magdalena urbaniak analiza porównawcza zawartości dioksyn i ...

WSTĘP
Tabela 4. Produkcja PCB w wybranych krajach, w tonach (DUINKER I BOUCHARTALL, 1989;
BLETCHLY, 1984).
Okres Francja Niemcy Włochy Japonia Hiszpania
Wielka
Brytania
USA
1955–1959 7 085 7 427 520 3 960 150 2 042 6 800
1960–1964 14 401 14 854 1 920 10 530 1 289 10 215 94 500
1965–1969 16 975 25 466 4 430 24 750 4 296 22 973 166 300
1970–1974 25 759 34 424 7 195 19 879 9 433 22 017 114 000
1975–1979 28 141 34 072 8 076 0 8 829 9 501 32 900
1980 6 419 7 309 1 388 0 1 131 0 0
1982 b.d. b.d. 2 482 b.d. 2 354 b.d. b.d.
b.d. — brak danych
Tabela 5. Zestawienie najważniejszych nazw handlowych preparatów zawierających PCB (FALANDYSZ,
1999).
Apirolio Diaclor No-Flamol
Areclor Duconol Pydraul
Aroclor Dykanol Pyralene
Arubren Elemex Pyranol
Asbestol Euracel Pyroclor
Askarel Fenchlor Phenoclor
Bakola Hivar Saf-T-Khul
Biclor Hydol Santotherm
Chlorextol Inclor Santovac
Chlorinol Iterteen Siclonyl
Chlorphen Kennechlor Solvol
Clophen Montar Sovol
Delor Nepolin Therminol
W Polsce związki PCB pochodziły głównie z importu (FALANDYSZ, 1999),
chociaż produkowano dwa własne preparaty techniczne PCB o nazwie Chlorofen
i Tarnol. Tarnol produkowano w latach 1971-1976 w Zakładach Azotowych
w Mościcach koło Tarnowa. Zawartość chloru w tym preparacie wynosiła 40%, a jego
całkowita wytworzona ilość wyniosła 679 ton. Drugi preparat – Chlorofen, zawierający
63,6% chloru, produkowany był w Ząbkowicach koło Będzina. W skład mieszaniny
wchodziło 59 kongenerów, przy czym mieszanina w 99,55% składała się z kongenerów
zawierających od 5 do 9 atomów chloru w cząsteczce (FALANDYSZ I SZYMCZYK, 2001).
W sumie w Polsce wyprodukowano 1700 ton preparatów technicznych zawierających
PCB (HOLOUBEK, 2000).
Duża szkodliwość PCB spowodowała, iż w wielu krajach w latach 70-tych
zakazano ich produkcji. W USA i Wielkiej Brytanii produkcję i sprzedaż ograniczono
do niżej chlorowanych PCB, z przeznaczeniem do stosowania wyłącznie w układach
zamkniętych (WHO, 1988). Jednakże wg raportu WWF (ang. Word Wildlife Fund,
Międzynarodowa Organizacja Ekologiczna) z roku 2006 szacuje się, że na Świecie
nadal pozostaje około 2/3 z wyprodukowanej masy PCB, z czego około 80%
- 17 -