Shtojca 1 - UNDP Kosovo

Projekti i UNDP-së në Dragash - Mbrojtja e Biodiversitetit dhe Menaxhimi i Qëndrueshëm i Shfrytëzimit të Tokës
Analizë e çështjeve kryesore për Planin komunal zhvillimor për Dragashin
Draft
Shtojca 12 Krijimi i mundësive të biznesit me Punëdore për gratë
Vendi: Komuna e Dragashit, (Bellobrad, Brrut, Blaç, Brod, Restelicë)
Kohazgjatja: Janar 2011- Shtator 2012
Partnerët implementues: UNDP/Art Gold, OJQ-ja, Dizajneri/ja e modës, gratë (komunitetet)
Drafti përgatitur nga: Kaltrina Salihu, zyrtare për komunitete në projektin Art Gold në Dragash
Historiati
Në kuadër të projektit “Mbrojtja e biodiversitetit dhe menagjimi i shfrytëzimit të qëndrueshëm të tokës”
në Dragash, UNDP-ja është duke implementuar një project 3 vjeçar (2010-2013), synimi i të cilit është
krijimi i kornizës institucionale për të mundësuar zhvillimin e qëndrueshëm të komunës së Dragashit.
Katër fushat e veprimit të këtij projekti përfshijn a) mbrojtjen e biodiversitetit, b) zhvillimin lokal
ekonomik, c) zhvillimin e strategjisë së qëndrueshme lokale për energji dhe d)zhvillimi I kapaciteteve
brenda Komunës për të siguruar që korniza e lartpërmendur të menagjohet me kohë.
Gjysma e popullsisë së Dragashit i takon gjinisë femërore. Femrat në Dragash tradicionalisht kanë
zhvilluar rolin e tyre brenda familjes duke kryer punët e shtëpisë dhe rritur fëmijtë e tyre. Kjo traditë
vazhdon të jetë realitet dhe bashkjeton me nevojën e përfshirjes së femrës në tregun e punës dhe jetën
shoqërore publike, për të shtuar të ardhurat familjare në mënyrë që tu përgjigjen shpenzimeve dhe
mirëqenies së familjes.
Në kuadër të komponentes së projektit për zhvillim lokal ekonomik duhet patjetër të mirren parasysh
mundësitë e përfshirjes së grave në sektorin ekonomik si faktor akitv.
Deri para 10 viteve të fundit, femrat e Dragashit në shumicën e rasteve kanë vijuar vetë arsimin fillor
deri në klasën e tetë, për arsye se kontributi i tyre është pritur vetëm brenda familjes dhe shkollimi lartë
është konsideruar i panevojshëm.
Derisa ato janë përkujdesur për punët e shtëpisë dhe fëmijtë e tyre, femrat e Dragashit në mënyrë të
vazhdueshme kanë praktikuar aftësitë e tyre në prodhimin e produkteve të punëdores (rrobave) për
shfrytëzim të përditshëm, produkte dekorative për shtëpi dhe ngjarje të veçanta si dasma, lidnje etj.
Çdo gjë ishte në rregull me këtë ndarje rolesh derisa gratë bënin punët e shtëpisë dhe kujdeseshin për
fëmijtë derisa meshkujt kujdeseshin për sigurimin e të ardhurave në familje, çoftë nga puna në sektorin
privat/public apo jashtë shtetit
Megjithatë skema ekonomike ka ndryshuar gjatë viteve të pasluftës kudo në Kosovë, përfshirë komunën
e Dragashit dhe efektet e këtij ndryshimi reflektohen në përditshmërinë e njerëzve, përkundër faktit që
disa nuk e pranojn se ndryshimi po ndodh.
Faqe 149 nga 229
c:\users\admin\desktop\per web faqe\dragash year 2011 report annexes_abanian final.doc