magdalena urbaniak analiza porównawcza zawartości dioksyn i ...

WYNIKI
ZALEŻNOŚĆ STĘŻENIA PCDD, PCDF I DL-PCB ORAZ POZIOMU TOKSYCZNOŚCI PRÓB
OSADÓW DENNYCH OD FORM INTENSYWNOŚCI UŻYTKOWANIA ZLEWNI
Przedstawione wyżej wyniki badań wskazują na znaczne zróżnicowanie stężenia
omawianych zanieczyszczeń w osadach dennych.
W przypadku zbiorników zurbanizowanych, reprezentowanych w pracy przez
kaskadę zbiorników małej retencji na rzece Sokołówce najwyższe średnie stężenia
sumy PCDD, PCDF i dl-PCB z całego okresu badań stwierdzono w Zbiorniku Pabianka
(SZP) (11351,26 ng/kg s.m.) oraz w Zbiorniku Teresa (SZT) (1376,16 ng/kg s.m.).
Pozostałe zbiorniki charakteryzowały się wartościami od 182,65 (SZZ) do 265,93
ng/kg s.m. (SJG). Podobnie najwyższy poziom toksyczności wynoszący 18,89 ng
TEQ/kg zanotowano w zbiorniku Pabianka (SZP). Pozostałe zbiorniki
charakteryzowały się toksycznością prób w zakresie od 1,31 ng TEQ/kg s.m. w SZZ do
2,94 ng TEQ/kg s.m. w SJD (Załącznik 2). Jednocześnie zlewnia rzeki Sokołówki
charakteryzuje się najwyższym wskaźnikiem pokrycia terenu obszarami
zurbanizowanymi, mieszkalnymi oraz przemysłowymi wynoszącymi od 47%
w środkowej części zlewni do 60% w górnej części zlewni. Mnożąc procent pokrycia
zlewni (powyżej danego zbiornika) obszarami zurbanizowanymi przez powierzchnię
danej zlewni otrzymano wartości: 3,46 km 2 dla SZZ, 3,69 km 2 dla SZT, 3,75 km 2 dla
SJG, 4,12 km 2 dla SJD i 6,56 km 2 dla SZP. Podobnie postąpiono w przypadku pokrycia
terenu zlewni obszarami rolniczymi, co dało następujące wartości: 0,81 km 2 dla SJG,
0,89 km 2 dla SJD, 1,69 km 2 dla SZZ, 1,81km 2 dla SZT i 3,21 km 2 dla SZP.
Jak wynika z powyższych danych największa pod względem powierzchni
terenów zurbanizowanych i rolniczych zlewnia (zlewnia powyżej SZP) generuje
najwyższą ilość zanieczyszczeń (Rys. 68 i 69). Również w zakresie poziomu
toksyczności prób najwyższe wartości, wynoszące 18,89 ng TEQ/kg s.m., odnotowano
w przypadku zbiornika SZP (Rys. 68 i 69). Dodatkowo można zauważyć iż 2-krotny
wzrost powierzchni zlewni zurbanizowanej (z 3,64 dla SJG do 6,56 km 2 dla SZP)
spowodował ok. 7-krotny wzrost poziomu toksyczności prób (z 2,64 do 18,89 ng
TEQ/kg s.m.). W przypadku wielkości obszarów zagospodarowanych rolniczo 4-krotny
wzrost powierzchni terenów rolniczych (z 0,81 do 3,21 km 2 ) spowodował 7-krotny
wzrost poziomu toksyczności.
Spośród zbiorników o rolniczo-leśnym charakterze zlewni najwyższymi
- 125 -