ŠKOLSKI LEKSIKON BIOLOGIJE s pitanjima za maturu i - Hinus
ŠKOLSKI LEKSIKON BIOLOGIJE s pitanjima za maturu i - Hinus
ŠKOLSKI LEKSIKON BIOLOGIJE s pitanjima za maturu i - Hinus
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
____________________________________________________ <strong>ŠKOLSKI</strong> <strong>LEKSIKON</strong> <strong>BIOLOGIJE</strong><br />
prot adenina uvijek stoji timin, a nasuprot<br />
gvanina citozin i time čine komplementarne<br />
parove AT i GC. Po principu komplementarnosti<br />
sintetizira se i molekula<br />
RNA na matičnoj polumolekuli (jednom<br />
lancu) DNA, ali se pri tome u molekulu<br />
RNA umjesto timina uvijek ugrađuje uracil.<br />
Taj se proces naziva prepisivanje<br />
(transkripcija) DNA u RNA.<br />
Komplementarne baze<br />
Purinske Pirimidinske Simbol<br />
adenin timin A-T<br />
gvanin citozin G-C<br />
Pojednostavljeni prikaz sinteze<br />
RNA prema kalupu jednog lanca DNA:<br />
Komplementarne baze<br />
Purinske Pirimidinske Simbol<br />
adenin uracil A-U<br />
gvanin citozin G-C<br />
KOMPOSTIRANJE, proizvodnja komposta<br />
iz organskog otpada truljenjem uz<br />
pomoć bakterija razlagača.<br />
KONIDIOSPORE, v. penicilijum.<br />
KONTRAKTILNA VAKUOLA, v. stežljivi<br />
mjehurić.<br />
KONVERGENCIJA, pojava morfološke<br />
sličnosti filogenetski, tj. srodstveno udaljenih<br />
grupa organi<strong>za</strong>ma, isp. konvergentna<br />
evolucija.<br />
KONVERGENTNA EVOLUCIJA, pojava<br />
kada pripadnici različitih skupina<br />
organi<strong>za</strong>ma u evoluciji steknu slične specijalne<br />
prilagodbe <strong>za</strong> život u određenim<br />
uvjetima, kao npr. ribe i pliskavica.<br />
KONZERVIRANJE (lat. conservatio =<br />
čuvanje), proces nastajanja fosila isušivanjem,<br />
smr<strong>za</strong>vanjem ili čuvanjem u smoli.<br />
U pustinjskoj su se klimi organizmi isušivali<br />
i mumificirali. U ledu i smrznutoj<br />
zemlji (Sibir, Aljaska) nađeni su ostaci<br />
mamuta. Manji su se organizmi, primjerice<br />
kukci, očuvali u jantaru, upavši u smolu<br />
crnogorice koja se skrutnula.<br />
KONZUMENTI, potrošači (isp.) hrane u<br />
prirodi, životinje.<br />
KONJUGACIJA (lat. coniunctio = spajanje),<br />
način “spolnog razmnožavanja” u<br />
nekih bakterija, alga i praživotinja (v. trepetljikaši),<br />
tj. izmjena genetičkog materijala<br />
sadržanog u mikronukleusu. Proces<br />
konjugacije <strong>za</strong>počinje spajanjem dvije jedinke<br />
i stvaranjem citoplazmatskog mostića.<br />
Tako spojene jedinke nazivaju se konjuganti.<br />
U svakoj se jedinki mikronukleus<br />
podijeli 3 puta. Jedna od dioba je mejotička.<br />
Od svih 8 nastalih mikronukleusa<br />
ostaju samo 2; drugi se razgrade i nestaju.<br />
Od 2 haploidne jezgrice koje su ostale<br />
jedna je pokretna ili migrirajuća jezgrica, a<br />
druga nepokretna ili stacionarna. Migrirajući<br />
mikronukleus iz svakog konjuganta<br />
preko citoplazmatskog mosta prelazi u<br />
suprotnu jedinku. Spoji se sa stacionarnom<br />
jezgrom u zigotu. Tako se između dvije<br />
jedinke izmijeni nasljedna tvar. Nakon<br />
69
Change language