ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home
ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home
SEHlUKO 5 .5.0 LUHLATIYO, lOKUTFOLAKElE TINCOMO KANYE NESIPHETFO 5.1 Singeniso Lesehluko sitawuniketa luhlatiyo, lokutfolakele tincomo kanye nesiphetfo. Loku ngulokutfolwe nguloJucwaningo njengobe beluhJose kuba mhlahlandlela kulendzima yemasiko nemihambo yebantfu bendzabuko kubukwe kakhulu emaSwati. 5.2 luhlatiyo Iwelucwaningo Sehluko sekucala sitfole naku lokulandzelako: Singeniso lapho bekungeniswa khona lonkhe lolucwaningo kubukwa imphilo yebantfu bemdzabu jikelele, tinhloso teluciNaningo, tindlela telucwaningo, kubaluleka kwelucwaningo, umkhawuJo weJucwaningo, kuchazwa kwemagama lasetjentisiwe kanye nemlandvo lomfisha wemaSwati. Sehluko sesibili sona kunaloku lokulandzelako: Kuganana, kulobola, kugidza umtsimba, kukhinyabeteka kwemendvo, umgcwabo, kuzila, kubuyisa umuntfu ekhaya, tibhimbi nemicimbi yemaSwati kanye netingoma takhona, kudla kwesintfu nekutfutfukiswa kwelulwimi kanye nemvunuJo yemaSwati nekutfutfukiswa kwelulwimi. Sehluko sesitsatfu sinaloku lokulandzelako: Kubaluleka kwesibongo nekutsi siyini, umlandvo wetibongo letikhetsiwe kanye netinanatelo takhona bese kuba ngemagama asekhaya, kuvetwe kubaluleka kwawo nemonakalo lowentiwa ngulabamhlophe nebefundisi ekuhleliseni emagama ebantfu bemdzabu. 178
Sehluko sesine besicondzene ngco naloku: Bunjalo baMvelinchanti, bunjalo benkholo yesintfu, umtselela wenkholo .yebuKhrestu enkholweni yesintfu. 5.3 Lokutfolakele netincomo Lolucwaningo luvule emehlo ngekubaluleka kwemasiko nemihambo yebantfu bendzabuko. Kubonakele kutsi kunyembenya nekungawati emasiko nemihambo yesive ngiko kanye lokubangela bantfu bendzabuko batitfole bakulesimo labakuso namuhla. Kutfolakele kutsi bantfu labamnyama sebalahla emasiko nemihambo yabo batsatsa emasiko nemihambo yebelumbi naletinye tive ngekuyengwa kutsi loku kuyimphucuko. Kutfolakele njenganyalo kutsi bantfu bendzabuko akusekho lapha babambelele khona ngobe nalamasiko aletinye tive lesebatsatseke kuwo abawati bafana nenkhomo lelahlekelwe mhlambi wakubo yayongena kulesinye sibaya. Loku kuyimphicabadzala ngobe utfola kutsi sebayantanta nje. Sivumelana naNyoka nakhala endzabeni levele kuCity Press, 24 iNdlovana 2002 nakhala kutsi esikolweni abafuni umntfwanakhe afundze siChosa. Kwale ngisho satsi utawucasha thishela ambhadale ngeyakhe imali. Kudzimate kwasita inkantolo leyaphoca sikolo kutsi lomntfwana atfole thishela lotamfundzisa lulwimi Iwakhe Iwasekhaya atewutfola emasiko nemihambo yakubo. Kubuhlungu lokunjena nakwenteka emntfwaneni loneminyaka lesihlanu budzala. Kepha ligalelo laDokotela Nyoka liyakhombisa kutsi nasingatfola bantfu bakitsi labalwa ngalendlela Iingabuya emasisweni. Kubuhlungu noko kutsi bantfu bakitsi ngibo kanye labasita belumbi kucindzetela tilwimi nemasiko ebantfu bendzabuko. Nyoka, (2002) uyibeka kahle lendzaba nakatsi ngemagama akhe: African parents were now carrying the sword and fighting their master's war. They were now the holders of the oppressor's interest. They had started to acqUiesce to the lies they were 179
- Page 141 and 142: Lukhambule Mnyamandze wakaLaSiwela
- Page 144 and 145: 3.3.6.1 Tinanatelo takaMahlalela Na
- Page 146 and 147: Yicala elikhulu elalimlahla umuntu
- Page 148 and 149: Kuntjintja kwemagama esilumbi kuset
- Page 150 and 151: Lomkhulu, Hurley. Ngenhlanhla saphu
- Page 152 and 153: ukumbiza kahle uthunjana wami zimng
- Page 154 and 155: lamabili leyetsiwa wona isatalwa fu
- Page 156 and 157: ngenca yemfundziso lembi yebatfumbi
- Page 158 and 159: lekutinsika talo lelolikhaya. Kubik
- Page 161 and 162: of all creation, no matter the diff
- Page 163 and 164: ikakhulu uma kukhufunywa ngumuntfu
- Page 166 and 167: aphika bahlante kwayitolo utsi basa
- Page 168 and 169: man's senses and of nature, but hav
- Page 170 and 171: ukhombisa indlela latinyembenya nga
- Page 172 and 173: inkholo yesintfu inguko konkhe loku
- Page 174 and 175: eligion to the extent that the reli
- Page 176 and 177: Therefore, African Renaissance shou
- Page 178 and 179: instruments for the development of
- Page 180 and 181: sivakashelwa boNkosazane lababephum
- Page 182 and 183: sewente kutsi ube mdzibi munye nala
- Page 184 and 185: 4.4 Budlelwane nemtselela wenkholo
- Page 186 and 187: 'religion' is set apart from Africa
- Page 188 and 189: sprinkled before the altar or poure
- Page 190 and 191: lebekunyembenywa ngulabekunene keph
- Page 194 and 195: eing told, and had become the vangu
- Page 196 and 197: labaphekelako kute Iizinga lekudia
- Page 198 and 199: Kubuye kwatfolakala kutsi tibongo t
- Page 200 and 201: yesintfu kepha etimphondvweni temph
- Page 202 and 203: Kuphakanyiswa kutsi bacwaningi baJu
- Page 204 and 205: 6. TINCWADZI LETISETJENTISIWE Acheb
- Page 207 and 208: Marwick, A.G. (1955): The Attitude
- Page 210: Xala, Z.E. Xulu, M. Yinger, J.M. Zu
SEHlUKO 5<br />
.5.0 LUHLATIYO, lOKUTFOLAKElE TINCOMO KANYE NESIPHETFO<br />
5.1 Singeniso<br />
Lesehluko sitawuniketa luhlatiyo, lokutfolakele tincomo kanye nesiphetfo.<br />
Loku ngulokutfolwe nguloJucwaningo njengobe beluhJose kuba mhlahlandlela<br />
kulendzima yemasiko nemihambo yebantfu bendzabuko kubukwe kakhulu<br />
emaSwati.<br />
5.2 luhlatiyo Iwelucwaningo<br />
Sehluko sekucala sitfole naku lokulandzelako:<br />
Singeniso lapho bekungeniswa khona lonkhe lolucwaningo kubukwa imphilo<br />
yebantfu bemdzabu jikelele, tinhloso teluciNaningo, tindlela telucwaningo,<br />
kubaluleka kwelucwaningo, umkhawuJo weJucwaningo, kuchazwa<br />
kwemagama lasetjentisiwe kanye nemlandvo lomfisha wemaSwati.<br />
Sehluko sesibili sona kunaloku lokulandzelako:<br />
Kuganana, kulobola, kugidza umtsimba, kukhinyabeteka kwemendvo,<br />
umgcwabo, kuzila, kubuyisa umuntfu ekhaya, tibhimbi nemicimbi yemaSwati<br />
kanye netingoma takhona, kudla kwesintfu nekutfutfukiswa kwelulwimi kanye<br />
nemvunuJo yemaSwati nekutfutfukiswa kwelulwimi.<br />
Sehluko sesitsatfu sinaloku lokulandzelako:<br />
Kubaluleka kwesibongo nekutsi siyini, umlandvo wetibongo letikhetsiwe kanye<br />
netinanatelo takhona bese kuba ngemagama asekhaya, kuvetwe kubaluleka<br />
kwawo nemonakalo lowentiwa ngulabamhlophe nebefundisi ekuhleliseni<br />
emagama ebantfu bemdzabu.<br />
178