magdalena urbaniak analiza porównawcza zawartości dioksyn i ...

DYSKUSJA
iż niska zawartość kongenerów zawierających 4-7 atomów chloru w cząsteczce
i wysoki udział kongeneru OCDD wskazuje na zanieczyszczenia wynikające z dopływu
nieoczyszczonych ścieków miejskich. Podobnie prace innych naukowców wskazują na
bardzo wysokie stężenia kongeneru OCDD w próbach ścieków wahające się od kilku
do kilkunastu a nawet kilkudziesięciu tysięcy ng/kg, co stanowiło do 100% udziału
w ogólnym stężeniu PCDD, przy jednoczesnym niskim stężeniu kongeneru 2,3,7,8-
TCDD (HAGENMAIER I IN., 1992; RAPPE I IN., 1994; STEWART I IN., 1995; RAPPE I IN.,
1998; ELJARRAT I IN., 1999; DUDZIŃSKA, 2002AB; ELJARRAT I IN., 2003). W przypadku
badanych zbiorników na rzece Sokołówce, udział kongeneru OCDD był wysoki i
wynosił od 19,31% ogólnego stężenia PCDD w zbiorniku SJG do 92,82% w zbiorniku
SZP, przy czym zawartość pozostałych kongenerów, w tym głównie zawierających 6 i 7
atomów chloru, uległa zmniejszeniu. Udział kongeneru 2,3,7,8-TCDD wyniósł zaledwie
0,06% ogólnego stężenia PCDD w zbiorniku SZZ; przy czym w pozostałych
zbiornikach nie stwierdzono oznaczalnego stężenia tego kongeneru (szczegóły na Rys.
30 i w Załączniku 3).
Dodatkowa analiza związków PCDD/PCDF w wodzie pochodzącej z miejskich
zbiorników malej retencji na rzece Sokołówce potwierdziła, iż dominującym
kongenerem we wszystkich badanych próbach był OCDD, którego stężenia, rosnące
z biegiem rzeki, kształtowały się następująco: 12,04; 14,75; 16,78; 28,36 oraz 429,37
pg/l, co stanowiło odpowiednio 100%, 62,87%, 100%, 100% i 54,87% stężenia sumy
PCDD i PCDF oraz 100% stężenia sumy PCDD w 4 pierwszych zbiornikach i 58,92%
w zbiorniku ostatnim (próby z zimy 2008) (szczegóły na Rys. 37, Załącznik 6). Poziom
toksyczności badanych prób wody kształtował się następująco: 0,004; 0,004; 0,005;
0,009 i 60,369 pg TEQ/l odpowiednio w zbiornikach SJG, SJD, SZZ, SZT i SZP
(szczegóły na Rys. 37 i w Załączniku 6). W próbach wody pobranych ze zbiorników w
okresie lata (lipiec 2008) nastąpił wzrost stężenia sumy PCDD/PCDF wynoszący
34,935; 44,655; 26,745; 1352,500 i 113,230 pg/l oraz poziomu toksyczności prób:
0,646; 0,577; 0,092; 73,461 i 10,717 pg TEQ/l odpowiednio w zbiornikach SJG, SJD,
SZZ, SZT i SZP, przy czym nadal utrzymywała się wysoka zawartość kongeneru
OCDD (szczegóły na Rys. 38 i w Załączniku 7).
Powyższe informacje sugerują, iż jednym z głównych źródeł PCDD w osadach
dennych badanych zbiorników może być nielegalny dopływ nieoczyszczonych ścieków
bytowo-gospodarczych z okolicznych osiedli mieszkaniowych. Potwierdzają to dane
- 144 -