Doktorska disertacija - Prirodno

2. Teorijski deo
Z e o l i t i s u e f i k a s n i s o r b e n t i i j o n o i z m e n j i v a i z a m e t a l n e j o n e . N a P I z e o l i t i s e m o g u
sintetisati hidrotermalnom aktivacijom pepela sa niskim odnosom Si/Al na 150° C u 1-2 M
N a O H . N a P I z e o l i t i s e k o r i s t e k a o j o n o i z m e n j i v a i p r i l i k o m u k l a n j a n j a t e š k i h m e t a l
k i s e l i h r u d n i k i h v(Moreno o d a i sar., 2001). Sinteza mezoporozne keramike sa velikom
2
s p e c i f i n o m p o v r š i n o m 1 0 0 0 /g m i velikom gustinom sorpcionih centara može biti
f u n k i o n a l i z o v a n a u c i l j u p o v e a n j a s e l e k t i v n o s t i p r e m a o d r e đ e n o Zhao m p o li u Nagy t a n t u .
(2004) su sintetisali hibrid neorgansko- o r g a n s k i n a n o s o r b e n t u v o đ e n j e m -dodecil N a sulfata
(SDS) u Mg/Al slojevitom d v o s t r u k o m h i d r o k s i d u ( S D H ) . H i b r i d j e p o k a z aafinitet o v e i
prema hlorovanim alkenima od organoglina. Fulereni i p o l i u r e t a n s k e n a n o e s ttiacke o đ e
m o g u d a s l u ž e k a o s o r b e n t i z a p o l i c i k l i n e a r o m a t i n e u g l j o v o d o n i k e ( P A H ) , k a o š t o
naftalen.
G l i n e , k a o k a t j o n s k i i z m e n j i v a i , s u v e o m a e f i k a s n e u katjona u u k l a nteških j a n j metala iz
v o d e , a e f i k s a n o s t i m j e o d r e đ e n a r a v n o t e ž o m k o j a s e u s p o s t a v l j a i z m e đ u j o n a u r a s t v
onih na mestima jonske izmene. Tiller j e u o i o d a g l i n e n i m i n e r a l i p o k a z u j u i z r a ž e n i j i a f i n i t e
prema teškim metalima nego prema katjonima alkalnih i zemnoalkalnih metala. Prema tome
mehanizam uklanjanjanja teških metala glinom je kompleksan proces i rezultat je njihove
t e n d e n c i j e d a g r a d e k o v a l e n t n e v e z e , z b o g e g a s t e p e n u k l a n j a n j a t e š k i h m e t a l a n i j e
funkcija CEC g l i n e , v e j e t u p r i s u t n o i g r a đ e n j e p o v r š i n s k i h k o m p l e k s a s a u n u t r a š n j o
spoljašnjom sferom, površinska precipitacija itd. Površinsko kompleksiranje, koje
p o d r a z u m e v a s p e c i f i n u a d s o r p c i j u , s e o d v i j a n a i v i c a m a k r i obuhvata s t a l n i h zg r na a đ e i n j e
d i r e k t n i h v e z a i z m e đ u jteškog o n a metala i površinskih -OH grupa ili O atoma, koje su po
j a i n i n e g d e i z m e đ u j o n s k i h i k o v a l e n t n (McBride, i h v e z a . 1991; Swift i McLaren, 1991;
Jackson, 1998; Wu i sar., 1999). Zbog toga proces nije u potpunosti reverzibilan. Dakle, teški
metali se m o g u a d s o r b o v a t i n a i v i c a m a u m e đ u s l o j n i m ( p l a n a r n i m ) r a v n i m a , a d o m i n a n t n o
m e s t o z a s v a k i k a t j o n j e o d r e đ e n o p H v r e d n o š u , j o n s k o m s i l o m r a s t v o r a , p r i s u t n
a n j o n i m a i t d . P r e m a n e k i m n a u n i c i m a , m n o g e t a k o z v a n e a d s o r p c i o n e i z o t e r m e s u u s t v a r i
kombinacija površinske precipitacije i hemisorpcije (McBride, 1991), dok drugi smatraju da je
prelaz od površinskog kompleksiranja na površinsku precipitaciju kontinualan (Scheidegger i
Sparks, 1996). N o v i j e s t u d i j e p o t v r đ u j u d a p o v r š i n o m i n d u k o v a n a p r e c i p i tuje t a c i j a r e z u l
obrazovanjem novih faza kao što su oksidi, SDH i novih filosilikata.
Bentonit se može koristiti za koagulaciono-flokulacionim procese u tretmanu voda i
o t p a d n i h v o d a . T a k o j e u S u d a n u b e n t o n i t k o r i š e n z a u k l a n j a n j e p a t o g e n i h
mikroorganizama. U planir a n i m p o s t r o j e n j i m a z a p r e i š p a v a n j e v o d e u L o s A n đ e l e s u
b e n t o n i t j e b i o u k l j u e n , z a j e d n o s a p o l i e l e k t r o l i t i-hloridom m a , g v o ž đi e aluminijum- ( I I )
sulfatom (McBride i sar., 1982). G l i n a d e l u j e i n a v i r u s e , b a k t e r i j e i p a r a z i t e , u k l a n j a j u
z a h v a l j u j u vojim i s adsorpcionim i koagulacionim svojstvima.
38