06.05.2013 Views

ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home

ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home

ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

2.8 Kubuyisa umuntfu ekhaya<br />

EmaSwati fana naletinye tive letiMnyama umuntfu nakangakafeli ekhaya<br />

uyalandvwa. Lisiko lekulandza umuntfu Iibaluleke kakhulu ebantfwini labamnyama.<br />

Phela umuntfu ufuna kuhlanganiswa nebakubo. NeBhayibhelini kuyevakara kutsi<br />

lenye indvodza yacela kutsi nayifile ematsambo ayo ayewungcwatjwa dvute<br />

nebakubo. Gwembe, (1995) encwadzini lehlelwe nguMakobane nalabanye, (1995)<br />

uyichaza kahle lendzaba nakabeka atsi:<br />

It is also very significant that for Africans the land (home) of<br />

one's origin is not where one was born but where the<br />

ancestors are buried. The desire to die at one's own home in<br />

order to be .puried together with the ancestors is a<br />

charecteristic of every African. If somebody dies far away it is<br />

necessary to find for him "ukubuyisa".<br />

(Makobane nalabanye, 1995:30).<br />

Kubuyisa yintfo leyentiwa bantfu labadzala ekhaya. Lokwentekako lapha kutsi<br />

kwentiwa umcimbi bese kuyiwa kuleyondzawo umufi umphefumulo wakhe<br />

fowaphumela khona. Nangabe ashonela esibhedlela, kufikwe ngakulowo mbhede<br />

lebekalele kuwo abitwe ngeligama lakhe kutsi sikulandzile bani. Umuntfu lomdzala<br />

ekhaya nguye lovamise kwenta loku aphetse Iihlahla lemlahlabantfu, umphafa<br />

phela. Kusukela rapho, Iowo rowente Iowo mcimbi akabuki emuva futsi akacoci<br />

.namuntfu. Nakudlulwa emfuleni uyakhuluma amtjele umufi kutsi sesindlula<br />

emfuleni lotsite nyalo baze bayofika ekhaya. Kungenwa emsamo lapho kufike<br />

kushiswe impepho khona nakukhona silwane lalandvwa ngaso fana nembuti nje,<br />

kuyabekwa dvute naleyo mpepho atjelwe kutsi naku kudla kwakhe. Emva kwaloko<br />

Ielihlahla Iiphoswa etulu endlini bese bantfu bachubeka nekubusa ngaloku<br />

lokuphekiwe. Naso leso silwane siyabulawa sidliwe. Nangabe umuntfu ashone<br />

ngengoti yemoto nobe yekubuJawa ngesikhali, nakhona uyalandvwa kepha ucaJe<br />

agezwe emanceba ngembi kwekutsi angeniswe ekhaya. Kulandza umuntfu loshone<br />

ngengoti nanaye ulandvwa fana nalona loshonele khashane. Umehluko kutsi<br />

ngembi kwekutsi bangene ekhaya kuhlatjwa imbuti egedeni ihlindvwe. Leyo mbuti<br />

ayidliwa ngulaba balapha ekhaya kepha inikwa bantfu bayidlele khona lapho<br />

egedeni bangangeni nave kulelo khaya besekutsi umswane wayo usetjentiswa<br />

57

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!