Zveli aRTqma

Zveli 

aRTqma 

saqarTvelos sapatriarqo 

2006

2 

daibeWda 

uwmindesisa da unetaresis 

sruliad saqarTvelos 

kaTolikos-patriarqis ilia II 

locva-kurTxeviT

obyfcbn.dfj,f 

obyfcbn.dfj,f 

obyfcbn.dfj,f 

wmida werilis mTargmnelis winaSe dgas ori amocana: istoriulad 

arsebuli redaqciebidan, romeli teqsti miiCnios avtoritetulad 

da dedanTan miaxloebulad da Targmnisas ra principebiT 

ixelmZRvanelos. yumranSi aRmoCenili xelnawerebi mowmoben, rom I 

saukunisTvis arsebobda ebrauli teqstis ramdenime redaqcia. aqedan 

zogi axlos aris an emTxveva septuagintas da SeiZleba mis dednad 

iyos miCneuli, xolo zogi aseTive mimarTebaSia masoretul teqstTan. 

RvTis sityva adamianis enaze gamoiTqva. arsobrivad igi erTia 

da ucvleli saukuneebis manZilze. es sityva esmoda adams da 

evas, enoqs da noes, abraams da moses, winaswarmetyvelebs da mociqulebs. 

RvTaebrivi ena da sityva adamianTan siaxlovis Sesabamisad 

ufro cxaddeba, vrceli da yovlismomcveli xdeba da adamianis 

mier metad cnobierdeba. verbaluri saxe am sityvisa adamianuri 

sawyisis Sesabamisad cvalebadia. mxolod RvTisagan adamianis 

gaucxoeba iwvevs RvTis sityvis rRvevas mis cnobierebaSi. amaSi 

amxelda macxovari farisevlebs da mwignobrebs, radgan RvTis 

mcneba kacTa swavlebiT Secvales. 

wmida basili didi eqvsi dRis Sesaxeb homiliebis Sesaval sityvaSi, 

gulisxmobs ra mose winaswarmetyvels, ambobs: `vinc angelozTa 

msgavsad RmrTis pirispir xilvis Rirsi gaxda, imas mogvi- 

Txrobs, rac RmrTisagan esma.~* xolo vinc wmida werilis wakiTxvas 

da Seswavlas apirebs, maT ganumartavs: `rogor unda iyos suli 

momzadebuli amgvar didTa saqmeTa yuradsaRebad? xorciel vnebaTagan 

ganwmendili... Sromismoyvare, gamomeZiebeli~,** _ da sxva saTnoebebiT 

Semkuli, mose winaswarmetyvelis msgavsad. miT umetes amgvar 

moTxovnas unda akmayofilebdes wminda werilis mTargmneli. 

Tanamedrove qarTul enaze dRes arsebobs ori Targmani: sapatriarqosi 

(1989 w.) da stokholmis bibliis Targmnis institutisa 

(2002 w.). orive warmoadgens masoretuli teqstis Targmans. 

winamdebare teqsti Targmnilia septuagintidan. septuaginta 

da, Sesabamisad, misi ebrauli dedani-redaqcia eklesiis mier miRebulia 

kanonikur teqstad. mociqulebi Zveli aRTqmis wignebis 

citirebas, ZiriTadad, am teqstis mixedviT axdendnen. am teqstis 

gviandeli reviziebi (akvila, svimaqosi, Teodotioni) eklesiam 

ar miiRo. garda am utyuari mowmobisa, Cveni arCevani masoretul 

teqstsa da septuagintas Soris iTvaliswinebs xangrZliv da rTul 

istoriul procesSi pirvandeli teqstis fiqsaciisa da dazianebis 

pirobebs. 

mose winaswarmetyvelis droidan mefe daviTis xanamde, mwignobroba 

naklebad iyo ganviTarebuli ebraelTa Soris. gadmocema am 

* wmida basili didi, Txzulebani, saqarTvelos sapatriarqo, Tbilisi, 

2006, gv. 206. 

** iqve, gv. 205. 

3

periodSi mxolod sam sulier mwerals icnobs: moses, isu naves Zes 

da samoel winaswarmetyvels. daviTisa da solomonis dros swrafad 

viTardeba sasuliero mwerloba, sagulisxmoa, rom wignebis gadamwerTa 

ricxvic didi iqneboda. am dros, ierusalimis taZris mSeneblobis 

dasrulebisTanave, yvelaze avtoritetuli xelnawerebi, rogorc siwminde, 

taZris sacavSi iqneboda Senaxuli. teqstis dazianebis, an gansxvavebuli 

redaqciebis Seqmnis SesaZlebloba naklebia drois simciris 

gamo. amave dros daviTisa da solomonis zedamxedvelobis gare- 

Se aseTi sapasuxismgeblo saqme ar Sesruldeboda. samefos gayofis 

Semdeg babilonis tyveobamde da tyveobaSi yofnisas, ZiriTadad, winaswarmetyvelTa 

wignebi iwereba. am periodis istoriul wignebSi (mf. 

III, mf. IV) ar moiZebneba raime miniSneba saRmrTo werilis saredaqcio 

samuSaoebze. babilonis tyveobidan dabrunebis Semdeg ezra da neemia 

xalxis winaSe kiTxulobdnen sjulis wignebs (neem. 8) da aRmoCnda, 

rom xalxs zogi ram sjulidan ukve daviwyebuli hqonda, rac, garkveulwilad, 

adasturebs zemoT gamoTqmul mosazrebas. ezras da neemias 

droidan xalxis damoZRvrisa da ganswavlis mizniT aqtiurad iwyeba 

wignebis gadawera, rac SesaZlebels xdis gadamwerTa Secdomebis 

Sedegad gansxvavebuli versiebis Seqmnas. magram am dros taZari ukve 

aRdgenilia da cxadia, rom yvelaze Zveli da avtoritetuli teqsti, 

taZris WurWelTan da ganZeulobasTan erTad, romelic nabuqodonosorma 

waiRo ierusalimidan, kvlav taZris sacavSi Seinaxeboda (neem. 

8,4-5). septuaginta, rogorc gadmocema iuwyeba, swored taZridan aRebuli 

dednidan iTargmneba ptolemeos filadelfosis dros. es migvaniSnebs 

imas, rom es teqsti SedarebiT naklebad iqneboda dazianebuli 

gadamwerTa mier. kritikuli mecniereba lingvisturi analizis safuZvelze 

miiCnevs,* rom septuagintas ebrauli dedani ar iyo erTiani 

teqsti, magram arc misi ZiriTadi nawilis ierusalimur warmomavlobas 

uaryofs. mogvianebiT, ebraelTa sazogadoebis danawevreba farisevlebad, 

sadukevlebad, zilotebad, esevelebad _ maTi wmida werilisadmi 

gansxvavebuli damokidebulebis gamo _ gamoiwvevda teqstis zogierTi 

adgilis sxvadasxva interpretirebas da axali redaqciebis Seqmnas. 

msgavsi ram dResac xdeba. sakmarisia, erTmaneTs SevadaroT protestantuli 

denominaciebis mier sxvadasxva dros gamocemuli teqstebi. 

marTlmadidebeli eklesia ki oci saukunis manZilze Tavis liturgiul 

msaxurebaSi iyenebs septuagintas da misgan naTargmn Zvel teqstebs. 

zemoT moyvanilma mosazrebebma: eklesiis mowmobis avtoritetulobam 

da istoriulad uZvelesi da naklebad saxecvlili teqstidan Targmnam, 

ganapiroba Cveni arCevani _ gveTargmna septuaginta da ara masoretuli 

teqsti. am or teqsts Soris aris mTeli rigi Sinaarsobrivi gansxvavebebisa, 

romelTa analizi gvidasturebs septuagintidan Targmnis aucileblobas. 

moviyvanT ramdenime magaliTs. septuagintas teqsti Zveli 

* Ï. 

4 

, 

Ï Ï, 1 

Ï- 

. 

Ï

qarTuli Targmanebis mixedviT aris mocemuli, xolo masoretuli 

teqsti _ sapatriarqos 1989 wlisa da Tel-avivSi qarTulenovani 

ebraelebisaTvis 1988 wels Sesrulebuli Targmanebis mixedviT. 

septuaginta _ `da dasdva RmerTman gankÂrvebaÂ adams zeda da daaZina...~ 

(2, 21) 

masoretuli _ ùfalma RmerTma ZilquSi mohgvara adams da ra daeZina...~ 

`da mohgvara adamians ufalma RmerTma Rrma Zili; da roca daeZina...~ 

`gankvirveba~ an `gaogneba~ metyvelebs adamis gansakuTrebul 

mdgomareobaze, im Zilis mistikur mniSvnelobaze. xolo gamoTqma 

`Rrma Zili~, `ZilquSi~ _ mxolod Zilis odenobaze. 

septuaginta _ `gueli iyo ucnobiles...~ (ugonieresi) (3, 1) 

masoretuli _ `gveli yvelaze cbieri iyo...~ 

`gveli iyo yvelaze eSmaki...~ 

yvela qmnilebis Sesaxeb bibliaSi naTqvamia: ìxila RmerTman 

rameTu keTil~... xolo, masoretul teqstSi, qmnilebebis Sedareba 

codviT dacemamde negatiuri Tvisebis niSniT xdeba, rac Seusabamoa. 

septuaginta _ `moarTua kain nayofTagan queyanisaTa msxuerpli 

ufalsa. da abel moarTua manca pirmSoTagan cxovarTa misTasa da 

cmelTagan. da moixila RmerTman abelsa zeda da ZRuenTa misTa zeda. 

xolo kains zeda da msxuerplTa misTa zeda ara moixila.~ (4, 3-5) 

masoretuli _ `miarTva kaenma ufals ZRveni, miwis nayofi. abelmac 

miarTva Tavisi faris naTavari da rCeuli pirutyvi. mohxeda ufalma 

abels da mis ZRvens. xolo kaensa da mis ZRvens ar mohxeda...~ 

`moitana kainma miwis nayofisagan ZRveni uflisaTvis. da hebelmac 

moiyvana Tavisi cxvrebis pirvelSobilni, da maTi cximeuli; da ufalma 

yuradReba miaqcia hebelsa da mis ZRvens, xolo kainsa da mis ZRvens ar 

miaqcia yuradReba...~ 

septuagintas teqstSi naTlad Cans gansxvaveba kaenisa da abelis 

qmedebebs Soris. pirveli swiravs `msxverpls,~ meore ki _ `ZRvens,~ 

rac iZleva RvTis marTlmsajulebis ganmartebis safuZvels; xolo 

masoretul teqstSi orives qmedeba erTi da imave sityviT aris 

daxasiaTebuli, kaenic da abelic `ZRvens~ swiraven da ar Cans 

mizezi kaenis qmedebis dawunebisa. 

septuaginta _ àrca marTlad Semowire, xolo marTlad ara ganhyav, 

scode? dayuden! Sendami miqceva misi da Sen hmsTavrobdi mas.~ (4,7) 

masoretuli _ `Tu sikeTis mqneli xar, gana Tavaweuli ar unda 

iyo? Tu sikeTis mqneli ara xar, codva Casafrebulia karTan, Sensken 

aqvs mas ltolva, Sen ki ibatone masze.~ 

`Tu gamoswordebi, xom gepatieba, da Tu ar gamoswordebi, SemosasvlelSi 

codva devs da Senskenaa momarTuli misi vneba; magram Sen 

ibatoneb masze.~ 

berZnul teqstSi am muxlis pirveli naxevari warmoadgens 

mxilebas, xolo meore naxevari _ nugeSs. maT yofs da akavSirebs 

sityva `dayuden~ _ damSviddi, dawynardi, gaCerdi, romlis gamoc 

muxlis meore nawilis sityvebi `Sendami moqceva misi~ ar miemarTeba 

5

codvas. mamaTa ganmartebiT, aq igulisxmeba momavalSi abelis 

damokidebuleba kaenis mimarT. miuxedavad imisa, rom uflisaTvis 

abelis ZRveni saTno iyo, igi darCeboda ufrosi Zmis morCilebaSi. 

amiT ufali anugeSebda kaens, rom Suris grZnoba masSi ar gadazrdiliyo 

siZulvilSi; xolo ebraul teqstSi sityvebi: `Sensken 

aqvs mas ltolva~, `Senskenaa mimarTuli misi vneba~, udavod, miemarTeba 

codvas. amis gamo bolo sityva: `Sen ibatoneb masze~, _ 

uSvebs im azrs, rom adamians TviTon SeuZlia ibatonos codvaze. 

adamians es rom SeeZlos, mas mxsneli ar dasWirdeboda. 

septuaginta _ `...vyoT TavTa TÂsTaTÂs saxeli pirvel ganTesvisa 

Cuenisa...~ (11, 4). 

masoretuli _ `...aRvmarToT niSansveti, rom ar gavifantoT...~ 

`...movi povoT saxeli, raTa ar gavifantoT...~ 

RvTis mier noes da misi Svilebis kurTxeva moaswavebda momavalSi 

adamianTa modgmis gafantvas mTel dedamiwaze (9,27). zepirsityvieri 

gadmocema amis Sesaxeb cnobili iqneboda babilonis godlis mSeneblebisaTvis. 

RvTis mimarT maTi urCoba septuagintam gadmosca, rogorc 

mcdeloba _ sanam erTad arian, datovon niSani Tavisi Zlierebisa; 

xolo masoretuli teqsti RvTis gangebisadmi am urCobas gamoxatavs, 

rogorc imeds _ Tu godols aaSeneben, ar gaifantebian. 

septuaginta _ `...visca esmes, Cem Tana uxarodis~ (21,6). 

masoretuli _ `...vinc ki gaigebs am ambavs, yvela damcinebs.~ 

`...yvela, vinc moismens, gaicinebs Cemze.~ 

isaakis dabadebasTan dakavSirebiT sityva `sicili~ konteqstis 

mixedviT ori mniSvnelobiT ixmareba: abraams RvTis dapirebis 

gagonebaze sixarulis gamo gaecina (17,17), xolo saram RvTis 

sityvis gagonebaze eWvisa da daujereblobis gamo gaicina (18,12). 

isaakis Sobis Semdeg eWvis da daujereblobis nacvlad sixarulia, 

amitom, septuaginta, movlenis arsobriv mniSvnelobas gadmoscems 

sityvebiT: `Cem Tana uxarodis~, xolo masoretuli teqsti imas, 

rac sixarulis mizezi unda yofiliyo, dacinvis sagnad warmoaCens 

sityvebiT: `yvela damcinebs~, an `gaicinebs Cemze~, rac teqstis 

Sinaarsis sapirispiro warmodgenas qmnis. 

septuaginta _ `da Tqua raqel: Semewia me RmerTi da miveswore 

dasa Cemsa...~ (30,8). 

masoretuli _ `Tqva raxelma: RvTiuri SebmiT Sevebi Cems das da 

davjabne kidec.~ 

`da Tqva raxelma: RvTaebrivi brZoliT vebrZodi Cems das da davZlie 

kidec~. 

RvTiur brZolaSi (SebmaSi) igulisxmeba locva-vedreba raqelisa. 

SeZenili Svilis saxeli, nefTalemi, ebraulad brZolas niSnavs. 

masoretuli teqsti aRniSnavs moqmedebas, raqelis Rvawls, Sebmas, 

brZolas, xolo septuaginta _ mis Sedegs. `Semewia me RmerTi~. 

vinc berZnulad Targmnida, xazi gausva imas, rom piradi Rvawli 

mxolod RvTis Sewevnis SemTxvevaSi aris keTilnayofieri. am muxlis 

6

meore naxevari masoretuli teqstis mixedviT: `davjabne (an davZlie) 

kidec,~ _ ar Seesabameba sinamdviles, radgan lias ukve hyavda 

oTxi sakuTari Svili, raqels ki mxevlisgan naSvilebi mxolod 

meore SeeZina. septuagintas varianti: `miveswore dasa Cemsa~, anu 

gavuTanaswordi, gavutoldi, Svilieri gavxdi ufro axlos aris 

sinamdvilesTan. masoretulidan naTargmni teqstis mixedviT raqeli 

warmogvidgeba, rogorc mikerZoebuli emociebis mqone adamiani, 

romlisTvis Tavisi mcire warmateba sxvis did warmatebaze metia. 

septuagintas mixedviT ki raqeli warmatebis survils simarTlis 

farglebSi gamoxatavs, rac gonierebis Tvisebaa. 

septuaginta _ `...gansZlierde RmrTisa Tana da kacTa Tanaca Zlier 

iqmne~ (32,29). 

masoretuli _ `...radgan RmerTs da adamianebs SeebrZole da sZlie~ 

(32, 28). 

`...rameTu ebrZodi angelozsa da adamianebs, da gaimarjve~ (32,29). 

RmerTTan brZola am SemTxvevaSic gaZlierebul locvas gulisxmobs, 

magram masoretulidan naTargmn teqstSi warsuli drois 

formiT misi gamoxatva iakobis RmerTTan urTierTobas drois 

kategoriiT zRudavs da ar utovebs adgils samomavlo nugeSs. 

adamianebTan brZolaSi am konteqstSi igulisxmeba esavTan da 

labanTan urTierToba. xolo momavalSi sxva adamianebTan urTierTobis 

Sedegi ucnobi rCeba. 

septuaginta iakobis urTierTobas RmerTTan (`gansZlierde 

RmrTisa Tana~) da adamianebTan (`da kacTa Tanaca Zlier iqmne~) 

momavli drois formiT gadmoscems. am SemTxvevaSi, adamianebSi 

igulisxmeba ara marto esavi, an faraoni, aramed israelis modgmis 

urTierToba yvela Zalauflebis mqone adamianTan. 

masoretuli teqsti RmerTTan da adamianebTan brZolasa da 

Zlevaze aqcents Tanabrad akeTebs, xolo septuaginta xazs usvams, 

rom adamianebTan gaZlierebis sawindari RmerTTan erTobis gaZlierebaSi 

mdgomareobs. 

septuaginta _ `...da dasdves brali boroti iosebs israelisa mimarT, 

mamisa TÂsisa~ (37,2). 

masoretuli _ `...cudi ambebi mihqonda maTze maT mamasTan.~ 

`...da mihqonda iosefs maTi cudi ambebi maT mamasTan.~ 

teqstobriv gansxvavebas: iosebs mihqonda mamasTan Zmebis cudi 

ambebi, Tu Zmebi Suris gamo cils swamebdnen iosebs mamis winaSe, 

ekzegeturi mniSvneloba aqvs. iosebi, iseve rogorc abeli, Zveli 

aRTqmis wignebSi qristes erT-erTi winasaxea. masoretuli teqstis 

versia amgvari paralelis gavlebis saSualebas, am SemTxvevaSi, 

ar gvitovebs da ewinaaRmdegeba wmida mamebis ganmartebas, romelic 

septuagintis teqstzea damyarebuli. 

septuaginta _ `leku lomisa iuda, mcenarisagan, aRmoÂed, Svilo 

Cemo; miwoliT daiZino viTarca lomman da viTarca lekuman lomisaman. 

vin-me aRadginos igi? 

7

ara moakldes mTavari iudasgan da winamZRuari wyvilTagan misTa, 

vidremde movides, romlisa-igi ganmzadebul ars, da igi ars molodebaÂ 

warmarTTaÂ~ (49,9-10). 

masoretuli _ `lomis bokveria iuda! warmomdgaxar Svilo, nadavliT 

xelSi; waixara, gawva lomiviT, vin gabedavs mis wamogdebas? 

ar waerTmeva kverTxi iudas, arc argani ferxTa Suidan, vidre ar 

mova misi mflobeli da is iqneba imedi xalxTa.~ 

`lomis bokveria iehuda; Zalmomreobas, Cemo Svilo, ganeride; muxli 

moidrika, dawva, viTarca lomi, da viTarca jiqi, vin wamoayenebs mas? 

ar moscildeba skiptra iehudas da kanonmdebeli mis STamomavlobas, 

vidre movidodes SiloSi da mas daemorCilebian xalxebi.~ 

iakobis es sityvebi warmoadgens winaswarmetyvelebas macxovris 

Sesaxeb, romelic iudas tomSi gancxadda. masoretuli teqstis 

Targmanebi, rogorc vxedavT, mniSvnelovnad gansxvavdebian er- 

TmaneTisgan. 

`warmomdgaxar Svilo, nadavliT xelSi~ _ rusul TargmanTan 

aris axlos da gulisxmobs qristes mkvdreTiT aRdgomiT xsnis 

mopovebas kacobriobisaTvis; xolo Tel-avivSi Sesrulebuli Targmani 

aq gansxvavebul versias gvTavazobs: `Zalmomreobas, Cemo 

Svilo, ganeride~, anu win ar aRudges borotebas da RvTis gangebisadmi 

morCilebiT iRvawos. es iqneba xsnis sawindari. 

septuagintam Semogvinaxa gansxvavebuli redaqcia: `mcenarisagan 

aRmoÂed, Svilo Cemo~, es sityva qalwulisagan Sobis saidumlos 

moaswavebs. xolo amis Semdgomi sityvebi mkvdreTiT aRdgomis Sesaxeb 

winaswarmetyvelebas warmoadgens. 

Semdeg muxlSi (49,10) ebrael mTargmnelebs sityva `SiloSi~ 

uTargmnelad gadmoaqvT qarTulSi. sxvebi am sityvas Targmnian, 

rogorc `mflobels~, `Semrigebels~, xolo septuaginta mxsnelis 

Sesaxeb aq sxvagvarad ambobs: `vidremde movides, romlisa-igi 

ganmzadebul ars~, anu macxovari mova maSin, rodesac msoflio 

mzad iqneba mis misaRebad. 

teqstobrivi da Sinaarsobrivi gansxvavebebis garda septuagintas 

da masoretuli teqstis mTargmnelebi Targmnis gansxvavebul 

principebs mimarTaven. radgan RvTis sityva adamianis enaze gamoiTqva, 

mTargmnels marTebs ucvlelis gamoTqma Tavis enaze, anu 

cvalebadze. am procesSi pasuxismgeblobasTan erTad mTargmnels 

aqvs garkveuli Tavisufleba. septuagintas mTargmnelebma bibliuri 

toponimebi da adamianTa sakuTari saxelebi, xSir SemTxvevaSi, 

Sinaarsobrivad Targmnes, raTa gasagebi yofiliyo araebraeli 

mkiTxvelisaTvis. am tradicias inarCunebs is, vinc septuagintas 

teqstis mixedviT Targmnis. 

magaliTad: septuagintaSi da septuagintidan naTargmn teqstebSi 

`babiloni~ Tavisi etimologiuri mniSvnelobiT iTargmna, rogorc 

àRreva~ (Zv. `Serevna~). masoretuli teqstis mTargmnelebi ucvlelad 

toveben `babilons~ da momdevno winadadebaSi ukve Sinaarsobrivad 

8

Targmnian àRrevad.~ am SemTxvevaSi araebraeli mkiTxveli TviTon 

unda mixvdes `babilonsa~ da àRrevas~ Soris ra kavSiria. 

septuaginta _ àmisTBs ewoda saxeli misi Serevna~ (11,9). 

masoretuli _ àmitomac ewoda saxelad babiloni, radgan swored 

aq aRria ufalma mTeli dedamiwis ena~. 

Cvens gamocemaSi amgvar SemTxvevebSi gamoyenebulia sqolioebi. 

ZiriTad teqstSi septuagintas mivyvebiT, xolo sqolioSi Sinaarss 

vakavSirebT ebraul toponimTan. magaliTad: 

maRali qveyana _ moriis qveyana (22,2); ficis Wa _ bersabia 

(21,31; 26,33); saxli RvTisa _ beTeli (28,19); borcvi mowme _ galaadi 

(31,47); banakebi _ maxanaimi (32,3); saxe RvTisa _ fenueli (32,31); 

karvebi _ suqoTi (33,17); Ze Cemi tkivilisa _ ben oni (35,18) da sxv. 

aris SemTxvevebi, roca septuaginta, piriqiT, uTargmnelad tovebs 

ebraul terminebs. am SemTxvevebSic Cven mivmarTavT sqolioebs, raTa 

mkiTxvelisTvis gasagebi iyos terminebis mniSvneloba. magaliTad: 

qabraTa _ sigrZis erTeuli (35,16); iamini _ cxeli wyaro (36,24); 

Ze-maseki _ mmarTveli, ganmgebeli, mouravi (15,2); sikima _ miwis 

nakveTi siqemTan (48,22) da sxv. 

toponimebis, adamianTa sakuTari saxelebis da garkveuli terminebis 

sakiTxs septuagintaSi calke gamokvleva sWirdeba, rac 

scildeba winasityvaobis farglebs. 

Sinaarsis naTelsayofad isev sqolioebiT ganvmartavT zogier- 

Ti sityvis da gamoTqmis mniSvnelobas. magaliTad: morTuloba 

(2,1), gardacvala (5,24), RvTis Zeebi, adamianTa asulebi (6,2), gmirebi 

(6,4), aRmdgomi (7,19) da sxv. 

oSkisa da gelaTis bibliis erTmaneTTan Sedareba, iseve rogorc 

masoretuli teqstis Tanamedrove Targmanebis sxvadasxva 

redaqciebisa, gvaZlevs magaliTs mTargmnelis Tavisuflebis 

farglebisa. es Tavisufleba sami saxisaa: 

pirveli _ dednis teqstis im enis normebSi moqcevis farglebi, 

romelzedac iTargmneba. aq Cven mivmarTeT kleba-matebis meTods. 

magaliTad: `...da cudad eqceoda mas sara da gaiqca misgan~, _ 

dedanSi weria: `gaiqca misi pirisgan~ (16,16). `nu miixedav ukan, 

nurc gaCerdebi mTel SemogarenSi, mTaSi gadarCi, raTa ar gaiziaro 

maTi xvedri~ (19,17) `xvedri~ CavumateT, raTa winadadeba qarTulad 

iyos gamarTuli. Camatebuli sityvebi davbeWdeT daxrili SriftiT. 

meore _ im enis normebis, romelzedac iTargmneba, dednis 

teqstisadmi daqvemdebarebis farglebi. Cvens SemTxvevaSi es aris 

septuagintaSi arsebuli ebraizmebis SenarCuneba TargmanSi. magali- 

Tad: `...mouxmo esavs, Tavis ufros Zes, da uTxra mas: Zeo Cemo; da 

Tqva: aha me~ (27,1); àha Tqveni Tvalebi xedaven da beniamenis, Cemi 

Zmis, Tvalebic, rom Cemi piri gelaparakaT Tqven~ (45,12). 

Cvens TargmanSi punqtuacia gamoyenebulia Tanamedrove qarTuli 

enis normebis mixedviT; magram rTul Tanwyobil winadadebebSi, 

sadac qvemdebare icvleba da mkiTxvelma unda igulisxmos, `da~ 

9

kavSiris win mZimes vwerT. magaliTad: `da gamoiares kacebma, madiamelma 

vaWrebma, da amoswies da amoiyvanes iosebi Widan da mihyides 

iosebi ismaelelebs oc oqrod~ (37,28) igulisxmeba, rom 

Zmebma amoswies da mihyides iosebi ismaelelbs. 

zogierT winadadebaSi Semasmeneli ar eTanxmeba ricxvSi qvemdebares, 

magaliTad: `da Sevida noe, da misi Zeebi da misi coli da 

misi Zeebis colebi masTan kidobanSi~ (7,7). msgavs SemTxvevebSi 

Cven pirvel qvemdebares mZimiT gamovyofT danarCenebisgan. 

mesame _ mTargmnelis pirovnuli Tvisebebi: profesionalizmi, 

sarwmunoebrivi, sulieri da zneobrivi cxovrebis wesi, gemovneba 

da sxv. 

amrigad, SegviZlia vTqvaT, rom wmida werili oTx enazea dawerili: 

ebraulze, berZnulze, (septuagentas SemTxvevaSi), mTargmnelis 

enaze da RvTis enaze. mTargmnelis pasuxismgebloba am Tavisuflebis 

gamoyenebis marTebulobaSia. es problema Zveli mTargmnelebis 

winaSec idga. amitomac, upirveles yovlisa, Cven Targmnis 

procesSi maTi gamocdilebiT vxelmZRvanelobdiT. ramdenad gavar- 

TviT Tavi am didad sapasuxismgeblo saqmes, dro gamoaCens. axla 

ki vkadnierdebiT da gTavazobT axal Targmans, romelic, bunebrivia, 

ar iqneba Tavisufali naklovanebebisagan. maTi danaxva da gamosworeba 

Cveni samomavlo saqmea. 

10 

bibliis bibliis bibliis Targmnis Targmnis jgufi 

jgufi

asabamad Seqmna RmerTma ca 

da qveyana. 

2 xolo qveyana iyo uxilavi da 

gaumzadebeli da bneli iyo ufskrulze 

da suli RvTisa mimoiqceoda 

wyalze. 

3 da Tqva RmerTma: iqmnas naTeli. 

da iqmna naTeli. 

4 da ixila RmerTma naTeli, rom 

kargia. da gayo RmerTma naTeli 

da bneli. 

5 da uwoda RmerTma naTels dRe da 

bnels uwoda Rame. da iqmna mwuxri 

da iqmna ganTiadi _ dRe erTi. 

6 da Tqva RmerTma: iqmnas samyaro 

wylis SuaSi da iyos gamyofi wyalsa 

da wyals Soris. da iqmna ase. 

7 da Seqmna RmerTma samyaro. da 

gayo RmerTma wyali, romelic iyo 

samyaros qvemoT, da wyali _ 

samyaros zemoT. 

8 da uwoda RmerTma samyaros ca. 

da ixila RmerTma, rom kargia. 

da iqmna mwuxri da iqmna ganTiadi 

_ dRe meore. 

9 da Tqva RmerTma: Seikribos wyali, 

romelic aris cis qveS, erT Sesak- 

Tavi 1 

rebelSi da gamoCndes xmeleTi. da 

iqmna ase. da Seikriba wyali cis 

qveS Tavis SesakreblebSi da gamoCnda 

xmeleTi. 

10 da uwoda RmerTma xmeleTs miwa 

da wyalTa Sesakreblebs uwoda 

zRvebi. da ixila RmerTma, rom 

kargia. 

11 da Tqva RmerTma: aRmoacenos 

miwam mcenareuli balaxi, Teslis 

mTesveli gvarisamebr da msgavsebisamebr, 

da xe nayofieri, nayofis gamom- 

Rebi, romlis Tesli masSi gvarisamebr 

aris qveyanaze. da iqmna ase. 

12 da gamoiRo miwam mcenareuli 

balaxi, Teslis mTesveli gvarisamebr 

da msgavsebisamebr, da xe nayofieri, 

nayofis gamomRebi, romlis 

Tesli masSi gvarisamebr aris qveyanaze. 

da ixila RmerTma, rom kargia. 

13 da iqmna mwuxri da iqmna ganTiadi 

_ dRe mesame. 

14 da Tqva RmerTma: iqmnas mnaTobebi 

cis samyaroSi gasanaTeblad qveynisa, 

gasayofad dRisa da Ramisa da iyvnen 

niSnebad da droebad da dReebad 

da weliwadebad, 

11

15 da iyvnen gasanaTeblad cis 

samyaroSi, raTa anaTebdnen qveyanaze. 

da iqmna ase. 

16 da Seqmna RmerTma ori didi 

mnaTobi: didi mnaTobi _ dRis 

ganmgeblad da mcire mnaTobi _ 

Ramis ganmgeblad, da varskvlavebi. 

17 da daadgina isini RmerTma cis 

samyaroSi, raTa anaTebdnen qveyanaze, 

18 da ganagebdnen dRes da Rames 

da yofdnen naTelsa da bnels. da 

ixila RmerTma, rom kargia. 


_ dRe meoTxe. 

20 da Tqva RmerTma: gamoiRon 

wylebma qvewarmavlebi* cocxali 

suliT da frinvelebi, romlebic 

ifrenen qveyanaze cis samyaros 

Sesabamisad. da iqmna ase. 

21 da Seqmna RmerTma didi veSapebi 

da yoveli suli cocxal qvewarmavalTa, 

romlebic gamoiRes wylebma 

maTi gvarisamebr, da yoveli frTosani 

frinveli gvarisamebr. da ixila 

RmerTma, rom kargia. 

22 da akurTxa isini RmerTma da 

Tqva: aRorZindiT da gamravldiT 

da aavseT wylebi zRvebSi da frinvelebi 

gamravldnen qveyanaze. 


_ dRe mexuTe. 

24 da Tqva RmerTma: gamoiRos 

qveyanam cocxali suli gvarisamebr, 

oTxfexni da qvewarmavlebi da mxecebi 

qveynisa gvarisamebr. da iqmna 

ase. 

25 da Seqmna RmerTma mxecebi qveynisa 

gvarisamebr da pirutyvi gvari- 

Seqmna 1 

samebr da yoveli qvewarmavali 

qveynisa maTi gvarisamebr. da ixila 

RmerTma, rom kargia. 

26 da Tqva RmerTma: SevqmnaT kaci 

Cveni xatisamebr da msgavsebisamebr da 

mTavrobdes zRvis Tevzebze da cis 

frinvelebze da pirutyvze da mxecebze 

mTel qveyanaze da yvela qvewarmavalze, 

romelic daxoxavs miwaze. 

27 da Seqmna RmerTma kaci, RvTis 

xatisamebr Seqmna igi, mamakacad da 

dedakacad Seqmna isini. 

28 da akurTxa isini RmerTma da 

Tqva: aRorZindiT da gamravldiT 

da aavseT qveyana da daeufleT mas 

da imTavreT zRvis Tevzebze da 

cis frinvelebze da yvela pirutyvze 

da mTel qveyanaze da yvela 

qvewarmavalze, romelic daxoxavs 

miwaze. 

29 da Tqva RmerTma: aha, mogeciT 

Tqven yvela dasaTesi mcenare, Teslis 

mTesveli, romelic aris 

mTeli miwis zedapirze; da yvela 

xe, romelsac aqvs Tavis TavSi nayofi 

dasaTesi Teslisa, TqvenTvis 

iqneba saWmelad. 

30 da qveynis yvela mxecisTvis da 

cis yvela frinvelisTvis da yvela 

qvewarmavlisTvis, romelic 

daxoxavs miwaze, romelsac aqvs 

Tavis TavSi sicocxlis suli, yvela 

mwvane mcenare iqneba saWmelad. 

da iqmna ase. 

31 da ixila RmerTma yovelive, 

rac Seqmna, da aha, kargia Zlier. 

da iqmna mwuxri da iqmna ganTiadi 

_ dRe meeqvse. 

* qvewarmavlebi _ igulisxmeba wyalSi arsebuli cxovelebi, Tevzebi. 

12

Tavi 2 

a dasrulda ca da qveyana da 

mTeli maTi morTuloba.* 

2 da daasrula RmerTma meeqvse 

dRes Tavisi saqmeebi, rac gaakeTa; 

da daisvena meSvide dRes yvela 

Tavisi saqmisgan, rac gaakeTa. 

3 da akurTxa RmerTma meSvide dRe 

da wmindayo igi, radgan am dRes 

daisvena yvela Tavisi saqmisgan, 

romlis keTebac daiwyo RmerTma. 

4 es aris wigni cisa da qveynis 

Seqmnisa, rodesac Seiqmna, romel 

dResac Seqmna ufalma RmerTma ca 

da qveyana, 

5 da velis mTeli simwvane _ vidre 

Seiqmneboda qveyanaze _ da velis 

yvela mcenare _ vidre aRmocendeboda. 

da ar uwvimebia RmerTs 

qveyanaze, da kaci ar iyo, rom 

daemuSavebina miwa. 

6 xolo wyaro amodioda miwidan 

da rwyavda miwis mTel zedapirs. 

7 da gamosaxa RmerTma kaci miwis 

mtvrisagan da STabera mis pirs 

sicocxlis suli da Seiqmna kaci 

cocxal sulad. 

Seqmna 2 

8 da gaaSena ufalma RmerTma samoTxe 

edemSi, aRmosavleTiT, da 

dado iq kaci, romelic gamosaxa. 

9 da aRmoacena kidev RmerTma miwidan 

yvela xe, mSvenieri saxilvelad 

da kargi saWmelad, da xe 

cxovrebisa _ samoTxis SuaSi da xe 

cnobadi _ keTilisa da borotis 

gasarCevad. 

10 da mdinare gamodis edemidan 

samoTxis mosarwyavad; iqidan iyofa 

oTx saTaved. 

11 saxeli erTisa _ fisoni;** es 

gars uvlis evilatis mTel qveyanas,*** 

iq, sadac aris oqro; 

12 xolo im qveynis oqro kargia; 

da iq aris anTraki da mwvane qva. 

13 da saxeli meore mdinarisa _ 

geoni;** es gars uvlis eTiopiis 

mTel qveyanas.**** 

14 da mesame mdinare _ tigrisi. 

es miedineba asureTis pirdapir.***** 

xolo meoTxe mdinare _ es aris 

evfrati. 

15 da aiyvana ufalma RmerTma kaci, 

romelic gamosaxa, da daadgina igi 

Svebis samoTxeSi mis dasamuSaveblad 

da dasacavad. 

* morTuloba _ berZn. kosmosi, igulisxmeba zeciuri Zalebi da xiluli 

samyaros yoveli qmnileba. 

** fisoni da geoni _ warRvnis Semdeg dedamiwis zedapiris morfologia 

Seicvala da am ori mdinaris adgilmdebareoba dRes ucnobia. 

*** evilatis qveyana _ aq igulisxmeba semitebiT dasaxlebuli qveyana 

mesopotamiidan Crdilo-dasavleTiT. aris meore evilatic, samxreTiT, 

dasaxlebuli qamitebiT (ix. Seq. 25,18) 

**** eTiopiis qveyana _ ebr. quSis qveyana, sadac cxovrobdnen quSitebi, 

qamis STamomavlebi. 

***** asureTi _ SesaZloa, aq igulisxmeba ara qveyana, aramed qalaqi, 

romelic namdvilad mdebareobda mdinare tigrosis (imave tigrisis) aRmosavleT 

sanapiroze. ix. À.Ï.Ëîïóõèí, Òîëêî âàÿ áèáëèÿ, ò-1, Ïåòåðáóðã, 1904-1907; 

asureTis pirdapir _ asureTis aRmosavleTiT. 

13

16 da ubrZana ufalma RmerTma 

adams* da uTxra: samoTxis yvela 

xidan WamiT Wame, 

17 xolo xidan keTilisa da borotis 

Secnobisa ar WamoT, radgan, 

romel dResac SeWamT misgan, sikvdiliT 

mokvdebiT. 

18 da Tqva ufalma RmerTma: ar 

aris kargi kacis marto yofna; 

SevuqmnaT mas Semwe, misi msgavsi. 

19 da gamosaxa kidev RmerTma miwisgan 

velis yvela mxeci da cis 

yvela frinveli da miuyvana isini 

adams, raTa enaxa, ras uwodebda 

maT; da yovelive, rac uwoda adamma 

cocxal suls, es aris misi saxeli. 

20 da uwoda adamma saxelebi yvela 

pirutyvs da cis yvela frinvels 

da velis yvela mxecs, xolo 

adams ar moeZebna Semwe, Tavisi 

msgavsi. 

21 da mohgvara RmerTma gaogneba 

adams da daaZina; da aiRo erTi 

mis gverdTagan da amoavso xorciT 

mis nacvlad. 

22 da auSena ufalma RmerTma gverdi, 

romelic aiRo adamisgan, 

colad da miuyvana igi adams. 

23 da Tqva adamma: es aris axla 

Zvali Cemi ZvalTagani da xorci 

Cemi xorcTagani; amas ewodeba coli, 

radgan Tavisi qmrisgan iqna aRebuli 

igi. 

24 amis gamo datovebs kaci Tavis 

mamas da Tavis dedas da SeuerTdeba 

Tavis cols da iqnebian orni 

erTxorci. 

* adami (ebr.) _ miwa. 

14 

Seqmna 2, 3 

25 da iyo orive SiSveli, adamic 

da misi colic, da ara rcxvenodaT. 

Tavi 3 

olo gveli iyo ugonieresi 

yvela mxecs Soris qveyanaze, 

romlebic Seqmna ufalma RmerTma; 

da uTxra gvelma dedakacs: ratom 

Tqva RmerTma: ar WamoT samoTxis 

yvela xidan? 

2 da uTxra dedakacma gvels: samoTxis 

yvela xis nayofidan vWamT, 

3 xolo xis nayofidan, romelic 

aris samoTxis SuaSi, _ Tqva RmerTma: 

ar WamoT misgan, arc SeexoT 

mas, rom ar daixocoT. 

4 da uTxra gvelma dedakacs: sikvdiliT 

ar mokvdebiT, 

5 radgan icoda RmerTma, rom, 

romel dResac SeWamT misgan, agexilebaT 

Tqven Tvalebi da iqnebiT, 

rogorc RmerTebi, Semcnobni keTilisa 

da borotisa. 

6 da ixila dedakacma, rom kargia 

xe saWmelad da rom saamoa Tval- 

TaTvis saxilvelad da mSvenieria 

Sesacnobad, da aiRo misi nayofi 

da SeWama; da misca Tan Tavis qmarsac 

da SeWames. 

7 da aexila Tvalebi orives da 

Seicnes, rom SiSvlebi iyvnen, da 

Sekeres leRvis foTlebi da gaikeTes 

TavisTvis Semosartymelebi. 

8 da gaigones xma ufali RmerTisa, 

romelic dadioda samoTxeSi saRamos, 

da daimalnen adamic da misi

colic ufali RmerTis pirisgan 

samoTxis xis SuaSi. 

9 da mouxmo ufalma RmerTma adams 

da uTxra mas: adam, sada xar? 

10 da uTxra mas: Seni xma gavigone, 

roca dadiodi samoTxeSi, da SemeSinda, 

radgan SiSveli var, da davimale. 

11 da uTxra mas: vin giTxra Sen, 

rom SiSveli xar, Tu ar Wame im 

xidan, romelzec gibrZane Sen, rom 

mxolod misgan ar geWama? 

12 da Tqva adamma: dedakacma, 

romelic momeci me, man momca me 

xidan da vWame. 

13 da uTxra ufalma RmerTma dedakacs: 

es ra qeni? da Tqva dedakacma: 

gvelma macduna me da vWame. 

14 da uTxra ufalma RmerTma gvels: 

radgan gaakeTe es, wyeuli iyav Sen 

qveynis yvela pirutyvs Soris da 

yvela mxecs Soris; Sens mkerdze 

da mucelze ivli da miwas SeWam 

Seni cxovrebis yovel dRes. 

Seqmna 3 

15 da mtrobas Camovagdeb Sensa da 

dedakacs Soris da Sens Teslsa da 

mis Tesls Soris; igi Causafrdeba 

Sens Tavs da Sen Causafrdebi mis 

terfs. 

16 da dedakacs uTxra: gamravlebiT 

gavamravleb Sens mwuxarebas da Sens 

oxvras, mwuxarebiT Sob Svilebs; 

da Seni qmrisken mibrundebi Sen da 

igi ibatonebs Senze. 

17 xolo adams uTxra: radgan ismine 

Seni colis xmisa da SeWame 

xidan, romelzec gibrZane Sen, rom 

mxolod misgan ar geWama, wyeuli 

iyos miwa Seni saqmeebiT; mwuxarebiT 

SeWam mas Seni cxovrebis yovel 

dRes; 

18 ekalsa da nars aRmogicenebs 

Sen da SeWam mindvris balaxs. 

19 Seni piris ofliT SeWam Sens 

purs, vidre miubrundebi Sen miwas, 

romlisganac xar aRebuli, radgan 

miwa xar da miwad miiqcevi. 

15

20 da uwoda adamma saxeli Tavis 

cols _ cxovreba,* radgan igia 

deda yvela mcxovrebisa. 

21 da gaukeTa ufalma RmerTma 

adams da mis cols tyavis samosi 

da Semosa isini. 

22 da Tqva RmerTma: aha, adami 

gaxda, rogorc erTi Cvengani, Semcnobi 

keTilisa da borotisa, da 

axla aRar gaiwodos xeli da ar 

aiRos cxovrebis xidan da ar SeWamos 

da ar icocxlos saukunod. 

23 da gaiyvana igi ufalma RmerTma 

Svebis samoTxidan miwis dasamuSaveblad, 

romlisganac iyo aRebuli. 

24 da gandevna adami da daasaxla 

igi Svebis samoTxis pirdapir da 

daadgina qerubimi da cecxlovani 

mbrunavi maxvili cxovrebis xis gzis 

dasacavad. 

16 

Tavi 4 

olo adamma Seicno eva, Tavisi 

coli, da mucladiRo da Sva 

kaini, da Tqva: SeviZineT kaci RvTis 

mier. 

2 da Semata da Sva misi Zma abeli.* 

da gaxda abeli cxvrebis mwyemsi, 

xolo kaini iyo miwaTmoqmedi. 

3 da iyo, gavida dReebi da miarTva 

kainma miwis nayofTagan 

msxverpli ufals 

4 da abelmac miarTva Tavisi cxvrebis 

pirmSoTagan da maTi cmelidan. 

da gadmoxeda RmerTma abels 

da mis ZRvens, 

Seqmna 3, 4 

* cxovreba _ ebr. xava, qristianuli tradiciiT eva. 

** abeli (ebr.) _ amaoeba, araraoba. 

5 xolo kains da mis msxverpls 

ar mixeda. da daRonda kaini Zlier 

da SeeWmuxna saxe. 

6 da uTxra ufalma RmerTma kains: 

rad Sewuxdi da rad SegeWmuxna saxe? 

7 arasworad Semoswire da arasworad 

gayavi; Sescode? dawynardi; 

Senken mobrundeba igi da Sen ibatoneb 

masze. 

8 da uTxra kainma abels, Tavis 

Zmas: gavideT velze. da iyo, maTi 

velze yofnisas aRdga kaini abelze, 

Tavis Zmaze, da mokla igi. 

9 da uTxra RmerTma kains: sad 

aris abeli, Seni Zma? xolo man 

Tqva: ar vici. gana Cemi Zmis mcveli 

var me? 

10 da Tqva RmerTma: ra qeni? Seni 

Zmis sisxlis xma SemomRaRadebs me 

miwidan. 

11 da aw wyeuli iyav miwisgan, romelmac 

gaxsna Tavisi piri, rom mieRo 

Seni Zmis sisxli Seni xelidan, 

12 radgan daamuSaveb miwas, da metad 

aRar mogcems Tavis Zalas Sen; 

Seviwroebuli da SeZrwunebuli 

iqnebi qveyanaze. 

13 da uTxra kainma ufals: ufro 

didia Cemi danaSauli, vidre mometeveba 

me. 

14 Tu ganmdevni me dRes miwis 

piridan da Sens pirs mivefarebi, 

viqnebi Seviwroebuli da SeZrwunebuli 

qveyanaze; da iqneba, yoveli 

Cemi mpovneli momklavs me. 

15 da uTxra mas ufalma RmerTma: 

ar iqneba ase; kainis yoveli mkvle-

li Svidgzis Surisgebuli iqneba. 

da daado ufalma RmerTma niSani 

kains, raTa ar moekla igi yovel 

mis mpovnels. 

16 da gamovida kaini RvTis pirisgan 

da dasaxlda naidis qveyanaSi, 

edemis pirdapir. 

17 da Seicno kainma Tavisi coli, 

da mucladiRo da Sva enoqi, da 

aaSena qalaqi da daarqva qalaqs 

Tavisi Zis saxelisamebr _ enoqi. 

18 da eyola enoqs gaidadi da gaidadma 

Sva maieli da maielma Sva 

maTusala da maTusalam Sva lameqi. 

19 da moiyvana TavisTvis lameqma 

ori coli, erTis saxeli _ ada 

da meoris saxeli _ sela. 

20 da Sva adam iobeli; es iyo 

karvebSi mkvidr mesaqonleTa mama. 

21 da misi Zmis saxeli _ iubali; 

es iyo warmomCeni qnarisa da ebnisa. 

Seqmna 4 

22 xolo selam ki Sva Tobeli, 

da iyo Wedvis ostati, spilenZisa 

da rkinis mWedeli. xolo Tobelis 

da iyo noema. 

23 da uTxra lameqma Tavis colebs: 

ada da sela, ismineT Cemi xmisa, 

lameqis colebo, yuradiReT Cemi 

sityvebi, 

radgan kaci movkali Cems wylulad 

da Wabuki _ Cems sagvemad, 

24 radgan Svidgzis Surisgebulia 

kainisgan, 

xolo lameqisgan _ samocdaaTjer 

Svidgzis. 

25 xolo Seicno adamma eva, Tavisi 

coli, da mucladiRo da Sva 

Ze, da daarqva misi saxeli seiTi, 

da Tqva: radgan aRmidgina me Rmer- 

Tma sxva Tesli abelis nacvlad, 

romelic mokla kainma. 

26 da seiTs eyola Ze da daarqva 

misi saxeli enosi; es sasoebda da 

uxmobda ufali RmerTis saxels. 

17

18 

Tavi 5 

s aris wigni adamianTa Seqmnisa; 

romel dResac Seqmna 

RmerTma adami, RvTis xatisamebr 

Seqmna igi; 

2 mamakacad da dedakacad Seqmna 

isini da akurTxa isini. da daarqva 

misi saxeli adami, romel dResac 

Seqmna isini. 

3 da icocxla adamma oras ocdaa- 

Ti weli da Sva Tavisi saxisamebr 

da Tavisi xatisamebr da daarqva 

misi saxeli seiTi. 

4 xolo iyo adamis dReebi seiTis 

Sobis Semdeg Svidasi weli da Sva 

Zeebi da asulebi. 

5 da iyo adamis yvela dRe, rac 

icocxla, cxraas ocdaaTi weli, 

da mokvda. 

6 xolo icocxla seiTma oras 

xuTi weli da Sva enosi. 

7 da icocxla seiTma enosis Sobis 

Semdeg Svidas Svidi weli da Sva 


8 da iyo seiTis yvela dRe cxraas 

Tormeti weli, da mokvda. 

9 da icocxla enosma as oTxmocdaaTi 

weli da Sva kainani. 

10 da icocxla enosma kainanis 

Sobis Semdeg Svidas TxuTmeti weli 

da Sva Zeebi da asulebi. 

11 da iyo enosis yvela dRe cxraas 

xuTi weli, da mokvda. 

12 da icocxla kainanma as samocdaa- 

Ti weli da Sva maleleili. 

Seqmna 5 

13 da icocxla kainanma maleleilis 

Sobis Semdeg Svidas ormoci 

weli da Sva Zeebi da asulebi. 

14 da iyo kainanis yvela dRe 

cxraas aTi weli, da mokvda. 

15 da icocxla maleleilma as 

samocdaxuTi weli da Sva iaredi. 

16 da icocxla maleleilma iaredis 

Sobis Semdeg Svidas ocdaaTi weli 


17 da iyo maleleilis yvela dRe 

rvaas oTxmocdaTxuTmeti weli, da 

mokvda. 

18 da icocxla iaredma as samocdaori 

weli da Sva enoqi. 

19 da icocxla iaredma enoqis 

Sobis Semdeg rvaasi weli da Sva 


20 da iyo iaredis yvela dRe cxraas 

samocdaori weli, da mokvda. 

21 da icocxla enoqma as samocdaxu- 

Ti weli da Sva maTusala. 

22 da saTno iyo enoqi RvTisaTvis. 

da icocxla enoqma maTusalas 

Sobis Semdeg orasi weli da Sva 


23 da iyo enoqis yvela dRe samas 

samocdaxuTi weli. 

24 da saTno iyo enoqi RvTisaTvis 

da ver poulobdnen, radgan gardacvala* 

igi RmerTma. 

25 da icocxla maTusalam as samocdaSvidi 

weli da Sva lameqi. 

26 da icocxla maTusalam lameqis 

Sobis Semdeg rvaas ori weli da 

Sva Zeebi da asulebi. 

* gardacvala _ RmerTma aiyvana enoqi qveynidan zecaSi ise, rom sikvdili 

ar ganucdia, ilia winaswarmetyvelis msgavsad.

27 da iyo maTusalas yvela dRe, 

rac icocxla, cxraas samocdacxra 

weli, da mokvda. 

28 da icocxla lameqma as oTxmocdarva 

weli da Sva Ze 

29 da daarqva misi saxeli noe da 

Tqva: es dagvasvenebs Cven Cveni 

saqmeebisagan da Cveni xelebis wuxilisagan 

da miwisagan, romelic dawyevla 

ufalma RmerTma. 

30 da icocxla lameqma noes Sobis 

Semdeg xuTas samocdaaTi weli 


31 da iyo lameqis yvela dRe 

Svidas ormocdacameti weli, da 

mokvda. 

32 da iyo noe xuTasi wlisa da 

Sva noem sami Ze: semi, qami, iafeTi. 

Tavi 6 

a iyo, roca daiwyes adamianebma 

gamravleba qveyanaze da 

asulebi eyolaT maT, 

2 naxes ra RvTis Zeebma* adamianTa 

asulebi,* rom mSvenierni arian, 

moiyvanes TavisTvis colebad yvela, 

vinc amoirCies. 

3 da Tqva ufalma RmerTma: ar 

darCeba Cemi suli am adamianebSi 

ukunisamde, radgan arian isini 

xorcielni, da iqneba maTi dReebi 

as oci weli. 

4 da gmirebi** iyvnen qveyanaze im 

dReebSi da mas Semdegac, rac Se- 

Seqmna 5, 6 

diodnen RvTis Zeebi adamianTa asulebTan 

da Sobdnen TavisTvis; isini 

iyvnen gmirebi odiTganve, saxelovani 

adamianebi. 

5 da ixila ufalma RmerTma, rom 

gamravlda adamianTa ukeTureba qveyanaze 

da TiToeuli gulmodgined 

ganizraxavs Tavis gulSi borotebas 

yoveldRe. 

6 da dafiqrda RmerTi, rom Seqmna 

kaci qveyanaze, da gansaja. 

7 da Tqva RmerTma: aRvgvi kacs, 

romelic Sevqmeni, miwis piridan, 

kacidan pirutyvamde da qvewarmavlidan 

cis frinvelamde, radgan 

vinane, rom Sevqmeni isini. 

8 xolo noem pova madli ufali 

RmerTis winaSe. 

9 es aris noes warmomavloba: noe 

iyo kaci marTali, srulyofili, 

Tavis modgmaSi; RvTisTvis saTno 

iyo noe. 

10 da Sva noem sami Ze: semi, qami, 

iafeTi. 

11 da gaixrwna qveyana RvTis winaSe 

da aivso qveyana usamarTlobiT. 

12 da ixila ufalma RmerTma qveyana 

da iyo gaxrwnili, radgan gaxrwna 

yovelma xorcielma Tavisi gza 

qveyanaze. 

13 da uTxra RmerTma noes: dro 

yoveli kacisa movida Cem winaSe, 

radgan aivso qveyana usamarTlobiT 

maTgan; da aha, me gavanadgureb 

maT da qveyanas. 

* RvTis Zeebi _ seiTis modgmis Svilebi. adamianTa asulebi _ kaenis modgmis 

asulebi. zogadad, RvTis SvilebSi igulisxmeba morwmune adamianebi, 

xolo adamianTa SvilebSi _ RvTis gareSe myofni. 

** gmirebi _ sakuTari ZalisxmeviT da ara RvTis SewevniT moqmedni. 

19

14 amitom gaakeTe SenTvis kidobani 

oTxkuTxa Zelebisgan; budeebad 

gaakeTeb kidobans da mogozav mas 

Signidan da garedan fisiT. 

15 da ase gaakeTeb kidobans: samasi 

wyrTa _ kidobnis sigrZe da ormocdaaTi 

wyrTa _ sigane da ocdaaTi 

wyrTa _ misi simaRle; 

16 Sekrav da gaakeTeb kidobans da 

wyrTiT zemoT daasruleb mas; xolo 

kidobnis kars gaakeTeb gverdidan; 

qveda, meore sarTuls da 

mesame sarTuls gaukeTeb mas. 

17 xolo me, aha, movavlen war- 

Rvnas qveyanaze yoveli xorcielis 

gasanadgureblad, romelSic aris 

sicocxlis suli cis qveS; da rac 

aris qveyanaze, aResruleba. 

18 da davdeb Cems aRTqmas SenTan; 

da Sexval kidobanSi, Sen da Seni 

Zeebi da Seni coli da Seni Zeebis 

colebi SenTan erTad. 

19 da yoveli pirutyvisgan da yoveli 

qvewarmavlisgan da yoveli 

mxecisgan da yoveli xorcielisgan, 

or-ors yvelasgan Seiyvan kidobanSi, 

raTa gamokvebo SenTan 

erTad; mamali da dedali iqnebian. 

20 yoveli frTosani frinvelisgan 

gvaris mixedviT da yoveli pirutyvisgan 

gvaris mixedviT da yoveli 

qvewarmavlisgan, romelic daxoxavs 

miwaze, Tavisi gvaris mixedviT, 

or-ori yvelasgan Semova Sen- 

20 

Seqmna 6, 7 

Tan, raTa gamoikvebos SenTan er- 

Tad, mamali da dedali. 

21 xolo Sen aiReb SenTvis yovelgvari 

sakvebidan, rasac SeWamT, 

da Seagroveb SenTan; da iqneba 

SenTvis da maTTvis sazrdod. 

22 da gaakeTa noem yvelaferi, 

rac ubrZana mas ufalma RmerTma, 

ise gaakeTa. 

Tavi 7 

a uTxra ufalma RmerTma noes: 

Sedi Sen, da mTeli Seni saxli 

kidobanSi, radgan Sen gnaxe 

marTali Cem winaSe am modgmaSi. 

2 da wminda pirutyvTagan Seiyvane 

SenTan Svid-Svidi, mamali da dedali, 

xolo arawminda pirutyvTagan 

_ or-ori, mamali da dedali, 

3 da cis wminda frinvelTagan _ 

Svid-Svidi, mamali da dedali, da 

arawminda frinvelTagan _ or-ori, 

mamali da dedali, Teslis Sesanaxad 

mTel qveyanaze; 

4 radgan kidev Svidi dRe da me 

movavlen wvimas qveyanaze ormoc 

dRes da ormoc Rames, da aRvgvi 

yvela aRmdgoms,* rac Sevqmeni, miwis 

piridan. 

5 da gaakeTa noem yvelaferi, rac 

ubrZana mas ufalma RmerTma. 

6 xolo noe iyo eqvsasi wlisa, 

da warRvna moxda qveyanaze. 

* aRmdgomi _ igulisxmeba yvela cocxali arseba, romelsac adamis dacemis 

Sedegad gauCnda winaaRmdegoba RvTis gangebis mimarT da ar Sevida noesTan 

kidobanSi.

7 da Sevida noe, da misi Zeebi da 

misi coli da misi Zeebis colebi 

masTan erTad kidobanSi warRvnis gamo; 

8 da wminda frinvelTagan da pirutyvTagan 

da arawminda pirutyvTagan 

da yvela qvewarmavlisgan, rac 

qveyanazea, 

9 or-ori Sevida noesTan kidoban- 

Si, mamali da dedali, rogorc 

ubrZana mas RmerTma. 

10 da iyo, Svidi dRis Semdeg 

warRvna moxda qveyanaze. 

11 noes cxovrebis meeqvsase wels, 

meore Tves, Tvis ocdameSvide dRes 

_ am dRes gamoxeTqa ufskrulis yvela 

wyarom da cis sarkmlebi gaixsna, 

12 da iyo wvima qveyanaze ormoci 

dRe da ormoci Rame. 

13 am dRes Sevida noe, semi, qami, 

iafeTi _ noes Zeebi _ da noes 

coli da misi Zeebis sami coli 

masTan erTad kidobanSi. 

14 da yvela mxeci gvaris mixedviT 

da yvela pirutyvi gvaris mixedviT 

da yvela qvewarmavali, romelic 

moZraobs miwaze, gvaris mixedviT 

da yvela frinveli Tavisi 

gvaris mixedviT 

15 Sevida noesTan kidobanSi, orori 

yvela xorcielisgan, romel- 

Sic aris sicocxlis suli. 

16 da romlebic Sediodnen, mamali 

da dedali yvela xorcielisgan, 

Sevidnen, rogorc ubrZana RmerTma 

noes. da dauketa ufalma RmerTma 

garedan mas kidobani. 

17 da iyo warRvna ormoci dRe da 

ormoci Rame qveyanaze da imata 

wyalma da aswia kidobani, da amaRlda 

miwidan. 

Seqmna 7, 8 

18 da Zlierdeboda wyali da matulobda 

Zlier qveyanaze da dacuravda 

kidobani wylis zedapirze. 

19 xolo wyali Zlierdeboda metad 

Zlier qveyanaze da dafara yvela 

maRali mTa, romelic iyo cis 

qveS; 

20 TxuTmet wyrTaze amaRlda wyali 

da dafara yvela maRali mTa. 

21 da mokvda yoveli xorcieli, 

romelic moZraobs miwaze, frinvelTagan 

da pirutyvTagan da mxec- 

Tagan, da yoveli qvewarmavali, 

romelic moZraobs miwaze, da yoveli 

adamiani. 

22 da yovelive, rasac aqvs sicocxlis 

suli, da yovelive, rac 

iyo xmeleTze, mokvda. 

23 da aRgava yoveli aRmdgomi, 

rac iyo mTeli miwis pirze, kacidan 

pirutyvamde, da qvewarmavalTagan 

da cis frinvelTagan; da aRixocnen 

qveynidan; da darCa mxolod 

noe da masTan myofni kidobanSi. 

24 da maRldeboda wyali qveyanaze 

as ormocdaaTi dRe. 

Tavi 8 

a gaixsena RmerTma noe da 

yvela mxeci da yvela pirutyvi 

da yvela frinveli da yvela 

qvewarmavali, rac iyo masTan er- 

Tad kidobanSi, da moavlina RmerTma 

suli qveyanaze da iklo wyalma, 

2 da Caiketa ufskrulis wyaroebi 

da cis sarkmlebi da Sewyda wvima 

cidan. 

3 da ukuiqceoda wyali, romelic 

moedineboda miwidan, ukuiqceoda da 

21

mcirdeboda wyali as ormocdaaTi 

dRis Semdeg. 

4 da dadga kidobani meSvide Tves, 

Tvis ocdameSvide dRes, araratis 

mTaze. 

5 da wyali, romelic moedineboda, 

mcirdeboda meaTe Tvemde. xolo 

meTerTmete Tves, Tvis pirvel dRes, 

gamoCnda mTebis wverebi. 

6 da iyo, ormoci dRis Semdeg 

gaaRo noem kari kidobnisa, romelic 

gaakeTa, 

7 da gagzavna yorani, raTa enaxa, 

iklo Tu ara wyalma; da gavida 

da ar dabrunda, vidre ar daSra 

wyali miwaze. 

8 da gagzavna mtredi mis Semdeg, 

raTa enaxa, iklo Tu ara wyalma 

miwis zedapiridan; 

9 da ver ipova mtredma dasasvenebeli 

Tavisi fexebisTvis da dabrunda 

masTan kidobanSi, radgan 

wyali iyo mTeli qveynis mTel 

22 

Seqmna 8 

zedapirze, da gaiwoda Tavisi xeli 

da aiyvana igi da Seiyvana igi 

TavisTan kidobanSi. 

10 da daicada kidev sxva Svidi 

dRe da kvlav gagzavna mtredi 

kidobnidan; 

11 da dabrunda masTan mtredi 

mwuxrisas da hqonda mas pirSi 

zeTisxilis rto foTliT da mixvda 

noe, rom daiklo wyalma miwidan. 

12 da daicada kidev sxva Svidi 

dRe da kvlav gagzavna mtredi, da 

metad aRar dabrunebula masTan. 

13 da iyo, noes cxovrebis eqvsasmeerTe 

wels, pirvel Tves, Sewyda 

wyali miwaze; da axada noem saxuravi 

kidobans, romelic gaakeTa, 

da naxa, rom Sewyda wyali miwis 

zedapirze. 

14 xolo meore Tves, Tvis ocdameSvide 

dRes, gaSra miwa. 

15 da uTxra ufalma RmerTma noes 

da Tqva:

16 gamodi kidobnidan Sen, da Seni 

coli da Seni Zeebi da Seni Zeebis 

colebi SenTan erTad; 

17 da yvela mxeci, romelic aris 

SenTan erTad, da yoveli xorcieli 

frinvelidan pirutyvamde, da 

yoveli qvewarmavali, romelic 

moZraobs miwaze, gamoiyvane SenTan 

erTad; da aRorZindiT da gamravldiT 

qveyanaze. 

18 da gamovida noe, da misi coli 

da misi Zeebi da misi Zeebis colebi 

masTan erTad; 

19 da yvela mxeci da yvela pirutyvi 

da yoveli frinveli da yoveli 

qvewarmavali, romelic moZraobs 

miwaze, Tavisi gvaris mixedviT 

gamovida kidobnidan. 

20 da augo noem samsxverplo 

RmerTs da aiRo yvela wminda pirutyvisgan 

da yvela wminda frinvelisgan 

da Seswira yovladnayofebad* 

samsxverploze. 

21 da iynosa ufalma RmerTma suni 

keTilsurnelebisa da Tqva ufalma 

RmerTma da gansaja: metad aRar 

davwyevli qveyanas adamianTa saqmeebis 

gamo, radgan siWabukidan gulmodgined 

midrekilia adamianis azri 

borotebisken; amitom metad aRar 

movspob arcerT cocxal xorciels, 

rogorc gavakeTe. 

22 dReniadag qveyanaze Tesva da 

mka, sicive da sicxe, zafxuli da 

gazafxuli, dRe da Rame ar Sewydeba. 

Seqmna 8, 9 

Tavi 9 

a akurTxa RmerTma noe da 

misi Zeebi da uTxra maT: 

aRorZindiT da gamravldiT da 

aavseT qveyana da daeufleT mas. 

2 da Tqveni SiSi da Zrwola eqneba 

miwis yvela mxecs da cis yvela 

frinvels da yvelafers, rac moZraobs, 

da zRvis yvela Tevzs; Tqven 

xelqveS mogeciT. 

3 da yoveli moZravi, rac cocxalia, 

TqvenTvis iqneba saWmelad; 

rogorc balaxeuli mwvanili, mogeciT 

Tqven yvelaferi. 

4 mxolod xorci sisxliTurT sulisa 

ar WamoT; 

5 da radgan Tqvens sisxls Tqveni 

sulebisas movikiTxav: yvela mxecis 

xels movkiTxav mas da kacis 

Zmis xels movkiTxav kacis suls. 

6 vinc daRvris kacis sisxls, sanacvlod 

misi sisxli daiRvreba, radgan 

RvTis xatad Sevqmeni kaci. 

7 xolo Tqven aRorZindiT da 

gamravldiT da aavseT qveyana da 

gamravldiT masze. 

8 da uTxra RmerTma noes da mis 

Zeebs masTan erTad da Tqva: 

9 aha, me aRgidgenT Cems aRTqmas 

Tqven da Tqvens Tesls Tqven Semdeg 

10 da yovel cocxal suls TqvenTan 

erTad, frinvelTagan da pirutyvTagan, 

da miwis yvela mxecs, rac 

aris TqvenTan erTad; yvelas, romlebic 

gamovidnen kidobnidan. 

* yovladnayofebad _ samsxverploze noem Seswira nayofi sinanulisa kacobriobis 

codvebis mosateveblad da nayofi madlobisa momavali cxovrebis 

kurTxevisaTvis. 

23

11 da davdeb Cems aRTqmas TqvenTan 

da aRar mokvdeba arcerTi xorcieli 

warRvnisgan da aRar iqneba war- 

Rvna mTeli qveynis gasanadgureblad. 

12 da uTxra ufalma RmerTma noes: 

es aris aRTqmis niSani, rasac me 

vdeb Cemsa da Tqven Soris da yovel 

cocxal suls Soris, romelic 

aris TqvenTan saukuno modgmaSi. 

13 Cems cisartyelas vdeb RrubelSi, 

da iqneba aRTqmis niSnad 

Cemsa da qveyanas Soris. 

14 da iqneba, roca movavlen me 

Rrublebs qveyanaze, gamoCndeba Cemi 

cisartyela RrubelSi 

15 da gavixseneb Cems aRTqmas, 

romelic aris Cemsa da Tqven Soris 

da yovel cocxal suls Soris, 

yovel xorcielSi, da aRar 

iqneba wyali warmRvneli yoveli 

xorcielis aRsaxocad. 

16 da iqneba Cemi cisartyela 

RrubelSi, da vixilav saukuno 

aRTqmis gasaxseneblad Cemsa da 

yovel cocxal suls Soris, yovel 

xorcielSi, romelic aris 

qveyanaze. 

17 da uTxra RmerTma noes: es 

aris niSani aRTqmisa, romelic 

davde Cemsa da yovel xorciels 

Soris, romelic aris qveyanaze. 

18 da iyvnen noes Zeebi, romlebic 

gamovidnen kidobnidan: semi, qami, 

iafeTi; qami iyo qanaanis mama. 

19 es samni arian noes Zeebi; maTgan 

gavrceldnen mTel qveyanaze. 

20 da daiwyo noem, kacma miwaTmoqmedma, 

da gaaSena venaxi. 

21 da dalia Rvino da daTvra da 

gaSiSvlda Tavis saxlSi. 

24 

Seqmna 9, 10 

22 da dainaxa qamma, qanaanis mamam, 

Tavisi mamis siSiSvle da gamovida 

da Seatyobina Tavis or Zmas gareT. 

23 da aiRes semma da iafeTma samosi 

da daides Tavis or mxarze 

da wavidnen zurgSeqceviT da dafares 

Tavisi mamis siSiSvle da 

maTi piri mibrunebuli iyo da 

Tavisi mamis siSiSvle ar daunaxavT. 

24 da gamofxizlda noe Rvinisgan 

da gaigo, rogorc moeqca mas misi 

uWabukesi Ze, 

25 da Tqva: 

wyeulia qanaani; 

yrma mona iqneba Tavisi Zmebisa. 

26 da Tqva: 

kurTxeulia ufali RmerTi semisa 

da iqneba qanaani misi mona. 

27 ganavrcos RmerTma iafeTi 

da damkvidrdes semis samyoflebSi 

da gaxdes qanaani misi mona. 

28 da icocxla noem warRvnis Semdeg 

samas ormocdaaTi weli. 

29 da iyo noes yvela dRe cxraas 

ormocdaaTi weli, da mokvda. 

Tavi 10 

olo es aris STamomavloba noes 

Zeebisa: semis, qamis, iafeTisa; 

da eyolaT maT Zeebi warRvnis Semdeg. 

2 iafeTis Zeebi: Rameri da magogi 

da madai da iovani da elisa da 

Tobeli da mosoqi da Tirasi. 

3 da Rameris Zeebi: asqanazi da 

rifaTi da TorRama. 

4 da iovanis Zeebi: elisa da Tar- 

Sisi, kitielni da rodielni.

5 amaTgan gamoiyo warmarTTa kun- 

Zulebi,* TavianT qveyanaSi, Ti- 

Toeuli _ enis mixedviT Tavis 

tomebSi da Tavis erebSi. 

6 xolo qamis Zeebi: xusi da mesraimi, 

fudi da qanaani. 

7 xolo xusis Zeebi: sava da evila 

da savaTa da reRma da savaka- 

Ta. xolo reRmas Zeebi: savani da 

dadani. 

8 xolo xusma Sva nebroTi. man 

daiwyo gmiroba qveyanaze; 

9 es iyo gmiri monadire ufali 

RmerTis winaSe; amis gamo amboben: 

nebroTiviT gmiri monadire uflis 

winaSe. 

10 da iyo misi mefobis dasabami 

babiloni da oreqi da aqadi da 

xalani senaaris qveyanaSi. 

11 im qveynidan gamovida asuri da 

aaSena ninevi da rooboT-qalaqi 

da qalaxi, 

12 da dasemi ninevsa da qalaxs 

Soris; es aris didi qalaqi. 

13 da mesraimma Sva ludimelni da 

enemetimelni da lavimelni da 

nefTalimelni 

14 da patrosonimelni da xaslonimelni, 

saidanac gamovida filistimi 

da kafTorimelni. 

15 xolo qanaanma Sva sidoni, pirmSo, 

da qeteli 

16 da iebuseli da amoreli da 

gergeseli 

Seqmna 10 

17 da eveli da arukeeli da aseneli 

18 da aradeli da samareli da 

amaaTi. da amis Semdeg ganiTesnen 

qanaanelTa tomebi. 

19 da iyo qanaanelTa sazRvrebi 

sidonidan gerarisa da Razis misasvlelamde, 

sodomisa da gomoris, 

adamisa da seboimis misasvlelamde, 

lasamde. 

20 eseni arian qamis Zeebi Tavis 

tomebSi Tavisi enebis mixedviT, Tavis 

qveynebsa da Tavis xalxebSi. 

21 da semsac eyola, eberis** yvela 

Zis mamas da iafeTis ufros Zmas. 

22 semis Zeebi: elami da asuri da 

arfaqsadi da ludi da arami da 

kainani. 

23 da aramis Zeebi: osi da uli 

da RaTeri da mosoxi. 

24 da arfaqsadma Sva kainani da kainanma 

Sva sala, xolo salam Sva eberi. 

25 da ebers eyola ori Ze: erTis 

saxeli _ faleki, radgan mis dros 

ganawilda qveyana, da misi Zmis 

saxeli _ iektani. 

26 xolo iektanma Sva elmodadi 

da salefi da asarmoTi da iaraxi 

27 da odora da aizeli da dekla 

28 da gebari da abimeili da savevi 

29 da ufiri da evila da iobabi. 

yvela eseni arian iektanis Zeni. 

30 da iyo maTi samkvidrebeli masidan 

sofiras, aRmosavleTis mTis, 

misasvlelamde. 

* warmarTTa kunZulebi _ bibliuri saxelwodeba warmarTuli tomebisa, 

romlebic palestinis gareT cxovrobdnen. 

** eberi (ebr.) _ iqiTa mxare, iqiTa qveyana, wamosuli iqiTa qveynidan. gadmocemis 

Tanaxmad, eberi wamovida, rodesac daiwyo babilonis godlis 

mSenebloba. 

25

31 eseni arian semis Zeebi Tavis 

tomebSi Tavisi enebis mixedviT, Tavis 

qveynebsa da Tavis erebSi. 

32 es aris noes ZeTa tomebi maTi 

warmomavlobis mixedviT, maTi erebis 

mixedviT: amaTgan ganiTesnen warmarTTa 

kunZulebi qveyanaze war- 

Rvnis Semdeg. 

26 

Tavi 11 

a iyo mTeli qveyana erTi 

bage da erTi xma yvelasTvis. 

2 da iyo, roca daiZrnen isini aRmosavleTidan, 

ipoves veli senaaris 

qveyanaSi da damkvidrdnen iq. 

3 da uTxra kacma moyvass: modiT, 

movziloT alizi da gamovwvaT igi 

cecxliT. da iyo maTTvis alizi 

qvad da fisi iyo maTTvis Tixa. 

4 da Tqves: modiT, avaSenoT 

CvenTvis qalaqi da godoli, romlis 

Tavi iqneba camde da SeviqmnaT 

Cven saxeli, vidre 

ganviTesebiT mTeli qveynis 

pirze. 

5 da gardamovida ufali, 

raTa enaxa qalaqi da godoli, 

romelic aaSenes 

adamianTa Zeebma.* 

6 da Tqva ufalma: aha, 

erTi modgmaa da erTi bage 

aqvs yvelas da amis keTeba 

daiwyes da axla Tavs 

ar daanebeben isini arafers, 

ris keTebasac ganizraxaven. 

Seqmna 10, 11 

7 modiT da gardamovideT da avrioT 

iq maTi ena, rom ar esmodes 

TiToeuls moyvasis xma. 

8 da ganTesa isini ufalma iqidan 

mTeli qveynis pirze da gaCerdnen 

qalaqisa da godlis mSeneblebi. 

9 amis gamo ewoda mas saxeli aRreva,** 

radgan iq aria ufalma 

mTeli qveynis bageebi, da iqidan 

ganTesa isini ufalma RmerTma mTeli 

qveynis pirze. 

10 da es aris semis STamomavloba: 

semi, Ze, iyo asi wlisa, roca Sva 

* adamianTa Zeebi _ upiratesad igulisxmeba qamis STamomavloba, romelmac 

godlis asaSeneblad miimxro semisa da iafeTis STamomavalebi. 

** aRreva _ ebr. babiloni.

arfaqsadi, meore wels warRvnis 

Semdeg. 

11 da icocxla semma arfaqsadis 

Sobis Semdeg xuTasi weli da Sva 

Zeebi da asulebi, da mokvda. 

12 da icocxla arfaqsadma as ocdaTxuTmeti 

weli da Sva kainani. 

13 da icocxla arfaqsadma kainanis 

Sobis Semdeg oTxas ocdaaTi 

weli da Sva Zeebi da asulebi, da 

mokvda. da icocxla kainanma as 

ocdaaTi weli da Sva sala. da 

icocxla kainanma salas Sobis Semdeg 

samas ocdaaTi weli da Sva 


14 da icocxla salam as ocdaaTi 

weli da Sva eberi. 

15 da icocxla salam eberis Sobis 

Semdeg samas ocdaaTi weli da 

Sva Zeebi da asulebi, da mokvda. 

16 da icocxla eberma as ocda- 

ToTxmeti weli da Sva faleki. 

17 da icocxla eberma falekis 

Sobis Semdeg samas samocdaaTi weli 

da Sva Zeebi da asulebi, da mokvda. 

18 da icocxla falekma as ocdaa- 

Ti weli da Sva ragavi. 

19 da icocxla falekma ragavis 

Sobis Semdeg oras cxra weli da 


20 da icocxla ragavma as ocda- 

Tormeti weli da Sva seruqi. 

21 da icocxla ragavma seruqis 

Sobis Semdeg oras Svidi weli da 


Seqmna 11 

22 da icocxla seruqma as ocdaa- 

Ti weli da Sva naqori. 

23 da icocxla seruqma naqoris 

Sobis Semdeg orasi weli da Sva 


24 da icocxla naqorma samocdacxrameti 

weli da Sva Tara. 

25 da icocxla naqorma Taras Sobis 

Semdeg as ocdacxra weli da Sva 


26 da icocxla Taram samocdaaTi 

weli da Sva abrami da naqori da 

arani. 

27 xolo es aris Taras STamomavloba: 

Taram Sva abrami da naqori 

da arani da aranma Sva loTi. 

28 da mokvda arani Taras, Tavisi 

mamis, winaSe qveyanaSi, sadac iSva 

_ qaldevelTa mxareSi. 

29 da moiyvanes abramma da naqorma 

TavisTvis colebi: abramis colis 

saxeli _ sara da naqoris colis 

saxeli _ melqa, asuli aranisa; es 

aris mama melqasi da mama iesxasi.* 

30 da iyo sara berwi da uSvilo. 

31 da waiyvana Taram abrami, Tavisi 

Ze, da loTi, aranis Ze, Ze 

Tavisi Zisa, da sara, Tavisi rZali, 

abramis, Tavisi Zis, coli 

da gaiyvana isini qaldevelTa mxaridan 

qanaanis qveyanaSi wasasvlelad 

da mivida xaranamde da damkvidrda 

iq. 

32 da iyo Taras dReebi xaranSi 

oras xuTi weli, da mokvda Tara 

xaranSi. 

* iesxa (ebr.) _ RvTismWvreteli, melqas da. zogi mkvlevaris azriT, iesxa- 

Si igulisxmeba sara, Tumca teqstSi pirdapiri miniSneba amaze arsad 

gvxvdeba. 

27

28 

Tavi 12 

a uTxra ufalma abrams: gamodi 

Seni qveynidan da Seni naTesaobidan 

da Seni mamis saxlidan da 

wadi qveyanaSi, romelsac Sen giCveneb. 

2 da gaqcev Sen did xalxad da 

gakurTxeb Sen da ganvadideb Sens 

saxels da iqnebi kurTxeuli; 

3 da vakurTxeb Sens makurTxeblebs 

da Sens mawyevrebs davwyevli da 

ikurTxeba SeniT qveynis yvela tomi. 

4 da wavida abrami, rogorc ubrZana 

mas ufalma, da gaemarTa masTan 

erTad loTi; xolo abrami iyo 

samocdaTxuTmeti wlisa, roca gamovida 

xaranidan. 

5 da waiyvana abramma sara, Tavisi 

coli, da loTi, Tavisi Zmis Ze, 

da mTeli Tavisi qoneba, rac Sei- 

Zines, da yoveli sulieri, rac 

SeiZines xaranSi, da gamovidnen, ra- 

Ta wasuliyvnen qanaanis qveyanaSi, 

da mividnen qanaanis qveyanaSi. 

6 da gaiara abramma qveyana mis 

sigrZeze sviqemis adgilamde, ma- 

Ral muxasTan; da qanaanelebi mkvidrobdnen 

maSin im qveyanaSi. 

7 da eCvena ufali abrams da uTxra 

mas: Sens Tesls mivcem am qveyanas. 

da augo iq abramma samsxverplo 

ufals, romelic eCvena mas. 

8 da daiZra iqidan mTisken, beTelis 

aRmosavleTiT, da dadga iq 

Tavisi karavi, beTeli iyo zRvisken 

da ange _ aRmosavleTiT; da augo 

iq samsxverplo ufals da mouxmo 

uflis saxels. 

9 da gaemarTa abrami da wavida da 

dabanakda udabnoSi. 

Seqmna 12 

10 da iyo SimSiloba qveyanaze da 

Cavida abrami egvipteSi, iq mwirobisTvis, 

radgan gaZlierda SimSili 

qveyanaze. 

11 da iyo, roca miuaxlovda abrami 

egviptes, vidre Sevidoda, uTxra 

abramma saras, Tavis cols: vici 

me, rom pirmSvenieri dedakaci xar, 

12 da iqneba, rogorc ki daginaxaven 

Sen egviptelebi, ityvian: misi 

colia es. da momklaven me, xolo 

Sen dagtoveben. 

13 amitom Tqvi: misi da var; raTa 

sikeTes vewio me Sen gamo, da icocxlebs 

Cemi suli Seni meSveobiT. 

14 da iyo, roca Sevida abrami egvipteSi, 

dainaxes egviptelebma dedakaci, 

rom mSvenieri iyo Zlier, 

15 da dainaxes igi faraonis mTavrebma 

da aqes igi faraonTan da 

Seiyvanes igi faraonis saxlSi; 

16 da abrams sikeTe miages mis 

gamo da misi iyo cxvrebi da xboebi 

da saxedrebi, monebi da mxevlebi, 

jorebi da aqlemebi. 

17 da gamoscada RmerTma didi da 

boroti gansacdelebiT faraoni da 

misi saxli saras, abramis colis, 

gamo. 

18 da mouxmo faraonma abrams da 

uTxra: es ra miyavi me, ratom ar 

miTxari me, rom Seni colia? 

19 ratom Tqvi: Cemi da aris? da 

moviyvane igi CemTvis colad. da 

axla, aha, Seni coli Sen winaSea, 

waiyvane da wadi. 

20 da ubrZana faraonma Tavis kacebs 

abramis Sesaxeb, rom gaecilebinaT 

igi da misi coli da yovelive, rac 

hqonda mas, da loTi masTan erTad.

Tavi 13 

a gamovida abrami egviptidan, 

is da misi coli da yovelive, 

rac iyo misi, da loTi 

masTan erTad udabnoSi. 

2 xolo abrami iyo Zlier mdidari 

pirutyviT da vercxliT da 

oqroTi. 

3 da mivida, saidanac wamovida, 

udabnoSi beTelamde, im adgilamde, 

sadac iyo misi karavi pirvelad, 

beTelsa da anges Soris, 

4 samsxverplos adgilze, romelic 

gaakeTa iq pirvelad. da mouxmo 

abramma uflis saxels. 

5 da loTs, abramis Tanamgzavrs, 

hyavda cxvrebi da Zroxebi da hqonda 

karvebi. 

6 da ver itevda maT qveyana, rom 

dasaxlebuliyvnen erTad, radgan 

iyo maTi qoneba bevri, da ar SeeZloT, 

rom dasaxlebuliyvnen er- 

Tad. 

7 da iyo dava abramis pirutyvis 

mwyemsebsa da loTis pirutyvis mwyemsebs 

Soris; da qanaanelebi da ferezelebi 

mkvidrobdnen maSin im qveyanaSi. 

8 da uTxra abramma loTs: nu 

iqneba dava Cemsa da Sen Soris da 

Cems mwyemsebsa da Sens mwyemsebs 

Soris, radgan Cven, kacebi, Zmebi 

varT. 

9 aha, mTeli qveyana Sen winaSe ar 

aris? gamomeyavi me. Tu Sen _ 

marcxniv, me _ marjvniv; xolo 

Tu Sen _ marjvniv, me _ marcxniv. 

Seqmna 13 

* mambre _ abramis amoreli mokavSiris saxeli. 

10 da aaxila loTma Tavisi Tvalebi 

da dainaxa iordanis mTeli 

Semogareni, rom mTlianad irwyveboda 

_ vidre gaanadgurebda Rmer- 

Ti sodoms da gomors _ rogorc 

RvTis samoTxe da rogorc egviptis 

qveyana zogoris misasvlelamde. 

11 da amoirCia TavisTvis loTma 

iordanis mTeli Semogareni da gamoemarTa 

loTi aRmosavleTidan 

da gamoeyo TiToeuli Tavis Zmas. 

12 abrami damkvidrda qanaanis qveyanaSi, 

xolo loTi damkvidrda 

SemogarenTa qalaqSi da karvebi 

gaSala sodomSi. 

13 xolo adamianebi sodomSi Zlier 

borotni da codvilni iyvnen 

RvTis winaSe. 

14 da RmerTma uTxra abrams misgan 

loTis gamoyofis Semdeg: aaxile 

Seni Tvalebi da gaixede im 

adgilidan, sadac axla Sen xar, 

CrdiloeTiT da samxreTiT da 

aRmosavleTiT da zRvisken; 

15 radgan mTel qveyanas, rasac 

Sen xedav, Sen mogcem mas da Sens 

Tesls ukunisamde. 

16 da vaqcev Sens Tesls, rogorc 

miwis qviSas, Tu SeZlebs vinme, 

daTvalos miwis qviSa, Seni Teslic 

daiTvleba. 

17 adeqi da moiare qveyana misi 

sigrZiT da siganiT, radgan Sen 

mogcem mas. 

18 da aiRo karvebi abramma da 

wavida da damkvidrda mambres* muxasTan, 

romelic iyo qebronSi, da 

augo iq samsxverplo ufals. 

29

30 

Tavi 14 

a iyo, amarfalis, senaaris 

mefis, mefobisas arioqma, elasaris 

mefem, da qodologomorma, 

ailamis mefem, da Targalma, warmarTTa 

mefem, 

2 gamarTes brZola balasTan, sodomis 

mefesTan, da barsasTan, gomoris 

mefesTan, da senaarTan, adamas 

mefesTan, da simoborTan, seboimis 

mefesTan, da balas _ es aris segori 

_ mefesTan. 

3 eseni yvelani SeiTqvnen marilovan 

xeobaSi _ es aris marilis zRva.* 

4 Tormeti weli emonebodnen qodologomors, 

xolo mecamete wels 

ganudgnen. 

5 xolo meToTxmete wels movida 

qodologomori, da mefeebi, romlebic 

iyvnen masTan erTad, da 

amoxoces gmirebi astaroT-karnain- 

Si** da Zlieri xalxi maTTan erTad 

da omeelebi qalaq saveSi 

6 da qorelebi, romlebic iyvnen 

seiris mTebSi, faranis*** belekonamde,**** 

romelic aris udabnoSi. 

7 da dabrundnen da mividnen msjavris 

wyarosTan _ es aris kadesi _ 

da amoxoces amalekis yvela mTavari 

da amorelebi, romlebic 

mkvidrobdnen asasan-TamarSi.***** 

Seqmna 14 

8 da gamovida sodomis mefe, da gomoris 

mefe da adamas mefe da seboimis 

mefe da balas _ es aris segori 

_ mefe da daewyvnen maT winaaRmdeg 

sabrZolvelad marilovan xeobaSi, 

9 qodologomoris, ailamis mefis, 

da Targalis, warmarTTa mefis, 

da amarfalis, senaaris mefis, 

da arioqis, elasaris mefis, 

winaaRmdeg, oTxi mefe _ xuTis winaaRmdeg. 

10 xolo marilovani xeoba fisis 

ormoebiania; gaiqca sodomis mefe, 

da gomoris mefe da Cacvivdnen iq, 

xolo danarCenebi mTaSi gaiqcnen. 

11 da waiyvanes sodomis da gomoris 

yvela cxeni da mTeli maTi 

sakvebi da wavidnen. 

12 da waiyvanes loTic, Ze abramis 

Zmisa, da misi monagaric da wavidnen, 

radgan iyo damkvidrebuli sodomSi. 

13 da movida erTi gadarCenil- 

Tagani da auwya abrams, mwirs; xolo 

igi mkvidrobda muxasTan amoreli 

mambresi, esqolis Zmisa da avnanis 

Zmisa, romlebic iyvnen abramis Tanamzraxvelebi. 

14 da gaigo abramma, rom daatyveves 

loTi, misi Zma, da gadaTvala 

Tavisi sakuTari saxliswulni, 

samas Tvrametni, da daedevna maT 

ukan danamde. 

* marilis zRva _ mkvdari zRva. 

** astaroT-karnaini _ mTavari qalaqi qanaanelTa erT-erTi tomisa, 

rafaimebisa, romlebic Tayvans scemdnen qalRmerT astartas. qalaqis 

saxelwodebac aqedan unda momdinareobdes. 

*** farani _ udabno seiris mTebSi. 

**** belekoni _ xis jiSi. 

***** asasan-Tamari _ amorelTa mTavari qalaqi.

15 da daeca maT RamiT, is da misi 

msaxurebi, da dasca isini da sdia 

maT qobalamde, romelic aris 

damaskos marcxniv. 

16 da daabruna sodomis yvela cxeni; 

da loTi, Tavisi Zmac, daabruna da 

misi qonebac da dedakacebic da xalxic. 

17 da gamovida sodomis mefe mas- 

Tan Sesaxvedrad misi dabrunebis Semdeg, 

roca amowyvita qodologomori 

da masTan myofi mefeebi, saves 

xeobaSi _ es iyo mefis veli _ 

18 da melqisedekma,* salemis** mefem, 

gamoutana purebi da Rvino, radgan 

iyo mRvdeli maRali RmerTisa. 

Seqmna 14 

* melqisedeki (ebr.) _ mefe simarTlisa. 

** salemi (ebr.) _ mSvidoba, SemdgomSi ierusalimi. 

19 da akurTxa abrami da Tqva: 

kurTxeulia abrami maRali Rmer- 

Tis mier, romelmac Seqmna ca da 

qveyana, 

20 da kurTxeulia maRali Rmer- 

Ti, romelmac mogca Seni mtrebi 

Sen xelqveS. da misca mas abramma 

meaTedi yvelafridan. 

21 da uTxra sodomis mefem abrams: 

momeci me kacebi, xolo cxenebi 

waiyvane SenTvis. 

22 da uTxra abramma sodomis mefes: 

aRvmarTav Cems xels maRali Rmer- 

Tis mimarT, romelmac Seqmna ca 

da qveyana, 

31

23 Tu Zafidan fexsacmlis Tasmamde 

aviRo yvelafridan, rac Senia, raTa 

ar Tqva: me gavamdidre abrami; 

24 garda imisa, rac Wames Wabukebma 

da garda Cemi Tanmxlebi kacebis, 

esqolis, avnanis, mambres, wilisa. 

eseni aiReben wils. 

32 

Tavi 15 

olo am sityvebis Semdeg iyo 

uflis sityva abramis mimarT 

Ramis xilvisas da Tqva: nu geSinia, 

abram; me gifarav Sen; Seni 

sazRauri Zlier bevri iqneba. 

2 da Tqva abramma: meufeo, ras momcem 

me? me mivdivar uSvilo; xolo 

Ze-maseki* aris Cemi saxlisnaSobis 

Ze _ es aris damaskeli eliezeri. 

3 da Tqva abramma: radgan me ar 

momeci Tesli, Cemi saxliswuli 

iqneba Cemi memkvidre. 

4 da maSinve xma RvTisa iyo mis 

mimarT, metyveli: ar iqneba Seni 

memkvidre es, aramed vinc gamova 

Sengan, is iqneba Seni memkvidre. 

5 da gaiyvana igi gareT da uTxra 

mas: aixede caSi da daTvale varskvlavebi, 

Tu SeZleb maT daTvlas. 

da uTxra: ase iqneba Seni 

Tesli. 

6 da irwmuna abramma RvTisa da 

Seeracxa mas simarTled. 

7 da uTxra mas: me var RmerTi, 

romelmac gamogiyvane Sen qaldevelTa 

mxaridan, raTa mogce Sen 

es qveyana dasamkvidreblad. 

Seqmna 14, 15 

8 da Tqva: meufeo ufalo, riT 

gavigo, rom davimkvidreb mas? 

9 da uTxra mas: momiyvane me dekeuli 

sami wlisa da Txa sami wlisa da 

verZi sami wlisa da gvriti da mtredi. 

10 da miuyvana mas es yvelaferi 

da gayo isini Suaze da daawyo 

isini erTmaneTis pirdapir, xolo 

frinvelebi ar gayo. 

11 da daeSvnen frinvelebi maTs 

oradgaWril sxeulebze da ijda 

maTTan abrami. 

12 xolo mzis Casvlisas gaogneba 

daeca abrams da, aha, bneli da 

didi SiSi daeca mas. 

13 da iTqva abramis mimarT: codniT 

icode, rom mwiri iqneba Seni 

Tesli qveyanaSi, romelic ar aris 

misi, da daimoneben maT da uboroteben 

maT da daamdableben maT oTxas 

weliwads. 

14 da xalxs, romelsac daemonebian, 

ganvsji me; da amis Semdeg 

gamovlen aq didi monagriT. 

15 xolo Sen waxval Sens mamebTan 

mSvidobiT, miRweuli keTil siberes. 

16 da meoTxe Taoba dabrundeba aq, 

radgan jer ar avsebula amorel- 

Ta codvebi aqamde. 

17 da roca iyo mze dasavleTiT, 

ali gaCnda _ da aha, mbolavi Rumeli 

da cecxlis lamprebi, romlebmac 

gaiares im oradgaWrilTa Soris. 

18 im dRes aRuTqva ufalma abrams 

aRTqma da uTxra: Sens Tesls mivcem 

am qveyanas egviptis mdinaridan did 

mdinaremde, evfratis mdinaremde, 

* Ze-maseki _ mmarTveli piri, ganmgebeli. aq: abraamis saxlSi naSobi msaxuri 

qalis Svili, eliezeri.

19 kenelebs da kenezelebs da kedmonelebs 

20 da qetelebs da ferezelebs da 

rafainelebs 

21 da amorelebs da qanaanelebs 

da evelebs da gergeselebs da iebuselebs. 

Tavi 16 

olo sara, abramis coli, 

ar uSobda mas. da hyavda mas 

egvipteli mxevali, romlis saxeli 

iyo agari. 

2 da uTxra saram abrams qanaanis 

qveyanaSi: aha, damxSa me ufalma, 

rom ar vSobo. Sedi Cems mxeval- 

Tan, raTa Svilieri gaxde misgan. 

da Seismina abramma saras xmisa. 

3 da moiyvana saram, abramis colma, 

egvipteli agari, Tavisi mxevali, 

aTi wlis Semdeg abramis dasaxlebidan 

qanaanis qveyanaSi da misca 

igi abrams, Tavis qmars, colad. 

4 da Sevida agarTan, da mucladiRo 

da naxa, rom mucladRebulia, da 

upatio gaxda qalbatoni mis winaSe. 

5 da uTxra saram abrams: viCagrebi 

Sengan, me mogeci Cemi mxevali 

Sens wiaRSi, xolo roca naxa, rom 

mucladRebulia, upatio gavxdi mis 

winaSe. gansajos RmerTma Cemsa da 

Sen Soris. 

6 xolo uTxra abramma saras: aha, 

Seni mxevali Sen xelT aris. moeqeci 

mas, rogorc Sen ginda. da cudad 

eqceoda mas sara, da gaiqca misgan. 

Seqmna 15, 16 

* Wa, sadac pirispir vixile _ ebr. ber laxai roi. 

7 da ipova igi uflis angelozma 

wylis wyarosTan udabnoSi, wyaros- 

Tan, suris gzaze. 

8 da uTxra mas uflis angelozma: 

agar, saras mxevalo, saidan modixar 

da sad midixar? da Tqva: 

sarasgan, Cemi qalbatonisgan, gavrbivar 

me. 


mibrundi Sens qalbatonTan da 

damdabldi mis xelqveS. 


gamravlebiT gavamravleb Sens Tesls 

da ar aRiricxeba simravlis gamo. 


aha, Sen mucladRebuli xar da 

Sob Zes da uwodeb mis saxels 

ismaels, radgan Seismina ufalma 

Seni simdablisa. 

12 is iqneba veluri kaci; misi 

xelebi yvelaze da yvelas xelebi 

masze da Tavisi yvela Zmis pirispir 

damkvidrdeba. 

13 da mouxmo agarma masTan molaparake 

uflis saxels: Sen xar 

RmerTi, romelmac momxede me; 

radgan Tqva: pirispir vixile, 

romelic meCvena me. 

14 amis gamo uwoda Was: Wa, sadac 

pirispir vixile;* aha, kadessa da 

barads Soris. 

15 da uSva agarma abrams Ze da 

uwoda abramma saxeli Tavisi Zisa, 

romelic uSva mas agarma, ismaeli. 

16 xolo abrami iyo oTxmocdaeqvsi 

wlisa, roca uSva agarma ismaeli 

abrams. 

33

34 

Tavi 17 

a iyo abrami oTxmocdacxrameti 

wlisa da eCvena ufali 

abrams da uTxra mas: me var Rmer- 

Ti Seni; saTno iyavi Cem winaSe da 

iyavi ubiwo; 

2 da davdeb Cems aRTqmas Cemsa da 

Sen Soris da gagamravleb Sen Zlier. 

3 da davarda abrami pirqve da 

elaparaka mas RmerTi da uTxra: 

4 aha me, da Cemi aRTqma SenTan da 

iqnebi mama mravali xalxisa. 

5 da aRar gewodeba Seni saxeli 

abrami, aramed iqneba Seni saxeli 

abraami,* radgan mravali xalxis 

mamad dagadgine Sen. 

6 da agaRorZineb Sen metad Zlier 

da dagadgen Sen xalxad da mefeebi 

Sengan gamovlen. 

7 da davdeb Cems aRTqmas Cemsa da 

Sen Soris da Sens Tesls Soris 

Sen Semdeg maTs modgmaSi saukuno 

aRTqmad, raTa viyo SenTvis Rmer- 

Ti da Seni TeslisTvis Sen Semdeg. 

8 da mogcem Sen, da Sens Tesls 

Sen Semdeg qveyanas, sadac mwirob, 

qanaanis mTel qveyanas, saukuno 

samflobelod da viqnebi maTTvis 

RmerTi. 

9 da uTxra RmerTma abraams: xolo 

Sen Cems aRTqmas daicav, Sen da Seni 

Tesli Sen Semdeg Tavis modgmaSi. 

10 da es aris aRTqma, romelsac daicav, 

Cemsa da Tqven Soris da Sens 

Tesls Soris Sen Semdeg maTs modgmaSi: 

daicveTs Tqvengan yoveli wuli, 

Seqmna 17 

11 da daicviTeT xorci Tqveni winadaucveTelobisa 

da iqneba aRTqmis 

niSnad Cemsa da Tqven Soris. 

12 da yrma rva dRisa daicveTs, 

Tqveni yoveli wuli Tqvens modgmaSi, 

saxliswuli Seni saxlisa 

da vercxliT nayidi yoveli ucxo 

ZeTagani, romelic ar aris Seni 

Teslidan. 

13 dacveTiT daicveTs saxliswuli 

Seni saxlisa da vercxliT nayidi, 

da iqneba Cemi aRTqma Tqvens xorcze 

saukuno aRTqmad. 

14 da daucveTeli mamakaci, romelic 

ar daicveTs xorcs Tavisi winadaucveTelobisas 

merve dRes, moikveTeba 

is suli Tavisi modgmidan, 

radgan Cemi aRTqma daarRvia. 

15 da uTxra RmerTma abraams: saras, 

Sens cols, aRar ewodeba Tavisi 

saxeli sara, aramed sarra** iqneba 

misi saxeli. 

16 da vakurTxeb mas da mogcem Sen 

misgan Svils da vakurTxeb mas da 

iqceva xalxad da xalxTa mefeebi 

misgan gamovlen. 

17 da davarda abraami pirqve da 

gaecina da Tqva Tavis gonebaSi: nuTu 

asi wlisas eyoleba Ze da nuTu 

sarra oTxmocdaaTi wlisa Sobs? 

18 da uTxra abraamma RmerTs: ismaelma, 

aman icocxlos Sen winaSe. 

19 da uTxra RmerTma abraams: ho; 

aha, sarra, Seni coli, giSobs Sen 

Zes da uwodeb mis saxels, isaaks; da 

davdeb Cems aRTqmas masTan saukuno 

aRTqmad da mis TeslTan mis Semdeg. 

* abrami (ebr.) _ mama maRali; abraami _ mama mravalTa. 

** sara (ebr.) _ sarai, Cemi qalbatoni; sarra _ qalbatoni.

20 xolo ismaelis Sesaxeb, aha, 

Sevismine Seni; aha, vakurTxe igi 

da avaRorZineb mas da gavamravleb 

mas Zlier; Tormet xalxs 

warmoSobs da vaqcev mas did xalxad. 

21 xolo Cems aRTqmas davdeb isaak- 

Tan, romelsac giSobs Sen sarra 

am droisTvis, meore weliwads. 

22 da daasrula laparaki masTan 

da amaRlda RmerTi abraamisgan. 

23 da moiyvana abraamma ismaeli, 

Tavisi Ze, da yvela Tavisi saxliswuli 

da yvela vercxliT nayidi 

da yoveli wuli kacTagan, 

abraamis saxlSi myofi, da dascvi- 

Ta maTi winadaucveTeloba im dRis 

im Jams, rogorc uTxra mas RmerTma. 

24 da abraami iyo oTxmocdacxrameti 

wlisa, roca daicviTa xorci 

Tavisi winadaucveTelobisa, 

25 xolo ismaeli, misi Ze, cameti 

wlisa iyo, roca dascviTa xorci 

misi winadaucveTelobisa. 

26 im dRis im Jams daicviTes abraamma 

da ismaelma, misma Zem, 

27 da misi saxlis yvela mamakacma 

da saxliswulma da vercxliT nayidma 

sxva modgmis xalxTagan; dascviTa 

maT. 

Tavi 18 

a eCvena mas RmerTi mambres 

muxasTan, rodesac ijda igi 

Tavisi karvis karTan SuadRisas. 

2 da aaxila Tavisi Tvalebi da 

dainaxa: aha, sami kaci zed moadga 

mas; da dainaxa da gaiqca maT Sesa- 

Seqmna 17, 18 

gebeblad Tavisi karvis karidan da 

Tayvani sca miwamde, 

3 da Tqva: ufalo, Tu vpove madli 

Sen winaSe, nu Cauvli Sens monas; 

4 moitanen wyals da dagbanen Tqven 

fexebs da gagrildiT xis qveS. 

5 da movitan purs da WameT da amis 

Semdeg wadiT Tqvens gzaze, romlis 

gamoc gadmouxvieT Tqvens monasTan. 

da uTxres: ise gaakeTe, rogorc Tqvi. 

6 da iCqara abraamma karavSi sarrasTan 

da uTxra mas: iCqare da 

mozile sami sawyao samindo* da 

gaakeTe kverebi. 

7 da Zroxebisken gaiqca abraami da 

aiyvana xbo, Cvili da kargi, da 

misca msaxurs da Cqarobda mis momzadebas. 

8 da aiRo erbo da rZe da xbo, 

romelic moamzada, da win dauwyo 

maT da Wames; xolo TviTon win 

edga maT, xis qveS. 

9 da uTxra mas: sad aris sarra, 

Seni coli? xolo man miugo da 

uTxra: aha, karavSia. 

10 da Tqva: movbrundebi da moval 

SenTan am drois am JamisTvis da 

eyoleba Ze sarras, Sens cols. da 

sarram, romelic iyo mis ukan, 

gaigona karvis karTan. 

11 xolo abraami da sarra moxucebulebi 

da xangadasulebi iyvnen da 

Sewyvetili hqonda sarras dedaTa wesi. 

12 da gaicina sarram TavisTvis da 

Tqva: jer ar myolia me aqamde, 

xolo Cemi batoni moxucebulia. 

13 da uTxra ufalma RmerTma 

abraams: ratom gaicina sarram 

* samindo _ berZ. semidalis, kargad gacrili, wminda fqvili. 

35

TavisTvis da Tqva: nuTu marTla 

vSob? me davberdi. 

14 gana uZluria RvTis sityva? am 

droisTvis davbrundebi SenTan, am 

Jams, da eyoleba sarras Ze. 

15 da uaryo sarram da Tqva: ar 

gamicinia; _ radgan SeeSinda. da 

uTxra: ara, gaicine. 

16 da adgnen iqidan kacebi da gadaxedes 

sodomisa da gomoris saxes, 

xolo abraami Tan dahyveboda maT. 

17 da ufalma Tqva: gana davfarav 

me abraamisgan, Cemi monisgan, rasac 

me vakeTeb? 

18 da abraami iqceva did da mraval 

xalxad da ikurTxeba misiT qveynis 

yvela xalxi; 

19 radgan vici, rom ubrZanebs 

Tavis Zeebs da Tavis saxls Tavis 

Semdeg, da daicaven uflis gzebs, 

rom aRasrulon samarTali da 

msjavri; raTa moavlinos ufalma 

abraamze yvelaferi, rac uTxra 

mas. 

36 

Seqmna 18 

20 da Tqva ufalma: RaRadeba sodomisa 

da gomorisa gamravlda da 

maTi codvebi didia Zlier; 

21 amitom Caval da vnaxav, Cemamde 

moRweuli maTi RaRadebisamebr Tu 

iqcevian, xolo Tu ara _ mecodineba. 

22 da gabrundnen iqidan kacebi da 

wavidnen sodomSi, xolo abraami 

isev idga uflis winaSe. 

23 da miuaxlovda abraami da uTxra: 

nuTu daRupav marTals uRvTosTan 

erTad da iqneba marTali, rogorc 

uRvTo? 

24 Tu iqneba ormocdaaTi marTali 

qalaqSi, daRupav maT? ar daindob 

mTel im adgils ormocdaaTi 

marTlis gamo, Tu iqnebian masSi? 

25 arafriT ar gaakeTeb Sen am 

sityvisamebr, rom mokla marTali 

uRvTosTan erTad; da iqneba mar- 

Tali, rogorc uRvTo. arafriT; 

msajuli mTeli qveynisa ar aRasruleb 

msjavrs?

26 da Tqva ufalma RmerTma: Tu 

vipovi sodomSi, qalaqSi, ormocdaaT 

marTals, davtoveb mTel im adgils 

maT gamo. 

27 da miugo abraamma da uTxra: 

axla daviwye laparaki ufalTan, 

xolo me miwa var da nacari; 

28 da Tu daakldeba ormocdaaT 

marTals xuTi, daRupav xuTis gamo 

mTel qalaqs? da Tqva: ar davRupav, 

Tu vipovi iq ormocdaxuTs. 

29 da daumata kvlav mis mimarT 

naTqvams da Tqva: da Tu aRmoCndeba 

iq ormoci? da Tqva: ar davRupav 

ormocis gamo. 

30 da Tqva: ra iqneba, ufalo, Tu 

vityvi: da Tu aRmoCndeba iq ocdaaTi? 

da Tqva: ar davRupav, Tu 

vipovi iq ocdaaTs. 

31 da Tqva: radgan maqvs saTqmeli 

ufalTan, da Tu aRmoCndeba iq oci? 

da Tqva: ar davRupav ocis gamo. 

32 da Tqva: ra iqneba, ufalo, Tu 

vityvi kidev erTxel: da Tu aRmoCndeba 

iq aTi? da Tqva: ar davRupav 

aTis gamo. 

33 da wavida ufali, rogorc ki 

Sewyvita laparaki abraamTan, da 

abraami dabrunda Tavis adgilze. 

Tavi 19 

a mivida ori angelozi sodomSi 

saRamos; xolo loTi 

ijda sodomis karibWesTan. da dainaxa 

loTma da wamodga maT Sesagebeblad 

da Tayvani sca piriT miwamde 

2 da uTxra: aha, batonebo, gadmouxvieT 

Tqveni monis saxlisken 

da daisveneT da daibaneT Tqven 

Seqmna 18, 19 

fexebi da adre adeqiT da wadiT 

Tqvens gzaze. da Tqves: ara, moedanze 

davisvenebT. 

3 da aiZula isini da gadauxvies 

masTan da Sevidnen mis saxlSi. da 

moumzada maT sasmeli da xmiadebi 

gamoucxo maT da Wames. 

4 da vidre daiZinebdnen, qalaqis 

kacebi, sodomelebi, garSemoertynen 

saxls Wabukidan moxucamde, mTeli 

eri erTad, 

5 da gamouxmes loTs da eubnebodnen 

mas: sad arian kacebi, romlebic 

movidnen SenTan RamiT? gamoiyvane 

isini CvenTan, raTa TanaveyoT 

maT. 

6 da gamovida loTi maTTan winkar- 

Si da kari moixura Tavis ukan 

7 da uTxra maT: ara, Zmebo, ar 

CaidinoT boroteba. 

8 myavs me ori asuli, romlebsac 

ar SeucvniaT mamakaci; gamoviyvan 

maT TqvenTan da moeqeciT maT, 

rogorc gesiamovnebaT Tqven. mxolod 

am kacebs nu moeqceviT usamarTlod, 

radgan Semovidnen Cemi 

saxlis WerqveS. 

9 da uTxres: gadi iqiT. moxvedi 

mwirobisTvis Tu samarTlis gansasjelad? 

amitom axla Sen ufro giborotebT, 

vidre maT. da mZlavrobdnen 

kacze, loTze, Zlier da 

miuaxlovdnen kars Sesamtvrevad. 

10 da gaiwodes kacebma xelebi da 

Seitaces loTi TavisTan saxlSi 

da saxlis kari Caketes; 

11 xolo kacebs, romlebic iyvnen 

saxlis karTan, damarTes sibrmave 

dididan pataramde; da daiRalnen 

karis ZebniT. 

37

12 da uTxres kacebma loTs: gyavs 

Sen vinme aq: siZeebi an Zeebi, an 

asulebi? an, Tu sxva vinme gyavs 

Sen qalaqSi, gaiyvane am adgilidan, 

13 radgan davaqcevT Cven am adgils, 

radgan amaRlda maTi RaRadeba 

uflis winaSe, da mogvavlina 

Cven ufalma mis mosaspobad. 

14 da gamovida loTi da elaparaka 

Tavis siZeebs, romlebmac iTxoves 

misi asulebi da uTxra: adeqiT 

da gadiT am adgilidan, radgan 

spobs ufali qalaqs. da sasacilo 

gamoCnda Tavisi siZeebis winaSe. 

15 xolo roca ciskari dadga, aCqarebdnen 

angelozebi loTs da eubnebodnen: 

adeqi da waiyvane Seni coli 

da Seni ori asuli, romlebic gyavs, 

da gadi, raTa Senc ar daiRupo 

qalaqis usjuloebasTan erTad. 

16 da SeZrwundnen; da mohkides angelozebma 

mis xels da misi colis 

xels da misi ori asulis xelebs, 

radgan Seibrala ufalma igi. 

17 da iyo, roca gaiyvanes isini 

gareT, uTxres: gadarCeniT gadair- 

Cine Seni suli; nu miixedav ukan, 

nurc gaCerdebi mTel SemogarenSi; 

mTaSi gadarCi, raTa ar gaiziaro 

maTi xvedri. 

18 da uTxra loTma maT: gevedrebi, 

ufalo, 

19 radgan pova Senma monam wyaloba 

Sen winaSe da ganadide Seni simar- 

Tle, romelsac aRasruleb Cemze, 

raTa icocxlos Cemma sulma _ 

* segori (ebr.) _ patara. 

38 

Seqmna 19 

xolo me ver SevZleb gadarCenas 

mTaSi, vaiTu mewios me boroteba 

da movkvde _ 

20 aha, es qalaqi axlos aris Cem- 

Tvis iq gasaqcevad; is pataraa, iq 

gadavrCebi; gana patara ar aris? 

da icocxlebs Cemi suli. 

21 da uTxra mas: aha, gamakvirva 

Senma saxem da am sityvam, rom ar 

davaqcio qalaqi, romlis Sesaxebac 

Tqvi; 

22 amitom iCqare, raTa gadarCe 

iq; radgan ver SevZleb saqmis aRsrulebas, 

vidre ar Sexval Sen 

iq. amitom uwoda im qalaqs saxeli 

segori.* 

23 mze amovida qveyanaze da loTi 

Sevida segorSi; 

24 da ufalma awvima sodomze da 

gomorze gogirdi da cecxli uflis 

mier zecidan 

25 da gaanadgura es qalaqebi da 

mTeli Semogareni da yvela mcxovrebi 

qalaqebSi da yvelaferi, aRmocenebuli 

miwidan. 

26 da miixeda misma colma ukan da 

iqca marilis svetad. 

27 da adre mivida abraami, ganTiadisas, 

im adgilas, sadac idga uflis 

winaSe, 

28 da gadaxeda sodomisa da gomoris 

saxes da Semogarenis miwis pirs da 

dainaxa: da aha, adioda ali miwidan, 

rogorc almuri Rumlisa. 

29 da iyo, roca mosra ufalma 

Semogarenis yvela qalaqi, gaixsena 

RmerTma abraami da gaiyvana loTi

ngrevis Suagulidan, roca gaanadgura 

ufalma qalaqebi, romlebSic 

cxovrobda loTi. 

30 da avida loTi segoridan da 

dajda mTaze da misi ori asuli 

masTan erTad, radgan SeeSinda damkvidrebisa 

segorSi. da dasaxlda 

gamoqvabulSi, is da misi ori asuli 

masTan erTad. 

31 da uTxra ufrosma umcross: 

Cveni mama moxucia da aravin aris 

qveyanaze, vinc Semova CvenTan, rogorc 

wesia mTel qveyanaze; 

32 modi da davalevinoT Cvens mamas 

Rvino da davwveT masTan da aRvadginoT 

Cveni mamisgan Tesli. 

33 da daalevines Tavis mamas Rvino 

im Rames da Sevida ufrosi da 

dawva Tavis mamasTan im Rames, da 

ver gaigo misi dawola da adgoma. 

34 da iyo, meore dRes uTxra ufrosma 

umcross: aha, davweqi guSin 

Cvens mamasTan; davalevinoT mas Rvino 

am Ramesac da Sedi da daweqi masTan 

da aRvadginoT Cveni mamisgan Tesli. 

Seqmna 19, 20 

35 da daalevines im Rames Tavis 

mamas Rvino da Sevida umcrosi da 

dawva Tavis mamasTan, da ver gaigo 

misi dawola da adgoma. 

36 da mucladiRo loTis orive 

asulma Tavisi mamisgan. 

37 da Sva ufrosma Ze da uwoda 

misi saxeli moabi da Tqva: mamaCemisagan 

aris; es aris moabelTa mama 

dRevandel dRemde. 

38 da Sva umcrosmac Ze da uwoda 

misi saxeli amani da Tqva: Ze Cemi 

modgmisa; es aris amanelTa mama 

dRevandel dRemde. 

Tavi 20 

a daiZra iqidan abraami samxre- 

Tis qveynisken da dasaxlda 

kadessa da surs Soris da mwirobda 

gerarSi. 

2 da Tqva abraamma sarraze, Tavis 

colze: Cemi da aris; radgan SeeSinda 

eTqva: Cemi colia, _ rom ar 

moeklaT igi qalaqis kacebs mis 

39

gamo. da gagzavna abimeleqma, geraris 

mefem, da waiyvana sarra. 

3 da mivida RmerTi abimeleqTan 

ZilSi RamiT da uTxra: aha, Sen 

mokvdebi dedakacis gamo, romelic 

moiyvane, radgan igi cxovrobs qmar- 

Tan. 

4 xolo abimeleqi ar Seexo mas, 

da Tqva: ufalo, umecar da marTal 

xalxs daRupav? 

5 man ar miTxra me: Cemi da aris? 

da aman miTxra me: Cemi Zma aris. 

wrfeli guliT da marTali xelebiT 

gavakeTe es. 

6 da uTxra mas RmerTma ZilSi: mec 

vici, rom wrfeli guliT gaakeTe 

es da daginde me Sen, raTa ar 

Segecoda Sen Cem momarT; amis gamo 

ar gagiSvi Sen, rom Sexebodi mas. 

7 xolo axla daubrune coli kacs, 

radgan winaswarmetyvelia da ilocebs 

SenTvis da icocxleb; xolo 

Tu ar daubruneb, icode, rom mokvdebi 

Sen da yvela Seniani. 

8 da adre adga abimeleqi, ganTiadisas, 

da mouxmo Tavis yvela msaxurs, 

da Tqva yvela es sityva maT yuradsaRebad 

da SeeSinda yvela kacs 

Zlier. 

9 da mouxmo abimeleqma abraams da 

uTxra mas: es ra gviyavi Cven? gana ra 

SegcodeT Sen, rom moawie Cemze da 

Cems samefoze didi codva? saqme, romelic 

aravis gaukeTebia, gamikeTe me. 

10 da uTxra abimeleqma abraams: 

ra gedo gulSi, es rom gaakeTe? 

40 

Seqmna 20, 21 

11 da Tqva abraamma: radgan vTqvi: 

iqneb ar aris RvTismoSiSeba am 

adgilas da me momklaven Cemi colis 

gamo. 

12 radgan marTlac Cemi da aris 

mamis mxridan da ara dedis mxridan; 

da gaxda Cemi coli. 

13 da iyo, roca gamomiyvana me 

RmerTma mamaCemis saxlidan, vuTxari 

mas: es samarTali yav CemTvis: yvela 

adgilas, sadac SevalT, iq Tqvi 

Cemze: Cemi Zma aris. 

14 da aiRo abimeleqma aTasi didraqma,* 

cxvrebi da xboebi da monebi 

da mxevlebi da misca abraams da 

daubruna mas sarra, misi coli. 


aha, Cemi qveyana Sen winaSea; sadac 

Sen mogwons, damkvidrdi. 

16 xolo sarras uTxra: aha, miveci 

aTasi didraqma Sens Zmas; es iqneba 

Seni piris safasurad SenTvis da 

yvelasTvis, vinc SenTan aris; da 

yvelaferSi iyavi marTali. 

17 da iloca abraamma RvTis mimarT, 

da gankurna RmerTma abimeleqi da 

misi coli da misi mxevlebi, da Sves; 

18 radgan daxSviT daxSa ufalma 

garedan yvela saSo abimeleqis saxlSi 

sarras, abraamis colis, gamo. 

Tavi 21 

a ufalma gadmoxeda sarras, 

rogorc Tqva, da gaukeTa ufalma 

sarras, rogorc elaparaka. 

* didraqma _ fulis erTeuli, romelic septuagintas Targmnis dros iyo 

mimoqcevaSi da Seesatyviseba abraamis droindel fulis erTeuls, Sekels, 

garkveuli wonis oqros an vercxls.

2 da mucladiRo da uSva sarram 

abraams Ze siberisas, im dros, 

rogorc elaparaka mas ufali. 

3 da uwoda abraamma saxeli Tavis 

Zes, misTvis Sobils, romelic uSva 

mas sarram, isaaki.* 

4 da dascviTa abraamma isaaks merve 

dRes, rogorc ubrZana mas RmerTma. 

5 xolo abraami iyo asi wlisa, 

roca eyola mas isaaki, Tavisi Ze. 

6 da Tqva sarram: gasacini ram 

gamikeTa me ufalma, radgan vinc 

gaigebs, gaixarebs CemTan erTad. 

7 da Tqva: vin Seatyobinebs abraams, 

rom awovebs yrmas sarra? radgan 

vSobe Ze Cems sibereSi. 

8 da gaizarda yrma da moaSores 

ZuZus da gamarTa abraamma didi 

lxini, romel dResac moaSores 

ZuZus isaaki, misi Ze. 

9 da dainaxa sarram egvipteli agaris 

Ze _ romelic eyola abraams _ 

rom laRobda isaakTan, mis ZesTan, 

10 da uTxra abraams: gaagde eg mxevali 

da misi Ze, raTa ar damkvidrdes 

mag mxevlis Ze Cems ZesTan, isaakTan. 

11 da sastiki eCvena Zlier es 

sityva abraams Tavisi Zis Sesaxeb. 

12 da uTxra RmerTma abraams: sastiki 

nu iqneba es sityva SenTvis 

yrmisa da mxevlis Sesaxeb; yvelaferi, 

rasac getyvis Sen sarra, ismine 

misi xmisa, radgan isaakiT gewodeba 

Sen modgma. 

Seqmna 21 

13 xolo mag mxevlis Zes, did xalxad 

vaqcev mas, radgan Seni Teslia. 

14 da adga abraami ganTiadisas da 

aiRo purebi da wylis Txieri** 

da misca agars da Seusva mxarze 

yrmac da gauSva igi. da wavida da 

daibna udabnoSi ficis WasTan. 

15 da iklo wyalma TxierSi, da 

miagdo yrma erTi fiWvis qveS. 

16 da wavida da dajda mis pirdapir 

moSorebiT, daaxloebiT mSvildis 

sasrolze, radgan Tqva: ar vnaxo 

sikvdili Cemi yrmisa. da dajda 

mis win. da Seyvira yrmam da atirda. 

17 da Seismina RmerTma yrmis xmisa 

adgilidan, sadac iyo, da mouxmo 

RvTis angelozma agars zecidan 

da uTxra mas: ra aris, agar? nu 

geSinia, radgan Seismina RmerTma 

Seni yrmis xmisa adgilidan, sadac 

aris. 

18 adeqi, aiyvane yrma da mohkide 

Seni xeli mas, radgan did xalxad 

vaqcev mas. 

19 da auxila RmerTma Tvalebi 

mas, da dainaxa cocxali wylis 

Wa; da wavida da aavso wylis 

Txieri da daalevina yrmas. 

20 da iyo RmerTi yrmasTan, da 

gaizarda da dasaxlda udabnoSi da 

gaxda mSvildosani. 

21 da damkvidrda faranis udabnoSi 

da mouyvana mas dedam coli egviptis 

qveynidan. 

* isaaki (ebr.) _ sicili. 

** Txieri _ `tiki, oTxSi (gudad) amoRebuli, Signidan mokupruli cxvris, 

Txis an xbos tyavis WurWeli Rvinis an aryis Casasxmelad~. qegl, erTtomeuli, 

Tbilisi, 1986. sulxan-sabas ganmartebiT: `tiki somxuria, qarTulad 

Txieri hqvian~. 

41

22 da iyo im dros, da uTxra abimeleqma, 

da oqozaTma, misma mZaxalma, 

da fiqolma, misi Zalebis mxedarTmTavarma, 

abraams da Tqva: 

RmerTi SenTan aris yvelaferSi, 

rasac akeTeb; 

23 amitom axla Semomfice me Rmer- 

Ti, rom ar momeqcevi usamarTlod 

arc me, arc Cems Tesls, arc Cems 

saxls; aramed samarTlisamebr, rogorc 

mogeqeci Sen, momeqeci me da 

qveyanas, sadac Sen mwirobdi. 

24 da Tqva abraamma: me davificeb. 

25 da amxila abraamma abimeleqi 

wylis Webis gamo, romlebic waar- 

Tves abimeleqis msaxurebma. 

26 da uTxra mas abimeleqma: ar 

vici, vin gaakeTa eg saqme, arc Sen 

mauwye me, arc me msmenia dRemde. 

27 da miiyvana abraamma cxvrebi da 

xboebi da misca abimeleqs da dado 

orivem aRTqma. 

28 da daayena abraamma cxvris Svidi 

kravi calke. 


ra aris cxvris eg Svidi kravi, romlebic 

daayene calke? 

30 da Tqva abraamma: es Svidi kravi 

miiRe Cemgan, raTa iyos CemTvis 

mowmobad, rom me amovTxare es Wa. 

31 amis gamo daarqva saxeli im adgils 

ficis Wa,* radgan iq daifica 

orivem. 

32 da dades aRTqma ficis Waze. 

da adga abimeleqi, da oqozaTi, 

42 

Seqmna 21, 22 

misi mZaxali, da fiqoli, misi Zalebis 

mxedarTmTavari, da gabrundnen 

filistimelTa qveyanaSi. 

33 da daTesa abraamma yana ficis 

WasTan da mouxmo iq uflis saxels, 

saukuno RmerTs. 

34 da mwirobda abraami filistimelTa 

qveyanaSi mraval dRes. 

Tavi 22 

a iyo, am ambebis Semdeg Rmer- 

Tma gamoscada abraami da 

uTxra mas: abraam, abraam; xolo 

man Tqva: aha, me. 

2 da uTxra: waiyvane Seni sayvareli 

Ze, romelic Seiyvare, isaaki, da 

wadi maRal qveyanaSi** da Seswire 

igi iq yovladdasawvelad erT-erT 

mTaze, romelzec Sen getyvi. 

3 da adga abraami ganTiadisas da 

Sekazma Tavisi saxedari; da Tan 

waiyvana ori msaxuri da isaaki, 

Tavisi Ze, da daapo SeSa yovladdasawvelisTvis 

da adga da wavida da 

mivida adgilze, romelzec uTxra 

mas RmerTma, mesame dRes. 

4 da aaxila abraamma Tvalebi da 

dainaxa adgili Soridan. 

5 da uTxra abraamma Tavis msaxurebs: 

dasxediT aq saxedarTan, xolo me 

da yrma mivalT iqamde da Tayvans 

vcemT da davbrundebiT TqvenTan. 

6 da aiRo abraamma yovladdasawvelis 

SeSa da ahkida isaaks, Tavis 

* ficis Wa _ ebr. ber Seba, anu bersabia, SemgomSi aq aSenda amave saxelwodebis 

qalaqi. 

** maRali qveyana _ ebr. moriis qveyana, RvTis mier gamorCeuli mTa 

ierusalimis Crdilo-aRmosavleTiT, sadac aSenda solomonis taZari.

Zes; da aiRo cecxlic xeliT da 

danac da wavida orive erTad. 

7 da uTxra isaakma abraams, Tavis 

mamas, da Tqva: mama. xolo man 

Tqva: ra aris, Svilo? da uTxra: 

aha, cecxli da SeSa; sad aris 

cxvari yovladdasawvelad? 

8 da Tqva abraamma: RmerTi naxavs 

TavisTvis cxvars yovladdasawvelad, 

Svilo. da wavida orive erTad 

9 da mividnen adgilze, romelzec 

uTxra mas RmerTma. da aago iq 

abraamma samsxverplo da daawyo 

SeSa da Sekra isaaki, Tavisi Ze, da 

dado igi samsxverploze, SeSaze. 

* sabeki (ebr.) _ jagnari. 

Seqmna 22 

10 da gaiwoda abraamma Tavisi xeli 

danis asaRebad, Tavisi Zis dasaklavad. 

11 da mouxmo mas uflis angelozma 

zecidan da uTxra mas: abraam, 

abraam. xolo man Tqva: aha, me. 

12 da uTxra: nu aRmarTav Sens xels 

yrmaze, nurc uzam mas nurafers, 

radgan axla vici, rom geSinia 

RvTisa Sen, da ar dainane Seni sayvareli 

Ze CemTvis. 

13 da aaxila abraamma Tavisi Tvalebi 

da dainaxa: da aha, erTi 

verZi gaxlarTuli iyo sabekis* 

nergSi rqebiT; da mivida abraami 

43

da moiyvana verZi da Seswira igi 

yovladdasawvelad isaakis, Tavisi 

Zis, nacvlad. 

14 da uwoda abraamma im adgils 

saxeli ufalma ixila, radgan amboben 

dRes: mTaze ufali gamoCnda. 

15 da mouxmo uflis angelozma 

abraams meored zecidan da uTxra: 

16 Cemi Tavi davifice, _ ambobs 

ufali, _ radgan Seasrule es sityva 

da ar dainane Seni sayvareli 

Ze CemTvis, 

17 kurTxeviT gakurTxeb Sen da 

gamravlebiT gavamravleb Sens 

Tesls, rogorc cis varskvlavebs 

da rogorc qviSas zRvis napirze, 

da daimkvidrebs Seni Tesli mowinaaRmdegeTa 

qalaqebs; 

18 da ikurTxeba Seni TesliT qveynis 

yvela xalxi imis sanacvlod, rom 

Seismine Cemi xmisa. 

19 da dabrunda abraami Tavis msaxurebTan 

da adgnen da mividnen 

erTad ficis WasTan da damkvidrda 

abraami ficis WasTan. 

20 da iyo, am ambebis Semdeg Seatyobines 

abraams da uTxres: aha, uSva 

melqamac Zeebi naqors, Sens Zmas, 

21 oqsi, pirmSo, da bavqsi, misi 

Zma, da kamueli, asurelTa mama, 

22 da qasadi da azavi da faldasi 

da iedlafi da baTueli; 

23 da baTuelma Sva rebeka. es 

aris rva Ze, romlebic uSva melqam 

naqors, abraamis Zmas. 

24 da misma xarWam ki, romlis 

saxelia reima, Sva gaami da tabeqi 

da toqosi da moqa. 

44 

Seqmna 22, 23 

Tavi 23 

a iyo sarras sicocxle as ocdaSvidi 

weli. 

2 da mokvda sarra qalaq arbokSi, 

romelic aris xevSi _ es aris qebroni 

_ qanaanis qveyanaSi. da mivida 

abraami sarras saglovad da 

dasatireblad. 

3 da wamodga abraami Tavisi mkvdrisgan 

da uTxra qetis Zeebs da Tqva: 

4 mwiri da mosuli var me TqvenTan; 

amitom momeciT me saflavi sakuTrebad 

TqvenTan da davasaflaveb 

Cems mkvdars me. 

5 da miuges qetis Zeebma abraams 

da uTxres: 

6 ara, batono, ismine Cvenic. mefe 

xar RvTisgan Sen Cven Soris; Cvens 

rCeul samarxebSi daasaflave Seni 

mkvdari, radgan Cvengan aravin dagiWers 

Tavis samarxs Sen, rom daasaflavo 

Seni mkvdari iq. 

7 da adga abraami da Tayvani sca 

im qveynis ers, qetis Zeebs, 

8 da elaparaka maT abraami da 

uTxra: Tu unda Tqvens suls, rom 

davasaflavo Cemi mkvdari me, ismineT 

Cemi da daelaparakeT Cem 

Sesaxeb efrons, saaris Zes, 

9 da momces me ormagi gamoqvabuli, 

romelic aris misi da mdebareobs 

misi miwis nakveTSi, vercxlad, 

rac Rirs, momces me igi 

Tqven Soris sakuTrebad samarxisa- 

Tvis. 

10 xolo efroni ijda qetis Zeebs 

Soris; da miugo efron qetelma 

abraams da uTxra qetis ZeTa da

qalaqSi yvela Semsvlelis gasagonad 

da Tqva: 

11 CemTan iyavi, batono, da ismine 

Cemi: miwas da gamoqvabuls, romelic 

aris masSi, Sen gaZlev; yvela Cemi 

moqalaqis winaSe mogeci Sen; daasaflave 

Seni mkvdari. 

12 da Tayvani sca abraamma im 

qveynis eris winaSe 

13 da uTxra efrons im qveynis 

eris yuradsaRebad: radgan Cemken 

xar, ismine Cemi: vercxli miwisa 

aiRe Cemgan da davasaflaveb Cems 

mkvdars iq. 

14 xolo miugo efronma abraams 

da uTxra: 

15 ara, batono, radgan gamigonia: 

miwa oTxasi didraqma vercxlisaa; 

Cemsa da Sen Soris ra aris es? Sen 

Seni mkvdari daasaflave. 

16 da ismina abraamma efronisa da 

misca abraamma efrons vercxli, 

rac Tqva qetis ZeTa yuradsaRebad, 

oTxasi didraqma vercxli, miRebuli 

vaWrebSi.* 

17 da gaxda efronis miwa, romelic 

iyo ormag gamoqvabulSi, da romelic 

aris mambres pirdapir _ miwa 

da gamoqvabuli, romelic iyo masSi, 

da yoveli xe, romelic iyo am 

miwaze da romelic aris misi 

sazRvrebis garSemo _ 

18 abraamis sakuTreba qetis ZeTa da 

qalaqSi yvela Semsvlelis winaSe. 

19 amis Semdeg daasaflava abraamma 

sarra, Tavisi coli, im miwis or- 

Seqmna 23, 24 

mag gamoqvabulSi, romelic aris 

mambres win _ es aris qebroni _ 

qanaanis qveyanaSi. 

20 da daumtkicda is miwa da gamoqvabuli, 

romelic iyo masSi, abraams 

sakuTrebad saflavisaTvis qetis 

ZeTagan. 

Tavi 24 

a abraami iyo moxucebuli da 

xangadasuli da ufalma akur- 

Txa abraami yovelmxriv. 

2 da uTxra abraamma Tavis msaxurs, 

Tavis saxlTuxucess, romelic 

ganagebda yovelives, rac iyo 

misi: dade Seni xeli Cemi sazardulis 

qveS, 

3 da gaficeb Sen ufals, RmerTs 

cisas da RmerTs qveynisas, rom 

ar mouyvan cols Cems Zes, isaaks, 

asulTagan qanaanelTa, romelTa 

Sorisac me vsaxlob; 

4 aramed Cems qveyanaSi, sadac davibade, 

da Cems tomSi wadi da mouyvane 

coli Cems Zes, isaaks, iqidan. 

5 da uTxra mas msaxurma: rom ar 

moindomos dedakacma wamosvla CemTan 

erTad am qveyanaSi, davabruno Seni 

Ze qveyanaSi, saidanac gamoxvedi? 

6 da uTxra mas abraamma: gafrTxildi 

Sen, ar daabruno Cemi Ze iq. 

7 ufali, RmerTi cisa da RmerTi 

qveynisa, romelmac wamomiyvana mamaCemis 

saxlidan da qveynidan, sadac 

davibade, romelic melapara- 

* vercxli miRebuli vaWrebSi _ abraamis dros fuli ar iWreboda; vaWrobisas 

miRebuli iyo garkveuli wonis vercxlis an oqros nakeToba. 

45

ka me da Semomfica me da miTxra: 

Sen mogcem am qveyanas da Sens Tesls; 

_ igi gagzavnis Tavis angelozs 

Sen win, da mouyvane coli Cems 

Zes, isaaks, iqidan. 

8 xolo Tu ar moindomebs dedakaci 

wamosvlas SenTan erTad am qveyana- 

Si, Tavisufali iqnebi am ficisgan; 

mxolod Cems Zes nu daabruneb iq. 

9 da dado msaxurma Tavisi xeli 

abraamis, Tavisi batonis, sazardulis 

qveS da Sehfica mas am sityvaze. 

10 da Tan waiyvana msaxurma aTi 

aqlemi Tavisi batonis aqlemebidan 

da waiRo Tavisi batonis mTeli 

simdidridan da adga da wavida SuamdinareTSi, 

naqoris qalaqSi. 

11 da daawvina aqlemebi qalaqis 

gareT, wylis WasTan SeRamebisas, 

roca gamodian merwyulebi 

12 da Tqva: ufalo RmerTo Cemi 

batonis, abraamisao, warmarTe gza 

Cem winaSe dRes da uyavi wyaloba 

Cems batons, abraams. 

13 aha, me vdgavar wylis wyarosTan, 

xolo qalaqis mkvidrTa asulebi 

gamodian wylis amosaRebad, 

14 da iqneba qalwuli, romelsac 

me vetyvi: daxare Seni WurWeli, 

rom davlio; da metyvis me: dalie 

da Sens aqlemebsac davalevineb, 

vidre ar darwyuldebian; es gaumzade 

Sens monas, isaaks, da amiT 

gavigeb, rom uyavi wyaloba Cems 

batons, abraams. 

15 da iyo, vidre igi daamTavrebda 

laparaks gonebaSi, aha, rebeka 

gamodioda _ abraamis Zmis, naqoris, 

colis, melqas, Zis, baTuelis, 

46 

Seqmna 24 

Sobili _ da edga WurWeli mxrebze. 

16 xolo qalwuli iyo Zlier mSvenieri 

Sesaxedad; qalwuli iyo, mamakacs 

ar Seecno igi. da Cavida 

wyaroze, aavso WurWeli da amovida. 

17 da gaiqca msaxuri mis Sesagebeblad 

da uTxra: damalevine me cota 

wyali Seni WurWlidan. 

18 xolo man uTxra: dalie, batono. 

da iCqara da Camoidga Wur- 

Weli Tavis mklavze da daalevina 

mas, vidre ar moikla wyurvili. 

19 da uTxra: Sens aqlemebsac davarwyuleb, 

vidre yvela ar dalevs. 

20 da iCqara da dacala WurWeli 

sarwyulebelSi da gaiqca isev Wisken 

wylis amosaRebad da daarwyula 

yvela aqlemi. 

21 xolo kaci akvirdeboda mas da 

gaCumda, raTa gamoecno, warmarTa 

ufalma misi gza Tu ara. 

22 da iyo, roca darwyulda yvela 

aqlemi, aiRo kacma oqros sayureebi 

TiTo draqmis wonisa da 

ori samajuri misi xelebisTvis, 

aTi oqro iyo maTi wona; 

23 da hkiTxa mas da uTxra: visi 

asuli xar? miTxari me, Tu aris 

mamaSenTan adgili CvenTvis dasasveneblad? 

24 da uTxra mas: baTuelis asuli 

var me, melqas Zisa, romelic uSva 

naqors. 

25 da uTxra mas: bzec da sakvebic 

bevria CvenTan da adgilic _ dasasveneblad. 

26 da moewona kacs da Tayvani sca 

ufals

27 da Tqva: kurTxeulia ufali 

RmerTi Cemi batonis, abraamisa, 

romelmac ar moaklo Tavisi simarTle 

da WeSmariteba Cems batons; 

me warmimarTa gza ufalma 

Cemi batonis Zmis saxlisken. 

28 da gaiqca ymawvili qali da 

Seatyobina Tavisi dedis saxls es 

sityvebi. 

29 xolo rebekas Zma hyavda, romlis 

saxeli iyo labani; da gaiqca 

labani im kacTan gareT, wyaroze. 

30 da iyo, roca dainaxa sayureebi 

da samajurebi Tavisi dis xelebze, 

da roca gaigona sityvebi rebekasi, 

Tavisi disa, romelmac Tqva: 

ase melaparaka me is kaci. _ wavida 

im kacTan, romelic idga aqlemebTan 

wyaroze, 

31 da uTxra mas: modi, Semodi; 

kurTxeulia ufali; risTvis dgaxar 

gareT? me gamzadebuli maqvs 

saxli da adgili aqlemebisTvis. 

32 da Sevida kaci saxlSi da gadmotvirTa 

aqlemebi. da misca bze 

da sakvebi aqlemebs da wyali misi 

fexebisa da masTan myofi kacebis 

fexebis dasabanad. 

33 da daudo maT purebi saWmelad. 

da Tqva: ar SevWam, vidre ar vityvi 

me Cems saTqmels. da uTxres: 

Tqvi. 

34 da Tqva: abraamis msaxuri var me. 

35 ufalma akurTxa Cemi batoni 

friad, da amaRlda; da misca mas 

cxvrebi da xboebi, vercxli da 

oqro, monebi da mxevlebi, aqlemebi 

da saxedrebi. 

36 da uSva sarram, Cemi batonis 

colma, erTi Ze Cems batons mas 

Seqmna 24 

Semdeg, rac moxucda igi, da misca 

mas yovelive, rac iyo misi. 

37 da damafica me Cemma batonma 

da miTxra: ar mouyvano coli Cems 

Zes asulTagan qanaanelTa, romelTa 

Sorisac me vsaxlob, maT qveyana- 

Si, 

38 aramed mamaCemis saxlSi da Cems 

tomSi wadi da mouyvane coli Cems 

Zes iqidan. 

39 da vuTxari Cems batons: rom 

ar wamovides dedakaci CemTan er- 

Tad? 

40 da miTxra me: ufali, romlis 

winaSe saTno viyavi, igi gamogzavnis 

Tavis angelozs SenTan erTad 

da warmarTavs Sens gzas; da mouyvane 

coli Cems Zes Cemi tomidan 

da mamaCemis saxlidan. 

41 maSin Tavisufali iqnebi Cemi 

wyevlisgan; xolo roca waxval 

Cems tomSi da ar mogcemen Sen, 

iqnebi Tavisufali Cemi ficisgan. 

42 da movedi dRes wyaroze da 

vTqvi: ufalo RmerTo Cemi batonis, 

abraamisa, Tu Sen warmarTav 

Cems gzas, romelsac axla me vadgavar, 

43 aha, me vdgavar wylis wyarosTan, 

da qalaqis kacTa asulebi gamovlen 

wylis amosaRebad da iqneba 

qalwuli, romelsac me vetyvi: damalevine 

me cota wyali Seni Wur- 

Wlidan; 

44 da metyvis me: Senc dalie da 

Sens aqlemebsac davarwyuleb, _ es 

iqneba dedakaci, romelic gaumzada 

ufalma Tavis msaxurs, isaaks, 

da amiT gavigeb, rom uyavi wyaloba 

Cems batons, abraams. 

47

45 da iyo, vidre davamTavrebdi me 

laparaks Cems gonebaSi, ukve gamovida 

rebeka, romelsac edga Wur- 

Weli mxrebze, da Cavida wyaroze 

da amoiRo wyali. da vuTxari mas: 

damalevine me. 

46 da iCqara da Camodga Tavisi 

WurWeli da Tqva: dalie Sen da 

Sens aqlemebsac davalevineb. da 

davlie da Cems aqlemebsac daalevina. 

47 da vkiTxe mas da vuTxari: visi 

asuli xar? xolo man Tqva: baTuelis 

asuli var, naqoris Zisa, 

romelic uSva mas melqam. da gavukeTe 

mas sayureebi da samajurebi 

xelebze; 

48 da keTilad miviCnie da Tayvani 

veci ufals da vakurTxe ufali 

RmerTi Cemi batonis, abraamisa, 

romelmac warmmarTa me WeSmaritebis 

gzaze, rom mivuyvano Cemi 

batonis Zmis asuli mis Zes. 

49 amitom, Tu moiRebT Tqven wyalobas 

da samarTals Cemi batonis 

mimarT, mauwyeT me, xolo Tu ara, 

mauwyeT me, raTa gavbrunde marjvniv 

an marcxniv. 

50 miuges labanma da baTuelma da 

uTxres: uflisgan gamovida es 

brZaneba; amitom ar SegviZlia 

giTxraT Sen avi kargis wil. 

51 aha, rebeka Sen winaSea; waiyvane 

da iCqare da iyos coli Seni batonis 

Zisa, rogorc Tqva ufalma. 

52 da iyo, roca gaigona abraamis 

msaxurma maTi sityvebi, Tayvani sca 

miwamde ufals. 

53 da gamoitana msaxurma WurWeli 

vercxlisa da oqrosi da samosi 

48 

Seqmna 24 

da misca rebekas da ZRveni misca 

mis Zmas da mis dedas. 

54 da Wames da sves man da masTan 

myofma kacebma da daiZines. da adga 

ganTiadisas da Tqva: gamiSviT me, 

rom wavide Cems batonTan. 

55 da uTxres misma Zmebma da dedam: 

darCes qalwuli CvenTan aTiode 

dRe da amis Semdeg wamovides. 

56 xolo man uTxra maT: nu mayovnebT 

me, radgan ufalma warmarTa 

Cemi gza; gamiSviT me, rom 

wavide Cems batonTan. 

57 xolo maT uTxres: movuxmoT 

ymawvil qals da vkiTxoT mas. 

58 da mouxmes rebekas da uTxres 

mas: waxval am kacTan erTad? xolo 

man Tqva: waval. 

59 da gauSves rebeka, Tavisi da, 

misi mziTviT da abraamis msaxuri 

da masTan myofni. 

60 da akurTxes rebeka, Tavisi da, da 

uTxres mas: Cveni da xar; gaxdi aTiaTasjer 

aTasi da daimkvidros Senma 

Teslma mowinaaRmdegeTa qalaqebi. 

61 da adga rebeka, da misi Simunvarebi 

da Sesxdnen aqlemebze da wavidnen 

im kacTan erTad; da waiyvana 

msaxurma rebeka da wavida. 

62 xolo isaaki dadioda udabnoSi 

xilvis WasTan, radgan igi mkvidrobda 

qveynis samxreTiT. 

63 da gavida isaaki Tavis Sesaqcevad 

velze saRamoxans da aaxila Tvalebi 

da dainaxa momavali aqlemebi. 

64 da aaxila rebekam Tvalebi da 

dainaxa isaaki da gadmovida aqlemidan 

65 da uTxra msaxurs: vin aris is 

kaci, romelic modis velze Cvens

Sesagebeblad? da uTxra msaxurma: 

eg aris Cemi batoni. xolo man 

aiRo mosasxami da Semoixvia. 

66 da uambo msaxurma isaaks yvelaferi, 

rac gaakeTa. 

67 da Sevida isaaki Tavisi dedis 

saxlSi da miiyvana rebeka, da gaxda 

misi coli, da Seiyvara igi; 

da nugeSi eca isaaks sarras, Tavisi 

dedis, gamo. 

Tavi 25 

a SeirTo abraamma da moiyvana 

coli, romlis saxeli iyo qetura. 

2 da uSva mas zembrani da ieqsani 

da madani da madiami da iesboki 

da sove. 

3 da ieqsanma Sva sabani da Temani 

da dedani, xolo dedanis Zeebi 

iyvnen: ragueli da nabdeeli da 

asuriimi da latusiimi da loomiimi. 

4 xolo madiamis Zeebi: gefari da 

aferi da enoqi da abira da elraga. 

eseni yvelani iyvnen qeturas Zeebi. 

5 da misca abraamma mTeli Tavisi 

qoneba isaaks, Tavis Zes, 

6 da Tavisi xarWebis Zeebs misca 

abraamma misacemi da gaiyvana isini 

isaakisgan, Tavisi Zisgan, jer kidev 

Tavis sicocxleSi aRmosavleTiT, 

aRmosavleTis qveyanaSi.* 

7 da es aris wlebi abraamis sicocxlis 

dReebisa, rac icocxla: as 

samocdaTxuTmeti weli. 

Seqmna 24, 25 

* aRmosavleTis qveyana _ aq igulisxmeba arabeTi. 

8 da dailia da mokvda abraami 

keTil sibereSi, moxucebuli da 

dResruli da SeuerTda Tavis ers. 

9 da daasaflaves igi isaakma da 

ismaelma, misma Zeebma, ormag gamoqvabulSi, 

efronis, saar qetelis 

Zis, miwaze, romelic aris mambres 

pirdapir, 

10 miwaze da gamoqvabulSi, romelic 

SeiZina abraamma qetis ZeTagan, iq 

daasaflaves abraami da sarra, misi 

coli. 

11 da iyo, abraamis sikvdilis Semdeg 

akurTxa RmerTma isaaki, misi Ze; 

da damkvidrda isaaki xilvis WasTan. 

12 xolo eseni arian STamomavlebi 

ismaelis, abraamis Zisa, romelic 

uSva agarma, sarras mxevalma, abraams; 

13 da es aris ismaelis ZeTa saxelebi, 

mis modgmaTa saxelebis 

mixedviT: ismaelis pirmSo nabeoTi 

da kedari da nabdeeli da masami 

14 da masma da iduma da mase 

15 da qodadi da Temani da ieturi 

da nafesi da kedma. 

16 eseni arian ismaelis Zeebi; da 

es aris maTi saxelebi maT karvebSi 

da maT ezoebSi: Tormeti mTavari 

maTi xalxis mixedviT. 

17 da es aris ismaelis sicocxlis 

wlebi: as ocdaCvidmeti weli; da 

dailia da mokvda da SeuerTda Tavis 

modgmas. 

18 da damkvidrda evilatidan suramde, 

romelic aris egviptis pirdapir, 

asurelTa misasvlelamde; Tavisi 

yvela Zmis pirdapir damkvidrda. 

49

19 da eseni arian STamomavlebi 

isaakis, abraamis Zisa: abramma Sva 

isaaki. 

20 da iyo isaaki ormoci wlisa, 

roca moiyvana rebeka, asuli baTuel 

asurelisa, SuamdinareTidan, da 

laban asurelisa, TavisTvis colad. 

21 da evedreboda isaaki ufals 

rebekas, Tavisi colis, gamo, radgan 

berwi iyo; da Seismina misi RmerTma 

da mucladiRo rebekam, misma colma. 

22 da krTebodnen bavSvebi masSi 

da Tqva: Tu ase unda viyo, ratom 

xdeba es CemTvis? _ da wavida 

sakiTxavad ufalTan, 

23 da uTxra ufalma mas: 

ori xalxia Sens mucelSi 

da ori eri Seni muclidan gaiyofa; 

da eri ers aRemateba 

da ufrosi daemoneba umcross. 

24 da Seusrulda mas dReebi Sobisa 

da iyvnen tyupebi mis mucelSi. 

25 da gamovida Ze, pirmSo, wiTuri 

mTlianad, rogorc tyavi bewviani; 

da daarqva misi saxeli esavi.* 

26 da amis Semdeg gamovida misi 

Zma da misi xeli moWidebuli iyo 

esavis quslze; da uwoda misi saxeli 

iakobi.** xolo isaaki iyo samoci 

wlisa, roca Sva isini rebekam. 

27 da gaizardnen Wabukebi da iyo 

esavi velis kaci, mcodne nadirobisa, 

veluri, xolo iakobi _ kaci 

ubralo, mkvidri saxlisa. 

50 

Seqmna 25, 26 

28 da Seiyvara isaakma esavi, radgan 

misi nanadirevi iyo misTvis saWmelad, 

xolo rebekas uyvarda iakobi. 

29 da moxarSa iakobma naxarSi; da 

movida esavi velidan daRlili, 

30 da uTxra esavma iakobs: gamasinje 

me es wiTeli naxarSi, radgan daRlili 

var. amis gamo ewoda Tavisi 

saxeli edomi.*** 

31 da uTxra iakobma esavs: momeci 

me dRes Seni pirmSooba. 

32 da uTxra esavma: aha, me vuaxlovdebi 

aRsasruls da raRad minda 

me es pirmSooba? 

33 da uTxra mas iakobma: Semomfice 

me dRes. da Sehfica mas; da misca 

esavma pirmSooba iakobs. 

34 xolo iakobma misca esavs puri 

da ospis naxarSi, da Wama da sva 

da adga da wavida; da arad Caagdo 

esavma pirmSooba. 

Tavi 26 

a iyo SimSiloba qveyanaze, garda 

im pirveli SimSilobisa, 

romelic iyo abraamis dros; da 

wavida isaaki abimeleqTan, filistimelTa 

mefesTan, gerarSi. 

2 da eCvena mas ufali da uTxra: 

nu Caxval egvipteSi, aramed damkvidrdi 

qveyanaSi, romelzec Sen 

getyvi. 

3 da mwirobde am qveyanaSi da viqnebi 

SenTan da gakurTxeb Sen, radgan 

* esavi (ebr.) _ bewviani, balniani. 

** iakobi (ebr.) _ mzakvroba, motyueba; quslze moWideba. 

*** edomi (ebr.) _ wiTeli.

Sen da Sens Tesls mogcemT mTel 

am qveyanas da davdeb Cems fics, 

romelic Sevfice abraams, Sens mamas. 

4 da gavamravleb Sens Tesls, rogorc 

cis varskvlavebs, da mivcem 

Sens Tesls mTel am qveyanas da 

ikurTxeba Seni TesliT qveynis yvela 

xalxi 

5 imis sanacvlod, rom Seismina 

abraamma, Senma mamam, Cemi xmisa, 

da daicva Cemi mcnebebi da Cemi 

brZanebebi da Cemi samarTali da 

Cemi sjuli. 

6 da damkvidrda isaaki gerarSi. 

7 da hkiTxes im adgilis kacebma misi 

colis, rebekas, Sesaxeb da Tqva: 

Cemi da aris; _ radgan SeeSinda eTqva: 

Cemi colia. _ rom ar moeklaT 

igi im adgilis kacebs rebekas gamo, 

radgan mSvenieri iyo Sesaxedad. 

8 da iyo didxans iq; da gadaixeda 

abimeleqma, gerarelTa mefem, sarkmlidan 

da dainaxa, rom isaaki 

laRobda rebekasTan, Tavis colTan. 

9 da mouxmo abimeleqma isaaks da 

uTxra mas: Turme Seni colia; 

ratom Tqvi: Cemi da aris? da 

uTxra mas isaakma: radgan vTqvi: 

ar movkvde mis gamo. 

10 da uTxra mas abimeleqma: es ra 

gagvikeTe Cven? cotac da dawveboda 

vinme Cemi modgmidan Sens colTan 

da Cagvagdebdi Cven umecrebaSi. 

11 da ubrZana abimeleqma mTel 

Tavis ers da uTxra: yvela, vinc 

Seexeba am kacs an mis cols, sikvdilis 

Rirsi iqneba. 

* usamarTloba _ ebr. eseki. 

** mtroba _ ebr. sitna. 

Seqmna 26 

12 da daTesa isaakma im miwaze da 

moiwia im weliwads aswilad qeri; 

da akurTxa igi ufalma. 

13 da amaRlda kaci da warmatebuli 

da ufro didi xdeboda, vidre ar 

gaxda Zlier didi; 

14 da hyavda mas cxvris fara da 

saqonlis naxiri da hqonda bevri 

saxnav-saTesi. da SeSurdaT misi filistimelebs 

15 da yvela Wa, romlebic amoTxares 

misi mamis msaxurebma misi mamis 

dros, Caxerges isini filistimelebma 

da amoavses isini miwiT. 

16 da uTxra abimeleqma isaaks: wadi 

Cvengan, radgan Cvenze ufro 

metad Zlieri gaxdi. 

17 da wavida iqidan isaaki da Seisvena 

geraris xeobaSi da damkvidrda iq. 

18 da kvlav amoTxara isaakma wylis 

Webi, romlebic amoTxares abraamis, 

misi mamis, msaxurebma da Caxerges 

isini filistimelebma abraamis, misi 

mamis, sikvdilis Semdeg da daarqva 

maT saxelebi im saxelebis mixedviT, 

romlebic daarqva abraamma, misma mamam. 

19 da amoTxares isaakis msaxurebma 

geraris xeobaSi da ipoves iq cocxali 

wylis Wa. 

20 da edavebodnen gerarelTa 

mwyemsebi isaakis mwyemsebs da amtkicebdnen, 

rom maTia wyali; da 

uwoda Was saxeli usamarTloba,* 

radgan usamarTlod moeqcnen mas. 

21 da daiZra iqidan da amoTxara 

sxva Wa da ganikiTxavdnen mis gamoc; 

da daarqva mas saxeli mtroba.** 

51

22 da daiZra iqidan da amoTxara 

sxva Wa da aRar edavebodnen mis 

gamo; da daarqva mas saxeli sifar- 

Tove* da Tqva: radgan axla gangvavrco 

ufalma Cven da agvaRor- 

Zina Cven qveyanaze. 

23 da avida iqidan ficis WasTan. 

24 da eCvena mas ufali im Rames 

da uTxra: me var RmerTi abraamis, 

Seni mamisa; nu geSinia, radgan SenTan 

var da gakurTxe Sen da gavamravleb 

Sens Tesls abraamis, Seni mamis, 

gamo. 

25 da aago iq samsxverplo da 

mouxmo uflis saxels da aRmarTa 

iq Tavisi karavi; da amoTxares iq 

isaakis msaxurebma Wa _ geraris 

xeobaSi. 

26 da abimeleqi mivida masTan 

geraridan, da oqozaTi, misi mZaxali, 

da fiqoli, misi Zalebis mxedarTmTavari. 

27 da uTxra maT isaakma: risTvis 

moxvediT CemTan? Tqven momiZuleT 

me da gamomaZeveT me Tqvengan. 

28 da uTxres: vixileT da vnaxeT, 

rom iyo ufali SenTan, da vTqviT: 

iyos fici Cvensa da Sen Soris da 

davdebT SenTan aRTqmas, 

29 rom ar gagvikeTeb Cven borotebas, 

rogorc Cven Sen ar mogiZuleT 

da rogorc gagikeTeT Sen sikeTe 

da gagiSviT Sen mSvidobiT; da axla 

Sen kurTxeuli xar uflisagan. 

30 da gaumarTa maT lxini da 

Wames da sves; 

* sifarTove _ ebr. rexovoT. 

52 

Seqmna 26, 27 

31 da adgnen ganTiadisas da Sehfica 

kacma Tavis moyvass da gauSva isini 

isaakma da daSordnen mas mSvidobiT. 

32 da iyo, im dRes mividnen isaakis 

msaxurebi da auwyes mas Wis Sesaxeb, 

romelic amoTxares, da uTxres: 

ver vipoveT wyali. 

33 da uwoda mas fici; amis gamo 

ewoda qalaqs saxeli ficis Wa dRevandel 

dRemde. 

34 da iyo esavi ormoci wlisa da 

moiyvana colad iudini, asuli beer 

qetelisa, da basemaTi, asuli elon 

evelisa. 

35 da iyvnen moqiSpeni isaakisa da 

rebekasi. 

Tavi 27 

a iyo, roca moxucda isaaki, 

moaklda mas TvalisCini da 

mouxmo esavs, Tavis ufros Zes, da 

uTxra mas: Zeo Cemo; da Tqva: aha, 

me. 

2 da uTxra: aha, davberdi da ar 

vici dRe Cemi aRsasrulisa; 

3 amitom axla aiRe Seni saWurveli, 

kaparWi da mSvildi da gadi velad 

da moinadire CemTvis nadiri 

4 da gamikeTe me SeWamandi, rogorc 

miyvars me, da momitane me, rom 

vWamo, raTa gakurTxos Sen Cemma 

sulma, vidre movkvdebi me. 

5 xolo rebekam gaigona, rom 

elaparakeboda isaaki esavs, Tavis 

Zes; da wavida esavi velad, rom

moenadirebina nadiri Tavisi mamis- 

Tvis; 

6 da rebekam uTxra iakobs, Tavis 

umcros Zes: aha, me gavigone, mamaSeni 

rom elaparakeboda esavs, Sens Zmas, 

da eubneboda: 

7 momitane me nanadirevi da gamikeTe 

me SeWamandi, raTa vWamo da gakur- 

Txo Sen uflis winaSe Cemi sikvdilis 

win. 

8 amitom axla, Svilo, ismine Cemi, 

rogorc me Sen gibrZaneb, 

9 da wadi cxvarSi da momiyvane me 

iqidan ori Tikani, Cvili da kargi, 

da gavukeTeb maTgan SeWamands mama- 

Sens, rogorc uyvars, 

10 da Seutane mamaSens da SeWams, 

raTa gakurTxos Sen mamaSenma Tavisi 

sikvdilis win. 

11 da uTxra iakobma rebekas, Tavis 

dedas: esavi, Cemi Zma, balniani 

kacia, xolo me _ kaci ubalno. 

12 vaiTu Semexos me mamaCemi da 

viqnebi mis winaSe, rogorc saZulveli 

da moviwev Cems Tavze wyevlas 

da ara kurTxevas. 

13 da uTxra mas dedam: Cemze iyos 

Seni wyevla, Svilo; mxolod Seismine 

Cemi xmisa da wadi da momitane me. 

14 da wavida da moiyvana da miutana 

dedas da gaakeTa misma dedam 

SeWamandi, rogorc uyvarda mis mamas. 

15 da aiRo rebekam esavis, Tavisi 

ufrosi Zis, kargi samosi, romelic 

iyo masTan saxlSi, da Caacva iakobs, 

Tavis umcros Zes, 

16 da Tiknebis tyavebi moaxvia mis 

mklavebs da mis SiSvel kisers; 

Seqmna 27 

17 da misca SeWamandi da purebi, 

romlebic gaamzada, xelSi iakobs, 

Tavis Zes. 

18 da Seutana Tavis mamas da uTxra: 

mama. xolo man Tqva: aha me. vin 

xar Sen, Svilo? 

19 da uTxra iakobma Tavis mamas: 

me var esavi, Seni pirmSo; gavakeTe, 

rogorc miTxari me; wamodeqi da 

dajeqi da Wame Cemi nanadirevi, 

raTa makurTxos me Senma sulma. 

20 da uTxra isaakma Tavis Zes: ra 

aris es, ra swrafad ipove, o, 

Svilo? xolo man uTxra: es momca 

ufalma, Senma RmerTma, me. 

21 da uTxra isaakma iakobs: momiaxlovdi 

me da Segexebi Sen, Svilo, 

Sen xar Cemi Ze, esavi, Tu ara. 

22 da miuaxlovda iakobi isaaks, 

Tavis mamas, da Seexo mas da Tqva: 

xma _ iakobis xmaa, xolo xelebi 

_ esavis xelebia. 

23 da ver icno igi, radgan iyo misi 

xelebi, rogorc xelebi esavisa, misi 

Zmisa, balniani; da akurTxa igi. 

24 da uTxra: Sen xar Cemi Ze, 

esavi? xolo man Tqva: me var. 

25 da uTxra: momitane me da SevWam 

Seni nanadirevidan, Svilo, raTa 

gakurTxos Sen Cemma sulma. da 

miutana mas da SeWama; da Seutana 

mas Rvino da dalia. 

26 da uTxra mas isaakma, misma 

mamam: momiaxlovdi me da meambore 

me, Svilo. 

27 da miuaxlovda da eambora mas 

da iynosa suni misi samosisa da 

akurTxa igi da Tqva: 

aha, suni Cemi Zisa, 

53

ogorc surneli savse mindvrisa, 

romelic akurTxa ufalma. 

28 da mogces Sen RmerTma cvari 

cisa 

da poxiereba miwisa 

da simravle xorblisa da Rvinisa. 

29 da dagemonon Sen xalxebi 

da Tayvans gcemdnen Sen mTavrebi; 

da gaxdi batoni Seni Zmisa 

da Tayvans gcemdnen Sen Zeebi Seni 

mamisa. 

mawyevari Seni wyeuli iyos 

da makurTxebeli Seni kurTxeuli 

iyos. 

30 da iyo, roca daamTavra isaakma 

kurTxeva iakobisa, Tavisi Zisa, da 

iyo, rogorc ki gamovida iakobi 

isaakisgan, Tavisi mamisgan, esavi, 

misi Zma, movida nadirobidan. 

54 

Seqmna 27 

31 da gaakeTa manac SeWamandi da 

miutana Tavis mamas da uTxra mamas: 

adges mamaCemi da Wamos Tavisi Zis 

nanadirevi, raTa makurTxos me Senma 

sulma. 

32 da uTxra mas isaakma, misma 

mamam: vin xar Sen? xolo man 

Tqva: me var Seni Ze, pirmSo, esavi. 

33 da gancvifrda isaaki Zlier 

didi gancvifrebiT da Tqva: vin 

iyo, rom moinadira CemTvis nadiri 

da Semomitana me? da SevWame yvelaferi 

Sens mosvlamde da vakurTxe 

igi da kurTxeuli iqneba. 

34 da iyo, roca gaigona esavma 

isaakis, Tavisi mamis, sityvebi, 

Seyvira Zlier didi da mware xmiT 

da Tqva: makurTxe mec, mama.

35 da uTxra mas: movida Seni Zma 

mzakvrobiT da miiRo Seni kurTxeva. 

36 da Tqva: samarTlianad ewoda 

Tavisi saxeli iakobi, radgan damwixla 

me es ukve meored _ Cemi pirmSoobac 

miiRo da axla miiRo Cemi 

kurTxevac. da uTxra esavma Tavis 

mamas: ar dagrCa CemTvis kurTxeva, 

mama? 

37 da miugo isaakma da uTxra 

esavs: Tu Sens batonad vaqcie igi 

da yvela misi Zma vaqcie mis monad, 

xorbliT da RviniT ganvamtkice 

igi, Sen raRa giyo, Svilo? 

38 da uTxra esavma Tavis mamas: 

erTi kurTxevac aRar gaqvs, mama? 

makurTxe mec, mama. da roca Sewuxda 

isaaki, Seyvira xmiT esavma da atirda. 

39 da miugo isaakma, misma mamam, 

da uTxra mas: 

aha, miwis poxierebisgan iqneba Seni 

samkvidrebeli 

da cis cvarisagan _ zemodan; 

40 da Seni maxviliT icxovreb 

da Sens Zmas daemonebi; 

da iqneba, odesme gaTavisufldebi 

da moixsni mis uRels Seni qedidan. 

41 da emtereboda esavi iakobs kur- 

Txevis gamo, romliTac akurTxa 

igi misma mamam. da Tqva esavma Tavis 

gonebaSi: moaxlovdes mamaCemis 

glovis dReebi, rom movkla iakobi, 

Cemi Zma. 

42 da auwyes rebekas esavis, misi 

ufrosi Zis, sityvebi da gagzavna 

da mouxmo iakobs, Tavis umcros 

Zes, da uTxra mas: aha, esavi, Seni 

Zma, gemuqreba Sen, rom mogklas; 

43 amitom axla, Svilo, ismine Cemi 

xmisa da adeqi da gaiqeci Su- 

Seqmna 27, 28 

amdinareTSi labanTan, Cems ZmasTan, 

xaranSi; 

44 da dasaxldi masTan ramdenime 

xans, vidre gauvlis guliswyroma 

da risxva Sens Zmas Senze, 

45 da daiviwyebs, rac gaukeTe mas, 

da gamovgzavni da gamogixmob Sen 

iqidan, raTa ar davrCe uSvilo 

orive Tqvenganisgan erT dRes. 

46 da uTxra rebekam isaaks: mobezrebuli 

maqvs sicocxle qetis ZeTa 

asulebis gamo; Tu moiyvans iakobi 

cols am qveynis asulTagan, ra 

iqneba CemTvis sicocxle? 

Tavi 28 

a mouxmo isaakma iakobs da 

akurTxa igi da ubrZana mas 

da uTxra: ar moiyvano coli qanaanis 

asulTagan; 

2 adeqi da gaiqeci SuamdinareTSi 

baTuelis, dedaSenis mamis, saxlSi 

da moiyvane iqidan SenTvis coli 

labanis, dedaSenis Zmis, asulTagan. 

3 xolo Cemi RmerTi gakurTxebs 

Sen da agaRorZinebs Sen da gagamravlebs 

Sen da iqnebi xalxTa krebuli; 

4 da mogeces Sen abraamis, mamaCemis, 

kurTxeva, Sen da Sens Tesls Sen 

Semdeg, raTa daimkvidroT Seni 

mwirobis qveyana, romelic misca 

RmerTma abraams. 

5 da gagzavna isaakma iakobi, da 

wavida SuamdinareTSi labanTan, ba- 

Tuel asurelis ZesTan, iakobis da 

esavis dedis, rebekas, ZmasTan. 

6 da dainaxa esavma, rom akurTxa 

isaakma iakobi, rom wasuliyo asure- 

Tis SuamdinareTSi, raTa moeyvana 

55

TavisTvis iqidan coli; da roca 

akurTxa igi, ubrZana mas da uTxra: 

ar moiyvano coli qanaanis asul- 

Tagan, 

7 da gaugona iakobma Tavis mamas 

da dedas da wavida asureTis SuamdinareTSi; 

8 da dainaxa esavma, rom ukeTurebi 

arian qanaanis asulebi isaakis, misi 

mamis, winaSe, 

9 da wavida esavi ismaelTan da 

moiyvana maeleTi, ismaelis, abraamis 

56 

Seqmna 28 

* zRvisken _ igulisxmeba dasavleTi. 

Zis, asuli, nabeoTis da, Tavis colebTan 

colad. 

10 da gamovida iakobi ficis Widan 

da wavida xaranSi. 

11 da miaRwia adgils da daiZina 

iq, radgan Cadioda mze; da aiRo 

qva im adgilis qvebidan da daido 

sasTumlad TavisTvis da daiZina 

im adgilze. 

12 da daesizmra: da aha, kibe damyarebuli 

iyo miwaze, romlis Tavic 

swvdeboda cas, da RvTis angelozebi 

adiodnen da Cadiodnen 

masze. 

13 xolo ufali damyarebuli 

iyo masze da Tqva: 

me var ufali RmerTi 

abraamisa, Seni mamisa, da 

RmerTi isaakisa; nu geSinia; 

miwas, romelzec Sen 

gZinavs, Sen mogcem mas 

da Sens Tesls. 

14 da iqneba Seni Tesli, 

rogorc miwis qviSa, da 

ganivrcoba zRvisken* da 

samxreTiT da CrdiloeTiT 

da aRmosavleTiT 

da ikurTxeba qveynis yvela 

tomi SeniT da Seni 

TesliT. 

15 da aha, me SenTan 

var da Sens mcvelad yvela 

gzaze, romelzec ivli, 

da dagabruneb Sen 

am qveyanaSi, radgan ar 

dagtoveb Sen, vidre ar 

gavakeTeb me yvelafers, 

rasac geubnebodi Sen.

16 da gamoiRviZa iakobma Zilisgan 

da Tqva: aris ufali am adgilas, 

xolo me ar vicodi. 

17 da SeeSinda da Tqva: rogori 

saSiSia es adgili; araferia es, 

Tu ara saxli RvTisa, da es aris 

bWe zecisa. 

18 da adga iakobi ganTiadisas da 

aiRo qva, romelic edo iq sasTumlad 

mas, da aRmarTa igi svetad 

da daasxa zeTi mis kides. 

19 da uwoda iakobma im adgils 

saxeli saxli RvTisa;* da ulamluzi 

iyo qalaqis saxeli pirvelad. 

20 da aRuTqva iakobma aRTqma da 

Tqva: Tu ufali RmerTi iqneba 

CemTan da damicavs me am gzaze, 

romelzec me mivdivar, da momcems 

me purs saWmelad da samoss Sesamosad 

21 da damabrunebs me cocxals mamaCemis 

saxlSi, iqneba ufali Cem- 

Tvis RmerTi 

22 da es qva, romelic aRvmarTe 

svetad, iqneba CemTvis RvTis saxli; 

yvelafridan, rasac me momcem, 

meaTeds mogcem Sen. 

Tavi 29 

a wamodga iakobi fexze da wavida 

aRmosavleTis qveyanaSi 

labanTan, baTuel asurelis Zes- 

Tan, iakobis da esavis dedis, rebekas, 

ZmasTan. 

2 da dainaxa: da aha, Wa aris velze 

da iyo iq cxvris sami fara, ro- 

* saxli RvTisa _ ebr. beTeli. 

Seqmna 28, 29 

melic isvenebda masTan, radgan im 

Widan asmevdnen faras. da iyo erTi 

didi qva Wis pirze; 

3 da grovdeboda iq yvela fara 

da gadaagorebdnen qvas Wis piridan 

da asmevdnen cxvars da abrunebdnen 

qvas Wis pirze, Tavis adgilas. 

4 da uTxra maT iakobma: Zmebo, 

saidan xarT Tqven? xolo maT 

uTxres: xaranidan varT. 

5 da uTxra maT: icnobT labans, 

naqoris Zes? xolo maT uTxres: 

vicnobT. 

6 da uTxra maT: janmrTelad aris? 

xolo maT uTxres: janmrTelad 

aris. da aha, raqeli, misi asuli, 

modioda cxvrebTan erTad. 

7 da Tqva iakobma: jer kidev didxans 

iqneba dRe, ar aris dro saqonlis 

Segrovebisa. vinc daalevina cxvars, 

wadiT da aZoveT. 

8 xolo maT uTxres: ver Sev- 

ZlebT, vidre ar Segrovdeba yvela 

mwyemsi da ar gadaagoreben 

qvas Wis piridan da ar davalevinebT 

cxvars. 

9 roca igi jer kidev elaparakeboda 

maT, raqelic, labanis asuli, movida 

Tavisi mamis cxvarTan erTad, 

radgan igi aZovebda Tavisi mamis 

cxvars. 

10 da iyo, rogorc ki dainaxa 

iakobma raqeli, asuli labanisa, 

Tavisi dedis Zmisa, da cxvari 

labanisa, Tavisi dedis Zmisa, mivida 

iakobi da gadaagora qva Wis piridan 

da daalevina labanis, Tavisi dedis 

Zmis, cxvars. 

57

11 da eambora iakobi raqels da 

Seyvira xmiT da atirda 

12 da uTxra raqels, rom Zma 

aris misi mamisa da, rom Ze aris 

rebekasi. da gaiqca da auwya Tavis 

mamas es sityvebi. 

13 da iyo, rogorc ki gaigona 

labanma iakobis, Tavisi diswulis, 

saxeli, gaiqca mis Sesagebeblad 

da gadaexvia mas da eambora da 

Seiyvana igi Tavis saxlSi. da uambo 

labans es yvelaferi. 

14 da uTxra mas labanma: Cemi 

ZvalTagani da Cemi xorcTagani xar 

Sen. da iyo masTan erTi Tvis ganmavlobaSi. 

15 da uTxra labanma iakobs: radgan 

Zma xar Cemi, nu memsaxurebi me usasyidlod; 

miTxari me, ra aris Seni 

sazRauri. 

16 xolo labans hyavda ori asuli. 

saxeli ufrosisa _ lia da saxeli 

umcrosisa _ raqeli; 

17 da Tvalebi lias susti hqonda, 

xolo raqeli iyo lamazi saxiT 

da mSvenieri Sesaxedad. 

18 da Seuyvarda iakobs raqeli da 

Tqva: gemsaxurebi Sen Svidi weliwadi 

raqelisTvis, Seni umcrosi asulisTvis. 

19 da uTxra mas labanma: umjobesia 

CemTvis, mogce igi Sen, vidre mivce 

igi sxva kacs; dasaxldi CemTan. 

20 da imsaxura iakobma raqelisTvis 

Svidi weliwadi da iyo es misTvis, 

rogorc ramdenime dRe, misi misdami 

siyvarulis gamo. 

21 da uTxra iakobma labans: momeci 

Cemi coli, radgan Sesrulda Cemi 

dReebi, rom Sevide masTan. 

58 

Seqmna 29 

22 da Sekriba labanma im adgilis 

yvela kaci da gamarTa qorwili. 

23 da dadga saRamo da moiyvana 

labanma lia, Tavisi asuli, da 

Seiyvana igi iakobTan da Sevida 

masTan iakobi. 

24 da misca labanma lias, Tavis 

asuls, zelfa, Tavisi mxevali, mxevlad. 

25 da dadga ganTiadi, da aha, iyo 

lia. da uTxra iakobma labans: es 

ra miyavi me? raqelisTvis ar 

gemsaxure Sen? da ratom momatyue 

me? 

26 da uTxra labanma: ar aris ase 

Cvens mxareSi, rom miscen umcrosi 

ufrosze adre; 

27 Seasrule misi Svideulic da 

mogcem Sen masac im samuSaos sanacvlod, 

rasac imuSaveb CemTan 

kidev sxva Svid weliwads. 

28 da moiqca iakobi ase da Seasrula 

misi Svideulic da misca mas labanma 

raqeli, Tavisi asuli, colad. 

29 da misca labanma raqels, Tavis 

asuls, bala, Tavisi mxevali, mxevlad. 

30 da Sevida raqelTan; da Seuyvarda 

raqeli ufro, vidre lia; da emsaxura 

mas sxva Svid weliwads. 

31 da ixila ufalma, rom moZulebulia 

lia, da gauxsna mas saSo; 

xolo raqeli iyo berwi. 

32 da mucladiRo liam da uSva 

Ze iakobs; da uwoda misi saxeli 

rubeni da Tqva: radgan ixila 

ufalma Cemi damdableba; axla me 

Semiyvarebs Cemi qmari. 

33 da mucladiRo isev liam da 

uSva meore Ze iakobs da Tqva:

adgan esma ufals, rom moZulebuli 

var, da momca me esec; da 

uwoda misi saxeli simeoni. 

34 da mucladiRo kvlav da Sva Ze 

da Tqva: amjerad Cemken iqneba Cemi 

qmari, radgan vuSvi mas sami Ze; 

amis gamo uwoda misi saxeli levi. 

35 da mucladiRo kvlav da Sva Ze 

da Tqva: axla kidev ase vaRiareb 

ufals; amis gamo uwoda misi saxeli 

iuda. da SeuCerda Soba. 

Tavi 30 

olo naxa raqelma, rom ver 

uSva iakobs, da SeSurda raqels 

Tavisi disa da uTxra iakobs: momeci 

me Svilebi; Tu ara, movkvdebi me. 

2 da ganurisxda iakobi raqels da 

uTxra mas: gana me nacvali var 

RvTisa, romelmac mogaklo Sen 

muclis nayofi? 

3 da uTxra raqelma iakobs: aha, 

Cemi mxevali bala; Sedi masTan da 

Sobs Cems muxlebze da Svilieri 

gavxdebi mec misgan. 

4 da misca mas bala, Tavisi mxevali, 

colad; da Sevida masTan iakobi. 

5 da mucladiRo balam, raqelis 

mxevalma, da uSva iakobs Ze. 

6 da Tqva raqelma: ganmsaja me 

RmerTma da Seismina Cemi xmisa da 

momca me Ze; amis gamo uwoda misi 

saxeli dani. 

7 da mucladiRo kvlav balam, 

raqelis mxevalma, da uSva meore 

Ze iakobs. 

Seqmna 29, 30 

8 da Tqva raqelma: Semewia me RmerTi 

da gavuTanaswordi Cems das da SevZeli; 

da uwoda misi saxeli nefTali. 

9 xolo naxa liam, rom SeuCerda 

Soba, da miiyvana zelfa, Tavisi 

mxevali, da misca igi iakobs colad. 

10 da Sevida masTan iakobi da mucladiRo 

zelfam, lias mxevalma, 

da uSva, iakobs Ze. 

11 da Tqva liam: gavbednierdi; da 

daarqva misi saxeli gadi. 

12 da mucladiRo zelfam, lias 

mxevalma, da uSva kvlav iakobs meore 

Ze. 

13 da Tqva liam: netari var me, 

radgan Semnatrian me dedakacebi; 

da uwoda misi saxeli aseri. 

14 da wavida rubeni xorblis mkis 

dReebSi da ipova mandragoris 

vaSlebi* mindorSi da miutana isini 

lias, Tavis dedas. da uTxra 

raqelma lias: momeci me Seni Zis 

mandragorebi. 

15 da uTxra liam: ar aris sakmarisi 

SenTvis, rom wamarTvi Cemi qmari? 

nuTu Cemi Zis mandragorebsac 

wamarTmev? da uTxra raqelma: egre 

ara; dawves SenTan am Rames Seni 

Zis mandragorebis sanacvlod. 

16 da movida iakobi mindvridan 

saRamos da gavida lia mis Sesagebeblad 

da uTxra: CemTan Semodi dRes, 

radgan nayidi myavxar Sen Cemi Zis 

mandragorebis sanacvlod. da dawva 

masTan im Rames. 

17 da Seismina ufalma liasi, da 

mucladiRo da uSva iakobs mexuTe Ze. 

* mandragoris vaSlebi _ savaraudod, Atropa belladona, romelsac nayofierebis 

xelisSemwyobad miiCnevdnen. 

59

18 da Tqva liam: momca RmerTma 

Cemi sazRauri imis sanacvlod, rom 

miveci Cemi mxevali Cems qmars; da 

uwoda misi saxeli isaqari, rac 

aris sazRauri. 

19 da mucladiRo kvlav liam da 

uSva meeqvse Ze iakobs. 

20 da Tqva liam: maCuqa me RmerTma 

kargi saCuqari; amjerad amomirCevs 

me Cemi qmari, radgan vuSvi mas eqvsi 

Ze; da uwoda misi saxeli zabuloni. 

21 da amis Semdeg Sva asuli da 

uwoda misi saxeli dina. 

22 da gaixsena RmerTma raqeli da 

Seismina misi RmerTma da gauxsna 

mas saSo, 

23 da mucladiRo da uSva iakobs 

Ze. da Tqva raqelma: amarida Cemma 

RmerTma yvedreba. 

24 da uwoda misi saxeli iosebi 

da Tqva: Semmatos RmerTma me sxva 

Ze. 

25 da iyo, rogorc ki Sva raqelma 

iosebi, uTxra iakobma labans: gamiSvi 

me, rom wavide Cems mxareSi da 

Cems qveyanaSi. 

26 momeci Cemi colebi da Svilebi, 

romelTa gamoc gemsaxure Sen, rom 

wavide; radgan Sen ici samsaxuri, 

rac gemsaxure Sen. 

27 da uTxra mas labanma: Tu vpove 

madli Sen winaSe, mivxvdebi, 

radgan makurTxa me RmerTma Seni 

SemosvliT, 

28 gamoacalkeve Seni sazRauri Cemgan 

da mogcem. 

29 da uTxra mas iakobma: Sen ici, 

rac gemsaxure Sen, da ramdenic 

iyo Seni saqoneli CemTan; 

60 

Seqmna 30 

30 radgan cota iyo, rac Sen 

gyavda CemTan, da gaizarda simravliT 

da gakurTxa Sen ufalma Cemi 

mosvliT. axla rodisRa aviSeno 

mec CemTvis saxli? 

31 da uTxra mas labanma: ra mogce 

Sen? da uTxra mas iakobma: nu momcem 

me nurafers; Tu Semisruleb 

me am sityvas, isev davmwyemsav Sens 

cxvars da davicav. 

32 moiare mTeli Seni cxvari dRes 

da gamoarCie iqidan yoveli ruxi 

cxvari kravebidan da yoveli moTeTro 

da winwklebiani _ Txebidan; 

da iqneba CemTvis sazRauri. 

33 da Seismens Cemsas Cemi simar- 

Tle xvalindel dRes, rom aris 

Cemi sazRauri Sen winaSe; yoveli, 

romelic ar iqneba winwklebiani 

da moTeTro TxebSi da ruxi _ 

cxvrebSi, Cemi moparuli iqneba. 

34 da uTxra mas labanma: iyos Seni 

sityvisamebr. 

35 da gamoacalkeva im dRes vacebi, 

winwklebiani da moTeTro, da yvela 

Txa, winwklebiani da moTeTro, 

da yoveli, romelic iyo ruxi kravebSi, 

yvelasgan, romelic iyo TeTri 

maT Soris, da misca xelSi Tavis 

Zeebs. 

36 da daadgina sami dRis gza 

maTsa da iakobs Soris; xolo iakobi 

mwyemsavda labanis darCenil 

cxvars. 

37 da aiRo iakobma nedli joxi 

ambrisa da kaklisa da Wadrisa da 

moacala maT iakobma qerqi siTeTremde, 

Semoacala ra simwvane; da 

gamoCnda gaqerqil joxebze TeTri 

Wrelad.

38 da Caawyo joxebi, romlebic 

gaqerqa, wylis sasmel gejebSi, raTa, 

roca mividoda cxvari dasalevad 

joxebTan, dasalevad misuli cxvari 

damakebuliyo joxebis Sesabamisad; 

39 da igebda cxvari moTeTros da 

Wrels da nacrisferwinwklebians. 

40 xolo kravebi gamoyo iakobma 

da daayena cxvrebis win verZi moTeTro 

da yoveli Wreli kravebidan. 

da gamoarCia TavisTvis fara calke 

da ar Seuria isini labanis cxvars. 

41 da iyo im dros, roca makdeboda 

cxvari da muclad iRebda, daawyo 

iakobma joxebi cxvrebis win gejebSi, 

rom damakebuliyvnen isini joxebisamebr; 

42 xolo roca igebda cxvari, ar 

awyobda; da iyvnen uniSnoebi labanisa, 

xolo niSnianebi _ iakobisa. 

43 da gamdidrda es kaci metad 

Zlier da hyavda mas bevri saqoneli 

da Zroxebi da monebi da mxevlebi 

da aqlemebi da saxedrebi. 

Tavi 31 

a gaigona iakobma sityvebi labanis 

Zeebisa, romlebic ambobdnen: 

waiRo iakobma yvelaferi, 

rac Cveni mamisaa, da imisgan, rac 

iyo Cveni mamisa, Seqmna mTeli es 

dideba. 

2 da dainaxa iakobma labanis saxe, 

da aha, ar iyo mis mimarT, rogorc 

guSin da guSinwin. 

Seqmna 30, 31 

3 da uTxra ufalma iakobs: dabrundi 

mamaSenis qveyanaSi da Sens 

naTesaobaSi da viqnebi SenTan. 

4 da gagzavna iakobma da mouxmo 

lias da raqels velze, sadac iyo 

fara, 

5 da uTxra maT: vxedav me Tqveni 

mamis saxes, rom ar aris Cem mimarT, 

rogorc guSin da guSinwin; 

xolo RmerTi Cemi mamisa iyo CemTan. 

6 da Tqven iciT, rom mTeli Cemi 

ZaliT vemsaxure Tqvens mamas. 

7 xolo Tqvenma mamam momatyua me 

da Secvala Cemi sazRauri aTi 

kravisa,* da ar daaneba mas RmerTma, 

rom boroteba gaekeTebina CemTvis. 

8 Tu ase ityvis: Wrelebi iqneba 

Seni sazRauri, igebs yvela cxvari 

Wrels, xolo Tu ityvis: TeTrebi 

iqneba Seni sazRauri, igebs yvela 

cxvari TeTrs. 

9 da waarTva RmerTma mTeli fara 

Tqvens mamas da momca me igi. 

10 da iyo, roca makdeboda cxvari, 

vnaxe Cemi TvaliT isini Zil- 

Si, da aha, vacebi da verZebi asulebi 

iyvnen cxvrebze da Txebze, moTeTroebi 

da Wrelebi da nacrisfrad 

dawinwklulebi. 

11 da miTxra me RvTis angelozma 

ZilSi: iakob; xolo me vTqvi: ra 

aris? 

12 da Tqva: aaxile Seni Tvalebi 

da naxe vacebi da verZebi, asulebi 

cxvrebze da Txebze, moTeTroebi 

da Wrelebi da nacrisfrad dawin- 

* sazRauri aTi kravisa _ savaraudod, aTi kravi iyo nivTieri simbolo 

labansa da iakobs Soris dadebuli pirobisa, iseve rogorc abraamma miarTva 

Svidi kravi abimeleqs mowmobad imisa, rom Wa misi amoTxrili iyo 

(ix. Seq. 21,28). 

61

wklulebi, radgan vnaxe, rasac Sen 

labani gikeTebs. 

13 me var RmerTi, romelic geCvena 

Sen RvTis adgilze, iq, sadac scxe 

CemTvis svets da aRmiTqvi me iq 

aRTqma; axla adeqi da gadi am 

qveynidan da wadi qveyanaSi, sadac 

daibade Sen, da viqnebi SenTan. 

14 da miuges raqelma da liam da 

uTxres mas: aRar aris CvenTvis 

wili an memkvidreoba Cveni mamis 

saxlSi? 

15 gana ucxoebad ar viTvlebiT 

misTvis? radgan gagvyida Cven da 

WamiT SeWama Cveni vercxli. 

16 mTeli simdidre da dideba, 

rac waarTva RmerTma Cvens mamas, 

Cveni iqneba da Cveni Svilebisa. 

axla, rac giTxra Sen RmerTma, 

gaakeTe. 

17 da adga iakobi da Sesxa Tavisi 

colebi da Tavisi Svilebi aqlemebze 

18 da waiRo mTeli Tavisi qoneba 

da mTeli Tavisi monagari, rac SeiZina 

SuamdinareTSi, da yvelaferi, 

rac misi iyo, raTa wasuliyo isaak- 

Tan, Tavis mamasTan, qanaanis qveyanaSi. 

19 xolo labani midioda Tavisi 

cxvris gasaparsad da moipara raqelma 

Tavisi mamis kerpebi. 

20 da daumala iakobma laban asurels 

da ar Seatyobina mas, rom 

garboda, 

21 da gaiqca igi da yovelive, 

rac misi iyo, da gadalaxa mdinare 

da gaemarTa galaadis mTisken. 

22 da Seatyobines laban asurels 

mesame dRes, rom gaiqca iakobi; 

62 

Seqmna 31 

23 da Tan waiyvana yvela Tavisi 

Zma da daedevna ukan mas Svidi 

dRis gzaze da daewia mas galaadis 

mTaze. 

24 da mivida RmerTi laban asurelTan 

ZilSi RamiT da uTxra 

mas: gaufrTxildi Tavs, rom ar 

uTxra iakobs cudi. 

25 da daewia labani iakobs; da 

iakobma aRmarTa Tavisi karavi mTaze; 

xolo labanma daayena Tavisi 

Zmebi galaadis mTaze. 

26 da uTxra labanma iakobs: ra 

Caidine? ratom gaiqeci farulad 

da gamqurde me da waiyvane Cemi 

asulebi, rogorc tyveebi, maxviliT? 

27 da rom Segetyobinebina CemTvis, 

gamogiSvebdi Sen mxiarulebiT da 

simReriT, dafiTa da qnariT. 

28 ar meRirsa Cemi Svilebisa da 

Cemi asulebis ambori. da axla 

ugunurad moiqeci. 

29 da axla SeuZlia Cems xels, 

rom giborotos Sen; magram Seni 

mamis RmerTma guSin miTxra me da 

Tqva: gaufrTxildi Tavs, rom ar 

uTxra iakobs cudi. 

30 axla wamosulxar, radgan wadiliT 

gewada wasvla Seni mamis saxlSi; 

ratom moipare Cemi RmerTebi? 

31 xolo miugo iakobma da uTxra 

labans: radgan SemeSinda da vTqvi, 

vaiTu wagerTmia Seni asulebi Cem- 

Tvis da yvelaferi _ rac Cemia; 

32 da Tqva iakobma: visTanac ipovi 

Sens RmerTebs, ar icocxlebs Cveni 

Zmebis winaSe. amoicani, ra aris 

Seni CemTan, da aiRe. da ver amoicno 

masTan veraferi. da ar ico-

da iakobma, rom raqelma, misma 

colma, moipara isini. 

33 da Sevida labani da eZeba lias 

saxlSi da ver ipova; da gamovida 

lias saxlidan da eZeba iakobis saxlSi 

da ori mxevlis saxlSi da ver 

ipova. da Sevida raqelis saxlSic. 

34 xolo raqelma aiRo kerpebi da 

Seawyo aqlemis unagirSi da dajda 

maTze. 

35 da uTxra Tavis mamas: mZimed nu 

miiReb, batono; ar SemiZlia wamodgoma 

Sen winaSe, radgan dedaTa wesi 

maqvs. da eZeba labanma mTel saxlSi 

da ver ipova kerpebi. 

36 da ganrisxda iakobi da waeCxuba 

labans; da miugo iakobma da uTxra 

labans: raSia Cemi usamarTloba 

da ra aris Cemi codva, rom damedevne 

me ukan, 

37 da rom eZebe mTel Cems Wur- 

WelSi, ra ipove Seni saxlis mTeli 

WurWlidan? dade aq Seni Zmebisa 

da Cemi Zmebis winaSe da gvamxilon 

Cven oriveni. 

38 es oci welia, me var SenTan; 

Seni cxvrebi da Seni Txebi uSviloebi 

ar yofilan; Seni cxvrebis 

verZebi ar SemiWamia; 

39 namxecavi ar momitania SenTvis, 

me TviTon vzRavdi dRisiT moparuls 

da RamiT moparuls; 

40 viyavi dRisiT damwvari sicxiT 

da RamiT _ yinviT da ar mihkarebia 

Zili Cems Tvalebs. 

41 es oci welia, me var Sens saxlSi; 

vimsaxure SenTvis ToTxmeti we- 

Seqmna 31 

* borcvi mowmobisa _ ebr. iegar sahaduTa. 

** borcvi mowme _ ebr. galedi. 

li Seni ori asulis sanacvlod da 

eqvsi weli _ Sens cxvarSi, da daakeli 

Cems sazRaurs aTi kravisas. 

42 rom ar yofiliyo RmerTi Cemi 

mamis, abraamisa, CemTan da SiSi isaakisa, 

axla cariels gamiSvebdi me; 

Cemi damdableba da Cemi xelebis 

naSromi ixila RmerTma da gamxila 

Sen guSin. 

43 da miugo labanma da uTxra 

iakobs: es asulebi Cemi asulebi 

arian da es Zeebi Cemi Zeebi arian 

da es saqoneli Cemi saqonelia da 

yvelaferi, rasac Sen xedav, Cemia 

da Cemi asulebisa. ra vuyo maT 

dRes an maTs Svilebs, romlebic 

Sves? 

44 da axla, modi, davdoT aRTqma 

me da Sen da iqneba mowmobad Cemsa 

da Sen Soris. da uTxra mas iakobma: 

aha, aravin aris CvenTan; aha, 

RmerTia mowme Cemsa da Sen Soris. 

45 da aiRo iakobma qva da aRmar- 

Ta igi svetad. 

46 da uTxra iakobma Tavis Zmebs: 

SeagroveT qvebi. da Seagroves qvebi 

da gaakeTes borcvi da Wames da 

sves iq, borcvze. da uTxra mas 

labanma: es borcvi mowmobs Cemsa 

da Sen Soris dRes. 

47 da uwoda mas labanma borcvi 

mowmobisa,* xolo iakobma uwoda 

mas borcvi mowme.** 

48 da uTxra labanma iakobs: aha, 

es borcvi da sveti, romelic 

aRvmarTe Cemsa da Sen Soris; mowmobs 

es borcvi da mowmobs es 

63

sveti; amis gamo ewoda mas saxeli 

borcvi mowmobs 

49 da svets _ xilva,* razec Tqva: 

ixilos RmerTma Cemsa da Sen Soris, 

rom davSordebiT erTmaneTs. 

50 Tu daamdableb Cems asulebs, 

Tu moiyvan colebs Cems asuleb- 

Tan, ixile, aravin aris CvenTan; 

RmerTia mowme Cemsa da Sen Soris. 

51 da uTxra labanma iakobs: aha, 

es borcvi da sveti, romelic aRvmarTe 

Cemsa da Sen Soris. 

52 da Tu me ar gadmovlaxav Senken, 

nurc Sen gadmolaxav Cemken am 

borcvs da am svets borotebiT, 

53 abraamis RmerTma da naqoris 

RmerTma gansajos Cven Soris. 

54 da daifica iakobma isaakis, Tavisi 

mamis, SiSi. da Seswira iakobma 

msxverpli mTaze da mouxmo Tavis 

Zmebs da Wames da sves da daiZines 

mTaze. 

64 

Tavi 32 

a adga labani ganTiadisas da 

eambora Tavis Zeebs da Tavis 

asulebs da akurTxa isini da dabrunda 

labani da wavida Tavis mxareSi. 

2 da iakobi wavida Tavis gzaze. 

da aixeda da dainaxa RvTis banaki, 

dabanakebuli, da Sexvdnen mas RvTis 

angelozebi; 

3 da Tqva iakobma, roca dainaxa 

isini: RvTis banakia es; da uwoda 

im adgils saxeli banakebi.** 

* xilva _ ebr. micfa. 

** banakebi _ ebr. maxanaim. 

Seqmna 31, 32 

4 da gagzavna iakobma macneebi 

Tavisze win esavTan, Tavis Zmas- 

Tan, seiris qveyanaSi, edomis mxareSi, 

5 da ubrZana maT da Tqva: ase uTxariT 

Cems batons, esavs: ase ambobs 

Seni mona iakobi: labanTan vmwirobdi 

da davyovndi aqamde, 

6 da myavs me Zroxebi da saxedrebi 

da cxvrebi da monebi da mxevlebi 

da gamovgzavne, rom Sevatyobino 

Cems batons, esavs, raTa povos 

Senma monam madli Sen winaSe. 

7 da dabrundnen macneebi iakobTan 

da uTxres: mivediT Sens ZmasTan, 

esavTan, da aha, modis Sens Sesaxvedrad 

da oTxasi kaci masTan erTad. 

8 da SeeSinda iakobs Zlier da 

SeSfoTda. da gayo TavisTan myofi 

xalxi da Zroxebi da cxvrebi or 

banakad 

9 da Tqva iakobma: Tu mova esavi 

erT banakSi da gaanadgurebs mas, 

meore banaki gadarCeba. 

10 da Tqva iakobma: RmerTo Cemi 

mamis, abraamisao, da RmerTo Cemi 

mamis, isaakisao, ufalo, romelmac 

miTxari me: iCqare qveyanaSi, 

sadac daibade Sen, da sikeTes gagikeTeb 

Sen, 

11 sakmarisia CemTvis mTeli simar- 

Tle da mTeli WeSmariteba, rac 

gaukeTe Sens monas, radgan Cemi 

kverTxiT gadavlaxe es iordane, 

xolo axla viqeci or banakad. 

12 mixseni me Cemi Zmis, esavis, 

xelisgan, radgan meSinia me misi,

vaiTu movides da momklas me 

dedawulianad. 

13 xolo Sen Tqvi: sikeTes keTilad 

gagikeTeb Sen da vaqcev Sens 

Tesls, rogorc zRvis qviSas, romelic 

ar daiTvleba simravlis 

gamo. 

14 da daiZina iq im Rames. da ai- 

Ro, rac ZRveni mohqonda, da gaugzavna 

esavs, Tavis Zmas: 

15 Txa _ orasi, vaci _ oci, 

cxvari _ orasi, verZi _ oci, 

16 mewveli aqlemebi da maTi kozakebi 

_ ocdaaTi, Zroxa _ ormoci, 

kuro _ aTi, saxedari _ oci 

da CoCori _ aTi. 

17 da misca Tavis msaxurebs xelSi 

samwyso saTiTaod. da uTxra Tavis 

msaxurebs: wadiT Cem win da daa- 

SoreT samwyso samwysos. 

18 da ubrZana pirvels da uTxra: 

Tu Segxvdeba Sen esavi, Cemi Zma, 

da gkiTxavs Sen da getyvis: visi 

xar da sad midixar da visia es, 

rac Sen win midis, 

19 uTxari: Seni monis, iakobisa; 

ZRveni gamougzavna Cems batons, esavs, 

da aha, igi Cven ukan aris. 

20 da ubrZana pirvels da meores 

da mesames da yvela win mavals, 

vinc am samwysos ukan midioda, da 

uTxra: am sityvisamebr uTxariT 

esavs, roca gnaxavT Tqven igi. 

21 da uTxariT: aha, Seni mona, 

iakobi, modis Cven ukan. radgan 

Tqva: Semovirigeb mas Cem win ma- 

Seqmna 32 

vali ZRvniT da amis Semdeg vnaxav 

mis pirs, iqneb mimiRos me. 

22 da midioda ZRveni mis win, 

xolo man daiZina im Rames banak- 

Si. 

23 da adga im Rames da waiyvana 

Tavisi ori coli da ori mxevali 

da TerTmeti Svili da gadalaxa 

iabokis gadasasvleli; 

24 da waiyvana isini da gadalaxa 

naRvarevi da gadaiyvana yovelive, 

rac misi iyo. 

25 da darCa iakobi marto da erkineboda 

kaci mas ganTiadamde. 

26 da naxa, rom uZluria masTan, 

da Seexo misi barZayis ares da gauSeSa 

barZayis are iakobs man mas- 

Tan Serkinebisas 

27 da uTxra mas: gamiSvi me, radgan 

dadga ciskari. xolo man uTxra: 

ar gagiSveb Sen, Tu ar makurTxeb 

me. 

28 da uTxra mas: ra aris Seni saxeli? 

xolo man uTxra: iakobi. 

29 da uTxra mas: aRar gewodeba 

Seni saxeli iakobi, aramed israeli* 

iqneba Seni saxeli, radgan 

gaZlierdi RmerTTan da adamianeb- 

Tanac Zlieri iqnebi. 

30 da hkiTxa iakobma da Tqva: 

miTxari me Seni saxeli. da Tqva: 

risTvis mekiTxebi Cems saxels? 

sakvirvelia igi. da akurTxa igi 

iq. 


saxeli saxe RvTisa,_** radgan vi- 

* israeli (ebr.) _ RmerTTan mebrZoli, Serkinebuli, RvTis mxilveli. 

** saxe RvTisa _ ebr. fenieli. 

65

xile RmerTi pirispir da gadarCa 

Cemi suli. 

32 da amovida misTvis mze, roca 

wavida saxe RvTisa; xolo igi koWlobda 

im barZayiT. 

33 amis gamo ar Wamen israelis 

Zeebi ZarRvs, romelic gauSeSa da 

romelic aris barZayis areSi, am 

dRemde, radgan Seexo iakobis bar- 

Zayis aris ZarRvs da gauSeSa. 

66 

Tavi 33 

a aaxila iakobma Tavisi Tvalebi 

da dainaxa: da aha, esa- 

Seqmna 32, 33 

vi, misi Zma, modis da 

oTxasi kaci masTan er- 

Tad. da gaunawila iakobma 

bavSvebi lias da 

raqels da or mxevals. 

2 da daayena ori mxevali 

da maTi Zeebi pirvelebad 

da lia da misi 

bavSvebi _ ukan da raqeli 

da iosebi _ bolos; 

3 xolo TviTon wauZRva 

maT win da Tayvani sca 

miwamde Svidgzis, vidre 

miuaxlovdeboda Tavis 

Zmas. 

4 da gaiqca esavi mis 

Sesagebeblad da gadaexvia 

mas da eambora da 

daemxo mis qedze da atirda 

orive. 

5 da aixeda da dainaxa 

dedakacebi da bavSvebi da 

Tqva: vin arian eseni Seni? 

xolo man uTxra: bavSvebi, 

romlebiTac Seiwyala 

RmerTma Seni mona. 

6 da miuaxlovdnen mxevlebi da 

maTi Svilebi da Tayvani sces; 

7 da miuaxlovda lia, da misi Svilebi 

da Tayvani sces; da amis Semdeg 

miuaxlovda raqeli, da iosebi 

da Tayvani sces. 

8 da Tqva: vin arian eseni Seni _ 

mTeli es banakebi, romlebsac Sevxvdi? 

xolo man uTxra: raTa povos 

Senma monam madli Sen winaSe, batono. 

9 da uTxra esavma: me bevri maqvs, 

Zmao, gqondes Seni Sen. 

10 da uTxra iakobma: Tu vpove 

madli Sen winaSe, miiRe ZRveni Ce-

mi xelidan, radgan vixile Seni 

piri, TiTqos vinmes exilos RvTis 

piri, da keTilad ganewye Cemdami; 

11 miiRe Cemi samadlobeli, romelic 

mogarTvi Sen, radgan Semiwyala 

me RmerTma da maqvs me yvelaferi. 

da aiZula igi, da miiRo. 

12 da uTxra esavma: daviZraT da 

wavideT pirdapir. 

13 da uTxra mas: Cemma batonma 

icis, rom bavSvebi saTuTni arian, 

da Cemi cxvari da Zroxa igebs; Tu 

gavrekav maT erT dReSi, daixoceba 

mTeli saqoneli. 

14 wavides Cemi batoni Tavisi monis 

win, xolo me movZlierdebi gzaSi 

Cem win mavalTa neli svliT da 

bavSvebis nabijiT, vidre ar mival 

me Cems batonTan seirSi. 

15 da uTxra mas esavma: davtoveb 

SenTan im xalxs, romlebic CemTan 

arian. xolo man uTxra: es risTvis? 

sakmarisia, rom vpove madli Sen 

winaSe, batono. 

16 da dabrunda esavi im dRes Tavisi 

gziT seirSi. 

17 da iakobi gaemarTa karvebisken; da 

aiSena TavisTvis iq saxlebi. da Tavis 

saqonels gaukeTa karvebi; amis gamo 

uwoda im adgils saxeli karvebi.* 

18 da mivida iakobi salemSi, 

sikimelTa qalaqSi, romelic aris 

qanaanis qveyanaSi, roca mivida 

asureTis SuamdinareTidan, da dabanakda 

qalaqis pirdapir. 

19 da SeiZina miwis nakveTi iq, 

sadac dadga Tavisi karavi, emorisgan, 

siqemis mamisgan, as kravad 

* karvebi _ ebr. suqoTi. 

Seqmna 33, 34 

20 da aRmarTa iq sakurTxeveli 

da mouxmo israelis RmerTs. 

Tavi 34 

a gavida dina, lias asuli, 

romelic uSva iakobs, iqauri 

asulebis gasacnobad. 

2 da dainaxa igi siqemma, emoris 

Zem, qorelma, im qveynis mTavarma, 

da waiyvana igi da dawva masTan da 

daamdabla igi. 

3 da SeeTvisa dinas, iakobis asulis, 

suls da Seuyvarda qalwuli 

da elaparaka mas qalwulis fiqrisamebr. 

4 da uTxra siqemma emors, Tavis mamas, 

da Tqva: momiyvane me es ymawvili 

qali colad. 

5 xolo iakobma gaigo, rom Seb- 

Rala emoris Zem dina, misi asuli; 

xolo misi Zeebi iyvnen saqonelTan 

velze da gaCumda iakobi 

maT mosvlamde. 

6 da gavida emori, siqemis mama, 

iakobTan, raTa dalaparakeboda mas. 

7 xolo iakobis Zeebi movidnen velidan 

da rogorc ki gaiges, Sewuxdnen 

kacebi da gamwardnen isini 

Zlier, radgan Seuracxyo israeli, 

rom dawva iakobis asulTan; 

da ase ar unda momxdariyo. 

8 da elaparaka maT emori da uTxra: 

siqemma, Cemma Zem, airCia Tqveni asulis 

suli; mieciT igi mas colad. 

9 dagvimoyvrdiT Cven; Tqveni asulebi 

mogveciT Cven da Cveni asulebi 

waiyvaneT Tqveni ZeebisTvis. 

67

10 da Cven Soris damkvidrdiT, da 

qveyana, aha, vrcelia Tqven winaSe; 

damkvidrdiT masze da ivaWreT da 

moigeT masSi. 

11 da uTxra siqemma mis mamas da 

mis Zmebs: netavi, vpovo madli Tqven 

winaSe da rasac ityviT, mogcemT. 

12 gazardeT urvadi* Zlier da mogcemT, 

rasac metyviT me; da momeciT 

me es ymawvili qali colad. 

13 xolo miuges iakobis Zeebma siqems 

da emors, mis mamas, mzakvrobiT 

da uTxres maT, rom SebRales 

dina, maTi da, 

14 da uTxres maT simeonma da levim, 

dinas Zmebma, lias Zeebma: ar 

SegviZlia am sityvis Sesruleba _ 

micema Cveni disa kacisTvis, romelic 

winadaucveTelia, radgan dasaZraxia 

CvenTvis. 

15 amiT dagemsgavsebiT Tqven da 

davmkvidrdebiT Tqven Soris, Tu 

gaxdebiT Tqvenc CvensaviT, Tqveni 

yvela mamakacis dacveTiT; 

16 da mogcemT Cvens asulebs Tqven 

da Tqveni asulebidan moviyvanT Cven 

colebs da davsaxldebiT TqvenTan 

da viqnebiT, rogorc erTi modgma. 

17 xolo Tu ar SeismenT Cvensas, 

rom daicviToT, waviyvanT Cvens 

asulebs da wavalT. 

18 da moewonaT es sityvebi emors 

da siqems, emoris Zes. 

19 da ar daayovna Wabukma am sityvis 

Sesruleba, radgan etrfoda 

iakobis asuls; xolo TviTon iyo 

yvelaze didebuli Tavisi mamis 

saxlSi. 

68 

Seqmna 34 

* urvadi _ gamosasyidi, romelsac ixdida sasiZo. 

20 da mividnen emori da siqemi, 

misi Ze, Tavisi qalaqis karibWes- 

Tan da daelaparaknen Tavisi qalaqis 

kacebs da uTxres: 

21 es kacebi mSvidobianebi arian; 

CvenTan dasaxldnen qveyanaSi da 

ivaWron masSi, xolo qveyana, aha, 

vrcelia maT winaSe. maTs asulebs 

moviyvanT Cven colebad da Cvens 

asulebs mivcemT maT. 

22 mxolod amiT dagvemsgavsebian 

Cven es kacebi, roca dasaxldebian 

CvenTan, rom viyoT erTi eri yvela 

Cveni mamakacis dacveTiT, rogorc 

TviTon arian dacveTilebi. 

23 da maTi saqoneli da maTi qoneba 

da oTxfexi Cveni ar iqneba? 

mxolod amiT davemsgavsebiT maT 

da dasaxldebian CvenTan. 

24 da Seismina emorisa da siqemisa, 

misi Zisa, yvelam, vinc gamodioda 

maTi qalaqis karibWiT, da daicvi- 

Ta Tavisi winadaucveTelobis xorci 

yovelma mamakacma. 

25 da iyo mesame dRes, roca tkivili 

hqondaT, aiRo iakobis orma 

Zem, simeonma da levim, dinas Zmebma, 

TiToeulma Tavisi maxvili, 

da Sevidnen qalaqSi frTxilad da 

daxoces yoveli mamakaci; 

26 da emori da siqemi, misi Ze, 

daxoces maxvilis piriT da wamoiyvanes 

dina siqemis saxlidan da 

gamovidnen. 

27 xolo iakobis Zeebi Sevidnen 

daWrilebTan da gaZarcves qalaqi, 

romelSic SebRales dina, maTi 

da;

28 da maTi cxvrebi da maTi Zroxebi 

da maTi saxedrebi, rac iyo qalaqSi 

da rac iyo velze, waasxes. 

29 da maTi yvela suldgmuli da 

mTeli maTi WurWeli da maTi 

colebi daatyveves da gaZarcves 

yvelaferi, rac iyo qalaqSi da 

rac iyo saxlebSi. 

30 da uTxra iakobma simeons da 

levis: saZulveli gamxadeT me, 

radgan boroti viqnebi me qveynis 

yvela mkvidrisTvis, qanaanelebsa 

da ferezelebs Soris; xolo me 

mcire var ricxobrivad da Sekrebilni 

Cem winaaRmdeg gamanadgureben 

me da movispobi me, da Cemi 

saxli. 

31 xolo maT uTxres: aba, rogorc 

meZavs unda moqceodnen Cvens das? 

Tavi 35 

a uTxra RmerTma iakobs: adeqi 

da adi beTelSi da dasaxldi 

iq da gaukeTe iq samsxverplo 

RmerTs, romelic geCvena Sen, 

roca garbodi esavis, Seni Zmisgan. 

2 da uTxra iakobma Tavis saxls 

da yvela masTan myofs: moiSoreT 

ucxo RmerTebi, romlebic arian 

TqvenTan, da ganiwmindeT da gamoicvaleT 

Tqveni samosi, 

3 da avdgeT da avideT beTelSi 

da gavukeToT iq samsxverplo 

RmerTs, romelmac Seismina Cemi 

gaWirvebis dRes da romelic iyo 

CemTan da mixsna me gzaze, romelzec 

davdiodi. 

* glovis muxa _ ebr. alon baquTi. 

Seqmna 34, 35 

4 da misces iakobs ucxo RmerTebi, 

romlebic iyo maT xelSi, da 

sayureebi, romlebic hqondaT yurebze, 

da damala isini iakobma belekonis 

qveS sikimSi da gaanadgura 

isini dRevandel dRemde. 

5 da daiZra israeli sikimidan da 

iyo RvTis SiSi qalaqebze, romlebic 

iyo maT garSemo, da ar 

daedevnen ukan israelis Zeebs. 

6 da mivida iakobi luzaSi, romelic 

aris qanaanis qveyanaSi da romelic 

aris beTeli, is da mTeli 

xalxi, romelic iyo masTan. 

7 da aago iq samsxverplo da uwoda 

im adgils saxeli beTeli, radgan 

iq gamoecxada mas RmerTi, roca 

garboda igi esavisgan, Tavisi Zmisgan. 

8 da mokvda debora, rebekas gamzrdeli, 

da daimarxa beTelis dabla, 

muxis qveS, da uwoda iakobma 

mas saxeli glovis muxa.* 

9 da eCvena RmerTi iakobs kvlav luzaSi, 

roca mivida asureTis SuamdinareTidan, 

da akurTxa igi RmerTma. 

10 da uTxra mas RmerTma: Seni saxelia 

iakobi; aRar gewodeba iakobi, 

aramed israeli iqneba Seni saxeli. 

11 da uTxra mas RmerTma: me var 

RmerTi Seni; aRorZindi da gamravldi; 

xalxebi da xalxTa krebulebi 

iqnebian Sengan da mefeni 

Seni welidan gamovlen. 

12 da qveyana, romelic miveci 

abraams da isaaks, Sen mogeci igi; 

Seni iqneba da Sens Tesls Sen Semdeg 

mivcem am qveyanas. 

69

13 da amaRlda RmerTi misgan im 

adgilidan, sadac elaparaka mas. 

14 da aRmarTa iakobma sveti im 

adgilze, sadac elaparaka mas Rmer- 

Ti, qvis sveti, da Seswira masze 

Sesawiravi da daasxa masze zeTi. 


saxeli, iq, sadac elaparaka mas 

RmerTi, beTeli. 

16 da daiZra iakobi beTelidan da 

aRmarTa Tavisi karavi gaderis godlis 

gadaRma. da iyo, roca miuaxlovda 

qabraTaze* efraTas qveyanas, 

vidre mividoda, Sva raqelma 

da Znelad Sva Sobisas. 

17 da iyo, roca igi mZimed Sobda, 

uTxra mas yrmis amqmelma:** 

gamxnevdi, radgan esec Ze gyavs 

Sen. 

18 da iyo, roca ganutevebda igi 

suls, radgan kvdeboda, uwoda misi 

saxeli Ze Cemi tkivilisa;*** xolo 

mamam uwoda mas beniamini.**** 

19 da mokvda raqeli da daimarxa 

efraTas cxenTsarbielis gzaze _ 

es aris beTlemi. 

20 da aRmarTa iakobma sveti mis 

samarxze; es aris raqelis samarxis 

sveti dRevandel dRemde. 

21 da daiZra israeli da aRmarTa 

Tavisi karavi gaderis godlis gadaRma. 

22 da iyo, roca damkvidrda israeli 

im qveyanaSi, wavida rubeni da 

70 

Seqmna 35, 36 

dawva balasTan, Tavisi mamis xar- 

WasTan; da gaigo israelma da borotad 

gamoCnda mis winaSe. da 

iyvnen israelis Zeebi Tormetni. 

23 lias Zeebi: iakobis pirmSo 

rubeni, simeoni, levi, iuda, isaxari, 

zabuloni. 

24 raqelis Zeebi: iosebi da beniamini. 

25 balas, raqelis mxevlis, Zeebi: 

dani da nefTali. 

26 zelfas, lias mxevlis, Zeebi: 

gadi da aseri. eseni arian iakobis 

Zeebi, romlebic eyola mas asure- 

Tis SuamdinareTSi. 

27 da mivida iakobi isaakTan, Tavis 

mamasTan, mambreSi, velis qalaqSi 

_ es aris qebroni _ qanaanis qveyanaSi, 

sadac mwirobdnen abraami da 

isaaki. 

28 da iyo isaakis dReebi, rac icocxla, 

as oTxmoci weli; 

29 da dailia da mokvda da Seuer- 

Tda Tavis modgmas moxucebuli da 

dResruli da daasaflaves igi esavma 

da iakobma, misma Zeebma. 

Tavi 36 

olo eseni arian STamomavlebi 

esavisa; es aris edomi: 

2 da esavma moiyvana colebi Tavis- 

Tvis qanaanelTa asulTagan: ada _ 

elon qetelis asuli da olibema 

* qabraTa _ ebrauli sigrZis erTeuli. mitropolit filaret moskovelis 

TvalsazrisiT, es manZili udris frangul mils. es aris manZili raqelis 

saflavsa da beTlems, anu efraTas Soris. 

** yrmis amqmeli _ bebiaqali. 

*** Ze Cemi tkivilisa _ ebr. ben oni. 

**** beniamini (ebr.) _ Ze marjvenisa.

_ eveli sebegonis Zis, ananis, asuli. 

3 da basemaTi _ ismaelis asuli, 

nabeoTis da. 

4 da uSva adam esavs elifazi da 

basemaTma uSva ragueli, 

5 da olibemam uSva ieusi da ieglomi 

da kore; eseni arian esavis 

Zeebi, romlebic eyola mas qanaanis 

qveyanaSi. 

6 da waiyvana esavma Tavisi colebi 

da Zeebi da asulebi da Tavisi 

saxlis yvela suldgmuli da mTeli 

qoneba da mTeli saqoneli da 

yvelaferi, rac SeiZina da moipova 

qanaanis qveyanaSi, da wavida qanaanis 

qveynidan iakobisgan, Tavisi 

Zmisgan, 

7 radgan iyo maTi qoneba bevri 

erTad saxlobisTvis da ar SeeZlo 

maTi mwirobis qveyanas maTi 

tvirTva maTi qonebis simravlis 

gamo. 

8 da dasaxlda esavi seiris mTaze. 

esavi _ es aris edomi. 

9 eseni arian esavis, edomis mamis, 

STamomavlebi seiris mTaze; 

10 da es aris esavis ZeTa saxelebi: 

elifazi, Ze adasi, esavis colisa, 

da ragueli, Ze basemaTisa, esavis 

colisa. 

11 da iyvnen elifazis Zeebi: Temani, 

omari, sofari, goTomi da kenezi. 

12 xolo Tamna iyo elifazis, 

esavis Zis, xarWa, da uSva elifazs 

amaleki; eseni arian Zeebi adasi, 

esavis colisa. 

13 xolo eseni arian Zeebi raguelisa: 

naqoTi, zare, some da moze; 

Seqmna 36 

eseni iyvnen Zeebi basemaTisa, esavis 

colisa. 

14 xolo eseni iyvnen Zeebi olibemasi, 

sebegonis Zis, ananis, asulis, 

esavis colisa. da uSva esavs 

ieusi da ieglomi da kore. 

15 eseni arian mTavrebi, Zeebi esavisa: 

elifazis, esavis pirmSos, Zeebi: 

mTavari Temani, mTavari omari, 

mTavari sofari, mTavari kenezi, 

16 mTavari kore, mTavari goTomi, 

mTavari amaleki; eseni arian elifazis 

mTavrebi idumeis qveyanaSi; 

eseni arian adas Zeebi. 

17 da eseni arian Zeebi raguelisa, 

esavis Zisa: mTavari naqoTi, mTavari 

zare, mTavari some, mTavari 

moze; eseni arian raguelis mTavrebi 

edomis qveyanaSi; eseni arian 

Zeebi basemaTisa, esavis colisa. 

18 xolo eseni arian Zeebi olibemasi, 

esavis colisa: mTavari ieusi, 

mTavari ieglomi, mTavari kore; 

eseni arian olibemas mTavrebi. 

19 eseni arian esavis Zeebi da eseni 

_ maTi mTavrebi. eseni arian 

edomis Zeebi. 

20 xolo eseni arian Zeebi seir 

qorelisa, romelic damkvidrebuli 

iyo im qveyanaSi: lotani, sobali, 

sebegoni, ana 

21 da desoni da asari da risoni; 

eseni arian mTavrebi qorelis, seiris 

Zisa, edomis qveyanaSi. 

22 da iyvnen lotanis Zeebi: qori da 

emani; xolo lotanis da _ Tamna. 

23 xolo eseni arian sobalis Zeebi: 

goloni da manaqaTi da gebeli, 

sofi da onami. 

71

24 da eseni arian sebegonis Zeebi: 

aie da ana; es aris ana, romelmac 

ipova iamini* udabnoSi, roca aZovebda 

Tavisi mamis, sebegonis, saxedrebs. 

25 xolo eseni arian anas Zeebi:** 

desoni; da olibema _ anas asuli. 

26 xolo eseni arian desonis Zeebi: 

amada da asbani da ieTrani da 

qarani. 

27 xolo eseni arian asaris Zeebi: 

balaani da zukami da iovikami da 

ukani. 

28 xolo eseni arian risonis Zeebi: 

osi da arani. 

29 eseni arian qoris mTavrebi: 

mTavari loTani, mTavari sobali, 

mTavari sebegoni, mTavari ana, 

30 mTavari desoni, mTavari asari, 

mTavari risoni. eseni arian qoris 

mTavrebi Tavis samTavroebSi, edomis 

qveyanaSi. 

31 da eseni arian mefeebi, romlebic 

mefobdnen edomSi, vidre gamefdeboda 

mefe israelSi. 

32 da gamefda edomSi bala, beoris 

Ze, da misi qalaqis saxeli 

_ denaba. 

33 xolo mokvda bala da gamefda 

mis nacvlad iobabi, zaras Ze, 

bosoradan. 

34 xolo mokvda iobabi da gamefda 

mis nacvlad asomi, TemanelTa 

qveynidan. 

72 

Seqmna 36 

35 xolo mokvda asomi da gamefda 

mis nacvlad adadi, baradis Ze, 

romelmac gaanadgura madiami moabis 

velze, da misi qalaqis saxeli 

_ geTemi. 

36 xolo mokvda adadi da gamefda 

mis nacvlad samala masekadan. 

37 xolo mokvda samala da gamefda 

mis nacvlad sauli rooboTidan, 

romelic aris mdinaris piras. 

38 xolo mokvda sauli da gamefda 

mis nacvlad balaenoni, aqoboris 

Ze. 

39 xolo mokvda balaenoni, aqoboris 

Ze, da gamefda mis nacvlad 

adadi, baradis Ze, da misi qalaqis 

saxeli _ fogori, xolo misi colis 

saxeli _ metebeeli, asuli 

matreTesi, mezoobis Zisa. 

40 es aris esavis mTavrebis saxelebi 

Tavis tomebSi, maTi adgilis mixedviT, 

Tavis qveynebsa da Tavis xalxebSi: 

mTavari Tamna, mTavari gola, 

mTavari ieTeri, 

41 mTavari olibemasi, mTavari elasi, 

mTavari finoni, 

42 mTavari kenezi, mTavari Temani, 

mTavari mazari, 

43 mTavari megedieli, mTavari 

zafoini. eseni arian edomis mTavrebi 

maT mier dauflebul qveyana- 

Si dasaxlebulTa Soris. es aris 

esavi, edomis mama. 

* iamini (ebr.) _ cxeli wyaro. 

** eseni arian anas Zeebi: desoni _ ricxvSi SeuTanxmebloba, am SemTxvevaSi, 

gamowveulia imiT, rom ebraelebi SvilebSi (ZeebSi) SviliSvilebsac gulisxmobdnen.

Tavi 37 

a damkvidrda iakobi qveyana- 

Si, sadac mwirobda misi mama, 


2 xolo eseni arian iakobis STamomavlebi; 

iosebi Cvidmeti wlis 

Wabuki iyo da mwyemsavda Tavis Zmeb- 

Tan erTad cxvars, Tavisi mamis 

colebis: balas, ZeebTan da zelfas, 

ZeebTan erTad; da miutanes 

iosebze cudi ambebi israels, Tavis 

mamas. 

3 xolo iakobs uyvarda iosebi Tavis 

yvela Zeze metad, radgan siberis 

Ze iyo misTvis; da daumzada 

mas Wreli samosi. 

4 da roca naxes misma Zmebma, rom 

is uyvars mamas Tavis yvela Zeze 

metad, SeiZules igi da ar SeeZloT 

misTvis raimes Tqma mSvidobianad. 

5 da esizmra iosebs sizmari da 

uambo igi Tavis Zmebs 

6 da uTxra maT: moismineT es sizmari, 

romelic mesizmra: 

7 TiTqos Cven vkravdiT Znebs Suagul 

mindorSi da adga Cemi Zna 

da wamoimarTa da garSemoertynen 

Tqveni Znebi da Tayvani sces Cems 

Znas. 

8 da uTxres mas Zmebma: gana mefobiT 

imefeb Cvenze an batonobiT 

gvibatoneb Cven? da kidev moemataT 

misi siZulvili misi sizmrebis 

gamo da misi sityvebis gamo. 

9 da naxa sxva sizmari da uambo 

igi Tavis mamas da Tavis Zmebs da 

uTxra: aha, mesizmra sxva sizmari, 

TiTqos mze da mTvare da Ter- 

Seqmna 37 

Tmeti varskvlavi Tayvans mcemdnen 

me. 

10 da gakicxa igi misma mamam da 

uTxra mas: ra aris eg sizmari, 

romelic gesizmra? nuTu mosvliT 

movalT me da dedaSeni da Seni 

Zmebi da Tayvans gcemT Sen miwamde? 

11 da SeSurdaT misi mis Zmebs, 

xolo misma mamam daimarxa es sityva. 

12 da wavidnen misi Zmebi, rom 

eZovebinaT Tavisi mamis cxvari, 

siqemSi. 

13 da uTxra israelma iosebs: Seni 

Zmebi ar mwyemsaven siqemSi? modi, 

gaggzavni Sen maTTan. da uTxra 

mas: aha, me. 

14 da uTxra mas israelma: wadi 

da naxe, janmrTelad Tu arian Seni 

Zmebi da cxvari da Sematyobine 

me. da gagzavna igi qebronis xevidan, 

da mivida siqemSi. 

15 da naxa igi kacma gzaabneuli 

velze; da hkiTxa mas kacma da 

uTxra: ras eZeb? 

16 xolo man uTxra: Cems Zmebs ve- 

Zeb; miTxari me, sad aZoveben. 

17 da uTxra mas kacma: wavidnen 

aqedan, radgan gavigone, rom isini 

ambobdnen: wavideT doTaimSi. 

da gahyva iosebi kvaldakval Tavis 

Zmebs da ipova isini doTaimSi. 

18 da dainaxes igi Soridan, vidre 

miuaxlovdeboda igi maT da borotad 

ganizraxes misi mokvla. 

19 da uTxra TiToeulma Tavis 

Zmas: aha, is mesizmre modis; 

20 axla modi, movklaT igi da 

CavagdoT igi erT-erT WaSi da 

73

vTqvaT: borotma mxecma Se- 

Wama igi; da vnaxavT, ra 

iqneba misi sizmrebidan. 

21 da gaigona rubenma da 

ixsna igi maTi xelidan da 

Tqva: ar movklaT misi 

suli.* 

22 da uTxra maT rubenma: 

nu daRvriT sisxls; CaagdeT 

igi im WaSi, romelic 

udabnoSia, da xels nu aRmarTavT 

masze. _ raTa daexsna igi 

maTi xelidan da gadaeca igi Tavisi 

mamisTvis. 

23 da iyo, roca mivida iosebi 

Tavis ZmebTan, gaxades iosebs Wreli 

samosi, romelic emosa, 

24 da waiyvanes igi da Caagdes 

WaSi; xolo Wa carieli iyo, wyali 

ar idga. 

25 da dasxdnen puris saWmelad da 

aaxiles Tvalebi da dainaxes: aha, 

mogzauri ismaelelebi modiodnen 

galaadidan da maTi aqlemebi dat- 

74 

Seqmna 37 

virTulebi iyvnen sakmevliT 

da mkvriskeviT** da 

StaxsiT;*** da midiodnen, 

rom CaetanaT egvipteSi. 

26 da uTxra iudam Tavis 

Zmebs: ra sargebelia, Tu 

movklavT Cvens Zmas da 

davfaravT mis sisxls? 

27 modi, mivyidoT igi am 

ismaelelebs da Cveni xeli 

nu iqneba masze, radgan Cveni Zma 

da Cveni xorcia. da ismines Zmebma 

misi. 

28 da gamoiares kacebma, madiamelma 

vaWrebma, da amoswies da amoiyvanes 

iosebi Widan da mihyides iosebi 

ismaelelebs oc oqrod; da Caiyvanes 

iosebi egvipteSi. 

29 da dabrunda rubeni WasTan da 

ver naxa iosebi WaSi da Semoixia 

Tavisi samosi. 

30 da dabrunda Tavis ZmebTan da 

uTxra: yrma ar aris; da me sadRa 

wavide? 

* misi suli _ septuagintaSi es muxli ase bolovdeba: àr mokla igi 

sulad.~ zogierT berZnul xelnawerSi sityva `sulad~ gamotovebulia. 

sulSi, am SemTxvevaSi, igulisxmeba samSvinveli, sicocxle. oSkuri bibliisa 

da mcxeTuri xelnaweris mTargmnelebma es adgili gadmosces paranomaziiT: 

`movklaT mokvliT.~ 

** mkvriskevi _ galaadis balzami, `xeTagan gamonawveTi, sulneli da gemoiani~. 

sulxan-saba orbeliani, leqsikoni qarTuli, Tbilisi, 1991. 

*** Staxsi (berZ.) _ yvavilis mtvris dawurvis Sedegad miRebuli Txeli, 

surnelovani fisi. darCenil sqel nawils ewodeba muri.

31 da aiRes iosebis samosi da 

dakles Txis Tikani da amosvares 

samosi sisxlSi. 

32 da gagzavnes Wreli samosi da 

Seutanes Tavis mamas da uTxres: es 

vipoveT; amoicani, Seni Zis samosia 

Tu ara. 

33 da amoicno igi da Tqva: samosi 

Cemi Zisaa; borotma mxecma SeWama 

igi, mxecma moitaca iosebi. 

34 da Semoixia iakobma Tavisi samosi 

da Seimosa ZaZa Tavis welze 

da glovobda Tavis Zes mraval 

dRes. 

35 da Seikriba misi yvela Ze da 

asuli da mividnen mis sanugeSeblad, 

da ar isurva nugeSiscema da 

Tqva: Caval Cems ZesTan mgloviare 

jojoxeTSi. da dastiroda mas misi 

mama. 

36 xolo madiamelebma mihyides 

iosebi egvipteSi petefres, faraonis 

saWuriss,* mcvelTmTavars.** 

Tavi 38 

a iyo, im dros wamovida iuda 

Tavisi Zmebisgan da mivida vi- 

Rac odolamel kacTan, romlis 

saxelia irasi. 

2 da dainaxa iq iudam qanaaneli 

kacis asuli, romlis saxelia sava, 

da moiyvana igi da Sevida masTan. 

3 da mucladiRo da Sva Ze, da 

uwoda misi saxeli eri. 

Seqmna 37, 38 

4 da mucladiRo kvlav da Sva Ze, 

da uwoda misi saxeli avnani. 

5 da Semata kvlav da Sva Ze, da 

uwoda misi saxeli selomi. da igi 

iyo qazbiSi, roca Sva isini. 

6 da mouyvana iudam ers, Tavis 

pirmSos, coli, romlis saxelia 

Tamari. 

7 da iyo eri, iudas pirmSo, boroti 

uflis winaSe da mokla igi RmerTma. 

8 da uTxra iudam avnans: Sedi Seni 

Zmis colTan da SeirTe igi da 

aRudgine Tesli Sens Zmas. 

9 da icoda avnanma, rom misi ar 

iqneboda Tesli; da iyo, roca Sedioda 

Tavisi Zmis colTan, Rvrida 

miwaze, rom ar mieca Tesli 

Tavisi ZmisTvis. 

10 da borotad gamoCnda RvTis 

winaSe, radgan gaakeTa es; da mokla 

isic. 

11 da uTxra iudam Tamars, Tavis 

rZals: dajeqi qvrivad Seni mamis 

saxlSi, vidre didi gaxdeba selomi, 

Cemi Ze; radgan Tqva: vaiTu 

mokvdes isic, rogorc misi Zmebi. 

da wavida Tamari da dajda Tavisi 

mamis saxlSi. 

12 da gavida mravali dRe da 

mokvda sava, iudas coli; da inugeSa 

Tavi iudam da avida Tavisi 

cxvris mparsavebTan, is da irasi, 

misi odolameli mwyemsi, TamnaSi. 

13 da Seatyobines Tamars, mis 

rZals, da uTxres: aha, Seni mamam- 

* saWurisi _ aq: samefo karis moxele. 

* mcvelTmTavari _ berZ. arqimagirosi, niSnavs mzareulTa ufross. konteqstidan 

Cans, rom petefre iyo faraonis dacvis ufrosi da mzareulebze 

zedamxedvelobac mas evaleboda. 

75

Tili adis TamnaSi Tavisi cxvris 

gasaparsad. 

14 da gaixada qvrivobis samosi da 

Semoisxa mosasxami da moirTo da 

dajda karibWesTan enanisa, romelic 

aris Tamnas gzaze, radgan naxa, 

rom didi gaxda selomi, xolo 

man ar misca igi mas colad. 

15 da dainaxa igi iudam da egona, 

rom igi meZavia, radgan daefara 

Tavisi piri, da ver icno igi. 

16 da gadauxvia misken gzaze da 

uTxra mas: neba momeci me, rom 

Semovide SenTan; _ radgan ar icoda, 

rom Tavisi rZali iyo. xolo man 

uTxra: ras momcem me, Tu Semoxval 

CemTan? 

17 da man uTxra: me Sen gamogigzavni 

Txis Tikans faridan. xolo 

man uTxra: momeci windi, vidre 

gamomigzavni Sen. 

18 da man uTxra: ra windi mogce 

Sen? xolo man uTxra: Seni beWedi 

da mZivi da kverTxi, romelic 

Sens xelSia. da misca mas da Sevida 

masTan, da mucladiRo misgan. 

19 da adga da wavida da moixsna 

mosasxami da Caicva Tavisi qvrivobis 

samosi. 

20 da gaugzavna iudam Tikani Txebidan 

Tavisi odolameli mwyemsis 

xeliT, raTa mieRo windi dedakacisgan, 

da ver ipova igi. 

21 da hkiTxa im adgilis kacebs: 

sad aris meZavi, romelic iyo enan- 

Si, gzaze? da uTxres: ar yofila 

aq meZavi. 

* farezi (ebr.) _ garRveva. 

** zara (ebr.) _ gamosvla. 

76 

Seqmna 38 

22 da dabrunda iudasTan da uTxra: 

ver vipove; da im adgilis kacebi 

amboben: ar aris aq meZavi. 

23 da Tqva iudam: hqondes isini, 

magram nuRar dagvcineben; me gavugzavne 

es Tikani, xolo Sen ver 

ipove. 

24 da iyo, sami Tvis Semdeg Seatyobines 

iudas da uTxres: isiZva Tamarma, 

Senma rZalma, da aha, mucladiRo 

siZviT. da Tqva iudam: 

gamoiyvaneT igi da daiwvas. 

25 xolo roca igi moiyvanes, gaugzavna 

Tavis mamamTils da Tqva: im 

kacisgan, visic aris eseni, var me 

mucladRebuli, da uTxra: amoicani, 

visia beWedi da mZivi da es 

kverTxi. 

26 da amoicno iudam da Tqva: 

gamarTlda Tamari Cemze metad, 

radgan ar miveci igi seloms, 

Cems Zes. da metad aRar Seucvnia 

igi. 

27 da iyo, roca Sobda, tyupebi 

iyvnen mis mucelSi. 

28 da iyo, roca Sobda igi, erTma 

win gamoyo xeli; da aiRo yrmis 

amqmelma da Seaba mis xels mewamuli 

da Tqva: es gamova pirveli. 

29 da rogorc ki Seyo xeli, ma- 

Sinve gamovida misi Zma. da man 

Tqva: rad gairRva SenTvis zRude? 

da uwoda misi saxeli farezi.* 

30 da amis Semdeg gamovida misi 

Zma, romlis xelzec iyo mewamuli; 

da uwoda misi saxeli zara.**

Tavi 39 

olo iosebi Caiyvanes egvipte- 

Si da iyida igi petefrem, faraonis 

saWurisma, mcvelTmTavarma, 

egviptelma kacma, ismaelelTa 

xelidan, romlebmac Caiyvanes igi 

iq. 

2 da iyo ufali iosebTan da iyo 

kaci warmatebuli da iyo saxlSi 

egviptel batonTan. 

3 da icoda misma batonma, rom 

ufali aris masTan da rasac gaake- 

Tebs, ufali warumarTavs gzas. 

4 da pova iosebma madli Tavisi 

batonis winaSe da saTno iyo mis- 

Tvis da daadgina igi Tavis saxlze 

da yovelive, rac hqonda mas, 

misca xelSi iosebs. 

5 da iyo misi dadgenis Semdeg mis 

saxlze da yoveliveze, rac hqonda 

mas, akurTxa ufalma egviptelis 

saxli iosebis gamo da iyo 

uflis kurTxeva mTel mis qonebaze 

saxlSi da mindorSi. 

6 da gadasca yovelive, rac hqonda 

mas, xelSi iosebs da ar icoda 

imis Sesaxeb, rac hqonda mas, 

araferi, garda purisa, rasac Wamda 

igi. da iyo iosebi lamazi 

saxiT da Zlier mSvenieri Sesaxedad. 

7 da iyo, am ambebis Semdeg daadga 

misi batonis colma Tvali iosebs 

da uTxra: daweqi CemTan. 

8 xolo man ar isurva da uTxra 

Tavisi batonis cols: Tu Cemma batonma 

ar icis Cemi wyalobiT araferi 

Tavis saxlSi da yvelaferi, 

rac aqvs mas, momca me xelT 

Seqmna 39 

9 da ar aRmemateba am saxlSi 

aravin, arc dauWeria CemTvis araferi 

Sen garda, radgan Sen misi coli 

xar, rogorRa Cavidino es boroti 

saqme da Sevcodo RvTis wina- 

Se? 

10 da roca elaparakeboda iosebs 

dRidan dRemde, aRar usmenda mas, 

rom dawoliliyo masTan da yofiliyo 

masTan. 

11 da iyo erTi aseTi dRe da Sevida 

iosebi saxlSi Tavisi saqmeebis 

gasakeTeblad da aravin iyo 

saxleulTagan Sin. 

12 da CaeWida mas samosze da uTxra: 

daweqi CemTan. da Seatova samosi 

mas xelebSi da gaiqca da gavida 

gareT. 

13 da iyo, rogorc ki dainaxa, 

rom Seatova Tavisi samosi mas 

xelebSi da gaiqca da gavida gareT, 

14 mouxmo saxlSi myofebs da uTxra 

maT da Tqva: SexedeT, Semoiyvana 

CvenTan ebraeli mona Cvens dasacinad; 

Semovida CemTan da miTxra: 

daweqi CemTan. da viyvire didi 

xmiT; 

15 xolo roca gaigona man, rom 

avimaRle xma da viyvire, Sematova 

Tavisi samosi me da gaiqca da gavida 

gareT. 

16 da daitova samosi TavisTan, 

vidre ar movida batoni Tavis 

saxlSi. 

17 da elaparaka mas am sityvebiT 

da uTxra: Semovida CemTan ebraeli 

mona, romelic Semoiyvane 

CvenTan, Cems dasacinad da miTxra 

me: davwvebi SenTan. 

77

18 xolo rogorc ki gaigona, rom 

avimaRle xma da viyvire, Sematova 

samosi me da gaiqca da gavida gareT. 

19 da iyo, rogorc ki gaigona misma 

batonma Tavisi colis sityvebi, 

rac elaparaka mas da uTxra: ase 

momeqca me Seni mona, _ ganrisxda 

guliswyromiT. 

20 da waiyvana batonma iosebi da 

Seagdo igi dilegSi, im adgilas, 

sadac mefis patimrebi iyvnen daWerilebi, 

iq, im dilegSi. 

21 da iyo ufali iosebTan da moiRo 

masze wyaloba da misca mas 

madli sapyrobilis mcvelTa mTavris 

winaSe. 

22 da misca sapyrobilis mcvelTa 

mTavarma sapyrobile xelSi iosebs 

da yvela pyrobili, romelic sapyrobileSi 

iyo, da yvelaferi, rasac 

akeTebdnen iq. 

23 ar icoda sapyrobilis mcvel- 

Ta mTavarma misi wyalobiT araferi, 

radgan yvelaferi iyo iosebis xel- 

Si, imitom rom ufali iyo mas- 

Tan, da rasac igi akeTebda, ufali 

warmarTavda misi xeliT. 

78 

Tavi 40 

a iyo, am ambebis Semdeg Sescodes 

egviptis mefis meRvineTmTavarma 

da mepureTmTavarma 

Tavis batons, egviptis mefes. 

2 da ganurisxda faraoni Tavis 

orive saWuriss, meRvineTmTavars da 

mepureTmTavars, 

3 da Casxa isini cixeSi mcvel- 

TmTavarTan sapyrobileSi, im ad- 

Seqmna 39, 40 

gilas, iq, sadac iosebi iyo Sepyrobili. 

4 da Caabara sapyrobilis mTavarma 

iosebs isini, da emsaxureboda 

maT; da iyvnen mravali dRe cixe- 

Si. 

5 da naxa orivem sizmari, TiToeulma 

_ sizmari; erT Rames hqondaT 

xilva Tavisi sizmrisa _ egviptis 

mefis meRvineTmTavars da 

mepureTmTavars, romlebic iyvnen 

sapyrobileSi. 

6 da Sevida maTTan iosebi ganTiadisas 

da naxa isini, da iyvnen 

SeZrwunebulni. 

7 da hkiTxa faraonis saWurisebs, 

romlebic iyvnen masTan erTad cixe- 

Si mis batonTan, da uTxra: ratom 

aris Tqveni saxeebi damwuxrebuli 

dRes? 

8 xolo maT uTxres mas: sizmari 

vnaxeT da misi amxsneli ar aris. 

da uTxra maT iosebma: gana RvTisagan 

ar aris maTi ganmarteba? 

miambeT me. 

9 da uambo meRvineTmTavarma Tavisi 

sizmari iosebs da uTxra: Cems sizmarSi 

iyo vazi Cem winaSe; 

10 xolo vazze iyo sami rto, da 

igi yvaoda da gamoeRo ylortebi; 

mwife iyo yurZnis mtevnebi. 

11 da faraonis sasmisi Cems xelSi 

iyo; da aviRe yurZeni da Cavwure 

igi sasmisSi da miveci sasmisi xelSi 

faraons. 

12 da uTxra mas iosebma: es aris 

magisi axsna: sami rto sami dRea; 

13 kidev sami dRe da gaaxsendeba 

faraons Seni gamgebloba da isev 

dagadgens Sen Sens meRvineTmTav-

obaze da miscem sasmiss faraons 

xelSi Seni pirveli gamgeblobisamebr, 

rogorc iyavi mwde. 

14 maSin gamixsene me Sen TviTon, 

roca sikeTe mogegeba Sen, da moiRe 

Cemze wyaloba da gaaxsene Cem 

Sesaxeb faraons da gamomiyvane me 

am dilegidan; 

15 radgan parviT momipares ebraelTa 

qveynidan da aqac araferi Camidenia, 

magram Camagdes me am ormoSi. 

16 da naxa mepureTmTavarma, rom 

sworad axsna, da uTxra iosebs: mec 

vnaxe sizmari: da TiTqos marcvleulis 

sami kalaTi medga Tavze; 

17 xolo zeda kalaTSi iyo mepuris 

naxelavis yvela saxeoba, rasac mefe 

faraoni Wams, da cis frinvelebi 

Wamdnen maT kalaTidan, romelic 

iyo Cems Tavze. 

18 da miugo iosebma da uTxra mas: 

es aris magisi axsna: sami kalaTi 

sami dRea; 

19 kidev sami dRe da mogkveTs faraoni 

Sen Tavs da Camogkidebs Sen 

xeze, da SeWamen cis frinvelebi 

Sens xorcs. 

20 da iyo, mesame dRes faraonis 

Sobis dRe iyo da gamarTa sma yvela 

Tavisi msaxurisTvis. da gaaxsenda 

meRvineTmTavris gamgebloba 

da mepureTmTavris gamgebloba Tavis 

msaxurTa Soris. 

21 da isev daadgina meRvineTmTavari 

mis gamgeblobaze, da misca 

sasmisi xelSi faraons, 

22 xolo mepureTmTavari CamoaxrCo, 

rogorc auxsna maT iosebma. 

23 da ar gaaxsenda meRvineTmTavars 

iosebi, aramed daaviwyda igi. 

Seqmna 40, 41 

Tavi 41 

a iyo, ori wlis Semdeg faraonma 

naxa sizmari: TiTqos idga 

mdinareze, 

2 da aha, TiTqos mdinaridan amodioda 

Svidi Zroxa, kargi Sesaxedad 

da rCeuli xorciT, da Zovdnen 

napirze; 

3 da sxva Svidi Zroxa amodioda 

maT Semdeg mdinaridan, saZageli 

Sesaxedad da mWle xorciT, da 

Zovdnen im ZroxebTan erTad mdinaris 

piras. 

4 da SeWama Svidma saZagelma da 

xorciT mWle Zroxam Svidi Sesaxedad 

kargi da rCeuli Zroxa. da 

gamoeRviZa faraons. 

5 da esizmra meored: da aha, Svidi 

TavTavi amodioda erT Reroze, 

rCeuli da kargi; 

6 da aha, Svidi TavTavi, wvrili da 

qarcemuli, izrdeboda maT Semdeg; 

7 da STanTqa Svidma TavTavma, 

wvrilma da qarcemulma, Svidi Tav- 

Tavi, rCeuli da savse. da gamoeRviZa 

faraons, da iyo sizmari. 

8 da iyo ganTiadi da SeZrwunda 

misi suli da gagzavna da mouxmo 

egviptis yvela ganmmartebels da 

mis yvela brZens; da uambo maT 

faraonma sizmari da aravin iyo, 

vinc auxsnida mas faraons. 

9 da elaparaka meRvineTmTavari 

faraons da uTxra: Cems codvas 

vixseneb dRes: 

10 faraoni ganurisxda Tavis msaxurebs 

da Cagvsxa Cven cixeSi mcvel- 

TmTavris saxlSi, me da mepureTmTavari. 

79

11 da vnaxeT sizmari erT Rames me 

da man; TiToeulma Cven-Cveni sizmari 

vnaxeT. 

12 da iyo iq CvenTan erTad Wabuki, 

mcvelTmTavris ebraeli mona, 

da vuambeT mas da agvixsna Cven. 

13 da iyo, rogorc agvixsna Cven, 

ise moxda: me isev damadgines Cems 

gamgeblobaze, xolo igi CamoaxrCes. 

14 da gagzavna faraonma da mouxmo 

iosebs da gamoiyvanes igi dilegidan 

da gakriWes igi da gamoucvales 

mas samosi da mivida faraon- 

Tan. 

15 da uTxra faraonma iosebs: sizmari 

vnaxe da misi amxsneli ar aris; 

xolo me msmenia, Sen Sesaxeb rom 

amboben: ismen Sen sizmrebs da xsni 

maT. 

16 da miugo iosebma faraons da 

uTxra: RvTis gareSe ar miegeba 

xsna faraons. 

17 da elaparaka faraoni iosebs 

da uTxra: Cems sizmarSi TiTqos 

videqi mdinaris piras 

18 da TiTqos mdinaridan amodioda 

Svidi Zroxa, kargi Sesaxedad 

da rCeuli xorciT, da Zovdnen 

napirze; 

19 da aha, sxva Svidi Zroxa amodioda 

maT ukan mdinaridan, cudi 

da saZageli Sesaxedad da mWle 

xorciT, rogorebic ar minaxavs 

mTel egviptis qveyanaSi, iseTi saZagelni; 

20 da SeWama Svidma Zroxam, mWlem 

da saZagelma, pirveli Svidi Zroxa, 

kargi da rCeuli, 

21 da Sevidnen maT muclebSi; da 

uCinarni gaxdnen, radgan Sevidnen 

80 

Seqmna 41 

maT muclebSi; da maTi Sesaxedaoba 

iyo saZageli, rogorc Tavdapirvelad. 

gamomeRviZa da isev dameZina. 

22 da vnaxe isev Cems sizmarSi, 

TiTqosda Svidi TavTavi amodioda 

erT Reroze, savse da kargi; 

23 xolo sxva Svidi TavTavi, wvrili 

da qarcemuli, izrdeboda maT 

Semdeg; 

24 da STanTqa Svidma TavTavma, 

wvrilma da qarcemulma, Svidi Tav- 

Tavi, kargi da savse. vuTxari ganmmarteblebs 

da aravin iyo, vinc 

amixsnida me. 

25 da uTxra iosebma faraons: faraonis 

sizmari erTia: rasac RmerTi 

akeTebs, uCvena faraons. 

26 Svidi kargi Zroxa Svidi weliwadia 

da Svidi kargi TavTavi Svidi 

weliwadia; faraonis sizmari 

erTia. 

27 da Svidi mWle Zroxa, maT ukan 

amomavali, Svidi weliwadia da Svidi 

TavTavi, wvrili da qarcemuli, 

iqneba SimSilobis Svidi weliwadi. 

28 da es aris sityva, romelic 

vuTxari faraons: rasac RmerTi 

akeTebs, uCvena faraons; 

29 aha, Svid weliwads modis didi 

siuxve mTel egviptis qveyanaSi; 

30 xolo mova SimSilobis Svidi 

weliwadi maT Semdeg da daaviwydebaT 

simaZRre mTel egviptis qveyanaSi 

da mospobs SimSili qveyanas, 

31 da ar ecodinebaT siuxve qveyanaze 

SimSilis gamo, romelic iqneba 

maT Semdeg, radgan metad Zlieri 

iqneba. 

32 xolo gameorda faraonis sizmari 

orjer imis gamo, rom WeSmari-

ti iqneba sityva, romelic RvTisagan 

aris, da daaCqarebs RmerTi 

mis aRsrulebas. 

33 amitom axla moZebne kaci gonieri 

da gulisxmieri da daadgine 

igi egviptis qveyanaze; 

34 da ase gaakeTos faraonma da 

daadginos adgilis mTavrebi qveyanaze 

da aiRon egviptis qveynis 

siuxvis Svidi wlis mTeli mosavlis 

mexuTedi 

35 da daagrovon im momavali Svidi 

kargi wlis mTeli sazrdo da 

dagrovdes xorbali faraonis xelqveS, 

sazrdo qalaqebSi Seinaxon. 

36 da iqneba sazrdo Senaxuli qveynisTvis 

SimSilobis Svid weliwads, 

romelic iqneba egviptis qveyanaSi, 

da ar ganadgurdeba qveyana SimSiliT. 

37 mosawoni iyo es sityvebi faraonisTvis 

da misi yvela msaxurisTvis; 

38 da uTxra faraonma Tavis yvela 

msaxurs: gana vipoviT aseT 

kacs, romelSic aris RvTis suli? 

39 da uTxra faraonma iosebs: radgan 

giCvena RmerTma Sen es yvelaferi, 

ar aris kaci Senze gonieri da gulisxmieri; 

40 Sen iqnebi Cems saxlze da Sens 

sityvas Seismens mTeli Cemi eri; 

mxolod taxtiT aRgematebi me Sen. 

41 da uTxra faraonma iosebs: aha, 

gadgen Sen dRes egviptis mTel 

qveyanaze. 

42 da waiZro faraonma beWedi Tavisi 

xelidan da gaukeTa igi xelze 

Seqmna 41 

iosebs da Semosa igi bisonis samosiT 

da gaukeTa oqros yelsabami 

mas yelze; 

43 da aiyvana igi Tavis meore etlze 

da acxadebda mis win macne; 

da daadgina igi egviptis mTel qveyanaze. 

44 da uTxra faraonma iosebs: me 

var faraoni; Sen gareSe veravin 

gaanZrevs xels egviptis mTel qveyanaSi. 

45 da uwoda faraonma saxeli 

iosebs, fsonTomfaneqi;* da misca 

mas aseneTi, petefres, mzis qalaqis 

mRvdlis, asuli, colad. 

46 xolo iosebi iyo ocdaaTi 

wlisa, roca wardga faraonis, egviptis 

mefis, winaSe. da gamovida 

iosebi faraonisgan da moiara egviptis 

mTeli qveyana. 

47 da misca miwam siuxvis Svid weliwads 

mosavali; 

48 da daagrova Svidi wlis mTeli 

sazrdo, roca iyo siuxve egviptis 

qveyanaSi, da dado sazrdo qalaqeb- 

Si, qalaqis Semogarenis mindvrebis 

sakvebi dado iq. 

49 da daagrova iosebma xorbali, 

rogorc zRvis qviSa, Zalian bevri, 

vidre SeuZlebeli ar gaxda 

aRricxva, radgan iyo uricxvi. 

50 xolo iosebs hyavda ori Ze Sim- 

Silobis Svidi wlis mosvlamde, 

romlebic uSva mas aseneTma, petefres, 

mzis qalaqis mRvdlis, asulma. 

51 da uwoda iosebma pirmSos saxeli 

manase, radgan Tqva: damaviwya 

* fsonTomfaneqi _ egv. savaraudod, niSnavs qveynierebis mxsnels, sicocxlis 

masazrdoebels. 

81

me RmerTma Cemi yvela tkivili 

da yvelaferi mamaCemisa. 

52 xolo meores uwoda saxeli 

efremi, radgan Tqva: amaRorZina 

me RmerTma Cemi damdablebis qveyanaSi. 

53 da gavida siuxvis Svidi weliwadi, 

romelic iyo egviptis qveyanaSi, 

54 da daiwyo SimSilobis Svidma 

weliwadma mosvla, rogorc Tqva 

iosebma. da iyo SimSili mTel qveyanaze, 

xolo egviptis mTel qveyanaSi 

iyo puri. 

55 da daimSa egviptis mTeli qveyana 

da SehRaRada erma faraons puris 

gamo; da uTxra faraonma yvela 

egviptels: wadiT iosebTan da rasac 

getyviT Tqven, gaakeTeT. 

56 da SimSili iyo mTeli qveynis 

pirze; da gaxsna iosebma yvela be- 

Reli da hyidda yvela egviptelze. 

57 da mTeli qveyana midioda egvipteSi 

sayidlad iosebTan, radgan 

gaZlierda SimSili mTel qveyanaze. 

82 

Tavi 42 

a naxa iakobma, rom aris gasayidi 

xorbali egvipteSi da 

uTxra Tavis Zeebs: ratom xarT 

uqmad? 

2 aha, gavige, rom aris xorbali 

egvipteSi; CadiT iq da iyideT Cven- 

Tvis cotaodeni sazrdo, raTa vicocxloT 

da ar movkvdeT. 

3 da Cavida iosebis aTi Zma xorblis 

sayidlad egvipteSi; 

4 xolo beniamini, iosebis Zma, ar 

gauSva mis ZmebTan erTad, radgan 

Seqmna 41, 42 

Tqva: vaiTu SeuZlod Seiqnas igi. 

5 da mividnen israelis Zeebi sayidlad 

mimsvlelebTan erTad, radgan 

iyo SimSili qanaanis qveyanaSi. 

6 xolo iosebi iyo qveynis mTavari, 

igi yidda qveynis yvela xalxze; 

da mividnen iosebis Zmebi da 

Tayvani sces mas piriT miwamde. 

7 da roca dainaxa iosebma Tavisi 

Zmebi, icno da ar gamoecnaura maT 

da daelaparaka maT mkacrad da 

uTxra maT: saidan moxvediT? xolo 

maT uTxres: qanaanis qveynidan sazrdos 

sayidlad. 

8 da icno iosebma Tavisi Zmebi, 

xolo maT ver icnes igi. 

9 da gaaxsenda iosebs sizmrebi, 

romlebic naxa man, da uTxra maT: 

mstovrebi xarT; qveynis gza-kvalis 

gasagebad moxvediT. 

10 xolo maT uTxres: ara, batono, 

Seni monebi movediT sazrdos 

sayidlad; 

11 yvelani varT erTi kacis Zeebi; 

mSvidobianebi varT; ar arian Seni 

monebi mstovrebi. 

12 da uTxra maT: ara, qveynis 

gza-kvalis sanaxavad moxvediT. 

13 xolo maT uTxres: Tormeti 

Zma varT Seni monebi qanaanis qveyanaSi, 

da aha, umcrosi Cvens mamas- 

Tan aris dRes, xolo erTi aRar 

aris. 

14 da uTxra maT iosebma: es aris, 

rac giTxariT Tqven da vTqvi, rom 

mstovrebi xarT; 

15 amiT gamoCndebiT: vficav faraonis 

janmrTelobas, ver gaxvalT 

aqedan, Tu Tqveni umcrosi Zma ar 

mova aq.

16 gagzavneT erTi Tqvengani da 

moiyvaneT Tqveni Zma, xolo Tqven 

dakavebuli iqnebiT, vidre cxadi 

gaxdeba Tqveni sityvebi, marTals 

ambobT Tu ara; xolo Tu ara, 

vficav faraonis janmrTelobas, namdvilad 

mstovrebi xarT. 

17 da Casxa isini cixeSi sami dRe. 

18 da uTxra maT mesame dRes: ase 

gaakeTeT da icocxlebT, radgan me 

RvTisa meSinia. 

19 Tu mSvidobianebi xarT, erTi 

Tqveni Zma darCes cixeSi, xolo 

Tqven wadiT da waiReT Tqveni nayidi 

xorbali, 

20 da Tqveni umcrosi Zma moiyvaneT 

CemTan da sarwmuno iqneba Tqveni 

sityvebi; xolo Tu ara, daixocebiT. 

da gaakeTes ase. 

21 da uTxra TiToeulma Tavis 

Zmas: ho, radgan codvaSi varT 

Cveni Zmis gamo, radgan ugulebelvyaviT 

misi sulis gasaWiri, 

roca gvevedreboda Cven da ar 

SevismineT misi; amis gamo moiwia 

Cvenze es gasaWiri. 

22 da miugo rubenma da uTxra 

maT: ar giTxariT Tqven da vTqvi: 

nu moeqceviT usamarTlod yrmas? 

da ar SeismineT Cemi; da aha, misi 

sisxli Surs iZiebs. 

23 xolo maT ar icodnen, rom 

esmis iosebs, radgan mTargmneli 

iyo maT Soris. 

24 da mibrunda maTgan da atirda 

iosebi. da isev mivida maTTan da 

uTxra maT; da gamoiyvana simeoni 

maTgan da Sekra igi maT winaSe. 

25 da brZana iosebma, rom aevsoT 

maTi WurWeli xorbliT da Ca- 

Seqmna 42 

edoT vercxli TiToeulisTvis mis 

tomaraSi da miecaT maTTvis sagzali. 

da gaukeTes maT ase. 

26 da ahkides xorbali Tavis saxedrebs 

da wavidnen iqidan. 

27 da gaxsna erTma Tavisi abga, 

rom mieca sakvebi Tavisi saxedrebisTvis, 

sadac Seisvenes, da dainaxa 

Tavisi vercxlis Sekvra, da iyo 

abgis pirze; 

28 da uTxra Tavis Zmebs: damibrunda 

me vercxli, da aha, igi Cems 

abgaSia. da SekrTa maTi guli da 

SeSfoTdnen da erTmaneTs eubnebodnen: 

es ra gviyo Cven RmerTma? 

29 da mividnen iakobTan, Tavis 

mamasTan, qanaanis qveyanaSi da uambes 

mas yvelaferi, rac SeemTxvaT 

maT da uTxres: 

30 gvelaparaka kaci, qveynis batoni, 

Cven mkacrad da Cagvsxa Cven 

cixeSi, rogorc qveynis mstovrebi. 

31 da vuTxariT mas: mSvidobianebi 

varT, ara varT mstovrebi; 

32 Tormeti Zma varT, Cveni mamis 

Zeebi; erTi aRar aris, xolo umcrosi 

Cvens mamasTan aris dRes 


33 da gviTxra Cven kacma, qveynis 

batonma: amiT gavigeb, rom mSvidobianebi 

xarT: erTi Zma datoveT 

aq CemTan, xolo Tqveni saxlisTvis 

nayidi xorbali waiReT da wadiT, 

34 da moiyvaneT Tqveni umcrosi Zma 

CemTan da gavigeb, rom ara xarT 

mstovrebi, aramed mSvidobianebi xarT, 

da Tqvens Zmas dagibrunebT Tqven, 

da qveyanaSi ivaWreT. 

35 da iyo, roca dacales maT 

Tavisi tomrebi, iyo vercxlis 

83

Sekvra TiToeuli maTganis tomaraSi; 

da dainaxes Tavisi vercxlis 

Sekvrebi maT da maTma mamam da 

SeeSindaT. 

36 da uTxra maT iakobma, maTma 

mamam: me uSvilod damtoveT; iosebi 

aRar aris, simeoni aRar aris, beniaminic 

migyavT; Cemze moiwia es 

yvelaferi. 

37 da uTxra rubenma Tavis mamas 

da Tqva: Cemi ori Ze mokali, Tu 

ar moviyvano igi SenTan; momeci 

igi me xelSi da me amoviyvan mas 

SenTan. 

38 xolo man uTxra: ar wamova Cemi 

Ze TqvenTan erTad, radgan misi 

Zma mokvda da igi marto darCa; da 

dauZlurdeba igi gzaze, romelzec 

midixarT, da CaiyvanT Cems siberes 

mwuxarebiT jojoxeTSi. 

84 

Tavi 43 

a SimSili gaZlierda qveyanaze. 

2 da iyo, roca daamTavres Wama 

xorblisa, romelic wamoiRes egviptidan, 

uTxra maT maTma mamam: 

isev wadiT da gviyideT Cven cotaodeni 

sazrdo. 

3 da uTxra mas iudam da Tqva: 

mowmobiT dagvimowma Cven kacma da 

Tqva: ver ixilavT Cems pirs, Tu 

ar iqneba Tqveni umcrosi Zma 

TqvenTan erTad. 

4 Tu gamouSveb Cvens Zmas CvenTan 

erTad, CavalT da giyidiT Sen 

sazrdos; 

5 xolo Tu ar gamouSveb Cvens 

Zmas CvenTan erTad, ar wavalT, 

Seqmna 42, 43 

radgan kacma gviTxra Cven da Tqva: 

ver ixilavT Cems pirs, Tu ar 

iqneba Tqveni umcrosi Zma TqvenTan 

erTad. 

6 da Tqva israelma: rad gamike- 

TeT me boroteba da uTxariT im 

kacs, rom gyavT Tqven Zma? 

7 xolo maT uTxres: kiTxviT gamogvkiTxa 

Cven kacma Cvens naTesaobazec 

da Tqva: isev cocxalia mamaTqveni? 

Tu gyavT Tqven Zma? da vuTxariT 

am kiTxvis Sesabamisad. ra vicodiT, 

Tu gvetyoda Cven: moiyvaneT 

Tqveni Zma? 

8 da uTxra iudam israels, Tavis 

mamas: gamouSvi yrma CemTan erTad 

da avdgebiT da wavalT, raTa vicocxloT 

da ar movkvdeT Cvenc 

da Senc da Cveni monagaric. 

9 da me Cavibareb mas, Cemi xelidan 

moiZie igi; Tu ar moviyvan mas 

SenTan da ar davayeneb mas Sen winaSe, 

codvili viqnebi Sen winaSe 

dReniadag. 

10 rom ar davyovnebuliyaviT, ukve 

mobrunebulebi viqnebodiT orgzis. 

11 da uTxra maT israelma, maTma 

mamam: Tu egrea, ase gaakeTeT: waiReT 

miwis nayofTagan Tqveni WurWlebiT 

da CautaneT im kacs ZRveni _ mkvriskevi 

da Tafli, sakmeveli da Staxsi 

da belekoni da kakali. 

12 da vercxli ormagad aiReT 

Tqvens xelSi; vercxli, romelic 

dagibrundaT Tqvens abgebSi, daubruneT 

Tqven; iqneb Secdomaa. 

13 da Tqveni Zma waiyvaneT da adeqiT 

da CadiT im kacTan. 

14 da Cemma RmerTma mogceT Tqven 

madli im kacis winaSe. da gamouS-

vebs Tqvens erT Zmas da beniamins, 

radgan me, rogorc uSvilo, uSvilod 

davrCi. 

15 da aiRes kacebma is ZRveni da 

vercxli ormagad Tavis xelSi da 

waiyvanes beniamini da adgnen da 

Cavidnen egvipteSi da wardgnen 

iosebis winaSe. 

16 da dainaxa iosebma isini da beniamini, 

Tavisi Zma, dediT erTi, 

da uTxra Tavis saxlTuxucess: Seiyvane 

es kacebi saxlSi da dakali 

saklavi da moamzade, radgan CemTan 

erTad SeWamen es kacebi purs Suad- 

Risas. 

17 da gaakeTa kacma, rogorc uTxra 

iosebma, da Seiyvana kacebi iosebis 

saxlSi. 

18 da roca dainaxes kacebma, rom 

Seiyvanes iosebis saxlSi, Tqves: 

dabrunebuli vercxlisTvis, romelic 

iyo Cvens abgebSi Tavdapirvelad, 

SevyavarT Cven, raTa cili 

dagvwamon da brali dagvdon da 

wagviyvanon Cven monebad da Cveni 

saxedrebic. 

19 da mividnen kacTan, iosebis 

saxlTuxucesTan, da elaparaknen mas 

saxlis karibWesTan 

20 da uTxres: gevedrebiT, batono, 

CamovediT Tavdapirvelad sazrdos 

sayidlad; 

21 da iyo, roca mivediT dasasveneblad 

da gavxseniT Cveni abgebi, 

da aha, TiToeulis vercxli 

iyo mis abgaSi. Cveni vercxli woniT 

davabruneT axla Cveni xeliT; 

22 da sxva vercxli Tan wamoviReT 

sazrdos sayidlad; ar viciT, vin 

Cado vercxli Cvens abgebSi. 

Seqmna 43 

23 da uTxra maT: wyaloba iyos 

Tqvenze, nu geSiniaT; Tqvenma Rmer- 

Tma da Tqveni mamebis RmerTma mogcaT 

Tqven ganZi Tqvens abgebSi, 

xolo Tqvens vercxls, gamorCeuls, 

viReb. da gamoiyvana maTTan 

simeoni. 

24 da miutana wyali maT fexebis 

dasabanad da misca sakvebi maTs saxedrebs. 

25 da moamzades ZRveni iosebis mosvlamde 

SuadRisas, radgan gaiges, 

rom iq apirebs sadilobas. 

26 da Sevida iosebi saxlSi da 

miarTves mas ZRveni, romelic xelT 

hqondaT maT, saxlSi da Tayvani 

sces mas piriT miwamde. 

27 da hkiTxa maT: rogor xarT? 

da uTxra maT: janmrTelad aris 

Tqveni moxuci mama, vis Sesaxebac 

miTxariT? isev cocxalia? 

28 xolo maT uTxres: janmrTelad 

aris Seni mona, Cveni mama, 

isev cocxalia. da Tqva: kurTxeulia 

is kaci RvTisagan. da modrekiT 

Tayvani sces mas. 

29 da aaxila Tvalebi da dainaxa 

beniamini, Tavisi Zma, dediT erTi, 

da Tqva: es aris Tqveni umcrosi 

Zma, romelzec TqviT, rom moiyvandiT 

CemTan? da uTxra: RmerTma 

Segiwyalos Sen, Svilo. 

30 da aRelda iosebi, radgan gulmuceli 

daewva mas Tavisi Zmis gamo 

da mounda tirili; da Sevida saganZurSi 

da atirda iq. 

31 da daibana piri da roca gamovida, 

Tavi Seikava da Tqva: daawyeT purebi. 

32 da dauwyes mas calke da maT 

calke da egviptelebs, romlebic 

85

sadilobdnen masTan, calke, radgan 

ar SeeZloT egviptelebs ebraeleb- 

Tan erTad puris Wama, radgan sisa- 

Zaglea egviptelTaTvis. 

33 da dasxdnen mis win, pirmSo _ 

Tavisi upiratesobis mixedviT da 

umcrosi _ Tavisi umcrosobis mixedviT; 

gancvifrebas gamoxatavdnen kacebi, 

TiToeuli Tavis ZmasTan. 

34 da iRebdnen isini misgan wils; 

da gaizarda beniaminis wili yvelas 

wilze xuTjer. da sves da 

daTvrnen masTan erTad. 

86 

Tavi 44 

a ubrZana iosebma Tavis saxlTuxucess 

da uTxra: gaavseT 

am kacebis abgebi sazrdoTi, ramdenis 

waRebasac SeZleben da dadeT 

TiToeulis vercxli abgis pirze 

2 da Cemi vercxlis sasmisi CadeT 

umcrosis abgaSi da misi xorblis 

safasuric. da gaakeTes iosebis sityvisamebr, 

rogorc Tqva. 

3 dila gaTenda da kacebi gauSves, 

isini da maTi saxedrebi. 

4 da gavidnen isini qalaqidan da ar 

iyvnen Sors wasulebi da iosebma 

uTxra Tavis saxlTuxucess: adeqi da 

daedevne ukan im kacebs da daewie 

maT da uTxari maT: ratom momageT 

boroti keTilis sanacvlod? rad 

mompareT me vercxlis sasmisi? 

5 gana es ar aris, romliTac 

svams Cemi batoni? da igi misnobiT 

misnobs magiT. boroteba aRasruleT 

imiT, rac CaidineT. 

6 da roca ipova isini, uTxra maT 

am sityvisamebr. 

Seqmna 43, 44 

7 xolo maT uTxres mas: rad ambobs 

batoni magnair sityvebs? nu 

iqneba, rom Senma monebma gaakeTon 

am sityvisamebr. 

8 Tu vercxli, romelic vipoveT 

Cvens abgebSi, dagibruneT Sen qanaanis 

qveynidan, rogor moviparavdiT Seni 

batonis saxlidan vercxls an oqros? 

9 romelTanac moinaxeba sasmisi Sen 

monaTagan, mokvdes; xolo Cven viqnebiT 

Cveni batonis monebi. 

10 da man Tqva: da axla rogorc 

ambobT, ise iqneba: kaci, romel- 

Tanac moinaxeba sasmisi, is iqneba 

Cemi mona, xolo Tqven iqnebiT ubralo. 

11 da aCqardnen da gadmoiRo TiToeulma 

Tavisi abga miwaze da gaxsna 

TiToeulma Tavisi abga. 

12 da Cxrekda, ufrosiT dawyebuli, 

vidre ar mivida umcrosamde, 

da ipova sasmisi beniaminis abgaSi. 

13 da Semoixies Tavisi samosi da 

ahkida TiToeulma Tavisi abga Tavis 

saxedars da dabrundnen qalaqSi. 

14 da Sevida iuda, da misi Zmebi 

iosebTan, romelic isev iq iyo, 

da daemxnen mis winaSe miwaze. 

15 da uTxra maT iosebma: ra aris 

es saqme, rac CaidineT? ar iciT, 

rom misnobiT misnobs Cemnairi kaci? 

16 da uTxra iudam: ra mivugoT 

batons an ra vTqvaT, an riT gavmarTldeT? 

radgan RmerTma naxa 

Seni monebis usamarTloba. aha, varT 

Cveni batonis monebi Cvenc da vis- 

Tanac moinaxa sasmisi. 

17 da Tqva iosebma: nu iqneba, rom 

me Sevasrulo es sityva: kaci, ro-

melTanac moinaxa sasmisi, is iqneba 

Cemi mona, xolo Tqven adiT mSvidobiT 

Tqvens mamasTan. 

18 da miuaxlovda mas iuda da 

uTxra: gevedrebi, batono, Tqvas 

Senma monam sityva Sen winaSe da 

nu ganurisxdebi Sens monas, radgan 

Sen xar faraonis Semdeg. 

19 batono, Sen hkiTxe Sens monebs 

da uTxari: Tu gyavT mama an Zma? 

20 da vuTxariT batons: gvyavs 

Cven moxuci mama da siberis Svili, 

umcrosi, hyavs mas, da misi 

Zma mokvda, xolo is marto darCa 

Tavis dedas da mamam igi Seiyvara. 

21 da uTxari Sens monebs: CamoiyvaneT 

igi CemTan da vizruneb masze. 

22 da vuTxariT batons: ver SeZlebs 

yrma mamis datovebas, xolo 

Tu datovebs mamas, mokvdeba. 

23 xolo Sen uTxari Sens monebs: 

Tu ar CamoiyvanT Tqvens umcros 

Zmas TqvenTan erTad, veRar ixilavT 

Cems pirs. 

24 da iyo, roca avediT Sens monas- 

Tan da Cvens mamasTan, vuTxariT 

mas batonis sityvebi. 

25 da gviTxra Cven Cvenma mamam: 

wadiT isev, iyideT CvenTvis cotaodeni 

sazrdo. 

26 xolo Cven vuTxariT: ver SevZlebT 

Casvlas; magram, Tu Cveni 

umcrosi Zma wamova CvenTan er- 

Tad, CavalT; radgan ver SevZlebT 

im kacis piris xilvas, Tu Cveni 

umcrosi Zma ar iqneba CvenTan er- 

Tad. 

27 da gviTxra Senma monam, Cvenma 

mamam, Cven: Tqven iciT, rom ori 

miSva me colma; 

Seqmna 44, 45 

28 da gavida erTi Cemgan da TqviT, 

rom mxecis lukma gaxda, da aRar 

minaxavs igi aqamde. 

29 amitom, Tu waiyvanT amasac Cemgan 

da dauZlurdeba igi gzaSi, 

CaiyvanT mwuxarebiT Cems siberes 

jojoxeTSi. 

30 amitom, axla Tu waval Sens monasTan 

da Cvens mamasTan da yrma ar 

iqneba CvenTan erTad _ misi suli ki 

dakavSirebulia amis sulTan _ 

31 da iqneba, roca naxavs igi, 

rom ar aris yrma CvenTan erTad, 

aResruleba; da Caiyvanen tkiviliT 

Seni monebi Seni monis da Cveni 

mamis siberes jojoxeTSi. 

32 radgan Sens monas Cabarebuli 

hyavs yrma mamisgan, da vuTxari: 

Tu ar moviyvan mas SenTan da ar 

davayeneb mas Sen winaSe, codvili 

viqnebi mamis winaSe dReniadag, _ 

33 amitom axla davrCebi SenTan 

monad yrmis nacvlad, batonis monad, 

xolo yrma avides ZmebTan erTad, 

34 radgan, rogor aval mamasTan, 

Tu yrma ar iqneba CvenTan erTad? 

raTa ar vixilo Zviri, rac eweva 

mamaCems. 

Tavi 45 

a veRar SeZlo iosebma moTmena 

Tavisi yvela Tanmxlebis 

winaSe, amitom Tqva: gaiyvaneT yvela 

Cemgan. da aRaravin idga iosebis 

winaSe, roca gamoecnaura Tavis 

Zmebs. 

2 da amouSva xma tiriliT; da 

gaigo yvela egviptelma, da gaiges 

faraonis saxlSi. 

87

3 da uTxra iosebma Tavis Zmebs: me 

var iosebi; isev cocxalia mamaCemi? 

da ver SeZles Zmebma pasuxi gaecaT 

misTvis, radgan SeZrwundnen. 

4 da uTxra iosebma Tavis Zmebs: 

momiaxlovdiT me. da miuaxlovdnen. 

da Tqva: me var iosebi, Tqveni 

Zma, romelic gayideT egvipteSi. 

5 amitom axla nu damwuxrdebiT, 

nurc sastikad mogeCvenebaT Tqven, 

rom gamyideT me aq, radgan sicocxlisTvis 

gamomgzavna me RmerTma 

Tqven winaSe; 

6 radgan es meore welia, SimSilobaa 

qveyanaze, da kidev darCa 

xuTi weli, roca ar iqneba xvna, 

arc mka; 

7 radgan gamomgzavna me RmerTma 

Tqven winaSe, rom darCes Tqveni 

danatovari qveyanaze, da gamoikvebos 

Tqveni didi danatovari. 

8 amitom ara Tqven gamomgzavneT 

me aq, aramed RmerTma, da gamxada 

me faraonis mamad da mTeli misi 

saxlis batonad da egviptis mTeli 

qveynis mTavrad. 

9 amitom iCqareT da adiT mamaCemTan 

da uTxariT mas: amas ambobs Seni Ze, 

iosebi: gamxada me RmerTma egviptis 

mTeli qveynis batonad; amitom Camodi 

CemTan da nu dayovndebi; 

10 da damkvidrdebi arabeTis gesemis 

miwaze da iqnebi CemTan axlos 

Sen da Seni Zeebi da Seni ZeTa Zeebi 

da Seni cxvari da Seni Zroxa 

da rac Senia, 

11 da gamogkvebav Sen iq, radgan 

kidev xuTi weliwadi iqneba SimSiloba, 

raTa ar moispo Sen, da 

Seni Zeebi da mTeli Seni qoneba. 

88 

Seqmna 45 

12 aha, Tqveni Tvalebi xedaven da 

beniaminis, Cemi Zmis, Tvalebic, rom 

Cemi piri gelaparakaT Tqven. 

13 auwyeT mamaCems mTeli Cemi didebis 

Sesaxeb egvipteSi da rasac 

xedavT; da iCqareT da CamoiyvaneT 

mamaCemi aq. 

14 da moexvia beniamins, Tavis Zmas, 

qedze da tiroda da beniamini tiroda 

mis qedze. 

15 da eambora Tavis yvela Zmas da 

tiroda maTTan erTad; da amis 

Semdeg daelaparaknen misi Zmebi mas. 

16 da gavarda xma faraonis saxlSi 

da Tqves: movidnen iosebis 

Zmebi. da gauxarda faraons, da 

mis yvela msaxurs. 

17 da uTxra faraonma iosebs: 

uTxari Sens Zmebs: ase gaakeTeT: 

aavseT Tqveni sazidrebi da wadiT 

qanaanis qveyanaSi 

18 da wamoiyvaneT mamaTqveni da 

wamoiReT Tqveni qoneba da modiT 

CemTan da mogcemT Tqven egviptis 

yvela sikeTes da SeWamT miwis Ralas. 

19 xolo Sen acnobe es, rom wai- 

Ron TavisTvis etlebi egviptis qveynidan 

Tqveni bavSvebisa da colebisaTvis, 

da amoiyvaneT mamaTqveni da 

modiT; 

20 da nu dagrCebaT Tvali Tqvens 

WurWelze, radgan egviptis yvela 

sikeTe TqvenTvis iqneba. 

21 da gaakeTes ase israelis Zeebma; 

da misca iosebma maT etlebi 

faraonis, egviptis mefis, naTqvamisamebr, 

da misca maT sagzali, 

22 da yvelas misca wyvili samosi, 

xolo beniamins misca samasi oqro 

da xuTi sxvadasxva samosi

23 da Tavis mamas gaugzavna amgvaradve; 

da aTi saxedari, datvirTuli 

egviptis yvela sikeTiT, da 

aTi jori, datvirTuli puriT, _ 

Tavis mamas gzisTvis. 

24 da gauSva Tavisi Zmebi da wavidnen; 

da uTxra maT: nu ganrisxdebiT 

gzaSi. 

25 da avidnen egviptidan da mividnen 

qanaanis qveyanaSi iakobTan, Tavis 

mamasTan, 

26 da auwyes mas da uTxres: Seni 

Ze, iosebi, cocxalia da igi mar- 

Tavs egviptis mTel qveyanas. da 

gancvifrda iakobis goneba, radgan 

ar irwmuna maTi. 

27 da uTxres mas iosebis naTqvami, 

yvelaferi, rac uTxra maT. da 

roca dainaxa etlebi, romlebic 

gamogzavna iosebma mis wasayvanad, 

gamococxlda iakobis, maTi mamis, 

suli. 

28 da Tqva israelma: didi ram 

aris CemTvis, Tu isev cocxalia 

Cemi Ze, iosebi; waval da vnaxav 

mas, vidre movkvdebi me. 

Tavi 46 

a daiZra israeli, is da yovelive, 

rac iyo misi, da mivida 

ficis WasTan da Seswira msxverpli 

Tavisi mamis, isaakis, RmerTs. 

2 da uTxra RmerTma israels Ramis 

Cvenebisas da Tqva: iakob, iakob. 

xolo man Tqva: ra aris? 

3 da uTxra: me var RmerTi Seni 

mamebisa; nu geSinia egvipteSi Casvlisa, 

radgan did xalxad gaqcev 

Sen iq, 

Seqmna 45, 46 

4 da me Camoval SenTan erTad egvipteSi 

da me amogiyvan Sen bolos 

da iosebi dagixuWavs Tavisi xeliT 

Sen Tvalebs. 

5 da adga iakobi ficis Widan da 

aiyvanes iakobis Zeebma israeli, 

Tavisi mama, da WurWeli da Tavisi 

colebi etlebze, romlebic gamogzavna 

iosebma mis wasayvanad, 

6 da waiRes Tavisi qoneba da mTeli 

monagebi, romelic moiges qanaanis 

qveyanaSi, da Sevida egvipte- 

Si iakobi, da mTeli misi modgma 

masTan erTad: 

7 Zeebi da misi Zeebis Zeebi masTan 

erTad, asulebi da misi asulebis 

asulebi; da mTeli Tavisi modgma 

Seiyvana egvipteSi. 

8 es aris saxelebi israelis Zeebisa, 

romlebic Sevidnen egvipteSi 

_ iakobi da misi Zeebi: iakobis 

pirmSo, rubeni. 

9 da rubenis Zeebi: enoqi da falu, 

asroni da qarmi. 

10 da simeonis Zeebi: iemueli da 

iamini da aodi da iaqini da saari 

da sauli, qanaaneli dedakacis Ze. 

11 da levis Zeebi: gersoni, kaaTi 

da merari. 

12 da iudas Zeebi: eri da avnani 

da selomi da farezi da zara; da 

daixocnen eri da avnani qanaanis 

qveyanaSi; da iyvnen farezis Zeebi 

asroni da iemueli. 

13 da isaqaris Zeebi: Tola da 

fua da iasubi da zambrami. 

14 da zabulonis Zeebi: seredi da 

aloni da aloeli. 

15 eseni arian lias Zeebi, romlebic 

uSva iakobs asureTis Suam- 

89

dinareTSi, da dina, misi asuli; 

yvela suli, Zeebi da asulebi _ 

ocdacameti. 

16 da gadis Zeebi: safoni da angisi 

da savnisi da Tasobani da 

aedisi da aroedisi da arielisi. 

17 da aseris Zeebi: iemna da iesua 

da ieuli da baria da sara, maTi 

da. da barias Zeebi: qobori da 

melqieli. 

18 eseni arian Zeebi zelfasi, 

romelic misca labanma lias, Tavis 

asuls, romelmac uSva eseni iakobs 

_ Teqvsmeti suli. 

19 da raqelis, iakobis colis, 

Zeebi: iosebi da beniamini. 

20 da iyvnen iosebis Zeebi egviptis 

qveyanaSi, romlebic uSva mas aseneTma, 

petefres, mzis qalaqis mRvdlis, 

asulma, manase da efremi. da iyvnen 

manases Zeebi, romlebic uSva 

mas asurelma xarWam, maqiri. xolo 

maqirma Sva galaadi. da efremis, 

manases Zmis, Zeebi: sutalaami da 

taami. da sutalaamis Zeebi: edemi. 

21 da beniaminis Zeebi: bala da 

qobori da asbeli. da iyvnen balas 

Zeebi: gera da noemani da anqisi 

da rosi da mamfini da ofimi; 

xolo geram Sva aradi. 

22 eseni arian raqelis Zeebi, romlebic 

uSva iakobs: yvela suli _ 

Tvrameti. 

23 da danis Zeebi: asomi. 

24 da nefTalis Zeebi: asieli da 

govini da isaari da silemi. 

25 eseni arian Zeebi balasi, romelic 

misca labanma raqels, Tavis 

asuls, romelmac uSva eseni iakobs: 

yvela suli _ Svidi. 

90 

Seqmna 46 

26 da yvela suli, romelic Sevida 

iakobTan erTad egvipteSi, gamosulebi 

misi sazardulidan, garda 

iakobis ZeTa colebisa, yvela suli 

_ samocdaeqvsi. 

27 da iosebis Zeebi, romlebic 

hyavda mas egviptis qveyanaSi _ cxra 

suli. iakobis saxlis yvela suli, 

romelic Sevida egvipteSi _ samocdaTxuTmeti. 

28 da iuda gagzavna Tavisze win 

iosebTan, raTa Sexvedroda mas qalaq 

eroonTan, rameses qveyanaSi. 

29 da Seaba iosebma Tavisi etlebi 

da avida israelTan, Tavis mamas- 

Tan, Sesagebeblad qalaq eroonTan; 

da roca dainaxa igi, moexvia mas 

qedze da bevri itira tiriliT. 

30 da uTxra israelma iosebs: 

movkvde amieridan, radgan vixile 

Seni saxe, radgan Sen isev cocxali 

xar. 

31 da uTxra iosebma Tavis Zmebs: 

aval da vauwyeb faraons da vetyvi 

mas: Cemi Zmebi da mamaCemis saxli, 

romlebic iyvnen qanaanis qveyanaSi, 

movidnen CemTan; 

32 da es kacebi arian mwyemsebi, 

radgan mesaqonle kacebi iyvnen; da 

saqoneli da Zroxa da yovelive, 

rac iyo maTi, wamoiyvanes. 

33 amitom, Tu gixmobT Tqven faraoni 

da getyviT Tqven: ra aris 

Tqveni saqmianoba? 

34 TqviT: mesaqonle kacebi varT 

Seni monebi siyrmidan aqamde, Cvenc 

da Cveni mamebic; _ raTa damkvidrdeT 

arabeTis gesemis miwaze, radgan 

saZagelia egviptelTaTvis cxvris 

yoveli mwyemsi.

Tavi 47 

a mivida iosebi da auwya faraons 

da uTxra: mamaCemi da Cemi 

Zmebi da saqoneli da maTi 

Zroxa da yovelive, rac aris maTi, 

movidnen qanaanis qveynidan, da aha, 

arian gesemis miwaze. 

2 da Tavisi Zmebidan waiyvana xuTi 

kaci da waradgina isini faraonis 

winaSe. 

3 da uTxra faraonma iosebis Zmebs: 

ra aris Tqveni saqmianoba? xolo 

maT uTxres faraons: cxvris mwyemsebi 

varT Seni monebi, Cvenc da 

Cveni mamebic. 

4 da uTxres faraons: mwirobisaTvis 

movediT qveyanaSi, radgan ar 

aris saZovari Seni monebis saqonlisaTvis, 

radgan gaZlierda Sim- 

Sili qanaanis qveyanaSi; amitom axla 

Seqmna 47 

davsaxldebiT Seni monebi gesemis 

miwaze. 

5 da uTxra faraonma iosebs: dasaxldnen 

gesemis miwaze, xolo Tu 

ici, rom arian maT Soris Zlieri 

kacebi, daadgine isini Cemi saqonlis 

mTavrebad. 

da mividnen egvipteSi iosebTan 

iakobi da misi Zeebi da gaigo faraonma, 

egviptis mefem. da uTxra 

faraonma iosebs da Tqva: mamaSeni 

da Seni Zmebi movidnen SenTan, 

6 aha, egviptis qveyana Sen winaSea; 

saukeTeso miwaze daasaxle mamaSeni 

da Seni Zmebi. 

7 da Seiyvana iosebma iakobi, Tavisi 

mama, da waradgina igi faraonis 

winaSe da akurTxa iakobma faraoni. 

8 da uTxra faraonma iakobs: ramdeni 

welia Seni sicocxlis dReebi? 

91

9 da uTxra iakobma faraons: dReebi 

Cemi sicocxlis wlebisa, rasac vmwirob, 

as ocdaaTi welia. mcire da 

cudi iyo dReebi Cemi sicocxlis 

wlebisa, ver miaRwies dReebamde 

Cemi mamebis sicocxlis wlebisa, 

ra dReebsac mwirobdnen. 

10 da akurTxa iakobma faraoni da 

gamovida misgan. 

11 da daasaxla iosebma Tavisi mama 

da Zmebi da misca maT samkvidrebeli 

egviptis qveyanaSi, saukeTeso 

miwaze, rameses miwaze, rogorc ubrZana 

faraonma. 

12 da unawilebda iosebi Tavis mamas 

da Zmebs da Tavisi mamis mTel 

saxls xorbals suladobis mixedviT. 

13 xolo xorbali ar iyo mTel 

qveyanaSi, radgan gaZlierda SimSili 

Zlier; da dailia egviptis 

qveyana da qanaanis qveyana SimSilisagan. 

14 da Seagrova iosebma mTeli vercxli, 

rac moipoveboda egviptis 

qveyanaSi da qanaanis qveyanaSi, xorbliT, 

romelsac yidulobdnen, da 

unawilebda maT; da Seitana iosebma 

mTeli vercxli faraonis saxlSi. 

15 da gamoilia vercxli egviptis 

qveyanaSi da qanaanis qveyanaSi. da 

mivida yvela egvipteli iosebTan 

da eubneboda: mogveci Cven puri; 

da ratom davixocoT Sen winaSe, 

radgan gamoilia Cveni vercxli? 

16 da uTxra maT iosebma: morekeT 

Tqveni saqoneli da mogcemT Tqven 

purs Tqveni saqonlis sanacvlod, 

Tu gamoilia Tqveni vercxli. 

92 

Seqmna 47 

17 da moiyvanes saqoneli iosebTan 

da misca maT iosebma puri cxenebis 

sanacvlod da cxvrebis sanacvlod 

da Zroxebis sanacvlod da saxedrebis 

sanacvlod da gamokveba isini 

puriT mTeli maTi saqonlis sanacvlod 

im weliwads. 

18 da gavida is weliwadi da mividnen 

masTan meore weliwads da uTxres 

mas: nu gavwydebiT Cveni batonisgan; 

radgan, Tu gamoilia vercxli 

da qoneba, da pirutyvi SenTan aris, 

batonTan, araferi gvrCeba Cven Cveni 

batonis winaSe, garda sakuTari 

sxeulisa da Cveni miwisa. 

19 amitom, rom ar davixocoT Sen 

winaSe da qveyana ar gaudaburdes, 

gviyide Cven da Cveni miwa puris 

sanacvlod da viqnebiT Cven da 

Cveni miwa faraonis monebi; mogveci 

Tesli, raTa vTesoT da vicocxloT 

da ar davixocoT da 

qveyana ar gaudaburdes. 

20 da SeiZina iosebma egviptelTa 

mTeli miwa faraonisTvis, radgan 

aZlevdnen egviptelebi Tavis miwas 

faraons, radgan moicva isini Sim- 

Silma; da gaxda miwa faraonisa; 

21 da eri daumona mas monad egviptis 

sazRvrebis kididan kidemde, 

22 garda mRvdlebis miwisa; ar 

SeiZina igi iosebma, radgan micemiT 

misca ZRveni mRvdlebs faraonma 

da Wamdnen micemuls, rac misca 

maT faraonma; amis gamo ar aZlevdnen 

Tavis miwas. 

23 da uTxra iosebma yvela egviptels: 

aha, giyideT Tqven da Tqveni 

miwa dRes faraonisTvis; aiReT Tqven- 

Tvis Tesli da daTeseT miwaze;

24 da iqneba, misi mosavlis mexu- 

Tedi mieciT faraons, xolo oTxi 

wili iqneba TqvenTvis miwis Teslad 

da saWmelad TqvenTvis da mTeli 

Tqveni saxleulisTvis. 

25 da uTxres: gadagvarCine Cven, 

vpoveT madli Cveni batonis winaSe 

da viqnebiT faraonis monebi. 

26 da daudgina maT iosebma wesad 

am dRemde egviptis qveyanaSi mexu- 

Tedis micema faraonisTvis, garda 

mRvdlebis miwisa; igi ar iyo faraonisa. 

27 da dasaxlda israeli egviptis 

qveyanaSi, gesemis miwaze, da daimkvidres 

igi da aRorZindnen da 

gamravldnen Zlier. 

28 da icocxla iakobma egviptis 

qveyanaSi Cvidmeti weli; da iyo 

dReebi iakobis sicocxlis wlebisa 

as ormocdaSvidi weli. 

29 da moaxlovda israelis sikvdilis 

dReebi da mouxmo Tavis Zes, 

iosebs, da uTxra mas: Tu vpove 

madli Sen winaSe, damade Seni xeli 

Cemi sazardulis qveS da moiRe 

Cemze wyaloba da WeSmariteba 

_ ar damasaflavo me egvipteSi, 

30 aramed daviZineb Cems mamebTan; 

da wamiRe me egviptidan da damasaflave 

me maTs saflavSi. xolo 

man uTxra: me gavakeTeb Seni sityvisamebr. 

31 da uTxra: Semomfice me. da 

Sehfica mas. da Tayvani sca israelma 

misi kverTxis wvers. 

Seqmna 47, 48 

Tavi 48 

a iyo, am sityvebis Semdeg 

auwyes iosebs: mamaSeni SeuZlod 

aris. da waiyvana Tavisi ori 

Ze, manase da efremi, da mivida 

iakobTan. 

2 da auwyes iakobs da uTxres: aha, 

Seni Ze, iosebi, modis SenTan. Zala 

moikriba israelma da wamojda sawolze. 

3 da uTxra iakobma iosebs: Cemi 

RmerTi meCvena me luzaSi,* qanaanis 

qveyanaSi, da makurTxa me 

4 da miTxra me: aha, me agaRorZineb 

Sen da gagamravleb Sen da gaqcev 

Sen xalxTa krebulad da mogcem 

Sen, da Sens Tesls Sen Semdeg am 

qveyanas saukuno samflobelod. 

5 amitom axla Seni ori Ze, romlebic 

gyavda Sen egvipteSi, vidre 

me movidodi SenTan egvipteSi, Cemia; 

efremi da manase, rogorc rubeni 

da simeoni, iqnebian Cemi; 

6 xolo STamomavloba, romelic 

geyoleba amis Semdeg, Seni iqneba; 

Tavisi Zmebis saxeliT iwodebian 

Tav-Tavis wilxvedrSi. 

7 xolo me roca movdiodi asureTis 

SuamdinareTidan, mokvda raqeli, 

dedaSeni, qanaanis qveyanaSi, 

roca mivuaxlovdi me cxenTsarbielis 

miwas qabraTaze, vidre mividodi 

efraTaSi; da davmarxe igi 

cxenTsarbielis gzaze _ es aris 

beTlemi. 

* luza _ igive ulamluzi, adgili, sadac xaranSi mimaval iakobs gamoecxada 

ufali da romelsac iakobma uwoda saxli RvTisa (ix. Seq. 28,12-19). 

93

8 da roca dainaxa israelma iosebis 

Zeebi, Tqva: vin arian SenTvis 

eseni? 

9 da uTxra iosebma Tavis mamas: 

Cemi Zeebi arian, romlebic momca me 

RmerTma aq. da uTxra iakobma: momiyvane 

me isini, raTa vakurTxo isini. 

10 xolo misi Tvalebi damZimebuli 

iyo siberisgan da ar SeeZlo 

danaxva; da miuaxlova isini mas 

da eambora maT da moexvia maT. 

11 da uTxra israelma iosebs: aha, 

Seni saxis xilva ar momaklda da, 

aha, maCvena me RmerTma Seni Teslic. 

12 da gamoiyvana isini iosebma misi 

muxlebidan da Tayvani sces mas piriT 

miwamde. 

13 da miiyvana iosebma Tavisi ori 

Ze, efremi marjveniT israelis 

marcxniv, xolo manase marcxeniT 

israelis marjvniv da miuaxlova 

isini mas. 

14 da gaiwoda israelma marjvena 

xeli da daado Tavze efrems da 

es iyo umcrosi, da marcxena _ 

Tavze manases, Secvala ra xelebi. 

15 da akurTxa isini da Tqva: Rmer- 

Tma, romlis winaSec saTno iyvnen 

Cemi mamebi: abraami da isaaki, Rmer- 

Tma, romelmac gamomzarda me si- 

Wabukidan am dRemde, 

16 angelozma, romelmac damicva 

me yovelgvari borotebisgan, akur- 

Txos es yrmebi da iwodebodes maTze 

Cemi saxeli da saxeli Cemi mamebi- 

94 

Seqmna 48, 49 

sa, abraamisa da isaakisa, da gamravldnen 

did simravled qveyanaze. 

17 da roca dainaxa iosebma, rom 

daado mamam Tavisi marjvena Tavze 

efrems, mZime aRmoCnda misTvis da 

mohkida iosebma Tavis mamas xeli, 

raTa gadaetana igi efremis Tavidan 

manases Tavze. 

18 da uTxra iosebma Tavis mamas: 

ase ara, mama, radgan es aris pirmSo; 

daade Seni marjvena mas Tavze. 

19 da ar isurva, aramed uTxra: 

vici, Svilo, vici; esec iqneba 

eri da esec amaRldeba, magram 

misi umcrosi Zma masze didi iqneba 

da misi Tesli iqceva xalxTa simravled. 

20 da akurTxa isini im dRes da 

Tqva: TqveniT ikurTxeba israeli 

da ityvian: gaqcios Sen RmerTma, 

rogorc efremi da rogorc manase; 

da daayena efremi manases win. 

21 da uTxra israelma iosebs: aha, 

me vkvdebi da iqneba RmerTi TqvenTan 

da dagabrunebT Tqven RmerTi am 

qveynidan Tqveni mamebis qveyanaSi; 

22 xolo me gaZlev Sen sikimas,* 

gamorCeuls, Sens Zmebze mets, romelic 

miviRe amorelTa xelidan Cemi 

maxviliT da mSvildiT. 

Tavi 49 

a mouxmo iakobma Tavis Zeebs 

da uTxra: 

SemoikribeT, raTa gamcnoT Tqven, 

* sikima _ miwis nakveTi qalaq siqemis maxloblad, sadac dakrZales 

iosebi.

a SegemTxvevaT Tqven ukanasknel 

dReebSi; 

2 SegrovdiT da ismineT iakobis 

Zeebma, 

ismineT israelisa, Tqveni mamisa. 

3 rubeni, pirmSo Cemi, Sen xar 

Zala Cemi da dasabami Cemi Svilebisa, 

sastiki gamoCndi, sastiki da Tavxedi. 

4 azvirTdi, rogorc wyali, nu 

aduRdebi; 

radgan axvedi mamaSenis sawolze; 

maSin Seagine sareceli, romelzec 

axvedi. 

5 simeonma da levim, Zmebma, 

aRasrules usamarTloba Tavisi 

TavdasxmiT. 

6 maT zraxvaSi nu Seva suli Cemi, 

da maT krebas nu ahyveba RviZli 

Cemi, 

radgan Tavisi guliswyromiT daxoces 

kacebi 

da Tavisi gulisTqmiT ZarRvebi 

gadauWres kuros. 

7 wyeuli iyos maTi guliswyroma, 

radgan Tavxedobaa, 

da maTi mrisxaneba, radgan gasastikda. 

davanawileb maT iakobSi 

da gavfantav maT israelSi. 

8 iuda, Sen Segaqeben Seni Zmebi; 

Seni xelebi Seni mtrebis zurgze 

iqneba; 

Tayvans gcemen Sen mamaSenis Zeebi. 

9 lomis bokveria iuda; 

ylortisgan, Zeo Cemo, amoxvedi, 

dawolilma miiZine, rogorc lomma 

da rogorc bokverma; vin aRadgens 

mas? 

10 ar moakldeba mTavari iudasgan 

da winamZRvari misi sazardulidan, 

Seqmna 49 

vidre ar mova, visTvisac gamzadebulia, 

da igi aris molodini warmarTTa. 

11 gamoabams vazs Tavis kvics 

da rqas _ Tavisi saxedris kvics; 

garecxavs RviniT Tavis samoss 

da yurZnis sisxliT _ Tavis Semosaxvevs; 

12 mxiarulia misi Tvalebi Rvinisgan, 

da TeTria misi kbilebi rZeze metad. 

13 zabuloni zRvis piras damkvidrdeba, 

da igi iqneba navsayudelTan 

da miaRwevs sidonamde. 

14 isaqarma keTili isurva, 

daisvena wilxvedrTa Soris; 

15 da ixila dasveneba, rom kargia, 

da miwa, rom noyieria, 

itvirTa Tavis mxrebze Sroma, 

da gaxda kaci miwaTmoqmedi. 

16 dani gansjis Tavis ers, 

rogorc erTi tomi israelSi. 

17 da iyos dani gveli gzaze, 

mjdomare bilikze, 

damgeslavi cxenis terfisa, 

da gadavardeba mxedari ukan, 

18 momlodine uflis xsnisa. 

19 gadi, gamocda gamoscdis mas, 

xolo igi gamoscdis maT fexdafex. 

20 aseri, noyieria misi puri, 

da igi miscems sazrdos mTavrebs. 

21 nefTali gaSlili xea, 

gamoiRebs nayofiT sikeTes. 

22 Ze aRorZinebuli, iosebi, 

Ze aRorZinebuli, SesaSuri, 

Ze Cemi, umcrosi; 

CemTan dabrundi. 

23 vis Sesaxebac bWobdnen da kicxavdnen, 

da Seipyres igi mSvildosnebma; 

95

24 da Seimusra ZlierebiT maTi 

mSvildebi, 

da modunda ZarRvebi maT xelTa 

mklavebisa 

Zlieri iakobis xeliT, 

iqidan gaZlierda israeli, 

RvTisagan mamaSenisa, 

25 da Segewia Sen RmerTi Cemi, 

da gakurTxa Sen zemodan kurTxeviT 

zecisa 

da kurTxeviT yvelafris mqone 

qveynisa, 

kurTxevis gamo ZuZuTa da saSosi, 

26 kurTxeviT mamaSenisa da deda- 

Senisa; 

gaZlierda myari mTebis kurTxevaze 

metad, 

da saukuno borcvTa kurTxevaze 

metad, 

da iqneba iosebis Tavze 

da Txemze, romliTac uZRoda Zmebs. 

27 beniamini mtacebeli mgelia, 

ciskarze SeWams kidev, 

da mwuxrze gaanawilebs sazrdos. 

28 yvela es Ze iakobisa Tormetia. 

da es uTxra maT maTma mamam da 

akurTxa isini, TiToeuli misi kur- 

Txevisamebr, akurTxa isini. 

29 da uTxra maT: me SevuerTdebi 

Cems ers; damasaflaveT me Cems 

mamebTan gamoqvabulSi, romelic 

aris efron qetelis miwaze, 

30 ormag gamoqvabulSi, mambres 

pirdapir, qanaanis qveyanaSi, gamoqvabulSi, 

romelic SeiZina abraamma 

96 

Seqmna 49, 50 

sakuTrebad efron qetelisgan samarxisaTvis. 

31 iq daasaflaves abraami da sarra, 

misi coli, da iq daasaflaves 

isaaki da rebeka, misi coli, da 

iq daasaflaves lia, 

32 qetis Zeebisgan SeZenil miwaze 

da gamoqvabulSi, romelic maszea. 

33 da daisvena iakobma, roca ubrZana 

Tavis Zeebs, da daawyo fexebi sawolze 

da dailia da SeuerTda 

Tavis ers. 

Tavi 50 

a daemxo iosebi Tavis mamas 

saxeze da dastiroda mas da 

eamboreboda mas. 

2 da ubrZana iosebma Tavis msaxurebs, 

Semmurvelebs, Tavisi mamis Semurva* 

da Semures Semmurvelebma israeli. 

3 da Seusrules mas ormoci dRe, 

radgan ase aRiricxeba dasaflavebis 

dReebi. da iglova igi egviptem 

samocdaaTi dRe. 

4 da rogorc ki gavida glovis 

dReebi, daelaparaka iosebi faraonis 

didebulebs da uTxra: Tu vpove 

madli Tqven winaSe, TqviT faraonis 

yuradsaRebad da uTxariT: 

5 mamaCemma damafica me da miTxra: 

samarxSi, romelic gavTxare CemTvis 

qanaanis qveyanaSi, iq damasaflave 

me; amitom axla aval da davasaflaveb 

mamaCems da davbrundebi. 

* Semmurveli _ micvalebulTa balzamirebis Semsrulebeli egvipturi 

tradiciiT. Semurva _ balzamireba, romelic sruldeboda ormoci dRe 

da ramdenime stadias moicavda.

6 da uTxra faraonma: adi, daasaflave 

mamaSeni, rogorc dagafica Sen. 

7 da avida iosebi, raTa daesaflavebina 

Tavisi mama, da avidnen 

masTan erTad faraonis yvela msaxuri 

da misi saxlis uxucesebi da 

egviptis qveynis yvela uxucesi 

8 da iosebis mTeli saxleuli da 

misi Zmebi da mTeli misi mamiseuli 

saxli; da naTesaoba da cxvari 

da Zroxa datoves gesemis miwaze. 

9 da avidnen masTan erTad etlebic 

da mxedrebic da gaxda banaki Zlier 

didi. 

10 da mivida atadis kaloebze, 

romelic aris iordanis gaRma, da 

godebdnen masze didi godebiT da 

metad Zlier; da mouwyo glova Tavis 

mamas Svidi dRe. 

11 da dainaxes qanaanis qveynis mcxovreblebma 

glova atadis kaloebze 

da Tqves: didi glovaa es egviptelTaTvis; 

amis gamo ewoda im 

adgils saxeli egviptis glova,* 

romelic aris iordanis gaRma. 

12 da gaukeTes mas misma Zeebma 

ise, rogorc ubrZana maT. 

13 da waiRes igi misma Zeebma qanaanis 

qveyanaSi da daasaflaves igi ormag 

gamoqvabulSi, gamoqvabulSi, 

romelic SeiZina abraamma sakuTrebad 

samarxisaTvis efron qetelisgan mambres 

pirdapir. 

14 da dabrunda iosebi egvipteSi, 

is da misi Zmebi da vinc masTan 

erTad avida, raTa daesaflavebinaT 

misi mama. 

Seqmna 50 

* egviptis glova _ ebr. abel micraim. 

15 da roca dainaxes iosebis Zmebma, 

rom mokvda maTi mama, Tqves: 

vaiTu gagvixsenos Cven ukeTureba iosebma 

da mosagebeli mogvagos Cven 

yvela ukeTurebisTvis, rac vaCveneT 

mas. 

16 da mividnen iosebTan da uTxres: 

mamaSenma daifica, vidre aResruleboda 

igi da Tqva: 

17 ase uTxariT iosebs: miuteve 

maT maTi usamarTloba da codva, 

radgan boroteba gaCvenes Sen; da 

axla Seiwynare mamaSenis RvTis 

msaxurTa usamarTloba. da atirda 

iosebi, roca elaparakebodnen isini 

mas. 

18 da mividnen masTan da uTxres: 

aha, Cven Seni monebi varT. 

19 da uTxra maT iosebma: nu geSiniaT, 

radgan RvTisa var me. 

20 Tqven ganizraxeT CemTvis boroti, 

xolo RmerTma ganizraxa Cem- 

Tvis keTili, rom yofiliyo, rogorc 

dRes, raTa gamokvebiliyo mravali 

eri. 

21 da uTxra maT: nu geSiniaT, me 

gamogkvebavT Tqven da Tqvens saxlebs. 

da anugeSa isini da elaparaka, 

rogorc maT gulebs undodaT. 

22 da damkvidrda iosebi egvipte- 

Si, is da misi Zmebi da misi mamis 

mTeli saxleuli. da icocxla iosebma 

as aTi weli. 

23 da naxa iosebma efremis Svilebi 

mesame Taobamde da manases Zis, 

maqiris, Zeebi iSvnen iosebis muxlebze. 

97

24 da uTxra iosebma Tavis Zmebs 

da Tqva: me vkvdebi; moxedviT mogxedavT 

Tqven RmerTi da gagiyvanT 

Tqven am qveynidan im qveyanaSi, 

romelzec Sehfica RmerTma Cvens 

mamebs: abraams da isaaks da iakobs. 

98 

Seqmna 50 

25 da daafica iosebma israelis 

Zeebi da uTxra: moxedvisas, romliTac 

mogxedavT Tqven RmerTi, 

Tan waiReT Cemi Zvlebi Tqven aqedan. 

26 da aResrula iosebi as aTi 

wlisa; da daasaflaves igi da Cades 

igi luskumaSi, egvipteSi.

mTargmneli 

saqarTvelos sapatriarqosTan 

arsebuli bibliis Targmnis jgufi 

xelmZRvaneli 

protopresviteri giorgi 

wevrebi: 

a. arjevaniZe, m. gogilaSvili, 

q. maTiaSvili, m. ovaSvili, l. WeliZe 

teqstis redaqtirebaze muSaobda 

akad. d. meliqiSvili 

koreqtori 

n. bokuCava 

mxatvari da mxatvruli redaqtori 

s. gaCeCilaZe 

kompiuteruli momsaxureba 

b. Ciqobavasi 

gamoica marTlmadidebel qristianTa 

saqvelmoqmedo asociacia `beTlemis~ daxmarebiT 

tiraJi 1000

Zveli aRTqma

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?