Krste Petkov Misirkov Za makedonskite raboti

noviot sloboden `ivot se javija kako narod bez tradicii, narodni ideali,
svest za narodnite i dr`avnite interesi i istorisko nasledstvo. Zna~i,
Bugarija se javi kako dr`ava vo vid na istorisko nedonos~e. So usilbite
na Rusija toa nedonos~e zakrepna malku, no pri prvoto ose}avawe na
svoite sili najavuva pretenzii za samostojna politika - izvor na nesre}i
za Makedoncite.
No ne samo vo taa samostojna politika se zaklu~uvaat na{ite
nesre}i, a sledstveno i pri~inata za oddeluvaweto na na{ite interesi od
bugarskite, pa i pri~inata za oddeluvaweto na Makedoncite ovde vo
makedonsko dru{tvo.
Toa oddeluvawe si ima i drugi pri~ini, a imeno-upotrebuvaweto na
na{ite umstveni sili za izu~uvaweto na sebesi, kako ~lenovi na edna
tatkovina i eden narod. Za da se dostigne taa cel trebalo da se sostavi
oddelno dru{tvo od lica za koi izu~uvaweto na Makedonija vo
etnografski, geografski i istoriski odnos ima prvostepeno zna~ewe; a
takvi lica sme nie Makedoncite.
Za da se dostigne taa cel nie treba da se oddelime od drugite
balkanski narodi i samostojno i kriti~ki da pogledneme na samite sebe i
na na{ite interesi, kako i na balkanskite narodi i nivnite interesi.
Postapuvaj}i taka nie }e se oslobodime od gre{kite {to gi pravat drugite
balkanski narodi.
Za da bide pojasna polzata od takvoto oddeluvawe na{e od drugite
narodi dosta e eden kriti~ki pogled vrz raboteweto na tuka{nive
studentski dru{tva: bugarskoto i srpskoto.
Bugarskite studenti imaat golemi pretenzii da se pretstavnici na
najnovite te~ewa na ~ove~kata misla. Za niv nema nikakvo zna~ewe
nacionalizmot {to se smeta za ne{to {to si go ima od`iveano svojot vek.
Tie se internacionalisti. Tie se najnapred lu|e, pa posle, ako im ostane
za toa vreme, se Bugari. 86 Za niv ~ove{tvoto ima pogolemo zna~ewe od
Bugarija i zatoa pove}e gi interesiraat niv [vajcarija, Soedinetite
Amerikanski Dr`avi i nivnata istorija, otkolku Bugarija so nejzinite
nacionalni interesi. Bugarskata mlade` ovde gi upotrebuva site svoi
sili i sredstva da se poka`e napredni~ava, t.e. socijalisti~ka: dolgi i
besmisleni govori, dolgi kosi i ubavo is~e{lana brada, crvena ili sina
ruska ko{ula i dr. So nacionalni pra{anwa ne se zanimavaat i so golema
dosada slu{aat referati na tema po etnografijata, pa i po kakva i da e
druga nauka, osven politi~kata ekonomija. No zatoa sekoj smeta za svoj dolg
da kritikuva se {to }e mu dopadne. So nau~ni pra{awa ne sakaat da se
zanimavaat, no zatoa se ubavi organizatori: mo`at da organiziraat
lotarii, da propagandiraat nekoja rabota, da organiziraat nekoja
ve~erinka so dobrotvorna cel, bez da mu gledaat mnogu mnogu oti so nea }e
se oskandalat i sebesi i idnoto pokolenie od bugarski studenti vo
Petrograd. 87 Voop{to, tie se gotovi da se zanimavaat so raboti {to
baraat malku trud, no davaat golema popularnost i samouverenost.
Makedonija ja priznavaat za bugarska vo etnografski odnos, no mislat deka
e izli{no da si gi tro{at silite za da nau~at ne{to za taa zemja, zatoa