kuhlutwa kwetaga tesiswati - UZSpace Home - University of Zululand

kuhlutwa kwetaga tesiswati - UZSpace Home - University of Zululand kuhlutwa kwetaga tesiswati - UZSpace Home - University of Zululand

uzspace.uzulu.ac.za
from uzspace.uzulu.ac.za More from this publisher
06.05.2013 Views

5.5 SIPHETFO NGEMIBONO LEYEHLUKENE YETAGA Ngesizatfu sekutsi abekho bacwoningi bemaSwati labatinikete litfuba lelenele lekucwaninga kabanti ngetaga, kubonakele kunesidzingo sekwenta lolucwaningo. Kubutwe emaSwati lalishumi nesishiyagalokunye kutsi tiyini toga. Timphendvulo tawo ngekutsi tiyini taga kube nguleti letilandzelako: '" Ngemavi lanotsile elulwimi •• _ ... Ngemavi lagcogcekile lasetjentiswa engcocweni.•• * Bucikomlomo nencenye yemasiko esive _• .. '" Tisekelo telulwimi nenjulalwati yesive.•_ ... Yinkhulumo lenetitfombemagama •-' 4 Yinkhulumo leshubile, lemnandzi, lehehako ... • Imisho lephelele lefundzisako, lecondzisako nalekhutsatako .. ... Bugabazi besive bekuchumana •.. 4 Tiyinhlitiyo yelulwimi.. • Tiyimphandze yelulwimi ... ... Tisilinganiso sekujula kwelulwimi. .. 4 Tilikhono lalabadzala ekucambeni nasekutfutfukiseni lulwimi ... ... Tisibuko sebunjalo bemphilo emazingeni lehlukene >J • "- Timisho lephakatsile ngekusho intfo ngendlela yebunkondlo... • Ngemagama lahlelekile•.. .. Imifanekisomicondvo lehleliwe , . _ ... Yindlela yekubeka emavi lejulile, .. • Ngemaciniso emphilo langenakuphikiswa muntfu. _. '* Yinkhulumo lehlonishwako .. ' 143

5.6 TINCOMO Kumele kwatiwe kutsi taga letinsha tisetawucanjwa ngenca yetingucuko letifana naleti: o o o o kuntijintja kwenchubo yesive. kugucuka kwemasiko esive. kutfuffuka kwebuciko nebucwepheshe. kuhlangana kwetilwimi netive letehlukene. Kumele bacwaningi bacwaninge ngekucatsanisa toga ngetilwimi, ngetigodzi nangemave. Kufanele kubukisiswe kusebenta kweluhlelo netincenye talo kuleso naleso saga. bese kuphawulwa ngalokujulile ngemiphumela leffolakele. Budlelwano baleminye imibhalo netago kumele buhlolisiswe ngenhloso yekuveta umehluko. kuhlobana nekufana. Kubuka taga njengembhalo lotimele kwenta silweswele Iwati lolujulile Iwekuchumana naleminye imibhalo. Kuye kujabulise kubona toga tisetjentiswe kulo lonkhe luhlobo Iwemibhalo ngenhloso yekuveta umnotfo welulwimi, bumnandzi belulwimi nebuhle belulwimi. Kubukisisa kusetjentiswa kwetaga etindzaweni letehlukene: emakhaya. emphakatsi. etibhimbini nakuletinye tindzawo kuyincabhayi kUbacwaningi. Kumele kucwaningisiswe ngetaga kugcilwe etindzaweni nasekusetjentisweni kwato. 144

5.5 SIPHETFO NGEMIBONO LEYEHLUKENE YETAGA<br />

Ngesizatfu sekutsi abekho bacwoningi bemaSwati labatinikete litfuba<br />

lelenele lekucwaninga kabanti ngetaga, kubonakele kunesidzingo sekwenta<br />

lolucwaningo. Kubutwe emaSwati lalishumi nesishiyagalokunye kutsi tiyini<br />

toga. Timphendvulo tawo ngekutsi tiyini taga kube nguleti letilandzelako:<br />

'" Ngemavi lanotsile elulwimi •• _<br />

... Ngemavi lagcogcekile lasetjentiswa engcocweni.••<br />

* Bucikomlomo nencenye yemasiko esive _• ..<br />

'" Tisekelo telulwimi nenjulalwati yesive.•_<br />

... Yinkhulumo lenetitfombemagama •-'<br />

4 Yinkhulumo leshubile, lemnandzi, lehehako ...<br />

• Imisho lephelele lefundzisako, lecondzisako nalekhutsatako ..<br />

... Bugabazi besive bekuchumana •..<br />

4 Tiyinhlitiyo yelulwimi..<br />

• Tiyimphandze yelulwimi ...<br />

... Tisilinganiso sekujula kwelulwimi. ..<br />

4 Tilikhono lalabadzala ekucambeni nasekutfutfukiseni lulwimi ...<br />

... Tisibuko sebunjalo bemphilo emazingeni lehlukene >J •<br />

"- Timisho lephakatsile ngekusho intfo ngendlela yebunkondlo...<br />

• Ngemagama lahlelekile•..<br />

.. Imifanekisomicondvo lehleliwe , . _<br />

... Yindlela yekubeka emavi lejulile, ..<br />

• Ngemaciniso emphilo langenakuphikiswa muntfu. _.<br />

'* Yinkhulumo lehlonishwako .. '<br />

143

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!