Doktorska disertacija - Prirodno

2. Teorijski deo
U p r v o m s l u a j u u k o n d e n z a c i j i u e s t v u j e j e d a n t e t r a e d a r s k i i j e d a n o k t a e d a r s k i ,
d r u g o m s l u a j ud
v a t e t r a e d a r s k a i j e d a n o k t a e d a r s k i s l o j i z m e đ u n j i h . H l o r i t n i t i p
n a s t a j e k a d a u s t r u k t u r u i z m e đ u m o n m o r i j o n i t s k o g 2 : 1 sjedan l o j a brucitni d o l a z i sloj.
2.4.3. 2:1 glineni minerali, grupa smektita
Smektiti sadrže 2:1 TOT slojeve (Sl. 2.23), koji usled izomorfne supstitucije pretežno u
o k t a e d a r s k o m s l o j u , i m a j u n a e l e k t r i s a n j e j e d i n i n-1,2 e ekoje l i j e je 0 kompenzovano
, 5
i z m e n j i v i m k a t j o n i m a u m e đ u s l o j e v i m a .
Sl. 2.23. Struktura 2:1 sloja montmorilonita
U m e đ u s l o j e v i m a s e m o ž e s m e s vt ie tl i k a k o l i i n a m o l e k u l a v o d e , š t o u z r o k u j e b u b r e n j e
glinenih minerala iz ove grupe. Zbog navedenih osobina smektiti su veoma interesantni za
hemijske modifikacije i primenu. U grupu smektita spadaju: montmorilonit, bajdelit,
nontronit, glaukonit i vermikulit. Monmorilonit najpoznatiji mineral iz ove grupe, a ime je
dobio po velikom nalazištu Montmorillon u Francuskoj ( T e c i l a z – i « S t e v a n o v , i 1990). «
Nakon delaminacije, negativni silikatni slojevi i mali pozitivno naelektrisani katjoni
uzrokuju polielektrolitska svojstva smektita. Optimalna delaminacija montmorilonita u
vodenoj suspenziji (Sl. 2.24) se odvija jedino u prisustvo Li + i Na + jona, pod uslovom da su
v i š e v a l e n t n i j o n i u k l o n j e n i . T a k o đ e je , i b odsustvo i t n o karbonata jer su oni rezervoari
multivalentnih jona. Prema tome, glavni korak u pripremi stabilne disperzije gline je izmena
dvovalentnih katjona Na + ili Li + jonima. Nakon dijalize, suspenzija je stabilna na pH 7.5.
V e l i i n e e s t i c a m o n t m o r i l o n i t a s e k r e c u o d 0 . 1 d o 2 µ m , s a s r e d n j o m v e l i i n o m o d 0 . 5
(Bergaya i sar., 2005).
30