Krste Petkov Misirkov Za makedonskite raboti

na tri celini, to~no razgrani~eni, tuku kako na sinxir drobni nare~ja {to
se slevaat edno vo drugo, kako {to vleguvaat kolcata vo sinxirot od edna
strana vo ednoto sosedno, a od druga strana - vo drugoto sosedno kolce.
Ako se doverime na prvata teorija, t.e. deka Bugarite i Srbo-
Hrvatite se preselija na Balkanskiot Poluostrov kako gotovi oddelni
celini, toga{ se postavuva pra{aweto do kade se prostiraa tie
narodnosti vo vremeto na preseluvaweto i dali site dojdeni bugarski
Sloveni ostanaa i dosega takvi ili nekoj del od niv se posrbija? I dali
site dojdeni Srbo-Hrvati ostanaa kako takvi ili del i od niv se
pobugarija? Pri dopu{taweto da se doselija gotovi ju`noslovenskite
narodnosti na Balkanskiot Poluostrov sovr{eno neosvetleno ostanuva
pra{aweto za granicite me|u Bugarite i Srbite, osobeno pra{aweto so
kakvo naselenie bea naseleni srednovekovnite: Morava, Ku~evo i
Brani~evo, ili, so drugi zborovi, dene{noto Kralstvo Srbija? Za niv, vrz
osnova na vizantiskite istori~ari, osobeno na Konstantin Porfirorodni,
133 [afarik veli deka tie bea naseleni so bugarski Sloveni {to bidoa
posrbeni vo 13 i 14 v. Ako se dopu{ti za verna taa teorija, }e bide jasno
oti eden narod ne sekoga{ mo`e da ustoi protiv pritisokot od tu|i
sosedni narodi, a gubi eden svoj del vo korist na posilniot sosed, i drugo,
od nea se gleda oti narodite mo`at da se sostavat od dva bliski naroda,
sleani vo edno, kako posledica na istoriska neophodnost.
[to ima bideno vo srednite vekovi, zo{to da ne mo`e da bide i
sega? Bugarskiot narod ja zagubil skoro cela dene{na Srbija vo korist na
Srbite i se pomiril so mislata za taa zaguba i ne smetaj}i ja za takva.
Zo{to toj ne mo`e da se pomiri i so mislata za zagubuvaweto na
Makedonija, koga toa zagubuvawe e isto taka neminovna neophodnost, kako
{to be{e neminovna neophodnost i zagubuvaweto na Srbija? Istoriskite
okolnosti neminovno vodea do zagubuvaweto na Srbija za Bugarija vo
korist na Nemawi}evcite i na srpstvoto, prvo vo politi~ki, a posle i vo
nacionalen odnos; a istoriskite okolnosti sozdadeni od Berlinskiot
dogovor napravija Makedonija da bide zagubena za Bugarite, prvo vo
politi~ki odnos, a posle i vo nacionalen.
U{te edna paralela so istorijata na Srbija: da be{e Srbija
nezadovolna od svojata sudbina vo dr`avata na Nemawi}evcite, taa }e
prave{e obid da se oslobodi i da im se sprotistavi nim so streme`ot da
se prisoedini kon Bugarija; no obidot }e be{e napraven i }e dovede{e do
sakanite rezultati samo ako dozvoluvaa istoriskite okolnosti; no
poslednive ne go dozvolija toa i Srbija se pomiri so okolnostite i be{e
zagubena za Bugarija. Istoto e i }e bide i so Makedonija. Makedonija
napravi obid najnapred da se oslobodi od Turcija, no, za `al, obidot
izleze neuspe{en. Mo`ebi po osloboduvaweto }e se misle{e i za
soedinuvawe so Bugarija. No, ovaa godina ni poka`a oti istoriskite
okolnosti nikojpat ne }e dozvolat da se soedini cela Makedonija so
Bugarija; sega za Makedoncite i Bugarite ostanuva edno od dvete: ili
delewe na Makedonija me|u balkanskite dr`avi~ki i so toa zagubuvawe na
2/3 od Makedonija za Bugarite i Makedoncite, ili polno prese~uvawe na