ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home

ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home ENYUVESIYAKAZULU - UZSpace Home

uzspace.uzulu.ac.za
from uzspace.uzulu.ac.za More from this publisher
06.05.2013 Views

Therefore, African Renaissance should also be understood as a call to redress this anomaly: It is a call to exploit and utilize African language and cultural resources, as they are vital in formulating development policies, and must be at the core of research and development discourse. (King/ei, 1999:4). Lesiphakamiso salowekunene kumele sitsatselwe etulu ngulaba labanemandla ekwakheni imitsetfo yelive ngobe kwangatsi loku kungasita kulungisa live leselibolile ngenca yebuntfu losebungekho ebantfwini. Kantsi loku futsi kungasita kutsi insha nanayo kube khona lesala nako nangabe sebahambile laba labakhona nyalo. Kunelitsemba lekutsi nakungentiwa imitamo yekulungisa lesimo, situkulwane lesitako singaphila kancono, ingani natsi salitfoJa leJive bomkhulu baliphetse ngendlela lengiyo kepha tsine saba botsatsekile salahla konkhe loku labantfu labadzala bebaphila ngako. Tsine sabona kutsi sihlakaniphe kakhulu futsi sifundzile manje imphilo yebucaba asihlukane nave sitsatse imphucuko. Manje titselo temphucuko leti lesesitidlako namuhla. Inkholo akungangatjatwa kutsi ingaba neligalelo ekubuyiseni buntfu betfu lobatsatfwa simanjemanje. Ingani kudzala kukhetsa inkholo yebuKhrestu bekusho kulahla konkhe kwakho lokukuhlanganisa nemasiko. Kantsi nanyalo nangabe nje ukhetsa inkholo yemaSulumane bakuntjintja ngisho Iigama nesibongo imbala kute vele uhlukane uphele nalokuphatselene nemasiko akho. Kuniketwa kwakho Iigama lemaSulumane kusho kona kutsi sewuliSulumane leliphelele kepha ingati yakho ngelishwa angeke nani uyintjintje iyosolomane iyemuntfu wemdzabu. Kantsi nakhona lapha enkholweni yebuKhrestu kuyefana, akunamehluko longanani kutsi nje bantfu sitsandza kuhlukanisa tintfo letifanako. UmBhishopi Zwane acashunwe nguKasenene, (1993) ubeka ngalendlela: The total rejection of the past especially our traditional religious life, was an essential prerequisite to accepting Christianity. The Westem missionary movement invented a bad anthropology, which we converted into bad theology thereby transforming 162

Jesus Christ into the prototype of their race, their values and their customs. (Kasenene, 1993:133). Kubuhlungu loku lokwenteka kubantfu bendzabuko ngobe ngibo kuphela labahlangabetana nalokugcilateka lokungaka. Nabo babotsatsekile bavele nangempela balahle loku lokungekwabo ngenca nje yekutsi lenkholo lenye bayibona inebelumbi ekhatsi. Kasenene, (1993) uchubeka atsi: People who have been converted to extended religions are required to abandon their traditional religious beliefs and to be faithfull only to the new faith. Often, however, converts do not find their new found faith satisfactory mainly because it does not cater for all aspects of life. As a result, many aspects of .Swazi Traditional Religion are carried into the new faith and are reborn in a different form. (Kasenene, 1993:144). Kungako bantfu bakitsi ubatfola sebamalulwane nyalo. Emasontfweni bashumayela bajuluke banyembenye inkholo yesintfu kepha imphilo yabo yonkhe igcile kuyo lenkholo lebayibukela phansi kwangatsi amange sibeve ngayo nasendvulo. Kuyamangalisa ngobe yonkhe imisimeto yesintfu bayayilandzela bafuna bangafuni ngobe njengobe besekushiwo kwasibongo sabo nje vele sihambelana nenkholo yesintfu. Vilakazi, (1999) ukhala ngekutsi tifundziswa takitsi ngito kanye letilahlekelwe ngemasiko atisati lutfo. Kantsi ngesingaye laba bekumele kube ngibo labamahlahlandlela. Kuyamangalisa noko kusho kutsi ngabo labasifaka ehlatsini. Ngabo labalwa imphi yebelumbi. Asimuve Vilakati nakatsi: Most educated Africans are strangers to the principles and pattems of African civilization borne by the masses of ordinary African people. The tragedy of African civilization is that Westem-educated Africans, in the main, lost their roots and become irrelevant as intellectuals who could develop African further. Histrically, intellectuals of any dVilization are the voice of any civilization to the rest of the world; they are the 163

Therefore, African Renaissance should also be understood as a<br />

call to redress this anomaly: It is a call to exploit and utilize<br />

African language and cultural resources, as they are vital in<br />

formulating development policies, and must be at the core of<br />

research and development discourse.<br />

(King/ei, 1999:4).<br />

Lesiphakamiso salowekunene kumele sitsatselwe etulu ngulaba<br />

labanemandla ekwakheni imitsetfo yelive ngobe kwangatsi loku kungasita<br />

kulungisa live leselibolile ngenca yebuntfu losebungekho ebantfwini. Kantsi<br />

loku futsi kungasita kutsi insha nanayo kube khona lesala nako nangabe<br />

sebahambile laba labakhona nyalo. Kunelitsemba lekutsi nakungentiwa<br />

imitamo yekulungisa lesimo, situkulwane lesitako singaphila kancono, ingani<br />

natsi salitfoJa leJive bomkhulu baliphetse ngendlela lengiyo kepha tsine saba<br />

botsatsekile salahla konkhe loku labantfu labadzala bebaphila ngako. Tsine<br />

sabona kutsi sihlakaniphe kakhulu futsi sifundzile manje imphilo yebucaba<br />

asihlukane nave sitsatse imphucuko.<br />

Manje titselo temphucuko leti lesesitidlako namuhla. Inkholo<br />

akungangatjatwa kutsi ingaba neligalelo ekubuyiseni buntfu betfu<br />

lobatsatfwa simanjemanje. Ingani kudzala kukhetsa inkholo yebuKhrestu<br />

bekusho kulahla konkhe kwakho lokukuhlanganisa nemasiko. Kantsi nanyalo<br />

nangabe nje ukhetsa inkholo yemaSulumane bakuntjintja ngisho Iigama<br />

nesibongo imbala kute vele uhlukane uphele nalokuphatselene nemasiko<br />

akho. Kuniketwa kwakho Iigama lemaSulumane kusho kona kutsi<br />

sewuliSulumane leliphelele kepha ingati yakho ngelishwa angeke nani<br />

uyintjintje iyosolomane iyemuntfu wemdzabu. Kantsi nakhona lapha<br />

enkholweni yebuKhrestu kuyefana, akunamehluko longanani kutsi nje bantfu<br />

sitsandza kuhlukanisa tintfo letifanako. UmBhishopi Zwane acashunwe<br />

nguKasenene, (1993) ubeka ngalendlela:<br />

The total rejection of the past especially our traditional religious<br />

life, was an essential prerequisite to accepting Christianity. The<br />

Westem missionary movement invented a bad anthropology,<br />

which we converted into bad theology thereby transforming<br />

162

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!