magdalena urbaniak analiza porównawcza zawartości dioksyn i ...

DYSKUSJA
wymywane wraz z deszczem, natomiast kongenery wyżej schlorowane dzięki adsorpcji
na cząsteczkach zawieszonych w powietrzu łatwiej ulęgają wymyciu.
Wykorzystywanie węgla jak materiału opałowego w domach jednorodzinnych
zlokalizowanych w zlewni rzeki Sokołówki może przyczynić się do zwiększenia
stężenia PCDD/PCDF w powietrzu atmosferycznym, które następnie, w wyniku
depozycji suchej lub mokrej mogą dostać się do ekosystemu wodnego. Jak podaje
GROCHOWALSKI, (2008) komin pieca domowego emituje ok. 100 ng PCDD/PCDF
w 1 m 3 , co przy średniej emisji dobowej ok. 100 m 3 , daje emisję ok. 10 µg. Wg U.S.
EPA emisja PCDD/PCDF z tego źródła w USA w latach 2002-2004 przekroczyła 600 g
TEQ/rok, co stanowiło 60% całkowitej emisji omawianych związków do atmosfery.
Ze względu na gwałtowny wzrost sprzedaży samochodów osobowych
w ostatnich latach, które mogą generować od 1-218 pg TEQ/N m 3 PCDD/PCDF uważa
się, iż to one są odpowiedzialne za część zanieczyszczeń omawianymi związkami
(MARKLUND, 1990; GEUEKE I IN., 1999; RYAN I GULLET, 2000). Spaliny samochodowe
mogą zawierać PCDD i PCDF w granicach od 6,5 do 14,5 pg TEQ/N m 3 , z dominującą
frakcją kongenerów wysoko-schlorowanych (głównie 1,2,3,4,6,7,8-HpCDD/DF
i OCDD/DF) oraz wyższym udziałem PCDF (KIM I IN., 2003). Jak podaje U.S. EPA
stężenie sumy PCDD i PCDF w spalinach silnikowych samochodu jadącego z
prędkością 50 km/godz. nie powinno być wyższe niż 218 pg TEQ/N m 3 (U.S. EPA,
1994) i wg badań przeprowadzonych przez HAGENMAIER I IN., (1990) oraz GEURKE I IN.,
(1999) limit ten nie jest przekraczany.
W przypadku prób osadów dennych pobieranych z miejskich zbiorników małej
retencji na rzece Sokołówce udział PCDF w ogólnym stężeniu PCDD/PCDF był
niewielki, z wyjątkiem zbiornika SJG, gdzie wyniósł niecałe 60%. Przy czym tendencja
do zmienności wzdłuż kaskady zbiorników od znacznego udziału kongenerów mniej
schlorowanych na stanowisku SJG (głównie TeCDD i PeCDD, których udział wahał się
w graniach 10-13%) na rzecz kongenerów bardziej schlorowanych (HpCDD i OCDF,
których wartości wzrastały odpowiednio od 10,95 i 6,35% do 35,82% i 28,76%
ogólnego stężenia PCDF) dominujących na dwóch ostatnich stanowiskach tj. SZT i SZP
mogą wskazywać na dopływ zanieczyszczeń pochodzących ze spalin samochodowych.
Dodatkowe analizy wody pobranej w lipcu 2008 z rzeki Sokołówki, na dwóch
stanowiskach tj. powyżej zbiornika SJG i poniżej zbiornika SJD (są to stanowiska
usytuowane przy ruchliwej ulicy Zgierskiej) wykazały stężenia sumy PCDD i PCDF,
- 150 -