Shtojca 1 - UNDP Kosovo

Projekti i UNDP-së në Dragash - Mbrojtja e Biodiversitetit dhe Menaxhimi i Qëndrueshëm i Shfrytëzimit të Tokës
Analizë e çështjeve kryesore për Planin komunal zhvillimor për Dragashin
Draft
Biodiverzitet të jashtëzakonshëm që i përket njërës nga zonat më të njohura me një
numër të konsiderueshëm të specieve endemike dhe të rralla; disa prej të cilave janë
zbuluar rishtazi gjatë punës së projektit në terren,
Peizazhet e bukura
të cilat kanë potencial për të siguruar një bazë të shëndoshë për zhvillimin e mëtejshëm të
qëndrueshëm dhe një ekonomi të bazuar në burimet natyrore.
Mjedisi dhe toka në rajonin malor kërkojnë strategji të përshtatur të përdorimit të tokës për të ofruar
produkte të cilësisë së lartë dhe në sasi të arsyeshme, duke pas parasyshë se toka dhe burimet mund të
sigurojnë një bazë të shëndoshë .
Këto asete janë gjithnjë e më të theksuara dhe të degraduara nga përdorimi i pamatur, mungesa e
vetëdijës dhe menaxhimit të duhur :
• burimet ujore janë përkeqësuar nga ndotja, hedhja e mbeturinave, dhe erozioni;
• biodiversiteti është i rrezikuar nga mungesa e menaxhimit të duhur, përdorimi jo adekuat
i tokës, gjuetia e paligjshme dhe prerja e drunjëve;
• bukuritë e peisazheve po dëmtohen nga hedhja e mbeturinave dhe ndërtimet e
pakontrolluara
Shfrytëzimet tradicionale të tokës janë në rënie për shkak të mungesës së interesimit, kapaciteteve të
kufizuara, prodhimtarisë në cilësi dhe sasi të ulët, dhe si rezultat edhe të ardhurat janë në rënie.
PZHK-ja duhet të ofrojë udhëzime dhe mjete:
si të menaxhohen dhe shfrytëzohen në mënyrë të qëndrueshme burimet e shumëta natyrore,
sidomos uji , pyjet dhe biodiversiteti;
si të përshtaten mënyrat tradicionale të shfrytëzimit të tokës që të jenë të përshtatshme në
aspektin afat gjatë për mjedisin, ekonominë dhe shoqërinë, dhe
si të krijohen biznese të tjera turistike me bazë në burimet natyrore.
Bërja realitet e këtyre mundësive do të ofrojë shtigje të mundshme për zhvillimin e Dragashit dhe për
përmirësimin e konsiderueshëm të mundësive të jetesës së popullsisë së tij.
Burimet natyrore të Dragashit ofrojnë mundësi të mira për të zhvilluar bizneset të cilat mund të
përfitojnë nga afërsia me një qendër administrative. Megjithatë, biznesi dhe ekonomia lokale vuajnë nga
paaftësia dhe bashkëpunimi i dobët me autoritetet lokale, nga infrastruktura e dobët dhe arsimi
profesional i dobët. Për më tepër në sektorin e biznesit, humbjet e potencialit intelektual dhe forcës së
punës për shkak të emigracionit të vazhdueshëm dhe rritjes së sektorit informal janë kërcënimet më të
mëdha.
PZHK-ja duhet për t‘i trajtoj këto çështje.
Është e nevojshme një përqasje sistemike në resurset lokale, zinxhirët e vlerës së bizneseve dhe tregjet
rajonale. Përqasja duhet të lehtësojë qasjen në financa dhe të krijoj një markë të veçantë që garantonë
standarde të kualitetit të lartë.
Burimet lokale për zhvillimin e biznesit janë: mishi, qumështi / produktet e qumështit, leshit, drurit,
produktet bujqësore (p.sh. patatet), NËFP (p.sh. mjaltë, manaferra, bimë medicinale dhe aromatike,
vajra esenciale), ujë / energji, peizazhi dhe bukuritë natyrore.
Administrata publike luan një rol kyç në zhvillimin e një komune. Jo vetëm në aspektin e ekzekutimit të
vendimeve të zhvillimit, por edhe në aspektin e ofrimit të shërbimeve për qytetarët dhe, edhe më e
rëndësishme, për bizneset lokale dhe ndërmarrjet. Sipas rezultateve të punëtorisë për përpilimin e
vizionit dhe të Strategjisë për Zhvillim Ekonomik të Dragashit 2007-2011, afarizmi dhe ekonomia lokale
pësojnë nga aftësitë e dobëta të administratës dhe kështu kapacitetet e administratës si dhe të
Faqe 89 nga 229
c:\users\admin\desktop\per web faqe\dragash year 2011 report annexes_abanian final.doc