Bashkuara 

besojnë se zhvillimi i sotëm 

i ka avancuar në mënyrë të konsiderueshme 

aspiratat evropiane të 

Kosovës. Dhe kjo e forcon më tej 

statusin e saj si vend i pavarur. 

Kosova tani do të ulet në tryezë si 

një partnere e barabartë dhe do të 

mund të flasë me zërin e saj. Kështu 

që unë mendoj se në këtë marrëveshje 

ka shumë avantazhe pozitive 

për Kosovën dhe unë jam 

shumë e inkurajuar. 

Por pikërisht këto pesë shtete 

evropiane të cilat nuk e kanë njohur 

Kosovën, që ju sapo përmendët.. 

A është ky një shqetësim për ju? 

Natyrisht që është shqetësim. 

Ne duam që çdo vend ta njohë 

Kosovën. Por ne gjithashtu e dimë 

se kjo do të kërkojë kohë. Ne kemi 

bërë përparim të qëndrueshëm, të 

cilin do ta vazhdojmë. Por unë besoj 

se duke qenë në gjendje Kosova 

të ulet në tryezë me këto 

vende, të marrë pjesë në ngjarjet 

dhe forumet rajonale, kjo i rrit 

gjasat për njohje. Unë jam entuziaste 

për përparimin që po bën 

Kosova dhe shumë e kënaqur që 

ky vendim i rëndësishëm politik 

do të çojë Kosovën më afër integrimit 

evropian. Unë i inkurajoj 

qytetarët e Kosovës për ta mbështetur 

vendimin, ta mbështesin 

përparimin që është duke u bërë. 

Ky vendim vjen menjëherë pas festimit 

të përvjetorit të katërt të 

Kosovës si shtet i pavarur. Dhe 

unë mezi pres të vazhdoj të punoj 

me qeverinë dhe popullin e Kosovës 

për gjëra edhe më të mira në 

të ardhmen. 

Më pas në një konference shtypi 

po në Tunizi, sekretarja 

amerikane e Shtetit tha se marrëveshja 

mes Kosovës dhe Serbisë 

është një lajm shumë i mirë nga 

një konflikt i vjetër që është duke 

u zgjidhur me kalimin e kohës mes 

tyre. Zonja Klinton tha se i kujtonte 

mjaft mirë spastrimin etnik, 

dhunën, bombardimet dhe ngjarjet 

e tmerrshme të asaj kohe. Sekretarja 

e Shtetit falënderoi Bashkimin 

Evropian për afrimin e të dy 

vendeve, pasi kështu Kosova mund 

të jetë partnere e barabartë në 

kuadrin shumëpalësh rajonal, duke 

shkuar në këtë mënyrë drejt integrimit 

Evropian. Po ashtu edhe 

Serbia mund të ketë shansin të jetë 

pjesë e Bashkimit Evropian. Përparimi 

i Serbisë drejt integrimit 

evropian, tha sekretarja amerikane 

e Shtetit është pozitiv për Serbinë, 

është pozitiv për Kosovën, madje 

është pozitiv për të ardhmen e 

gjithë rajonit. 


DITA 

Analisti Daniel Server flet 

mbi arritjen e marrëveshjes 

në Bruksel mes Prishtinës 

dhe Beogradit 

”Integrimi i 

Serbisë në BE, 

varet nga një 

standard më i 

lartë, i përcaktuar 

nga Merkel“ 

Pas vendimit të djeshëm në Bruksel, 

shumë zëra në Prishtinë dhe Beograd janë 

shprehur kundër kësaj arritjeje. Por për 

analistin Daniel Server, të dy palët kanë 

përfituar nga marrëveshja. Beogradi 

gjithnjë e ka përqafuar rezolutën 1244 

nga ana retorike ndërkohë që Prishtina 

ka qenë hezituese rreth saj. Ndërsa Beogradi 

që e përqafon këtë rezolutë nuk e 

respekton atë sepse ka dështuar në heqjen 

e institucioneve dhe forcave të sigurisë 

nga Kosova që nga koha e luftës. Marrëveshja 

e arritur në Bruksel është mjaft 

e mirë dhe heq këtë pengesë nga rruga 

dhe e mundëson Bashkimin Evropian për 

një marrëdhënie ligjore me Kosovën pa 

ofenduar pesë vendet anëtare të bllokut 

që nuk e kanë njohur Kosovën. Po ashtu 

kjo marrëveshje e sjell Serbinë pranë 

anëtarësimit në Bashkimin Evropian. Si 

Kosova ashtu edhe Serbia kanë përfituar 

nga marrëveshja. Nuk mendoj se 

Kosova ka humbur ndonjë gjë të madhe 

dhe po ashtu nuk mendoj se Serbia ka 

humbur ndonjë gjë që kishte më parë. 

Serbia nuk ka patur sovraniet mbi Kosovën 

për rreth 13 vite dhe nuk do ta 

fitonte me këtë marrëveshje. Lidhur me 

kandidaturën e afërt për Serbinë që flitet 

në rajon, për mendimin tim varet nga 

kancelarja Angela Merkel sepse është ajo 

që ka përcaktuar një standard më të lartë 

për Serbinë. Pranimi i kandidaturës duhet 

të miratohet nga të 27 vendet anëtare. 

Dhe kam dëgjuar se Rumania po nxjerr 

në pah trajtimin e vllehëve në Serbi. 

Herët a vonë Serbia do të merrte statusin 

e vendit kandidat por ajo që ka 

rendësi për mua është data e fillimit të 

negociatave. Është shumë e rëndësishme 

për Beogradin që të fillojë të bashkëpunojë 

në riintegrimin e veriut me pjesën tjetër 

të Kosovës në bazë të planit Ahtisari që 

i mundëson veriut autoritet më të madh 

qeverisës. Ndërsa për Prishtinën hapi 

tjetër i rëndësishëm është të fitojë sa më 

shumë njohje dhe të punojë për futjen 

në Asamblenë e Përgjithëshme të Kombeve 

të Bashkuara. Lidhur me shënimin 

për Kosovën, të them të drejtën nuk 

më shqetëson. Është shumë e rëndësishme 

të kuptohet kur flitet për rezolutën 1244, 

se nëse Kosova është ndryshe nga shumë 

provinca të tjera të botës është si rezultat 

i kësaj rezolute që parasheh një proces 

politik për të përcaktuar statusin. Ky 

proces politik ishte procesi Ahtisari dhe 

nga pikëpamja e procesit të njohjes së 

vendit është plotësuar. Dhe tani ajo që 

shpresojnë janë jo vetëm njohjet dypalëshe 

por edhe anëtarësimi në Asamblenë e 

Përgjithshme të OKB-së që është bllokuar 

vetëm nga vetoja e Rusisë dhe kjo mund 

të mos jetë përgjithmonë. Mospërfshirja 

e deklarimit të pavarësisë së Kosovës në 

marrëveshje nuk ishte fitore e madhe 

diplomatike për Serbinë. Vendimi i 

Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë 

ishte një mundje e madhe për pikpamjen 

se Kosova duhet t’i nënshtrohet sovranitetit 

të Serbisë. Vendimi i Gjykatës 

Ndërkombëtare të Drejtësisë ishte se deklarimi 

i pavarësisë së Kosovës nuk ishte 

i paligjshëm 


DITA 

Kontaktoni në aktualitet@gazeta55.net 

Ulet konsumi i 

energjisë elektrike 

Rriten prurjet 

në liqenet e 

hidrocentraleve 

Prurjet në basenin më të 

madh të vendit në Fierzë, 

pavarësisht rritjes së temperaturave 

shënojnë një 

rritje minimale. 

Sipas Korporatës Elektro 

Energjetike Shqiptare, 

ditën e shtunë prurjet mesatare 

në Fierzë arrijnë në 

70 metra kub në sekondë, 

nga 60 metër kub që rezultonin 

disa ditë më parë, 

ndërsa niveli i ujit në liqen 

arrin në 255 metra. 

Sipas KESH sasia e prurjeve 

në hidrocentrale vijon 

të jetë e ulët krahasuar me 

ato stinore. Dëbora në 

pjesën më të madhe të veriut 

të vendit ende nuk ka 

shkrirë plotësisht që të 

ndikojë në rritjen e sasisë 

së ujit të derdhur në hidrocentrale. 

Por ndryshe nga gjysma 

e parë e muajit shkurt, konsumi 

i energjisë në vend 

është ulur për shkak të 

rritjes së temperaturave. 


○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ 

Moti Moti i i kthjellët kthjellët i i ditëve ditëve të të fundit fundit pritet pritet të të ndr ndryshojë ndr yshojë 

Shi sot dhe temperatura më të ulëta nesër 

Duke filluar nga mesdita e së dielës shërbimi Meteo Alb parashikon 

shtim të vranësirave të shoqëruara me reshje shiu. 

Fillimisht reshjet do të jenë të përqendruara në veri e veriperëndim 

të vendit dhe më pas do të shtrihen në të gjithë territorin, por me 

intensitet të dobët. 

Të hënën pritet një mot i qëndrueshëm, por i ftohtë deri ditën e 

mërkurë, pasi për shkak të masave ajrore që vijnë nga verilindja e kon- 

tinentit nga shërbimi Meteo Alb parashikohet një rënie e ndjeshme e 

temperaturave. 

Vetëm me hyrjen e muajit të ri koha pritet të kthjellohet dhe termometri 

të shënojë disa gradë më tepër. 

Era sipas shërbimit Meteo Alb do të jetë problematike gjatë natës 

së ditës së diel dhe në orët e para të ditës së hënë, më pas parashikohet 

dobësim i ndjeshëm i parametrit të saj. 

Ndr Ndryshohen Ndr yshohen k kkurrik 

k urrik urrikulat, urrik ulat, draf drafti draf ti për për sistemin sistemin parauniversitar 

parauniversitar 

Ligji për arsimin parauniversitar vendos 

kushtet që një qytetar të jetë mësues 

Drafti për sistemin parauniveristar do të ndryshojë kurrikulat. 

Kjo risi sipas përfaqësuesve të arsimit pritet të zbatohet 

që vitin e ardhshëm shkollor. 

Gjatë një prononcimi, këshilltari i ministrit të Arsimit, 

Jovan Kristiqi thotë se ky ndryshim programesh do të sjellë 

dhe një ndryshim në sistemin 9-vjeçar. Ai fillor do të bëhet 

me 6 klasë, ndërkohë që ai bazë do të jetë vetëm 3. Ndryshime 

do të ketë edhe në shkollat e mesme. 

„Futen lëndë bërthamë dhe lëndë me zgjedhje, futen 

projekte kurrikulare dhe njëkohësisht fuqizohet mësimi i 

gjuhës së huaj. Në të gjithë sistemin tonë arsimor shqiptar, 

që nga klasa e tretë deri në 12 do fillojë mësimi i dy 

gjuhëve të huaja. Deri tani ka qenë një kryesisht anglishtja. 

Ndërsa duke filluar nga një pjesë shkollash nga klasa e 

6-të deri në të 12-tën futet dhe gjuha e huaj e dytë“, tha 

Jovan Kristiqi, këshilltar i ministrit të Arsimit. 

Por projektligji për sistemin parauniversitar do të sjellë 

ndryshime edhe në kriteret e pranimit për mësues. 

„Në ligjin për arsimin parauniversitar vendosen kushtet 

që një qytetar të jetë mësues. Këto kushte janë që të 

jesh mësues në RSH duhet të kesh titullin Bachelor, nëse 

je edukator në arsimin parashkollor, dhe titullin master 

nëse do të jesh mësues në arsimin 9-vjeçar apo të mesëm“, 

thotë Kristiqi. 

Autoritetet e arsimit thonë se ky draft i ri që pritet të 

miratohet shumë shpejt do ti japë fund edhe praktikave të 

selektimit të mësuesve sipas bindjeve partiake. Ata shprehen 

optimist në zbatimin e tij, pasi deri tani të gjitha abuzimet 

që janë bërë me emërimet kanë ardhur si pasojë e 

mungesës së theksuar të një ligji që është zëvendësuar rëndom 

herë pas here me udhëzime të posaçme që janë shkelur 

në shumë shkolla të vendit. 

Vasili në Tropojë falënderon shtabin e emergjencës 

Ministri i Shëndetësisë Petrit Vasili i ka shprehur mirënjohje shtabit 

të emergjencës në Tropojë për punën e bërë në përballimin e situatës së 

vështirë të krijuar nga bora. 

Gjatë një takimi me nënprefektin, kryetaret e komunave dhe drejtuesit 

e institucioneve lokale Ministri i Shëndetësisë ka theksuar se situata do 

të vazhdojë të ndiqet në vazhdimësi. Ndërkohë që nënprefekti dhe kryetarët 

e komunave falënderuan personelin e shëndetësisë së rrethit dhe 

Ministrinë e Shëndetësisë për gatishmërinë e treguar duke bërë të mundur 

që asnjë jetë njerëzore të mos humbte. Në rrethin e Tropojës operacionet e 

shpëtimit nga ajri kanë vazhduar edhe këtë të shtunë. 

PDIU shpërndan ndihma në 600 familje të Tropojës 

Partia për Drejtësi, Integrim 

dhe Unitet shpërndau 

ndihma për rreth 600 familje 

ne zonën Tropojës, një 

nga zonat që u izolua nga 

dëbora. Kryetari i PDIU-së 

Shpëtim Idrizi, së bashku me 

përfaqësues të tjerë të partisë, 

kanë qenë të pranishëm 

në shpërndarjen e pakove. 

Idrizi kërkoi solidarizim 

me banorët dhe më shumë 

përkrahje për banorët në 

vështirësi. Ai shprehu edhe 

mirënjohjen ndaj këtij komuniteti 

që siç tha i janë 

gjendur gjithmonë pranë 

shqiptarëve të Çamërisë. 

„Kemi shprehur solidaritetin 

njerëzor për t’u ardhur 

në ndihmë këtyre banorëve 

në këtë situatë të rëndë në 

të cilën ndodhen nga moti, 

që nuk është përsëritur që 

prej 60 vitesh. Por përveç 

solidaritetit njerëzor, kjo 

është edhe mirënjohja për të 

gjithë popullin e Tropojës 

për atë mbështetje të madhe 

që ata na kanë dhënë, 

morale e patriotike për të 

gjithë shqiptarët e 

Çamërisë“, deklaroi kryetari 

i PDIU-së, Shpëtim Idrizi. 

„Ne si popull shqiptar, si 

komb shqiptar, në ditë të 

vështira në bashkon dashuria 

dhe respekti për të ndihmuar 

njëri-tjetrin dhe kjo 

është vlera jonë dhe kontribu- 

ti PDIU-së dhe biznesmenëve 

të saj, bënë të mundur që në 

këto ditë të vështira, si asnjëherë 

tjetër, të japim një kontribut 

modest për të gjithë 

vëllezërit tanë në nevojë“, tha 

Presidenti i PDIU-së, Tahir 

Muhedini. Ndihmat ishin 

kontribut i sipërmarrësve të 

komunitetit çam.

Qeveria Qeveria projekt projekt për për të të pastrehët pastrehët në në Kavajë 

Kavajë 

Fillon ndërtimi i 35 

apartamenteve të para nga 105 gjithsej 

Ministri i Punëve 

Publike Sokol 

Olldashi inspektoi 

punimet për ndërtimin 

e banesave sociale në qytetin 

e Kavajës, një investim i 

qeverisë shqiptare me vlerë 

138 milionë lekë 

Sipas Ministrisë së 

Transporteve ndërtimi i 35 

apartamenteve në qytetin e 

Kavajës është drejt përfundimit, 

e bashkë më të dhe 

apartamente që po ndërtohen 

në Korçë e Shkodër, 

pjesë e të njëjtit program. 

Olldashi tha se ndërtimi i 

105 e apartamenteve është 

pjesë e një pakete komplekse 

që qeveria shqiptare ka 

për qytetarët, të cilat do të 

shiten me koston e ndërtimit, 

me një vlerë prej 190 euro. 

Deri në fund të mandatit 

të qeverisë Olldashi tha se 

pritet që qeveria të sigurojë 

strehim për disa qindra 

familje, të cilat nuk kanë një 

banesë. 

Kjo do të bëhet përmes 

dy programeve që tashmë 

kanë kohë që po zbatohen, 

siç janë banesat sociale me 

qira dhe banesat me kosto 

të ulët, ku interesat mbulohen 

nga buxheti i shtetit. 

Ndërkaq Ministri Olldashi 

ftoj këshillat bashkiakë 

të jenë objektivë në ndarjen 

e apartamente, me qëllim 

që fenomeni i Durrësit për 

mos marrjen e 120 apartamente 

të mos përsëritet. 

Ministri theksoi se gjatë 

vitit 2012 objektiv i Ministrisë 

do të jetë sigurimi i 

strehimit të 1200 familjeve 

nëpërmjet vënies në eficiencë 

të banesave sociale 

nëpërmjet programit të 

Flasin Flasin ekspertët ekspertët e e ekonomisë 

ekonomisë 

kreditimit të lehtësuar të 

ndërtuara në bashki të ndryshme. 

Vlera e banesave sociale 

më në total shkon në 

4.8 miliardë lekë dhe përfshin 

mbi një mijë e 100 apartamente 

të ndërtuara. 

Përveç programit të banesave 

sociale me qira, është 

edhe programi i banesave me 

kosto të ulët, ku qeveria u 

mundëson disa kategorive 

një kredi për blerje banese 

dhe më pas paguan një pjesë 

të interesit apo interesin e 

plotë ku pritet të përfitojnë. 

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ 

“Lehtësimi i kreditimit, jo përfitime për bizneset“ 

Propozimet që vijnë nga 

biznesi për lehtësim të 

kreditimit, apo subvencionim 

nuk cilësohen si të 

drejta pasi nuk mund të 

jenë efektive. Ekspertë të 

ekonomisë thonë se nëse 

disa biznese, apo sektorë 

të prodhimit do të përfitonin 

lehtësira në kreditim, 

kjo do të sillte shqetësime 

për ata që nuk përfitojnë. 

„Është e vështirë të përcaktosh 

se çfarë forme, 

nëse qeveria do të ndërhynte 

direkt me kredidhënie, 

se çështja shtrohet 

kush sektor do kreditohet, 

kush biznes do 

kreditohet dhe këtu hyn 

Të hënën në Tiranë zhvillohet 

Forumi i donatorëve 

për SME-të, ndër- 

dhe problemet e marrëdhënieve 

që në gjuhën 

ekonomike quhen Moral 

Hazard, që mendoj që janë 

shumë të vështira për tu 

eliminuar“, tha Sybi Hida, 

deputet i PD-së. 

Mundësi të mira për biznesin 

paraqiten ato që aktualisht 

janë në fuqi. 

Sipas Hidës këto skema 

kanë rezultuar të favorshme 

për bizneset. 

„Nuk shikoj ndonjë 

formë tjetër përveçse atyre 

që janë sot në terren, siç 

është subvencionimi i 

produktit në bujqësi, siç 

është lehtësira që i ofrohen 

investitorëve që im- 

Nesër Forumi i Donatorëve të SME-ve 

marrjet e vogla. 

Të pranishëm në takim 

do të jetë zëvendësministri 

portojnë pajisje, makineri, 

pra, shtyhen pagesat e 

TVSH-së deri në momentin 

e prodhimit. Po ashtu, 

dhe marrëdhëniet që ekzistojnë 

midis sektorit privat 

dhe sektorit publik që 

në gjuhën tonë e quajmë 

koncesione“, tha Hida. 

Në një raport të fundit 

për kreditimin, Banka e Shqipërisë 

parashikon se gjatë 

këtij viti, bankat e nivelit të 

dytë do të vijojnë të shtrëngojnë 

kredidhënien. Kjo 

tendencë është e konfirmuar 

si për kreditë dhënë 

bizneseve të mëdha dhe ashtu 

edhe për ndërmarrjet e 

vogla dhe të mesme. 

i Ekonomisë Eno Bozdo, përfaqësuesi 

i GIZ në Shqipëri, 

Muller Glodde, përfaqësue- 

si i USAID, Victor Luboyeski, 

Stefania Fantuz e koperacionit 

italian etj. 

Në takim do të diskutohet 

mbi klimë e biznesit në 

Shqipëri dhe rolin e SME-ve. 

DITA 

Kontaktoni në aktualitet@gazeta55.net 


Projekti, 1 euro 

për prodhimin 

e energjisë 

Lehtësira për 

koncensionarët 

e HEC-eve 

Të gjithë bizneset 

koncesionarë që prodhojnë 

energji në vend do 

të përdorin tokat e shtetit 

vetëm për 1 euro 

gjatë gjithë periudhës 

kontraktore. Kontrata 

koncesionare 1 euro 

është pjesë e draftit që 

ministria e energjetikes 

ka hartuar për ndryshime 

në vendimin procedurat 

e dhënies me 

qira të pasurisë shtetërore. 

Ky propozim 

pritet ti paraqitet qeverisë 

për miratim. Kështu, 

koncensionaret do të 

përfitojnë këtë kontratë 

për një shfrytëzim 25 

vjeçar, konform ligjit. 

Koncesionarët që do 

të aplikojnë për të përfituar 

një kontratë simbolike 

1 euro në fushën 

e ndërtimit të burimeve 

të reja energjetike, nuk 

do t’i nënshtrohen procedurës 

konkurruese. 

Kjo taksë me ligjin e 

vjetër, te miratuar kohe 

me pare, ishte 1 euro për 

metër katror. Përveç taksës 

1 euro që ka qenë një 

nismë e hershme e 

kryeministrit Berisha, 

investitorët në energjetikë 

tani do të kenë procedura 

më të lehta për 

regjistrimin e biznesit të 

tyre. Kjo bëhet për të 

mbështetur investimet 

në këtë sektor. Sipas autoriteteve 

drejtuese të 

dikasterit të energjisë, 

janë identifikuar plotësisht 

të gjitha lejet dhe 

licencat, të cilat janë të 

domosdoshme deri në 

finalizimin e lejes së 

ndërtimit të impiantit 

dhe lidhjen në rrjet të 

tij. Sipas procedurave 

të lehtësuara të 

regjistrimit, të gjithë 

koncesionarët, të cilët 

do të fillojnë këtë 

procedurë,do të drejtohen 

në Qendrën Kombëtare 

të Licencimit 

për të bërë kërkesën 

dhe brenda afatit kohor 

prej 4 ditësh, QKL depoziton 

kërkesën pranë 

Ministrisë së Energjetikës. 

Kjo e fundit, pasi 

shqyrton kërkesën nëse 

ajo është me interes për 

publikun ose jo, lëshon 

autorizimin paraprak 

dhe publikon vendimin 

në Regjistrin Kombëtar 

të Licencave dhe Lejeve. 


SPECIALE 


CMYK 

Shtëpia Botuese “55” 

JERUZALEMI 

Qyteti Qyteti Q ka qenë qenë shkatërru- shkatërru- 

ar, rindërtuar, rrënuar dhe 

ringri-tuar prapë. Jeruzalemi 

është një nimfomaniake 

e vjetër, që i shtrydh 

të dashurit e saj njëri pas 

tjetrit deri në marrjen e 

frymës së mbramë, para 

se t’i flakë tutje, me një 

gromësi-më, një vejushë e 

zezë, e cila i përlan meshkujt, 

ndërsa janë ende 

duke depërtua...r trupin e 

saj.”Amos Oz, Një përrallë 

Dashurie dhe Terri”. Ky 

liber i cili ka vetem 2 muaj 

qe ka dale ne treg ne UK 

vijon te jete ne top listen 

e librave me te shitur ne 

Britanine e Madhe dhe me 

i komentuari ne media. 

Libri eshte perkthyer ne 

shqip nga Etleva Sakajeva

CMYK SPECIALE 



REKLAMA 


Shtëpia Botuese “55” 

SASHENKA 

“Kjo është historia ndër breza e 

grave dhe fëmijëve 

të një familjeje të sajuar, dhe 

shpresoj se do të shijohet 

si e tillë: një roman i ngushtë 

për një familje. 

Por frymëzimin e ka tek shumë 

historira, letra, dhe 

raste që kam gjetur në arkiva 

dhe kam dëgjuar në ...intervista, 

gjatë dhjetë viteve që jam 

marrë me studimin e historisë 

ruse. Paraardhësit e mi u arratisën 

nga Perandoria Cariste 

në vitet e para të shekullit të 

kaluar dhe ndezën interesimin 

tim të përjetshëm për Rusinë. 

Ka disa personazhe historike 

në këtë libër - Rasputini dhe 

Stalini, ndër më të spikaturit 

- dhe portretet e tyre janë 

aq të sakta sa ç’mund t’i bëja 

unë. Por, ndërsa shkruaja këtë 

libër, Sashenka dhe familja e 

saj nisën të ngjanin më realë se 

bashkëkohësit e tyre faktikë. 

Historianët përgjithësisht 

shkruajnë për njerëz të 

jashtëzakonshëm, që u kanë dhënë 

formë ngjarjeve botërore.

Letrat 

SUPLEMENT I PËRJAVSHËM PËR LETËRSINË Redaktor përgjegjës: FLORI SLATINA 


Rahela bën gjyq me Perëndinë 

Nga Stefan CVAJG 

Përsëri populli kryeneç dhe 

mendjelehtë i Jerusalemit 

e harroi besën e dhënë, 

përsëri ai ua solli blatën e përgjakur 

perëndive të Tirit dhe të 

Amonit. Dhe sikur të mos mjaftonte 

sakrilegji i tymosjes nëpër altarët 

e gurtë të maleve, edhe në vetë shtëpinë 

e trupit të zotit, që i kishte 

ngritur atij Salomoni, shërbëtori i 

tij, ata varën shëmbëlltyrën e Baalit 

dhe i ndynë plloçat duke therur 

bagëti, deri sa vendi i shenjtë zu të 

kutërbonte erë tymi dhe gjaku. 

Kur Perëndia e pa që ata po e 

tallnin madje edhe në zemrën e 

zemrës së vendit të tij të shenjtë, 

iu ndez zemërimi keqas. Ai shtriu 

dorën e djathtë dhe britma e tij çau 

qiejt anembanë: durimi i tij kishte 

marrë fund, ai e kishte vendosur 

ta fshinte nga faqja e dheut qytetin 

mëkatar dhe popullin e tij ta 

shpërndante si kashtë e koqe në 

kurrizin e dheut. Një bubullimë e 

shpalli vendimin e tij dhe gjëmimi 

i saj shkoi nga njëra anë e pafundësisë 

në tjetrën. 

Toka e prangosur dhe majat e 

qiejve u drodhën me tmerr kur dëgjuan 

kështu zërin e zemërimit të 

Perëndisë. Lumenjtë u ndalën dhe 

detet u tkurrën, malet u lëkundën 

si të pirë dhe shkrepat ranë në gjunjë. 

Zogjtë u këputën e ranë të 

ngordhur nga ajri poshtë dhe gjer 

engjëjt strukën kokat në krahët e 

tyre viganë, se edhe ata, të pandjeshmit, 

nuk e vështronin dot rrufenë 

e vështrimit të tij zemërak dhe britma 

e tërbimit të tij iu futej në vesh 

si heshtë e hekurt. 

Vetëm njerëzit atje poshtë, 

thellë në qytetin e tyre të dënuar, 

të shurdhër si gjithmonë ndaj qiellit, 

nuk dinin gjë për vendimin e 

fundit të tyre. Ata ndjenë vetëm që 

themelitë e tokës u trandën, u 

shua menjëherë drita në mes të 

ditës, filloi të fryjë një tramundanë 

që i theu si kërcej bari trungjet e 

cedrave dhe i përkuli ahet e fortë 

si të ishin kandra të vogla. Pastaj 

kaluar mbi kurrizin e tramundanës 

erdhën re të zeza dhe e nxinë qiellin, 

sikur kokën e tyre i ngrinte 

prishja dhe këmbët e tyre i lagte 

ujët e humnerës. Atëherë njerëzit 

u sulën të tmerruar jashtë shtëpive 

të tyre që të mos i zinte çatia përposh, 

por ku panë përjashta u 

tmerruan edhe më keq sepse përmbi 

ta retë vareshin edhe më 

kërcënues se një shkëmb dhe ajri 

gumëzhitës mbante erën 

përzhitëse të squfurit. Më kotë ata, 

si ca të lajthitur, i hoqën rrobat e 

trupit dhe i zhyen flokët me pluhur, 

më kot i zhytën fytyrat në dhe 

iu lutën Perëndisë tí falte për gabimin, 

reja e zezë rritej gjithnjë sa 

shoi edhe rrezen e fundit të dritës 

përmbi dhe. 

Por kaq kërcënues ishte 

shndërrimi në zë i zemërimit të 

Zotit sa kumtin e tij e dëgjuan jo 

vetëm të gjallët, por edhe të vdekurit 

nëpër varre u shkundën, edhe 

shpirtrat e tyre u zgjuan nga gjumi 

i thellë eshtor. Sepse kështu është 

ndarë dhe është shkruar: të vdekurit 

nuk duhet ta shohin fytyrën 

e Perëndisë - vetëm engjëjt mund 

ta durojnë këtë përmasë drite lodruese,- 

por të dëgjojnë boritë e 

Gjyqit të Madh dhe zërin e tij aty- 

re u lejohet. Kështu të vdekurit u 

ngritën vertikalisht nëpër varret e 

tyre dhe dolën lart. Duke rrahur 

flatrat si zogjtë kundër erës së 

marrtë, shpirtrat e etërve dhe të 

gjyshërve u mblodhën atje unji që 

tí luteshin të Gjithëfuqishmit ta 

ndalte hakmarrjen ndaj fëmijëve të 

tyre dhe bedenave të qytetit të 

shenjtë. Isaku dhe Jakobi dhe Abrahami, 

etërit e parë, të ngjeshur 

pranë njëri-tjetrit, dolën përpara 

me një lutje përgjëruese. Por 

bubullima e mbyti thirrjen e tyre 

dhe në belbëzimin e tyre u futën 

sërish fjalët e Zotit: si tepër gjatë 

e kishte duruar ai mosmirënjohjen 

e përbindshme, tani ai ka vendosur 

ta rrafshojë tempullin që ata 

të cilët nuk ia deshën dashurinë, 

le tía njohin tani zemërimin. Dhe 

kur etërit e parë u krodhën në 

vilaninë e fjalës, dolën përpara profetët 

Moisi, Samuel, Elia dhe Elisa, 

që mbanin në gojë fjalën drejtuar 

Perëndisë, ata dolën përpara, burra 

me gjuhë të zjarrtë dhe me zemër 

në gojë. Por Perëndia nuk e përfilli 

ligjërimin e tyre dhe era ua ngjeshi 

pleqve fjalët përsëri në mjekër. 

Ndërkaq rrufetë mprihnin majat, 

gati për të lëshuar zjarrin e tyre 

gllabërues përmbi kulla dhe tempuj. 

Kështu burrat e shenjtë i la 

guximi, shpirtrat e tyre si bar i 

shkelur, vështronin, të zbrazur , 

sundimtarin lart dhe tashmë asnjë 

fjalë nuk guxonte të merrte 

frymë kundër zémërimit të tij. Çdo 

zë njerëzor heshti, i dërmuar, dhe 

ja, nga pylli i frikës së saj, e vetme, 

doli Rahela, nëna e lashtë e 

Izraelit. Edhe ajo në varrin e saj 

në Ranah, e kishte dëgjuar fjalën 

e zemërimit të Perëndisë dhe lotët 

i kishin rrjedhur tatëpjetë, tek 

kishte menduar fëmijët e fëmijëve 

të saj. Kështu ajo mblodhi fuqi në 

trupin e saj dhe doli përpara të 

Padukshmit. Në gjunjë ajo ngriti 

lart duart e saj, në gjunjë ajo ngriti 

zërin drejt Sundimtarit. 

- Zemra më dridhet në kraharor, 

i Plotfuqishëm, tek të flas ty, 

por kush, në mos ti, e krijoi këtë 

zemër dhe e bëri të dridhet nga frika 

jote, dhe kush buzët që ta derdhin 

frikën në lutje? Nga frika e 

jote bërtas unë sot në dashurinë 

tënde, nga e keqja e fëmijëve të mi 

ngre unë fjalën time të vockël në 

pafundësinë tënde. Nuk është 

mençuria që më dhe as dinakëria 

që ma mposhtën zemërimin, se e 

di mirë që ti e di ligjërimin tim ende 

pa u shqiptuar ai, se çdo fjalë është 

e formuluar prej kohësh tek ti, 

përpara se të dalë edhe një tingull 

nga buzët njerëzore dhe çdo vepër 

përpara se të kryhet nga duart tona 

njerëzore. E megjithatë, po të 

lutem, për hir të këtyre mëkatarëve, 

dëgjomë. 

Duke folur kështu Rahela uli 

kokën. Por Perëndia e pa të përkulurën, 

i pa lotët e saj. Dhe e ndali 

për një çast frymën e zemërimit, 

për të mbajtur vesh vuajtësen. 

Por kur mban vesh Perëndia 

në qiejt e tij të gjitha hapësirat 

mbushen me zbrazëti dhe koha 

vritet. Asnjë erë nuk guxon të 

fryjë, gjer bubullima fshihet, çfarë 

zvarritet nuk zvarritet më, çfarë fluturon 

nuk fluturon më dhe asnjë 

afsh nuk del nga asnjë gojë. Orët 

ngrinë në heshtje, kerubinët shtangën 

në bronz. Sepse kur mban 

vesh Perëndia mban frymën edhe 

çdo gjë e gjallë dhe ndërpritet edhe 

shushurima e qiellit; gjer vetë dielli 

qëndron në vend dhe hëna nuk 

rrotullohet dhe të gjithë rrjedhat 

e shndërrojnë ekzistencën e tyre 

në heshtësi. 

Por thellë mbi tokë njerëzit e 

kruspullosur nuk dinin asgjë për 

dorëzaninë e Raheles dhe për 

Perëndinë që mbante vesh. Sepse 

asnjëherë ata nuk dinë gjë për 

punët e Perëndisë dhe për çfarë 

ndodh në qiell. Vetëm një gjë e 

morën vesh: që befas e përnjëherësh 

tramundana përmbi ta 

pushoi. Por kur ngritën kryet dhe 

vështruan lart me shpresë, reja e 

zezë ishte ende atje, e shtrirë si 

kapak arkivoli, por edhe terri i nemitur 

e kërcënues. 




Rahela bën gjyq me Perëndinë 

Atëherë ata u frikësuan edhe më 

shumë dhe heshtja i pështolli me 

ftohtësi , sikundër këmisha e të 

vdekurit trupin e pajetë. 

Rahela megjithatë, që e ndjente 

përgjimin e Perëndisë të kthyer kah 

ajo, ngriti fytyrën nga lotët dhe foli 

me guximin e frikës: 

- Bareshë kam qenë, i Plotfuqishëm, 

bijë e Labanit , - ti e di,në 

vendin e Haranit, që bie nga 

Lindja dhe kullosja delet e tim eti 

sipas porosisë së tij. Por kur një 

mëngjes i çuam dhentë për ujë dhe 

ne, vajzat, nuk e lëviznim dot 

rrasën e pusit, na erdhi në ndihmë 

një djalosh, i huaj dhe i mirëformuar 

dhe ne mbetëm të shtangura 

nga forca e trupit të tij. Jakob 

quhej ai, i dërguari yt, i biri i 

motrës së babait, dhe me të na 

dhënë të njohur unë e çova në shtëpinë 

e tim eti. Vetëm një orë 

kishim që u pamë dhe vështrimet 

tona u ndezën flakë dhe zemrat 

tona kërkonin njëra-tjetrën. Dhe 

natën pastaj nuk më zuri gjumi, 

duke e pasur mendjen tek ai, dhe, 

zot, nuk më vinte aspak turp që 

ishim të një gjaku, sepse a nuk 

ishe ti, Zot , që befas na i kalle 

zemrat në flakadanin e zjarrtë të 

dashurisë? Se ti, dhe vetëm ti ke 

dashur, o Sundimtar, që virgjëresha 

tí hapet burrit, që vështrimi 

me vështrim dhe trupi me trup të 

ngërthehen furishëm. Ndaj edhe 


ne nuk i kundërshtuam zjarrit 

tonë, por shkëmbyem premtimin 

për tu lidhur në ato ditët e para që 

Jakobi më pa mua, Rahelën. 

Megjithatë, im atë, Labani - 

Zot, ti e njeh atë,- ka qenë një 

burrë i ashpër, i ashpër si toka 

gurishte që ai gërvishte me plug, i 

ashpër si brirët e qeve të tij që ai 

mbrehte në zgjedhë. Dhe kur Jakobi 

shprehu dëshirën të më çonte 

në shtëpinë e tij, Labani deshi 

të bindej se a ishte Jakobi dhëndri 

që ai dëshironte, i paepur në punë 

dhe i hekurt në durim. Dhe i kërkoi 

mëtuesit që përpara se të më marrë 

mua, të punojë shtatë vjet me 

radhë për të. Shpirti im u drodh, 

Zot, kur dëgjova këtë dhe gjaku 

ngriu në faqet e Jakobit, kaq 

pafundësisht i gjatë na u duk ne, 

të paduruarve, ky afat. Sepse shtatë 

vjet, Zot, e di, për ty nuk janë 

veçse një pikë që bie, veçse një 

rrahje e qerpikëve të syve të tu të 

përjetshëm, koha kalon si tym 

nëpër qiellin e propërjetësisë tënde. 

Por shtatë vjet, Zot, veç ta mendosh, 

janë për ne, njerëzit, një e 

dhjeta e jetës, sepse pa na u çelur 

mirë sytë nga errësira në dritën 

tënde të shenjtë, na i mbyll sakaq 

nata e vdekjes. Jeta jonë rrjedh me 

të shpejtë si një përrua në pranverë 

dhe asnjë valë nuk kthehet më 

mbrapsht. Ndaj edhe shtatë vjet, 

ne, të padurueshmëve, na dukej një 

përjetësi, që sárrin dot as ta 

matësh, shtatë vjet në largësi, 

ndërkohë që trupi ishte pranë 

trupit dhe buzët rreshkeshin nga 

etja e puthjes së të dashurit. 

E megjithatë, Zot, Jakobi iu 

nënshtrua urdhrit të tim eti. Dhe 

ne të dy e bëmë zemrën gur, e 

detyruam veten të nënshtrohemi 

dhe të kemi durim të madh. 

Por sa të vështirë, Zot, e kanë 

këtë durim krijesat e tua, sepse të 

nxehtë na e ke bërë ti zemrën në 

trupin e gjallë, ndërsa thellë saj na 

ke mbjellë një frikë të 

ndërgjegjshme për shkurtësinë e 

jetës sonë tokësore. Ne e dimë, 

Zot, sa afër i rri vjeshta pranverës 

sonë dhe vera e jetës sonë nuk zgjat 

shumë, : ndaj edhe në gjakun 

tonë tokësor tallazitet një padurim 

i tillë, ndaj edhe dora jonë trazon 

me kaq et gjymtyrët e të dashurit, 

apo kërkon të shijojë qoftë edhe 

kalimtaren. Si mund të mësohemi 

të presim, ne që plakemi në kohë, 

si mund të mësohemi të durojmë, 

ne që shuhemi në natë, si mund 

të mos digjemi ne që koha na bren 

si flakë gllabëruese, të mos nxitojmë, 

të ndjekur kështu siç jemi 

nga hapi vdekësor? E megjithatë, 

Zot, e megjithatë, ne u përmbajtëm 

dhe nuk u bëmë pre e gjakimit 

tonë. Çdo ditë zgjaste njëmijë ditë 

të mallit tonë, kaq shumë e donim 

njëri-tjetrin. E prapëseprapë, ku 

ato kaluan, të shtatë vjetët e pritjes 

na u dukën sikur nuk kishim pritur 

më shumë se një ditë të vetme. 

Kaq shumë e kisha pritur unë 

Jakobin, Zot, kaq shumë më kishte 

dashur mua Jakobi. 

Dhe pastaj, kur viti u mbyll për 

të shtatën herë, unë dola me gëzim 

përpara Labanit, tim eti, dhe 

kërkova të ngrihej shatorja e martesës. 

Por Labani, im atë, hodhi 

vështrimin tej gëzimit tim, si një 

re ishin vetullat e tij, si një vulë e 

mbyllur goja e tij. Pastaj ai më urdhëroi 

të shkoja dhe të sillja Lean, 

time motër. 

Lea, ime motër,- Zot, ti e di,ishte 

fëmija i parë, dhe kishte dalë 

dy vjet para meje nga barku i sime 

mëje. Të pabukur e kishe bërë ti 

fytyrën e saj,.- kështu mendonin 

burrat, dhe që asnjëri prej tyre nuk 

e dëshironte, e pikëllonte atë 

shumë. Dhe pikërisht për hir të 

vuajtjes së saj dhe të lehtësimit të 

kësaj vuajtjeje, unë e doja shumë. 

Por kur im atë më urdhëroi ta sillja 

para tij dhe mua ma mohoi 

shatoren e martesës, më shkoi 

ndërmend menjëherë se ai diç po 

kurdiste me të. Ndaj edhe u fsheha 

aty pranë, për të dëgjuar fjalët e 

tyre. Dhe im atë foli kështu: 

- Dëgjo, Lea, djali i sime 

motre, Jakobi, erdhi dhe po më 

shërben që prej shtatë vjetësh për 

tu martuar me Rahelën. Mirëpo për 

shkakun tënd unë nuk dua ta bëj 

këtë martesë, sepse ku është parë 

e dëgjuar që e vogla të dalë nga 

shtëpia para së madhes dhe e 

parëlindura të mbetet pamartuar 

dhe ta qeshin shoqet. Kjo i bie 

ndesh vullnetit të Zotit, është 

mëkat dhe marrëzi. Sepse që në 

fillesë të botës, që në agim të tokës 

Zoti na ngjizi që të mbushim 

gjithësinë e tij dhe që një ditë ata 

që do ta lëvdonin emrin e tij të 

bëheshin mizëri. Ai nuk dëshiron 

që toka e tij të mbetet djerrë, që 

ata të cilët ai ngjizi me jetë, të 

kalojnë pa ngjizur vetë jetë dhe fryt. 

Asnjë dash dhe asnjë mëshqerrë 

nuk ngryset në stallën time pa u 

shumuar, e si do të mund të duroja 

unë që fëmija im të mbetej i 

kredhur në turp dhe marre. Ndaj 

përgatitu, Lea, , merr vellon e 

nusërisë dhe mbështille mirë përreth 

fytyrës që unë të të çoj tek 

Jakobi, në vend të Rahelës. - Kështu 

i foli im atë Leas që dëgjonte e 

trembur dhe duke u dridhur. Me 

të dëgjuar këto fjalë mashtrimi 

zemra ime u ndërkrye kundër Labanit, 

tim eti, dhe kundër Leas, 

sime motër, më ndje, Zot! por mendo 

pak, Zot, vetëm mendo pak, për 

shtatë vjet ne duruam gjithçka për 

hir të dashurisë ndaj njëri-tjetrit 

dhe tani duhej që Lea të merrte në 

gji atë qe zemra ime e kishte më të 

shtrenjtë se jetën?

Atëherë zemra mu err dhe 

shpirti mu ndërkrye kundrejt tim 

eti, sikundër fëmijët e mi u 

ndërkryen kundrejt teje, babai i 

tyre i përjetshëm, sepse edhe këtë, 

Zot, ti vetë na e ke futur në gjak, 

që të na fryhet damari i tëmthit sa 

herë të na bëhet ndonjë padrejtësi. 

Dhe unë shkova fshehurazi tek 

Jakobi dhe i pëshpërita të ketë 

kujdes e të ruhet se mos nesër im 

atë i fut ndonjë tjetër në vendin 

tim. Dhe që të jetë i përgatitur për 

çdo mashtrim i dhashë edhe një 

shenjë njohjeje. Dhe shenja e njohjes 

ishte që nusja do ta puthte 

tri herë në ballë përpara se të hynte 

në shatoren e tij. Dhe Jakobi më 

kuptoi dhe e gdhendi shenjën në 

mendje. 

Në mbrëmje Labani 

e bëri vetë nuse Lean. Ia veshi 

fustanin e nusërisë dhe ia mbështolli 

vellon dy herë rreth fytyrës që 

Jakobi të mos e njihte personin 

para se të njihte trupin e saj. Kurse 

mua më mbylli në një hambar që 

asnjë shërbëtor të mos mund të më 

tregonte mua dhe të mos mund ta 

paralajmëronte Jakobin për mashtrimin. 

Një qyqe rrinte atje në 

qoshe dhe sa më tepër afroheshin 

orët e natës , aq më tepër shtohej 

pezmatimi i zemrës sime, aq sa më 

dukej se nga gjithë kjo dhimbje nga 

çasti në çast kraharori im tallazitës 

do të shpërthente, sepse , - Zot, ti 

e di, - nuk ia uroja sime motre 

shtratin e Jakobit. Dhe ndërsa unë 

breja thonjtë më dhëmbë, poshtë 

cimbalet ngrinin peshë harenë dhe 

dhimbja e zilia, si dy luanë, filluan 

të ma shqyenin zemrën. 

Tek rrija kështu e 

mbyllur dhe e harruar dhe breja 

përbrenda zemërimin tim, errësira 

u përvodh nën çati, e njëjtë me 

errësirën e shpirtit tim, dëgjova në 

derë një trokëllimë të lehtë. Dhe 

ç´të shikoj: Lean, atë vetë, time 

motër, që ishte përvjedhur nga rruga 

e saj nusërore dhe kishte ardhur 

fshehura tek unë. E njoha që nga 

hapat, ishte vetëm dhe megjithëse 

e njoha, e ktheva kokën mënjanë, 

armiqësisht, sikur të mos e kisha 

njohur, sepse ishte zemra që e ruante 

zemërimin. Por Lea mu afrua 

butësisht, duke prekur brishtë me 

duar flokët e mia dhe kur ngrita 

kokën dhe e vështrova, vura ré se 

një ré frike ia kishte mbështjellë 

yllin e syve të saj. Dëgjo, Zot, e 

pohoj para teje, atë çast ligësia 

shpërtheu flakadan përpjetë brenda 

meje. Më shijoi sa s´ka droja e 

saj, frika dhe po provoja shijen e 

ëmbël të hakmarrjes: e ndjeu edhe 

ajo hidhësirën e ditës së nusërisë 

sime. Kurse ajo, fatzeza, as e merrte 

me mend gëzimin tim të lig, 

se a nuk kishim pirë dhe ndarë së 

bashku, motërsisht, gjirin e nënës 

sonë dhe a nuk e kishim dashur 

njëra tjetrën pareshtur, pa pushuar 

asnjë ditë. Kështu dhe ajo mu 

afrua dhe më përqafoi me dashuri. 

Veçse buzët, ende të zbehta nga 

frika, iu drodhën kur nisi të më 

flasë: 

- Si do të shkojë kjo punë, 

Rahelë, motra ime! Më vjen kaq keq 

për këtë që po bën babai. Ta mori 

ty të dashurin dhe kërkon të ma 

japë mua, por mua më vjen neveri 

nga vetja ta gënjej dhe ta mashtroj 

atë, se si mund të dal unë 

kokëlart para tij dhe tí afrohem, 

kur ai të dëshiron ty? E ndjej se 

këmbët nuk do të më mbajnë dhe 

zemra nuk do të më bindet, ndaj 

kam frikë, Rahelë, kam shumë 

frikë, se si mund të ndodhë që ai 

të mos më njohë që në vështrimin 

e parë? Dhe si do të mbaja pastaj 

unë turpin po të më dëbonte ai nga 

shatorja dhe nga shtëpia e tij. Deri 

në brezin e tretë do të talleshin 

pastaj fëmijët me mua: mos është 

kjo Lea, shëmtaraqja, që deshi të 

marrë burrë më pahir dhe ai pastaj 

e njohu dhe e dëboi tej, si një kafshë 

të zgjebosur? Çfarë duhet të 

bëj Rahelë, më ndihmo, motër e 

dashur, si mund të kuturis, apo të 

guxoj tí kundërshtoj babait, që 

ka ngritur mbi ne dorën e tij të 

rëndë? Çfarë duhet të bëj unë Rahelë, 

që Jakobi të mos më njohë 

para kohe dhe turpi të mos bjerë 

mbi kokën time të pafajshme. 

Ndihmë, Rahelë, ndihmë motër e 

dashur , po të lutem në emër të të 

Gjithëmëshirshmit atje lart në 

qiell! 

- Zot, zemërimi ishte ende 

i gjallë në trupin tim dhe 

megjithëse e doja time motër, ligësia 

këndellej ende brenda meje dhe 

frika e saj me ngjëronte si një gjellë 

e shijshme. Por kur ajo përmendi 

emrin tënd të shenjtë, Zot, emrin 

tënd të shenjtë, emrin e të 

Gjithëmëshirshmit, Zot, një si 

rreze e zjarrtë më përshkoi tej e 

mbanë dhe zemra ime brenda trupit 

të zgjeruar u trand nga pushtetit 

yt i mirë, nga forca e mëshirës 

tënde dehëse, Zot, që e ndjeja tek 

depërtonte, e ëmbël, në shpirtin 

tim të errësuar. Se kjo është një 

nga mrekullitë e tua të përjetshme, 

Zot, që muri i trupit tonë të bjerë 

sapo të njihemi me vuajtjet e të 

afërmit dhe me këtë vetëdije të futemi 

në kraharorin e tij dhimbjembushur. 

Befas e përnjëherësh e 

ndjeva si timen frikën e motrës dhe 

Interes për letërsinë e Kosovës 

Në intervistë ekskluzive për Deutsche Wellen Annemarie Türk nga KulturKontakt Austria thotë se 

Evropa Perëndimore duhet të bëjë më shumë për ta prezantuar skenën kulturore të Kosovës në Evropë. 

"Die besten aus dem Osten" (Më 

të mirët e Lindjes) - Kështu titullohet 

seriali i përvjetshëm teatror në 

Volkstheater të Vjenës. Këtë vit është 

seria e 10-të dhe ajo i kushtohet Kosovës. 

Trupa e Qendrës Multimedia 

prezanton premierën e pjesës teatrale 

Yue Medlin Yue të dramaturgut Jeton 

Neziraj. Është një tragjikomedi 

absurde muzikore që tematizon përpjekjet 

e një familjeje rome për t'u 

sistemuar në Kosovën kaotike të 

pasluftës. Regjisorja Katrin Hiller ka 

përgatitur me disa aktorë austriakë 

një lexim për skenë të "Lufta në kohën 

e dashurisë" të Jeton Neziraj. Po 

ashtu në fundjavën kulturore 

(24.25.2.2012), e cila krahas qeverisë 

austriake dhe Volkstheater mbështetet 

edhe nga Ambasada e Kosovës 

në Vjenë, prezantojnë veprat e tyre 

më të fundit edhe Beqë Cufaj 

(Projekt@party) dhe Ervina Halili 

(poezi). 

Zonja Türk: Ju keni organizuar 

këtë fundjavë një festival për 

Kosovën. Sa njihet letërsia kosovare 

në Austri? 

Türk: "Për fat të keq nuk njihet 

edhe aq shumë, sepse ka 

shumë pak përkthime. Më i njohuri 

nga të gjithë është Beqë 

Cufaj, i cili ka pasur shumë sukses 

me dy librat e tij të nxjerra 

nga shtëpia botuese vjeneze Zsolnay. 

Në Zvicër janë bërë disa 

prej atij çasti, nuk e kisha mendjen 

më tek halli im, por tek halli i 

saj bërtitës. Dhe duke u bërë 

pjesëtare e vuajtjes së sime motër, 

më erdhi keq për të, mua, bijës 

tënde marroke, - Zot, dëgjoje tani 

mirë, fjalën time!,- më erdhi keq 

për të në atë çast, se ajo po lahej 

në lot para meje, sikundër po lahem 

unë në lot para teje. Më erdhi 

keq për të sepse ajo i bëri thirrje 

keqardhjes sime, sikundër unë 

tani, me gojën përvëluese, po i bëj 

thirrje tuajës. Dhe, kundër 

vetvetes, e mësova atë ta mashtrojë 

Jakobin, ia rrëfeva shenjën e fshehtë. 

I thashë tá puthë tri herë 

rresht në ballë përpara se të futet 

në shatoren e tij, kështu, Zot, unë, 

Rahela e godita më shuplakë më 

fytyrë xhelozinë time, kështu e 

tradhtova Jakobin dhe dashurinë 

time, për hir të dashurisë ndaj teje. 

Kur unë e bëra timen dhe Lea 

më kuptoi, ajo nuk u përmbajt dot 

më, u gjunjëzua tek këmbët e mia, 

duke më puthur duart dhe cepet e 

petkave, se edhe këtë veti ti ua ke 

dhënë njerëzve, që gjithsaherë ndjejnë 

një shenjë të mirësisë tënde 

hyjnore, pushtohen nga përulësia 

dhe nxiten nga mirënjohja. Dhe ne 

i hidhemi në qafë njëri-tjetrit dhe 

puthemi dhe i njomin faqet me 

kripën e lotëve tanë. Lea tashmë 

ishte qetësuar dhe po bëhej gati të 

shkonte në shatoren e nusërisë, 

por me tu ngritur nga toka, syri i 

saj u vesh përsëri nga meraku dhe 

buza e saj iu zverdh dhe filloi t í 

dridhej përsëri. 

- Faleminderit, motër, e 

mira, - më tha,- faleminderit dhe 

të premtoj se do të veproj sikundër 

më mësove ti. Por, po sikur ai të 

përkthime nga disa shtëpi të vogla 

botimi. Para disa vitesh është 

botuar një vëllim me poezi i Ali 

Podrimjes nga “Wieser”. Por në 

përgjithësi mund të thuhet se është 

përkthyer shumë pak. Pra, duhet bërë 

shumë më tepër për ta bërë letërsinë 

kosovare më të njohur tek ne." 

Si perceptohet letërsia e Kosovës 

në Austri? 

"Festivali që po zhvillohet këtë 

fundjavë në Volkstheater është 

thuajse i shitur. Publiku nuk përbëhet 

vetëm nga shqiptarë të diasporës, 

por edhe nga shumë austriakë. 

Kjo na gëzon, sepse edhe 

gazeta kryesore e Vjenës “Falter” i 

kushtoi këtij aktiviteti dy faqe të 

plota, ndër të tjerash edhe me një 

intervistë të gjatë me Jeton Nezirajn, 

i cili prezantohet me dy pjesë 

teatrale, njëra syresh është premierë 

botërore." 

mos mashtrohet nga shenja? Më 

mëso edhe një herë, motër, më 

këshillo edhe një herë. Më thuaj 

se ç´duhet të bëj në më thirrtë me 

emrin tënd? A mund të rri e heshtur, 

kur ai më flet, dhëndri nuses, 

a mund të mos flas me zërin tim 

që ai të mos e kuptojë para kohe 

rrengun? Çfarë duhet të bëj, motra 

ime, në më foltë ai, si mund tí 

përgjigjem unë atij me zërin tënd, 

në më pyettë? Ndihmë, Rahel, ndihmë 

o mentarja ime, ti që ke shpirt 

njeriu, ndihmë në emër të të 

Gjithëmëshirshmit! 

Dhe përsëri, Zot, kur ajo më 

bëri thirrje në emrin tënd të shenjtë, 

përsëri ma përshkoi trupin ajo 

rrezja e zjarrtë dhe shkriu çdo 

kundërshtim të shpirtit tim, duke 

e bërë atë plot dritë dhe të hapur 

ndaj hallit të saj të madh. Dhe 

përsëri unë e mora në dorë zémrën 

time, dhe përsëri e shkela me këmbë 

dhimbjen time dhe kur e ngrita 

përsëri ajo ishte e mbushur tashmë 

me keqardhje dhe gati për çdo 

flijim. 

- Mos u mërzit, Lea, motra 

ime, qetësohu! Sepse për hir të të 

Gjithëmëshirshmit këtë punë do 

ta marr unë përsipër, që Jakobi mos 

të të njohë përpara se të ketë njohur 

trupin tënd. Dhe do të bëj 

kështu: ndërkohë që babai do të të 

çojë tek ai të mbështjellë, unë do 

të futem fshehurazi në dhomën e 

Jakobit dhe atje, në errësirë, do të 

rri galiç pranë shtratit tuaj martesor. 

Dhe në të foltë ai, atëherë do 

tí përgjigjem unë me zërin tim në 

vendin tënd. Atëherë pezmi i tij do 

të fashitet dhe ai do të të përfshijë 

dhe do ta bekojë trupin tënd me 

farën e tij. Dhe këtë do ta bëj, Lea, 

Me sa duket oferta e teksteve 

nga Kosova është më e vogël se 

kërkesa për to. Ç'mund të bëjnë 

vetë kosovarët për ta rritur shkallën 

e njohjes së tyre në hapësirën 

gjermano-folëse? 

Ajo çka mund të bëjnë kosovarët 

është që të përpiqen të 

vijnë në hapësirën gjermanofolëse 

në kuadër të programeve 

“Writers in Residence”. Ne tani 

për shembull kemi në Vjenë si 

mysafire Ervina Halilin, më vonë 

do të na vijë Gëzim Aliu. Gjatë 

qëndrimeve të tyre nëpër këto 

programe shkrimtarët lidhin 

kontakte, lexojnë shkrimet e tyre 

para publikut, me ç'rast krijohet 

mundësia e përkthimit të teksteve. 

Në këtë mënyrë ata i prezantohen 

një publiku më të 

gjerë. Por nuk janë vetëm kosovarët 

ata që duhet të bëjnë më 

shumë në këtë drejtim. Unë 

mendoj, se para së gjithash vendet 

e Evropës Perëndimore, e këtu 

hyjnë edhe vendet ku flitet gjermanisht, 

duhet të marrim vetë 

iniciativën dhe të lidhen më 

shumë me shkrimtaret dhe shkrimtarët 

e Kosovës. Ne duhet 

të përpiqemi që t'i publikojmë 

ata nëpër revista letrare, libra, t'i 

inkuadrojmë të marrin pjesë 

nëpër festivale letërsie dhe 

mbrëmje letrare. 

LETRAT 

Kontaktoni në florislatina@yahoo.com 

për dashurinë që ne kemi ndaj 

njëra- tjetrës që në vegjëli dhe për 

të Gjithëmëshirshmin që ti thirre 

qëparë, që edhe ai të ketë mëshirë 

për fëmijët e mi kur ata të kenë 

nevojë dhe ta thërrasin me emrin 

e tij të shenjtë. 

Dhe atëherë, Zot, Lea më 

përqafoi, buzët e saj më puthën 

dhe kur u ngrit, e gjunjëzuara ishte 

një tjetër, një njeri i ri. Dhe shkoi 

ajo, tashmë e paqtuar, që, nën 

mbrojtjen e vellos, tí paraqitej 

Jakobit. Dhe unë e plotësove 

premtimin tim të dhimbshëm: hyra 

tinës në shatoren e Jakobit dhe në 

errësirën e saj u fsheha fare pranë 

shtratit të tij. Nuk shkoi shumë 

dhe gërritja e cimbaleve që përcillte 

çiftin erdhi duke u afruar dhe 

ja, ata të dy qëndrojnë në hijen e 

hyrjes. Por përpara se tí ngrinte 

vellon, për tí dhënë kështu 

bekimin e hyrjes, Jakobi stepi për 

një çast, duke pritur shenjën e 

fshehtë që ishim marrë vesh. 

Atëherë Lea, siç e kisha mësuar 

unë, e puthi vërtet tri herë në ballë. 

Dhe Jakobi, gjithë duke kujtuar se 

isha unë, e shtrëngoi Lean me 

dashuri dhe e çoi në shtratin e 

martesës, një frymë larg buzëve të 

mia drithëruese. Por përpara se ta 

përqafonte e pyeti edhe një herë: " 

Je, me të vërtetë ti, Rahelë, kjo që 

po prek?". Dhe atëherë unë, Zot,të 

vështirë e kisha, ti e di, i 

Gjithëditur,- e shkula zërin, si të 

shkulja një gozhdë nga mishi dhe 

pëshpërita nga fare pranë: " Unë 

jam, Jakob, bashkëshorti im". Dhe 

atëherë ai, i qetësuar, depërtoi 

brenda saj me fuqinë e dashurisë. 

Kurse mua, - Zot, ti e di, se vështrimi 

yt e pret errësirën, ashtu si 

kosa barin,- mua , Zot, e kruspullosur 

vetëm një bërçik larg, më 

dukej sikur isha shtrirë lakuriq 

mbi prush, me qenë se ai, duke 

kujtuar që isha unë, e përqafonte 

dhe e shtrëngonte në gji më gjithë 

afshin e gjakut të tij. Zot, sille 

ndërmend, ti o i Kudogjindshëm, 

sille ndërmend atë natë kur, me 

gjunjët plagë dhe me shpirtin 

plagë, qeshë e shtrënguar për shtatë 

orë rresht të rrija kruspull dhe 

të dëgjoja atë që më përkiste mua 

dhe që më ishte mohuar! Shtatë 

orë, shtatë përjetësi, qëndrova aty 

e kruspullosur, duke mbajtur 

frymën, duke shtypur britmën, 

sikundër dikur Jakobi me engjëllin 

tënd, dhe këto shtatë orë mu 

dukën shtatëfish më të gjatë se të 

shtatë vitet e pritjes. Dhe nuk do 

ta kisha duruar dot, këtë natë të 

durimit tim të madh, të mos kisha 

thirrur përsëri emrin tënd të shenjtë 

që të më forconte me mendimin 

e durimit tënd të pakufishëm. 

Kjo, Zot, ishte vepra ime , e 

vetmja me të cilën unë mburrem 

në këtë botë, sepse në të unë të 

shëmbëlleva ty për durim dhe 

mëshirë , sepse vuajtja e shpirtit 

tim , Zot, kalonte çdo përmasë 

njerëzore dhe nuk e di, nëse në këtë 

botë, Zot, ke vënë ndonjëherë 

ndonjë grua në provë më të vështirë 

se mua në atë natë mizore. E 

megjithatë, Zot, unë arrita ta 

duroj, atë natë të të gjitha netëve 

dhe kur kënduan gjelat, e mblodha 

trupin tim të drobitur dhe, ndërsa 

ata flinin me gjumin e të rraskapiturve, 

ika me të shpejtë në shtëpinë 

e tim eti, sepse shumë shpejt do 

të dilte në dritë mashtrimi ynë dhe 

që në atë çast mua po më dridheshin 

nofullat nga zemërimi i 

pritshëm i Jakobit. 



LETRAT 

Pyetje: Ju keni ekspozuar mjaft njohuri 

për FBI në përgjithësi dhe veçanërisht 

për Skuadrën e Shpëtimit të Jetës 

(HRT). Si arritët ta realizonit këtë 

kërkim? 

Përgjigje: Kam qenë i tërhequr prej HRT 

për ca kohë dhe kam dashur të bëja personazhin 

tim Web London, një operator i HRT. 

i bëra një vizitë përfaqësuesve të HRT, 

shpenzova kohë me operatorët e HRT, i bëra 

qindra pyetje, lexova çdo gjë që më nevojitej. 

Doja vërtet të hyja në kokën e tyre dhe zemrat 

për t’i sjellë në jetë nëpër faqet e librit. 

Mendoj se ia dola mbanë. 

Pyetje: Ka dalë në treg një libër i titulluar 

“Të ftohtët zero” shkruar nga 

Kristofer Whitcomb, i cili është i përfshirë 

po aq sad he ju në FBI dhe HRT. 

Çfarë mendoni për librin e tij dhe a ka 

pasur ai ndonjë ndikim tek ju? 

Përgjigje: “Të ftohtët zero” është i 

mrekullueshëm. E kam lexuar me kujdes. 

Një vështrim i thellë mbi fabulën tepër të 

ndërlikuar. Kristofer ishte një ndihmë e jashtëzakonshme 

për mua, kontakti kryesor i 

imi lidhur me HRT. Libri im është përmirësuar 

ndjeshëm pikërisht prej kësaj. 

Pyetje: Cila ishte gjëja më e dobishme 

që ju ka thënë Kristofer? Cila ishte 

gjëja që ju la më shumë mbresa? 

Përgjigje: Ai më lejoi të hyja në kokën e 

agjentëve, por edhe të bashkëshorteve të 

tyre, gjë që më intrigoi jashtë mase. Ka 

shumë të ngjarë që një nga gjërat më 

tërheqëse që bëmë ishte se ai më dërgoi një 


grup aparaturash në zyrë dhe ne i pamë me 

shumë kujdes gjatë shumë netëve me radhë. 

Nga kjo përvojë mësova shumë gjëra që i 

futa në roman dhe që patën ndikim të rëndësishëm. 

Kris më futi në mendime të thella 

duke më treguar edhe shumë lloje armësh. 

Por djemtë përdorin mendjen në vend të atyre 

armëve gjithfarëshe. 

Pyetje: Cilat janë lidhjet midis Kristofer 

Whitcomb dhe personazhit tuaj krye- 

sore, Web London? 

Përgjigje: Eh, unë e krijova Webin shumë 

më parë se të takoja Krisin. Fizikisht ata 

ngjajnë shumë me njëri-tjetrin. Kris është 

shumë i gjatë dhe Web po ashtu. Janë në 

formë të shkëlqyer. Web në fakt është i shëmtuar 

dhe ka marrë plagë nga plumbat, gjëra 

që nuk i ka Krisi. 

Por fakti është që ata janë të dy shumë 

profesionistë. Nuk them dot se mund të 

kalosh shumë vite në HRT ashtu siç bën 

Përktheu: Rudina Dahri 

Intervistë me David Baldacci 

Marrë nga Ebooks 

Personazhet origjinalë e bëjnë 

shumë më tërheqës rrëfimin 

Kris apo Web London dhe të mos ndikohesh 

nga puna që bën. Që të dy kanë tendencë ta 

bartin brenda vetes. Unë e njoh shumë mirë 

Krisin, e kam mik të mirë dhe mezi pres ta 

njoh edhe më shumë gjatë viteve në vazhdim, 

por e përfytyroj se nëse ai lexon Web 

London dhe sheh veten tek të njëjtat gjëra 

që ai përjeton dhe zotëron, ai do të thoshte 

padyshim se ky personazh ka shumë nga 

Krisi. Kris është aty ku është, se është vërtet 

i jashtëzakonshëm.

Pyetje: Atëherë më thoni a ndryshuat 

gjë te Web London, pasi takuat Kristofer 

Whitcomb? 

Përgjigje: Jo, në fakt jo. U afrova me të 

kur personazhi Web po bëhej shumë profesionist. 

Mendoj për të dy se suksesi ndodh 

kur askush nuk lëndohet dhe kështu ndodh 

kur përmbushen qëllimet. Kështu që them 

se padyshim e ndajnë edhe këtë gjë bashkë. 

Por Kris mbi të gjitha më ka dhënë një ndjesi 

se kur është në mes të një misioni, mëson 

shumë më mirë se çdo bëjë më tej. Ata dinë 

të bëjnë shaka dhe shpesh janë të ndjeshëm. 

Çlirimi i tensionit të tyre është një qetësim. 

Fakti që kanë një familje tregon që janë 

familjarë. i kam thënë bashkëshortes së 

Krisit se duhej të ishte e shenjtë për të bërë 

këtë gjë prej vitesh të tëra. 

Pyetje: Keni bërë shumë studime për 

librin tuaj “Pozita e burrit të fundit” po 

aq sa edhe për romanin “Të uroj gjithë 

të mirat”, por studimi për këtë ishte pak 

më ndryshe. Cila ishte më e vështira? 

Cila ishte ajo që ju dha më shumë 

kënaqësi? 

Përgjigje: Kam mësuar të kalëroj, por 

edhe të ngas makinën në kohën kur shkruaja 

librin “Pozita e burrit të fundit”. Lexoj 

shumë libra, kam marrë në intervistë nënën 

time, për të rikujtuar fëmijërinë time ndërkohë 

që po shkruaja “Të uroj gjithë të mirat”. 

Secili nga këto libra përfaqëson vështirësitë 

dhe sfidat e veta. Ky i fundit ishte padyshim 

shumë i këndshëm në të shkruar dhe më ka 

frymëzuar shumë. 

Pyetje: Personazhi kryesor i “Pozita e 

burrit të fundit” është Web London, një 

emër unik. A ka ndonjë kuptim për ju ky 

emër? Si ia bën me emrat e personazheve? 

Përgjigje: Emri është vërtet shumë i 

veçantë dhe mbahet mend kollaj. Zanafilla 

e saj mund të zbulohet në vazhdim. 

Përpiqem t’i përshtas emrat e personazheve 

të mi, të kenë edhe kuptim, patjetër. Në 

mendjen time ata janë po aq të vërtetë sa 

mishi dhe gjaku. Emrat interesantë janë 

gjithashtu një mënyrë e mirë për të dalluar 

personazhet. 

Pyetje: Ju thoni që emri i Web Londonit 

është edhe i veçantë, edhe që 

mbahet mend kollaj, çfarë tjetër mund 

të më thoni për misterin e këtij emri kaq 

unik? 

Përgjigje: Po, ka të bëjë me personazhet 

që kam future te “Pozita e burrit të fundit”. 

E kam shkruar në vazhdimin e këtij libri 

domethënien e emrit. Nuk jua them si është. 

Jam pak ngacmues. 

Pyetje: Pra, nuk keni ndërmend të na 

e thoni sekretin e madh? 

Përgjigje: Keni të drejtë, nuk do jua them 

(qesh). 

Pyetje: Web London është po ashtu 

një personazh i ndërlikuar në mënyrën 

si mendon, si vepron, është vërtet shumë 

i këndshëm. Si keni mundur ta krijoni 

një personazh kaq të thellë? 

Përgjigje: Me çdo libër jam përpjekur t’i 

bëj personazhët e mi paksa të ndërlikuar. 

Personazhet që janë origjinalë, e bëjnë më 

tërheqëse historinë, më të këndshme. Më 

kujtohen personazhet e mi që përjetojnë 

drama. E di që shumë shkrimtarë besojnë 

se thellësia e një personazhi sikur mbetet 

prapa kur zhytesh nën faqet e librit. Them 

me vete se nuk ka asgjë të keqe me njerëzit 

që lexojnë të tilla gjëra, në fund të fundit 

po kënaqen me librin. Kur mendon se lexuesi 

kërkon ta mbarojë librin brenda pak 

orësh, të vjen mirë. 

Për të krijuar personazhin e Web London 

kam sjellë një milionë detaje të vogla 

për ta joshur lexuesin që të mësonte më 

shumë rreth këtij personazhi. Ky personazh 

është maturuar dhe ka ndryshuar shumë në 

vijim të librit. Nga fundi e kuptova se ky 

personazh po më drejtonte nga vetja. 

Pyetje: Dinamika familjare është një 

temë që nuk mund t’i shpëtosh në shkrimin 

e një libri. Përse ndodh kjo? 

Përgjigje: Jo, është e vërtetë, nuk mund 

t’i shpëtojmë dinamikës familjare. Jam ende 

studiues i historisë, i së kaluarës dhe besoj 

se indikimet e familjes janë shumë më të 

mëdha nga sa ne vetë besojmë. Për shkak se 

këto ndikime janë aq delikate dhe manifestohen 

në vitet e mëvonshme, mua më duket 

mjaft tërheqëse. Të përpiqesh të shpjegosh 

motivimet e një personazhi në jetë pa eksploruar 

të paktën pjesërisht të kaluarën. 

Pyetje: A e keni marrë në konsideratë 

ndonjë personazh si James Paterson, 

Alex Cross etj? Cilat janë avantazhet dhe 

disavantazhet që pasojnë, nëse një personazh 

rikthehet? 

Përgjigje: Web London ishte përpjekja 

ime e parë lidhur me këtë që po thoni. E 

dua këtë djalosh. Shkrimtari ka një 

vetëkënaqësi. 

Pyetje: Ju thoni se duhet të ketë një 

vazhdim. Deri ku mund të arrijë Web 

London? A do të fokusohet historia tjetër 

në HRT? 

Përgjigje: E shoh këtë personazh të rritet 

si karakter. Them se do tërhiqem pak nga 

HRT dhe dua ta fus në ambjente të larmishme. 

Mënyra se si përfundon libri, të çon 

drejt personazhit kryesor. Them se Web London 

është i përshtatshëm për shumë skenare 

filmash. 

Pyetje: A ju pëlqen të takoni fansat 

tuaj? Dëshironi të ndani moment me ta? 

Përgjigje: Më pëlqen të bëj udhëtime, por 

e kam vështirë të ndahem nga familja. Më 

pëlqen shumë të bisedoj me fansat e mi. Më 

japin shumë kënaqësi. Këto vite kamë mësuar 

vërtet shumë gjëra. Ajo që më habit 

është se gjërat që fansat mbajnë mend nga 


LETRAT 

librat e mi nuk janë ato gjëra që unë mendoj 

se do t’u lini përshtypje. Mendoja se 

gjërat e tjera do të ishin më pak tërheqëse, 

por ndonjëherë lexuesit fiksojnë gjërat që 

nuk na shkojnë në mendje. 

Pyetje: Cila është pyetja më interesante 

që ju ka bërë dikush duke ju 

kërkuar edhe t’i lini ndonjë autograph 

në librin tuaj dhe cila ka qenë përgjigjia? 

Përgjigje: Po më ka rënë rasti që të shkruaj 

autografe në Cincinnati në mes të një 

tornadoje dhe ndërkohë që isha duke folur, 

më duhej të përfshihesha edhe unë në sirenat 

e tornados, sepse vendi duhej të 

evakuohej sa më shpejt. Ata vendosën se 

njerëzit do të ishin më të sigurt aty, edhe 

pse çatia po niste të krisej. Vazhdova fjalimin 

që isha duke mbajtur dhe një zotëri 

aty nga mesi i turmës ngriti dorën dhe më 

pyeti “Dua të di nëse ka patur në jetën tënde 

ndonjë lutje”. Unë ia ktheva “Zotëri, kam 

qenë duke u lutur edhe tani që ndodhem 

këtu me ju” dhe vura buzën në gaz. 

Pyetje: Më pas shkoi gjithçka mirë? 

Përgjigje: Sapo mbaroi fjalimi, u futën 

policët dhe na thanë “Keni 20 minuta kohë 

të shkoni nëpër shtëpitë tuaja, sepse radari 

tregon se pas 20 minutash do nisë stuhia”. 

Të gjithë më pas e boshatisën ndërtesën ku 

ishin futur. 

Pyetje: A mund të na rrëfesh lidhur 

me zakonet tuaja gjatë procesit të të shkruarit? 

A keni një vend ku shkruani? A 

ndiqni një rutinë të veçantë që e ndiqni? 

A jeni i disiplinuar? 

Përgjigje: Nëse nuk jam duke shkruar, 

nuk ndihem rehat. Mund të shkruaj në rrethana 

nga më të ndryshmet, më të habitshmet. 

Mund të shkruaj kur jam në aeroplan 

apo ën tren, pse jo edhe mbi varkë. Nëse 

pret vendin e duhur për të shkruar, ke për 

të humbur frymëzimin. Unë nuk shkruaj 

përditë, në orare të caktuara. 


REKLAMA 

20 55 E diel, 26 shkurt 2012

Dhimbje e vonuar 

Janari, sundimtar vezullues i 

zhurmshëm, vrundulloi me rra 

pëllimë dhe buçitje erërash 

nëpër rrugët e qytetit buzë liqenit. 

Ftohtësira hijeshoi akujt e mpakur dhe 

era e xhamtë shponte fytyrat, duart, 

çdo pjesë të zbuluar. 

- Baba, dil tani, mjaft ndenje shtrirë, 

- i tha Desada vjehrrit. 

Dhimitri, mbuluar me jorgan të 

trashë në njërin divan të kuzhinës, 

mardhte brenda, teksa jashtë furtuna 

fishkëllente e marrosur. Lëvizi ngadalë 

përtueshëm. Vuante nga hipertensioni. 

Gëlltiti një kokërr të kaftë, pasi e rrotulloi 

në dorë dhe meditoi si shpesh herë. 

- Helmet, e vetmja kurë, shërimi aty 

ku s’e pret. A nuk është e mençur natyra 

që mjekon plagët e trupit me helme? 

Arsyetimet mërmëritëse të heshtura, 

me copëra prej leximeve të shumë 

autorëve të letërsisë botërore, ishin 

kthyer në mani të moshës së shtyrë, si 

punë loje apo mënyrë e kalimit të kohës 

në vetminë e gjatë pleqërishte. 

Brengë ngashëryese ishte ujët e hollë. 

Nuk e zaptonte refleksin e mallkuar, 

ngrihej shpesh herë natën. Sapo e zinte 

gjumi e gërvishtte fundi i barkut, sikur 

kishte dy ditë pa urinuar. Natën e përballonte 

disi, po stërmundim qe mëngjesi 

kur zgjoheshin të tjerët zinin banjën. 

Çohej herët, luftonte me sëmundjen 

e mbrapshtë. Ceni ligështues, i pështirë 

e mundonte skajërisht plakun e ronitur. 

Dremiste pakëz, dëgjonte kërcitjen 

e derës së banjës dhe ngacmohej dhimbja 

e padurueshme si pickim grere. Zinte 

shkarkohej pikë - pikë. Përpiqej me 

shpirt ndër dhëmbë, po nuk rezistonte 

gjatë, ngrihej me vështirësi. Gjersa përgatitej 

dhe zbërthente pantallonat, 

gjysmën e kishte derdhur. 

Përkundër dëshirës dhe sqimës së 

mëparshme, mbante erë bezdisëse. 

Sëmundja e tij ishte kujtesë e përçastshme 

e vdekjes, paralajmërim i vazhduar, 

sprovë e papërballueshme forcash.- 

Ngrehu baba, ne burrat ngatërresë jemi 

në shtëpi. Todin e pashë, u nis nga bulevardi, 

- mbështeti Aleksi të shoqen. 

Ajo ngrinte shtresat e inatosur, me 

hundën e hollë skuqur si spec djegës. 

- Mirë o bir, sa të vishem. Bën 

shumë ftohtë këto ditë, s’ke ku shkon, 

- u përgjigj i dyzuar, me urtësi. 

- Hajde babush, je kockë e fortë, i 

kalitur, ngjan si djalë i ri. - Aleksi i përkëdheli 

lehtë shpatullat, me dhembshuri. 

Dhimitrit i erdhi mirë, u 

mallëngjye, i rrodhën pa dashur ca pika 

lot. Biri i vërtetë mungonte, ndërsa 

ky tjetri ushqehej me mpakjet e shpirtit 

të tij. Nuk donte të besonte, as 

pikaste njëmendësinë e hidhur, shfaqur 

mizorisht e paturp në hijen e Aleksit.- 

Pleqëria është e ardhmja e kujtdo. Të 

rinjtë që shpërfillin moshën plaken më 

shpejt, afrohen në sinorin ku prehen 

të shumtët, - përsiati si përherë. 

Për Aleksin e shëndoshë jeta qe 

arratisje e pakuptimtë nga bota reale, 

arratisje nga mendimi se dikur do të 

vdiste.Vështrimi i butë i të atit e trondiste 

gjithnjë. Ishte djalë me shpirt, po 

çuditërisht inferior në raportet e vështira 

me Desadën, deri në indiferencë 

të pakuptimtë, gjendje e pezullt mes 

jetës së vërtetë dhe imazhit të saj. Përjetonte 

absurdin e paradigmës moderne, 

shpërfaqur dendur viteve të fundit 

në qytet. 

“ Nuk mund të jesh i lumtur pa 

qenë më parë fajtor. ” 

Istref HAXHILLARI 

Plaku gjithnjë e më rrallë ndiente 

ngrohtësinë e shtëpisë. I dukej vetja i 

tepërt, si mobilje e vjetëruar, që zinte 

vend, pengonte të tjerët. Vetminë s’e 

përzgjodhi, nuk do ta dëshironte kurrë, 

po ajo e kaploi tinëzisht. Përimtonte 

se gjithçka i ndodh njeriut në 

lakun kohor të jetës është parapërgatitur 

pa kuptuar prej atij vetë. 

Ku gaboi në rrjedhën e viteve të 

shkuar? 

Pyetja munduese e kahershme 

mbetej gjithnjë torturuese pa përgjigje. 

Dy nipërit e rritur, zënë në grackën 

e jetës, pothuaj nuk i shihte. Më 

afër i qëndronte mbesa, nxënëse në 

vitin e fundit të gjimnazit. Si rregullohej 

e lyhej gjatë përpara pasqyrës, 

Greta nuk i afrohej si më parë. Nga 

pragu i derës përshëndeste.- Ditën e 

mirë gjysh, të puth. 

Plaku kishte pikasur disa herë vajzën, 

tek zinte hundën me dorë kur hynte 

në kuzhinë dhe i sëmbonte shpirti. 

- S’ka faj, - vuante gjithnjë e më 

tepër, - kështu si jam katandisur duron 

shumë. 

Pastaj i foli vetes gati me zë sipas 

zakonit vjetarak. 

- Greta e re është e lumtur se ka 

moshën për të rrëmbyer të bukurën. 

Mua më ka humbur kjo aftësi, më ka 

zaptuar fundi i pashpresë, vyshkja, 

venitja. Pleqëria nuk mund të jetë kurrë 

e lumtur, e përjashton çdo mundësi 

të tillë. Mosha e shkuar qenka gërryese, 

më e rëndë nga çdo fatkeqësi tjetër. 

Vështroi fytyrën në pasqyrën e banjës, 

nuk iu duk shumë pa rruar. U vesh, 

vuri kollaren vishnje që kishte filluar 

të rripej rreth qafës, i futi krahët palltos 

së madhe dhe doli ngadalë me 

rënkime prekëse. Ftohtësira i hyri 

nëpër rroba. U drodh nga thëllimi, 

nxitoi hapin. Shkopi që nuk e ndante 

prej vitesh zuri të zhurmojë me trokëllitje 

monotone nëpër asfalt. 

- Sa të lëviz pak do të ngrohem, - i 

dha kurajë vetes. 

Kapërceu rrugicën, dy pallatet përballë 

dhe trokiti në ballkonin e Limit. 

Priti gjersa u dëgjua zëri i ngjirur 

shoqëruar me kollën e paprerë të duhanit. 

E pinte shumë, paketën nuk e 

ndante asnjëherë, sa shuante një cigare 

ndizte tjetrën. Dhimitri i fliste shpesh, 

donte t’ja largonte vesin vrastar, por 

ai nuk i vinte veshin. 

- Miti, kështu si e ke zënë do të 

ngjallesh lugat kur të shkosh në botën 

tjetër, do të më trembësh natën në 

gjumë. Shumë herët je, ku të mbytemi? 

Limi, gjashtë vjet më i ri, mbahej 

mirë, bënte shaka të holla ndaj të gjithë 

e donin. Magazinier ushqimesh, gjithë 

jetën e pati kaluar fol e qesh. 

- Leri fjalët e ngrehu apo të të ze 

me këtë mikun që kam në dorë, - ktheu 

shpotinë si me zor pa lëvizur asnjë 

muskul në fytyrën e rrudhur. 

- Atë kot e mban, nuk të hyn më 

në punë, - u tall Limi nga brenda, 

ndërsa vishej me nge. 

- Zoti Dhimitër, urdhëro brenda, - 

e ftoi nga kuzhina plaka e shtëpisë. 

- Një herë tjetër, Esma. Nxirre atë 

burrin llafazan, ç’e mban brenda, apo të 

të pengojë kur pastron e rregullon shtëpinë. 

Limi kishte tjetër pahë në shtëpi. 

Nusja e djalit, fisnike me edukatë aristokratësh, 

nuk i kthente kurrë fjalë 

vjehrrit, e dëgjonte dhe sajdiste. Me 

Esmanë ndante vitet pa ngjyrë të 

pleqërisë. (vijon ne faqen 22) 

LETRAT 


Mbeten në mbretërinë e zemrës 

Gioconda BELLI 

Dhe zoti me beri femer 

Dhe Zoti me beri femer, 

me floke te gjata, 

sy, 

hunde dhe goje femre. 

Me linja 

dhe kurba 

dhe valezime te buta 

dhe me germoi brenda, 

me beri nje prerje te qenieve njerezore. 

Endi me delikatese nervat e mia 

dhe i balancoi me kujdes 

numrin e hormoneve te mia. 

Kompozoi gjakun tim 

dhe me injektoi me te 

qe te vadiste 

te gjithe trupin tim ; 

linden keshtu idete , 

endrrat 

instiktet. 

Te gjitha qe krijoi butesisht 

gdhendur me fryme 

dhe zhbiruar me dashuri, 

jane mijera gjerat qe me bejne femer çdo dite 

per te cilat zgjohem krenare 

çdo mengjes 

dhe bekoj seksin tim. 

Andre LAUDE 

Boje dhe gjak 

E bëj jetën time natë pas nate një grumbull plehrash. 

E bëj jetën time një kronikë të mjegullt. 

E bëj natën time një kryqëzim fantazmash. 

E bëj gjakun tim një lumë të gjatë 

që rreh në tëmthat e mi. 

E bëj frikën time një zog bardh e zi 

E bëj një zog të ngordhur, të kalbur, 

fëmijën që do të kisha mundur të jem. 

E bëj fëmijën një zjarr të çmendur, një pirg hiri. 

E bëj vdekjen time të ardhshme një gosti gjarpërinjsh. 

E bëj një gjarpër litar për të varur veten. 

E bëj një heshtje të gjatë, të thellë, testamentin 

e gjithçkaje që qe shkatërrim, tmerr, mërzi, 

ndarje dhe çirrje të pafundme. 

Urinoj bojë dhe gjak. 

Urinoj bojë dhe gjak. 

Këndoj mbi turrën e ndëshkimeve. 

Khalil Gibran 

Trishtimi 

Pyes trishtimin dhe zbuloj 

Se nuk e ka dhuntinë e fjalës 

E megjithatë po të mundte 

Jam i bindur që do të shqiptonte 

Një fjalë më të ëmbël se gëzimi 

Të kthehesh fëmijë 

Gjërat që fëmijët duan 

Mbeten në mbretërinë e zemrës 

Deri në plakje 

Gjëja më e bukur e jetës 

Është se shpirti ynë 

Ndal fluturimin 

Në vëndet ku njëherë një kohë luanim 

Albert SAMEN 

Ka mbremje 

Ka mbremje kur dhe lulet me shpirt me duken mua, 

Kur endet nje si ndjenje pendimi ne ajri 

Kur zemra me e fshehte, e mbyllur me nuk rri 

Po psheretin e shkrihet me mall e dashuri. 

Ka mbremje kur dhe lulet me shpirt me duken mua 

E ne ato mbremje jam i dhemshur si nje grua. 

Mengjese ka te qarta, me trendafila veshur 

Kur shpirti gurgullon si ujrat tatepjete, 

Kur, qielli kumbues Pashke- jehon dhe zemra vete, 

Kur mishi eshte pa njolle,ndergjegja pa te mete. 

Mengjese ka te qarta, me trendafile veshur 

Ne ato mengjese jam si nje femije i qeshur. 

Ka dite gjithe zymti, kur jeta s'vlen aspak 

Kur zemra, mijera vjeç e vjeter, sa s'pushon, 

Kur pluhuri harreses te shkuaren mbulon 

Kur zbehet gjithçka e shuhet e mbaron. 

Ka dite gjithe zymti, ku jeta s'vlen aspak, 

E ne ato dite jam i kerrusur si nje plak. 

Ka nete kur dyshimi dhe ankthi na cfilit 

Kur shpirti, duke zbritur spiralen gjer ne fund, 

I zbehte, pezull mbi te tmerrshmin pafund, 

Ndien eren e humneres qe hapet gjithkund. 

Ka nete kur dyshimi dhe ankthi na cfilit 

Dhe ne ato nete jam ne terr si nje mehit. 

Henri MURGER 

Balada e te deshperuarit 

-Kush po troket aty ne dere? 

-Hape jam une -Kush je ti? 

Ne mes te nates, Zot i ndjere, 

S'e kam zakon te qas njeri. 

-Hape!-Kush je?-Bore e acar! 

-Hape!-Kush je?-Oh, hape shpejt! 

-Me thuaj emrin!-Si ne varr 

kallkan jam bere e ngrire krejt. 

Me rane kembet gjithandej, 

Ec edhe ec e mos qendro 

Ne kend te vatres me jep leje 

Te ulem pak,-Akoma jo! 

Si ta thone emrin?-Jam Lavdia 

Qe shpie ne pavdekesi 

-Shko tutje, moj hije mavria! 

-Te lutem merrme ne shtepi! 

Jam Dashuria dhe Rinia 

Dy cilesi te Zotit vete 

-Shko n'udhen tende! Me la vete 

mikesha, e me mbuloi zia. 

Jam Poezia e jam Arti, 

Me ndjekin hape!-S'te pranoj 

S'ndjej frymezim me prej se larti, 

As emrin mikes s'ja kujtoj. 

Jam Kamja, hape deren tende 

Kam xhevahire e pare plot, 

Te kthej mikeshen qe permende... 

-Po dashurine a ma kthen dot? 

Une jam Pushteti! te kam prure 

Ty spektrin!-E ç'rendesi ka? 

A mund t'i ngjallesh dot ata 

Qe iken e me s'kthehen kurre? 

Po qe se ti deren ja çel 

Vetem atij qe emrin thote, 

Jam Vdekja, hape, po te sjell 

Balsam per ç'do lengim ne bote. 

Mund te degjosh ne timin brez 

Si tringellijne me ze kobi 

Çelesat e varreve te zes, 

ku dergjet e kalbet robi. 

-Urdhero brenda, o e huaj 

Pa mish ne trup, pa pike gjak. 

Urdhero brenda e mos druaj, 

se po te pret nje varfanjak. 

Hyre! Jam lodhur nga kjo jete 

pa shprese dhe pa ngushellim 

doja te vdes me te vertete 

Po nuk merrja dot guxim. 

Urdhero brenda, o mike e mire, 

Dhe ha e pi ç'te deshirosh 

E si te ç'lodhesh ndaj te gdhire 

me merr dhe mua kur te shkosh 

Te prisja, do te ndjek pa droje 

ku te me shpiesh do te vij, 

Por lere qenin tim te rroje, 

Se, te me qaje, s'kam njeri... 



LETRAT 


Andi KOSTA 

RRËFIM ZONJUSHËS X 

Vendosa më së fundi t'i rrëfehem kujtimit tënd, tashmë të largët, 

shumë të largët. Këtij katakombi vetullngrysur, por çuditërisht të 

veshur me ajër të bollshëm (natyrisht mungon perdja prej gize), 

lidhur me pranga, duke pritur verdiktin, i mora hua gotës - metalin dhe lugës 

- tingullin ngjethës. Po të shkruaj, ose më mirë prish e shprish mbi metal herë 

iniciale, herë fraza të gjymta, herë fjali të paplota. Nuk e di pse ti. Nuk e di pse 

ti në këto momente. Nuk e di pse ti në këto momente jashtë kontekstit të 

zakonshëm. Nuk besoj se kujtesa - memece qysh prej disa javësh, do të bëjë 

naze. Për të qenë më konciz, gjatë endjeve të pamata, gjeta diku një palmë të 

vetmuar rrethuar ngado me masivë të bardhë puplorë, të ngjeshur sa dengu i 

prangave që mbaj ndër kyçe. Bri palmës gjeta një gavetë dalë jashtë përdorimi. 

I etur siç isha, piva me fund myshkun dhe nisa papritmas të nxjerr vrer. 

Palmës i erdhi pështirë, mbylli sytë, ktheu kryet dhe zuri të nxjerrë edhe ajo. I 

kërkova ndjesë me gjysëm shpirti, i lëmova ballin vurrata-vurrata dhe i kërkova 

strehë. Nuk hezitoi, veçse më paralajmëroi se aty rreth mesnatës do ta kisha 

pisk. Pa e ditur u shtriva në njërën prej brinjëve të saj, dalë vendit prej mëse dy 

muajsh. Çuditërisht mesnata nuk m'a prishi atë pak gjumë, pas të cilit pata 

renduar pothuajse për ditë të tëra. Nuk më kujtohet kur u përmenda për të mos 

e gjetur veten në shtratin-brinjë. Palma ish zhdukur. Me siguri mesnata në 

shenjë hakmarrjeje ose për forcë të zakonit e kish gllabëruar në vend të presë 

(meje). Me mollëzat e gishtave hapa një shteg mes dengjeve dhe sapo u bëra gati 

të arratisem, një dorë e fortë më përfshiu për zverku. Më plasën këtu ku jam 

tani, duke kryer arrestin e pendestarit deri në verdiktin (që për habi), më duhet 

ta jap vetë. Më kanë dhënë veç një sekondë kohë për të marrë verdiktin. Në rast 

të kundërt do të më dënojnë me lirim nga burgu dhe do të m'a fshijnë emrin nga 

dosja famëkeqe. Për të qenë më i saktë, këtu një sekondë është e barasvlefshme 

me "sa të duash". Domethënë "mendohu sa të duash dhe kur të jesh gati, na 

njofto!". Më ofruan të rrëfehem për "çfarë të dua", "për kë të dua" dhe së fundi, 

pasi të jem vetërrëfyer, do t'i jap vetes verdiktin: ose qëndrimin në arrest, ose 

lirinë. Personalisht preferoj të parën. Ndjehem më komod në këtë katakomb 

sesa mes korridoreve pafund të dengjeve. Të paktën këtu marr frymë lirisht, ha 

sa të dua, prangat mund t'i heq kur të dua (preferoj t'i mbaj që kyçet mos më 

dalin jashtë kontrolli), mund t'a hap derën e qelisë kur të dua, mund të shullëhem 

në diell sa të dua... Po pse ti? Pse ti? Ma vështirësove punën. Gjysma e së keqes 

ndodhi. Tashmë kam dikë për të cilën mund të mendoj. Kjo bën që gjysmë 

sekonda e mbetur të më tërheqë furishëm drejt verdiktit. Në dhomën ngjitur, 

Këshilli i Pengjeve pret zemërngrirë. S'mundem të mos shkas rrokullimës tashmë 

që ti më ndjek pas si ndonjë ortek pa fre. Siç ndodh rëndom, takohen dy të 

panjohur në udhën e madhe, veshur me patina e blu jeans, shkëmbehen si malli 

me para të thata në dorë dhe së fundi ritakohen të paketuar e vulosur në ndonjë 

cep supermarketi. Ti kundërmon era vanilje, një dorë e kujdesshme të vendos 

mbi peshore, një dorë më pak e kujdesshme të vendos brenda një plastmasi. Më 

vjen rradha mua. Më shohin vulën, datën e skadencës, ndonjë zonjë e fisme më 

nuhat frymëmarrjen e paketuar bukur. Paguajnë për ne dhe dalin. Ti në një 

sqetull, unë nën një tjetër sqetull. Rishihemi të flakur në koshin e mbeturinave. 

Dëgjohet zhurma e plehrangarkuesve. Cilësuar si mall që mund të përpunohet, 

ritakohemi në fabrikë. Riformësohemi tashmë të njohur të vjetër. Më fton për 

një çaj në shtëpizën tënde prej dylli. Dalim... Ndjej trokitje në pragun e qelisë. 

"Sa të duash" - gardiani vjen për të më kujtuar gjysmën e gjysmës së sekondës 

mbetur ende. Më qeras me një cigare. Më shkel syrin. Del. Po i qasem verdiktit. 

Duhet të mos i zhgënjej bastvënësit - komisionerë. Disa nga ata kanë vënë bast 

se kam për të zgjedhur dengjet, jo katakombin. Nejse, pasi dolëm nga shtëpia 

jote prej dylli, shëtitëm blireve. Nata na zuri në shtëpizën time prej kompensate, 

ku mezi darkuam për shkak të errësirës. Ti ishe shndërruar në breshkë; 

zvarriteshe e zvarriteshe, pa arritur dot në krye të shkallëve, ku të prisja. Së 

fundi m'u desh të zbres, të të marr ndër krahë, duke vuajtur doemos prej peshës 

së zhguallit tënd. Nuk më frikësoi pamja jote. Kishe mbetur po aq tërheqëse sa 

përpara konvertimit. Gjithë kohës të kam ledhatuar zhguallin e lëmuar, ndërsa 

flije e tronditur. Diku aty nga mesnata, u zgjova duke ndier peshën e zhguallit 

tënd mbi kraharor. Lëviza kujdesshëm dhe u rehatova në kolltukun pranë televizorit. 

Rreth treshit të ndjeva tek këmbët e mia. U ngrita, hapa frigoriferin dhe 

të mëkova me qumështin prej vesë barishtesh. Më buzëqeshe mirënjohëse (si 

dikur), dhe re në gjumë të thellë. Rreth gjashtës, teksa më doli gjumi, pashë se 

ishe zhdukur. Më pate lënë një dy gisht letër, ku përziheshin të puthura e porosi 

pa fund. Renda përjashta, por nuk të pashë gjëkundi. Në mbrëmje si zakonisht 

po kthehesha prej punës, kur ti duke u zvarrisur më preve rrugën dhe më lute 

me sy nëse mund të bujtje përsëri në shtëpinë time. Të mora përsëri hopa, të 

ushqeva dhe të vura në gjumë. Re në gjumin më të thellë të jetës sate. Vetë, u 

përpoqa të mos mbyllja sy. S'mund të lejoja të më ikje ashtu pa u ndier. Por ti 

nuk shkove gjëkundi. I lodhur siç isha prej natës, pasi sigurova dyer e dritare, 

rashë në gjumë si i vdekur. Ti ndëkohë ishe ngritur, pate larë enët e së mbrëmshmes 

dhe po gajaseshe teksa shihje në ekranin e stërmadh, "Show-n e Inteligjencës" 

transmetuar në dixhital... 

E nesërmja, ah e nesërmja, na preu në besë. Ndeshur me udhëkryqin, u 

ndamë pa u shpjeguar. S'kish pse. Pastaj ndesha palmën... 

"Sa të duash" sekonda pushoi së rrahuri. Mbarova edhe unë. 

Po tërhiqem të marr vendimin... 

Pogradec 2005 


(vijon nga faqja 21) 

Dhimitrit i pat vdekur gru 

aja dhjetë vjet më parë nga 

një pleurit i vjetër. E treti 

e bëri pe, nuk ndihmuan as ilaçet as 

doktorët. E vizituan te mjekë të mirë. 

Bënë gjithçka mundën, po mushkëritë 

e saj erdhën duke u shuar. I këshilluan 

ta merrnin në shtëpi, të kujdeseshin. 

Ditët e saj patën shteruar. 

- Ç’më bëri Tinka e shkretë, më 

thau krahët, - mërmëriti, - ku ta gjej 

t’i vete pranë, po Zoti ka harruar të 

më marrë. 

- Shtegu i pleqërisë përmes jetës 

qenka i zënë me kujtime trishtuese. 

Të hanë ngadalë, të mundojnë pambarim 

- përsiati i vrarë, tërë pezm.Nuk i 

shqitej nga mendja e shoqja, kur dha 

frymën e fundit. Sytë i mbante drejt 

tij, nuk i largoi asnjë çast, gjersa vështrimi 

u nguros në zbrazëti. Goja i 

kishte ikur prej tri ditësh. Sidoqë mundohej 

e lëvizte buzët, s’nxori dot asnjë 

fjalë. Ç’deshi t’i thoshte? Ç’brenga 

mori me vete në varr? Kurrë nuk e 

harronte atë çast. Sa herë e kujtonte i 

mbushej shpirti, ngashërehej. Esmaja 

i ndërmendi Tinkën, çastin e prapmë, 

sytë e saj kur shuheshin. Lotët vrundulluan 

nëpër mollëzat e zhubrosura. 

Nuk ka ngushëllim më të mirë se 

lotët dhe mendimi që pranon fatkeqësitë 

tona. 

Pleqtë morën rrugën nga liqeni. 

Kur u afruan te stolat u zunë sytë nja 

pesë a gjashtë pleq të kruspullosur që 

luanin me letra. Stolat ishin shtëpia e 

dytë me gravitet tronditës që i tërhiqte 

si me magji, pastaj i çirrte me kujtime 

vjetërishte. 

Dielli i zbehtë kishte nxjerrë syrin 

mbi Malin e Thatë, thëllimi po firohej 

ngadalë. Limi gërmoi nën ligustra, 

nxori dy fije karton që i fshihte çdo 

ditë. Zunë vend dhe hapën dominotë. 

Kënaqësi varfanjake e pleqërisë. 

Loja sikur i largonte nga dukja e 

jashtme, harronin të ftohtin, hallet, 

harronin pleqërinë. Dy a tri herë Dhimitri 

u ngrit, shkoi prapa varkave. Çdo 

herë kthehej me një vurratë të lagur si 

hartë përpara. Binte erë së largu. 

- Në gjol apo në pantallona e bëre, 

- e ngiste Limi pa droje, leqendisur 

nga era e rëndë. 

- Më ler rehat se në majë të hundës 

më ka ardhur, - ia ktheu i brenguar. 

Pas një copë here cingërima rrëshqiti 

dhunshëm nëpër trupat e mpakur 

dhe zunë të dridhen. Ndërprenë lojën, 

lëvizën pakëz në bulevard, pastaj u 

kthyen ngadalë. Nxirë nga të ftohtit, 

të lodhur, me këmbët që u dridheshin 

sa mezi qëndronin, u afruan në qendër 

të qytetit. Ishte herët t’i qaseshin shtëpisë. 

Dhimitri s’kishte të holla. Kur 

rastiste në humor të mirë Desada i 

hidhte ndonjë mijëshe nga pensioni i 

tij, po dendur nuk kujtohej në një 

shpërfillje të skajshme, mizore. 

Limi nxitoi hapat nga klubet radhitur 

njëri pas tjetrit përkundrejt shetitores. 

Hynë te lokali i Xhoxhit, ku 

vinin sa herë e sillte rasti. Klientët e 

rrallë i përshëndetën me nderim, pastaj 

u liruan tavolinën pranë sobës me gaz. 

- Uluni, paski ngrirë. Janari vetëm 

me emrin të than, - i ftoi me respekt 

Dhimbje e vonuar 

Istref HAXHILLARI 

Xhoxhi. 

- Faleminderit, pleqëria paska qenë 

zeher, - ua ktheu Dhimitri me zë të 

zvargur pleqërishte dhe rënkima të 

dhimbshme. 

Vite të shkuar pat qenë drejtor i 

nderuar si rrallë të tjerë, i mençur e i 

dashur me njerëzit, u gjindej në të 

mira e të këqija. Të tjerët ruanin kujtime 

të shumta dhe i përmendnin mes 

tyre sa herë e shihnin plakun e rrëgjuar 

kockë e lëkurë. 

- Nuk kishte si drejtor Dhimitri, 

po të jepte fjalën e çonte gjer në fund. 

I donte njerëzit, i besonte dhe u gjendej 

kurdoherë pranë. 

Kujtonin raste laramane të një kohe 

perënduar përgjithnjë nëpër humbellën 

e viteve të largta. Plaku dëgjonte e 

ndihej mirë. Pastaj i shkonte mendja 

te shtëpia, hallet e pleqërisë dhe ngrysej 

i pezmatuar. Kishte nga ata që u 

vinte keq kur e shihnin në atë gjendje 

të mjeruar. Fajin ia vinin kohës dhe 

pleqërisë. Nuk dinin dertet e tjera 

shumë më të rënda. 

- Dëgjoni o djem dhe mbajeni 

mend, - zuri të fliste Miti me ndërprerje 

zëri dhe pamje të urti, - tri janë të 

këqiat e kësaj bote; vdekja në të ri që 

nuk e mban dheri, fukarallëku në 

pleqëri dhe sherri në shtëpi. 

Klientët e Xhoxhit zunë të bluanin 

kuptimin e fshehtë të fjalëve dhe 

mendonin fundin e ligështuar që e pret 

cilindo në këtë botë. Dhimitri, trembur 

për fjalët që tha, ( Zot na ruaj po 

t’i vinin në vesh nuses së djalit! ) e 

harroi kafenë. Po e hante me dhëmbë 

jetën e tij të përkorë. Ndodhej jashtë i 

përzënë nga festa e jetës, kishin shteruar 

motivet e ekzistencës, shpresat e 

së ardhmes. Ditët e pleqërisë rrjedhin 

më shpejt se në rini, sikur nxitojnë të 

rrokullisen me shpejtësi drejt fundit. 

Përfundimi i tërë meditimit të trishtë 

ishte ndjesia e të qenit vetëm, krejt i 

vetëm në botën e madhe, të mbrapshtë, 

çuditërisht e ngushtuar së tepërmi. 

Shpirtin e prekshëm, të lënduar e mbyti 

angushtia. 

- Pije kafenë, u ftoh, - zuri nga të 

tijat Limi. - Ky plaku tha tri të këqiat 

e tij, po unë them se ka edhe tri të 

tjera, - iu drejtua dëgjuesve të pakët. 

- Kafeja e ftohtë nuk pihet, çorba e 

ftohtë nuk hahet, gruaja e ftohtë nuk 

zihet me dorë. 

Qeshën të gjithë me shakanë, që 

zbuti disi kumtin e hidhur të Dhimitrit. 

Pasi kaluan njëfarë kohe në klub, 

u nisën drejt shtëpisë. Rrugët e qytetit 

kërcitën sërish nga çukitjet e njohura 

të shkopit. 

I lodhur, mardhur nga cikma, 

Dhimitri hapi derën. Hoqi këpucët, 

pallton dhe shikoi nusen e djalit. Desada 

mezi e duronte, po ç’të bënte? 

Plaku vetëm Aleksin kishte. Tinka deshi 

të bënin një vajzë, po ai e la pas dore 

zënë me punë të shumta, gjersa nuk 

kishin mundësi të lindnin e rritnin 

fëmijë. 

- Mirë e pati e ndjera, vajzat paskan 

qenë ilaçi i pleqërisë, balsami i 

vetëm i ditëve të fundit, - përimtoi i 

nemitur tepër vonë. 

- A mbarove moj bijë? - iu drejtua 

butësish, me rënkima prekëse Desadës 

së vrazhdë. 

E nervozuar, me hundën e hollë të 

skuqur e mavijosur, ajo bëri sikur nuk 

dëgjoi dhe vazhdoi të hidhte andej - 

këtej rrobat. 

Plaku u afrua pas sobës, ngrohu 

duart e mardhura vetëm për një çast, 

pastaj u ngrit të shkonte në banjë. 

Nusja e pa me inat dhe u shkreh si 

përherë. 

- S’na le të bëjmë një punë tamam, 

një e dy në banjë, ç’është kështu me 

ty, vetëm të pengosh di? 

Sjellja e saj, kënaqësi e baltosur 

brenda kraharorit, ngjasonte me tesha 

të errëta që u shkonin për shtat huqeve 

dhe fytyrës së skuqur. Mendonte si të 

qe jashtë kohe, sikur nuk do të gremisej 

në honet e thella të moshës së shtyrë. 

Kjo e bënte tejet mjerane. 

Miti e vështroi me keqardhje, më 

shumë për të se veten e tij. I duruar, 

me shpirt të madh e mendje të kthjellët, 

përpiqej të mos linte asnjë shkak për 

grindje, po nusja çuditërisht qëmtonte 

ngasje të marra, të pakuptueshme e 

të kota për të rraskapitur plakun. 

- Ah, moj bijë se mos dua, nga e 

liga e kam. 

Zbehur së tepërmi, nuk ndihej 

mirë, merrte frymë me vështirësi. 

Llokoçitja e çrregullt në anën e majtë, 

që e zuri teksa i afrohej shtëpisë, tani 

u shtua shumë si asnjëherë më parë. 

U mbështet dhe priti shpresëvagëlluar 

të rimerrte veten. Nuk bëri zë, as u 

ankua i përhumbur në dhimbjet gërryese 

të trupit dhe shpirtit të ciflosur. 

Kujtesa po kondensohej dalëngadalë 

në një pikë të largët të avullt, nuk 

shquante qartë të tashmen, as të shkuarën 

me të cilën jetonte prej vitesh 

në vetminë e vonë. 

- Kur afrohet fundi nuk mbetkan 

as kujtimet, po vetëm fjalë gjysmake 

të copëzuara, lëmosha e pakët që na 

lënë vitet, - nëpërmendi i përhitur në 

një tymnajë që po i zaptonte krejt qenien 

ngadalë, por e sigurt.U ngrit me 

zor, piu një hape dhe u shtri. Këmbët 

e mpira nuk i ndiente, s’merrnin të 

ngrohtë, po i ftoheshin ngadalë gjithnjë 

e më shumë. Teptisi dhunshëm 

përhumbja, një gjumë i pluhurëzuar 

si vizitë miqësore e përjetësisë. Ndieu 

se vdekja po vinte të shteronte 

pleqërinë, ta zhvishte nga mëkatet. 

Në dremitje iu shfaq Tinka, e merakosur 

siç kishte qenë gjithnjë. Mbështeti 

dorën e ftohtë në ballin e djersitur 

dhe i pëshpëriti ngadalë e vendosur. 

- Miti mjaft vuajte, eja me mua, 

këtej do të jesh më mirë... 

Të nesërmen e gjeti i biri të ngurtësuar 

syhapur, të lagur e kruspullosur. 

Kishte pushuar së ekzistuari, qe kthyer 

në kujtim. Vitet pa ngjyrë të 

pleqërisë shteruar mizorisht në vetmi. 

Aleksi ndjeu natyrën e vet morale 

t’i shkërmoqej në copëza. Përgjonte 

kufomën e të atit, tek rifitonte përkohësisht 

pamjet e mëparshme gjatë përshpejtimit 

të prishjes si në një film me 

xhirim të ngadalshëm. Thërmia kujtimesh 

të hershme u pleksën së toku 

dhe u përlot. 

Dhimbje e vonuar si trokitje në 

shkretëtirë. 

Janar 2012

LETRAT 


Diskurset e reja poetike 

Flamur MALOKU 

Poezia e krijuar në de 

kadën e fundit nga brezi 

i ri i poetëve në Kosovë, 

të cilët tashmë identifikohen edhe 

si emra në letrat shqipe, shihet se 

formësojnë shenjat e veçantisë 

poetike, duke e shpierë poezinë 

shqipe nga empiria në vijën figurative 

të lojës infinite. 

Figurat, në veçanti metafora në 

kohën poetike të totalitetit ekzistues 

të këtij brezi, shenjojnë 

bredhjet poetike, brenda vet korpusit 

të shenjave hapësinore. 

Fenomeni universal, intenca e 

hulumtimit dhe eksplorimit, do të 

qëndrojë brenda lojës së shenjave 

dhe jashtë kufijve të lojës. Poezia 

kushtimisht e dëshiron lojën e 

shkrimit. Nga kjo lojë, poezia e 

brezit të ri zgjon krësheri të madhe 

për lexuesin. Arsyeja e zgjimit 

të kureshtjes për lexim të poezisë 

së këtij brezi është se shenjat dhe 

loja poetike shihen potenciale 

karshi strukturës totale. Andaj, ky 

brez krijuesish zgjon tek lexuesi 

një lloj emocionaliteti gjatë leximit 

të strukturës poetike, duke e parë 

përherë intrigën shenjuese universale, 

që në një farë kuptimi shohim 

edhe intrigat e lojës figurative. 

Dihet se gjuha e figurës është 

gjuhë e iluzionit/fiksionit. Kështu, 

në ecje të ngadalshme të filozofisë 

vërehet se poiesisi i krijuar 

nga brezi i ri jeton vetëdijshëm në 

vorbullën e anonimitetit si vetë 

personale, duke të dhënë gjithnjë 

zeron e shkrimit. "Zeroja e shkrimit/poezisë 

është gjuhë që ia 

kthen përherë shpinën personales, 

duke e dashur gjithnjë metaforën 

si ekzistencë". 

Fryma e poiesisit 

Ag Apolloni në librin poetik 

"Zomob" (2009), rikontekstualizon 

arkishenjat mitike/biblike, në 

Gjenezën e Re, në Farën e Re të 

shkrimit. Mirë komunikon shkrimi 

biblik në figurën e temën personale. 

Ky relacion intertekstual 

njëherësh shtreson tema e mitema, 

çdoherë në nivel figure. Në 

këtë vijë Zomb shtron përpara lexuesit 

semantik filozofinë e rrjeteve 

tekstore, botën e universit poetik. 

Diskursi riformulon figurat 

mitike/biblike për tekstin e ri. Aty 

ku përqafohet diskursi biblik/mitik, 

shenjat në përhershmërin tekstore 

universalizohen. Rikontekstualiteti 

i figurave biblike/mitike 

sugjeron përherë konteksin personal. 

Relacionet kategorizohen në 

stilin e ri, në gjenezën e re të shkrimit. 

Arkifigurat janë aty përherë 

si frymë universale për tekstin fiksional. 

Nëpër këtë rend të ribërjesë 

figurative/tekstore, formulohet 

jeta përballë gjenezës së re mitizuese. 

Kërkimi i këtillë lakohet 

Figura asnjëherë nuk e duron deklarimin e vetës personale. Marrë në këtë përhershmëri të arki-gjenezës krijuese, bota e shkrimit/poezisë 

nga ky brez do të hapë vetvetiu rrjetet brenda domenit/figurës, andaj poezia përherë shkruhet në kërkim të universales, e cila nuk mbyllet 

në vetvete, edhe atëherë kur i referohet jetës personale 

vazhdimisht në diskurs, sepse 

empiria lakohet në figurat e arkifigurat 

përzgjedhëse. 

Në të gjitha variantet tematike 

Zomb është tekst i dashurisë, duke 

e ruajtur përherë farën e dashurisë. 

Gjeneza e re personale, është gjenezë 

për dashurinë, dëshmi për të. 

Zanafilla e dashurisë njeh dhembjen/përjetimin 

e thellë empirik në 

variante e invariante të tekstit/diskursit. 

Duke u rimarrë Zanafilla 

Biblike, mitizohet e dëshmohet 

Zanafilla e dashurisë personale. 

Varianti i zanafillës biblike i jep 

shumë invariantit/tekstit të ri. Aty 

ku zë fill krijimi i botës/kozmosit 

nga Zoti, tash në shkrimin e Ag 

Apollonit krijohet dashuria personale 

bashkë me botën/kozmosin. 

Zia/Shkrimi 

Ervina Halili në të dy vëllimet 

poetike "Trëndafili i heshtjes" 

(2004) dhe "Vinidra" (2008), pëlqen 

vetëartikulimin e dhembjes poetike. 

Dhembja komunikon me shkrimin. 

Shpirti nënvizon figurën, 

e figura nënvizon shpirtin. Pra, 

Ervina Halili prek shenjën artikuluese 

ndërmjet Heshtjes/Pagjumësisë/Zisë. 

Poetika në heshtjen e 

madhe riartikulon rrugën e 

metaforës. 

Nëse te vepra e parë "Trëndafili 

i heshtjes" pikëllimi hapet si totalitet 

i subjektit, në veprën "Vinidra" 

pjestohet fati i zisë. Poetika 

e tillë njeh relacionet që lidhen e 

fshehen në tekst. Shkrimi mbulohet 

për të dalë i provuar. Pra, bëhet 

modeli i zisë, duke lidhur kohë/ 

jetë/ambient. Ky model i përshtatet 

individit, tekstit, në sprovim të 

fatit. Zia krijohet nga dashuria e 

braktisur. Terri në shpirt shtrin 

krahët në valën e harrimeve. Nga 

nënteksti i figurave formulohet 

gjuha e gjakimit, që përherë ngritët 

në përcaktim fati e jete. Kështu 

në kohën krijohet një vetmi e 

zezë, e cila në gjuhën e kuptimit 

bëhet hije neutrale, gjakim jete. 

Kjo i jep lëndë gjithë poezisë, e cila 

ngritët në tejkalime të çdo gjëje 

tokësore. 

Duke identifikuar diskurset 

poetike të Ervina Halilit në përcaktim 

fati, nyjet poetike sa vijnë e 

zmadhohen, për të marrë frymë lirshëm 

poezia. Subjekti rikthehet 

bindshëm në kohën e vetmisë, për 

të ribërë vetminë poetike, duke 

sugjeruar rikthimin në fillim të 

universit në poezinë shqipe. 

Brishtësia poetike 

Donika Dabishevci në librin 

"Imazhe të brishta" (2004), rigjenë 

fijen e brishtë poetike. Figura zgjatet, 

shkallëzohet në hyrje të 

imazheve poetike. Duke depërtuar 

gjithnjë mbi imazhin e brishtë 

shpirtëror, karakterizimet diskursive 

kanë prekur pothuajse edhe 

qiellin. Subjekti ligjërues e ka të 

qartë se jeta është vjeshtë e brishtë 

në esencë. "Nëpër këto sprova 

të përditshme subjektive, mërzia, 

dhembja, bëhen të mëdha, të cilat 

dashurisht tashmë kacafyten 

ndërmjet vete në trupin-shpirtin, 

duke shkaktuar përherë largim e 

heshtje të brishtë". Kacafytja në 

emër të jetës, e lidhur me një shkallë 

njohje të karakterizimeve, riformulon 

dhomën e kujtimeve të 

jetës. Kujtimet në hyrje e dalje japin 

Teksin/Veprën. Mjafton kjo për 

poezinë. Shumë me mall, rikujtohet 

ëndrra e dikurshme. Dashuria 

fillon e gjurmohet, nga jashtë shiu 

rikthen pamje të fytyrës. Në 

prishjen e kujtimeve të dikurshme 

tash rizbulohet Vepra/Jeta/Arratisja. 

Ky ligjërimi bëhet më i pëlqyer 

në suaza të unitetit për poezinë. 

Ngado që ta marrësh, diskursi 

poetik mbështjellet nga metafora 

e brishtë, nga një univers i brishtë. 

Donika Dabishevci vjen në 

poezinë shqipe, ashtu e dashuruar 

në brishtësinë poetike, e cila 

tashmë koncentrohet në emocionin 

e veçantë të Veprës/Shkrimit. 

Lakimi i shpirtit 

Kreshnik Berisha në metaforën 

e natës së zbuluar, ligjërimi do të 

njeh zbutjen shpirtërore. Poezia e 

përqafon zbutësinë në jetën/universin 

e saj. Te ky autor është fryma 

e re, diskursi i ri, që kryqëzohen 

në librin e hapur, shkrimin e 

hapur. Andaj, Kreshnik Berisha në 

librin poetik "Nata në kryeqytet" 

(2008), ka mallin, theksimin e 

veçantë për mallin, pra zbutjen e 

shkrimit/shpirtit. Prandaj, duke 

qenë shenja e zbutjes, në esencë 

artikulohet shenja e vërtetë për 

emocionin/ shkrimin. Ligjërimi 

herë kalohet nga humbja në 

përzgjedhje, e herë në kërkime 

rinore. Njeriu i natës, tash në 

hapësirën e krijimit nuk lartëso- 

het si akt individual, as brenda një 

diskursi gjuhësor, por më shumë 

si akt manifestues i hapësirës universale, 

të dashurisë së lakuar në 

jetë. Kjo padyshim ka kundërshti 

shpirti e urretje, mbi të gjitha përballje 

në natën e vonë. Zbutja tashmë 

është totalitet në kryeqytetin e 

humbur të jetës. 

Diskurs i stërkequr 

Avni Rudaku në poezinë shqipe 

vjen krejtësisht i rebeluar me gjuhën 

eksploruese. Në librin "Poezi 

pa frymë" (2010), zgjedh përshtati 

diskursin socioetik e sociopolitik. 

Në këtë përzgjedhje rebelohet, 

prandaj kjo bëhet esencë përshtatje. 

Fryma është zero në shkrim, 

emocionaliteti gjithashtu është 

zero. Duke u prishur struktura, 

krijohet shenja e stërkequr. Rendi 

i stërkequr bëhet rend i prishjes 

totale. Në prishje bëhet eksplorimi, 

së pari me shkrimin/fenomenin. 

Eksplorimi prek temat sociale/ 

etike/estetike/politike. Në 

përzgjedhje të tillë diskursive, tentohet 

esenca për univerzalizim të 

temave, fenomeneve. Në çdo esence 

kërkimi shpërfillet fantazia, 

krijohet mediumi efektiv. Nëpërmjet 

shkrimit, efekti psikologjik 

mbetet gjithçka, ligj themelor për 

poezinë e Rudakut. Me gjykimet 

rikthehet në vetvete. Rikthimi në 

vetvete këtë autor e bën edhe më 

rebel. Poezia perceptohet larg 

frymëzimeve. Është normale të jetë 

e tillë, sepse dëshirohet stërkeqja 

e shenjave për eksplorim me shkrimin. 

Dalje e mundshme 

Për të ardhur te një dalje e 

mundshme, nga një konkludim i 

mundshëm, themi se këta emra 

krijuesish dhe shumë emra të tjerë 

poetësh të këtij brezi si Blerina 

Rogova, Imer Topanica, Astrit Veliqi, 

Linditë Ramushi...etj, tashmë 

kanë hapur rrugët e reja poetike, 

duke u sprovuar me shkrimin dhe 

jetën në poezi. Ky brez e arsyeton 

hapësirën në rinjohje me shkrimin. 

Poezia jeton në rinjohjen 

e figurave/shkrimit. Duke qenë 

kjo, poezia e krijuar nga brezi i ri 

në dekadën e fundit në Kosovë, 

është poezi e logoseve të mëdha 

universale, gjuhë që prish skemë/ 

ideologji, duke e pasur përherë rendin 

e Gnosisit/Aksiologjisë, përballë 

një botë që jeton dhe krijon 

kozmosin. Prandaj, gjuha poetike 

e brezit të ri është gjuhë që e 

kërkon vetveten hapësirave/gnosiseve, 

në tërheqje e sipër gjatë 

shkrimit. 



REKLAMA 


CMYK

gazeta pdf123.pmd - Gazeta 55

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?