magdalena urbaniak analiza porównawcza zawartości dioksyn i ...

2.5. ZBIORNIK SULEJOWSKI
2.5.1. Charakterystyka ogólna Zbiornika Sulejowskiego
TEREN.BADAŃ
Zbiornik Sulejowski został zlokalizowany w centralnej Polsce, w makroregionie
Wzniesień Południowomazowieckich, w mezoregionie Równiny Piotrkowskiej, na
pograniczu z mezoregionami Wzgórz Radomszczańskich i Opoczyńskich. W obrębie
Niecki Tomaszowskiej, będącej zatoką struktury synklinarnej Niecki Łódzkiej,
występują od północnego wschodu i południowego zachodu utwory jurajskie: margle,
wapienie, wapienie ilaste, wapienie politowe. Wypełnienie niecki tworzą utwory
kredowe: iły z przewarstwieniami syderytów, muły piaszczyste, iły mulaste. Podłoże
prawie całego obszaru akwenu i terenów przyległych stanowią utwory czwartorzędowe
(AMBROŻEWSKI, 1993, KONDRACKI, 2000).
Zbiornik został utworzony w latach 1969 – 1973, w wyniku spiętrzenia zaporą
wód rzeki Pilicy, na 138,9 km jej biegu.
Podczas maksymalnego piętrzenia zbiornik ma charakter rynnowy, długość
akwenu wynosi 17 km, maksymalna szerokość 2,0 km, głębokość od 1,5 (cofka) do 11
m (tama czołowa) (AMBROŻEWSKI, 1996). Średnie napełnienie zbiornika w ostatnich
latach wynosi ok. 70 mln m 3 , przy rzędnej piętrzenia 166,3 m n.p.m. Średni czas
retencji wody z wielolecia wynosi 42 dni. Całkowita wymiana wody w zbiorniku
zachodzi 9 razy w roku. Brzegi Zbiornika Sulejowskiego zostały uregulowane na 23
kilometrach długości, co stanowi około 40% całkowitej długości jego linii brzegowej,
pozostała część o długości 35 km jest zalesiona (AMBROŻEWSKI, 1980; 1984; 1993;
1996).
Główna oś Zbiornika Sulejowskiego, biegnąca z południowego zachodu na
północny wschód, odpowiada dominującemu w tym regionie kierunkowi wiatrów,
wywołujących okresowo znaczne falowanie i mieszanie wód zbiornika. Efektem tego
jest powstawanie miejsc stagnacji wody przy południowym brzegu środkowej i dolnej
części zbiornika (IŻYKOWSKI I MAGALSKI, 1993; TIMCZENKO, 2000).
W zbiorniku obserwowane są wahania poziomu wody do 2,5 m, czego
konsekwencją jest ciągła przebudowa strefy litoralu i linii brzegowej akwenu.
(GALICKA, 1996). Wysoka amplituda wahań lustra wody w cyklu rocznym sprawia, że
zanurzona i przybrzeżna roślinność naczyniowa występuje jedynie czasowo (OLACZEK
I TRANDA, 1990). Wśród roślinności wodnej występuje zespół rzęśli hakowatej
- 50 -