Projekt Operacional i Fondacionit të Kosovës pë Shoqëri të ... - KFOS
Projekt Operacional i Fondacionit të Kosovës pë Shoqëri të ... - KFOS
Projekt Operacional i Fondacionit të Kosovës pë Shoqëri të ... - KFOS
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
një paradoks i pashoq: MTI (Ministria e Tregtisë dhe Industrisë) <strong>pë</strong>rmes ministrit <strong>të</strong> kësaj<br />
ministrie <strong>të</strong> vitit 2006, kur u zhvillua procedura e privatizimit <strong>të</strong> Ferronikelit, me asgjë tje<strong>të</strong>r<br />
kjo ministri nuk ndërlidhet as në planifikime, as në raportime, as në mbikqyrje inspektive, as<br />
që ekziston ndonjë strukturë e njëmendët <strong>pë</strong>r industri! Privatizimi i Ferronikelit solli sherrin<br />
me <strong>të</strong> madh pikërisht nga MTI, e cila në asnjë menyrë nuk preokupohet me kë<strong>të</strong> industri<br />
aq komplekse. Emërtimi i saj në kuptim <strong>të</strong> industrive me diversitet <strong>të</strong> madh nuk e arsyeton <strong>të</strong><br />
njejtin.<br />
Kompleksi Industrial (xehetar-metalurgjik) i Ferronikelit <strong>pë</strong>rbëhet nga dy miniera si<strong>pë</strong>rfaqësore<br />
dhe nga shkritorja. Minierat si<strong>pë</strong>rfaqësore janë: Miniera e Çikatovës dhe Miniera e<br />
Gllavicës. Në <strong>të</strong> dy minierat eksploatimi i xehes ësh<strong>të</strong> si<strong>pë</strong>rfaqësor, transportimi i xehes nga<br />
Çikatova (3 km) bëhet me damper, ndërsa nga Gllavica (25 Km) me vagoneta. Kohë pas kohe<br />
bëhet edhe furnizimi me xehe nga importi, duke transportuar xehe nga Indonezia, Shqi<strong>pë</strong>ria,<br />
Maqedonia, etj. Ësh<strong>të</strong> e panjohur cilësia e kesaj xeheje dhe e njejta duhet percjellur me rastin<br />
e transportit në kufirin e <strong>Kosovës</strong>. Në shkritore bëhet pranimi i xehes ku bëhet bluarja dhe<br />
homogjenizimi i saj. Kjo njësi gjithashtu <strong>pë</strong>rdor edhe gurin gëlqeror dhe linjitin që janë <strong>të</strong><br />
nevojshme <strong>pë</strong>r procesin e redukimit dhe shkrirjes së xehes. Në dy furra rrotulluese, gja<strong>të</strong>sia e<br />
<strong>të</strong> cilave ësh<strong>të</strong> 100 m bëhet fërgimi i xehes (tharja dhe redukimi i oksideve <strong>të</strong> larta në ato më <strong>të</strong><br />
ulëta). Në dy furrat elektrike me kapacitet respektiv instalues maksimal 45 MW bëhet shkrirja<br />
e fërgesës që vjen nga furrat rrotulluese dhe <strong>pë</strong>rftimi i metalit <strong>të</strong> Fe-Ni. Në konvertorët bëhet<br />
pasurimi (rafinimi) i Fe-Ni me Ni. Kapaciteti i Ferronikelit ësh<strong>të</strong> rreth 12 000 t/vit Ni në Ferronikel,<br />
ndërsa brenda një viti <strong>pë</strong>rpunohet rreth 1 milion tonelata xehe. Meqenese <strong>pë</strong>rqindja<br />
e Ni në xehe ësh<strong>të</strong> shumë e ulët (1-1,5%), rezulton se mbetje nga procesi i <strong>pë</strong>rgjithshem si<br />
skorje <strong>të</strong> ngelen rreth 900 000 tonelata sish.<br />
Aspektet ekonomike. Gjate vitit 2010 nga Kosova ësh<strong>të</strong> eksportuar nikel në vlerë prej 140<br />
mil/€ duke mbuluar 47.6 % <strong>të</strong> totalit <strong>të</strong> eskportit vendor. 14 Më 2010 mbulimi i importeve nga eskporti<br />
ishte <strong>pë</strong>rmirësuar në 13.7 % krahasuar me 8.6 % që ishte në vitin 2009, kryesisht falë shtimit<br />
te eksportit <strong>të</strong> Ferronikelit. Në kë<strong>të</strong> vit ishin prodhuar 8789 tonelata Ni në Fe-Ni, që paraqet<br />
rekord <strong>të</strong> deritashëm <strong>të</strong> prodhimtarisë. Trendet ekzistuese në prodhimtari, importi i xehes dhe<br />
shitja e sigur<strong>të</strong>, mund <strong>të</strong> çojnë deri në rekorde <strong>të</strong> reja. Por, <strong>pë</strong>r mjedisin rritja e prodhimtarise<br />
nuk ësh<strong>të</strong> informa<strong>të</strong> e gëzueshme!<br />
14 MTI, Shkëmbimet tregtare <strong>të</strong> <strong>Kosovës</strong>, korrik 2011.<br />
35<br />
forum 2015<br />
MOZAIKMJEDISI
Change language