magdalena urbaniak analiza porównawcza zawartości dioksyn i ...

DYSKUSJA
5.8. MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA PROCESÓW EKOHYDROLOGICZNYCH DLA
POPRAWY JAKOŚCI ZABIORNIKÓW ZAPOROWYCH ZANIECZYSCZONYCH
PCDD, PCDF I DL-PCB
5.8.1. Potencjalne działania ograniczające dopływ PCDD, PCDF
i dl-PCB do zbiorników zaporowych
W myśl koncepcji Ekohydrologii, ochrona i rekultywacja zbiorników
zaporowych powinna odwoływać się do działań z zakresu biotechnologii
ekosystemowych, obejmujących obszar zlewni zbiornika i zasilających go rzek
(ZALEWSKI, 1997; 2000). W celu ograniczenia obszarowych źródeł zanieczyszczeń
niezbędne jest wykorzystanie szeregu metod zmniejszających dostawę PCDD, PCDF
i dl-PCB, poprzez np. ograniczenie erozji oraz optymalizujących warunki zwiększające
immobilizację omawianych związków w tzw. puli trudnodostępnej i ich biodegradację
np. na obszarach teras zalewowych i dolin rzecznych porośniętych wierzbą. Obecnie
prace dotyczące wykorzystania teras zalewowych w celu poprawy jakości wody w rzece
a tym samym w zbiorniku zaporowym prowadzone są przez pracowników KES UŁ
i MI PAN ERCE w dolinie Pilicy w ramach projektu demonstracyjnego UNESCO-
UNEP "Zastosowanie Ekohydrologii i Fitotechnologii w zarządzaniu zasobami
wodnymi i zrównoważonym rozwoju" (http://www.biol.uni.lodz.pl/demosite/pilica/pl/
home.html). Również w dolinie rzeki Ner oraz otulinie Grupowej Oczyszczalni
Ścieków Łódzkiej Aglomeracji Miejskiej prowadzi się badania nad wykorzystaniem
wierzby energetycznej dla redukcji stężeń metali ciężkich w osadach pościekowych
(DROBNIEWSKA, 2008).
W przypadku dużych zlewni, takich jak zlewnia Wisły powyżej Zbiornika
Włocławskiego czy zlewnia Warty powyżej Zbiornika Jeziorsko ważną rolę mogą
odgrywać procesy zachodzące na terenach leśnych, gdyż jak podaje SIUTA, (1998)
„trwała szata roślinna, dostosowana do glebowo-wodnych i klimatycznych warunków
siedliska, znacznie lepiej spełnia sanitarne funkcje niż rośliny o krótszych okresach
wegetacyjnych, z miedzywegetacyjnymi przerwami. Na pierwszym miejscu pod tym
względem wysuwają się lasy oraz inne zwarte drzewostany, zarośla i trwałe użytki
zielone”. Stąd wzrost pokrycia terenów zlewni obszarami leśnymi, a przez to
podniesienie tempa fitodegradacji i rizodegradacji może stać się elementem „dobrej
praktyki” ekohydrologicznej. Potwierdzeniem tego są badania prowadzone w dolinie
rzeki Pilicy nad rozwojem grzybów mikoryzowych w strefie korzeniowej naturalnie
- 188 -