magdalena urbaniak analiza porównawcza zawartości dioksyn i ...

DYSKUSJA
Możliwa jest również remediacja gleb z wykorzystaniem organizmów
transgenicznych, jednakże zakres testów prowadzonych pod tym kątem w środowisku
naturalnym jest ograniczony. Obecnie większość badań nad wykorzystaniem
organizmów transgenicznych prowadzi się w skali laboratoryjnej. Eksperymenty te
dotyczą głównie wprowadzania genów kodujących szlaki biosyntezy biosurfaktantów
(celem podniesienia biodostępności zanieczyszczeń), podnoszących odporność
mikroorganizmu na dane zanieczyszczenie i tempo jego poboru ze środowiska oraz
kodujących enzymy szlaków degradacyjnych (np. cytochrom P450) (DOTY I IN., 2000;
DUA I IN., 2002; LOVLEY, 2003; KAWAHIGASHI I IN., 2003; CHERIAN I OLIVEIRA, 2005;
KAWAHIGASHI I IN., 2006).
Fitoremediacja wód i ścieków (rizofiltracja)
Zdolność mikroorganizmów do usuwania zanieczyszczeń z wody i ścieków jest
dobrze znana i wykorzystywana w praktyce np. w oczyszczalniach ścieków, jednakże
obok mikroorganizmów funkcję taką mogą pełnić również rośliny wyższe w procesie
nazywanym rizofiltracją. Proces ten polega na sorpcji i wytrącaniu zanieczyszczeń
przez korzenie roślin. Do najczęściej stosowanych roślin należą: alternatora
(Alternathera sessilis), azolla karolińska (Azolla caroliniana), bakowa (Bacona
monnieri), hiacynt wodny (Eichhornia crassipes), przęstka pospolita (Hippuris
vulgaris), rzęsa wodna (Lemna minor), niezapominajka wodna (Myosotis scorpioides),
sit (Scripus acutus) i sit bałtycki (Juncus balticus) (BUCZKOWSKI I IN., 2002).
Proces ten stosuje się głównie do oczyszczania ścieków bytowo-gospodarczych
oraz ochrony cieków i zbiorników wodnych (poprzez nasadzenia trzciny, wierzby oraz
drzew). Ma on również zastosowanie w oczyszczaniu ścieków przemysłowych poprzez
konstruowanie sztucznych mokradeł (ang. constructed wetland) (BUCZKOWSKI I IN.,
2002). Obecnie brak jest jednak danych literaturowych na temat możliwości
wykorzystania tego procesu w celu redukcji zanieczyszczeń związkami PCDD, PCDF
i dl-PCB.
Fitoremediacja osadów dennych
Omawiając zagadnienia fitotremediacji należy również wspomnieć o możliwości
zastosowania tego procesu na matrycy, jaką są osady denne. Przykładem może tutaj być
wierzba (Salix viminalis), którą wykorzystano do remediacji osadów dennych
zanieczyszczonyh wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi i olejami
mineralnymi (VERVAEKE I IN., 2003). Jak podają autorzy w ciągu 1,5 roku wierzba
- 186 -