magdalena urbaniak analiza porównawcza zawartości dioksyn i ...

PCDD i PCDF w osadach dennych.
DYSKUSJA
Z kolei stężenia dl-PCB, wyższe na stanowisku W2, mogą wynikać z bliskości
największego miasta i ośrodka przemysłowego na Kujawach, jakim jest Włocławek
i funkcjonujących na jego obszarze zakładów, wśród których wymienić można m.in.:
Anwil S.A. (dawniej Zakłady Azotowe Włocławek), Kujawską Fabrykę Farb i Lakierów
Nobiles, Firmę W. Lewandowski – Fabrykę Papieru we Włocławku, oraz nieistniejące
już Zakłady Celulozowo-Papiernicze im. Juliana Marchlewskiego i zakłady
produkcyjne Ursus (http://pl.wikipedia.org/wiki/W%C5%82oc%C5%82awek).
Zbiornik Sulejowski
W przypadku Zbiornika Sulejowskiego, usytuowanego na rzece Pilicy, w zlewni
o charakterze rolniczym (60%) oraz leśnym (25,3%), wartości stężenia PCDD, PCDF
i dl-PCB były znacznie niższe w porównaniu do wcześniej omawianego Zbiornika
Włocławskiego (szczegóły w Tabeli 15, Załączniku 11 i 17), co może wskazywać na
determinującą rolę zagospodarowania zlewni rzeki poniżej zbiornika, charakteryzującej
się brakiem dużych ośrodków przemysłowych i miejskich. Dodatkowo rozpatrując
uzyskane wartości PCDD, PCDF i dl-PCB w osadach Zbiornika Sulejowskiego, należy
podkreślić wpływ filtratorów bentosowych, jakimi są m.in. racicznice zmienne
(Dreissena polymorpha) na dynamikę omawianych związków (WOJTAL, 1999). Jak
podaje CHO I IN., (2004) racicznice mogą oddziaływać na stężenia mikro-
zanieczyszczeń w osadach w dwojaki sposób: poprzez bioakumulację w tkankach oraz
biodepozycję wraz z fekaliami w osadach. Również BRUNER, (1994) podaje, że
organizmy te ze względu na dużą zdolność do bioakumulacji oraz ich znaczne
zagęszczenie wpływają na krążenie mikro-zanieczyszczeń w ekosystemie zbiornika.
Badania prowadzone na wybrzeżu Bałtyku wykazały, iż również omułki jadalne
(Mytilus edulis) mogą wpływać na redepozycję PCB w ekosystemie na poziomie 50%
(BJORK I IN., 2000). CHO I IN., (2004) stwierdzili, iż racicznice filtrowały od 46 do 90%
komórek fitoplanktonu zanieczyszczonych PCB, z czego 45-78% dostawało się
w postaci fekaliów do osadów a 15-35% było kumulowanych w tkankach. Ponadto
THOMPSON I IN., (1999), stwierdzili, iż opisywane mięczaki posiadały wyższe stężenia
PCB niż osady w których żyły. Być może ten mechanizm jest odpowiedzialny za niskie
stężenia PCDD, PCDF i dl-PCB notowane w Zbiorniku Sulejowskim.
Również rozkład przestrzenny sumy PCDD, PCDF i dl-PCB w Zbiorniku
Sulejowskim przedstawiał się odmiennie, z wyższymi wartościami notowanymi na
- 166 -