magdalena urbaniak analiza porównawcza zawartości dioksyn i ...

WYNIKI
wartościami charakteryzował się Zbiornik Włocławki, ze średnią sumą PCDD, PCDF
i dl-PCB z całego sezonu badań z obu stanowisk wynoszącą 1011,60 ng/kg s.m. oraz
poziomem toksyczności równym 10,20 ng TEQ/kg s.m. (Rys. 68 i 69). Jednocześnie
zbiornik ten posiadał największy obszar zlewni pokrytej terenami zurbanizowanymi
i rolniczymi (odpowiednio: 12483 km 2 i 111150 km 2 ) (Rys. 68 i 69).
Spośród pozostałych zbiorników warto przyjrzeć się Zbiornikowi Jeziorsko oraz
Zbiornikowi Sulejowskiemu, które charakteryzują się podobnym zagospodarowaniem
terenu (szczegóły w Tabeli 8, rozdz.: Teren badań). Jednakże mnożąc powierzchnię
zlewni Warty powyżej Zbiornika Jeziorsko przez procentowy udział terenów
zurbanizowanych i rolniczych otrzymano większą powierzchnię omawianych obszarów
w porównaniu do zlewni rzeki Pilicy powyżej Zbiornika Sulejowskiego wynoszące
odpowiednio: 1287,3 km 2 i 5517 km 2 dla Zbiornika Jeziorsko i 439,56 km 2 i 3125,76
km 2 dla Zbiornika Sulejowskiego (Rys. 68 i 69). Dodatkowo w zlewni Warty powyżej
Zbiornika Jeziorsko zlokalizowane są dwa miasta o liczbie mieszkańców
przekraczającej 100 000. Tym samym widoczne są różnice w zakresie zanieczyszczenia
osadów dennych obu zbiorników, wynoszące w Zbiorniku Jeziorsko 777,14 ng/kg s.m.
i 5,37 ng TEQ/kg s.m. (średnie sumy PCDD, PCDF i dl-PCB oraz poziomu
toksyczności z całego sezonu badań z obu stanowisk) (Rys. 68 i 69). W Zbiorniku
Sulejowskim, z kolei, wartości te kształtowały się następująco: 282,25 ng/kg s.m. oraz
1,73 ng TEQ/kg s.m (Rys. 68 i 69).
Na przykładzie powyższych zbiorników tj. Włocławskiego, Jeziorsko
i Sulejowskiego, można zauważyć iż ok. 3-krotny wzrost powierzchni zlewni
zurbanizowanej (z 439,56 dla Zbiornika Sulejowskiego do 1287,3 km 2 dla Zbiornika
Jeziorsko) spowodował ponad 3-krotny wzrost poziomu toksyczności prób (z 1,73 do
5,37 ng TEQ/kg s.m.). Z kolei 10-krotny wzrost powierzchni zlewni zurbanizowanej
(z 1287,3 dla Zbiornika Jeziorsko do 12483 km 2 dla Zbiornika Włocławskiego)
wygenerował 2-krotny wzrost poziomu toksyczności (z 5,37 do 10,20 ng TEQ/kg s.m.).
Podobne tendencje można zauważyć w przypadku wielkości zlewni pokrytej terenami
rolniczymi. Również tutaj ok. 2-krotny wzrost powierzchni terenów użytkowanych
rolniczo pomiędzy Zbiornikiem Sulejowskim i Jeziorsko spowodował wzrost poziomu
toksyczności 3- razy (z 1,7 do 5,37 ng TEQ/kg s.m.). W przypadku Zbiornika Jeziorsko
i Włocławskiego wzrost ten jest znacznie mniejszy, gdyż 20-krotnie większy obszar
rolniczy na terenie zlewni Zbiornika Włocławskiego generował prawie 2-krotny wzrost
- 126 -