Doktorska disertacija - Prirodno

1. Uvod
i t d . T a k o đ treba e , imati u vidu da je kod nekih materijala, zavisno od njihove namene,
p o t r e b n o d o b i t i p a s i v n u p o v r š i n u , k a k o b i s e u t o m s l u a j u i z b e g l i š t e t n i e f e k t i k o r o z i
Postupak mikrolegiranja kaolinitno-bentonitne keramike magnezijumom prvi je uveo
P u r e n o v i i saradnici, p r i e m u j e d o b i j e n m a t e r i j a l izraženih elektrohemijskih redoks
karakteristika, koje se ispoljavaju pri kontaktu sa vodom i vodenim rastvorima elektrolita,
odnosno sa štetnim jonima teških metala [ C v e t k o v i i « sar., 2009 ; P u r e n o v i « ( C v e t k) oi vsar., i «
2008, 2010)]. Na o v a j n a i n , u t o k u i n t e r a k c i j e i z m e đ u m i k r o l e g i r a n e vodenih k e r a m i k e i
rastvora teških metala, dolazi do redukcije istih do elementarnog oblika, koji zatim biva
deponovan i zadržan u poroznoj strukturi mikrolegirane keramike. Tako đ e , P u r e n o v i u
s v o j o j d o k t o r s k o j d i s e r t a c i j i , b r o j n i m s t u d i j a m a i n a u n i m r a d o v i m a r e f e r i š e o u
m i k r o l e g i r a j u i h d o d a t a k a n a e l e k t r o h e m i j s k o p o n a š a n j e a l u m i n i j u m a , o d n o s n o n a s t r u k t u r
i morfologiju oksidnog sloja na aluminijumu (sistem Al-Al2O3-elektrolit) ( D e s p i « i sar., 1974,
1976; P u r e n o v i « i sar., 1976, P u r e n o v i « , 1978). U objavljenim radovima pokazuje da
mikrolegirani aluminijum, zbog svoje izražene elektrohemijske aktivnosti (vrlo negativan
stacionarni elektrodni potencijal), može lako da redukuje jone teških metala iz vode, kao što
su Cu 2+ , Mn 2+ , Zn 2+ i drugi, a velika efikasnost je zapažena i u uklanjanju organskih
z a g a đ i v a a i z v o d e , g d e s p a d a j u s i n t e t i k e t e k s t i l n e b o j e , p e s t i c i d i , p o l i a r o
ugljovodonici itd. [ P u r e n o v i « ( B o) ji i sar., « 2004, 2007].
Predmet ove disertacije su originalni i novi mikrolegirani strukturno modifikovani
kompozitni materijali, u kojima se bitno modifikuje struktura bentonita, kao polazne
alumosilikatne matrice i s t v a r a v i š e f a z n i s i s t e m - v rv sr ts o t . o P o s t uma p c idobijanja
ovih
n o v i h k o m p o z i t n i h m a t e r i j a l a o b u h v a e n j e p r o c e s s i n t e z e , s i n t e r o v a n j a , k a o i m o l e k u l
n a s l o j a v a n j a o d r e đ e n i h a k t ikomponenti v n i h n a o d g o v a r a j u u m a t r i c u . P o š t o s e r a d i o
izrazitoj strukturnoj i hemijskoj modifikaciji kompozita, veoma je važna karakterizacija
alumosilikatnog prekursora (bentonita), a potom i karakterizacija k o j a o b u h v a t a p r a e n j e
o s o b i n a o v i h s l o ž e n i h k o m p o z i t a p r i n j i h o v o j i n t e r a k c i j i s a s i n t e t i k i m v o d a m a , k o j e
o d r e đ e n e š t e t n e s a s t o j k e u j o n s k o m , k o l o i d pendovanom n o m i s u s mikroheterogenom stanju.
Postavljeni su i o d g o v a r a j u i c i l j e v i o v e d i s e r t a c i j e , p r i e m u j e o s n o v n i c i l j d a s e o d r
postupkom dobijanja postignu, pre svega, izražene elektrohemijske, adsorpcione i druge
f i z i -hemijske k o karakteristike kompo z i t a , k o j e e s e m a n i f e s t o v a t i u sa i n ispitivanim t e r a k c i j i
s i n t e t i k i m v o d a, mselektivno a prema pojedinim štetnim hemijskim sastojcima, iako ovako
složeni materijali nisu po prirodi strogo selektivni, ali preferentno uklanjaju pojedine sastojke
iz vode. P o r e d f i z i k i h m e t o d a k a r a k t e r samih i z a c i jmaterijala, e kao što su SEM, EDS i XRD,
a n a l i z i r a n i s u i u t i c a j i r a z l i ina t i uklanjanje h f a k t o r a o d r e đ e n i h s a s t o j a k a i z s i n t e t i , k e v o d e
u k l j u u j u i p H v r e d n o s t r a s t v o r a , k o n c e n t r a c i j u i n d i f e r e n t n o g onska e l e k tsila r o l i t a ( j
rastvora) itd. Cilj je, dakle, da se izvrši detaljna karakterizacija tri nova kompozitna materijala
3