Doktorska disertacija - Prirodno

2. Teorijski deo
+ 2+ + 2+
u r a v n o t e ž e n o p r i s u s t v o m i z m e n j i v i h k a t j o n a o d k o j i h s u , n Ca a j e, šK i i Mg N a (Spark,
2003).
2.4.2. Struktura glinenih minerala
Glineni minerali imaju kristalnu struk t u r u k o j a j e i z g r a đ e n a o d d v a t i p a s l o j e v a ,
tetraedarski (T) i oktaedarski (O), koji su šematski prikazani na Sl. 2.19 i Sl. 2.20. U
t e t r a e d a r s k i m s l o j e v i m a s v a k i a t o m s i l i c i j u m a j e o k r u ž e n s a e t i r i k i s e o n i k o v a a t o
t e t r a e d a r s k o j k o o r d i n a c i j i , p r si u se im lu i c i j u m o v i a t o m i u s t r u k t u r i m e đ u s o b n o p o v e z a n i
p r e k o k i s e o n i n i h m o s t oSl. v a 2.19). ( Raspored tetraedara u jednostrukom tetraedarskom
sloju je takav da sve osnove tetraedra leže u istoj ravni, a svi vrhovi su usmereni u istom
smeru (apikalni kiseonici - O a ) , n o r m a l n o n a r a v a n o s n o v i c e . K i s e o n i c i k o j i i n e o s n o v i c e
t e t r a e d a r a r a s p o r e đ e n i s u u o b l i k u h e k s a g o n a l n e m r e ž e i n a z i v a j u s e b a z b). a l n i k i s e o n i c i
Dakle, preko O 2- anjona ostvaruje se povezivanje Si 4+ -Si 4+ ili Si 4+ -Al 3+ katjonskih parova, dok
vezivanje Al 3+ -Al 3+ n i j e m o g u e ( L e v tajnovo e n š pravilo). Prema tome, kiseonikovi atomi su
p o d e l j e n i i z m e đ u d v a k a t j o n s k a p a r a i i z g r a đ u j u b a z a l n u r a v a n d o k s e p r e k o a p i k a l
kiseonika uspostavlja veza sa oktaedarskim slojem (Bergaya i sar., 2005; Meunier, 2005).
Sl. 2.19. a ) T e t r a e d a r s a n a z n a e n i m a p i k a l n i m i b a z a l n i m k i s e oPrikaz n i c i m a . b )
tetraedarskog sloja.
O k t a e d a r s k i s l o j e v i s u i z g r a đ e n i o d a l u m i n i j u m a i l i m a g n e z i j u m a k o j i s u k o o r d i n i s a n
šest kiseonika ili hidroklilnih grupa, a ove oktaedarske jedinice su kovalentnim vezama
povezane u slojevitu strukturu.
27