Krste Petkov Misirkov Za makedonskite raboti

vo du{ata svoja se priznavaat za Makedonci; 121 srpskite vospitanici, so
svoeto obrazovanie vo Srbija, se obrazuvaa vo nacionalen duh, namesto vo
nacionalen indiferentizam vo Bugarija, iako nekoi od niv celosno ne
prestanaa da se vikaat Bugari, no me|u niv i Makedoncite so ~isto
bugarsko obrazovanie i samite Bugari se otvori edna golema propast: tie
so svoeto obrazovanie zastanaa na sredinata me|u Bugarite i Srbite, t.e.
vikaj}i se po tradicija Bugari, tie prestanaa da se takvi vo svojata du{a:
tie stanaa Makedonci. Najposle najdolnite, najo~aenite organi na
srpskata propaganda, rodum Makedonci, pak se polezni za Makedonija: od
niv se obrazuva klasa od nedovolni od srpskata propaganda za koi{to
nema pat kon Bugarite; tie }e ja zgolemat klasata od nacionalnite
separatisti.
Zna~i, ako i nie se la`eme vo pretpostavkata oti nacionalniot
separatizam }e bide poddr`an od komitetite, od Organizacijata i od
makedonskata inteligentna kolonija vo Bugarija, toga{, i vo takov slu~aj,
dosta e edna silna srpska propaganda vo Makedonija za da zeme najgolemi
razmeri nacionalniot separatizam.
No novoto te~ewe sre}ava i }e sre}ava najdobar priem u{te vo
negoviot zafatok i kaj najdobrata, najinteligentnata i neprodadenata
makedonska inteligencija, kako i {to e rezultat na umstveniot i
moralniot razvitok na poslednava. Ima i }e se najdat mnozina
inteligentni Makedonci {to se gotovi da si go dadat `ivotot za
interesite na svojata tatkovina i svojot narod, koi{to }e se zapra{aat:
{to e pova`no za nas Makedoncite - op{tobugarskite, op{tosrpskite,
op{togr~kite ili makedonskite interesi? I }e odgovorat deka interesite
na tatkovinata sekoga{ se pogore od interesite op{tonarodni i deka
poslednive se samo sredstvo za prvite, a ne naopaku. Mala
nabqudatelnost treba za da se ubedi ~ovek vo taa vistina. Najnapred, od
sekogo se znae oti nie gi miluvame na{ata tatkovina Makedonija i na{iot
narod, za{to sekoj den gi gledame i gi izu~uvame so svoite organi na
~uvstvata. Vo nea i sred nego sme rodeni. Od detinstvoto se {to im e
milo nim i nam ni e milo; na se {to se raduvaat tie i nie se raduvame;
tie pla~at i nie pla~eme; tie se smeat i nie se smeeme. Op{tata radost i
`alost, op{tite predanija i obi~ai ne pravat site nas edno celo - eden
narod. No {tom }e ja pomineme granicata na Makedonija, ili na jug ili na
severoistok ili na sever, t.e. vo Grcija, Bugarija, Srbija, naedna{ }e
po~uvstvuvame oti na nas duva ve}e drug veter; }e po~uvstvuvame deka nie
tamu sme samo nekaneti gosti. I oti ako sakaat tamu da ni se poka`at
bra}a, toa go pravat za da ne ograbat nas i da ne eksploatiraat. Grcite,
Bugarite, Srbite site zaedno ne uveruvaat nas deka nie site sme samo od
nivnata narodnost i oti na{iot spas e samo vo soedinuvaweto na cela
Makedonija, ili barem na eden golem del od nea, kon nivnata dr`ava.
Sekoj od nas }e zabele`i oti tie lu|e, za koi nie znaevme samo od kniga i
gi znaevme kako lu|e {to sakaat da ni pomo`at da se oslobodime, ni se
poka`uvaat nam za prijateli i sonarodnici i ni se pristoruvaat za na{i
pokroviteli, ne zatoa {to sme nie Grci, ili Bugari ili Srbi, ne za{to se