magdalena urbaniak analiza porównawcza zawartości dioksyn i ...

DYSKUSJA
Badania prowadzone nad wykorzystaniem mikroorganizmów zdolnych do
degradacji zanieczyszczeń chloroorganicznych prowadzi się od ponad 30 lat (HARMS
I BOSMA, 1997; CHAUDHRY I IN., 2005), jednak do chwili obecnej naukowcy borykają
się z problemem aplikacji wyizolowanych mikroorganizmów in-situ, gdyż często są one
niezdolne do przystosowania się i konkurowania z mikroorganizmami naturalnie
występującymi na terenach zanieczyszczonych. Spowodowane jest to głównie
niezdolnością do wzrostu hodowlanych mikroorganizmów poniżej określonej
głębokości, brakiem wystarczającej ilości azotu, fosforu i węgla w środowisku
naturalnym, niską biodostępnością zanieczyszczeń oraz preferencyjnym
wykorzystaniem związków węgla z substratów nietoksycznych zamiast toksycznych.
Ważną rolę odgrywa także obecność zanieczyszczeń hamujących wzrost
mikroorganizmów. Obecnie w celu uniknięcia tego rodzaju sytuacji podczas procesu
remediacyjnego dodaje się do gleby naturalne analogi danego zanieczyszczenia, które
stymulują rozwój szlaków degradacji mikro-zanieczyszczeń w komórkach
mikroorganizmów (BRUNNER I IN., 1985; HOLDEN I FIRESTONE, 1997).
Mikroorganizmy pełnią również funkcje remediacyjne poprzez wydzielanie
odpowiednich enzymów (np. peroksydaza, fosfataza, dioksygenaza, P450
monooksygenaza, dehalogenaza, nitrylaza i nitroreduktaza) uczestniczących
w degradacji zanieczyszczeń organicznych. Enzymy takie można także znaleźć
w roślinach, grzybach i bakteriach kolonizujących korzenie roślin. Skłoniło to do
postawienia tezy o współdziałaniu roślin i mikroorganizmów w celu całkowitego
rozkładu danego zanieczyszczenia (MACEK I IN., 1998; GRAMMS I IN., 1999; SUSARLA
I IN., 2003; SINGER I IN., 2004; KUIPER I IN., 2004; CHAUDHRY I IN., 2005; YATEEM I IN.,
2007). Proces ten nosi nazwę rizodegradacji i definiowany jest jako degradacja
zanieczyszczeń w strefie korzeniowej roślin (ryzosferze).
Rizodegradacja jest jednym z najefektywniejszych procesów remediacyjnych.
Dzieje się tak z względu na występujące w ryzosferze interakcje pomiędzy korzeniami
roślinnymi, eksudatami korzeniowymi, glebą międzykorzeniową i mikroorganizmami
zasiedlającymi tą strefę. Również fakt, iż do 40% cukrów, aminokwasów i innych
substancji produkowanych w wyniku fotosyntezy przez roślinę, gromadzonych jest
w glebie, warunkuje jej zasobność w węgiel wykorzystywany następnie przez
mikroorganizmy jako źródło energii w procesie ko-metabolizmu ( (LEIGH I IN., 2002;
SICILIANO I IN., 2003; SINGER I IN., 2004; CHAUDHRY I IN., 2005) więcej informacji na
- 184 -