Krste Petkov Misirkov Za makedonskite raboti

Evropa i ~etite ili da se predadea ili da se ottrgnea vo Bugarija, ili
barem da se napravea nekoi pregovori so reformatorskite dr`avi, vo koi
prosto mo`e{e da se re~e oti ili }e se ottrgnat ili }e se predadat, no
neka ne go ma~at Turcite mirnoto naselenie zatoa {to mo`e nekade se
imaat pu{ki, toga{ }e nastape{e vo Makedonija mirno vreme koga }e se
bara{e od Turcija da se vovedat vo polnost reformite i da se otteglat
vojskite od Makedonija. No {to napravi komitetot? Toj re{i 4 meseci da
gi ~eka rezultatite od voveduvaweto na reformite i posle so „~ista
sovest“ go objavi vostanieto. Vo vreme na objavuvaweto na vostanieto
komitetot mo`e{e da re~e oti toj ne im pre~el na golemite dr`avi da gi
vovedat reformite. No toa ne e to~no. Vistina, ~etite gi izbegnuvaa
bitkite, no toa u{te ne zna~i deka ne pre~ea da se vovedat reformite.
Tie gi izbegnuvaa, no Turcite baraa bitki i uspeaja pove}e od komitetot.
Komitetot ka`uva{e deka nema ~eti, nema protivdejstvo na reformite od
negova strana, a pak Trucite ka`uvaa deka ima ~eti, naselenieto deka ima
oru`je i se gotvi za vostanie, vojskata ima postojani sudiri so ~etite,
~etite gi ubivaat mirnite `iteli {to ne gi slu{aat i mu se verni slugi na
padi{ahot. Ako gi zememe novinite od vremeto na publikuvaweto na
fevruarskite reformi do i po objavuvaweto na vostanieto vo Bitolsko na
20 juli 9 i gi pregledame vo niv telegramite od Stambul, toga{ }e vidime
oti Portata 10 postojano im pretstavuva na ruskiot i na avstro-ungarskiot
ambasador spisoci od bitkite na turskiot asker so ~etite, spisoci od
najdeno oru`je pri pretresite kaj naselenieto, spisoci od ubistva
izvr{eni od ~etite nad mirnoto naselenie. I najposle spisoci od
vovedeni reformi. [to saka{e da re~e Turcija so tie spisoci e mnogu
jasno: „Jas sakam da vovedam reformi vo Makedonija, no namesto reformi
sega-zasega }e vovedam asker i maki, za{to zemjata se gotvi za revolucija,
podgotvuvana od prestapnoto rabotewe na komitetite, koi{to
pretstavuvaat kako dr`ava vo dr`ava: }e mi dozvolite prvin da ja smiram
zemjata i da vovedam mir, a posle }e se vovedat nu`nite reformi“. So
drugi zborovi: komitetot mi dava vozmo`nost za edna godina da se
izvinuvam za neispolnuvaweto na reformite a posle ne }e gi vovedam,
za{to tie }e ostarat. Ete kakva usluga nie & napravivme na Turcija so
na{eto nedoveruvawe kon avstro-ruskiot proekt od reformi. Sakame li
u{te edna{ da ne & poslu`ime na Turcija i pak da ne gi napravime krivi
drugite za na{ite gre{ki? Jas mislam oti ni{to drugo ne ni ostanuva da
napravime, osven da se odneseme so polna doverba kon reformatorskite
usilija na dvete zainteresirani sili i so toa da gi anga`irame ~as
poskoro da se vovedat obe}anite reformi.
So ovie nekolku zborovi jas sakav da ja pojasnam sodr`inata na
predlo`enata na makedonskite ~ita~i kniga za najva`nite za nas pra{awa.
Kako sledbenik na idejata za polno oddeluvawe na na{ite interesi od
interesite na balkanskite narodi i za samostojno kulturno-nacionalno
razvivawe, jas i ja napi{av na centralnoto makedonsko nare~je, koe za
mene otsega natamu ima da bide literaturen makedonski jazik.
Neramnostite {to }e se poka`at vo jazikot na mojata kniga se sosem