Graz˙yna Budryn, Ewa Nebesny FENOLOKWASY – ICH WŁAS ...
Graz˙yna Budryn, Ewa Nebesny FENOLOKWASY – ICH WŁAS ... Graz˙yna Budryn, Ewa Nebesny FENOLOKWASY – ICH WŁAS ...
186 M. Kwoczek i inni Nr 2 MATERIAŁ I METODY Materiał do badań stanowiły doste˛pne na rynku krajowym owoce morza przedstawione w tab. I. Do grupy tej zalicza sie˛ małz˙e, głowonogi, skorupiaki, a takz˙e produkty surimi tj. przetwory z dodatkiem ryb. W celu oznaczenia zawartos´ci całkowitego arsenu wykorzystano procedure˛ opisana˛ przez Deaker i współpr. (6), w której zmodyfikowano proces mineralizacji i niektóre warunki analizy w piecu grafitowym. Badane produkty rozmraz˙ano, usuwano cze˛s´ci niejadalne, wysuszono i homogenizowano. Nawaz˙ki 0,08 – 0,20 g wysuszonego materiału poddawano procesowi mineralizacji z 4 cm 3 65% roztworu kwasu HNO3 (Merck, Suprapur) i 1 cm 3 30% roztworu H2O2 (Merck, Suprapur) za pomoca˛ mikrofalowego systemu do roztwarzania próbek MLS – 1200 MEGA. 10 mm 3 mineralizatu i 10 mm 3 modyfikatora Pd i Mg (0,03 mg Pd(NO3)2 i 0,02 mg Mg(NO3)2 w20mm 3 10% HNO3) nanoszono do kuwety pieca grafitowego i oznaczano zawartos´ć całkowitego arsenu za pomoca˛ absorpcyjnej spektroskopii atomowej (Awanta Σ, firmy GBC) z zastosowaniem elektrotermicznego wzbudzenia (ETAAS). Poprawnos´ć zastosowanej metodyki sprawdzono na podstawie analizy certyfikowanych materiałów odniesienia. Odzysk mies´cił sie˛ w przedziale wartos´ci 104% i 82,2%, a precyzja wynosiła 10,2% i 19,1% odpowiednio dla wa˛trobotrzustki homara TORT-2 i małz˙a NCS ZC 78005. WYNIKI I ICH OMÓWIENIE Badaniami obje˛to produkty wyste˛puja˛ce w dwóch formach, tj. w postaci obranych, cze˛sto wste˛pnie obgotowanych, nadaja˛cych sie˛ bezpos´rednio lub po niewielkiej obróbce kulinarnej do spoz˙ycia oraz takich, które przed konsumpcja˛ nalez˙y pozbawić cze˛s´ci niejadalnych. Do pierwszej grupy nalez˙a˛ m.in. produkty surimi (paluszki z kraba, Kamaboko), krewetki koktajlowe, Torpedo lub kalmary piers´cienie panierowane. Natomiast w skład drugiej grupy wchodza˛ os´miornice, krewetki w pancerzykach, krab czy homar. Wyniki analiz dotycza˛cych zawartos´ci całkowitego arsenu w badanych owocach morza przedstawiono w tab. I. Uzyskane rezultaty wskazuja˛ na znaczne zróz˙nicowanie wewna˛trz i zewna˛trzgatunkowe w zawartos´ci całkowitego arsenu, w zalez˙nos´ci od stopnia przetworzenia technologicznego, miejsca połowu, a takz˙e indywidualnych predyspozycji analizowanych organizmów. Tabela I S´ rednia zawartos´ć arsenu z uwzgle˛dnieniem odchylenia standardowego i zakresu ste˛z˙eń w wybranych owocach morza (mg/100 g m.m.) Table I Values of mean arsenic concentration (+SD and range) in seafood (mg/100 g wet weight) Produkt Pochodzenie As Uwagi dotycza˛ce produktu Krewetka koktajlowa Indie < 0,012 gotowana Krewetka zimnowodna Norwegia 1,67 ± 0,29 (1,37 –1,95) gotowana Krewetka głe˛bokowodna Indie < 0,012 gotowana Krewetka Black Tiger Tajlandia < 0,012 gotowana Krewetka Black Tiger Tajlandia < 0,012 surowa Krewetka grenlandzka w pancerzu Norwegia 1,56 ± 0,25 (1,31 –1,81) Krewetka koktajlowa zimnowodna Norwegia 0,72 ± 0,14 (0,59 –0,86) gotowana gotowana Krewetka Torpedo Tajlandia < 0,012 panierowana Langustynka W.Brytania 0,23 ± 0,03 (0,21 –0,26) Krab W.Brytania 1,23 ± 0,03 (1,16 –1,35) gotowana gotowany; mie˛so ze szczypiec
Nr 2 Arsen w owocach morza 187 T a b e l a I (cd.) Produkt Pochodzenie As Uwagi dotycza˛ce produktu Homar Kanada 0,39 ± 0,05 (0,33 –0,43) Os´miornica „baby” Tajlandia 0,05 ± 0,01 (0,05 –0,06) Os´miornica s´ródziemnomorska Hiszpania 0,87 ± 0,03 (0,84 –0,91) Os´miornica filipińska Filipiny 0,29 ± 0,02 (0,27 –0,30) Małz˙e gotowane Tajlandia 0,05 ± 0,01 (0,04 –0,07) Małz˙e w muszli N. Zelandia 0,12 ± 0,02 (0,10 –0,14) Małz˙e s´w. Jakuba W. Brytania 0,02 ± 0,00 (0,02 –0,02) gotowany surowa surowa; ramie˛ surowa; ramie˛ gotowane surowe gotowane Kalmary piers´cienie Hiszpania < 0,012 surowe Kalmary tuby Hiszpania < 0,012 surowe Kalmary piers´cienie panierowane Hiszpania < 0,012 panierowane Paluszki z kraba, surimi Tajlandia < 0,012 przetworzony technologicznie Kamaboko – panierowane mie˛so z kraba Tajlandia < 0,012 przetworzony technologicznie Ws´ród przebadanych produktów, najwyz˙szym ste˛z˙eniem arsenu (0,72 – 1,67 mg/100 g m.m) odznaczaja˛ sie˛ krewetki poławiane w wodach norweskich (krewetka zimnowodna, krewetka grenlandzka w pancerzu i krewetka koktajlowa – zimnowodna). Zawartos´ć arsenu w pozostałych krewetkach, podobnie jak w kalmarach i produktach surimi, jest poniz˙ej granicy wykrywalnos´ci zastosowanej metody. Podobne rezultaty uzyskali Muňoz i współpr. (7), wg których skorupiaki posiadaja˛ wie˛cej arsenu niz˙ mie˛czaki, a najwyz˙szym ste˛z˙eniem tego pierwiastka (2,62 mg/100 g m.m.) charakteryzuje sie˛ krewetka King Prawn. Natomiast Schoof i współpr. (8) oraz Al Ramali i współpr. (9) zaobserwowali dla róz˙nych gatunków krewetek znacznie niz˙sze ste˛z˙enia arsenu – odpowiednio 0,05 – 0,28 mg/100 g m.m. i 0,01 – 0,03 mg/100 g m.m. Jak wynika z tab. I, ws´ród pozostałych skorupiaków istotnym poziomem tego pierwiastka (1,23 mg/100 g m.m.) odznacza sie˛ krab gotowany. Jest to wynik znacznie wyz˙szy od rezultatów otrzymanych przez Al-Mohanna i współpr. (10), którzy w mie˛s´niach kraba Portunus pelagicus oznaczyli arsen w zakresie ste˛z˙eń od 0,04 do 0,09 mg/100 g m.m. Ws´ród analizowanych mie˛czaków najwyz˙sza˛ zawartos´cia˛ arsenu charakteryzuje sie˛ os´miornica filipińska, posiadaja˛ca trzykrotnie wie˛ksza˛ zawartos´ć tego pierwiastka niz˙ os´miornica s´ródziemnomorska. Zawartos´ć arsenu w niewielkich rozmiarów os´miornicach „baby” jest znacznie niz˙sza w odniesieniu do wspominanych powyz˙ej dwóch duz˙ych os´miornic. W porównaniu z rezultatami uzyskanymi przez Muňoz i współpr. (7) oraz Airas i współpr. (11), którzy odpowiednio zanotowali ste˛z˙enia arsenu w zakresie 0,19 – 0,37 mg/100 g m.m. i 0,13 – 0,28 mg/100 g m.m., badane gatunki małz˙y odznaczaja˛ sie˛ znacznie niz˙sza˛ zawartos´cia˛ tego pierwiastka (0,02 – 0,12 mg/100 g m.m.). Według FAO/WHO norma PTWI (tymczasowo tolerowanego tygodniowego pobrania pierwiastków toksycznych) dla arsenu (formy nieorganicznej) wynosi 15,0 μg/kg m.c. dorosłej osoby, co w przeliczeniu na przecie˛tna˛ mase˛ człowieka (60 kg) stanowi 0,9 mg As. Jak wspomniano powyz˙ej, arsen nieorganiczny stanowi ok. 10% całkowitej jego zawartos´ci (3, 4) i dlatego ta˛ wartos´cia˛ posłuz˙ono sie˛ w dalszych obliczeniach. Dla krewetek zimnowodnych, odznaczaja˛cych sie˛ najwyz˙sza˛ zawartos´cia˛ tego pierwiastka, załoz˙ono, z˙e zawartos´ć form nieorganicznych arsenu wynosi 1,67 mg/kg produktu. Tygodniowe pobranie pierwiastka na podstawie s´redniej konsumpcji produktów rybnych w Polsce (180 g/tydzień) dla krewetek zimnowodnych wynosi 33,4%. Natomiast bezpieczna masa tych skorupiaków, jaka˛ moz˙na tygodniowo spoz˙yć nie przekraczaja˛c PTWI stanowi 0,54 kg. Owoce morza odznaczaja˛ sie˛ równiez˙ znacza˛cym poziomem Se, który z As tworzy słabo rozpuszczalne selenki, podlegaja˛ce wyła˛czeniu ze szlaków biochemicznych. Sta˛d potencjalna toksycznos´ć analizowanych produktów jest znacznie niz˙sza (12).
- Page 33 and 34: BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. - XXXIX, 20
- Page 35 and 36: Nr 2 Wpływ kwercetyny na trwałos
- Page 37 and 38: Nr 2 Wpływ kwercetyny na trwałos
- Page 39 and 40: BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. - XXXIX, 20
- Page 41 and 42: Nr 2 Zmiany oksydacyjne margaryn p
- Page 43 and 44: Nr 2 Zmiany oksydacyjne margaryn p
- Page 45 and 46: BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. - XXXIX, 20
- Page 47 and 48: Nr 2 Ocena procesu starzenia olejó
- Page 49 and 50: Nr 2 Ocena procesu starzenia olejó
- Page 51 and 52: Nr 2 Ocena procesu starzenia olejó
- Page 53 and 54: BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. - XXXIX, 20
- Page 55 and 56: Nr 2 Suplementy kwasów wielonienas
- Page 57 and 58: Nr 2 Suplementy kwasów wielonienas
- Page 59 and 60: Nr 2 Suplementy kwasów wielonienas
- Page 61 and 62: Nr 2 Suplementy kwasów wielonienas
- Page 63 and 64: BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. - XXXIX, 20
- Page 65 and 66: Nr 2 Mleko kobiece - korzys´ci i z
- Page 67 and 68: Nr 2 Mleko kobiece - korzys´ci i z
- Page 69 and 70: Nr 2 Mleko kobiece - korzys´ci i z
- Page 71 and 72: BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. - XXXIX, 20
- Page 73 and 74: Nr 2 Suplementy diety a lepkos´ć
- Page 75 and 76: Nr 2 Suplementy diety a lepkos´ć
- Page 77 and 78: BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. - XXXIX, 20
- Page 79 and 80: Nr 2 Monitorowanie suplementacji ma
- Page 81 and 82: Nr 2 Monitorowanie suplementacji ma
- Page 83: BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. - XXXIX, 20
- Page 87 and 88: BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. - XXXIX, 20
- Page 89 and 90: Nr 2 Analiza HPLC antocyjanidyn gry
- Page 91 and 92: Nr 2 Analiza HPLC antocyjanidyn gry
- Page 93 and 94: Nr 2 Analiza HPLC antocyjanidyn gry
- Page 95 and 96: BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. - XXXIX, 20
- Page 97 and 98: Nr 2 Pozostałos´ci chloramfenikol
- Page 99 and 100: Nr 2 Pozostałos´ci chloramfenikol
- Page 101 and 102: Nr 2 Pozostałos´ci chloramfenikol
- Page 103 and 104: REGULAMIN OGŁASZANIA PRAC 1. Kwart
- Page 105 and 106: BROMATOLOGIA I CHEMIA TOKSYKOLOGICZ
186 M. Kwoczek i inni<br />
Nr 2<br />
MATERIAŁ I METODY<br />
Materiał do badań stanowiły doste˛pne na rynku krajowym owoce morza przedstawione w tab. I. Do<br />
grupy tej zalicza sie˛ małz˙e, głowonogi, skorupiaki, a takz˙e produkty surimi tj. przetwory z dodatkiem<br />
ryb.<br />
W celu oznaczenia zawartos´ci całkowitego arsenu wykorzystano procedure˛ opisana˛ przez Deaker<br />
i współpr. (6), w której zmodyfikowano proces mineralizacji i niektóre warunki analizy w piecu<br />
grafitowym.<br />
Badane produkty rozmraz˙ano, usuwano cze˛s´ci niejadalne, wysuszono i homogenizowano. Nawaz˙ki<br />
0,08 <strong>–</strong> 0,20 g wysuszonego materiału poddawano procesowi mineralizacji z 4 cm 3 65% roztworu kwasu<br />
HNO3 (Merck, Suprapur) i 1 cm 3 30% roztworu H2O2 (Merck, Suprapur) za pomoca˛ mikrofalowego<br />
systemu do roztwarzania próbek MLS <strong>–</strong> 1200 MEGA. 10 mm 3 mineralizatu i 10 mm 3 modyfikatora Pd<br />
i Mg (0,03 mg Pd(NO3)2 i 0,02 mg Mg(NO3)2 w20mm 3 10% HNO3) nanoszono do kuwety pieca<br />
grafitowego i oznaczano zawartos´ć całkowitego arsenu za pomoca˛ absorpcyjnej spektroskopii atomowej<br />
(Awanta Σ, firmy GBC) z zastosowaniem elektrotermicznego wzbudzenia (ETAAS). Poprawnos´ć<br />
zastosowanej metodyki sprawdzono na podstawie analizy certyfikowanych materiałów odniesienia.<br />
Odzysk mies´cił sie˛ w przedziale wartos´ci 104% i 82,2%, a precyzja wynosiła 10,2% i 19,1%<br />
odpowiednio dla wa˛trobotrzustki homara TORT-2 i małz˙a NCS ZC 78005.<br />
WYNIKI I <strong>ICH</strong> OMÓWIENIE<br />
Badaniami obje˛to produkty wyste˛puja˛ce w dwóch formach, tj. w postaci obranych, cze˛sto wste˛pnie<br />
obgotowanych, nadaja˛cych sie˛ bezpos´rednio lub po niewielkiej obróbce kulinarnej do spoz˙ycia oraz<br />
takich, które przed konsumpcja˛ nalez˙y pozbawić cze˛s´ci niejadalnych. Do pierwszej grupy nalez˙a˛ m.in.<br />
produkty surimi (paluszki z kraba, Kamaboko), krewetki koktajlowe, Torpedo lub kalmary piers´cienie<br />
panierowane. Natomiast w skład drugiej grupy wchodza˛ os´miornice, krewetki w pancerzykach, krab czy<br />
homar.<br />
Wyniki analiz dotycza˛cych zawartos´ci całkowitego arsenu w badanych owocach morza przedstawiono<br />
w tab. I. Uzyskane rezultaty wskazuja˛ na znaczne zróz˙nicowanie wewna˛trz i zewna˛trzgatunkowe<br />
w zawartos´ci całkowitego arsenu, w zalez˙nos´ci od stopnia przetworzenia technologicznego,<br />
miejsca połowu, a takz˙e indywidualnych predyspozycji analizowanych organizmów.<br />
Tabela I<br />
S´ rednia zawartos´ć arsenu z uwzgle˛dnieniem odchylenia standardowego i zakresu ste˛z˙eń<br />
w wybranych owocach morza (mg/100 g m.m.)<br />
Table I<br />
Values of mean arsenic concentration (+SD and range) in seafood (mg/100 g wet weight)<br />
Produkt Pochodzenie As Uwagi dotycza˛ce produktu<br />
Krewetka koktajlowa Indie < 0,012 gotowana<br />
Krewetka zimnowodna Norwegia 1,67 ± 0,29<br />
(1,37 <strong>–</strong>1,95)<br />
gotowana<br />
Krewetka głe˛bokowodna Indie < 0,012 gotowana<br />
Krewetka Black Tiger Tajlandia < 0,012 gotowana<br />
Krewetka Black Tiger Tajlandia < 0,012 surowa<br />
Krewetka grenlandzka w pancerzu Norwegia 1,56 ± 0,25<br />
(1,31 <strong>–</strong>1,81)<br />
Krewetka koktajlowa zimnowodna Norwegia 0,72 ± 0,14<br />
(0,59 <strong>–</strong>0,86)<br />
gotowana<br />
gotowana<br />
Krewetka Torpedo Tajlandia < 0,012 panierowana<br />
Langustynka W.Brytania 0,23 ± 0,03<br />
(0,21 <strong>–</strong>0,26)<br />
Krab W.Brytania 1,23 ± 0,03<br />
(1,16 <strong>–</strong>1,35)<br />
gotowana<br />
gotowany; mie˛so ze szczypiec