magdalena urbaniak analiza porównawcza zawartości dioksyn i ...

magdalena urbaniak analiza porównawcza zawartości dioksyn i ... magdalena urbaniak analiza porównawcza zawartości dioksyn i ...

switchurbanwater.eu
from switchurbanwater.eu More from this publisher
05.06.2013 Views

Poziom toksyczności [ngTEQ /kg s.m.] 35 30 25 20 15 10 5 0 P CDD P CDF Limit PEL wg CQSG Limit toksyczności wg CSQG Rys. 74. Porównanie poziomu toksyczności prób osadów dennych na tle limitu poziomu WYNIKI SZ P W 1 W 2 J1 J2 S2 SJD SJG SZ T S1 SZ Z Z B S3 toksyczności oraz PEL wg Canadian Sediment Quality Guidelines (SZP – Zbiornik Pabianka, W1 – stanowisko Nowy Duninów na Zbiorniku Włocławski, W2- stanowisko Modzerowo na zbiorniku Włocławskim, J1 –stanowisko Miłkowice na Zbiorniku Jeziorsko, J2 – stanowisko Siedlątków na Zbiorniku Jeziorsko, S2 – stanowisko Bronisławów na Zbiorniku Sulejowskim, SJD – Zbiornik Julianów Dolny, SJG – Zbiornik Julianów Górny, SZT – Zbiornik Teresa, S1 – stanowisko Zarzęcin na zbiorniku sulejowskim, SZZ – Zbiornik Zgierska, ZB – Zbiornik Barycz, S3- stanowisko Tresta na Zbiorniku Sulejowskim). - 136 -

5. DYSKUSJA DYSKUSJA PCDD (polichlorowane dibenzo-para-dioksyny), PCDF (polichlorowane dibenzofurany) i dl-PCB (polichlorowane bifenyle) to związki występujące we wszelkich typach i strukturach ekosystemów. Ich transfer następuje poprzez cykl hydrologiczny oraz cykle biogeochemiczne, z kolei trwałość w środowisku, zdolność do akumulacji i biomagnifikacji w wodnych i lądowych łańcuchach troficznych oraz toksyczność, stanowią o ich długoterminowym i wielkoskalowym zagrożeniu dla środowiska i człowieka. W efekcie jednym z priorytetowych zadań współczesnej nauki o PCDD, PCDF i dl-PCB jest scharakteryzowanie procesów determinujących transport i depozycję w/w związków w ekosystemach w celu regulacji ich alokacji. Kluczowym elementem teorii Ekohydrologii jest założenie, iż nadmiar związków biogennych oraz negatywne oddziaływanie substancji toksycznych, w tym PCDD, PCDF i dl-PCB, transferowanych z lądu do ekosystemów wodnych, można ograniczać poprzez tzw. „dual regulation” (więcej informacji w podrozdz. 1.1 Wstępu). Do tej pory powyższą metodykę wykorzystano dla ograniczania występowania toksycznych zakwitów sinicowych, będących wynikiem nadmiernego dopływu fosforu do wód. Koncepcja ta polega na wykorzystaniu procesów hydrologicznych do regulacji ilości i stopnia alokacji fosforu w strukturze ekosystemów (abiotycznych i biotycznych) oraz kształtowaniu struktury biotycznej w celu kontroli dynamiki procesów hydrologicznych (kontrola transferu fosforu w środowisku poprzez zwiększenie biofiltracji oraz depozycji w pulu trudnodostępnej) (ZALEWSKI, 1997) Analogicznie, w celu ograniczenia ilości PCDD, PCDF i dl-PCB w środowisku oraz ich transferu i bioakumulacji w żywności (np. rybach), istotnym wydaje się być podjęcie prac dotyczących możliwości alokacji w/w związków w pulach trudnodostępnych. Przyczynić się to może do ograniczenia transportu PCDD, PCDF i dl-PCB wzdłuż kontinuum rzecznego i ich biomagnifikacji wzdłuż łańcucha troficznego. Jednakże pierwszym krokiem w tym celu winna być ocena istniejącego stanu środowiska pod kątem zanieczyszczenia związkami PCDD, PCDF i dl-PCB. Stąd, w niniejszej rozprawie dokonano analizy stężeń PCDD, PCDF i dl-PCB oraz poziomów toksyczności prób osadów dennych wybranych zbiorników zaporowych z uwzględnieniem analizy przestrzennej i sezonowej w/w związków. Ponadto przeanalizowano wpływ form zagospodarowania terenu zlewni, wielkości zlewni oraz czasu retencji wody w zbiorniku na wielkość notowanych stężeń. - 137 -

Poziom toksyczności [ngTEQ /kg s.m.]<br />

35<br />

30<br />

25<br />

20<br />

15<br />

10<br />

5<br />

0<br />

P CDD P CDF<br />

Limit PEL wg CQSG<br />

Limit toksyczności<br />

wg CSQG<br />

Rys. 74. Porównanie poziomu toksyczności prób osadów dennych na tle limitu poziomu<br />

WYNIKI<br />

SZ P W 1 W 2 J1 J2 S2 SJD SJG SZ T S1 SZ Z Z B S3<br />

toksyczności oraz PEL wg Canadian Sediment Quality Guidelines (SZP – Zbiornik Pabianka, W1<br />

– stanowisko Nowy Duninów na Zbiorniku Włocławski, W2- stanowisko Modzerowo na zbiorniku<br />

Włocławskim, J1 –stanowisko Miłkowice na Zbiorniku Jeziorsko, J2 – stanowisko Siedlątków na<br />

Zbiorniku Jeziorsko, S2 – stanowisko Bronisławów na Zbiorniku Sulejowskim, SJD – Zbiornik<br />

Julianów Dolny, SJG – Zbiornik Julianów Górny, SZT – Zbiornik Teresa, S1 – stanowisko<br />

Zarzęcin na zbiorniku sulejowskim, SZZ – Zbiornik Zgierska, ZB – Zbiornik Barycz, S3-<br />

stanowisko Tresta na Zbiorniku Sulejowskim).<br />

- 136 -

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!