magdalena urbaniak analiza porównawcza zawartości dioksyn i ...

DYSKUSJA
chronionych nie powinna przekraczać wartości 20 ng/g s.m., a na terenach
przemysłowych, komunikacyjnych i użytkach kopalnych limit ten wynosi 2000 ng/g
s.m. Jedkakże obecnie literatura zarówno światowa jak i krajowa skupia się na detekcji
7 kongenerów PCDD, 10 kongenerów PCDF oraz 12 kongenerów dl-PCB
rekomendowanych do badań przez WHO (szczegóły w podrozdz. 1.5 Wstępu)
i określaniu na ich podstawie poziomu toksyczności danej próby. Dodatkowo, wymóg
monitoringu w/w kongenerów w ramach zarówno polskich jak i unijnych przepisów
prawnych w spalinach, środkach spożywczych i paszach, winien być również spełniony
w odniesieniu do jakości podstawowych komponentów środowiska naturalnego, w tym
osadów dennych.
Obecnie, w celu oszacowania stopnia zanieczyszczenia osadów dennych
zbiorników słodkowodnych, coraz częściej stosuje się limity określone w Canadian
Sediment Quality Guidelines (www.ec.gc.ca/ceqgrcqe/English/Html/GAAG_
DioxinsFuransSediment_e.cfm). Powyższy dokument nie jest aktem prawnym jednakże
z braku innych regulacji w tym zakresie liczni badacze odnoszą się do zapisów w nim
zawartych. Dokument ten podaje górny limit poziomu toksyczności mierzonej jako
iloczyn sumy PCDD i PCDF oraz ich współczynników toksyczności TEF wynoszący
0,85 ng TEQ/kg s.m, oraz określa poziom prawdopodobnego wystąpienia skutków PEL
(ang. Probable Efect Level, również mierzony jako iloczyn sumy PCDD i PCDF oraz
ich współczynników toksyczności TEF) równy 21,5 ng TEQ/kg s.m.
Jak wynika z danych zamieszczonych w podrozdz. 4.6. Wyników, tylko
w trzech przypadkach został przekroczony poziom PEL ( 32,55 i 24,04 ng TEQ/kg s.m.,
odpowiednio wiosną i jesienią 2007 w zbiorniku SZP na rzece Sokołówce oraz 36,82 ng
TEQ/kg s.m wiosną 2008 na stanowisku W1 w Zbiorniku Włocławskim roku).
Natomiast większość prób (głównie prób ze zbiorników na rzece Sokołowce oraz
zbiorników Włocławskiego i Jeziorsko) przekroczyła limit poziomu toksyczności
określony w Canadian Sediment Quality Guidelines (szczegóły na Rys. 74). Potwierdza
to tezę opisaną w podrozdziale 5.3 Dyskusji, iż głównym czynnikiem determinującym
wysokie stężenia PCDD, PCDF i dl-PCB oraz poziomy toksyczności prób osadów
dennych zbiorników zaporowych jest wielkość i stopień urbanizacji zlewni.
- 181 -