Krste Petkov Misirkov Za makedonskite raboti

dru`ba treba da pu{ti dlaboki koreni pome|u dvata bratski naroda za da
im dade mo`nost raka za raka da odat po te{kiot pat na kulturniot
progres. 55
[tom }e se ustanovat pravilni odnosi pome|u nas i drugite
makedonski - hristijanski i muslimanski narodnosti, {tom }e se priznae
na{ata narodnost od vladata na N.C.V. Sultanot, }e se vnese vo nufuzite
imeto Makedonec, }e se napravat prvite postapki za na{eto nacionalno i
religiozno osloboduvawe od propagandite i }e se vovedat politi~kite
preobrazuvawa predvideni od reformatorskite sili, {tom }e se
prezemat merki za ekonomskoto popravuvawe na na{ite selski stopani, pa
i do voveduvaweto na site tie podobruvawa vo na{eto nacionalno
religiozno i ekonomsko `iveewe, nie - makedonskata inteligencija }e
treba da napravime u{te edno, a toa }e bide i najva`noto: da gi vlo`ime
site svoi fizi~ki, intelektualni i moralni sili vo na{ata nacionalna
prerodba.
Poslednoto vostanie ni poka`a oti ovoj pat po koj{to odevme sega e
pogre{en i opasen. Toj bara{e mnogu `rtvi, a dava{e malku polza.
Revolucijata ne kompromitira pred na{ata vlada i ne ne pretstavi vo
dobra boja pred evropskiot svet. No vo se toa nie sme malku krivi. Od
edna strana, ne poddupuvaa kon vostanie, od druga nie sme mlad narod i se
zanesovme so eden nezrel potfat. Kako mladite lu|e {to vo raboteweto
pretpo~itaat skokovi namesto postepeno, no postojano rabotewe vo eden
ist pravec, i mladite narodi gi pretpo~itaat skokovite pred postojanata
uporna rabota vo eden ist pravec. Dosega{noto na{e rabotewe, osobeno
vostanieto, be{e neobmislena mlade{ka rabota, no toa ni se prostuva,
edno, za{to dosega nie bevme mlad narod {to odvaj se proniknuva so
svoeto nacionalno samosoznanie, a drugo, za{to dosega, ne `iveej}i kako
oddelna nacionalno-religiozna edinica, se nao|avme pod vlijanieto na
razni nacionalni i religiozni propagandi. No toa {to ni se pro{tava{e
dosega, ne mo`e da ni se oprosti za napred.
Sega nie ne mo`eme pove}e da gledame na sebe i na svojot narod
kako na eden nedorasten narod bez politi~ki opit. Nie pominavme vo
svoeto istorisko razvivawe ve}e va`ni stadiumi {to mo`at da
pretstavuvaat epoha vo istorijata na koj i da e narod. A novata epoha ni
nalaga nam nova potreba - kulturno rabotewe.
Dosega rabote{e narodot so inteligencijata; zadru`no, no
raboteweto be{e raspredeleno neednakvo: narodot se javuva{e
ispolnuva~ na planovite na inteligencijata, koga poslednava ne prave{e
ni{to pove}e od sostavuvawe planovi ili organizirawe revolucionerno
dvi`ewe.
Organizatorskata rabota e pak rabota, no ne mo`e da se re~e deka e
od te{kite. Podgotvuvaweto revolucija e rabota {to mo`ebi bara
umstveno rabotewe, no toa rabotewe ne e tolku ma~no i tolku ceneto kolku
{to si mislat revolucionerite - mladata na{ inteligencija.
Podgotvuvaweto na edno vostanie se prodol`uva 5-10 godini i posle site
zame{ani vo nego ili umiraat ili pak, ako ostanat `ivi, treba da ostanat