magdalena urbaniak analiza porównawcza zawartości dioksyn i ...

magdalena urbaniak analiza porównawcza zawartości dioksyn i ... magdalena urbaniak analiza porównawcza zawartości dioksyn i ...

switchurbanwater.eu
from switchurbanwater.eu More from this publisher
05.06.2013 Views

WYNIKI 4.1.3. Sezonowa zmienność zawartości PCDD, PCDF i dl-PCB w kaskadzie miejskich zbiornikach małej retencji na rzece Sokołówce W zebranym materiale osadów dennych z kaskady miejskich zbiorników małej retencji na rzece Sokołówce stwierdzono wyższe wartości stężeń PCDD/PCDF w okresie jesiennym w trzech pierwszych zbiornikach kaskady, tj. SJG, SJD oraz SZZ, ze średnimi wartościami wynoszącymi odpowiednio 9,30; 109,57 i 183,67 ng/kg s.m. dla PCDD i 22,24; 39,38 i 22,27 ng/kg s.m. dla PCDF. W tych samych zbiornikach stężenia PCDD i PCDF w okresie wiosennym kształtowały się następująco: 7,94; 4,41 i 69,72 ng/kg s.m. dla PCDD i 4,33; 10,80 i 7,64 ng/kg s.m. dla PCDF. Z kolei średnie stężenia PCDD/PCDF w dwóch ostatnich zbiornikach: SZT i SZP były wyższe w sezonie wiosennym i wynosiły odpowiednio 539,57 i 15399,39 ng/kg s.m. dla PCDD oraz 129,12 i 136,84 ng/kg s.m dla PCDF, podczas gdy w próbach pobranych w okresie jesieni zanotowano stężenia 67,07 i 5457,07 ng/kg s.m. dla PCDD oraz 8,90 i 192,17 ng/kg s.m. dla PCDF (Rys. 32, Załącznik 4). W przypadku średnich stężeń dl-PCB wyższe wartości zanotowano w próbach pobranych w sezonach wiosennych we wszystkich badanych zbiornikach, wynoszące 433,07; 257,77; 54,09; 1943,59 i 1371,47 ng/kg s.m., odpowiednio na stanowiskach SJG, SJD, SZZ, SZT i SZP, podczas gdy w sezonie jesiennym stężenia te kształtowały się następująco: 53,99; 43,64; 27,67; 63,67 i 147,54 ng/kg s.m., odpowiednio dla tych samych stanowisk (Rys. 32, Załącznik 4). Analiza statystyczna z wykorzystaniem testu Wilcoxona nie wykazała istotnych statystycznie różnic pomiędzy średnimi stężeniami kongenerów PCDD w próbach pobranych w sezonie wiosennym i jesiennym na 4 spośród 5 stanowisk tj. SJG, SJD, SZT oraz SZP (SJG: T=6; p=0,68; SJD: T=2; p=0,13; SZT: T=3; p=0,46; SZP: T=10; p=0,91). Jedynie wartości otrzymane dla prób pobranych ze stanowiska SZZ wykazały istotne statystycznie różnice pomiędzy sezonami wiosennym i jesiennym (T=1; p=0,046). W przypadku PCDF istotnych statystycznie różnic pomiędzy średnimi stężeniami kongenerów w sezonie wiosennym i jesiennym nie wykazano na stanowisku pierwszym - SJG (T=7; p=0,06) oraz ostatnim – SZP (T=8; p=0,60). W pozostałych zbiornikach stwierdzono istotne sezonowe różnice (SJD: T=1; p=0,01; SZZ: T=5, p=0,02; SZT: T=0; p=0,005). Również w przypadku średnich sezonowych wartości dl-PCB potwierdzono - 80 -

WYNIKI istnienie zmienności dla prób pobranych prawie ze wszystkich zbiorników: SJG (T=3; p=0,004), SJD (T=8; p=0,015), SZT (T=0; p=0,003), SZP (T=1; p=0,007). Wyjątkiem były próby pobrane ze stanowiska środkowego - SZZ, dla którego nie wykazano istotnych statystycznie sezonowych różnic (T=25; p=0,27). Jednocześnie należy podkreślić sezonową zmienność udziału procentowego poszczególnych kongenerów, zwłaszcza na dwóch pierwszych stanowiskach, tj. SJG i SJD, gdzie zanotowano największą zmienność sezonową udziału kongenerów PCDD, wahającą się w granicach od ok. 8 do 44%, podczas gdy na pozostałych stanowiskach nie odnotowano znacznych różnic udziału poszczególnych kongenerów pomiędzy sezonem wiosennym i jesiennym (Rys. 33, Załącznik 5). W przypadku zmienności kongenerów PCDF nie odnotowano trendu w zmienności sezonowej, jednakże na uwagę zasługuje fakt znacznego udziału kongeneru 2,3,7,8-TCDF na pierwszym stanowisku badań, tj. SJG, wynoszący 70,81%, podczas gdy w pozostałych zbiornikach wartości te wahały się w granicach od 0,00 do 3,68%. Udział pozostałych kongenerów wahał się w granicach od 2,19 do 58,39% dla 2,3,4,6,7,8-HxCDF, od 13,13 do 61,73% dla 1,2,3,4,6,7,8-HpCDF oraz od 0,00 do 49,24% dla OCDF (Rys. 34, Załącznik 5). W zakresie sezonowej zmienności dl-PCB największym wahaniom uległ kongener PCB-118, którego udział na stanowisku pierwszym (SJG) i ostatnim (SZP) wzrósł w sezonie jesiennym odpowiednio o 11,30% i 45,32%, podczas gdy zbiorniki środkowe wykazywały spadek jego udziału o 0,04%, 16,79% i 24,61%, odpowiednio na stanowiskach SJD, SZZ i SZT. W przypadku pozostałych kongenerów tendencję spadkową w sezonie jesiennym zauważono dla PCB-167 (od 4,81% do 39,80%) oraz PCB-105, którego udział na stanowisku SJG i SZP spadł o 12,98% i 4,87%, natomiast wzrósł o 5,89%, 6,75% i 13,08%, odpowiednio na stanowiskach SJD, SZZ i SZT (Rys. 35, Załącznik 5). Analiza sezonowej zmienności toksyczności prób wykazała, iż w zbiornikach usytuowanych na początku kaskady, tj. SJG, SJD i SZZ, wyższe poziomy notowano w próbach pobranych w okresie jesiennym, podczas gdy w zbiornikach końcowych – SZT i SZP, stwierdzono tendencję odwrotną, z wyższymi wartościami w sezonie wiosennym (Rys. 36). Jednakże test Wilcoxona nie wykazał istotnych sezonowych różnic pomiędzy poziomem toksyczności (p=0,28 dla SJG; p=0,28 dla SJD; p=0,11 dla SZZ; p=0,11 dla SZT i p=0,28 dla SZP). - 81 -

WYNIKI<br />

4.1.3. Sezonowa zmienność <strong>zawartości</strong> PCDD, PCDF i dl-PCB w kaskadzie<br />

miejskich zbiornikach małej retencji na rzece Sokołówce<br />

W zebranym materiale osadów dennych z kaskady miejskich zbiorników małej<br />

retencji na rzece Sokołówce stwierdzono wyższe wartości stężeń PCDD/PCDF<br />

w okresie jesiennym w trzech pierwszych zbiornikach kaskady, tj. SJG, SJD oraz SZZ,<br />

ze średnimi wartościami wynoszącymi odpowiednio 9,30; 109,57 i 183,67 ng/kg s.m.<br />

dla PCDD i 22,24; 39,38 i 22,27 ng/kg s.m. dla PCDF. W tych samych zbiornikach<br />

stężenia PCDD i PCDF w okresie wiosennym kształtowały się następująco: 7,94; 4,41<br />

i 69,72 ng/kg s.m. dla PCDD i 4,33; 10,80 i 7,64 ng/kg s.m. dla PCDF. Z kolei średnie<br />

stężenia PCDD/PCDF w dwóch ostatnich zbiornikach: SZT i SZP były wyższe w<br />

sezonie wiosennym i wynosiły odpowiednio 539,57 i 15399,39 ng/kg s.m. dla PCDD<br />

oraz 129,12 i 136,84 ng/kg s.m dla PCDF, podczas gdy w próbach pobranych w okresie<br />

jesieni zanotowano stężenia 67,07 i 5457,07 ng/kg s.m. dla PCDD oraz 8,90 i 192,17<br />

ng/kg s.m. dla PCDF (Rys. 32, Załącznik 4).<br />

W przypadku średnich stężeń dl-PCB wyższe wartości zanotowano w próbach<br />

pobranych w sezonach wiosennych we wszystkich badanych zbiornikach, wynoszące<br />

433,07; 257,77; 54,09; 1943,59 i 1371,47 ng/kg s.m., odpowiednio na stanowiskach<br />

SJG, SJD, SZZ, SZT i SZP, podczas gdy w sezonie jesiennym stężenia te kształtowały<br />

się następująco: 53,99; 43,64; 27,67; 63,67 i 147,54 ng/kg s.m., odpowiednio dla tych<br />

samych stanowisk (Rys. 32, Załącznik 4).<br />

Analiza statystyczna z wykorzystaniem testu Wilcoxona nie wykazała istotnych<br />

statystycznie różnic pomiędzy średnimi stężeniami kongenerów PCDD w próbach<br />

pobranych w sezonie wiosennym i jesiennym na 4 spośród 5 stanowisk tj. SJG, SJD,<br />

SZT oraz SZP (SJG: T=6; p=0,68; SJD: T=2; p=0,13; SZT: T=3; p=0,46; SZP: T=10;<br />

p=0,91). Jedynie wartości otrzymane dla prób pobranych ze stanowiska SZZ wykazały<br />

istotne statystycznie różnice pomiędzy sezonami wiosennym i jesiennym (T=1;<br />

p=0,046).<br />

W przypadku PCDF istotnych statystycznie różnic pomiędzy średnimi stężeniami<br />

kongenerów w sezonie wiosennym i jesiennym nie wykazano na stanowisku<br />

pierwszym - SJG (T=7; p=0,06) oraz ostatnim – SZP (T=8; p=0,60). W pozostałych<br />

zbiornikach stwierdzono istotne sezonowe różnice (SJD: T=1; p=0,01; SZZ: T=5,<br />

p=0,02; SZT: T=0; p=0,005).<br />

Również w przypadku średnich sezonowych wartości dl-PCB potwierdzono<br />

- 80 -

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!