Graz˙yna Budryn, Ewa Nebesny FENOLOKWASY – ICH WŁAS ...

BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. – XXXIX, 2006, 2, str. 197 – 203
Lech Rodziewicz, Iwona Zawadzka
ZASTOSOWANIE CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ – SPEKTROMETRII
MAS DO OZNACZANIA POZOSTAŁOS´CI CHLORAMFENIKOLU
W PRODUKTACH POCHODZENIA ZWIERZE˛CEGO
Pracownia Badań Chemicznych S´rodków Spoz˙ywczych
Zakładu Higieny Weterynaryjnej w Białymstoku
Kierownik: dr L. Rodziewicz
Hasła kluczowe: chloramfenikol, pozostałos´ci, wymagania analityczne, LC-MS,
z˙ywnos´ć.
Key words: chloramphenicol, residue, analytical requirements, LC-MS, food stuffs.
Chloramfenikol (CAP) jest jednym z najstarszych antybiotyków wytwarzanym zarówno na drodze
biosyntezy, jak równiez˙ syntezy chemicznej. Cza˛steczka CAP składa sie˛ z: układu aromatycznego
(piers´cień p-nitrobenzenowy), cze˛s´ci dichloroacetylowej (alifatyczny łańcuch boczny chloroacetylowy),
oraz cze˛s´ci 2-amino-propandiolu (ryc. 1).
Ryc. 1. Wzór strukturalny CAP.
Fig. 1. Structural formula of chloramphenicol (CAP).
CAP jest zwia˛zkiem z´le rozpuszczalnym w wodzie, dobrze wchłanianym z przewodu pokarmowego,
przenikaja˛cym do płynu mózgowo-rdzeniowego, przez bariere˛ łoz˙yska oraz do mleka. Najwyz˙sze
ste˛z˙enie stwierdza sie˛ wwe˛złach chłonnych, najniz˙sze w mózgu. CAP wykazuje szeroki zakres działania
bakteriostatycznego. Hamuje wzrost bakterii Gram-dodatnich i Gram-ujemnych oraz wirusów. Mechanizm
jego działania polega na hamowaniu syntezy białka w komórce bakterii. Z uwagi na wysoka˛
toksycznos´ć CAP został on zakwalifikowany do grupy substancji A, co oznacza, z˙e został skres´lony
z Rejestru S´rodków Farmaceutycznych i Materiałów Medycznych Stosowanych Wyła˛cznie u Zwierza˛t
i jest zabroniony jako s´rodek w leczeniu tych zwierza˛t, których produkty przeznaczone sa˛ do spoz˙ycia.
Mimo to istnieja˛ podejrzenia, z˙e CAP moz˙e być nielegalnie wykorzystany w leczeniu zwierza˛t.
Potwierdzaja˛cym metodom ilos´ciowym stosowanym w analizie CAP stawia sie˛ wysokie wymagania
analityczne. Okres´lono minimalne wymagania wartos´ci granicznej wydajnos´ci metod analitycznych
MRPL (ang. minimum required performance limit) stosowanych do oznaczania CAP w produktach
pochodzenia zwierze˛cego. MRPL jest to najmniejsza zawartos´ć analitu jaka moz˙e być wykryta,
zidentyfikowana i potwierdzona za pomoca˛ metody analitycznej.