magdalena urbaniak analiza porównawcza zawartości dioksyn i ...

DYSKUSJA
AL4V, Sphingomonas sp. RWI i HL7 i wiele innych (KLECKA I GIBSON, 1980; WILKES
I IN., 1996; DU I IN., 2001; KIMURA I URUSHIGAVA, 2001; HONG I IN., 2004;
SULISTYANINGDYAH I IN., 2004). Podobnie jak to miało miejsce w przypadku PCB,
w celu podniesienia tempa tego procesu należy wprowadzić dodatkowe źródło węgla,
poprzez np. dodanie niewielkiej ilości niepodstawionej dibenzo-para-dioksyny (HONG
I IN., 2002), bifenyli (PARSONS I IN., 1998), karbazolu (HABE I IN., 2002),
o-dichlorobenzenu (DU I IN., 2001) czy też kwasu benzoesowego lub
3-metoksybenzoesowego (PARSONS I STORMS, 1989). Istnieją również dane dowodzące,
iż konsorcja bakterii aerobowych są zdolne do wykorzystywania PCDD i PCDF jako
jedynego źródła węgla i energii. Przykładem są tu szczepy bakterii Sphingomonas sp.
RW1 zdolne do degradacji 4CDF oraz Psudomonas veronii PH-03 utylizujące 1-CDD
i 2-CDD (ARFMANN I IN., 1997; HONG I IN., 2004).
Dodatkowo należy wspomnieć o grzybach, które podobnie jak bakterie są zdolne
do degradacji PCDD/PCDF w warunkach aerobowych, w procesie zarówno
mineralizacji jak i ko-metabolizmu. Grzyby te wykorzystują enzym – peroksydazę
ligninową lub peroksydazę manganową do utlenienia cząsteczki danego związku.
Pierwszym opisanym przypadkiem biodegradacji aerobowej z wykorzystaniem
grzybów jest praca BUMPUS I IN., (1985) w której autorzy dokumentują mineralizację
[ 14 C]2,3,7,8-TCDD do 14 CO2 przez grzyby Phanerochaete chrysosporium w ciągu 30
dni. Również P. chrysosporium z powodzeniem były wykorzystywane do degradacji
2,7-DCDD (VALLI I IN., 1992). Należy również wspomnieć, iż aktywność
biodegradacyjna grzybów nie ogranicza się tylko do kongenerów mniej schlorowanych.
Istnieją dowody, że P. chrysosporium jest zdolny do usunięcia 34% i 48% mieszaniny
kongenerów zawierających od 5 do 8 atomów chloru w cząsteczce w okresie
odpowiednio 7 i 14 dni (TAKADA I IN., 1996)
Degradacja fizyko-chemiczna
Istnieje również podział uwzględniający fizyko-chemiczną degradację
omawianych związków, jednakże ze względu na ograniczenia wynikające
z wykorzystania tego rodzaju procesów w środowisku naturalnym, w pracy omówiona
zostanie jedynie degradacja fotochemiczna. Także ten typ degradacji zależy od takich
czynników jak stopień schlorowania związku i pozycja atomów chloru w cząsteczce
a także medium, w którym dany związek się znajduje. Po raz pierwszy proces fotolizy
związków chloroorganicznych zaobserwowano przy wykorzystaniu lamp rtęciowych
- 160 -